2. W październiku 1608 r. przedstawiciele holenderskich
Stanów Generalnych mieli rozpatrzyć dwa wnioski
patentowe dotyczące urządzeń pozwalających "widzieć to,
co jest daleko, jakby było blisko". Pierwszy złożył Hans
Lippershey (1570-1619), niemiecki optyk osiadły w
Middleburgu, stolicy Zelandii. Podczas zabawy
soczewkami jego dzieci zauważyły, że jeśli jedną przyłoży
się do oka, a drugą trzyma w wyprostowanej ręce, wieża
miejscowego kościoła się przybliża. Lippershey osadził więc
na jednym końcu tulei soczewkę wklęsłą, na drugim -
wypukłą i uzyskał obraz kilkakrotnie przybliżony. Za
nieoferowanie instrumentu obcym władcom chciał roczną
pensję wypłacaną przez 30 lat.
2
5. Rozwój i popularność przyrząd ten zawdzięcza
Galileuszowi (1564-1642), który latem 1609 roku zbudował
własną lunetę, w ciągu kilku miesięcy znacznie ją
udoskonalił i rozpoczął obserwacje nieba. Ich wyniki – w
tym odkrycie satelitów Jowisza - oraz wnioski wyciągnięte
na ich podstawie ogłoszone w 1610 roku w dziele na zawsze
zmieniły oblicze astronomii.
Luneta była pierwszym przyrządem w dziejach nauki, który
pozwolił na obserwację rzeczy nie poddających się
bezpośredniemu poznaniu zmysłowemu. Była to
prawdziwa rewolucja nie tylko w astronomii, ale również
w metodologii prowadzenia badań naukowych.
5
13. Gdy w roku 1666 Newton dokonał swojego odkrycia
zależności współczynnika załamania światła zależnie
od jego barwy, zrozumiał, że wady teleskopu
soczewkowego wynikają w większym stopniu z tego
zjawiska niż ze sferycznego kształtu soczewek.
Stwierdziwszy, że wada refraktorów leży w samej
naturze światła, równocześnie zaś eksperymentalnie
dowodząc prawa odbicie (kąt padania światła jest
równy kątowi odbicia), skierował swoją uwagę na
skonstruowanie teleskopu zwierciadlanego.
13
19. Projekt ten został opracowany w 1672 roku, dwa lata
po teleskopie Newtona. Teleskop Cassegraina składa
się z dwóch zwierciadeł, których osie optyczne leżą na
jednej prostej. Stożek światła odbitego od wklęsłego,
paraboloidalnego zwierciadła głównego jest
skierowany na wypukłe, hiperboliczne zwierciadło
wtórne, po czym trafia przez otwór w głównym
zwierciadle do ogniska znajdującego się za nim.
Laurent Cassegrain
19
24. Przyrząd optyczny złożony z dwóch elementów
optycznych: obiektywu i okularu (teleskop
soczewkowy) lub z okularu i zwierciadła (teleskop
zwierciadlany), połączonych tubusem.
24
27. Służy do powiększania odległych obrazów. Zarówno
teleskop soczewkowy, jak i teleskop zwierciadlany
dają obraz rzeczywisty powiększony, odwrócony lub
prosty.
27