How to Write a Marketing Plan: A Comprehensive Guide with Templates
Qiymətqoyma qərarları və strategiyaları
1. Qiymətqoyma qərarları
və strategiyaları
BDU Beynəlxalq Hüquq və Beynəlxalq
Münasibətlər fakültəsi Dünya iqtisadiyyatı ixtisası
Qrup 502
Slaydı hazırlayanlar:
Cəfərli Lalə
Ələkbərli Lalə
Məmmədli Banuçiçək
Əmrahlı Orxan
2. Qiymət nədir?
Qiymət dar mənada məhsula və ya xidmətə təyin
edilən pul məbləğidir. Daha geniş mənada isə qiymət
məhsul və ya xidmətdən istifadə etmək üçün istehlakçıların
mübadilə etdiyi dəyərlər toplusudur. Tarix boyu qiymətlər
alıcı və satıcılar arasında aparılan danışıqlar nəticəsində
təyin olunurdu. Sabit qiymət siyasəti – XIX əsrin sonlarında
əmələ gəlmişdir.Təqribən 100 il keçdikdən
sonra,indi, şirkətlərin əksəriyyəti dinamik qiymətqoymadan
istifadə edirlər. Dinamik qiymətqoyma- fərdi müştərilərdən
və şəraitlərdən asılı olaraq müxtəlif qiymətlərin təyin
edilməsidir. İnternet, korporativ şəbəkə və naqilsiz
kommunikasiya xidmətləri heç vaxt olmadığı kimi alıcıları və
satıcıları əlaqələndirir.
3. Qiymətqoyma qərarlarına təsir edən
amillər
• Marketinqin məqsədləri • Bazarın və tələbin təbiəti
Daxili amillər
Xarici amillər
• Marketinq kompleksinin strategiyaları • Rəqabət
• Xərclər • Digər ətraf mühit amilləri (iqtisadiyyat,
• Təşkilati məsələlər vasitəçilər, hökumət, sosial qayğılar)
4. Qiymət tələb asılılığının təhlili
Şirkət tərəfindən təyin olunmuş qiymət tələbin müxtəlif
səviyyələrinə uyğun olur. Təyin olunmuş qiymətin və onun
nəticəsi olaraq tələbin səviyyəsi arasında olan asılılıq tələb
əyrisi adlanır.Tələb əyrisi bazarda müəyyən vaxt ərzində
müxtəlif qiymətə alına biləcək məhsulun miqdarını göstərən
əyridir. Normal hallarda tələb və qiymət tərs mütənasib
olur, yəni qiymət yuxarı olduqda tələb aşağı olur.
5. Əsas qiymətqoyma üsulları
• orta xərclər üstə gəl
Xərc qiymət, zərərsizlikn
yönümlü nöqtəsinin təyini və
yanaşma məqsəd mənfəətini
təmin edən qiymət
• Qiymətin satıcıların
Dəyər xərclərinə
yönümlü deyil, alıcıların dəyər
qiymətin qavrayışlarına
təyini əsasən təyin
edilməsi
• cari qiymətlər
Rəqabət əsasında və qapalı
yönümlü hərraclar əsasında
yanaşma qiymətin təyin
edilməsi
6. Xərc yönümlü qiymətqoymanın duyulan dəyərə
əsaslanan qiymətqoyma ilə müqayisəsi
Xərc yönümlü qiymətqoyma
Məhsul Xərc Qiymət Dəyər Müştərilər
Duyulan dəyərə əsaslanan qiymətqoyma
Müştərilər Dəyər Qiymət Xərc Məhsul
7. Yeni məhsula qiymətin təyini strategiyaları
Bazarın qaymağını Bazara nüfuz etmək
götürmək üçün təyin olunan
qiymətlər
• Məhsula yüksək • Çoxsaylı
qiymət ödəyə biləcək alıcılar cəlb
seqmentlərdən etmək və böyük
maksimum gəlir əldə gəlirlər
etmək məqsədilə yeni qazanmaq
məhsullara yüksək məqsədilə yeni
qiymətlərin təyin məhsullara
olunması. aşağı
qiymətlərin
təyin olunması
8. Məhsul çeşidlərinə qiymət təyini
strategiyaları
Məhsul çeşidinə • Rəqiblərin qiymətlərinə, müştərilər müxtəlif xüsusiyyətləri
dəyərlənməsinə və məhsullara sərf olunan xərclərə əsasən məhsul
qiymət təyini xəttinə aid olan müxtəlif məhsullara qiymətlərin qoyulması
Tamamlayıcı məhsula • Əsas məhsulla birlikdə satılan əlavə və aksesuar məhsullara qiymət
qiymət təyini qoyulması
Ləvazimata qiymət • Yalnız əsas məhsulla birgə istifadə oluna bilən məhsullara qiymətin
təyini təyini
Kənar məhsullara • Əlavə məhsul təklif etməklə əsas məhsulun rəqabət qabiliyyətini təmin
qiymət təyini edən qiymətqoyulması
Məhsul komplektinə • Bir neçə məhsulun birləşdirilərək dəst halında endirimli qiymətlərlə
qiymət təyini təklif edilməsi
9. Qiymətin tənzimlənməsi strategiyaları
Endirimli və güzəştli Seqment üzrə qiymət Psixoloji qiymət təyini-
vəsaitlərə qiymət təyini- Məhsul və Qiymətlərin sadəcə
təyini- istehsalçı xidmət iqtisadi amillərini
tərəfindən pərakəndə (hətta, qiymətlərdəki deyil, həmçinin onun
satıcıya ödənilən müxtəliflik xərclərdəki psixoloji tərəfini
həvəsləndirici vəsaitdir müxtəlifliyə öyrənən qiymətqoyma
ki, əvəzində o əsaslanmadığı halda strategiyasıdır. Burada
istehsalçının belə)iki və ya dahah qiymət məhsul
məhsullarını bu və ya artıq qiymətə satılır. haqqında nəyisə ifadə
digər vasitə ilə etmək məqsədilə
qaydaya salır. istifadə olunur.
10. Qiymətlərin tənzimlənməsi strategiyaları
davamı...
Həvəsləndirici Coğrafi qiymət təyini- Beynəlxalq qiymət
qiymətqoyma- Satışların Şirkət həmçinin ölkənin təyini- Məhsulunu
təcili artması məqsədilə və dünyanın müxtəlif beynəlxalq bazara
məhsulların qiymətini yerlərində yaşayan çıxaran şirkətlər
preyskurant (malların müştərilər üçün öz fəaliyyət göstərdikləri
qiymət siyahısı) məhsullarını necə hər bir ölkədə qiymətləri
siyahıdakı qiymətlərdən qiymətləndirəcəyi müəyyən etməlidirlər.
aşağı endirilməsi və haqqında qərar qəbul
bəzən hətta, xərclərin etməlidir.
azaldılması.