1. Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας
(Sustainable Urban Mobility Plan)
για τη μητροπολιτική περιοχή Θεσσαλονίκης
και προτάσεις για το Βόλο
Μ Βουγιούκας Κ Πετράκης Γ Εμμανουηλίδης Π Καρκαβίτσας
1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αστικής Βιώσιμης Κινητικότητας
Βόλος, 14 Δεκεμβρίου 2012

2. Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι
“Στρατηγικό σχέδιο που έχει εκπονηθεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κινητικότητας των
ατόμων και των επιχειρήσεων στις πόλεις και τον περιβάλλον χώρο για μια καλύτερη
ποιότητα ζωής. Βασίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού και λαμβάνει υπόψη τις
αρχές ολοκλήρωσης, συμμετοχής και αξιολόγησης.“
Σχεδίαση Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας σημαίνει
Σχεδιασμός για το μέλλον της πόλης με τον άνθρωπο στο επίκεντρο.
“Σχεδίαση με τον άνθρωπο, για τον άνθρωπο”

3. Τα πλεονεκτήματα του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι
•Βελτιωμένη εικόνα της πόλης με όραμα για το μέλλον.
•Βελτιωμένη κινητικότητα και προσβασιμότητα με επίκεντρο τους πολίτες.
•Προοπτική προσέγγισης περισσότερων πολιτών και καλύτερη ανταπόκριση στις ανάγκες των
διαφόρων ομάδων χρηστών.
•Καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ανθρώπους.
•Πλεονεκτήματα για το περιβάλλον και την υγεία (βελτίωση της ποιότητας του αέρα, μείωση του
θορύβου και άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής οδηγούν σε θετικά αποτελέσματα για την υγεία)
•Αποφάσεις υποστηριγμένες από τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους φορείς που αποκτούν ένα
σημαντικό επίπεδο “δημόσιας νομιμότητας”. (Φόρουμ Κινητικότητας)
•Αποτελεσματική εκπλήρωση νομικών υποχρεώσεων (Οδηγίες ΕΕ).
•Πιο ανταγωνιστικές πόλεις και πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις.
•Νέο πολιτικό όραμα, προοπτική ενοποίησης.

4. Χαρακτηριστικά σχεδιασμού βιώσιμης αστικής κινητικότητας
• Ενεργή συμμετοχή όλων των ομάδων συμφερόντων καθώς και η εμπλοκή των πολιτών
• Δέσμευση στην βιωσιμότητα / αειφορία, π.χ. εξισορρόπηση της κοινωνικής ισότητας, της
ποιότητας του περιβάλλοντος και την οικονομική ανάπτυξη
• Έμφαση στην επίτευξη φιλόδοξων, μετρήσιμων στόχων
• Στόχευση στην εσωτερίκευση του κόστους , π.χ. εξέταση του κόστους μεταφοράς και τα οφέλη
για την κοινωνία
• Συμπεριλαμβάνονται όλα τα στάδια του κύκλου ζωής από την χάραξη πολιτικής ως την
εφαρμογή

5. Σ.Β.Α.Κ. – Μια έννοια που προωθεί η ΕΕ
Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας έχουν κερδίσει
αναγνωρισιμότητα και αυξημένη σημασία σε ευρωπαϊκό
επίπεδο
•Σχέδια δράσης Αστικής Κινητικότητας
•Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπουργών: αναγνώριση της σημασίας των
ΣΒΑΚ (Λουξεμβούργο, 06/2010)
•2011 Λευκή Βίβλος στις Μεταφορές
– Εξέταση της δυνατότητας υποχρεωτικής προσέγγισης για πόλεις
συγκεκριμένου μεγέθους και πάνω, σύμφωνα με τα εθνικά
πρότυπα βασιζόμενα στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ.
– Σύνδεση των προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης και
ταμείων συνοχής με τις πόλεις και τις περιφέρειες που έχουν
υποβάλει ένα σύγχρονο, ανεξάρτητα επικυρωμένο πιστοποιητικό
ελέγχου Αστικής Κινητικότητας και αειφορίας.

6. Ο κύκλος υλοποίησης ενός Σ.Β.Α.Κ.
• Ο κύκλος υλοποίησης ενός Σ.Β.Α.Κ. αποτελείτε από τέσσερις κύριες
φάσεις:
1. Άρτια προετοιμασία για την διαδικασίας σχεδίασης
2. Ορθολογικός και διαφανής καθορισμός στόχων
3. Εκπόνηση του σχεδίου
4. Εφαρμογή του σχεδίου
• Περαιτέρω υποδιαιρούμενες σε
–11 Στοιχεία (= κύρια βήματα) και
–32 Δραστηριότητες (= λεπτομερής συγκεκριμενοποίηση
καθηκόντων)

8. Το Σ.Β.Α.Κ. για τη μητροπολιτική περιοχή Θεσσαλονίκης ΣΑΣΘ
Πρώτο ΣΒΑΚ στην Ελλάδα
 Αναπτύσσεται στο πλαίσιο του έργου ATTAC - Πρόγραμμα συνεργασίας ΝΑ Ευρώπης
 Βασίζεται στη μεθοδολογία που προτείνει το έργο ELTISPLUS (σχέδιο οδηγιών)
 Προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες της μητροπολιτικής περιοχής, της φύσης του
σχεδιασμού και των χαρακτηριστικών των φορέων και των χρηστών
 Εκπονείται σε δύσκολες εποχές
 Απαιτεί ενεργή συμμετοχή όλων των Φορέων, ιδιαίτερα της Αυτοδιοίκησης 1 ου και 2ου
βαθμού, της κοινωνίας των πολιτών και των διαμορφωτών της κοινής γνώμης
 Βασικό όργανο διαμόρφωσης του ΣΒΑΚ: το Φόρουμ Κινητικότητας στη Θεσσαλονίκη
Αποβλέπει στην ετοιμότητα του Ενιαίου Μητροπολιτικού Φορέα Μεταφορών να
διεκδικήσει πόρους από τα διαθρωτικά ταμεία της ΕΕ για τη 5 η περίοδο 2014-2020

9. Στόχοι του Σ.Β.Α.Κ. [1]
Να περιοριστεί ή και να απαγορευτεί η χρήση του ΙΧ στον
αστικό ιστό και ιδιαίτερα στο κέντρο της πόλης
Να ενισχυθεί η χρήση των ΜΜΜ μέσω δημιουργίας νέων και
αξιοποίησης των υπαρχουσών υποδομών:
• Μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ)
• Θαλάσσια συγκοινωνία
• Επέκταση δικτύου λεωφορειολωρίδων και επανασχεδιασμός δικτύου
λεωφορειακών γραμμών
• Πολυτροπικά κέντρα
• Park & Ride
• Καθιέρωση ενιαίου & ευφυούς συστήματος εισιτηρίων & πληρωμής
• Συνεργασία με άλλους βασικούς φορείς της πόλης (ΠΚΜ, ΔΘ, ΙΜΕΤ) για την
ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης αστικής κινητικότητας και ελέγχου
κυκλοφορίας

10. Στόχοι του Σ.Β.Α.Κ. [2]
Να ενθαρρυνθεί η χρήση των άλλων φιλικών προς το
περιβάλλον μέσων τρόπων μετακίνησης (ποδήλατο,
μετακίνηση πεζή) μέσω δημιουργίας κατάλληλων υποδομών
και λήψης μέτρων
Να αλλάξει σταδιακά η νοοτροπία των μετακινούμενων στην
πόλη μέσα από διάφορα μέτρα και καμπάνιες
Να μειωθούν ή και να μηδενιστούν οι εκπομπές αερίων
ρύπων των ΜΜΜ

11. Στόχοι του Σ.Β.Α.Κ. [3]
Σε θεσμικό επίπεδο:
να αποσαφηνιστούν οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των
φορέων
να βελτιωθεί η συνεργασία και ο συντονισμός των φορέων
και να επαναπροσδιοριστεί η σχέση τους με το ΣΑΣΘ
να δημιουργηθεί ένας νέος, ενιαίος φορέας Αστικών
Μεταφορών (για όλα τα μέσα) και Μετακινήσεων ο οποίος θα
είναι υπεύθυνος για όλα τα θέματα διαχείρισης κινητικότητας
στην μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης

12. Στο Σ.Β.Α.Κ. που εκπονεί το Σ.Α.Σ.Θ. συμμετέχουν οι Δήμοι της
Μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης και οι παρακάτω
Φορείς:
Τ.Ε.Ε. – Τ.Κ.Μ. ECOCITY – ECOMOBILITY
Σ.Ε.Σ.
Ε.Π.Ι.Β.Α.ΤΗ.Σ.
ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ
ΠΟΔΗΛΑΤισσΕ
Σ
ΕΝΩΣΗ ΠΕΖΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Π.Θ.

13. ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Εμείείς οι ορ
Εμ ς οι φφορ ς,εί κάθε βα
σχετιζιζόμστ είς, κάθε βαθμίδας (κυβ
σχετόμα αστ με θμίδας (κυβ
ερνητικής κα
ε ε με τις γκ
δεσμευόμασ
δεσμευόμασ συ συ οιοινωνίεςτη ερνητικής και τοπικής το
τις συ γκ νω
νίες, , την κλ ι τοπικής αυ
Βασική αρχή ενός επιτυχημένου Σ.Β.Α.Κ. σε συνεχή δι
τε συλλογ ά
σε συνεχή δι ού
τε λλογικικά να δράσουμε
ν κυ κλοφ
συντονισμέ
αυ διοίκησης)
ορία κατιτις τα τοδιοίκησης) που
κυ οφορία και
ς με φορές
αβ ούλευσ να δράσουμε συντονισ να ι με ταφορές γενικότε ,
που
εταίρους που
εταίρους πο δρ
αβ λευση η το
με τους λί
με υς πο λί ς μένα στην επ εν γενικότερα ,
στην επόμ ρα
είναι η δέσμευση όλων των φορέων που περιριοχή:
πε οχή:
υ δρουν στην εσ
ουν στην Θ πο τε ς κατους
σαλονίκη ώ
τε και
ε οι μετακι
ώστε οι μετα νή
όμ η δεκα
οικονομικούς ενη δε ετία και
Θεσσαλονίκη στ ι τους οικονομικούς κακο καετία και
και ι κοιν νικο
ινωωνικο ύς
κινήσεις στην
σεις στην μη ύς
εμπλέκονται στον σχεδιασμό να (α) ) να πρ μα
(α να πραγ μα
αγ τοποιοιο τα
τοπο ύν ταμε τρ
ύν ι ι με τρόπ φ
όπο ο φιλ ό στ
τροπολιτική
μητροπολιτικ
ή
(β) ) να συμβ ιλικικό στ ς
ου ς χρήσ ς
υλοποιήσουν το τμήμα που αναλογεί (β να συμβλλ ά ά ουν
ορροπημένη λλουν με τον ν καλύτερο
ισισορροπη με
μένη ανάτυξη τη το καλύτερο δυνατό τρ
ανάπ πτυξ
ουχρήστε ς ι
δυνατό τρόπ
τεκα στο ο εριβ
και στ π περιβ λο
άλ λον,
άλ ν,
ς πόλης κα
η της πόλης ι τω όπο ο στην
στον καθένα ανάλογα με τις (γ(γ)να στηρίξ
) να στηρ ου
ίξουν την τοική
ν την τοπ
και των περι ρω
πική οικονομί με
οικονομία
ν περιχώχώρων,ν,
στην εύρυθμη
εύρυθμη και και
(δ(δ)να ενισχύ α με την μέγι η
την μέγιστ
αρμοδιότητές του και να λάβουν όλες ) να ενισ σο
(ε(ε)να τονώ
) να το σο
χύσουν την κο
υν την κοινω
νική συνοχή
ινωνική συνο
και
χή και
στη οικονομι απ
οικονομική
κή αποδοτικ ητ
οδοτικότ α
ότητ, α,
εκείνες τις πρόνοιες που θα απαιτηθούν ΘΘεσσαλο κη
εσσαλονίνί ς
νώσουν την ν α
υν τη ντ
στο Ευρωπα
κης στο Ευρω
α αγω στικότ
αντγωνινιστικ ητ
ϊκό και ι εθ
παϊκό καδιδι νέ
ότητα της ς μητρ
α τη
μη οπολιτικής
εθνές περιβά ον τροπολιτικής περιριοχής τη
ς περιβάλλ
για την απρόσκοπτη πορεία του Σχεδίου. ΓιΓιατην ν ίτ
α τη επ ευ επίτευξητων παρ
ξη
Ασ κής ΚιΚινη κό των πααπάνω στόχωω εκ
Αστιτικής νη
τιτικότητα (Σ ραπάνω στόχ ν
λλον.
. πε οχής τη ςς
τητας ς (Σ .Α
.Β.Β .Κ.) των ν εκπονείται
πονείται το
περιριοχής τοπαρόν Σχέδιο
πε οχής της Θεστης Θ σαλονίκη .Α.Κ.) των Δημό ων Μεταφ παρόν Σχέδιο ώσιμης
Δημόσι Βι
α τη μητροπ εσσαλονίκης. Το Σχέδιο ώ σιων Μεταφορών της τρ Βιώσιμης
γιγια τη μη ς. Το Σχέδιο
Βι ώσιμη Ασ
ορών της μη
τροπολιτική ρι
ολιτική πε Βι σιμης ς Ασκή
τιτι ς Κινητικό μητροπολιτικ
οπολιτικής
φφορέων περιοχήτης ςΘεσ
οχή τη τητας (Σ.Β.Α ής
ορέων Θεσσαλονίκη α κής Κινητικότητας (Σ.Β .Κ
σαλονίκης
ς ποτελεί ί σμ .Α .)
αποτελε δέ ευδέσμευσηόλων .Κ.)
ση όλω τω
ν των
ν

14. Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
o Διαθεσιμότητα σχεδίων ευρύτερης
κλίμακας
● Ισχυρή θέση οδοποιίας και των ‘οδηγών’
της
Πλεονεκτήματα
o Διαθεσιμότητα ανθρώπινων πόρων ● Ελλειψη παιδείας στη διαχείριση ευρείας Μειονεκτήματα
o Διατομεακή προσέγγιση (και παιδεία) κλίμακας
o Σχετική ωριμότητα βιώσιμων έργων ● Ελλιπής αναφορά σε διαχειριστικές Ευκαιρίες και
(Μετρό κλπ.) παρεμβάσεις
o Τιμές καυσίμων & τάσεις εξέλιξής τους ● Θεσμικό πλαίσιο μελετών (μεγάλοι Κίνδυνοι
χρόνοι)
Ευκαιρίες Κίνδυνοι / απειλές
 Ευνοϊκό κοινωνικό κλίμα για βιώσιμες  Εξέλιξη συγκυρίας (οικονομική & Ανάλυση
μετακινήσεις κοινωνική)
 Δημιουργία μητροπολιτικού φορέα  Κοινωνικός αρνητισμός στη συνεργασία SWOT
 Αυξημένη συμμετοχή ιδιωτικού τομέα με τους θεσμούς
(σε συνεργασία με δημόσιο τομέα)  Αβέβαιες πολιτικές εξελίξεις
 Ευνοϊκό νομοθετικό και θεσμικό  Ανεργία
πλαίσιο για την υλοποίηση

15. Διατυπώνονται 3+1 βασικά σενάρια για το Σ.Β.Α.Κ. ως εξής:
Σενάριο 0. ‘Απραξία’ (Do Nothing)
Σενάριο 1. Υφιστάμενες Τάσεις
(Business Αs Usual, Do Minimum)
Σενάριο 2. Ενδιάμεση ανάπτυξη Δημόσιων Συγκοινωνιών
Σενάριο 3. Δραστική ανάπτυξη Δημόσιων Συγκοινωνιών
(πρβλ. UITP, διπλασιασμός του μεριδίου αγοράς των Δ.Σ. μέχρι
το 2025).

16. Σενάριο 0.
‘Απραξία’ (Do Nothing)
Επέκταση τρέχουσας κρίσης μετά το 2015
•Πάγωμα των δημοσίων επενδύσεων με βασικό θύμα το Μετρό και το Τραμ.
•Ο στόλος των Δ.Σ. παραμένει ως έχει με συνέπεια την γήρανση των οχημάτων και των
υποδομών
•Παροχή χαμηλής στάθμης υπηρεσιών στους χρήστες. Αυξανόμενα πλήθη πολιτών
αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν τα ΙΧ
•Μειώνεται δραματικά το πλήθος και το μήκος μετακίνησης λόγω αυξημένου κόστους
των καυσίμων.
•Ο ρυθμός ανανέωσης του στόλου των ΙΧ μειώνεται ριζικά, με συνέπεια την συνεχή
γήρανσή του με τις προφανείς περιβαλλοντικές συνέπειες.
•Δραματική στροφή των μετακινήσεων προς την πεζοπορία, τα ποδήλατα και τα μικρά
μηχανοκίνητα δίκυκλα.
•Ενισχύεται η συλλογική μετακίνηση με ΙΧ (car sharing).
Ενδεικτικές τιμές καταμερισμού ανά μέσο:
Μέσον ΙΧ+ταξί ΔΣ Δίκυκλα Ποδήλατα Πεζή
(μηχαν.)
2008 61% 24% 10% 1% 4%
2015 55% 20% 10% 5% 10%

17. Σενάριο 1.
Υφιστάμενες Τάσεις (Business Αs Usual, Do Minimum)
Σχετική ανάκαμψη της οικονομίας το 2015:
•Αναθερμαίνονται οι δημ. επενδύσεις στις Δ.Σ. με συνέπεια την λειτουργία του μετρό και μίας
γραμμής Τραμ.
•Το σύστημα των λεωφορείων εκσυγχρονίζεται αργά αλλά σταθερά (ανανέωση στόλου)
•Το ποδήλατο έχει πολλούς χρήστες με συνέπεια την εισαγωγή συλλογικών ποδηλάτων.
•Πολλές μετακινήσεις στην κεντρική περιοχή γίνονται πεζή εξ αιτίας και των αναπλάσεων.
•Ο ρόλος του ΙΧ μειώνεται, αλλά εξακολουθεί να παραμένει το κυρίαρχο μέσο μετακίνησης για την
πλειοψηφία των μετακινήσεων. Λόγω της αυξημένης τιμής καυσίμων, μειώνεται το μέσο μήκος των
μετακινήσεων.
Η προσπάθεια των φορέων για ευαισθητοποίηση των χρηστών ως προς την βιώσιμη κινητικότητα
αποδίδει περιορισμένους καρπούς επειδή οι πολίτες βρίσκονται είτε σε σύγχυση είτε σε αναζήτηση
εργασιακής και κοινωνικής ανάκαμψης.
Ενδεικτικές τιμές καταμερισμού ανά μέσο:
Μέσον ΙΧ+ταξί ΔΣ Δίκυκλα Ποδήλατα Πεζή
(μηχαν.)
2008 61% 24% 10% 1% 4%
2015 50% 25% 10% 5% 10%

18. Σενάριο 2.
Ενδιάμεση ανάπτυξη Δημόσιων Συγκοινωνιών
Το σενάριο αυτό αντιστοιχεί στον συνδυασμό (α) του Ρ.Σ.Θ. και (β) των προβλέψεων της ‘Αττικό
Μετρό’ σχετικά με την κινητικότητα στην Θεσσαλονίκη, αλλά έχει προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες
που επιφέρει η τρέχουσα οικονομική και κοινωνική κρίση. Πιο συγκεκριμένα:
•Υλοποιούνται οι ήδη δρομολογημένες μεταφορικές υποδομές (Μετρό, Τραμ, οδοποιία, χώροι
στάθμευσης)
•Υλοποιούνται αστικές αναπλάσεις μεγάλης κλίμακας.
•Το σύστημα των λεωφορείων εκσυγχρονίζεται σε μεγάλο βαθμό (οικολογικά οχήματα, ηλεκτρονική
τιμολόγηση, κ.ο.κ.).
• Η ανταπόκριση των χρηστών είναι σημαντική και παρατηρείται υψηλός βαθμός πληρότητας σε όλα
τα συστήματα ΔΣ.
Συνολικά, το αποτέλεσμα είναι ευνοϊκό για την βιωσιμότητα του συστήματος μεταφορών, αλλά
παρατηρούνται σημαντικές γεωγραφικές διακυμάνσεις. Η κεντρική περιοχή είναι σημαντικά
αποσυμφορημένη , εξ αιτίας και του υψηλού κόστους μετακίνησης με ΙΧ. Πολλές μετακινήσεις
γίνονται είτε πεζή μέσω των αναπλασμένων αστικών πυρήνων είτε με ποδήλατο, κύρια λόγω της
εισαγωγής από τον Δήμο εκτεταμένου συστήματος συλλογικών ποδηλάτων.
Ενδεικτικές τιμές καταμερισμού ανά μέσο:
Μέσον ΙΧ+ταξί ΔΣ Δίκυκλα Ποδήλατα Πεζή
(μηχαν.)
2008 61% 24% 10% 1% 4%
2015 53% 27% 10% 5% 5%

19. Σενάριο 3.
Δραστική ανάπτυξη Δημόσιων Συγκοινωνιών (UITP, PTx2 2025)
Το σενάριο αυτό είναι το ευμενέστερο για την βιώσιμη κινητικότητα από όλες τις απόψεις.
Ουσιαστικά είναι παραλλαγή του Σ2 με πρόσθετο χαρακτηριστικό την επιτυχία των
πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας που υλοποιούνται συνεχώς μεταξύ 2012 και 2020:
•καμπάνιες ευαισθητοποίησης,
•κίνητρα κάθε είδους π.χ. ευνοϊκή τιμολογιακή πολιτική για τις επιχειρήσεις, για τις
οικογένειες ή για σημαντικά γεγονότα και εκδηλώσεις κ.ο.κ.
•πολιτικές συνδυασμένων κομίστρων,
•πολεοδομική ανάπτυξη βασισμένη στις Δ.Σ. (transit-orientated development)
ή σε ζώνες χωρίς ΙΧ (car-free zone development).
Η μεγαλύτερη ποιοτική διαφορά από το Σ2 έγκειται στο γεγονός ότι η γεωγραφική
κατανομή των ωφελειών είναι σχετικά ομοιόμορφη στο σύνολο της μητροπολιτικής
περιοχής (κεντρική και περιφερειακές περιοχές).
Ενδεικτικές τιμές καταμερισμού ανά μέσο:
Μέσον ΙΧ+ταξί ΔΣ Δίκυκλα Ποδήλατα Πεζή
(μηχαν.)
2008 61% 24% 10% 1% 4%
2015 51% 29% 8% 7% 5%
2020 35% 45% 5% 10% 5%

20. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΚΕΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
1. Ενιαίο και ευφυές Σύστημα Κομίστρου στις συγκοινωνίες
2. Λεωφορειολωρίδες, προτεραιότητα στη φωτεινή σηματοδότηση για
λεωφορεία, λεωφορειακές γραμμές ταχείας εξυπηρέτησης (BRT)
3. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για αποθάρρυνση της
αλόγιστης χρήσης ΙΧ
4. Προώθηση δημιουργίας δικτύου ΤΡΑΜ
5. Διασύνδεση Τραμ/Μετρό/λεωφορείων με δημιουργία κατάλληλων
χώρων μετεπιβίβασης και αναδιάρθρωση των στάσεων των
λεωφορείων
6. Σύστημα θαλάσσιας συγκοινωνίας στον Θερμαϊκό
7. Συστήματα ευέλικτης συγκοινωνίας (FTS)
8. Ενιαία πολιτική στάθμευσης (στάθμευση μετεπιβίβασης σε ΜΜΜ,
περιορισμός της παρόδιας στάθμευσης, σύστημα ελεγχόμενης
στάθμευσης)
9. Πεζοδρομήσεις & αναπλάσεις δημόσιου χώρου
10. Ποδηλατόδρομοι
11. Σύστημα κοινόχρηστων δημοσίων ποδηλάτων
12. Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης

21. Μέτρο 1. Ενιαίο και Ευφυές Σύστημα Κομίστρου
Το ηλεκτρονικό εισιτήριο ή αλλιώς ευφυές σύστημα κομίστρου θα αντικαταστήσει
σταδιακά το χάρτινο εισιτήριο και τις κάρτες απεριορίστων διαδρομών προσφέροντας
πληθώρα πλεονεκτημάτων για τους χρήστες
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Εύκολη χρήση κάρτας, δυνατότητα χρήσης κινητού
Εύκολη χρήση κάρτας, δυνατότητα χρήσης κινητού
τηλεφώνου
τηλεφώνου
• • Βελτιστοποιημένη χρέωση, ανάλογα με την χρήση των
Βελτιστοποιημένη χρέωση, ανάλογα με την χρήση των
ΜΜΜ
ΜΜΜ
• • Αυξημένη ασφάλεια κλοπής –– παραχάραξης
Αυξημένη ασφάλεια κλοπής παραχάραξης
• • Βελτιστοποίηση δικτύου ΜΜΜ και έτσι καλύτερη
Βελτιστοποίηση δικτύου ΜΜΜ και έτσι καλύτερη
Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
εξυπηρέτηση του χρήστη
εξυπηρέτηση του χρήστη • • Oyster Card του Transport of London
Oyster Card του Transport of London
• • Δυνατότητα ενιαίας χρήσης για χρέωση μουσείων
Δυνατότητα ενιαίας χρήσης για χρέωση μουσείων • • Kentkart στην Τουρκία
Kentkart στην Τουρκία
στάθμευσης, ταξί, ποδήλατα
στάθμευσης, ταξί, ποδήλατα • • VDV –– Kernapplikation στην Γερμανία
VDV Kernapplikation στην Γερμανία
• • Μείωση κόστους για τον χρήστη και τον φορέα ΜΜΜ
Μείωση κόστους για τον χρήστη και τον φορέα ΜΜΜ
• • Ελκυστικότερα ΜΜΜ και βελτίωση περιβαλλοντικών
Ελκυστικότερα ΜΜΜ και βελτίωση περιβαλλοντικών
επιπτώσεων
επιπτώσεων

22. Μέτρο 2. Λεωφορειολωρίδες, προτεραιότητα στη φωτεινή
σηματοδότηση, λεωφορειακές γραμμές ταχείας εξυπηρέτησης
(BRT)
Οι πρώτες 5 λεωφορειολωρίδες βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης. Το
μέτρο πρέπει να επεκταθεί γεωγραφικά και να αναβαθμιστεί λειτουργικά.
•Η γεωγραφική επέκταση νοείται με την δημιουργία λεωφορειολωρίδων σε όλες τις
βασικές αρτηρίες που αποτελούν κορμούς του δικτύου λεωφορειακών γραμμών.
•Η λειτουργική αναβάθμιση νοείται με την προσαρμογή του συστήματος φωτεινής
σηματοδότησης, ώστε να αποδίδει προτεραιότητα στα επερχόμενα λεωφορεία.
Τα BRT χαρακτηρίζονται από χωριστές λωρίδες ΜΜΜ απόλυτα διαχωρισμένες από την
υπόλοιπη κυκλοφορία και με απόλυτη προτεραιότητα προς αυτήν, στάσεις υψηλών
προδιαγραφών για την μείωση των καθυστερήσεων, πολύ πυκνά δρομολόγια καθώς και
λεωφορεία μεγάλης χωρητικότητας και πολλών θυρών για γρήγορη επιβίβαση – Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
αποβίβαση. • • Δίκτυο MetroBus της Κωνσταντινούπολης
Δίκτυο MetroBus της Κωνσταντινούπολης
• • Δίκτυο BRT στην Νάντη Γαλλίας
Δίκτυο BRT στην Νάντη Γαλλίας
• • Δίκτυο BRT στο Σαντιάγο της Χιλής
Δίκτυο BRT στο Σαντιάγο της Χιλής
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ
Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ
• • Σημαντική μεταπήδηση των χρηστών από το ΙΧ στα ΜΜΜ
Σημαντική μεταπήδηση των χρηστών από το ΙΧ στα ΜΜΜ
• • Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αστικών μεταφορών
Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αστικών μεταφορών

23. Μέτρο 3. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για
αποθάρρυνση της αλόγιστης χρήσης ΙΧ
Παράλληλα με όσα μέτρα λαμβάνονται για την επίτευξη βιώσιμης κινητικότητας, Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
είναι απαραίτητη η ενημέρωση και η αντίστοιχη ευαισθητοποίηση των πολιτών για Ολες οι κυβερνήσεις και οι ΟΤΑ σε όλο τον
Ολες οι κυβερνήσεις και οι ΟΤΑ σε όλο τον
τα σοβαρά προβλήματα που προκαλεί η εντατική & συχνά αλόγιστη χρήση ΙΧ για κόσμο χρησιμοποιούν την πληροφόρηση σαν
κόσμο χρησιμοποιούν την πληροφόρηση σαν
κάθε είδους μετακίνηση, ιδιαίτερα όταν προσφέρονται αποτελεσματικές βασικό εργαλείο για την επίτευξη βιώσιμης
βασικό εργαλείο για την επίτευξη βιώσιμης
εναλλακτικές λύσεις που είναι φθηνότερες, υγιέστερες, κοινωνικά & περιβαλλοντικά κινητικότητας στις πόλεις. Αν και ηη επίδραση
κινητικότητας στις πόλεις. Αν και επίδραση
φιλικότερες και, εν τέλει, χρησιμότερες ακόμη και σε ατομικό επίπεδο. του μέτρου δεν μπορεί να απομονωθεί από
του μέτρου δεν μπορεί να απομονωθεί από
τα υπόλοιπα μέτρα που λαμβάνονται, ηη
τα υπόλοιπα μέτρα που λαμβάνονται,
ευρύτατη χρήση του είναι βάσιμη ένδειξη
ευρύτατη χρήση του είναι βάσιμη ένδειξη
αποτελεσματικότητας.
αποτελεσματικότητας.
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Χαμηλό κόστος σε σχέση με την αποτελεσματικότητα του μέτρου
Χαμηλό κόστος σε σχέση με την αποτελεσματικότητα του μέτρου
• • Ενδεδειγμένη δράση στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης
Ενδεδειγμένη δράση στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης
• • Μπορεί να έχει αξιοσημείωτες μεσοπρόθεσμες ευμενείς επιπτώσεις
Μπορεί να έχει αξιοσημείωτες μεσοπρόθεσμες ευμενείς επιπτώσεις
π.χ. στην αγορά ή/και την συλλογικότερη χρήση ΙΧ
π.χ. στην αγορά ή/και την συλλογικότερη χρήση ΙΧ

24. Μέτρο 4. Προώθηση δημιουργίας δικτύου ΤΡΑΜ
Την τελευταία δεκαετία διαπιστώνεται έντονη κινητικότητα για την επαναφορά του
τραμ στη Θεσσαλονίκη. Το τραμ θα λειτουργεί συμπληρωματικά με τροφοδοτικό
δίκτυο λεωφορείων και θα τροφοδοτεί αντίστοιχα το μετρό δημιουργώντας έτσι ένα
αλληλοσυμπληρούμενo πολυεπίπεδο δίκτυο ΜΜΜ στην πόλη. Μπορεί να
θεωρηθεί σαν φυσική μετεξέλιξη των λεωφορειολωρίδων BRT όταν αυτές φτάνουν
στα όρια χωρητικότητας τους.
Στάδιο εξέλιξης: Μέσω του Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
συγχρηματοδοτούμενου έργου •Τραμ Αθήνας
•Τραμ Αθήνας
Ecotale το ΣΑΣΘ διερευνά την •Τραμ Παρισιού
•Τραμ Παρισιού
τεχνική και οικονομική σκοπιμότητα •Τραμ Βιέννης
•Τραμ Βιέννης
κατασκευής σύγχρονού τραμ.
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Εξασφάλιση υψηλής χωρητικότητας του δικτύου ΜΜΜ
Εξασφάλιση υψηλής χωρητικότητας του δικτύου ΜΜΜ
• • Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ και της πόλης
Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ και της πόλης
• • Αναβάθμιση αστικών περιοχών
Αναβάθμιση αστικών περιοχών
• • Άμεση ένταξη στο σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου
Άμεση ένταξη στο σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου

25. Μέτρο 5. Διασύνδεση Μετρό/Τραμ/λεωφορείων με δημιουργία
χώρων μετεπιβίβασης και αναδιάρθρωση των στάσεων
Το σχετικά περιορισμένο δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς που προβλέπεται σε
σχέση με το μέγεθος και τις μεταφορικές ανάγκες της πόλης καθιστά επιτακτική
την ανάγκη ανάπτυξης «συνδυασμένων μετακινήσεων», δηλαδή της
μετεπιβίβασης των χρηστών του Μετρό / Τραμ / BRT από και προς τα άλλα
μέσα - μαζικής και μη - μεταφοράς, όπως λεωφορεία, τραμ, προαστιακός, IΧ
αυτοκίνητα, δίκυκλα και ποδήλατα.
Οι εγκαταστάσεις των Σταθμών Μετεπιβίβασης ανάλογα με τη χωρoθέτηση
και το μέγεθός τους περιλαμβάνουν: Χώρους στάθμευσης ΙΧ αυτοκινήτων και
χώρους μετεπιβίβασης από και προς τα άλλα μέσα ΜΜΜ
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
• • Εξασφάλιση μετεπιβιβάσεων μεγάλου αριθμού επιβατών χρονικά
Εξασφάλιση μετεπιβιβάσεων μεγάλου αριθμού επιβατών χρονικά •Σταθμοί μετεπιβίβασης Αττικό Μετρό
•Σταθμοί μετεπιβίβασης Αττικό Μετρό
σύντομα
σύντομα •Σταθμοί μετεπιβίβασης Βερολίνο
•Σταθμοί μετεπιβίβασης Βερολίνο
• • Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ
Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ •Σταθμοί μετεπιβίβασης Transport for London
•Σταθμοί μετεπιβίβασης Transport for London
• • Αναβάθμιση αστικών περιοχών
Αναβάθμιση αστικών περιοχών
• • Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης
Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης

26. Μέτρο 6. Σύστημα θαλάσσιας συγκοινωνίας στον Θερμαϊκό
Η κύρια ιδέα της νέας προσπάθειας για τη λειτουργία θαλάσσιας
συγκοινωνίας έγκειται στην όσο το δυνατό πιο σύντομη έναρξη της
λειτουργίας και με το μικρότερο δυνατό κόστος αρχικής επένδυσης. Κατά Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
συνέπεια, στη βασική διαδρομή υπάρχει μέριμνα για την αξιοποίηση, στο •Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Σύδνεϋ
•Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Σύδνεϋ
μέγιστο δυνατό βαθμό, της υφιστάμενης λιμενικής υποδομής σε κάθε •Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Βοστώνης
•Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Βοστώνης
στάση, αλλά και της κατά το δυνατόν μείωσης των απαιτούμενων •Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Κωνσταντινούπολης
•Αστική Θαλάσσια συγκοινωνία Κωνσταντινούπολης
αδειοδοτήσεων.
Στάδιο εξέλιξης: Τον Ιούλιο του 2011 ολοκληρώθηκε η διερεύνηση
της σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του εγχειρήματος της
θαλάσσιας σύνδεσης του κέντρου της Θεσσαλονίκης με το Δήμο
Θερμαϊκού. Τον Ιανουάριο 2012 ολοκληρώθηκε ο Αρχιτεκτονικός
Διαγωνισμός Iδεών των Στάσεων Αστικής Θαλάσσιας Συγκοινωνίας
Θεσσαλονίκης
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ και της πόλης
Βελτίωση της εικόνας των ΜΜΜ και της πόλης
• • ΗΗΘΑΣ συμβάλει στην τουριστική ανάπτυξη, ανοίγει τη πόλη
ΘΑΣ συμβάλει στην τουριστική ανάπτυξη, ανοίγει τη πόλη
προς τη θάλασσα
προς τη θάλασσα
• • Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης
Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης

27. Μέτρο 7. Συστήματα ευέλικτης συγκοινωνίας
(Flexible Transport Systems)
Τα Ευέλικτα Συστήματα Μεταφορών (ΕΣΜ) προσφέρουν Στάδιο εξέλιξης: Ειδικά για το Νομό Θεσσαλονίκης έχει εκπονηθεί
υπηρεσίες συμπληρωματικές στις συμβατικές αστικές μελέτη σκοπιμότητας από το ΑΠΘ – ΕΟΣΜ στο πλαίσιο του έργου
συγκοινωνίες και ΜΜΜ. Βρίσκονται ανάμεσα στις περισσότερο FLIPPER / Πρόγραμμα INTERREG IVC της Ε.E για την επαρχία Λαγκαδά. Η
ευέλικτες αλλά και ακριβότερες υπηρεσίες των ταξί και στις μελέτη αυτή έχει παρουσιαστεί και παραδοθεί στο ΣΑΣΘ και προτείνεται
η υλοποίησή της στο πλαίσιο του παρόντος ΣΒΑΚ.
λιγότερο ευέλικτες συμβατικές υπηρεσίες των λεωφορείων και
άλλων ΜΜΜ.
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Περιορισμός των μετακινήσεων με Ι.Χ.
Περιορισμός των μετακινήσεων με Ι.Χ.
• • Αύξηση της συνολικής προσβασιμότητας των πόλεων.
Αύξηση της συνολικής προσβασιμότητας των πόλεων.
• • Βιώσιμη ανάπτυξη των περιαστικών περιοχών
Βιώσιμη ανάπτυξη των περιαστικών περιοχών
• • Βελτίωση της κοινωνικής συνοχής των μειονεκτικών περιοχών μέσω της παροχής
Βελτίωση της κοινωνικής συνοχής των μειονεκτικών περιοχών μέσω της παροχής
μεταφορικών υπηρεσιών.
μεταφορικών υπηρεσιών.
• • Άρση της περιθωριοποίησης και του συγκοινωνιακού αποκλεισμού ευαίσθητων / /
Άρση της περιθωριοποίησης και του συγκοινωνιακού αποκλεισμού ευαίσθητων
ευπαθών κοινωνικών ομάδων (γυναίκες, παιδιά ––μαθητές, άτομα με αναπηρία),
ευπαθών κοινωνικών ομάδων (γυναίκες, παιδιά μαθητές, άτομα με αναπηρία),
που δεν εξυπηρετούνται ικανοποιητικά από τις υφιστάμενες Αστικές Συγκοινωνίες.
που δεν εξυπηρετούνται ικανοποιητικά από τις υφιστάμενες Αστικές Συγκοινωνίες.
• • Δυνατότητα εξορθολογισμού του κόστους παροχής των μεταφορικών υπηρεσιών,
Δυνατότητα εξορθολογισμού του κόστους παροχής των μεταφορικών υπηρεσιών,
υπό προϋποθέσεις.
υπό προϋποθέσεις.

28. Μέτρο 8. Ενιαία πολιτική στάθμευσης
Η στάθμευση στη Θεσσαλονίκη (κέντρο και περιφέρεια) αποτελεί σήμερα ίσως το σημαντικότερο
συγκοινωνιακό πρόβλημα, εφόσον καθορίζει το επίπεδο προσβασιμότητας κάθε περιοχής με ΙΧ. Η
έμφαση στις ΜΜΜ καθιστά ώριμη την εφαρμογή μιας πολιτικής στάθμευσης που να περιορίζει την
πρόσβαση με ΙΧ και να ενισχύει την πρόσβαση με ΜΜΜ και βιώσιμους τρόπους μετακίνησης (πεζή,
ποδήλατο,...). Η πολιτική αυτή πρέπει να είναι ενιαία και πολύπλευρη.
Η δημιουργία χώρων στάθμευσης πρέπει να εστιασθεί κύρια στην περίμετρο της
πόλης και κοντά σε βασικές στάσεις ΜΜΜ ώστε οι χρήστες (εργαζόμενοι,
επισκέπτες) να σταθμεύουν το όχημά τους και να μετεπιβιβάζονται σε Μ.Μ.Μ,
ποδήλατα κτλπ. για την συνέχιση της
μετακίνησής τους. Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
• • Αποθάρρυνση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων, κυρίως από τους
Αποθάρρυνση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων, κυρίως από τους
Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία εργαζόμενους.
εργαζόμενους.
Αντίστοιχες πολιτικές έχουν εφαρμοστεί με μεγάλη
Αντίστοιχες πολιτικές έχουν εφαρμοστεί με μεγάλη • • Αύξηση της χρήσης ΜΜΜ, ποδήλατου ήή πεζοπορίας.
Αύξηση της χρήσης ΜΜΜ, ποδήλατου πεζοπορίας.
επιτυχία στις περισσότερες Ευρωπαϊκές πόλεις.
επιτυχία στις περισσότερες Ευρωπαϊκές πόλεις. • • Προστασία ευαίσθητων περιοχών (ιστορικό - -εμπορικό κέντρο)
Προστασία ευαίσθητων περιοχών (ιστορικό εμπορικό κέντρο)
Τονίζεται εδώ ήή λειτουργία της ΖΕΣ στο κέντρο της
Τονίζεται εδώ λειτουργία της ΖΕΣ στο κέντρο της από ΙΧ
από ΙΧ
Αθήνας (11/2006) που είχε πολύ θετικές επιπτώσεις
Αθήνας (11/2006) που είχε πολύ θετικές επιπτώσεις • • Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης
Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης
τόσο στους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες.
τόσο στους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες. • • Βελτίωση της εικόνας της πόλης, αναβάθμιση αστικών περιοχών
Βελτίωση της εικόνας της πόλης, αναβάθμιση αστικών περιοχών
Αντίστοιχα, οι χώροι στάθμευσης του Μετρό της
Αντίστοιχα, οι χώροι στάθμευσης του Μετρό της • • Κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση & βελτίωση της οδικής
Κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση & βελτίωση της οδικής
Αθήνας, όπου υφίστανται, είναι πάντοτε πλήρεις.
Αθήνας, όπου υφίστανται, είναι πάντοτε πλήρεις. ασφάλειας
ασφάλειας

29. Μέτρο 9. Πεζοδρομήσεις & αναπλάσεις δημόσιου χώρου
Ο δημόσιος χώρος, που έχει στις ημέρες μας καταληφθεί από χιλιάδες ΙΧ που κυκλοφορούν και σταθμεύουν (συχνά παράνομα), πρέπει
να αναδιαταχθεί με γνώμονα την απόδοσή του στους πραγματικούς τελικούς του δικαιούχους, δηλαδή τους πεζούς πολίτες.
Χαρακτηριστικά υποδείγματα αποτελούν οι πρόσφατοι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί για την οδό Αγίας Σοφίας και την Πλατεία Βαλκανικής.
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα
Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία • • Αποθάρρυνση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων &
Αποθάρρυνση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων &
Πρόσφατες επιτυχημένες παρεμβάσεις στην Ελλάδα
Πρόσφατες επιτυχημένες παρεμβάσεις στην Ελλάδα
αύξηση της χρήσης ΜΜΜ, ποδήλατου ήή πεζή
αύξηση της χρήσης ΜΜΜ, ποδήλατου πεζή
είναι οι πεζοδρομήσεις στην Αθήνα, ηηανάπλαση του
είναι οι πεζοδρομήσεις στην Αθήνα, ανάπλαση του
μετακίνησης.
μετακίνησης.
κέντρου της Λάρισας κ.ο.κ.
κέντρου της Λάρισας κ.ο.κ. • • Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της
Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της
ηχορύπανσης
ηχορύπανσης
Δρόμοι, πεζοδρόμια και πλατείες πρέπει να αποκτήσουν
Δρόμοι, πεζοδρόμια και πλατείες πρέπει να αποκτήσουν • • Βελτίωση της εικόνας της πόλης & αναβάθμιση
Βελτίωση της εικόνας της πόλης & αναβάθμιση
επαρκή χώρο για την ασφαλή και άνετη κίνηση των πεζών, σε
επαρκή χώρο για την ασφαλή και άνετη κίνηση των πεζών, σε ιστορικών –– ευαίσθητων περιοχών
ιστορικών ευαίσθητων περιοχών
συνδυασμό με την μείωση του χώρου που καταλαμβάνουν τα
συνδυασμό με την μείωση του χώρου που καταλαμβάνουν τα
ΙΧ όπως θα προκύψει από τις μεταπηδήσεις στα ΜΜΜ που
ΙΧ όπως θα προκύψει από τις μεταπηδήσεις στα ΜΜΜ που
επιδιώκονται με τα άλλα μέτρα που προτείνονται.
επιδιώκονται με τα άλλα μέτρα που προτείνονται.

30. Μέτρο 10. Ποδηλατόδρομοι
Το υφιστάμενο δίκτυο ποδηλατοδρόμων που περιορίζεται σε μικρή έκταση του
Κέντρου της Θεσσαλονίκης επεκτείνεται σταδιακά στις συνοικίες και τους
δήμους της μητροπολιτικής περιοχής, διασυνδέοντας τα αντίστοιχα κέντρα και
τους βασικούς πόλους έλξης σε επίπεδο μητρόπολης, δήμου και συνοικίας.
Σημειώνεται ότι οι ποδηλατόδρομοι χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα από
το τρέχον ΕΣΠΑ.
Η επιτυχία των ποδηλατοδρόμων εξαρτάται από την ένταση της μεταπήδησης
μετακινήσεων από τα μηχανοκίνητα μέσα (ΙΧ & ταξί) στο ποδήλατο. Η τρέχουσα
οικονομική συγκυρία ευνοεί αυτήν την μεταπήδηση τόσο σε ευκαιριακή βάση
(πραγματοποίηση συγκεκριμένων μόνο μετακινήσεων) όσο και σε μόνιμη
(εγκατάλειψη του ΙΧ).
Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
Ποδηλατόδρομοι υλοποιούνται συνεχώς σε όλες πλέον τις πόλεις
Ποδηλατόδρομοι υλοποιούνται συνεχώς σε όλες πλέον τις πόλεις
του κόσμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μεγέθη είναι
του κόσμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μεγέθη είναι
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα εντυπωσιακά: Μόναχο ––700 χλμ. συνολικό μήκος δικτύου, Γκρατς
εντυπωσιακά: Μόναχο 700 χλμ. συνολικό μήκος δικτύου, Γκρατς
• • Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ
Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ –– 220χλμ., Ζυρίχη –– 250χλμ., Λέστερ –– 100χλμ. κ.ο.κ. Στην Ελλάδα
220 χλμ., Ζυρίχη 250 χλμ., Λέστερ 100 χλμ. κ.ο.κ. Στην Ελλάδα
• • Βελτίωση της ποιότητας της πόλης
Βελτίωση της ποιότητας της πόλης ηη υλοποίηση του μέτρου έχει ξεκινήσει από το 2007, ενώ σε
υλοποίηση του μέτρου έχει ξεκινήσει από το 2007, ενώ σε
• • Συνολική βελτίωση της οδικής ασφάλειας
Συνολική βελτίωση της οδικής ασφάλειας αρκετούς Δήμους αποτελεί σήμερα βασική προτεραιότητα του
αρκετούς Δήμους αποτελεί σήμερα βασική προτεραιότητα του
αστικού σχεδιασμού.
αστικού σχεδιασμού.

31. Μέτρο 11. Σύστημα κοινόχρηστων δημοσίων ποδηλάτων
Η δημιουργία εκτεταμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων ευνοεί την εισαγωγή συστήματος
κοινόχρηστων δημόσιων ποδηλάτων - ΚΔΠ, εφόσον ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας, άνεσης
και προσανατολισμού των πιθανών χρηστών.
•Τα ΚΔΠ απευθύνονται σε όλους τους χρήστες της πόλης (κατοίκους-εργαζόμενους και
επισκέπτες-τουρίστες) και για οιονδήποτε σκοπό μετακίνησης.
•Υλοποιούνται από τους ΟΤΑ σε συνεργασία με εταιρείες παροχής αντίστοιχων υπηρεσιών
που δραστηριοποιούνται σήμερα και στην Ελλάδα
•Ο χρήστης παραλαμβάνει και επιστρέφει το ποδήλατο σε οποιονδήποτε από τους πολλούς
εγκατεστημένους σταθμούς στον αστικό ιστό.
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
• • Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ
Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ Συστήματα ΚΔΠ μεγάλης (μητροπολιτικής εμβέλειας) λειτουργούν
Συστήματα ΚΔΠ μεγάλης (μητροπολιτικής εμβέλειας) λειτουργούν
• • Ευχέρεια πραγματοποίησης πλήθους μετακινήσεων
Ευχέρεια πραγματοποίησης πλήθους μετακινήσεων σήμερα στις μεγαλύτερες και πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της
σήμερα στις μεγαλύτερες και πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της
μικρού ήή μεγάλου μήκους για όλους τους σκοπούς
μικρού μεγάλου μήκους για όλους τους σκοπούς Ευρώπης και του κόσμου, όπως το Παρίσι, την Βαρκελώνη, τη
Ευρώπης και του κόσμου, όπως το Παρίσι, την Βαρκελώνη, τη
• • Βελτίωση της ποιότητας της πόλης
Βελτίωση της ποιότητας της πόλης Λυών, το Λονδίνο κ.ά. με μεγάλη επιτυχία. Λ.χ. το σύστημα Velib’
Λυών, το Λονδίνο κ.ά. με μεγάλη επιτυχία. Λ.χ. το σύστημα Velib’
• • Βελτίωση της δημόσιας υγείας
Βελτίωση της δημόσιας υγείας στο Παρίσι (22.000 ποδήλατα) εξυπηρέτησε 80.000.000
στο Παρίσι (22.000 ποδήλατα) εξυπηρέτησε 80.000.000
• • Βελτιστοποίηση του αστικού χώρου: 55 θέσεις
Βελτιστοποίηση του αστικού χώρου: θέσεις μετακινήσεις σε 33χρόνια (!), ενώ στο Μόντρεαλ, ηηλειτουργία του
μετακινήσεις σε χρόνια (!), ενώ στο Μόντρεαλ, λειτουργία του
στάθμευσης ΚΔΠ (15-25 χρήστες/ημέρα) ισοδυναμούν
στάθμευσης ΚΔΠ (15-25 χρήστες/ημέρα) ισοδυναμούν συστήματος Bixi οδήγησε στην εξοικονόμηση 1.400.000 κιλών
συστήματος Bixi οδήγησε στην εξοικονόμηση 1.400.000 κιλών
και μπορούν να αντικαταστήσουν 11θέση στάθμευσης
και μπορούν να αντικαταστήσουν θέση στάθμευσης ρύπων από την έναρξη λειτουργίας του το 2009.
ρύπων από την έναρξη λειτουργίας του το 2009.
αυτοκινήτου (3-6 χρήστες/ημέρα)
αυτοκινήτου (3-6 χρήστες/ημέρα)

32. Μέτρο 12. Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης
Η χρέωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης είναι ένα μέτρο που, πέραν της σημαντικής
συμβολής του στην ομαλοποίηση των κάθε είδους ροών στο οδικό δίκτυο, συνεισφέρει
σημαντικά στην χρηματοδότηση των περιβαλλοντικά και κοινωνικά αποδεκτών
μετακινήσεων από τις οχλούσες μετακινήσεις, εφόσον τα έσοδα από την τιμολόγηση των
οχημάτων που εισέρχονται και κυκλοφορούν στις περιβαλλοντικά ευαίσθητες γεωγραφικές
ζώνες (λ.χ. το Κέντρο της Θεσσαλονίκης κ.ά.) διοχετεύονται στην υλοποίηση παρεμβάσεων
υπέρ των ΜΜΜ, των πεζών και των ποδηλάτων. Για παράδειγμα, το σύστημα θα μπορούσε
να χρηματοδοτήσει σημαντικό μέρος από το κόστος υλοποίησης του Τραμ.
Διεθνής εμπειρία
Διεθνής εμπειρία
•Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης στο κέντρο του
•Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης στο κέντρο του
Λονδίνου: Μείωση κατά 30% των εισερχομένων στο
Λονδίνου: Μείωση κατά 30% των εισερχομένων στο
Πλεονεκτήματα
Πλεονεκτήματα κέντρο ΙΧ με ταυτόχρονη αύξηση της χρήσης ΜΜΜ,
κέντρο ΙΧ με ταυτόχρονη αύξηση της χρήσης ΜΜΜ,
• • Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ
Σημαντική μείωση της χρήσης του ΙΧ ταξί και ποδηλάτων.
ταξί και ποδηλάτων.
• • Χρηματοδότηση βιώσιμων επιλογών για την
Χρηματοδότηση βιώσιμων επιλογών για την •Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης στο κέντρο του
•Χρέωση Κυκλοφοριακής Συμφόρησης στο κέντρο του
κινητικότητα
κινητικότητα Μιλάνου: Μείωση κατά 33% (700,000) των
Μιλάνου: Μείωση κατά 33% (700,000) των
• • Ένταξη στο ενιαίο κόμιστρο
Ένταξη στο ενιαίο κόμιστρο εισερχομένων στο κέντρο ΙΧ και συνολική μείωση
εισερχομένων στο κέντρο ΙΧ και συνολική μείωση
• • Σημαντική περιβαλλοντική βελτίωση με χαμηλό κόστος
Σημαντική περιβαλλοντική βελτίωση με χαμηλό κόστος κατά 7% σε όλο την πόλη του Μιλάνου.
κατά 7% σε όλο την πόλη του Μιλάνου.
υλοποίησης
υλοποίησης

33. ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ
Μέχρι την παρούσα φάση το ΣΑΣΘ εισηγήθηκε στους φορείς που συναπαρτίζουν το Φόρουμ Κινητικότητας τα 6 από τα 11 συνολικά ‘βήματα’ που
περιέχει ένα ΣΒΑΚ, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθύνσεις. Συγκεκριμένα:
 Εντοπίστηκαν, κινητοποιήθηκαν και δεσμεύθηκαν όλοι φορείς που
παρεμβαίνουν στον σχεδιασμό της κινητικότητας και των μεταφορών
 Διατυπώθηκε το βασικό όραμα του Σχεδίου και οι συνεπαγόμενοι βασικοί
στόχοι
  Προσδιορίστηκε το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα του Σχεδίου
 Πραγματοποιήθηκε η εκ των προτέρων αξιολόγηση του ‘περιβάλλοντος’ και

των διαδικασιών του Σχεδίου
 Διατυπώθηκαν τα 4 βασικά Σενάρια του Σχεδίου
 Διατυπώθηκαν, σε συσχετισμό με τα Σενάρια, 12 συγκεκριμένα Μέτρα που
αποτελούν τον κύριο κορμό του ΣΒΑΚ.
Με την προϋπόθεση ότι όλα τα παραπάνω βήματα εγκρίνονται με βάση το παρόν
τεύχος από τα μέλη του Φόρουμ Κινητικότητας, το ΣΑΣΘ θα προχωρήσει στη
συνέχεια (μέχρι τα μέσα του 2013) στην υλοποίηση των επόμενων βημάτων
που προβλέπει το Σχέδιο, ήτοι:
 Αναλυτική διατύπωση και επεξεργασία των μέτρων

 Εκτίμηση των επιπτώσεων από τα μέτρα
 Διατύπωση του μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης των μέτρων
 Χρηματο-οικονομικές διαστάσεις των μέτρων
  Σταδιακή εφαρμογή του Σχεδίου

34. Προτάσεις για το Βόλο
• Εκπόνηση ολοκληρωμένου ΣΒΑΚ για τον ενιαίο Δήμο Βόλου ούτως ώστε ο
Δήμος να είναι πανέτοιμος να διεκδικήσει χρηματοδοτήσεις από τα
διαθρωτικά ταμεία της ΕΕ στη νέα 5 η προγραμματική περίοδο 2014-2020
για επενδύσεις σε υποδομές, δράσεις και μέτρα βιώσιμης κινητικότητας
(πχ ένταξη στο νέο πρόγραμμα CIVITAS)
• Άμεσα: ολοκλήρωση των ποδηλατοδρόμων, κατάργηση κορυνών
• Σύστημα κοινόχρηστων δημοσίων ποδηλάτων
• Αποθάρρυνση χρήσης ΙΧ, εκστρατεία πληροφόρησης
• Προτεραιότητα στα λεωφορεία, κίνητρα για χρήση, νέες γραμμές
• Προώθηση του Τραμ (1η γραμμή από Πανθεσσαλικό Στάδιο έως Άναυρο) με
νέες μορφές χρηματοδότησης, σύστημα DBFO, JESSICA)

35. Το όραμα του ΣΒΑΚ για τον ενιαίο Δήμο Βόλου
Στο Βόλο αξίζει ένα σύγχρονο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών που θα
συνδέει τους ανθρώπους με την πόλη, με παροχή άνετης, γρήγορης,
ασφαλούς και προσιτής μετακίνησης, αλλά και διασφάλιση υψηλής
ποιότητας στο φυσικό, δομημένο και κοινωνικό περιβάλλον.
Οι βιώσιμες αστικές μεταφορές και μετακινήσεις αποτελούν προϊόν
συνεργασίας μεταξύ όλων των φορέων που σχετίζονται με την πόλη με
στόχο ένα ενιαίο σύστημα αστικών και περιαστικών μεταφορών &
μετακινήσεων που να συνδέει πολίτες, δραστηριότητες και περιοχές με
τρόπους που να στηρίζουν την οικονομία, τη κοινωνική συνοχή, το
περιβάλλον, τη καινοτομία και τη ποιότητα ζωής, με αναβάθμιση της
λειτουργίας και της εικόνας της πόλης

36. Ευχαριστούμε