Ito ay isang handout o learner's module na katatagpuan ng aralin o paksa tungkol sa Imperyalismo sa Kanlurang at Timog Asya. Dito din matatagpuan ang mga iba't-ibang konsepto sa Imperyalismo sa Kanlurang at Timog Asya.
Konsepto at Katuturan ng pagkamamayan (Citizenship)
AP 7 Lesson no. 18: Imperyalismo sa Kanlurang at Timog Asya
1. Lesson 18: Imperyalismo sa Kanlurang at Timog Asya
Kolonyalismo sa Kanlurang Asya
Iraq
Nasakop ng Imperyong Ottoman ang Iraq noong 1534-1704 A.D. at 1831-1920 A.D.
Noong 1920, naging mandato ng Gran Britanya ang Iraq. Binigyan ng kasarinlan ng Gran Britanya ang
Iraq noong Oktubre 26, 1947
Saudi Arabia
Nasakop ng Imperyong Ottoman ang buong Saudi Arabia mula 1517 hanggang 1918
Hussein bin Ali – nagsimula ng rebolusyon ng mga Arab para sa kalayaan sa kamay ng Imperyong
Ottoman
Lumagda ang Iraq sa isang kasunduan sa Gran Britanya at sumali sa Allied Powers noong May 1915
Oman
Dumating ang mga Portugese sa Oman at kinontrol ang kapital ng Oman, ang Muscat sa loob ng 143 na
taon, mula 1507 hanggang 1650
Noong 1913, nahati ang Oman sa dalawang bahagi. Ang kaloob-looban na bahagi ay pinamumunuan ng
mga Ibadite Imams at ang mga coastal areas ay pinamumunuan ng mga sultano
Syria
Noong 1516, sinakop ng Imperyong Ottoman ang Mamluk Sultanate of Egypt, kaya nasakop ang Syria.
Nirespeto ng mga Turko ang mga Syrians o Arabo dahil itinuturing silang mga kawal o guardians ng
pananampalatayang Islam
Damascus – isa sa mga sentro ng Imperyong Ottoman
Israel
Noong 1187, sinakop ni Sultan Saladin, ang buong Jerusalem dahil sa pagtalo niya sa mga Crusaders sa
pangunguna ni Richard the Lion-Hearted
Noong 1516, sinakop ng Imperyong Ottoman ang Jerusalem at pinamunuan nila ito hanggang sa Unang
Digmaang Pandaigdig
2. Afghanistan
The Great Game – Ito ay ang politikal at diplomatikong komprontasyon ng Imperyong Russian atng Gran
Britanya sa mga lugar sa Gitnang Asya, partikular na ang rehiyon ng Afghanistan.
First Anglo-Afghan War – Ito ay isa sa mga pangunahing digmaan noong Great Game. Ito ay sa pagitan ng
Gran Britanya at ng Afghanistan noong 1839 hanggang 1842. Tinalo ng mga Briton ang mga Afghan pero
inalis din nila ang kanilang mga tropa sa Afghanistan. Marami ang namatay sa hanay ng mga British kabilang
ang mga sundalong Indian.
Anglo-Russian Entente – Ito ay isang kasunduan na nilagdaan noong Agosto 31, 1907 sa pagitan ng
Russia at ng Great Britain. Dito kinilala ng Russia ang impluwensiya ng Gran Britanya sa Afghanistan.
Kolonyalismo sa Timog Asya:
India
Panahon ng Pananakop ng mga Portugese
Vasco Da Gama – Isa sa siya manlalayag na Portugese; unang Europeo na nakarating sa India sa
pamamagitan ng karagatan. Nakarating siya sa Calicut, India noong May 20, 1498. Napuntahan din niya
ang mga bansang Mozambique atKenya sa Aprika bago siya nakarating sa Calicut, India. Nakikipag-
kalakalan siya sa mga Indian upang makakuha ng mga rekados atdinala sa Portugal
Dom Francisco De Almeida – Unang Viceroy ng Portugal sa Asya. Siya din ang unang Portugese na
naglayag patungo sa Bombay, India
Afonso de Albuquerque – Isa siyang heneral ng Portugese; siya ay ang unang Europeo na nakarating
at nakapasok sa Persian Gulf. Nasakop niya ang Hormuz (1507), Goa, India (1510), at Malacca (1511)
Garcia de Noronha – Ikatlong viceroy ng Portugal sa Asya. Kaapu-apuhan ni Haring Ferdinand I ng
Portugal. Dumaong siya sa India noong April 6, 1538. Ipinagbawal niya ang paggawa ng mga templo ng
Hindu at Buddhist
Panahon ng Pananakop ng mga Dutch:
Ang pananakop ng mga Dutch sa buong Indian Subcontinentmula 1605 hanggang 1825
Ang mga produkto na kinukuha ng mga Dutch sa India at kinakalakal ay mga seda, precious stones,
saltpetre, pepper atmga opyo
Dutch East India Company – unang multinasyonal na korporasyon sa daigdig. Isa sa mga pinakamalaki
at pinakamalalakas na internasyonal na kampanya sa daigdig
Panahon ng Pananakop ng mga Pranses:
1769-1954 AD
Ang Pransya ay ang panghuling major na Europeong bansa na nakisali sa kalakalan ng India
3. Pondicherry – kapital o sentro ng mga Pransya sa India
Haring Francis I – nagpadala ng unang ekspedisyon ng Pransya sa India noong unang bahagi ng 16th
century
Black Hole of Calcutta – ito ay isang pangyayari noong June 20, 1756, kung saan namatay ang 123 sa
146 na prisoners ng mga tropa ni Siraj ud-Daulah, isang Nawab ofBengal, na kaalyado ng mga Pranses
Battle of Plassey – ito ay ang digmaang nagpatalo sa Nawab ofBengal at mga Pranses noong 1757 sa
mga kamay ng mga British
François Martin – Unang gobernador-heneral ng Pondicherry, India
British Raj o Panahon ng Pananakop ng mga British:
1858-1947
Indian Rebellion of 1857 – isa sa mga pangunahing dahilan kung bakit pinasimulan ang British Raj sa
India. Ang dahilan ng rebelyon nito ay ang paglalagay ng mga karne o sebo sa mga baril na
ipinagbabawal sa paniniwalang Hindu at Muslim. Tumagal ang rebelyon ng anim na buwan at maraming
taong namatay
Nagpatayo ang mga British ng isang sistemang railway na pang-apatsa pinakamahaba sa buong daigdig
Nagpatayo ang mga British ng pinakamalaking irigasyon sa buong daigdig noong 1900
British East India Company – isang joint-stock company na binubuo upang makikipag-kalakalan sa
mga bansa sa East Indies, partikular na ang India at ang China. Binuo ito noong December 31, 1800 at
pinamumunuan ng mga merchants at aristocrats.
Sri Lanka
Ang Gran Britanya ay naging isang British Crown Colony noong 1815 hanggang 1948
Kandyan Convention – Dito pinag-usapan ng Gran Britanya at mga lokal na pinuno na kikilalanin nila
ang soberanya ng Gran Britanya sa Ceylon o Sri Lanka
Frederick North – Unang gobernador ng Gran Britanya sa Ceylon o Sri Lanka
Mga Epekto ng Kolonisasyon at Imperyalismo:
1. Nagkaroon ng pagbabago sa Panlipunan at pang-ekonomiya na aspekto sa mga estado sa Timog at
Kanlurang Asya
2. Napaunlad at nalinang ang likas na yaman ng mga bansa
3. Napaunlad ang mga taniman at dumami ang produksyon ng mga bansang sakop dahil sa reporma sa
lupa
4. Gumawa sila ng mga daan at tulay na nakaginhawa sa mga tao
5. Nagkaroon ng mga mahuhusay na gamotna panlaban sa mga sakit
6. Umunlad ang sanitasyon
7. Lalong yumaman at naging makapangyarihan ang mga mananakop
8. Pinakinabangan nang labis ng mga dayuhan ang mga yamang-likas ng mga estado
4. 9. Pagpataw ng matataas na buwis sa mga tao
10. Pagpapatupad ng batas na pabor sa kanila
11. Naging abusado ang mga dayuhan kaya pinapahirapan nila ang mga tao
12. Nawasak o nawala ang kultura ng mga katutubo