2. Índice
1.- Contexto histórico
2.- Características xerais da Ilustración
3.- A Enciclopedia
4.- A prosa ilustrada
3. 1.- Contexto histórico
1724 1756 1797
Nace Kant Nacemento de Mozart Nace Mary Shelley
1776
1715 Os EEUU proclaman a súa
Morte de Luis XIV 1750 independencia
Morte de Bach
1769 1789
1713 1729 Máquina de vapor Revolución francesa
Tratado de Utrech Nace Catalina a
Grande de Rusia
4. 2.- Características xerais da Ilustración
A Ilustración é un movemento cultural que se desenvolve en
Europa, especialmente en Inglaterra, Francia e Alemania, durante o século
XVIII, chamado tamén Século das Luces
5. O Racionalismo é a tendencia filosófica predominante
A Razón, e non a Fe, é o camiño do progreso
Optimismo humanista: o home é quen de mellorar o mundo.
O Racionalismo conduce a grandes avances no ámbito das
ciencias experimentais: Newton, Linneo, Lavoisier…
Concédeselle gran importancia á educación, que debe liberar ao home da superstición.
En política, o absolutismo deixa paso ao despotismo ilustrado: todo para o pobo pero sen
o pobo.
Os novos plantexamentos culturais, así como os avances técnicos e económicos, abrirán o
camiño para as revolucións burguesas e os novos valores sociais.
6. 3.- A Enciclopedia
Intento editorial por recopilar todos os coñecementos do século XVIII. Foi
levado a cabo en Francia polos chamados “enciclopedistas”.
Datas de composición: 1751 a 1780
Afán divulgativo
Foi dirixida por D`Alembert e Diderot, pero colaboraron os principais
intelectuais do momento: Voltaire, Rousseau, Montesquieu…
Jean le Rond d`Alembert (1717-1783)
redactou o Discurso preliminar, no que
describe o movemento intelectual
europeo desde o Renacemento.
Denis Diderot (1713-1784) foi o
planificador e principal director. Redactou
máis de novecentos artigos para a
Enciclopedia.
7.
8. 4.- A prosa ilustrada
Finalidade eminentemente didáctica
O racional anteponse ao emocional
Importante desenvolvemento do xénero ensaístico
Respétanse as regras clásicas: concédeselle gran importancia á
claridade, que se antepón ao emprego de moitas figuras retóricas.
Cultívase o humor, aínda que con afán didáctico ou moralizante, e
a novela epistolar.
9. Montesquieu (1689-1755)
Cartas persas: ficticio intercambio de cartas
entre dous nobles persas que viaxan a París e os
seus familiares de oriente. O autor analiza e
critica os costumes do seu tempo.
Do espíritu das leis: este ensaio político
anticipou os principio do liberalismo e exerceu
unha gran influencia no pensamento europeo.
Na literatura española, José Cadalso
(1741-1782) tomou como modelo a
Montesquieu para redactar as Cartas
Marruecas.
10. Voltaire (1694-1778)
É un dos intelectuais máis representativos
da ilustración francesa. O seu carácter satírico
e independente ocasionáronlle problemas
tanto co poder político como coa Igrexa, da
que foi crítico feroz.
Cultivou distintos xéneros:
ensaio, teatro, novela.
Cándido: novela filosófica na que Voltaire
satiriza o optimismo do filósofo Leibniz.
Os que pensan que o
diñeiro fai
11. Rousseau (1712-1778)
Confesións: adiántase ao Romanticismo na preocupación
polo “eu”.
O contrato social: ensaio político no que fala da liberdade
e da igualdade. Formula o concepto de “pacto social”
A nova Eloísa: novela epistolar de temática amorosa.
Emilio: novela na que aborda o tema da educación.
Apártase das doctrinas ilustradas, xa que opina que a
cultura aparta ao home da súa esencia bondadosa.