As forzas e máquinas

As forzas:
 forzas por contacto.
 forzas a distancia
 composición de forzas.
As máquinas:
 máquinas simples.
 máquinas compostas.
 operadores,
 panca
 polea.....
As ferramentas.
Avances técnicos na sociedae...
............................
AS FORZAS
E AS
MÁQUINAS
FERRAMENTAS E TIC
Pepe

TEMA IX: AS FORZAS E AS MÁQUINAS. CIENCIAS DA NATUREZA 5º EP
Ceip Rosalía de Castro (LUGO) Traducido de AulaPlaneta 2014/15
As forzas
Peirao Cando exercemos unha forza sobre
un peirao, estírase e aumenta de lonxitude.
As forzas non se poden ver, pero si que
podemos notar os efectos que producen. Fan
que os corpos se movan ou que cambien de
forma.
 Un obxecto que está parado ponse en
movemento cando actúa sobre el unha forza. Pasa o mesmo cando un obxecto en
movemento se detén. As forzas tamén conseguen facer que un corpo vaia máis rápido
ou máis devagar.
 As forzas tamén producen deformación nos corpos. Por exemplo, un peirao estírase se
aplicamos unha forza sobre el.
Para que unha forza actúe é necesario que haxa dous corpos: un que realice a forza e
outro que a reciba. Tamén tes que saber que unhas forzas actúan por contacto e
outras actúan a distancia.
Forzas por contacto
No debuxo da esquerda represéntase un rapaz
empurrando un obxecto grande de madeira. Este é
un exemplo de forza de contacto: as mans do
rapaz están en contacto co obxecto.
Entre as forzas de contacto destacan as
forzas de rozamento. Estas forzas
actúan sempre que dúas superficies se rozan e unha se opón á outra. Por
exemplo, cando apertamos o freo dunha bicicleta facemos que a pastilla
entre en contacto coa roda e logre así que se pare.
A presión é a cantidade de forza que actúa sobre unha superficie
determinada. Un montón de vinte libros exerce máis forza sobre unha mesa
que un de dez libros do mesmo tamaño.
Forzas a distancia
Dous exemplos de forzas a distancia son a forza da gravidade e a forza
magnética.

A gravidade é unha forza que atrae os
corpos cara á Terra. Cando un corpo está
no aire e non ten nada que o sosteña, cae ao
chan.
A forza magnética é a que fai que, por
exemplo, os imáns atraian cara a eles as
partículas de ferro.
Atracción a distancia La forza magnética do imán atrae as partículas de metal que se
encontran preto.
Composición de forzas
Cando sobre un corpo actúan dúas forzas simultáneamente, o corpo
compórtase coma se sobre el actuase unicamente unha soa forza. A esta
forza, que equivale ao conxunto das outras dúas, o a chama resultante e
ás outras dúas, compoñentes.
Imos estudar os tres casos máis sinxelos de obtención da forza resultante, a
partir de dous compoñentes: en primeiro lugar, cando as dúas forzas
compoñentes teñen a mesma dirección e o mesmo sentido; en segundo
lugar, cando as forzas compoñentes teñen a mesma dirección pero sentidos
contrarios; e por último, cando as forzas compoñentes son perpendiculares.
COMPOSICIÓN DE DÚAS FORZAS DA MESMA DIRECCIÓN E O MESMO
SENTIDO
No mesmo sentido Cando varias forzas
actúan sobre un corpo coa mesma dirección
e sentido as súas forzas súmanse.
O resultante de dúas forzas da
mesma dirección e sentido é outra
forza da mesma dirección e sentido,
cuxa intensidade é igual á suma das
intensidades das dúas forzas compoñentes.

COMPOSICIÓN DE DÚAS FORZAS DA MESMA DIRECCIÓN E SENTIDOS
CONTRARIOS
Sentidos contrarios Cuando dous ou máis
forzas actúan sobre un corpo coa mesma
dirección, pero sentidos contrarios as súas
forzas réstanse.
O resultante de dúas forzas da
mesma dirección e sentidos
contrarios é outra forza que ten a
mesma dirección e sentido que a
forza maior.
A intensidade da devandita forza resultante é igual á diferenza das
intensidades das dúas forzas compoñentes.
COMPOSICIÓN DE DÚAS FORZAS PERPENDICULARES
Dúas forzas perpendiculares Feixe clicksobre a imaxe
para ver o elemento multimedia.
O resultante de dúas forzas perpendiculares
é outra forza cuxa dirección é a diagonal do
rectángulo formado coas devanditas
compoñentes.
A intensidade do resultante obtense aplicando o Teorema de Pitágoras,
posto que se forma un triángulo rectángulo, no que os dous catetos son as
dúas forzas compoñentes e a hipotenusa é a forza resultante. O Teorema
de Pitágoras di que o cadrado do lado maior (hipotenusa) é igual á
suma dos cadrados dos outros dous lados (catetos). Neste caso FR2 =
F12 + F22
As máquinas
Unha máquina é calquera instrumento ou aparato que axuda a realizar un
traballo con menos esforzo ou que permite facer un traballo que sería
imposible de realizar se non a utilizásemos.
Co uso das máquinas aplicamos unha forza menor e así aforramos esforzo.

O uso das máquinas tamén nos permite aplicar forzas máis doadamente e
permítenos aforrar moito tempo.
A máquina de vapor.Foi inventada por
James Watt en 1851 e revolucionou a
industria e os transportes. Traballa coa
enerxía que produce a combustión do
carbón.
Tipos de máquinas
As máquinas poden ser de dous
tipos: simples e compostas.
 As máquinas simples son as
que teñen un só punto de apoio.
Son exemplos de máquinas simples
a panca, a polea, o torno, etc.
 As máquinas compostas están
formadas por varias máquinas
simples polo que teñen varios
puntos de apoio. Son exemplos de
máquinas compostas a máquina de
vapor, os motores de combustión
interna, os motores eléctricos, etc.
Tamén son máquinas compostas unha bicicleta ou un reloxo.
Operadores dunha máquina
Diferentes tipos de
engrenaxes
Unha máquina está
composta de
diferentes pezas:
peiraos, pancas,
eixes, rodas,
interruptor, etc. Cada
unha destas partes

da máquina denomínase operador. Unha máquina simple, como as tesoiras,
ten poucos operadores, en cambio unha máquina composta ten moitos.
Os operadores poden ser mecánicos ou enerxéticos.
Os operadores mecánicos son os que teñen como función transmitir
movementos:
 As rodas fan que a máquina se mova ou se desprace con facilidade e
que diminúa o rozamento.
 Os eixes son puntos de soporte que permiten que as rodas xiren.
Todas as rodas teñen un eixe.
 As engrenaxes son rodas dentadas que transmiten o movemento a
outras rodas dentadas.
Os operadores enerxéticos son os que proporcionan a enerxía necesaria
para que unha máquina funcione:
 Os peiraos acumulan enerxía cando se estiran ou se encollen e
transmítena cando recuperan a súa forma normal.
 As baterías e as pilas acumulan enerxía cando se cargan e
proporciónana cando o aparato funciona.
 Os motores transforman enerxía en movemento.
A panca
Crebanoces Es unha panca na que a forza de resistencia está situada entre a forza motora
ou potencia (á esquerda) e o punto de
apoio (á dereita).
A máquina simple máis sinxela
que existe é a panca, que
consiste nunha barra ríxida que
ten un punto de apoio, arredor
do cal pode moverse. Para utilizar
unha panca exércese unha forza denominada potencia (tamén se coñece
como forza motora), coa cal se vence outra forza, chamada resistencia ou
forza resistente.
As pancas poden ser de tres tipos ou xéneros:
 Pancas de primeiro xénero. Son aquelas nas que o punto de apoio
está colocado entre as forzas motora e resistente; por exemplo, a
balanza ou as tesoiras.

 Pancas de segundo xénero: Son aquelas nas que a forza resistente
Pancas de segundo xénero: Son aquelas nas que a forza resistente
está colocada entre a forza motora e o punto de apoio; por exemplo
o crebanoces ou o abrelatas.
 Pancas de terceiro xénero: Son aquelas nas que a forza motora
está colocada entre a forza resistente e o punto de apoio; por
exemplo as pinzas ou os imperdibles.
A polea
Polea fixa e polea móbil. A polea fixa non
diminúe a forza a aplicar, pero si que facilita o
esforzo, mentres que a móbil o reduce á
metade.
A polea é unha máquina simple
formada por un disco que pode xirar
arredor do cal se pasa unha corda ou un cable. Nun extremo colócase a
carga e noutro aplícase a forza estirando a corda. A polea utilízase para
levantar ou baixar corpos pesados
A polea pódese utilizar de dúas formas:
 A polea fixa está colgada dun punto e a corda que pasa pola súa
garganta soporta nun extremo o corpo que se quere mover, mentres
que no outro extremo é onde se realiza a forza motora.
 A polea móbil está apoiada na corda, un de cuxos extremos está
fixo e no outro é onde se realiza a forza motora. O corpo que se
quere elevar colga da polea, non da corda.
As ferramentas
Que son as ferramentas?
As ferramentas son instrumentos que se usan coas mans e que nos axudan
a realizar algúns traballos. As primeiras, creadas polo ser humano durante o
Paleolítico, estaban feitas de pedra, polo que o período da historia en que
xurdiron denominouse Idade de Pedra. As ferramentas evolucionaron ata
alcanzar as súas características actuais.
Poden clasificarse en dous grandes grupos:

- Ferramentas manuais: son aquelas que funcionan coas nosas mans e a
nosa forza. Exemplos deste tipo de ferramentas son o desaparafusador, o
martelo, a chave inglesa, a serra manual, a cinta métrica, etc.
- Ferramentas mecánicas: son aquelas que incorporan algún tipo de
motor que nos facilita o traballo, de xeito que teñamos que aplicar menos
forza. Hoxe en día, este motor adoita estar alimentado por baterías ou pola
corrente eléctrica. Exemplos de ferramentas mecánicas son o trade, a serra
eléctrica, a lixadora, o desaparafusador eléctrico, etc.
Para ampliar información podes consultar o artigo [ver] e o resumo
[ver] das ferramentas que ofrece a Gran Enciclopedia Planeta.
Os avances técnicos na sociedade
O desenvolvemento tecnolóxico
A tecnoloxía actual é tan avanzada grazas aos distintos progresos técnicos
que tiveron lugar ao longo da historia. Mediante a creación de diversos
aparatos e dispositivos, tanto científicos como inventores fixeron que, aos
poucos, a tecnoloxía avance.
Aínda que os primeiros progresos foron lentos e irregulares, hoxe en día o
ritmo de desenvolvemento tecnolóxico é moi rápido e constante. Cada ano
aparecen novos dispositivos que propician novos avances.
A aparición das primeiras ferramentas de pedra marcou o punto de partida
do desenvolvemento tecnolóxico. Máis adiante, as antigas civilizacións
idearon e construíron as máquinas simples (roda, panca, plano inclinado,
polea) e, despois, as invencións fóronse sucedendo ata chegar á Revolución
industrial.
Durante a Revolución industrial, experimentouse un gran salto cara
adiante na área tecnolóxica grazas, sobre todo, á creación da máquina de
vapor.
Outros grandes avances foron o desenvolvemento da electricidadee a
creación da lámpada ou lámpada incandescente, que levou a luz a todas as
casas. A través destes avances, atecnoloxía introduciuse nos fogares de
todo o mundo e empezouse a desenvolver tecnoloxía para todos os públicos
(teléfono, automóbil, cámara fotográfica, televisión, etc.).
Actualmente, o eido das tecnoloxías da información é o que máis avances
está a experimentar, debido á gran competencia que existe no sector. Nos

últimos anos producíronse numerosos progresos no campo da tecnoloxía
dixital, coas imaxes dixitais ou o son dixital. Tamén se perfeccionaron
moitos dos dispositivos antigos, como o televisor de tubo, que pasou a ser
plano, ou o antigo teléfono móbil, que evolucionou cara aos novos teléfonos
intelixentes.
Os sensores
Que son os sensores?
Un sensor é un dispositivo que altera as
súas características cando detecta cambios
no ambiente (na luz, na temperatura, na
humidade, na posición, etc), o que
lle permite recibir información da contorna
na que se atopa. Moitas máquinas e
obxectos inclúen sensores que lles serven
para captar información tanto do seu
interior como do exterior. Esta información
permítelles funcionar de maneira máis
intelixente e eficaz, xa que poden
adaptarse ás condicións existentes.
Dependendo do estímulo que son capaces de percibir, hai sensores de
temperatura, presión, posición, luz, infravermellos, partículas, etc.
Aínda que poden parecer moi complexos, os sensores atópanse en
numerosos aparatos que utilizamos no noso día a día.
Hai sensores de temperatura nas neveiras, para activar a refrixeración
cando a temperatura aumenta dentro do frigorífico; ou nos termóstatos,
que acenden a calefacción cando descende a temperatura dun cuarto.
Existen sensores de presión nos teléfonos e nos teclados dos
computadores, que detectan a presión que facemos cos dedos.
Así mesmo, os sensores de luz que hai nos farois das nosas cidades fan
que estes se acendan cando a luz solar desaparece.
Se necesitas máis información respecto deste tema, podes visitar o Texto
Escolar sobre os sensores que ofrece a Gran Enciclopedia Planeta [ver].

As máquinas, os obxectos e as tecnoloxías
Que son as novas tecnoloxías?
As novas tecnoloxías son aquelas
que se centran nas áreas da
información e as comunicacións.
Estas novas tecnoloxías adóitanse
agrupar en tres grandes campos: a
informática, a imaxe e as
telecomunicacións.
O campo da informática apareceu
co xurdimento das máquinas lóxicas, que evolucionaron cara aos primeiros
computadores, tan voluminosos que ocupaban grandes cuartos. O
desenvolvemento do microchip revolucionou o mundo da informática
e permitiu que os computadores fosen cada vez máis pequenos. Grazas a
esta circunstancia, os computadores introducíronse nos fogares. Outro
avance importante para a informática foi a creación dos dispositivos de
almacenamento, que fixeron posible que os computadores teñan cada vez
máis memoria e, por tanto, poidan realizar procesos máis complexos.
O campo da imaxe naceu coa aparición da fotografía analóxica, pero na
actualidade xira ao redor da imaxe dixital. A creación dacámara dixital, que
permite tomar imaxes dixitais, supuxo un cambio radical neste eido. A
imaxe dixital pode recibir todo tipo de tratamento e alcanzar maior
resolución e calidade que a antiga imaxe analóxica. Outro grande avance
que afectou á calidade da imaxe foi o desenvolvemento das pantallas. A
desaparición das antigas pantallas de tubos sen carga e a súa substitución
polas modernas pantallas planas conseguiron unha maior distribución da
imaxe e unha mellor calidade.
O campo das telecomunicacións comezou a desenvolverse coa creación
do telégrafo, que permitía que dúas persoas en puntos distantes se
puidesen pór en contacto de forma instantánea. O actual campo das
telecomunicacións baséase na capacidade detransmitir unha gran cantidade
de información de forma rápida. Isto foi posible grazas, entre outras
cousas, ao cable de fibra óptica, capaz de transmitir moita información a
alta velocidade. O lanzamento dos primeiros satélites tamén revolucionou o
mundo das telecomunicacións, xa que facilitaron a comunicación
instantánea con calquera parte do mundo.

Se necesitas máis información respecto das novas tecnoloxías, podes
consultar os artigos sobre imaxe dixital [ver], informática [ver] e
telecomunicacións [ver], incluídos na Gran Enciclopedia
As tecnoloxías da información
Funcións e perigos
As tecnoloxías da información (TIC) son aquelas tecnoloxías que nos
permiten estar informados e comunicados. Dentro destas tecnoloxías,
atopamos aparatos como a televisión, o
computador, os móbiles, Internet, etc.
Aínda que as funcións principais destas
tecnoloxías son informar ecomunicar, tamén
teñen a capacidade de entreter. Este enfoque
máis lúdico, levado ao extremo, pode
desembocar nun grave problema. Moitas
persoas son incapaces de controlar o tempo que dedican a estas
tecnoloxías, o que pode xerarlles unha adicción.
Este poder adictivo das tecnoloxías da información fai que estes dispositivos
deban empregarse con moderación. Débese regular o tempo que se lles
dedica e intercalar o seu uso coa realización doutras actividades.
É importante realizar un bo uso das novas tecnoloxías para evitar caer en
condutas como as seguintes:
- O uso das novas tecnoloxías pasa a ser máis importante que outras
actividades que se realizaban antes.
- Illamento dos familiares e amigos para poder dedicar máis tempo a estas
tecnoloxías.
- Non poder pasar un só día sen facer uso destas novas tecnoloxías.
Se necesitas máis información sobre o tema, podes consultar o artigo
“Adicción a nuevas tecnologías” da revista Eroski Consumer [ver].

As forzas e máquinas

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Similar a As forzas e máquinas

Similar a As forzas e máquinas (10)

Más de LOPEZMOURENZA

Más de LOPEZMOURENZA (20)

As forzas e máquinas