1. Löïa choïn thieát bò
ñoùng caét

2. 7.1 >. CAÙC CHÖÙC
NAÊNG CÔ BAÛN CUÛA
THIEÁT BÒ ÑOÙNG
CA– VÉaTi t.roø cuûa thieát bò ñoùng caét
• Baûo veä ñieän.
• Caùch li an toaøn.
• Ñoùng caét taïi choå hoaëc töø xa.
• Tieâu chuaån quoác gia vaø quoác teá qui
ñònh caùch thieát keá maïng phaân phoái
ñieän haï aùp cuõng nhö qui ñònh vai troø
cuûa caùc thieát bò ñoùng caét caùc loaïi. Ba
chöùc naêng chuû yeáu cuûa chuùng: Baûo
veä löôùi, caùch li, ñieàu khieån ñoùng caét taïi
choã hoaëc töø xa.

3. Baûng H2-1: Caùc
chöùc naêng cô baûn cuûa
thieátbò ñoùng caét haï theá

4. Thieát bò baûo veä ñieän haï aùp
thöôøng naèm trong maùy caét (CB)
(tröø caàu chì) goàm thieát bò hoaït
ñoäng theo cô cheá töø nhieät/ hay
boä caét doøng roø.
– Ngoaøi nhöõng chöùc naêng ñöôïc ñeà
caäp trong baûng treân , caùc chöùc
naêng khaùc laø:
– Baûo veä choáng quaù aùp.
– Baûo veä choáng thaáp aùp, ñöôïc ñaûm
baûo baèng thieát bò baûo veä ñaët
bieät( choáng seùt, caùc rôle keát hôïp
vôùi contactor, maùy caét ñieàu khieån töø
xa, maùy caét/dao caùch li..).

5. 7.2 >. THIEÁT BÒ
ÑOÙNG CAÉT VAØ
CAÀU CHÌ:

6. 1. Caùc thieát bò ñoùng
caét cô baûn.

7. 1.1. Dao caùch li:
• Ñoù laø thieät bò ñieàu khieån baèng
tay, coù theå khoùa vaø coù hai vò trí
(môû /ñoùng).Thieát bò ñaûm baûo
ñöôïc chöùc naêng caùch li. Thieát bò
khoâng coù khaû naêng ñoùng caét
doøng. Tuy nhieân noù coù theå chòu
ñöôïc doøng ngaén maïch xaûy ra trong
thôøi gian ngaén. Noù chòu ñöôïc caùc
doøng thoâng thöôøng nhö khôûi
ñoäng ñoäng cô. Thieát bò cuõng thoûa
maõn veà ñoä beàn cô hoïc, quaù aùp
thöû doøng roø.

8. Kí hieäu cuûa dao caùch li
hình H7-1:
Hình H7-1: Ky ù hieäu da o c a ùc h ly

9. 1.2.Caàu dao phuï taûi
(Dao caét taûi):
• - Ñoù laø thieát bò ñieáu khieån
thöôøng baèng tay, khoâng töï ñoäng,
coù hai vò trí(ñoùng /môû).
• Noù duøng ñeå ñoùng vaø caét maïch
ñieän ñang vaän haønh bình thöôøng.
Thieát bò loaïi naøy thöôøng khoâng
coù chöùc naêng baûo veä.Tieâu
chuaån IEC 947-3 ñònh nghóa:

10. • Taàn soá thao taùc( toái ña 600 laàn ñoùng
-môû /giôø).
• Ñoä beàn cô vaø ñieän thöôøng thaáp.
• Khaû naêng caét vaø taïo doøng khi vaän
haønh bình thöôøng
• Kí hieäu cuûa caàu dao phuï taûi.

11. 1.3.Coâng taéc tô
(Contactor).
- Ñoù laø thieát bò ñoùng- caét ñieàu khieån
baèng cuoän daây, tieáp ñieåm ñöôïc giöõ
ôû traïng thaùi ñoùng nhôø doøng qua
cuoän daây. Coâng taéc tô duøng ñeå
thöïc hieän nhieàu chu trình ñoùng - môû
thöôøng ñöôïc ñieàu khieån baèng nuùt
aán töø xa.

12. - Kí hieäu cuûa coâng taéc tô.

14. 1.4. Caàu chì:
• Hai loaïi caàu chì oáng haï aùp thöôøng
duøng:
• -Loaïi daân duïng hoaëc töông töï loaïi gG.
• -Loaïi coâng nghieäp daïng gG, gM, aM.
• Ñaây laø moät thieát bò baûo veä coù
nhieäm vuï caét toaøn boä hoaëc moät
phaàn maïch ñieän baèng söï noùng
chaûy moät hoaëc nhieàu caàu chì khi giaù
trò doøng vöôït quaù giaù trò cho tröôùc trong
moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh: Ñaët
tuyeán I/t ñöôïc duøng cho moãi loaïi caàu
chì.

15. -Kí hieäu cuûa caàu chì.

16. 2.Toå hôïp caùc thieát bò
ñoùng caét.
• - Caùc thieát bò cô baûn thöôøng
khoâng thöïc hieän ñoàng thôøi ba
chöùc naêng cô baûn: Baûo veä, ñieàu
khieån, caùch li. Khi giaûi phaùp duøng
CB khoâng theå thöïc hieän, thöôøng
ngöôøi ta phoái hôïp caùc thieát bò
ñöôïc thieát keá cho caùc ñaëc tính
rieâng leû.

17. Caùc thieát bò thöôøng
duøng nhaát.
• 2.1. Thieát bò caàu chì - caàu dao.
• 2.2. Caàu chì - dao caùch li +
coâng taéc tô, Caáu chì - caàu dao -
dao caùch li + coâng taéc tô ngaét:

18. • Moät coâng taéc tô ngaét khoâng ñaûm
baûo baûo veä choáng doøng ngaén
maïch. Ngöôøi ta theâm vaøo noù moät
caàu chì (thöôøng aM) ñeå thöïc hieän
chöùc naêng naøy. Kieåu keát hôïp
naøy chuû yeáu ñöôïc duøng trong
maïch ñieàu khieån ñoäng cô. Dao
caùch li hoaëc caàu dao - dao caùch li
cho pheùp gheùp thöïc hieän an toaøn.

19. 7.3. CHOÏN THIEÁT BÒ
ÑOÙNG CAÉT.

20. 3.1.Caùc chöùc naêng
thöïc hieän.
• - Sau khi nghieân cöùu caùc chöùc
naêng cô baûn cuûa thieát bò ñoùng
caét haï aùp vaø caùc loaïi thieát bò
ñoùng caét khaùc nhau, baûng H2-19
(saùch HDTKLÑ ñieän -IEC). Toång
keát khaû naêng thöïc hieän caùc
chöùc naêng cô baûn cuûa caùc thieát
bò naøy.

21. 3.2. Choïn kieåu
thieát bò ñoùng caét.
• Caùc toå hôïp thieát bò ñoùng caét seõ ñöôïc so
saùnh vôùi nhau nhaèm muïc ñích ñaûm baûo
caùc chöùc naêng.
• - Vaän haønh toát.
• - Tính töông hôïp giöõa caùc saûn phaåm ñöôïc
choïn töø doøng ñònh möùc tôùi ngöôõng doøng
söï coá.
• Tính töông hôïp vôùi caùc thieát bò ñaët ôû
phaàn phía tröôùc hoaëc tính ñeán khaû naêng
phoái hôïp cuûa chuùng ñeå daûm baûo caùc
chöùc naêng ñaõ ñeà caäp.
• Ñaûm baûo taát caû caùc qui caùch an toaøn

22. 7.4 .MAÙY CAÉT HAÏ
THEÁ CB.

23. maõn taát caû caùc chöùc
naêng ñoùng caét cô baûn
vaø cuøng vôùi caùc thieát bò
phuï trôï khaùc seõ ñaûm
baûo haøng loaït caùc chöùc
naêng khaùc.

24. 1. Tieâu chuaån vaø moâ
taû :
• Caùc CB coâng nghieäp phuø hôïp vôùi
IEC 947-1 vaø IEC947-2 hoaëc caùc
tieâu chuaån töông ñöông .

25. * Moâ taû ( CB coù 4 chöùc
naêng cô baûn ).
• - Boä phaän caét goàm coù caùc tieáp
ñieåm coá ñònh vaø di ñoäng cuõng
nhö buoàng daäp hoà quang .
• - Cô caáu choát seõ khoâng bò khoaù
bôûi boä taùc ñoäng caét khi coù
doøng baát thöôøng. Cô caáu naøy
cuõng ñöôïc noái vôùi caàn gaït thao
taùc ñoùng caét cuûa thieát bò.

26. - Boä taùc ñoäng :
• Kieåu töø nhieät trong ñoù hieän töôïng
quaù taûi ñöôïc phaùt hieän nhôø söï
bieán daïng cuûa thanh löôõng kim vaø
hieän töôïng naéng maïch - baèng cô
caáu ñieän töø.

28. - Coù theå coù rôle ñieän töû
vôùi bieán doøng ñaët ôû
moãi pha.

29. Moät khoaûng khoâng daønh
cho keát noái maïch ñoäng
löïc.

30. 2. Ñaët tính cô baûn
cuûa CB.

31. * Caùc ñaët tính cô baûn cuûa
moät CB.
• - Ñieän aùp söû duïng ñònh möùc (Ue).

33. - Doøng ñieän ñònh möùc (In ).

34. - Doøng taùc ñoäng coù hieäu
chænh khi quaù taûi ( Irth
hoaëc Ir ) vaø khi ngaén maïch
(Im ).

35. - Ñònh möùc caét ngaén
maïch cho söû duïng coâng
nghieäp (ICU ). Hoaëc söû
duïng daân duïng (Icn).

36. möùc (Ue). Ñoù laø giaù trò
ñieän aùp maø thieát bò coù
theå vaän haønh trong ñieàu
kieän bình thöôøng. Caùc
giaù trò ñieän aùp cho ñieàu
kieän bình thöôøng.

37. vaø rôøle baûoveä quaù
doøng coù theå chòu ñöôïc
voâ haïn ôû nhieät ñoä moâi
tröôøng maø nhaø cheá taïo
qui ñònh, vaø nhieät ñoä cuûa
caùc boä phaän mang ñieän
khoâng vöôït quùa giôùi haïn
cho pheùp.

38. trang bò caùc boä phaän taùc
ñoäng coù doøng ngöôõng
khaùc nhau, noù ñöôïc gaùn
cho doøng coù giaù trò lôùn
nhaát.

39. traùnh vöôït quaù kích thuôùc
caàn thieát cho daây caùp.
Caùc rôle taùc ñoäng thöôøng
ñieàu chænh ñöôïc. Doøng
hieäu chænh Ir laø giaù trò
doøng ngöôõng cuûa CB. Ñoù
cuõng laø doøng cöïc ñaïi
cuûa CB coù theå chòu ñöôïc
maø khoâng daãn ñeán nhaõ
tieáp ñieåm. giaù trò caàn
phaûi lôùn hôn doøng laøm

40. ñöôïc hieäu chænh trong
khoaûng töø 0,7 ñeán 1*In
trong khi caùc rôle cô caáu
ñieän töû thöôøng cho vuøng
hieäu chænh roäng hôn
(thöôøng 0,4 ñeân1* In ).

43. * Chænh doøng
taùc ñoäng cuûa rôle
baûo veä ngaén maïch.

44. Nhieäm vuï cuûa rôle laø caét
nhanh khi coù söï coá lôùn.

45. boä taùc ñoäng khaùc nhau,
cho pheùp ngöôøi ta löïa
choïn ñeå thích öùng vôùi
ñaëc tính maïch ñieän caàn
baûo veä, ngay caû trong
tröôøng hôïp ñaëc bieät nhaát
.

48. * Khaû naêng caùch ly:

49. cho dao caùch ly. Trong
tröôøng hôïp naøy, thieát bò
naøy coù teân laø CB- dao
caùch ly vaø ñöôïc kí hieäu ôû
maët tröôùc cuûa saûn phaåm
nhö sau:

50. Taát caû caùc thieát bò Multi
9, Compact vaø Masterpact
ñeàu thuoäc loaïi naøy.

53. Ir: Doøng taùc ñoäng cuûa
rôle quaù taûi.

54. Im : Doøng taùc ñoäng khi
ngaén maïch.

55. Icu : Khaû naêng caét.

56. * Khaû naêng caét ngaén
maïch ( Icu hoaëc Icn ).

57. thöôøng lieân quan tôùi cosj
cuûa maïch voøng söï coá.
Caùc giaù trò chuaån cho
moái quan heä naøy ñaõ
ñöôïc thieát laäp trong moät
vaøi tieâu chuaån.

58. laø giaù trò doøng lôùn nhaát
cuûa doøng ngaén maïch
maøthieát bò coù theå caét
ñöôïc maø khoâng bò hö
hoûng .

59. daân duïng hoaëc töông töï
thöôøng tính baèng kA trò
hieäu duïng. Icu laø khaû
naêng caét ngaén maïch lôùn
nhaát,Isc khaû naêng caét
ngaén maïch thao taùc.

60. 3. Caùc ñaët tính khaùc
cuûa moät CB

61. Söï hieåu bieát veà
caùc ñaëc tính naøy thöôøng
caàn thieát cho söï löïa choïn
cuoái cu» Ñøienäng a ù.p caùch ñieän ñònh möùc ( Ui )

62. ñieän vaø khoaûng caùch
caùch ñieän cuûa moät CB
thöôøng coù giaù trò lôùn hôn
2Ui , trò lôùn nhaát cuûa ñieän
aùp söû duïng ñònh möùc
chæ coù theå hôn hoaëc
baèng Ui .

63. Ue £ Ui .

64. 2. Ñieän aùp
xung ñònh möùc.(Uimp ).
» - Ñaët tính naøy ñöôïc ño baèng kV theå hieän
khaû naêng chòu ñieän aùp quaù ñoä trong
ñieàu kieän thöû nghieäm.

65. 3. Khaû naêng
taïo doøng (Icm ).
– -Ñoù laø doøng töùc thôøi lôùn nhaát maø
CB coù theå thieát laäp döôùi ñieän aùp
ñònh möùc trong caùc ñieàu kieän ñaëc
tröng. Trong cheá ñoä doøng xoay chieàu,
trò naøy baèng k laàn Icu (doøng ñònh möùc
caét). Heä soá k phuï thuoäc vaøo cosj
( tra baûng H2-34 saùch HDTKLÑ Ñieän -
IEC).
» 4. Ñaëc tính caét ngaén maïch thao
taùc (Ics ).
– - Khaû naêng caét (Icu hoaëc Icn ) ñaëc tröng
cho doøng ngaén maïch cöïc ñaïi maø

66. – -Ñaëc tính naøy ñöôïc theå hieän qua caùc
ñöôøng cong haïn cheá doøng.
–
– Öu ñieåm cuûa söï haïn cheá doøng.
– -Laøm giaûm hieäu öùng nhieät vaø ñieän
ñoäng cuûa caùc phaàn töû treân maïch
vaø taêng tuoåi thoï cuûa chuùng. Ngoaøi
ra, vieäc haïn cheá doøng coøn cho pheùp
thöïc thi kó thuaät gheùp taàng, do ñoù
laøm giaûm chi phí thieát keá vaø laép

67. Löïa choïn CB:
vieäc choïn CB tuyø thuoäc:
– - Caùc ñaëc tính dieän tích cuûa löôùi
ñieän maø noù ñöôïc ñöa vaøo.
– - Moâi tröôøng söû duïng cuûa thieát bò,
nhieät ñoä xung quanh, laép ñaët trong tuû
hoaëc khoâng, caùc ñieàu kieän khí haäu.
– - Khaû naêng taïo vaø caét doøng ngaén
maïch.
– -Caùc yeâu caàu khai thaùc: tính choïn
loïc, caùc yeâu caàu nhö ñieàu khieån töø
xa, caùc coâng taéc phuï, caùc cuoän
daây taùc ñoäng phuï, coù ñöa theâm

68. 30 oC cho CB

69. 30 oC cho CB coâng
nghieäp.

70. Söï vaän haønh caùc CB
trong caùc ñieàu kieän nhieät
ñoä khaùc nhau phuï thuoäc
vaøo coâng ngheä cheá taïo
boä ñoäng.

71. Caùc boä taùc ñoäng
kieåu töø nhieät khoâng
buø.

72. - CB vôùi boä töø nhieät
khoâng buø coù doøng taùc
ñoäng phuï thuoäc vaøo
nhieät ñoä xung quanh.

73. nhieät ñoä cao thì doøng taùc
ñoäng khi quaù taûi coù theå
bò giaûm xuoáng. Coù söï
“chuyeån haïng“neáu CB
laøm vieäc vôùi nhieät ñoä
cao hôn nhieät ñoä chuaån.Vì
vaäy, caùc nhaø thieát keá
phaûi cung caáp baûng
chuyeån haïng cho caùc thieát
bò ñöôïc thieát keá (tra saùch
HDTKLÑ - Ñieän - IEC- baûng
H2-38).

74. Boä phaän taùc ñoäng tö
ønhieät coù buø.

75. trang bò moät thanh löôõng
kim buø nhieät ñoä cho pheùp
choïn doøng hieäu chænh Ir
cuûaboä phaän taùc ñoäng
theo söï » Boä thay taùc ñoäng ñoåi kieåu nhieät ñieän töø.
ñoâ
trong phaïm vi ñònh saün.

76. thay ñoåi. Maëc duø vaäy,
caùc thieát bò ñoùng caét
phaûi chòu aûnh höôõng
nhieät ñoä neân nhaø cheá
taïo cung caáp thöôøng döôùi
daïng bieåu ñoà caùc trò lôùn
nhaát cuûa ngöôõng doøng
taùc ñoäng cho pheùp theo
nhieät ñoä.

77. – *Ngöôõng caét töùc thôøi coù thôøi
gian treå ngaén
– - Baûng toång keát caùc ñaëc ñieåm chính
kieåu töø coù thôøi gian treã ngaén (tra
saùch HDTKLÑ – Ñieän- IEC – baûng H2-
40 )

79. b.1. 1Toå cô khí :

80. » b.1.2. Toå bao bì:
»

81. » b.1.3. Toå PE:

82. » b.1.4. Chieáu saùng toång quaùt
–
» b.15. Chieáu saùng chi tieát

85. 