ang kabutihan o kasamaan ng kilos ayon sa paninindigan gintong aral at pagpapahalaga

1. Bb. Jo Marie Nel C. Garcia

2.  Hindi tamang kaligayahan ang gawing layunin
sa pagsasagawa ng kilos.
 Hindi rin sapat na ang layunin o maging ang
kahihinatnan ng kilos ang gawing batayan sa
paghuhusga kung naging mabuti o masama
ang isang kilos.
 Tandaan: Kapag masama ang panloob na
kilos, magiging masama ang buong kilos
kahit na naging mabuti ang panlabas na
kilos.

3.  Sa kabila ng katotohanang LIKAS SA TAO ANG
KABUTIHAN at nakaukit sa ating puso ang
Likas na Batas Moral, marami pa rin ang mas
isinasaalang-alang ang pansariling
kapakanan kaysa sa kabutihang panlahat.

4. “GAWIN MO ANG IYONG TUNGKULIN
ALANG-ALANG SA TUNGKULIN.”
 Ito ay ang pagkilos sa ngalan ng
tungkulin.
 Ginagawa ng tao ang mabuti hindi dahil
sa kasiyahang matatamo dito kundi dahil
ito ang nararapat na gawin.
 Ang mismong tungkulin ang syang
kondisyon.

5.  Ngunit hindi agad maituturing na mabuti o masama ang isang
kilos. Nakabatay ito sa DAHILAN kung bakit ito ginagawa o
gagawin.
Halimbawa, ang paghinga (breathing)
Likas sa Tao o HILIG (INCLINATION) TUNGKULIN (DUTY)
Bagaman tinutupad natin ang ating
tungkuling mabuhay, walang
katangiang moral ang paghinga
dahil likas ito sa tao.
Subalit hindi likas sa tao na
pigilin ang paghinga kahit pa
puro problema na sa buhay.
Sa kabila ng lahat ng
pagsubok, humihinga pa rin
sya kaya malinaw na sya’y
kumikilos batay sa kanyang
tungkuling mabuhay. ANG
PAGGANAP SA TUNGKULIN AY
GINAGAWA DAHIL SA ITO’Y
TUNGKULIN, NA SIYANG
ITINUTURING NA MABUTING
KILOS.

6. 1. Dapat kumilos ang tao sa paraan na maaari nyang gawing
pangkalahatang batas ang paninindigan. (Ang paninindigan
ay ang dahilan ng pagkilos ng tao sa isang sitwasyon.)
Dalawang Paraan sa Pagtaya ng Paninindigan
Maisapangkalahatan
(Universability)
Maaaring gawin sa sarili ang
gagawin sa iba (Reversibility)
1. Maaari bang maging
paninindigan ng iba ang
paninindigan ng isa sa isang
sitwasyon?
2. Maaari bang ilapat ang
paninindigan sa isang
kaparehong sitwasyon?
1. Maaari bang ilapat ang
paninindigang ito sa iba tulad ng
paglalapat ko nito sa aking sarili?
Kung oo ang sagot sa mga tanong na ito, masasabing ang paninindigan
ay tungkulin na dapat gampanan.

7. 2. Inaasahan na dapat mangibabaw ang
paggalang sa bawat isa, pagtrato ayon sa
kanilang pagkatao bilang taong may
dignidad, hindi lamang bilang isang
kasangkapan kundi bilang isang layunin
mismo.
 Ito ang naging batayan ng Karapatang
Pantao: Ang paggalang sa dignidad ng tao
ay ang pagbibigay-halaga sa kanya bilang
isang rasyonal na indibidwal.

8. “HUWAG MONG GAWIN SA IBA ANG AYAW MONG
GAWIN NILA SA IYO.”
 Mahalagang isaalang-alang ang mabuting
pakikisama at kapakanan ng kapwa sa bawat
kilos na gagawin mo.
 Itinuturing ni Confucius na matibay na batayan
ng moral na kilos ang reciprocity o
reversibility.
 Higit na mapatutunayan kung mabuti o
masama ang kilos kung ito ay pinag-isipan
bago isinagawa pati ang magiging epekto nito
sa iba.

9.  Kung ang paninindigan ay dahilan (isip) ng
pagkilos ayon sa Kautusang Walang Pasubali
ni Immanuel Kant, ang pagnanais naman na
gawin ang isang kilos ay bunga ng damdamin
(puso).
 Hindi bulag ang damdamin dahil nakikita nito
ang kahalagahan ng isang mabuting kilos
kaya’t obligado ang tao na gawin ito.

10.  Ninanais ng tao na gawin ang isang kilos
dahil makabubuti ito para sa kanyang sarili at
sa iba.
 Sa bawat kilos na ating ginagawa, may
nakikita tayong pagpapahalaga (values) na
nakatutulong sa pagpapaunlad ng ating
pagkatao tungo sa pagiging personalidad.

11.  Ayon kay Max Scheler, ang tao ay may
kakayahang humusga kung mabuti o masama
ang isang gawi o kilos ayon sa
pagpapahalaga.
 Ang pagpapahalaga ay ang obheto ng ating
intensiyonal na damdamin. Obheto ito ng
puso at hindi ng isip kaya nga nauunawaan
natin ang pagpapahalaga sa pamamagitan ng
pagdama rito.
 Ang mga pagpapahalaga ang nagbibigay ng
kabuluhan o kalidad sa buhay ng tao.

12. 1. Kakayahang tumagal at manatili
(timelessness o ability to endure)
2. Mahirap o hindi mabawasan ang kalidad ng
pagpapahalaga (indivisibility)
3. Lumilikha ng iba pang pagpapahalaga
4. Nagdudulot ng higit na malalim na
kasiyahan o kaganapan (depth of
satisfaction)
5. Malaya sa organismong dumaranas nito