4. Ang Impluwensyang Pandaigdig ng Panitikan
May malaking impluwensyang pandaigdig ang panitikan sapagkat natatalakay ng ma akdang
pampanitikan ang kabihasnan, kaugalian, paniniwala, at pamumuhay ng lahing pinanggalingan nito at
dahil dito ang mga tao sa daigdig ay nagkakaunawaan, nagkakatulungan at nagkakalapit ang kanilang
mga damdamin.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga nagbigay ng impluwensyang pandaigdig.
1. Bibliya o Banal na Kasulatan - naging batayan ng pananampalataya ng mga Kristiyano.
2. Koran na nagmula sa Arabya-Bibliya ng mga Muslim.
3. Uncle Tom's Cabin ni Harriet Beecher Stowe ng Estados Unidos - nagbukas ng kaisipan ng mga
Amerikano sa kaapihan ng mga lahing itim at pinagsimulan ng pandaigdig na paglagnap ng demokrasya.
4. Iliad at Oddysey ni Homer ng Gresya-kinatutuhan ng mga alamat at mitolohiya.
5. Divina Comedia ni Dante ng Italya-nagpapahayag ng pananampalataya, moralidad at pag-uugali ng
mga Italyano sa kapanahunang yaon.
5. 6. Canterbury Tales ni Chaucer - naglalarawan ng mga kaugalian at pananampalataya ng mga Ingles.
7. Aklat ng mga Araw ni Confucius-naging batayan ng pananampalataya at kalinangang Intsik.
8. Isang Libo at Isang Gabi - naglalarawan ng pamumuhay ng mga tao sa Arabya at Persya.
9. El Cid Campeador - tumatalakay sa kasaysayan ng Espanya at naglalarawan ng katangiang panlahi ng
mga Kastila.
10. Awit ni Rolando - nagsasalaysay ng panahong ginto ng Kristiyanismo sa Pransya, napapaloob dito ang
Ronces Valles Doce Pares ng Pransya.
11. Aklat ng mga Patay - tumatalakay sa mitolohiya at teolohiya ng mga mamamayan ng Ehipto.
12. Mahabharata - ipinalalagay na pinakamahabang epiko sa buong mundo na tumatalakay sa
pananampalataya sa Indiya.
7. Dalawang Uri ng Panitikan
1. Tuluyan o Prosa
Ito’y nabubuo sa pamamagitan ng malayang
pagsasama-sama ng mga salita sa mga pangungusap.
Hindi limitado o pigil ang paggamit ng mga pangungusap
ng may akda. Nakadepende ang kagandahan at kaayusan
nbito sa paraan ng panunulat kung paano niya bubuuin
ang pagkakasunod-sunod ng mga detalye.
Kabilang dito ang mga sumusunod:
- Maikling kuwento - Nobela - Sanaysay
- Dula - Alamat - Balita
- Pabula - Talambuhay - Editoryal
8. 2. Patula
- Ito ay nabubuo sa pamamagitan ng pagsasama-sama
ng ng mga salita sa mga taludtod na may sukat o bilang
ng mga pantig at pagtutugma ng mga salita sa hulihan
ng mga taludtod sa bawat saknong.
Kabilang dito ang mga sumusunod:
- Liriko - Tulang Pasalaysay
- Tulang Pantanghalan - Patnigan
10. Ang Maikling Kwento
Ang maikling kwento ay isang anyo ng panitikan na may layuning
magsalysay ng isang maselan at nangingibabaw sa buhay ng pangunahing
tauhan. Ito’y nag- iiwan ng isang kakintalan sa isip ng mga mababasa.
Pangunahing layunin nito ang manlibang.
Lima ang bahagi ng isang kwentong may balangkas:
1. Panimula – isang pondo na siyang guguhitan ng mga pangyayari
2. Saglit na kasiglahan – ang bahaging naglalarawan ng simulang
patungo sa paglalahad ng unang suliraning inihahanap ng lunas.
3. Mga suliraning inihahanap ng lunas (ito’y karaniwang tatlo) – sa
sandaling sumapit ang mambabasa sa saglit na kasiglahan, siya ay
mapapagitna sa mga pangyayaring gigising sa damdamin.
4. Kasukdulan – ang bahagi ng kwento na nagsasaad ng pinakamasidhing
kawilihan o pananabik.
5. Kakalasan – panghuling bahagi ng kwento na kagyat na sumusunod sa
kasukdulan. Ang kakalasan ay hindi dapat pahabain at punuin ng mga
paliwanag na nagging dahilan ng pagkasira ng bisa at kasukdulan ng
kwento.
11. Mga Uri ng Maikling Kwento
1. Sanaysay
2. Kwento ng Kababalaghan
3. Kwento ng Katutubong kulay
4. Kwento ng Katatawanan
5. Kwento ng Tauhan
6. Kwento ng Katatakutan
7. Kwento ng Pakikipagsapalaran
8. Kwento ng Madulang Pangyayari
9. Kwento ng Talino
10.Kwento ng Sikolohiko
14. Ang Nobela
Ang nobela ay isang anyo ng panitikan na
nagtataglay ng maraming ligaw na tagpo. Ito ay
maraming tauhan at nangangailangan ng mahabang
kawing ng panahon. Ang mga layunin ng nobela ay
manlibang at bagama’t di tuwirang tinutukoy ay
maaaring magbigay ng aral o mga halimbawang
dapat pamarisan ng balana.
15. Mga Uri ng Nobela
1. Nobela ng Tauhan – Pinangingibabaw sa uring ito ng
nobela ang mga pangangailangan, kalagayan at
hangarin ng mga tauhan.
2. Nobelang makabanghay – Ang pagbabalangkas ng
mga pangyayari ay siyang ikinawiwili ng mga
mambabasa sa uring ito.
3. Nobela ng Kasaysayan – Ang binibigyang-diin ditto ay
ang kasaysayan ng bayan o isang pook.
4. Nobela ng romansa – Ang layunin at mga simulaing
lubhang mahalaga sa buhay ng tao at ng lipunan ang
binibigyang diin.
17. Ang Dula
Ang dula ay isang akdang
pampanitikan na ang layunin ay itanghal
sa pamamagitan ng pananalita, kilos at
galaw ang kaisipan ng may akda.
18. Tatlong Bahagi ng Dula
1. Yugto – Ang bahaging ito ang ipinanghahati ng dula.
Inilalahad ang pangmukhang tabing upang magkaroon ng
panahong makapahinga ang mga nagsiganap gayundin
ang mga manonood.
2. Tanghal – Ang bahaging ito ang ipinanghahati sa yugto
kung kinakailangang magbago ng ayos ng tanghalan.
3. Tagpo - Ito ang paglalabas-masok sa tanghalan ng mga
tauhang gumaganap sa dula.
19. Mga Uri ng Dula
1. Trahedya – Sa dulang ito’y may mahigpit na tunggalian. Mapupusok
ang mga tauhan at ginagamitan ng masisidhing damdamin. Ito’y
nagwawakas sa pagkasawi o pagkamatay ng mga pangunahing tauhan.
2. Komedya – Ang uring ito’y nagtatapos na masaya sapagkat ang mga
tauhan ay nagkakasundo. Ang wakas ay kasiya-siya sa mga nanonood.
3. Melodrama – Ang dula ay nagwawakas na kasiya-siya sa mabubuting
tauhan bagama’t ang uring ito’y may malulungkot na sangkap. Kung
minsan ay labis ang pananalita at damdamin sa uring ito.
4. Parsa – Ang layunin ng dulang ito’y magpatawa sa pamamagitan ng
kawil-kawil na pangyayari at mga pananalitang lubhang katawa-tawa.
5. Saynete – Ang pinakapaksa ng uring ito ay mga karaniwang ugali.
Katulad ng parsa, ang dulang ito ay may layunin magpatawa.
21. Ang Alamat
Ang “alamat” ay isang akdang pampanitikan na ang pinakadiwa ay mga
bagay na makasaysayan at tumutukoy sa pinagmulan ng isang bagay o mga bagay.
• Ang salitang alamat o legend sa Ingles ay mula sa saliang Latin na “legendus”, na
nangangahulugang “upang mabasa”.
• Ang alamat ay isang uri ng kwentong bayan at panitikan.
Mga Halimbawa:
1. Alamat ng Pinya
2. Alamat ng Maria Makiling
Ang Kwentong Bayan
Ang mga kwentong bayan naman ay mga kwentong walang may akda at
nagpapalipat lipat lamang sa bibig ng mga tao.
23. Ang Talumpati
Ang pagtatalumpati ay isang pagpapahayag sa harap ng
mga taong handang makinig. Layunin nito na magpahatid ng
mahalagang ideya tungkol sa isang paksa upang makaakit o
magpapaniwala.
Mga Bahagi ng Talumpati:
1. Panimula – bahaging naghahanda sa kaisipan ng mga nakikinig
upang maaakit ang kanilang kawilihan.
2. Paglalahad – bahaging nagpapaliwanag, ito ang katawan ng
talumpati.
3. Paninindigan - bahaging naglalaman ng mga katunayan o
ebidensya ng nagtatalumpati.
4. Pamimitawan - pangwakas na bahagi ng talumpati
24. Ang Balita
Ang balita ay paglalahad ng mga nangyayari sa loob
at labas ng bansa. Ito’y nagbibigay ng mahahalagang
impormasyong nagpapabago sa takbo ng buhay.
May mga balitang pampulitika, pangkabuhayan, pang-
edukasyon, panlipunan, panrelihiyon, pang-agham,
pangkalusugan at iba pa.
25. TALASALITAAN
1. Prosa – tawag sa pananalitang tuluyan.
2. Kakintalan – impresyon
3. Kakalasan – elemento ng kwento na tumutukoy sa bunga ng paglalaban ng tauhan
4. Kawing – pagdudugtong-dugtong
5. Makabanghay – naglalarawan sa maayos at konkretong pagkakasunod sunod ng
pangyayari
6. Pamarisan – gayahin ang kilos
7. Balana – naglalarawan sa isang tao, bagay, hayop o lugar
29. CREDITS:
This presentation template was created by
Slidesgo, including icons by Flaticon,
infographics & images by Freepik
Thanks
Do you have any questions?
Follow the project updates
addyouremail@freepik.com
+91 620 421 838 yourcompany.com
Please, keep this slide for the attribution