It is for B.Ed. students of Gujarat University. This shows consists the pattern of social development in adolescence. How person socially developed in their adolescence period is also discussed here. Medium is Gujarati
2. સામાજિક વવકાસ
અથથ
ડ્રીવરના મતે, વ્યક્તત પોતાના સામાજિક વાતાવરણને અનુરૂપ બની
તેની સાથે અનુકૂલન સાધે તેનો અથથ સામાજિકતાનો
વવકાસ
- કકશોરાવસ્થાની સાંઘવૃવિ ચાલુ રહી પ્રબળ બને, અનૌપચાકરક
ટોળીઓને બદલે ઔપચાકરક ટોળી (માંડળો, તલબો, સકથલ) તેને આકર્ષે
- કકશોરાવસ્થામાાં વવજાતીય પાત્રો સાથે બાંધાયેલુાં વેર હવે ઓગળવા
લાગે, વવજાતીય પાત્રોને આકર્ષથવા પ્રયત્ન કરે, તેમની મૈત્રી માણે
3. સામાજિક વવકાસ
- બીજાના હુકમો માનવાને બદલે પોતાનાથી નાનાઓ કે નોકરોને હુકમ
કરે
- વડીલોની વાત બાંધન લાગે તેથી વડીલો સાથે સાંઘર્ષથ થાય, વડીલોની
કથની-કરનીમાાં તફાવત િોઈ ક્યારેક સીધો બળવો કરી બેસે
- પકરવાર વસવાયના સભ્યો સાથે સાંબાંધો વવકસે, તેમાાં સમય પણ આપે
- નાના બાળકો રમાડવા ગમે, ક્યારેક પોતાની સાથે ફરવા લઇ જાય
- સામાજિક સભાનતા આવતા સમાિ માન્ય વતથન કરે
4. સામાજિક વવકાસ
- માનવસક વવકાસ થતા વડીલો સાથે સમાિની વવવવધ વ્યવસ્થાઓ અંગે
ચચાથ કરવી ગમે
- સ્થાવનક તેમિ દેશના રાિકારણમાાં રસ લે, સકિય ભાગ લે
- તેમનો અહાં તેમને નેતા થવા પ્રેરે, અવસર મળતાાં નેતાગીરી સ્વીકારે
- હરલોકના માટે સામાજિક સાંબાંધો વડીલો, સહાધ્યાયીઓ અને ખાસ
વમત્રો પૂરતા સીવમત ન રહેતા વ્યાવસાવયક સાંબધો સુધી વવસ્તરે
- વવશાળ સામાજિક વર્ુથળ ધરાવતા લાગે પણ અંગત વમત્રો ઓછા
5. સામાજિક વવકાસ
- પોતાના દેખાવ, આવથિક ક્સ્થવત, અભ્યાસ, જાતીય પૂવથગ્રહોની ચચિંતા
તેમના સામાજિક વવકાસને અવરોધે
- વૃવિનુાં ઉધ્વીકરણ ન થાય તો સામાજિક વ્યવહારમાાં અપાનુકૂચલત બને
- લ્યુલા કોલા અનુસાર, તરુણાવસ્થાનો ગાળો મુખ્યત્વે સામાજિક વવકાસ
અને આયોિનનો િ ગાળો છે.
6. સામૂકહક સાંબાંધોનો વવકાસ
- પ્રા. દેસાઈના મતે, તરુણોના સામૂકહક સાંબાંધોના ચાર પ્રકાર
૧. ગાઢ વમત્રો : વધુમાાં વધુ ત્રણથી ચાર, ક્યારેક એક િ. તાદાત્્ય
અનુભવે, પોતાનો પડછાયો
૨. ટોળકીઓ : નાનુાં અને અનૌપચાકરક જૂથ. એકબીજાને મદદ કરે પણ
સહેલાઇથી અપનાવે નકહ
૩. ટોળી : સમાન રસ-રુચચ ધરાવતા આમાાં િોડાય. ક્યારેક ટોળીઓ
વચ્ચે સાંઘર્ષથ
૪. પકરચચતો : આ વર્ુથળ સુગ્રવથત કે સકિય હોર્ુાં નથી માત્ર એક બીજા
માટે માન-સ્માન હોય
7. સામાજિક વવકાસના શૈક્ષચણક ફચલતાથો
- શારીકરક સ્વાથ્ય માટે સમાિનો સહકાર લેવો.
- પ્રવાસ, મનોરાંિન, શ્રમ, સફાઈ જેવાાં કાયથિમો ગોઠવવા.
- પકરસાંવાદ, ચચાથસભા, જૂથ-ચચાથ, જૂથ-અભ્યાસ, પ્રકલ્પ જેવી પદ્ધવતનો
ઉપયોગ કરવો.
- શાળેય વવર્ષયોના માંડળો સ્થાપવા.
- નાગકરકશાસ્ત્ર જેવાાં વવર્ષયો માત્ર સૈદ્ધાાંવતક ન બની રહે તેનુાં ધ્યાન
રાખવુાં.
8. સામાજિક વવકાસના શૈક્ષચણક ફચલતાથો
- સામાજિકતા-વમવતનો ઉપયોગ કરી વગથમાાં બાળકોના સામાજિક
વવકાસની તરેહ જાણવી, અનુકાયથ કરવુાં.
- બાળકોને માનભેર સાંબોધવા.
- શાળા પ્રવતવનવધ માંડળની રચના લોકશાહી ઢબે કરાવવી.
- મૈત્રી કેળવવા અંગે પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ માગથદશથન આપવુાં.
- N.C.C., NSS, સ્કાઉટ એન્ડ ગાઈડ જેવી પ્રવૃવિઓને પ્રોત્સાહન આપવુાં.
9. સામાજિક વવકાસના શૈક્ષચણક ફચલતાથો
- વશક્ષકે મયાથદામાાં રહીને વવદ્યાથીઓ સાથે ઔપચાકરક સાંબાંધો કેળવવા
જેથી અન્ય વવદ્યાથીઓ માટેના અચભપ્રાયો મળે.
- અસામાજિક વતથન કરતા બાળકોની યોગ્ય માવિત કરવી.
- વવકલાાંગ બાળકોની લાગણી ન ઘવાય તે રીતે તેની મૈત્રી કેળવવા
અન્યને પ્રોત્સાકહત કરવા.
- સામાજિકતાનુાં ફલક વવશ્વકક્ષાનુાં બને તેવા પ્રયત્નો કરવા.
10. સામાજિક વવકાસના શૈક્ષચણક ફચલતાથો
- વતથમાનપત્રો, રેકડયો, ચલચચત્રોની યોગ્ય પસાંદગી માટે બાળકને
માગથદશથન આપવુાં.
- પૂર, અછત, ધરતીકાંપ વગેરે કુદરતી હોનારત વખતે પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ
સહાયભૂત થવા બાળકોને પ્રેરવા