Giao an tin hoc lop 11 ca nam

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:
kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh
§1: Kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh
A phÇn chuÈn bÞ
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- BiÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ ch¬ng tr×nh dÞch.
- Ph©n biÖt ®îc hai lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dÞch vµ th«ng dÞch.
2. Kü n¨ng
- BiÕt vai trß cña ch¬ng tr×nh dÞch
- HiÓu ý nghÜa nhiÖm vô cña ch¬ng tr×nh dÞch
3. Tth¸i ®é:
- ý thøc ®îc tÇm quan träng cña m«n häc vµ cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tóc,
lu«n tõ t×m hiÓu häc tËp.
II. PhÇn chuÈn bÞ
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:
- Gi¸o ¸n, SGK, s¸ch gi¸o viªn, s¸ch bµi tËp,
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh:
- Vë ghi, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp, ®å dïng häc tËp.
B PhÇn thÓ hiÖn trªn líp.
I. æn ®Þnh líp
1. kiÓm tra sÜ sè:
II. KiÓm tra bµi cò:
III. BµI míi
1. §Æt vÊn ®Ò
Trong ch¬ng tr×nh líp 10 çc em ®· ®îc biÕt ®Õn mét sè kh¸i niÖm: ng«n
ng÷ lËp tr×nh, ch¬ng tr×nh dÞch; trong bµi häc h«m nay chóng ta ®i t×m hiÓu
thªm mét sè kh¸i niÖm míi.
2. Néi dung bµi míi
híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
1.Ho¹t ®éng1
Gi¸o viªn ®a néi dung bµi to¸n t×m
ph¬ng tr×nh bËc nhÊt ax + b = 0.
Vµ kÕt luËn nghiÖm cña ph¬ng
tr×nh bËc nhÊt
- H·y x¸c ®Þnh çc yÕu tè Inputvµ
Output cña bµi to¸n ?
- H·y x¸c ®Þnh çc bíc ®Ó t×m
output?
1. Quan s¸t néi dung bµi to¸n vµ theo dâi
yªu cÇu cña gi¸o viªn.
- Input : a, b-
- output : x=-b/a . V« nghiÖm, V« sè
nghiÖm.
Bíc 1 : NhËp a, b.
Bíc 2 : NÕu a<>0 kÕt luËn cã nghiÖm
x=-b/a.
Bíc 3 : NÕu a=0 vµ b<>0, kÕt luËn v«
nghiÖm.
Bíc 4 : NÕu a=0 vµ b=0, kÕt luËn v« sè
nghiÖm .

- DiÔn gi¶i; hÖ thèng çc bíc nµy
®îc gäi lµ thuËt to¸n .
- NÕu tr×nh bµy thuËt to¸n víi mét
ngêi níc ngoµi, em sÏ dïng ng«n
ng÷ nµo dÓ diÔn ®¹t?
- nÕu diÔn ®¹t thuËt to¸n nµy cho
m¸y hiÓu, em sÏ dïng ng«n ng÷
nµo?
- DiÔn gi¶i : Ho¹t ®éng ®Ó diÔn
®¹t mét thuËt to¸n th«ng qua mét
ng«n ng÷ lËp tr×nh ®îc gäi lµ lËp
tr×nh .
- Yªu cÇu häc sinh ®äc s¸ch gi¸o
khoa vµ cho biÕt kh¸i niÖm lËp
tr×nh .
- Hái : KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng lËp
tr×nh?
2. Ph¸t phiÕu häc tËp. Yªu cÇu çc
em ghi çc lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh
mµ em biÕt (Sö dông kÜ thuËt
®éng n·o viÕt)
- §äc néi dung mét sè phiÕu häc
tËp cho c¶ líp cïng nghe.
- Hái : Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ
ng«n ng÷ m¸y, hîp ng÷ vµ ng«n ng÷
bËc cao?
- Hái : Lµm thÕ nµo ®Ó chuyÓn
mét ch¬ng tr×nh viÕt tõ ng«n ng÷
bËc cao sang ng«n ng÷ m¸y?
- Hái : V× sao kh«ng lËp tr×nh trªn
ng«n ng÷ m¸y ®Ó khái ph¶i mÊt
c«ng chuyÓn ®æi mµ ngêi ta thêng
lËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ b¹c cao?
- Ng«n ng÷ TiÕng Anh .
- Em dïng ng«n ng÷ lËp tr×nh.
- LËp tr×nh lµ viÖc sö dông cÊu tróc d÷
liÖu vµ çc lÖnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
cô thÓ ®Ó m« t¶ d÷ liÖu vµ diÔn ®¹t çc
thao t¸c cña thuËt to¸n.
- Ta ®îc mét ch¬ng tr×nh.
2. Tham lh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ sö dông
vèn hiÓu biÕt vÒ tin häc ®Ó ®iÒn phiÕu
häc tËp .
- Ng«n ng÷ m¸y.
- Hîp ng÷.
- Ng«n ng÷ bËc cao.
- Ng«n ng÷ m¸y : Çc lÖnh ®îc m· hãa
b»ng çc kÝ hiÖu 0 – 1. Ch¬ng tr×nh ®îc
viÕt trªn ng«n ng÷ m¸y cã thÓ ®îc n¹p
vµo bé nhí vµ thùc hiÖn ngay.
- Ng«n ng÷ bËc cao : Çc lÖnh ®îc m·
hãa b»ng mét ng«n ng÷ gÇn víi ng«n ng÷
TiÕng Anh. Ch¬ng tr×nh viÕt trªn ng«n
ng÷ bËc cao ph¶i ®îc chuyÓn ®æi thµnh
ch¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y míi cã thÓ
thùc hiÖn ®îc.
- Ph¶i sö dông mét ch¬ng tr×nh dÞch ®Ó
chuyÓn ®æi.
- LËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ bËc cao dÔ
viÕt h¬n v× çc lÖnh ®îc m· hãa gÇn víi
ng«n ng÷ tù nhiªn. LËp tr×nh trªn ng«n
ng÷ m¸y rÊt khã, thêng çc chuyªn gia lËp
tr×nh míi lËp tr×nh ®îc.
HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái

2.Ho¹t ®éng 2.
Em muèn giíi thiÖu vÒ trêng
m×nh cho mét ngêi kh¸ch du lÞch
quèc tÕ biÕt tiÕng Anh, cã hai çch
®Ó thùc hiÖn :
Çch 1 : CÇn mét ngêi biÕt tiÕng
Anh, dÞch tõng c©u nãi cña em
sang tiÕng Anh cho ngêi kh¸ch.
Çch 2 : Em so¹n néi dung cÇn giíi
thiÖu ra giÊy vµ ngêi phiªn dÞch
dÞch toµn bé néi dung ®ã sang
tiÕng Anh råi ®äc cho ngêi kh¸ch.
- H·y lÊy vÝ dô t¬ng tù trong thùc
tÕ vÒ biªn dÞch vµ th«ng dÞch tõ
tiÕng Anh sang tiÕng ViÖt.
2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu
s¸ch gi¸o khoa vµ sö dông çc vÝ
dô trªn ®Ó cho biÕt çc bíc trong
tiÕn tr×nh th«ng dÞch vµ biªn
dÞch.
Chó ý l¾ng nghe vÝ dô cña gi¸o viªn vµ
th¶o luËn ®Ó t×m vÝ dô t¬ng tù .
- Khi thñ trëng mét chÝnh phñ tr¶ lêi
pháng vÊn tríc mét nhµ b¸o quèc tÕ, hä
thêng cÇn mét ngêi th«ng dÞch ®Ó dÞch
tõng c©u tiÕng ViÖt sang tiÕng Anh.
- Khi thñ tíng ®äc mét bµi diÔn v¨n
tiÕngAnh tríc Héi nghÞ, hä cÇn mét ngêi
phiªn dÞch ®Ó chuyÓn v¨n b¶n tiÕng
ViÖt thµnh tiÕng Anh.
2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy nghÜ
®Ó tr¶ lêi.
- Biªn dÞch :
Bíc 1 : DuyÖt, ph¸t hiÖn lçi, kiÓm tra
tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh trong ch¬ng
tr×nh nguån.
Bíc 2 : DÞch toµn bé ch¬ng tr×nh nguån
thµnh mét ch¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷
m¸y.
(ThuËn tiÖn cho çc ch¬ng tr×nh æn
®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn).
- Th«ng dÞch :
Bíc 1 : KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña
lÖnh tiÕp theo trong ch¬ng tr×nh nguån.
Bíc 2 : ChuyÓn lÖnh ®ã thµnh ng«n ng÷
m¸y.
Bíc 3 : Thùc hiÖn çc c©u lÖnh võa ®îc
chuyÓn ®æi .
(phï hîp víi m«t trêng ®èi tho¹i gi÷a ngêi
vµ m¸y).
IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi.
1. Nh÷ng néi dung ®· häc.
- Kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh.
- Cã ba lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh : Ng«n ng÷ m¸y, hîp ng÷ vµ ng«n ng÷ bËc
cao.
- Kh¸i niÖm ch¬ng tr×nh dÞch.
- Cã hai lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dÞch vµ th«ng dÞch.

2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ.
- Mçi lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh phï hîp víi nh÷ng ngêi lËp tr×nh cã tr×nh ®é nh
thÕ nµo?
- KÓ tªn mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao cã sö dông kÜ thuËt biªn dÞch
vµ mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh cã sö dông kÜ thuËt th«ng dÞch.
- Tr¶ lêi çc c©u hái 1, 2, 3, s¸ch gi¸o khoa trang 13.
- Xem bµi häc thªm 1 : Em biÕt g× vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh? s¸ch gi¸o khoa
trang 6
- Xem tríc bµi häc : Çc thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh .
Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:
kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh
TiÕt 2: Çc thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
A phÇn chuÈn bÞ
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- N¾m ®îc çc thµnh phÇn cña mét ng«n ng÷ lËp tr×nh nãi chung
- BiÕt ®îc mét sè kh¸i niÖm nh: tªn, tªn chuÈn, tªn dµnh riªng…
2. Kü n¨ng
- Ph©n biÖt ®îc tªn chuÈn víi tªn dµnh riªng vµ tªn tù ®Æt.
- Nhí çc qui ®Þnh vÒ tªn, h»ng vµ biÕn.
- BiÕt ®Æt tªn ®óng, nhËn biÕt tªn sai.
3. Th¸i ®é
- ý thøc ®îc tÇm quan träng cña m«n häc vµ cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tóc,
lu«n tõ t×m hiÓu häc tËp.
II. PhÇn chuÈn bÞ
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:
- Giao ¸n, SGK, s¸ch gi¸o viªn, s¸ch bµi tËp,
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh:
- Vë ghi, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp , ®å dïng häc tËp.
B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp.
I. æn ®Þnh líp
1. kiÓm tra sÜ sè: ..................................................................................
II. KiÓm tra bµi cò :
C©u hái:
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
......
§¸p ¸n
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
................................................................................................................
III BµI míi
1. §Æt vÊn ®Ò
2. Néi dung bµi míi.
1. Ho¹t ®éng 1
§Æt vÊn ®Ò : Cã nh÷ng yÕu tè nµo
dïng ®Ó x©y dùng nªn ng«n ng÷ tiÕng
ViÖt?
* DiÔn gi¶i : Trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
còng t¬ng tù nh vËy, nã gåm cã çc
thµnh phÇn : B¶ng ch÷ çi, có ph¸p vµ
ng÷ nghÜa.
* Chia líp thµnh 3 nhãm, ph¸t b×a
trong vµ bót cho mçi nhãm vµ yªu cÇu
mçi nhãm thùc hiÖn mét nhiÖm vô :
- H·y nªu çc ch÷ çi cña b¶ng ch÷ çi
tiÕng Anh.
- Nªu çc kÝ sè trong hÖ ®Õm thËp
ph©n.
- Nªu mét sè kÝ hiÖu ®Æc biÖt kh¸c.
- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶ lªn
b¶ng, gäi ®¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn
xÐt, bæ sung.
- Treo tranh gi¸o viªn ®· chuÈn bÞ ®Ó
tiÓu kÕt ho¹t ®éng nµy.
2. Ho¹t ®éng 2 .
* §Æt vÊn ®Ò : Mäi ®èi tîng trong ch-
¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc ®Æt tªn.
- H·y nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, trang
* §éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- B¶ng ch÷ çi tiÕng ViÖt, sè, dÊu.
- Çch ghÐp çc kÝ tù thµnh tõ, phÐp
tõ thµnh c©u.
- Ng÷ nghÜa cña tõ thµnh c©u.
* L¾ng nghe vµ ghi nhí.
* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, th¶o luËn
theo nhãm vµ ®iÒn phiÕu häc tËp :
B¶ng ch÷ çi : A B C D E F G H I J K L
M N O P Q R S T U V W X Y Z .
a b c d e f h g i j k l m n o p q r s t u v
w x y z .
HÖ ®Õm : 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 .
KÝ hiÖu ®Æc biÖt :
+ - * / = < > [ ] . , _ ; # ^ $ & (
) { } : “
- Theo dâi kÕt qu¶ cña çc nhãm kh¸c
vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt .
- TËp trung xem tranh vµ ghi nhí .
* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi .
- Gåm ch÷ sè, ch÷ çi, dÊu g¸ch díi.
- B¾t ®Çu b»ng ch÷ çi hoÆc dÊu
g¹ch díi.
- §é dµi kh«ng qu¸ 127 .
* Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi .

10, ®Ó nªu quy çch ®Æt tªn trong
Turbo Pascal?
* Treo tranh chøa çc tªn ®óng – sai,
yªu cÇu häc sinh chän tªn ®óng .
A
A BC
6Pq
R12
X#y
45
- TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò nµy b»ng viÖc
kh¼ng ®Þnh l¹i çc tªn ®óng .
* Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch
gi¸o khoa (trang 10 – 11 ) ®Ó biÕt çc
kh¸i niÖm vÒ tªn giµnh riªng, tªn chuÈn
vµ tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt .
- Chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm
tr×nh bµy hiÓu biÕt cña m×nh vÒ mét
lo¹i tªn vµ cho vÝ dô .
- Treo tranh chøu mét sè tªn trong
ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal ®· ®îc
chuÈn bÞ s½n :
Program Abs Interger Type
Xyx Byte tong
- Ph¸t b×a trong vµ bót cho mçi nhãm
vµ yªu cÇu häc sinh mçi nhãm thùc
hiÖn :
+ X¸c ®Þnh tªn giµnh riªng.
+ X¸c ®Þnh tªn chuÈn .
+ X¸c ®Þnh tªn tù ®Æt .
- Thu phiÕu häc tËp cña ba nhãm,
chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng, gäi häc sinh
nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung .
- TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò nµy b»ng çch
bæ sung thªm cho mçi nhãm ®Ó ®a ra
A
R12
45
* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi .
- Th¶o luËn theo nhãm vµ ®iÒn phiÕu
häc tËp .
+ Tªn dµnh riªng : Lµ nh÷ng tªn ®îc
ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi
nghÜa x¸c ®Þnh, ngêi lËp tr×nh kh«ng
®îc dïng víi ý nghÜa kh¸c .
+ Tªn chuÈn : Lµ nh÷ng tªn ®îc ng«n
ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi mét ý
nghÜa nµo ®ã, ngêi lËp tr×nh cã thÓ
®Þnh nghÜa l¹i ®Ó dïng nã víi ý
nghÜa kh¸c.
+ Tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt : Lµ tªn
®îc dïng theo ý nghÜa riªng cña tõng
ngêi lËp tr×nh, tªn nµy ®îc khai b¸o tríc
khi sö dông. Çc tªn dµnh riªng.
- Quan s¸t tranh vµ ®iÒn phiÕu häc
tËp .
Tªn dµnh riªng : Program type
Tªn chuÈn : Abs Interger Byte
Tªn tù ®Æt : Xyx Tong
- Quan s¸t kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c vµ
nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung.
- Theo dâi bæ sung cña gi¸o viªn ®Ó
hoµn thiÖn kiÕn thøc .

tr¶ lêi ®óng .
3. Ho¹t ®«ng 3 .
* Yªu cÇu häc sinh cho mét sè vÝ dô
vÒ h»ng sè, h»ng x©u vµ h»ng logic.
- tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ h»ng sè,
h»ng x©u vµ h»ng logic .
* Ghi b¶ng : X¸c ®Þnh h»ng sè vµ
h»ng x©u trong çc h»ng sau :
- 32767
“QB”
“50”
1.5E+2
gi¸o khoa, cho biÕt kh¸i niÖm biÕn .
- Cho vÝ dô mét biÕn .
gi¸o khoa vµ hco biÕt chøc n¨ng cña
chó thÝch trong ch¬ng tr×nh.
- Cho mét vÝ dô vÒ mét dßngchó
thÝch .
- Hái : Tªn biÕn vµ tªn h»ng lµ tªn
giµnh riªng hay tªn chuÈn hay tªn do
ngêi lËp tr×nh ®Æt ?
- Hái :Çc lÖnh ®îc viÕt trong cÆp
dÊu {} cã ®îc TP thùc hiÖn kh«ng? V×
sao?
* §éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi .
- H»ng sè : 50 60.5
- H»ng x©u : “Ha Noi” “A”
- H»ng logic : False
- H»ng sè häc lµ çc sè nguyªn vµ sè
thùc, cã dÊu hoÆc kh«ng dÊu .
- H»ng x©u : Lµ chuçi kÝ tù trong bé
m· ASCII, ®îc ®Æt trong cÆp dÊu
nh¸y.
- H»ng logic : Lµ gi¸ trÞ ®óng (true)
HoÆc sai ( False) .
* Quan s¸t b¼ng vµ tr¶ lêi .
- H»ng sè : - 32767, 1.5E+2
- H»ng x©u : “QB” “50”
* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi .
- BiÕn lµ ®¹i lîng ®îc ®Æt tªn dïng ®Ó
lu tr÷ gi¸ trÞ. Gi¸ trÞ nµy cã thÓ ®îc
thay ®æi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch-
¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc khai b¸o .
- VÞ dô hai tªn biÕn lµ : Tong, xyz .
* §éc lËp tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa
®Ó tr¶ lêi .
- Có thÝch ®îc ®Æt gi÷a cÆp dÊu { }
hoÆc (* *) dïng ®Ó gi¶i thÝch cho
ch¬ng tr×nh râ rµng dÔ hiÓu .
- {Lenh xuat du lieu}
- Lµ tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt .
- Kh«ng. V× ®ã lµ dßng chó thÝch .
IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi
1. Nh÷ng néi dung ®· häc .
- Thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh : B¶ng ch÷, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa.

- Kh¸i niÖm : Tªn, tªn chuÈn, tªn dµnh riªng, tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt, h»ng,
biÕn vµ chó thÝch.
2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ .
- Lµm bµi tËp 4, 5, 6, s¸ch gi¸o khoa, trang 13 .
- Xem bµi ®äc thªm : Ng«n ng÷ Pascal, s¸ch gi¸o khoa, trang 14, 15, 16 .
- Xem tríc bµi : CÊu tróc ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 18.
- Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 128 : Mét sè tªn giµnh riªng.
Ch¬ng 2 : Ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n
I. Môc tiªu cña ch¬ng .
1. KiÕn thøc : Häc sinh cÇn n¾m ®îc:
- CÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh vµ cÊu tróc cña mét ch¬ng tr×nh
Pascal .
- Çc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kiÓu d÷ liÖu chuÈn, çc phÐp to¸n, biÓu thøc, c©u
lÖnh g¸n, thñ tôc vµo/ra ®¬n gi¶n.
- Çch so¹n th¶o, biªn dÞch thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh trong m«i
trêng Turbo Pascal.
2. KÜ n¨ng .
- BiÕt khai b¸o biÕn.
- BiÕt viÕt ®óng çc biÓu thøc ®¬n gi¶n trong ch¬ng tr×nh.
- BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t khái Turbo Pascal.
- BiÕt so¹n th¶o, dÞch vµ thùc hiÖn mét sè ch¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n
theo mÉu cã s½n.
- Bíc ®Çu lµm quen víi lËp tr×nh gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.
3. Th¸i ®é.
- Nghiªm tóc trong häc tËp khi tiÕp xóc víi nhiÒu quy ®Þnh nghiªm ngÆt
trong lËp tr×nh.
- cã ý thøc cè g¾ng trong häc tËp vît qua nh÷ng khã kh¨n ë giai ®o¹n ®Çu
khi häc lËp tr×nh.
- Ham muèn gi¶i çc bµi tËp b»ng lËp tr×nh, thÊy ®îc lîi Ých cña lËp tr×nh
phôc vô tÝnh to¸n.
II. Néi dung cña ch¬ng.
Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng lµ :
- CÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh.
- Mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: KiÓu nguyªn, thùc, kÝ tù, logic.
- PhÐp to¸n, biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hª, biÓu thøc logic, hµm sè
häc.
- Khai b¸o biÕn, lÖnh g¸n, tæ chøc vµo/ra d÷ liÖu ®¬n gi¶n.
- So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.
CÊu tróc ch¬ng tr×nh mét sè kiÓu d÷ liÖu
chuÈn khai b¸o biÕn

I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh.
- BiÕt ®îc mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: Nguyªn, thùc, kÝ tù, logic.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña khai b¸o biÓn.
2. KÜ n¨ng.
- Sö dông ®îc kiÓu d÷ liÖu vµ khai b¸o biÕn ®Ó viÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh
®¬n gi¶n.
II. §å dïng d¹y häc
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.
- M¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu projector dïng ®Ó chiÕu çc vÝ dô.
- Tranh cã chøa mét sè khai b¸o biÕn ®Ó häc sinhc hän ®óng – sai .
- Mét sè ch¬ng tr×nh mÉu viÕt s½n.
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh.
- S¸ch gi¸o khoa.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc
1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu cÊu tróc chung vµ çc thµnh phÇn cña ch¬ng
tr×nh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc ch¬ng tr×nh cã hai phÇn vµ néi dung cña tõng phÇn.
b. Néi dung:
- CÊu tróc ch¬ng tr×nh cã hai phÇn: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n.
- PhÇn khai b¸o : Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh, khai b¸o th viÖn sö dông, khai b¸o
h»ng, khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch¬ng tr×nh con.
- PhÇn th©n ch¬ng tr×nh : Bao gåm d·y çc lÖnh ®îc ®Æt trong cÆp dÊu
hiÖu më ®Çu vµ kÕt thóc.
Më ®Çu
Çc c©u lÖnh;
KÕt thóc
c. Çc bíc tiÕn hµnh:
1. Ph¸t vÊn gîi ý : Métbµi tËp lµm
v¨n em thêng viÕt cã mÊy phÇn? Çc
phÇn cã thø tù kh«ng? V× sao ph¶i
chia ra nh vËy?
2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch
gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái sau:
- Mét ch¬ng tr×nh cã cÊu tróc mÊy
phÇn?
- trong phÇn khai b¸o cã nh÷ng khai
1. L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi :
- Cã ba phÇn.
- Cã thø tù : Më bµi, th©n bµi, kÕt
luËn.
- DÔ viÕt, dÔ ®äc, dÔ hiÓu néi
dung.
2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, th¶o
luËn vµ tr¶ lêi.
+ Hai phÇn :
[<phÇn khaib¸o>]
<PhÇn th©n ch¬ng tr×nh>

b¸o nµo?
- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o
tªn ch¬ng tr×nh trong ng«n ng÷
Pascal.
- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o
th viÖn ch¬ng tr×nh con trong ng«n
ng÷ Pascal.
- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai
b¸o h»ng trong ng«n ng÷ Pascal.
- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai
b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal.
- Yªu cÇu häc sinh cho biÕt cÊu tróc
chung cña phÇn th©n ch¬ng tr×nh
trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.
3. T×m hiÓu mét ch¬ng tr×nh ®¬n
gi¶n.
- ChiÕu lªn b¶ng mét ch¬ng tr×nh
®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ C++ .
# include <stdio.h>
void main()
{
Printf(“Xin chao cac ban”);
}
- Hái : PhÇn khai b¸o cña ch¬ng
tr×nh?
- Hái : PhÇn th©n cña ch¬ng tr×nh,
lÖnh pr×nt cã chøc n¨ng g×?
- ChiÕu lªn b¶ng mét ch¬ng tr×nh
®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ Pascal.
Program VD1 ;
Var x,y:byte; t:word;
Begin
t:=x+y;
Writeln(t);
readln;
End
- Hái : PhÇn khai b¸o cña ch¬ng
tr×nh?
- Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh, khai b¸o
th viÖn ch¬ng tr×nhcon, khai b¸o h»ng,
khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch¬ng tr×nh
con.
- CÊu tróc : Program
ten_chuong_trinh ;
- VÝ dô : Program tinh_tong ;
- CÊu tróc : Uses tªn_th_viÖn;
- VÝ dô : Uses crt ;
- CÊu tróc : Const tªn_h»ng
= gi¸_trÞ;
- VÝ dô : Const maxn=100;
- CÊu tróc :
Var
tªn_biÕn=kiÓu_d÷_liÖu;
- VÝ dô : Var a, b, c : integer;
Begin
D·y c¸c lÖnh;
End.
3. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.
- PhÇn khai b¸o chØ cã mét khai b¸o
th viÖn stdio.h
- PhÇn th©n {}
- LÖnh printf dïng ®Ó ®a th«ng b¸o
ra mµn h×nh.
- Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh :
Program VD1;
- Khai b¸o biÕn : Var x, y:byte
;t:word;
Var x, y:byte; t:word;

- Hái : PhÇn th©n cña ch¬ng tr×nh?
Cã lÖnh nµo trong th©n ch¬ng tr×nh?
4. Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô vÒ
mét ch¬ng tr×nh Pascal kh«ng cã
phÇn tªn vµ phÇn khai b¸o.
- Cßn l¹i lµ phÇn th©n.
- LÖnh g¸n, lÖnh ®a th«ng b¸o ra
mµn h×nh.
4. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi
Begin
Writeln(“Hello”);
Readln;
End.
2. Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu mét sè d÷ liÖu chuÈn.
a. Môc tiªu :
- BiÕt ®îc tªn cña mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn, biÕt ®îc giíi h¹n biÓu diÔn cña
mçi lo¹i kiÓu d÷ liÖu ®ã.
b. Néi dung:
- KiÓu sè nguyªn:
Byte: 0..255
Integer: -32768..32767
Word: 0..65535
Longint: -2148473648..214873647
- KiÓu sè thùc:
Real: 2.9E-39..1.7E38
Extended: 3.4E..1.1E4932
- KiÓu kÝ tù: Lµ çc kÝ tù thuéc b¶ng m· ASCII, gåm 256 kÝ tù ®îc ®¸nh sè
tõ 0 ®Õn 255.
- KiÓu logic: Lµ tËp hîp gåm hai gi¸ trÞ True vµ Flase, lµ kÕt qu¶ cña phÐp
so s¸nh.
c. Çc bíc tiÕn hµnh.
1. §Æt vÊn ®Ò: Trong to¸n häc, ®Ó
thùc hiÖn ®îc tÝnh to¸n ta cÇn ph¶i cã
çc tËp sè. §ã lµ çc tËp sè nµo?
- DiÔn gi¶i: Còng t¬ng tù nh vËy,
trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, ®Ó
lËp tr×nh gi¶i quyÕt çc bµi to¸n, cÇn
cã çc tËp hîp, mçi tËp hîp cã mét giíi
h¹n nhÊt ®Þnh.
- Çc em cã thÓ hiÓu n«m na: KiÓu
d÷ liÖu chuÈn lµ mét tËp h÷u h¹n çc
gi¸ trÞ, mçi kiÓu d÷ liÖu cÇn mét dung
lîng bé nhí cÇn thiÕt ®Ó lu tr÷ vµ x¸c
®Þnh çc phÐp to¸n cã thÓ t¸c ®éng
lªn d÷ liÖu.
gi¸o khoa, tr¶ lêi çc c©u hái sau:
1. Chó ý, L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶
lêi:
- Sè tù nhiªn, sè nguyªn, sè h÷u tØ,
sè thùc.
- Liªn tëng çc tËp sè trong to¸n häc
víi mét kiÓu d÷ liÖu trong Pascal?
2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoavµ tr¶ lêi.
- Cã 4 kiÓu: KiÓu nguyªn, kiÓu thùc,

- Cã bao nhiªu kiÓu d÷ liÖu chuÈn
trong ng«n ng÷ Pascal?
- trong ng«n ng÷ Pascal, cã nh÷ng
kiÓu nguyªn nµo thêng dïng, ph¹m vi
biÓu diÓn cña mçi lo¹i?
- trong ng«n ng÷ Pascal, cã nh÷ng
kiÓu sè thùc nµo thêng dïng, ph¹m vi
biÓu diÔn cña mçi lo¹i?
- trong ng«n ng÷ Pascal, cã bao
nhiªu kiÓu kÝ tù?
- trong ng«n ng÷ Pascal, cã bao
nhiªu kiÓu logic, gåm çc gi¸ trÞ nµo?
3. Gi¸o viªn gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò
cho häc sinh:
+ V× sao ph¹m vi biÓu diÔn cña çc
lo¹i kiÓu nguyªn kh¸c nhau?
+ MiÒm gi¸ trÞ cña çc lo¹i kiÓu
thùc, sè ch÷ sè cã nghÜa?
4. Ph¸t vÊn: Muèn tÝnh to¸n trªn çc
gi¸ trÞ : 4 6 7.5 ta ph¶i sö dông d÷ liÖu
g×?
kiÓu kÝ tù vµ kiÓu logic.
- Cã 4 lo¹i: Byte, word, integer vµ
longint.
- Cã 2 lo¹i: real, extended.
- Cã 1 lo¹i: Char.
- Cã mét lo¹i: boolean, gåm 2 phÇn
tö: True vµ False.
3. Chó ý l¾ng nghe vµ ghi nhí .
4. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
KiÓu Real
3. Ho¹t ®éng 3: t×m hiÓu çch khai b¸o biÕn.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc r»ng mäi biÕn dïng trong ch¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc kaho
b¸o tªn vµ kiÓu d÷ liÖu.
- Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal,
khai b¸o ®îc biÕn khi lËp tr×nh.
b. Néi dung:
Trong ng«n ng÷ lËo tr×nhPascal, cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn lµ Var.
tªn_biÕn_1: KiÓu_d÷_liÖu_1;
tªn_biÕn_2: KiÓu_d÷_liÖu_2;
...............................
tªn_biÕn_n: KiÓu_d÷_liÖu_n;
NÕu cã nhiÒu biÕn cã cïng kiÓu d÷ liÖu, cã thÓ khai b¸o ghÐp, khi ®ã çc
biÕn ph©n çch nhau b»ng dÊu phÈy. KiÓu_d÷_liÖu lµ mét trong çc kiÓu d÷
liÖu chuÈn cña Pascal.
gi¸o khoa vµ cho biÕt v× sao ph¶i khai
b¸o biÕn?
1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶
lêi.
- Mäi biÕn dïng trong ch¬ng tr×nh
®Òu ph¶i ®îc khai b¸o tªn biÕn vµ
kiÓu d÷ liÖu cña biÕn. Tªn biÕn dïng
®Ó x¸c lËp quan hÖ gi÷a biÕn vµ

- CÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn
trong ng«n ng÷ Pascal.
- Cho vÝ dô ®Ó khai b¸o mét biÕn
nguyªn vµ mét biÕn kiÓu kÝ tù.
2. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o
vµ yªu cÇu häc sinh chän khai b¸o
®óng trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal?
Var
x, y, z: word;
n 1: real;
X: longint;
h: integer;
i: byte;
3. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o
biÕn trong Pascal.
- Hái: Cã bao nhiªu biÕn tÊt c¶, Bé
nhí ph¶i cÊp ph¸t lµ bao nhiªu?
Var x, y: word;
z: longint;
h: integer;
i: byte;
®Þa chØ bé nhí n¬i lu gi÷ gi¸ trÞ cña
biÕn.
- Var <danh s¸ch biÕn>: <kiÓu d÷
liÖu>;
Var x: word;
y: char;
2. Quan s¸t tranh vµ chän khai b¸o
®óng.
Var
x, y, z: word;
i: byte;
3. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.
- Cã 5 biÕn.
- tæng bé nhí cÇn cÊp ph¸t.
x (2 byte); y (2 byte); z (4 byte);
h (2 byte); i (1 byte); táng 11 byte
1. Nh÷ng néi dung ®· häc
- Mét ch¬ng tr×nh gåm cã hai phÇn: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n.
- C¸c kiÓu d÷ liÖu chuÈn: KiÓu sè nguyªn, kiÓu sè thùc, kiÓu kÝ tù, kiÓu
logic.
- Mäi biÕn trong ch¬ng tr×nh ph¶i ®îc khai b¸o. CÊu tróc chung cña khai b¸o
biÕn trong Pascal: Var tªn_ biÕn: tªn_kiÓu_d÷_liÖu;
2. C©u hái vµ bµo tËp vÒ nhµ
- Lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4, 5, schs gi¸o khoa, trang 35.
- Xem tríc néi dung bµi: PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n, s¸ch gi¸o khoa, trang
24.
- Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khao , trang 129: Mét sè kiÓu d÷ liÖu
chuÈn, mét sè thñ tôc vµ hµm chuÈn.
PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- BiÕt ®îc c¸c phÐp to¸n th«ng dông trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.
- BiÓu diÔn ®¹t mét h×nh thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

- BiÕt ®îc chøc n¨ng cña lÖnh g¸n.
- BiÕt ®îc cÊu tróc cña lÖnh g¸n vµ mét sè hµm chuÈn tr«ng dông trong
ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.
2. kÜ n¨ng
- Sö dông ®îc çc phÐp to¸n ®Ó x©y dùng biÓu thøc.
- Sö dông ®îc lÖnh g¸n ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh.
1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn
- S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa çc biÓu thøc trong to¸n häc.
- Tranh chøa b¶ng çc hµm sè häc chuÈn, tranh chøa b¶ng ch©n trÞ.
- m¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu Projector.
2. ChuÈn bÞ cña häc sinh
- S¸ch gi¸o khoa.
1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu mét sè phÐp to¸n.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc tªn çc phÐp to¸n, kÝ hiÖu cña çc phÐp to¸n vµ çch sö
dông cña çc phÐp to¸n ®èi víi mçi kiÓu d÷ liÖu.
b. Néi dung:
- Çc phÐp to¸n sè häc: + - * / DIV MOD.
- Çc phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >, >=, =, <>. Dïng ®Ó so s¸nh hai ®¹i lîng,
kÕt qu¶ cña çc phÐp to¸n nµy lµ True hoÆc Flase.
- Çc phÐp to¸n logic: NOT, OR, AND, thêng dïng ®Ó t¹o çc biÓu thøc logic
tõ çc biÓu thøc quan hÖ ®¬n gi¶n.
1. ®Æt vÊn ®Ò: ®Ó m« t¶ çc thao
t¸c trong thuËt to¸n, mçi ng«n ng÷ lËp
tr×nh ®Õu sö dông mét sè kh¸i niÖm
c¬ b¶n: PhÐp to¸n, biÓu thøc, g¸n gi¸
trÞ.
2. Ph¸t vÊn: H·y kÓ çc phÐp to¸n em
®· ®îc häc trong to¸n häc.
- DiÔn gi¶i: Trong ng«n ng÷ lËp
trßnh Pascal còng cã çc phÐp to¸n ®ã
nhng ®îc diÔn ®¹t b»ng mét çch kh¸c.
- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch
gi¸o khoa vµ cho biÕt çc nhãm phÐp
to¸n.
- Hái : PhÐp Div, Mod ®îc sö dông
cho nh÷ng kiÓu d÷ liÖu nµo?
- Hái: KÕt qu¶ cña phÐp to¸n quan
1. Chó ý l¾ng nghe.
2. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi :
- PhÐp: Céng, trõ, nh©n, chia, lÊy
sè d, chia lÊy nguyªn, so s¸nh.
- Çc phÐp to¸n sè häc: + - * / div
mod
- Çc phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >,
>=, =, <>
- Çc phÐp to¸n logic: And, Or, Not.
- ChØ sö dông ®îc cho kiÓu nguyªn.
- Thuéc kiÓu logic.

hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo?
2. ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu biÓu thøc.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt kh¸i niÖm vÒ biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ vµ biÓu
thøc logic. BiÕt çch x©y dùng çc biÓu thøc ®ã.
- BiÕt ®îc mét sè hµm sè häc chuÈnn trong lËp tr×nh.
b. Néi dung:
- BiÓu thøc sè häc lµ biÓu thøc nhËn ®îc tõ çc h»ng sè, biÕn sè vµ hµm sè
liªn kÕt víi nhau b»ng çc phÐp to¸n sè häc.
- Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc sè häc: trong ngoÆc tríc, ngoµi ngoÆc sau.
trong d·y çc phÐp to¸n kh«ng chøa ngoÆc th× thùc hiÖn tõ tr¸i sang ph¶i theo
thø tù cña çc phÐp to¸n: Nh©n, chia, chia lÊy nguyªn, chia lÊy d thùc hiÖn tríc
vµ ccs phÐp to¸n c«ng, trõ thùc hiÖn sau.
- Hµm sè häc chuÈn th«ng dông.
Hµm KiÓu ®èi sè KiÓu hµm sè
b×nh ph¬ng: SQR(X) I hoÆc R Theo kiÓu cña ®èi sè
C¨n bËc hai: SQRT(X) I hoÆc R R
G¸i trÞ tuyÖt ®èi: ABS(X) I hoÆc R Theo kiÓu cña ®èi sè
Sin(X) I hoÆc R R
Cos(X) I hoÆc R R
logarit tù nhiªn lnx ln(x) I hoÆc R R
Lòy thõa cña sè e ex
exp(x) I hoÆc R R
- Hai biÓu thøc cã cïng kiÓu d÷ liÖu ®îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n quan
hÖ cho ta mét biÓu thøc quan hÖ.
<biÓu_thøc_1> <phÐp_to¸n_quan_hÖ> <biÓu_thøc_2>
- Thø tù thùc hiªn.:
+ tÝnh gi¸ trÞ çc biÓu thøc.
+ Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hÖ.
- Çc biÓu thøc quan hÖ liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n logic ta ®îc biÓu thøc
logic. BiÓu thøc logic ®¬n gi¶n lµ gi¸ trÞ True hoÆc Flase.
1. Nªu vÊn ®Ò: trong to¸n häc ta ®îc
lµm quen víi kh¸i niÖm biÓu thøc, h·y
cho biÕt yÕu tè c¬ b¶n x©y dùng nªn
biÓu thøc.
- NÕu trong mét bµi to¸n mµ to¸n
h¹ng lµ biÕn sè, h»ng sè hoÆc hµm
sè vµ to¸n tö lµ çc phÐp to¸n sè häc
th× biÓu thøc cã tªn gäi lµ g×?
2. Treo tranh cã chøa biÓu thøc to¸n
häc lªn b¶ng, yªu cÇu: Sö dông çc
- Gåm hai phÇn: To¸n h¹ng vµ to¸n
tö.
- BiÓu thøc sè häc.
2. Quan s¸t vµ tr¶ lêi.
2*a+5*b+c

phÐp to¸n sè häc, h·y biÓu diÔn biÓu
thøc to¸n häc sau thµnh biÓu thøc
trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.
2a+5b+c
xy
2z
x+y + x2
1 - 2 2z
z
- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tõ
viÖc x©y dùng çc biÓu thøc trªn, h·y
nªu thø tù thùc hiÖn çc phÐp to¸n.
3. Nªu vÊn ®Ò: trong to¸n häc ta ®·
lµm quen víi mét sè hµm sè häc, h·y
kÓ tªn mét sè hµm ®ã?
- Trong mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh
ta còng cã mét sè hµm nh vËy nhng ®-
îc diÔn ®¹t b»ng mét çch kh¸c.
- Treo tranh chøa b¶ng mét sè hµm
chuÈn, yªu cÇu häc sinh ®iÒn thªm
çc th«ng tin nh chøac n¨ng cña hµm ,
kiÓu cña ®èi sè vµ kiÓu cña hµm sè.
- cho biÓu thøc: -b +
h·y biÓu diÔn biÓu thøc trªn sang
biÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh .
4. Nªu vÊn ®Ò : Khi hai biÓu thøc
sè häc liªn kÕt víi nhau b»ng phÐp
to¸n quan hÖ ta ®îc mét biÓu thøc míi,
biÓu thøc ®ã gäi lµ biÓu thøc g×?
- H·y lÊy mét vÝ dô vÒ biÓu thøc
quan hÖ?
gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung
cña biÓu thøc quan hÖ?
- Thø tù thùc hiÖn cña biÓu thøc
quan hÖ?
- Cho biÕt kÕt qu¶ cña phÐp to¸n
quan hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo ®·
häc?
5. Nªu vÊn ®Ò: Çc biÓu thøc quan
hÖ ®îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n
Logic ®îc gäi lµ biÓu thøc Logic.
- H·y cho mét sè vÝ dô vÒ biÓu
thøc logic.
- trong to¸n häc ta cã biÓu thøc
5<=x<=11, h·y biÓu diÔn biÓu thøc
x*y/(2*z)
((x+y)/(1 – (2 /z)))+(x*x/(2*z))
- Thùc hiÖn trong ngoÆc tríc; Ngoµi
ngoÆc sau. Nh©n, chia, c«ng, trõ sau.
Hµm tri tuyÖt ®èi, hµm c¨n bËc hai,
hµm sin, hµm cos.
- Quan s¸t tranh vÏ, nghiªn cøu s¸ch
gi¸o khoa vµ lªn b¶ng ®iÒn tranh.
- Suy nghÜ, lªn b¶ng tr¶ lêi.
(-b+sqrt(b*b – 4*a*c))/(2*a)
- Gäi lµ biÓu thøc quan hÖ.
- VÝ dô: 2*x<y
- CÊu tróc chung:
<BT1> <phÐp to¸n qh> <BT2>
+ TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc
+ Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hÖ.
- KiÓu logic.
5. Chó ý theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o
viªn vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.
- VÝ dô: (A>B) or ((X+1)<Y) vµ
(5>2) and ((3+2)<7).
- BiÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp
tr×nh : (5<=x) and (x<=11).

nµy trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.
- Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc logic.
- KÕt qu¶ cña biÓu thøc logic cã
kiÓu d÷ liÖu g×?
- Treo tranh cã chøa b¶ng ch©n trÞ
cña A vµ B, yªu cÇu häc sinh ®iÒn gi¸
trÞ cho A and B; A or B; not A.
+ Thùc hiÖn c¸c biÓu thøc quan hÖ.
+ Thùc hiÖn phÐp to¸n logic.
- KiÓu logic.
- Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi b»ng
c¸ch ®iÒn vµo b¶ng.
3. Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu lÖnh g¸n.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt chøc n¨ng cña lÖnh g¸n trong lËp tr×nh. BiÕt ®îc cÊu tróc
chung cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal. ViÕt ®îc lÖnh ®óng khi lËp tr×nh.
b. Néi dung:
- LÖnh g¸n dïng ®Ó tÝnh gi¸ trÞ mét biÓu thøc vµ chuyÓn gi¸ trÞ ®ã vµo mét
biÕn.
- CÊu tróc: Tªn biÕn : =biÓu_thøc;
- Sù thùc hiÖn cña m¸y:
+ tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu_thøc.
+ §Æt gi¸ trÞ vµo tªn_biÕn.
- Giíi thiÖu mét sè vÝ dô vÒ lÖnh
g¸n trong Pascal nh sau:
x:=4+8;
- Gi¶i thÝch: LÊy 4 céng 8, ®em kÕt
qu¶ ®Æt vµo x. Ta ®îc x=12.
- Hái : H·y cho biÕt chøc n¨ng cña
lÖnh g¸n?
cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal.
- H·y cho mét vÝ dô ®Ó tÝnh
nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.
-b
- Giíi thiÖu thªm vÝ dô: Cho ch¬ng
tr×nh.
Var i,z:integer;
Begin
z:=4;
i:=6;
z:=z – 1;
- Quan s¸t vÝ dô vµ suy nghÜ ®Ó
tr¶ lêi.
+ TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc.
+ G¸n gi¸ trÞ tÝnh ®îc vµ tªn mét
biÕn.
<tªn_biÕn>:=<biÓu_thøc>;
x:=(-b+sqrt(b*b – 4*a*c))/(2*a);

i:=i+1;
writeln(“i=”,i);
writeln(“z=”,z);
readln;
End.
- Hái: Ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh
gi¸ trÞ b»ng bao nhiªu?
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc
sinh kiÓm nghiÖm kÕt qu¶ tù suy
luËn.
- In ra mµn h×nh: z=3 vµ i=7.
- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng
tr×nh.
- Çc phÐp to¸n trong Turbo Pascal: Sè häc, quan hÖ vµ logic.
- Çc biÓu thøc trong Turbo Pascal: Sè häc, quan hÖ vµ logic
- CÊu tróc lÖnh g¸n trong Turbo Pascal: tªn_biÕn :=biÓu_thøc;
2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ
- Lµm bµi tËp 5, 6, 7, 8, s¸ch gi¸o khoa, trang 35 – 36;
- Xem phô lôc A, s¸ch gi¸o khoa trang 121: Mét sè phÐp to¸n thêng dïng vµ
gi¸ trÞ phÐp to¸n logic.
Çc thñ tôc chuÈn vµo/ra ®¬n gi¶n
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- BiÕt ®îc ý nghÜa cña çc thñ tôc vµ/ra chuÈn ®èi víi lËp tr×nh.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc vµo/ra trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal.
2. KÜ n¨ng.
- ViÕt ®óng lÖnh vµo/ra d÷ liÖu.
- BiÕt nhËp ®óng d÷ liÖu khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa çc biÓu thøc trong to¸n häc, m¸y chiÕu
Projector, m¸y vi tÝnh, mét sè ch¬ng tr×nh viÕt s½n.
- S¸ch gi¸o khoa.
1. Ho¹t ®éng 1: t×m hiÓu thñ tôc nhËp d÷ liÖu vµ tõ bµn phÝm.
a. Môc tiªu:

- Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu.
b. Néi dung:
- Dïng ®Ó ®a nhiÒu bé d÷ liÖu kh¸c nhau cho cïng mét ch¬ng tr×nh xö lÝ.
- NhËp: Read/Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k >);
1. nªu vÊn ®Ò: Khi gi¶i quyÕt mét bµi
to¸n, ta ph¶i ®a d÷ liÖu vµo ®Ó m¸y
tÝnh xö lÝ, viÖc ®a d÷ liÖu b»ng lÖnh
g¸n sÏ lµm cho ch¬ng tr×nh chØ cã t¸c
dông víi mét d÷ liÖu cè ®Þnh. §Ó ch-
¬ng tr×nh gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu bµi
to¸n h¬n, ta pahØ sö dông thñ tôc
nhËp d÷ liÖu.
cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu trong ng«n
ng÷ lËp tr×nh Pascal:
- Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch¬ng tr×nh
gi¶i ph¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶i nhËp
vµo çc ®¹i lîng nµo? ViÕt lÖnh nhËp?
2. ChiÕu mét ch¬ng tr×nh Pascal
®¬n gi¶n cã lÖnh nhËp gi¸ trÞ cã hai
biÕn.
- thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ thùc
hiÖn nhËp d÷ liÖu.
- Hái : Khi nhËp gi¸ trÞ cho nhiÒu
biÕn, ta ph¶i thùc hiÖn nh thÕ nµo?
- Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn nhËp
d÷ liÖu cho ch¬ng tr×nh.
1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o
viªn.
- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy
nghÜ ®Ó tr¶ lêi.
Read(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>);
Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>
);
- Ph¶i nhËp gi¸ trÞ cho hai biÕn: a,
b.
- ViÕt lÖnh: Readln(a,b);
2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh vÝ dô cña
gi¸o viªn.
- Nh÷ng gi¸ trÞ nµy ph¶i ®îc gâ çch
nhau Ýt nhÊt mét dÊu çch hoÆc kÝ
tù xuèng dßng.
- Lªn b¶ng thùc hiÖn nhËp theo yªu
cÇu cña gi¸o viªn.
2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
a. Môc tiªu:
- Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh.
b. Néi dung:
- Dïng ®Ó ®a kÕt qu¶ sau khi sö lÝ ra mµn h×nh ®Ó ngêi sö dông thÊy.
- XuÊt: Write/Writeln(<tham_sè_1>,...,<tham_sè_k);

1. DÉn d¾t: sau khi xö lÝ xong, kÕt
qu¶ t×m ®îc ®ang ®îc lu trong bé nhí.
§Ó thÊy ®îc kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ta
sö dông thñ tôc xuÊt d÷ liÖu.
cña thñ tôc xuÊt d÷ liÖu trong ng«n
ng÷ lËp tr×nh Pascal.
- Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch¬ng tr×nh
gi¶i ph¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶i ®a ra
mµn h×nh gi¸ trÞ cña nghiÖm –b/a, ta
ph¶i viÕt lÖnh nh thÕ nµo?
2. ChiÕu mét ch¬ng tr×nh Pascal
®¬n gi¶n
Program vb;
Var x, y, z:integer;
Begin
Writeln(“nhap vao hai so:”);
Readln(x, y);
z:=x+y;
write(x:6, y:6, z:6);
readln;
end.
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ thùc
hiÖn nhËp d÷ liÖu ®Ó häc sinh thÊy
kÕt qu¶ trªn nÒn mµn h×nh.
- Hái : Chøc n¨ng cña lÖnh
Writeln();
- Hái: ý nghÜa cña : 6 trong lÖnh
Write(...)
- Hái: Khi çc tham sè trong lÖnh
Write() thuéc kiÓu Char hoÆc real th×
quy ®Þnh vÞ trÝ nh thÕ nµo?
- Cho vÝ dô cô thÓ víi 2 biÕn c kiÓu
Char vµ r kiÓu real.
1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o
viªn.
- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.
Write(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>);
Writeln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>
);
- ViÕt lÖnh : Writeln(-b/a);
2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh vÝ dô cña
gi¸o viªn.
- ViÕt ra mµn h×nh dßng ch÷ vµ ®a
con trá xuèng dßng.
- Dµnh 6 vÞ trÝ trªn mµn h×nh ®Ó
viÕt sè x, 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè y
vµ 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè z.
- Khi çc tham sè cã kiÓu kÝ tù,
viÖc quy ®Þnh vÞ trÝ gièng kiÓu
nguyªn.
- Khi çc tham sè cã kiÓu thùc th×
ph¶i quy ®Þnh hai lo¹i vÞ trÝ : VÞ trÝ
cho toµn bé sè thùc vµ vÞ trÝ cho
phÇn thËp ph©n.
- VÝ dô : Write(c:8);
Write(r:8:3);

- NhËp d÷ liÖu : Read/Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>);
- XuÊt d÷ liÖu : write/writeln(<tham_sè_1>,...,<tham_sè_k>);
- b»ng thùc hµnh trªn m¸y:
+ H·y so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a Write(); vµ writeln();
+ H·y so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a Read(); vµ Readln();
+ T×m hiÓu chøc n¨ng cña lÖnh Readln; Writeln;
- §äc tríc néi dung bµi: So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng
tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 32.
So¹n th¶o dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu
chØnh ch¬ng tr×nh
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc.
- BiÕt ®îc çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh.
- BiÕt çc file ch¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0
2. kÜ n¨ng.
- BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t hÖ so¹n th¶o Turbo Pascal.
- So¹n ®îc mét ch¬ng tr×nh vµo m¸y.
- DÞch ®îc ch¬ng tr×nh ®ª ph¸t hiÖn lçi có ph¸p.
- Thùc hiÖn ®îc ch¬ng tr×nh ®Ó nhËp d÷ liÖu vµ thu kÕt qu¶, t×m lçi thuËt
to¸n vµ söa lçi.
II. ®å dïng d¹y häc.
- m¸y vi tÝnh cã cµi phÇn mÒm Turbo Pascal 7.0, m¸y chiÕu Projector, m¸y
chiÕu vËt thÓ.
- S¸ch gi¸o khoa.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc .
1. Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi Turbo Pascal 7.0
a. Môc tiªu:
- BiÕt ®îc çc file ch¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0. BiÕt çch khëi
®éng vµ tho¸t Turbo Pascal 7.0.
b. Néi dung:
- ChuyÓn vµo th môc chøa file Turbo.exe
- Gâ turbo.exe vµ enter.
(NÕu ë m«i trêng Win th× chØ cÇn bÊm biÓu tîng Turbo Pascal)

1. §Æt vÊn ®Ò: §Ó sö dông ®îc
Turbo Pascal, trªn m¸y ph¶i cã çc file
ch¬ng tr×nh cÇn thiÕt. Tham kh¶o
s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt tªn çc file
ch¬ng tr×nh ®ã?
2. Tr×nh diÔn çch khëi ®éng Turbo
Pascal th«ng qua m¸y chiÕu Projector.
- Giíi thiÖu mµn h×nh so¹n th¶o ch-
¬ng tr×nh: B¶ng chän, con trá, vïng
so¹n th¶o...
1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶
lêi .
Turbo.exe
Turbo.tpl
Graph.tpu
Egavga.bgi vµ çc file *.chr
2. Häc sinh quan s¸t vµ ghi nhí.
2. Ho¹t ®éng 2: TËp so¹n th¶o ch¬ng tr×nh vµ dÞch lçi có ph¸p.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt çch t¹o vµ lu mét file ch¬ng tr×nh. BiÕt çch dÞch vµ t×m
lçi có ph¸p.
b. Néi dung:
- Gâ çc lÖnh cña ch¬ng tr×nh (gièng nh trong hÖ so¹n th¶o v¨n b¶n).
- Lu file ch¬ng tr×nh trªn ®Üa bÊm F2.
- Biªn dÞch lçi có ph¸p : bÊm ALT_F9.
1. So¹n mét ch¬ng tr×nh lµm vÝ dô, l-
u ch¬ng tr×nh, dÞch lçi.
- Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh
häa thap t¸c lu file ch¬ng tr×nh vµ biªn
dÞch.
2. So¹n mét ch¬ng tr×nh, hái çc lçi
có ph¸p trong ch¬ng tr×nh, gäi häc
sinh dÞch lçi vµ söa.
Program vd1
var x:integer;
Begin
1. Quan s¸t vµ ghi nhí.
- Lu: F2
- DÞch lçi: ALT_F9
2. Quan s¸t vµ ph¸t hiÖn lçi ®Ó söa
lçi cho ch¬ng tr×nh.
Program vd1;
var x,y:integer;
Begin
Write(‘Nhap mot so
nguyen duong);

Write(‘Nhap mot so nguyen duong);
readln(x);
y:=sqrt(x);
write(y);
End.
readln(x);
y:=sqrt(x);
write(y);
End.
3. Ho¹t ®éng 3: TËp thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu
chØnh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt c¸ch thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh, biÕt c¸ch nhËp d÷ liÖu vµ
t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh.
b. Néi dung:
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh: BÊm CTR_F9
- X©y dùng test.
- NhËp d÷ liÖu, thu kÕt qu¶, ®èi chøng víi kÕt qu¶ cña test.
1. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®· ®îc viÕt
ë trªn, nhËp d÷ liÖu, giíi thiÖu kÕt qu¶.
- Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh
h¹o thao t¸c thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- Hái : Nhãm phÝm dïng ®Ó thùc
hiÖn ch¬ng tr×nh?
- Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ
thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
2. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng
tr×nh ax+b=0.
Var
Begin
Readln(a, b);
If a<>0 then write(-b/a)
else write(“PTVN”);
Readln;
End.
- Yªu cÇu häc sinh t×m test ®Ó
chøng minh ch¬ng tr×nh nµy sai.
1. Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn vµ tham
kh¶o s¸ch gi¸o khoa.
CTRL_F9
2. Quan s¸t yªu cÇu cña gi¸o viªn vµ
®éc lËp suy nghÜ ®Ó t×m test
a b x
0 0 VSN
- Khëi ®éng Turbo. So¹n th¶o ch¬ng tr×nh. DÞch lçi có ph¸p. Thùc hiÖn ch-
¬ng tr×nh. T×m lçi thuÊt to¸n vµ hiÖu chØnh.

- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét sè vµ tÝnh b×nh ph¬ng cña sè ®ã.
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp ®é dµi b¸n kÝnh vµ t icnhs chu vi diÖn tÝch cña
h×nhtrßn t¬ng øng.
- Lµm c¸c bµi tËp 9, 10, s¸ch gi¸o khoa, trang 36.
- §äc tríc néi dung cña phÇn bµi tËp vµ thùc hµnh sè 1, s¸ch gi¸o khoa, trang
33.
- Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 122: M«i trêng Turbo Pascal.
- Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 136: Mét sè th«ng b¸o lçi.
Bµi thùc hµnh sè 1
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc
- BiÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh Pascal hoµn chØnh.
- Lµm quen víi c¸c dÞch vô chñ yÕu cña Turbo Pascal trong viÖc so¹n th¶o, l-
u ch¬ng tr×nh, dÞch ch¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
2. kÜ n¨ng
- So¹n ®îc ch¬ng tr×nh, lu lªn ®Üa, dÞch lçi có ph¸p, thùc hiÖn vµ t×m lçi
thuËt to¸n vµ hiÖu chØnh
- Bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch vµ hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trªn
Turbo pascal.
3. Th¸i ®é
- Tù gi¸c, tÝch cùc vµ chñ ®éng trong thùc hµnh.
- Phßng m¸y vi tÝnh ®· ®îc cµi ®Çy ®ñ Turbo Pascal, m¸y chiÕu projector
®Ó híng dÉn.
- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ.
1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh.
- BiÕt so¹n mét ch¬ng tr×nh.
- BiÕt lu, biÕt dÞch, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- BiÕt t×m lçi vµ söa lçi.
b. Néi dung:
- Cho ch¬ng tr×nh sau:
Program giai_pt;
Uses CRT;
var a,b,c,d,x1,x2:read;
Begin
clrscr;
write(‘nhap a b c’);

Readln(a,b,c);
d:=b*b – 4*a*c;
x1:=(-b – sqrt(d))/(2*a);
x2:=(-b + sqrt(d))/(2*a);
writeln(‘x1=’,x1:6:2,’x2=’,x2:6:2,);
Readln;
End.
1. ChiÕu ch¬ng tr×nh lªn b¶ng. Yªu
cÇu häc sinh thùc hiÖn c¸c nhiªmj vô:
- So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y.
- Lu ch¬ng tr×nh.
- dÞch lçi có ph¸p.
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- NhËp d÷ liÖu 1 -3 2. Th«ng
b¸o kÕt qu¶.
- Trë vÒ mµn h×nh so¹n th¶o.
- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.
- NhËp d÷ liÖu 1 0 2. Th«ng b¸o kÕt
qu¶.
- Hái: V× sao cã lçi xuÊt hiÖn?
-Söa l¹i ch¬ng tr×nh kh«ng dïng
biÕn d.
1. Quan s¸t b¶ng, ®éc lËp so¹n ch¬ng
tr×nh vµo m¸y.
F2
Alt_F9
Ctrl_F9
x1=1.00 x2=2.00
Enter
Ctrl_F9
Th«ng b¸o lçi
Do c¨n bËc hai c¶u mét sè ©m
Readln(a, b, c);
x1:=(-b-sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a);
x2:=(-b+sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a);
writeln(‘x1=’,x1:6:2, ‘x2=’,x2:6:2,);
2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp ch¬ng tr×nh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh so¹n ®îc ch¬ng tr×nh vµ lu ch¬ng tr×nh vµo ®Üa. Biªn dÞch vµ
thùc hiÖn ®îc ch¬ng tr×nh. NhËp ®îc d÷ liÖu vµ kiÓm ®Þnh kÕt qu¶ cña ch-
¬ng tr×nh.
b. néi dung:
- ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh diÖn tÝch h×nh ®îc m« t¶ mµu, víi a ®îc nhËp vµo
tõ bµn phÝm.
vÏ h×nh trßn tÝnh diÖn tÝch

1. §Þnh híng ®Ó häc sinh ph©n tÝch
bµi to¸n.
- D÷ liÖu vµo:
- D÷ liÖu ra:
- Çch tÝnh:
2. Yªu cÇu häc sinh so¹n ch¬ng
tr×nh vµ lu lªn ®Üa.
- Quan s¸t híng dÉn tõng häc sinh
trong lóc thùc hµnh.
3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ
th«ng b¸o kÕt qu¶.
a=3
a=-3
1. Ph©n tãch theo yªu cÇu cña gi¸o
viªn.
- D÷ liÖu vµo a
- D÷ liÖu ra s
TÝnh diÖn tÝch h×nh trßn cã bk a
(s1)
TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng c¹nh
2a (s2)
s:=sl-s2;
2. Thùc hiÖn çc yªu cÇu cña gi¸o
viªn.
- So¹n th¶o ch¬ng tr×nh.
- BÊm phÝm F2, gâ tªn file ®Ó lu.
- BÊm phÝm ALT_F9 ®Ó dÞch lçi
có ph¸p.
- BÊm phÝm CTRL_F9 ®Ó thùc
hiÖn ch¬ng tr×nh.
- th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn.
3. NhËp d÷ liÖu theo yªu cÇu.
- Víi a=3, ta ®îc:s=9(Pi-2)=10.26
- Víi a=-3, kÕt qu¶ kh«ng ®óng, v×
®é dµi c¹nh ph¶i lµ mét sè d¬ng.
- Çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh:
+ Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµ, d÷ liÖu ra.
+ X¸c ®inh thuËt to¸n.
+ So¹n ch¬ng t×nh vµo m¸y.
+ Lu gi÷ ch¬ng tr×nh.
+ Biªn dÞch ch¬ng tr×nh.
+ Thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi ba c¹nh cña mét tam gi¸c vµ tÝnh chu
vi, diÖn tÝch cña tam gi¸c ®ã.
Program bt1;
Var r,s1,s2,s:real;
Begin
write(‘nhap r’);

readln(r);
s1:=4*r*r;
s2:= r*r*pi;
s:=s1 – s2;
write(s:6:2);
readln;
End.
Hái : ch¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc g×, kÕt qu¶ in ra mµn h×nh lµ bao
nhiªu?
- Lµm bµi tËp 7, 8, 9, 10, trang 36.
+ So¹n ch¬ng tr×nh.
+ DÞch lçi vµ thùc hiÖn.
+ NhËp d÷ liÖu vµ kiÓm tra kÕt qu¶.
- §äc tríc néi dung bµi: CÊu tróc rÏ nh¸nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 38.
- Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 122: M«i trêng Turbo Pascal.
Ch¬ng 3: Tæ chøc rÏ nh¸nh vµ lÆp
I. Môc tiªu cña ch¬ng.
1. KiÕn thøc : Häc sinh cÇn:
- HiÓu çc kh¸i niÖm rÏ nh¸nh vµ lÆp trong lËp tr×nh.
- BiÕt thùc hiÖn çc c©u lÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal.
- Bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc kÜ n¨ng lËp tr×nh cã cÊu tróc.
2. kÜ n¨ng.
- Cã kh¼ n¨ng ph©n tÝch bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó chän kiÓu cÊu tróc ®iÒu
khiÓn phï hîp tõng thao t¸c.
- BiÕt diÔn ®¹t ®óng çc c©u lÖnh, so¹n ®îc ch¬ng tr×nh gi¶i çc bµi to¸n
®¬n gi¶n ¸p dông çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn nªu trªn.
3. Th¸i ®é
- TiÕp tôc x©y dùng lßng yªu thÝch gi¶i to¸n b»ng lËp tr×nh trªn m¸y vi tÝnh.
- TiÕp tôc rÌn luyÖn çc phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ngêi lËp tr×nh nh: Xem
xÐt gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét çch cÈn thËn, s¸ng t¹o ... §iÒu nµy thÓ hiÖn trong
suèt qu¸ tr×nh ph©n tÝch bµi to¸n, lùa chän d÷ liÖu, chon cÊu tróc ®iÒu khiÓn,
viÕt ch¬ng tr×nh, dÞch, söa lçi, kiÓm thö, c¶i tiÕn ch¬ng tr×nh.
II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng.
- Giíi thiÖu çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong lËp tr×nh cÊu tróc lµ rÏ nh¸nh
vµ lÆp. Kh¸i niÖm bíc ®Çu vÒ lËp tr×nh cã cÊu tróc.
- Giíi thiÖu lÖnh ghÐp Begin – End, lÖnh rÏ nh¸nh If – Then, lÖnh lÆp For –
Do vµ While – Do thÓ hiÖn çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong ng«n ng÷ lËp
tr×nh Pascal.

CÊu tróc rÏ nh¸nh
I Môc tiªu
1. KiÕn thøc.
- Häc sinh biÕt ®îc ý ngi· cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.
- Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.
- BiÕt c¸ch sö dông ®óng hai d¹ng cÊu tróc rÏ nh¸nh trong lËp tr×nh: d¹ng
thiÕu vµ d¹ng ®ñ.
2. KÜ n¨ng.
- Bíc ®Çu sö dông ®îc cÊu tróc rÏ nh¸nh If ... then ... else ... trong ng«n ng÷
lËp tr×nh Pascal ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt ®îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.
II. §å dïng d¹y häc.
- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, m¸y chiÕu Projector, b×a trong, bót d¹,
ch¬ng tr×nh mÉu gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai ax2
+ bx + c = 0.
- S¸hc gi¸o khoa.
1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh. N¾m ®îc cÊu tróc chung
cña tæ chøc rÏ nh¸nh. VÏ ®îc s¬ ®å gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai ax2
+ bx + c = 0
(a<>0)
b. Néi dung:
S¬ ®å cÊu tróc rÏ nh¸nh

1. Nªu vÝ dô thùc tiÔn minh häa cho
tæ chøc rÏ nh¸nh:
ChiÒu mai nÕu trêi kh«ng ma An sÏ
®i xem ®¸ bãng, nÕu trêi ma th× An sÏ
xem ti vi ë nhµ.
- Yªu cÇu häc sinh t×m thªm mét sè
vÝ dô t¬ng tù.
- Yªu cÇu häc sinh ®a ra cÊu tróc
chung cña çc diÔn ®¹t ®ã.
- Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô cã
cÊu tróc chung d¹ng khuyÕt vµ ®a ra
cÊu tróc chung ®ã.
2. NÕu çc bíc ®Ó kÕt luËn nghiÖm
cña ph¬ng tr×nh bËc hai ax2
+bx+c =
0.
- Chia nhãm líp thµnh 3 nhãm vµ
yÕu cÇu vÏ s¬ ®å thùc hiÖn cña çc b-
íc trªn b×a trong.
- Chän hai bµi ®Ó chiÕu lªn b¶ng,
gäi häc sinh thuéc nhãm kh¸c nhËn
xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ bæ sung.
3. TiÓu kÕt cho ho¹t ®éng nµy b»ng
çch bæ sung vµ chÝnh x¸c bµi tËp
cña häc sinh.
1. chó ý theo dâi çc dÉn d¾t vµ vÝ
dô cña gi¸o viªn ®Ó suy nghÜ t×m vÝ
dô t¬ng tù.
- NÕu ®éi tuyÓn bãng ®¸ ViÖt Nam
th¾ng ®éi Indonesia th× sÏ ®îc ®¸ tiÕp
tranh huy ch¬ng vµng víi Th¸i Lan, nÕu
kh«ng th¾ng Indonesia th× ViÖt Nam
sÏ tranh huy ch¬ng ®ång víi Mianmar.
- NÕu ... th× ... nÕu kh«ng ... th× ...
- NÕu lµm xong bµi tËp sím An sÏ
sang nhµ Ngäc ch¬i.
NÕu ... th× ...
2. Theo dâi vµ thc hiÖn yªu cÇu cña
gi¸o viªn.
+ TÝnh delta.
+ NÕu delta<0 th× kÕt luËn ph¬ng
tr×nh v« nghiÖm.
+ NÕu delta>=0 th× kÕt luËn ph¬ng
tr×nh cã nghiÖm:
x = (-b+sqrt(delta))/(2a)
x = (-b – sqrt(delta))/(2a)
- Thùc hiÖn vÏ s¬ ®å (gièng nh
phÇn néi dung)
- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung
nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c.
3. Quan s¸t h×nh vÏ cña çc nhãm
kh¸c vµ cña gi¸o viªn ®Ó ghi nhí
2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc lÖnh rÏ nh¸nh IF – THEN – ELSE trong
ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh IF. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña
m¸y khi gÆp lÖnh IF. VÏ ®îc s¬ ®å thùc hiÖn cho lÖnh IF.
b. Néi dung:
- D¹ng thiÕu:
CÊu tróc: IF<®iÒu kiÖn> then <lÖnh>;
®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc
logic.
lÖnh: lµ mét lÖnh nµo ®ã cña Pascal.

Sù thùc hiÖn cña m¸y:
+ TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn>
+ NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn <lÖnh>
- D¹ng ®ñ:
CÊu tróc : If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh 1> else <lÖnh 2>;
®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc
logic.
lÖnh 1, lÖnh 2: Lµ mét lÖnhnµo ®ã cña Pascal.
+ TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn>
+ NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn <lÖnh 1>, ngîc l¹i
th× thùc hiÖn <lÖnh 2>
gi¸ khoa vµ dùa vµo c¸c vÝ dô cña tæ
chøc rÏ nh¸nh ®Ó ®a ra cÊu chóc
chung cña lÖnh rÏ nh¸nh.
2. Nªu vÊn ®Ò trong trêng hîp
khuyÕt: Khi kh«ng dÒ cËp dÕn viÖc
g× s¶y ra nÕu ®iÒu kiÖn kh«ng th¶o
m·n, ta cã cÊu tróc nh thÕ nµo?
3. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å thùc
hiÖn cña lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng khuyÕt vµ
d¹ng ®ñu lªn b¶ng.
4. G¬i ý sù cÇn thiÕt cña lÖnh
ghÐp. §a cÊu tróc cña lÖnh ghÐp.
- Khi gi¶i thÝch vÒ lÖnh, lÖnh 1,
lÖnh 2, gi¸o viªn nãi: Sau then vµ else
c¸c em thÊy chØ ®îc phÐp ®Æt mét
lÖnh. Trong thùc tÕ, thêng l¹i lµ nhiÒu
lÖnh .
1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶
lêi.
If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh 1> else
<lÖnh 2>;
2. Häc sinh chó ý l¾ng nghe vµ tr¶
lêi:
- Khi ®ã ta cã lÖnh khuyÕt.
If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh>;
3. VÏ s¬ ®å thùc hiÖn nh ®· ®îc
tr×nh bµy trong phÇn néi dung.
4. Theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn
®Ó tr¶ lêi
- Ta ph¶i nhãm nhiÒu lÖnh thµnh
mét lÖnh

gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc ®Ó
ghÐp çclÖnh thµnh mét líp.
- CÊu tróc cña lÖnh ghÐp
Begin
<çc lÖnh cÇn ghÐp>;
End;
3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh If.
a. môc tiªu:
- Bíc ®Çu biÕt sö dông ®óng lÖnh IF ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi
to¸n ®¬n gi¶n.
b. Néi dung:
- VÝ dô 1: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi hai c¹nh cña mét h×nh ch÷
nhËt vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã.
- VÝ dô 2: T×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.
1. Nªu néi dung, môc ®Ých yªu cÇu
cña vÝ dô mét.
ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi
hai c¹nh cña mét h×nh ch÷ nhËt vµ
tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷
nhËt ®ã.
- Ch¬ng tr×nh nµy çc em ®· viÕt,
h·y cho biÕt cã h¹n chÕ nµo trong ch-
¬ng tr×nh cña çc em?
- Híng gi¶i quyÕt cña çc em nh thÕ
nµo?
- Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ tiÕp tôc
hoµn thiÖn ch¬ng tr×nh.
2. Nªu néi dung cña bµi tËp, môc
®Ých yªu cÇu cña bµi tËp.
T×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc
hai.
- H·y nªu çc bíc chÝnh ®Ó tr¶ lêi
nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.
- Trong bµi to¸n nµy ta cÇn bao
1. Chó ý dÉn d¾t cña gi¸o viªn.
- Khi nhËp ®é dµi ©m th× dÉn ®Õn
ch¬ng tr×nh tr¶ lêi chu vi, diÖn tÝch
©m. §iÒu nµy kh«ng cã trong thùc tÕ.
- Dïng lÖnh rÏ nh¸nh ®Ó kiÓm tra gi¸
trÞ cña ®é dµi c¹nh nhËp vµo.
- NÕu ®é dµi d¬ng th× tÝnh diÖn
tÝch ngîc l¹i th× th«ng b¸o ®é dµi sai.
2. Ghi ®Ò bµi, chó ý môc ®Ých yªu
cÇu cña bµi tËp.
+ TÝnh delta.
+ NÕu delta<0 th× kÕt luËn ph¬ng
tr×nh v« nghiÖm.
+ NÕu delta>=0 th× kÕt luËn ph¬ng
tr×nh cã nghiÖm:
x = (-b+sqrt(delta))/(2a)
x = (-b – sqrt(delta))/(2a)
- Cã thÓ sö dông hai lÖnh rÏ nh¸nh
d¹ng khuyÕt, còng cã thÓ sö dông mét
lÖnh d¹ng ®ñ.

nhiªu lÖnh rÏ nh¸nh. D¹ng nµo?
- Tæ chøc líp thµnh 3 nhãm, yªu cÇu
häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn
lªn b×a trong.
- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng,
gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh
gi¸.
- ChuÈn hãa l¹i ch¬ng tr×nh cho c¶
líp b»ng ch¬ng tr×nh mÉu gi¸o viªn.
- Th¶o luËn vµ viÕt ch¬ng tr×nh lªn
b×a trong.
- th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc.
nh÷ng thiÕu sãt cña c¸c nhãm kh¸c.
- Ghi chÐp néi dung ch¬ng tr×nh
®óng lµ gi¸o viªn ®· kÕt luËn.
- CÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.
- Sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp cÊu tróc rÏ nh¸nh IF.
- S¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh IF.
- Tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 4, S¸ch gi¸o khoa, trang 50.
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo hai sè bÊt k× vµ in ra mµn h×nh gi¸ trÞ lín nhÊt
cña hai sè.
- ViÕt ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax4
+ bx2
+ c = o.
- Xem tríc néi dung bµi: CÊu tróc lÆp, s¸ch gi¸o khoa, trang 42.
- Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 131: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.
- Xem néi dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp .
CÊu tróc lÆp (tiÕt 1/2)
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- BiÕt ®îc ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp.
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp for trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal.
- BiÕt sö dông ®óng hai d¹ng lÖnh lÆp For trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal.
2. kÜ n¨ng
- Bíc ®Çu sö dông ®îc lÖnh lÆp For ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt ®îc mét sè
bµi to¸n ®¬n gi¶n.
- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, b×a trong, bót d¹, m¸y chiÕu Projector,
s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn.

- S¸ch gi¸o khoa.
III. ho¹t ®éng d¹y – häc .
1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña cÊu tróc lÆp trong lËp tr×nh.
b. Néi dung:
Bµi to¸n 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng S = 1/a+ 1/a+1 + 1/a+2 + ....+
1/a+100.
Bµi to¸n 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÒn tiÕt kiÖm ng©n hµng víi
l·i suÊt 1,5%/th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l·i hµng
th¸ng), «ng ta ®îc sè tiÒn lµ bao nhiªu?
1. NÕu bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò nh bµi
to¸n 1.
- H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc to¸n häc
®Ó tÝnh tæng?
- Gîi ý ph¬ng ph¸p: Ta xem S nh lµ
mét çi thïng, çc sè h¹ng nh lµ nh÷ng
çi ca cã dung tÝch kh¸c nhau, khi ®ã
viÖc tÝnh tæng trªn t¬ng tù viÖc ®æ
çc ca níc vµo trong thïng S.
- Cã bao nhiªu lÇn ®æ níc vµo
thïng?
- Mçi lÇn ®æ mét lîng lµ bao nhiªu?
LÇn thø i ®æ bao nhiªu?
- Ph¶i viÕt bao nhiªu lÖnh?
2. Nªu bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò nh bµi
to¸n 2.
- Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ çch tÝnh
tiÒn göi tiÕt kiÖm trong bµi to¸n 2.
- Tõ ®ã, h·y lËp c«ng thøc tÝnh tiÒn
thu ®îc sau th¸ng thø nhÊt.
- Ta ph¶i thùc hiÖn tÝnh bao nhiªu
lÇn nh vËy?
- DÉn d¾t: Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt
nh¬ vËy sÏ rÊt dµi, khã ®äc vµ dÔ sai
sãt. CÇn cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn
viÖc lÆp l¹i thùc hiÖn çc c«ng viÖc
trªn.
- Trong tÊt c¶ çc ng«n ng÷ lËp
1. Chó ý quan s¸t bµi to¸n ®Æt vÊn
®Ò.
- RÊt khã x¸c ®Þnh ®îc c«ng thøc.
- Theo dâi gîi ý.
- Ph¶i thùc hiÖn 100 lÇn ®æ níc.
- Mçi lÇn ®æ 1
a+i
- Ph¶i viÕt 100 lÖnh.
2. Chó ý quan s¸t vµ tr¶ lêi çc c©u
hái.
- Víi sè tiÒn S, sau mçi th¸ng sÏ cã
tiÒn l·i lµ 0,015*S.
- Sè tiÒn nµy ®îc céng v¶«tng sè
tiÒn ban ®Çu ®Ó tÝnh l·i cho th¸ng
tiÕp theo.
- S: = S + 0,015*S;
- Ph¶i thùc hiÖn tÝnh 12 lÇn nh
vËy.
- TËp trung theo dâi gi¸o viªn tr×nh
bµy.

tr×nh ®Òu cã mét cÊu tróc ®iÒu
khiÓn viÖc thùc hiÖn lÆp l¹i so víi sè
lÇn ®· ®Þnh tríc.
3. Chia líp thµnh 4 nhãm. 2 nhãm
viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi to¸n 1, 2
nhãm viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi
to¸n 2 lªn b×a trong.
- Thu kÕt qu¶, chiÕu kÕt qu¶ lªn
b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn
xÐt ®¸nh gi¸.
- ChuÈn hãa l¹i thuËt to¸n cho häc
sinh lÇn cuèi.
3. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt
thuÊt to¸n:
Bíc 1: N <– 0; S <– 1/a;
Bíc 2: N <– N+1;
Bíc 3: nÕu : N>100 th× chuyÓn ®Õn
bíc 5.
Bíc 4 : S <– S+1/(a+N),
Quay l¹i bíc 2.
Bíc 5 : §a S ra mµn h×nh råi kÕt thóc.
- Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc.
- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña
nhãm kh¸c.
- Theo dâi vµ ghi nhí.
2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu lÖnh lÆp For cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh FOR. HiÓu ®îc ý nghÜa cña
c¸c thµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp FOR. VÏ ®îc
s ®å thùc hiÖn ®ã.
b. Néi dung:
- D¹ng tiÕn:
CÊu tróc:
For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh cÇn
lÆp>;
BiÕn ®Õm: Lµ biÕn kiÓu nguyªn, kÝ tù hoÆc miÒn con.
Gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi lµ biÓu thøc cïng kiÓu víi biÕn ®Õm. Gi¸
trÞ ®Çu ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cuèi.
Bíc 1: TÝnh gi¸ trÞ ®Çu, g¸n cho biÕn ®Õm.
Bíc 2: NÕu biÕn ®Õm <= gi¸ trÞ cuèi th×

thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp
S¬ ®å cÊu tróc lÆp
- D¹ng lïi:
CÊu tróc : for <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ cuèi> Downto <gi¸ trÞ ®Çu>
Do <lÖnh cÇn lÆp>;
Gi¸ trÞ ®Çu ph¶i lín h¬n hoÆ b»ng gi¸ trÞ cuèi.
Bíc 1: tÝnh gi¸ trÞ ®Çu, g¸n cho biÕn ®Õm.
Bíc 2: NÕu biÕn ®Õm>=gi¸ trÞ cuèi th×
thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp
S¬ ®å cÊu tróc lÆp
1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸hc
cña For?
- Gi¶i thÝch:
< BiÕn ®Õm>: Lµ biÕn kiÓu nguyªn,
kÝ tù.
- Hái : ý nghÜa cña <Gi¸ trÞ ®Çu>
<Gi¸ trÞ cuèi>, KiÓu d÷ liÖu cña
chóng.
- Hái: Trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm,
<Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> lµ bao
nhiªu?
- Hái : Trong bµi to¸n tÝnh tæng
<Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> lµ bao
nhiªu?
- DÉn d¾t : Nh÷ng lÖnh nµo cÇn
lÆp l¹i ta ®Æt sau Do.
- Hái : Khi nhiÒu lÖnh kh¸c nhau
cÇn lÆp l¹i ta viÕt nh thÕ nµo?
- Hái : Trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm,
lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?
1. §äc s¸ch gi¸o khoa vµ trë lêi
For <BiÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To
<Gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh cÇn lÆp>;
- Dïng ®Ó lµm giíi h¹n cho biÕn
®Õm.
- Cïng kiÓu víi <BiÕn ®Õm>
<Gi¸ trÞ ®Çu> lµ 1; <Gi¸ trÞ cuèi> lµ
12.
<Gi¸ trÞ ®Çu> lµ 1; <Gi¸ trÞ cuèi> lµ
100.
- Ph¶i sö sông cÊu tróc lÖnh ghÐp .
S : = S + 0,015*S;
S : = S + 1
a+i

- Hái : Trong bµi to¸n tÝnh tæng,
lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?
- Hái : Em cã nhËn xÐt g× vÒ gi¸ trÞ
cña <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> ?
- DÉn d¾t: Khi ®ã lÖnh For ®îc gäi
lµ For tiÕn. Ng«n ngì lËp tr×nh Pascal
cßn cã mét d¹ng For kh¸c gäi lµ For lïi.
2. Yªu cÇu: H·y tr×nh bµy cÊu tróc
chung cña For lïi.
- Hái : So s¸nh <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸
trÞ cuèi> ?
- Hái : Trong hai bµi to¸n trªn, d¹ng
lÖnh For nµo lµ phï hîp?
<Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi>
2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, suy
nghÜ, so s¸nh víi cÊu tróc cña For tiÕn
®Ó tr¶ lêi.
For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ cuèi>
Downto <gi¸ trÞ ®Çu> Do <lÖnh cÇn
lÆp>;
<Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi>
- Sö dông d¹ng For tiÕn lµ phï hîp .
3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp For.
a. môc tiªu:
- Sö dông ®óng lÖnh lÆp For ®Ó gi¶i quyÕt ®îc mét bµi to¸n ®¬n gi¶n.
b. Néi dung:
VÝ dô 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng
S = 1/a+ 1/a+1 + 1/a+2 + ....+ 1/a+100.
VÝ dô 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÒn tiÕt kiÖm ng©n hµng víi l·i
suÊt 1,5% mçi th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm, «ng ta ®îc sè tiÒn lµ bao
nhiªu?
1. Nªu néi dung bµi to¸n 1. Môc tiªu lµ
x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng viÖc chÝnh cÇn
lµm.
+ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi.
+ X¸c ®Þnh lÖnh cÇn lÆp l¹i.
- Yªu cÇu häc sinh tiÕp tôc hoµn
thµnh ch¬ng tr×nh ë nhµ.
2. Nªu néi dung bµi to¸n2, môc tiªu lµ
viÕt ®îc ch¬ng tr×n hoµn thiÖn.
- §Þnh híng nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh.
- Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu
häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a
trong.
- Thu phiÕu häc tËp, chiÕu lªn b¶ng,
1. Chó ý l¾ng nghe vµ tr¶ lêi c¸c yªu
- Gi¸ trÞ ®Çu lµ 1, Gi¸ trÞ cuèi lµ
100.
S : = S + 1
a+i
2. Chó ý l¾ng nghe néi dung vµ yªu
cÇu.
- Cïng th¶o luËn vµ viÕt ch¬ng tr×nh
theo nhãm.

gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ
®¸nh gi¸.
- ChÝnh x¸c hãa bµi lµm cña häc
sinh b»ng ch¬ng tr×nh mÉu.
- Quan s¸t ch¬ng tr×nh gi¸o viªn híng
dÉn vµ ghi nhí.
- CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp For. S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh cña lËnh lÆp
For.
- Gi¶i bµi tËp 5.a, 6, s¸ch gi¸o khoa, trang 51.
- Xem tríc phÇn néi dung cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh While ...
- Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 131 : LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.
- Xem néi dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139 : LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.
CÊu tróc lÆp (tiÕt 2/2)
I. Môc tiªu .
1. KiÕn thøc.
- BiÕt ®îc ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn lÆp cha x¸c ®Þnh .
- BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal.
- BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp While.
2. KÝ n¨ng.
- Ph©n biÖt ®îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a cÊu tróc lÆp For vµ While.
- Sö dông ®óng lÖnh lÆp While trong lËp tr×nh.
- Bíc ®Çu biÕt lùa chän ®óng d¹ng lÖnh lÆp ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt ®îc
mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.
II . §å dïng d¹y häc
- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, Projector, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn.
- S¸ch gi¸o khoa.
1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh
.
a. Môc tiªu:
- BiÕt ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh trong
lËp tr×nh.
b. Néi dung:
Bµi to¸n 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng:
S = 1/a + 1/a+1 + 1/a+2 + ..... + 1/a+N + ... cho ®Õn khi 1/a+N <0,0001.

B×a to¸n 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S ®ång, «ng ta göi tiÐt kiÖm ng©n hµng víi
sè l·i suÊt 1,5% th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng ngêi ®ã cã sè tiÒn lín h¬n S1
®ång?
1. Ho¹t ®éng 1.
a. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 1.
- Hái : Sù kh¸c nhau cña bµi to¸n nµy
víi bµi to¸n ®· viÕt ë tiÕt tríc?
- Hái : LÆp l¹i bao nhiªu lÇn?
- Hái : LÆp ®Õn khi nµo?
b. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 2.
- Hái : Sù kh¸c nhau trong bµi to¸n nµy
víi bµi to¸n ®· gi¶i trong tiÕt tríc?
- Hái: Sè lÇn lÆp cña lÖnh?
- Hái : LÆp ®Õn khi nµo?
c. TiÓu kÕt vÊn ®Ò: Qua hai vÝ dô
ta thÊy cã mét d¹ng bµi to¸n cã sù lÆp
l¹i cña mét sè lÖnh nhng kh«ng biÕt tr-
íc sè lÇn lÆp. CÇn cã mét cÊu tróc
®iÒu khiÓn lÆp l¹i mét c«ng viªc nhÊt
®Þnh khi tháa m·n mét ®iÒu kiÖn nµo
®ã.
a. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy
nghÜ ®Ó tr¶ lêi.
- Bµi tríc: CHo giíi h¹n N.
-Bµi nµy: Cho giíi h¹n S.
- Cha x¸c ®Þnh ngay ®îc.
- §Õn khi ®iÒu kiÖn
1/a+N < 0,0001 ®îc tháa m·n.
b. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy
nghÜ tr¶ lêi.
- Bµi tríc : BiÕt sè th¸ng, hái sè
tiÒn.
- Bµi nµy: BiÕt sè tiÒn, hái sè th¸ng.
- Cha biÕt tríc, ®ã chÝnh lµ sè th¸ng
cÇn t×m .
- §Õn khi sè tiÒn thu ®îc > S1
ddång.
c. Theo dâi vµ ghi nhí kÕt luËn cña
gi¸o viªn.
2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ lËp tr×nh
Pascal.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh While. HiÓu ®îc ý nghÜa cña
c¸c thµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp While. VÏ ®-
îc s¬ ®å thùc hiÖn ®ã.
b. Néi dung:
CÊu tróc: While<®iÒu kiÖn>Do <lÖnh cÇn lÆp);
§iÒu kiÖn : Lµ biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic.
Sù thùc hiÖn uc¶ m¸y:
Bíc 1: TÝnh gi¸ tÞ cña <®iÒu kiÖn>.
Bíc 2: nÕu<®iÒu kiÖn> Cã gi¸ trÞ ®óng th×:
VÏ h×nh cÊu tróc lÆp While

c. Çc bíc tiÕn hµnh :
cña lÖnh lÆp While.
- Gi¶i thÝch:
+ <§iÒu kiÖn>: Lµ biÓu thcø quan
hÖ hoÆc biÓu thøc logic, lµ ®iÒu
kiÖn ®Ó lÆp l¹i.
- Hái : trong bµi to¸n 1: §iÒu kiÖn
®Ó lÆp l¹i lµ g×?
- Hái : Trong bµi to¸n 2: §iÒu kiÖn
®Ó lÆp l¹i lµ g×?
+ <LÖnh cÇn lÆp>: Lµ çc lÖnh
cÇn ph¶i lÆp l¹i.
- Hái : Trong hai bµi to¸n trªn lÖnh
cÇn lÆp lµ g×?
- Hái: Mét sù kh¸c nhau trong lÖnh
cÇn lÆp cña For vµ While lµ g×?
- Dùa vµo cÊu tróc chung, h·y cho
biÕt m¸y sÏ thùc hiÖn tÝnh <®iÒu
kiÖn> tríc hay thùc hiÖn <lÖnh cÇn
lÆp> tríc?
2. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å cÊu tróc
lªn b¶ng.
- Gäi häc sinh ®¸nh gi¸ nhËn xÐt.
- TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò b»ng çch
treo s¬ ®å m·u vµ gi¶i thÝch.
lêi.
- CÊu tróc chung
While <®iÒu kiªn> Do <lÖnh cÇn
lÆp>;
1/a+M >0,0001
S < S1
S:= S + 0,015*S ®Ó tÝnh sè tiÒn.
t:= t + 1; ®Ó tÝnh sè th¸ng.
S := S + 1/(a + i) ®Ó tÝnh tæng.
i := i + 1; ®Ó t¨ng tØ sè.
- While ph¶i cã lÖnh t¨ng biÕn chØ
sè.
- Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi:
+ tÝnh biÓu thøc ®iÒu kiÖn tríc.
+ Thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp sau.
2. Lªn b¶ng vÏ s¬ ®å cÊu tróc cña
lÖnh While.
- NhËn xÐt ®óng sai vµ bæ sung.
3. Hoat ®éng 3: rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp While.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh bíc ®Çu biÕt sö dông ®óng lÖnh While ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt
mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n.
b. Néi dung:
VÝ dô 1: Mét ngíi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hµng víi l·i suÊt
1,5% /th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng ngêi ®ã cã sè tiÒn lín h¬n S1 ®ång?
VÝ dô 2: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo hai sè nguyªn d¬ng a vµ b. T×m íc sè
chung lín nhÊt cña hai sè ®ã.

1. Nªu néi dung bµi to¸n 1. Môc tiªu
lµ viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn.
- §Þnh híng çc vÊn ®Ò chÝnh.
+ X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc
lÆp.
+ X¸c ®Þnh çc lÖnh cÇn lÆp.
- Chia ra lµm 3 nhãm. Yªu cÇu häc
sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn lªn
b×a trong.
- thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶
b»ng m¸y Overhead.
- Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt
vµ ®¸nh gi¸.
- ChÝnh x¸c hãa ch¬ng tr×nh cho c¶
líp.
2. Nªu néi dung cña bµi to¸n 2. Môc
tiªu lµ ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh <®iÒu
kiÖn> vµ <lÖnh cÇn lÆp>.
- LÊy mét vÝ dô cô thÓ khi t×m íc
sè chung cña hai sè 15 vµ 25.
m n
15 25
15 10
5 10
5 5
Tr¶ lêi: 5 lµ íc sè chung lín nhÊt.
- Hái: §iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc lÆp lµ
g×?
- Hái : çc lÖnh cÇn lÆp l¹i lµ g×?
- Yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh
hoµn thiÖn bµi to¸n ë nhµ.
- Yªu cÇu häc sinh chØ ra hai c©u
hái cÇn ®Æt ra khi gÆp bµi to¸n d¹ng
nµy.
1. Chó ý l¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶
lêi çc c©u hái ®Þnh híng cña gi¸o viªn.
- §iÒu kiÖn: S < S1
S:= S + 0,015*S ®Ó tÝnh sè tiÒn.
t:= t + 1; ®Ó tÝnh sè th¸ng.
- TËp trung lµm viÖc theo nhãm ®Ó
viÕt ®îc ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn.
- §¸nh gi¸ ®óng – sai vµ bæ sung.
- ghi nhí nh÷ng phÇn gi¸o viªn söu
ch÷a.
2. TËp trung theo dâi ®Ó thÊy ®îc
nh÷ng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn.
- §iÒu kiÖn : m<> n
- L¹nh cÇn lÆp: m:=m-n; hoÆc
n:=n-m;
- ThuËt to¸n:
B1: NÕu m=n th× UC=m, dõng.
B2: NÕu m>n th× m:=m-n ngîc l¹i
n:=n-m; Quay l¹i B1.
- SuynghÜ vµ tr¶ lêi:
+ §iÒu kiÖn nµo ®Ó lÆp l¹i?
+ Nh÷ng lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?
- ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh.
- CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal.
- S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh lÆp While.
- Sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp While.

- Gi¶i bµi tËp 4, 5b, 7, 8, s¸ch gi¸o khoa trang 51.
- ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng:
S = 1/a + 1/a+1 + 1/a+2 + ..... + 1/a+N + ... cho ®Õn khi 1/a+N <0,0001.
- §äc l¹i lÖnh rÏ nh¸nh IF vµ lµm çc bµi tËp liªn quan, chuÈn bÞ cho tiÕt sau
thùc hµnh.
- Xem néi dung bµi thùc hµnh sè 2, s¸ch gi¸o khoa trang 49.
- Xem néi dung phô lôc B, s¸hc gi¸o khoa trang 131: LÖnh rÏ nahnhs vµ lÆp .
- Xem n«i dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.
Bµi thùc hµnh sè 2
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc.
- N¾m ch¾c cÊu tróc vµ s¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh.
2. KÜ n¨ng
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông cÊu tróc rÏ nh¸nh trong viÖc lËp tr×nh gi¶i mét
sè bµi to¸n cô thÓ.
- Lµm quen víi çc c«ng cô phôc vô vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.
3. th¸i ®é
- Tù gi¸c, tÝch cùc vµ hcñ ®éng trong thùc hµnh.
- Phßng m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó híng dÉn.
- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ.
III. Ho¹t ®«ng d¹y – häc .
1. Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi mét ch¬ng tr×nh vµ çc c«ng cô hiÖu chØnh ch-
¬ng tr×nh.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh hiÓu ®îc néi dung ch¬ng tr×nh vµ kÕt uq¶ sau khi thùc hiÖn ch-
¬ng tr×nh. BiÕt çc c«ng cô dïng ®Ó hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh khi cÇn thiÕt nh :
Thùc hiÖn tõng bíc vµ xem kÕt qu¶ trung gian.
b. Néi dung:
- ba sè nguyªn d¬ng a, b, c ®îc gäi lµ bé sè Pitago nÕu tæng b×nh ph¬ng
cña hai sè b»ng b×nh ph¬ng cña sè cßn l¹i.
Yªu cÇu: ViÕt ch¬ng t×nh nhËp tõ bµn phÝm ba sè nguyªn d¬ng a, b, c vµ
kiÓm tra xem chóng cã lµ bé sè Pitago hay kh«ng?
1. g¬i ý ®Ó häc sinh nªu kh¸i niÖm 1. Theo dâi dÉn d¾t cu¶ chä sinh

vÒ bé sè Pitago.
- Yªu cÇu: lÊy mét vÝ dô cô thÓ .
- Hái : §Ó kiÓm tra bé ba sè a, b, c
bÊt k× cã ph¶i lµ bé Pitago, ta pahØ
kiÓm tra çc ®¼ng thøc nµo?
2. ChiÕu ch¬ng tr×nh mÉu lªn b¶ng.
thùc hiÖn mÉu çc thao t¸c: lu, thùc
hiÖn tõng lÖnh ch¬ng tr×nh, xem kÕt
qu¶ trung gian, thùc hiÖn ch¬ng t×nh
vµ nhËp d÷ liÖu.
- Yªu cÇu häc sinh gâ ch¬ng tr×nh
mÉu vµo m¸y.
- Yªu cÇu häc sinh lu ch¬ng tr×nh
lªn ®Üa víi tªn Pytago.pas.
- Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn tõng
lÖnh cña ch¬ng tr×nh.
- Yªu cÇu häc sinh xem çc kÕt qu¶
a2, b2, c2.
- Yªu cÇu häc sinh tù t×m thªm mét
sè bé a b c kh¸c vµ so s¸nh.
®Ó nªu kh¸i niÖm vÒ bé sè Pitago:
Tæng b×nh ph¬ng cña hai sè b»ng
b×nh ph¬ng cña sè cßn l¹i.
VÝ dô vÒ bé sè Pitago: 5 4 3
a2
= b2
+ c2
.
b2
= a2
+ c2
.
c2
= a2
+ b2
.
2. So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y theo yªu
- BÊm F2, gâ tªn file vµ enter.
- bÊm F7, nhËp çc gi¸ trÞ a=3,
b=4, c=5.
- Chän menu Debug ®Ó më cöa sæ
hiÖu chØnh.
- Quan s¸t qu¸ tr×nh rÏ nh¸nh cña
tõng bé d÷ liÖu vµo vµ tr¶ lêi.
2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh hoµn thiÖn mét bµi to¸n.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®äc hiÓu ®Ò, ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ò. Tõ ®ã chän ®îc
cÊu tróc d÷ liÖu vµ lÖnh phï hîp ®Ó lËp tr×nh.
b. Néi dung:
- ViÕt ch¬ng t×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax + b = 0.
1. Nªu n«i dung, môc ®Ých, yªu cÇu
c¶u bµi to¸n.
- Hái : Bíc ®Çu tiªn ®Ó gi¶i bµi
to¸n ?
- Hái : §Ó x¸c ®Þnh ta ph¶i ®Æt çc
c©u hái nh thÕ nµo? Gäi häc sinh
®Æt c©u hái vµ gäi häc sinh tr¶ lêi cho
c©u hái ®ã?
- Yªu cÇu häc sinh ph¸c häa thu©t
to¸n.
2. Yªu cÇu häc sinh gâ ch¬ng tr×nh
vµo m¸y.
1. chó ý theo dâi vÊn ®Ò ®Æt ra cña
gi¸o viªn.
- X¸c ®Þnh input. output vµ thuËt
gi¶i.
- Môc ®Ých cña gi¶i ph¬ng tr×nh?
+ KÕt luËn sè nghiÖm vµ gi¸ trÞ
nghiÖm x.
- §Ó tÝnh ®îc nghiÖm x cÇn çc ®¹i
lîng nµo?
+ CÇn çc ®¹i lîng : a b.
- Cã çc bíc xö lÝ nµo ®Ó tÝnh ®îc
x?
2. §éc lËp so¹n ch¬ng tr×nh vµ m¸y.

- Gi¸o viªn tiÕp cËn tõng häc sinh
®Ó híng dÉn vµ söa sai.
3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu.
- NhËp d÷ liÖu víi test 1 2 -2
4. Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh çc
testcase, nhËp d÷ liÖu, ®èi s¸nh kÕt
qu¶.
- Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc.
3. NhËp d÷ liÖu theo test cña gi¸o
viªn vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ cña hc¬ng
tr×nh.
4. T×m testcase.
0 0 VNV
0 3 VN
2 3 -1.5
NhËp d÷ liÖu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.
Çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh.
- Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra, thuËt to¸n.
- Soan ch¬ng tr×nh vµo m¸y.
- Lu d÷ ch¬ng tr×nh.
- Biªn dÞch.
- Thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi ba c¹nh cuat mét tam gi¸c vµ tÝnh chu
vi, diÖn tÝch cña tam giç ®ã.
Program max;
var a, b, max:integer;
Begin
Write(‘nhap vao hai so bat ki’);
readln(a, b);
If max:=a;
If max<b then max:=b;
Writeln(max);
Readln;
End.
Hái: Ch¬ng tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh g×, kÕt qu¶ in ra mµn h×nh lµ bao
nhiªu?
- ViÕt ch¬ng t×nh nhËp vµo ba sè bÊt k× vµ t×m gi¸ trÞ bÐ nhÊt cña ba sè
®ã.
- Xem tríc néi dung bµi: kiÓu m¼ng, s¸ch gi¸o khoa, trang 53.
LuyÖn tËp
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc.

- Cñng cè l¹i hco häc sinhnh÷ng kiÕn thøc liªn quan ®Ðn tæ chøc rÏ nh¸nh vµ
lÆp : CÊu tróc lÆp, s¬ ®å thùc hiÖn, sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp.
2. KÜ n¨ng.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông vµ linh ho¹t trong c«ng viÖc lùa hcän cÊu tróc
rÏ nh¸nh vµ cÊu tróc lÆp phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n ®Æt ra.
3. Th¸i ®é.
- Tù gi¸c tÝch cùc, chñ ®éng trong gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp.
- M¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh ®Ó giíi thiÖu vÝ dô minh häa, mét sè ch-
¬ng tr×nh mÉu.
- S¸ch gi¸o khoa.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc.
1. Ho¹t ®éng 1: Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc vÒ tæ hcøc rÏ nh¸nh vµ lÆp .
a. Môc tiªu:
- Häc sinh n¾m ®îc cÊu tróc rÏ nh¸nh vµ lÆp, s¬ ®å thùc hiÖn cña m¸y.
Ph©n ®îc ®îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a lÖnh lÆp For vµ lÖnh lÆp While.
b. Néi dung:
- RÏ nh¸nh
If <bt®k> then <lÖnh 1> Else <lÖnh 2>;
If <bt®k> then <lÖnh >;
- LÆp For
For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>;
For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> downto <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>;
- LÆp While
While <®iÒu kiÖn> Do <lÖnh>;
1. Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i cÊu tróc
rÏ nh¸nh.
- ChiÕu ch¬ng tr×nh t×m gi¸ trÞ lín
nhÊt cña hai sè, trong ®ã cã sö dông
lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng ®ñ.
Var a b: Integer;
Begin
readln(a, b);
If a>b then write(a) esle write(b);
read;
end.
- Hái: Ch¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng
viÖc g×?
- Yªu cÇu häc sinh viÕt l¹i ch¬ng
tr×nh b»ng c¸ch sö dông lÖnh rÏ nh¸nh
d¹ng thiÕu.
1. §éc lËp suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi
If <bt®k> then <lÖnh 1> Else
<lÖnh 2>;
If <bt®k> then <lÖnh >;
- In ra mµn h×nh gi¸ trÞ lín nhÊt .
Var a, b : Integer;
Begin
Readln(a, b); max:=b;
If a>b then max:=a;

2. Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i cÊu tróc
cña çc lÖnh lÆp ®· häc.
- ChiÕu lªn b¶ng hai ch¬ng tr×nh ®·
chuÈn bÞ s½n, trong ®ã mét ch¬ng
tr×nh sö dông lÖnh lÆp For vµ mét
ch¬ng tr×nh sö dông lÆp while.
- Yªu cÇu: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c
nhau cña hai d¹ng lÖnh ®ã.
Write(max); readln;
end.
For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu>;
To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>;
While <®iÒu kiÖn> Do <lÖnh cÇn
lÆp>;
- Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi .
- Gièng: ®Òu lµ lÖnh lÆp.
- Kh¸c: For lÆp víi sè lÇn ®· x¸c
®Þnh tríc trong khi While l¹p víi sè lÇn
cha x¸c ®Þnh.
2. Ho¹t ®éng 2: rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông tæ chøc lÆp.
a. môc tiªu:
- Häc sinh biÕt sö dông lÖnh lÆp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n cô thÓ. Linh ho¹t
trong viÖc chÞn lùa cÊu tróc lÆp.
VÝ dô 1 :
ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc Y =
VÝ dô 2:
ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh gi¸ trÞ cña tæng X(N) = 13
+ 33
+ 53
+ ........+
(2N + 1)3
, víi N lÇn lît 0, 1, 2, 3, ,........ , chõng nµo X(N) cß nhá h¬n 2 x 109
. §a
ra çc gi¸ trÞ X(N) ra mµn h×nh.
1. T×m hiÓu bµi tËp 1 vµ gi¶i quyÕt.
- ChiÕu néi dung vÝ dô 1 lªn b¶ng.
- Hái: Cã thÓ khai triÓn biÓu thøc Y
thµnh tæng cña çc sè h¹ng nh thÕ
nµo?
- Nh×n vµo c«ng thøc khai triÓn,
cho biÕt N lÊy gi¸ trÞ táng ®o¹n nµo?
- Hái : Ta sö dông cÊu tróc ®iÒu
khiÓn lÆp nµo lµ phï hîp?
- Chia líp lµm ba nhãm, yªu cÇu viÕt
ch¬ng tr×nh lªn b×a trong.
- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶
lªn b¶ng.
- Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt
®¸nh gi¸ vµ bæ sung.
2. T×m hiÓu néi dung vÝ dô 2 vµ
®Þnh híng häc sinh gi¶i quyÕt ë nhµ.
- ChiÕu néi dung vÝ dô 2 lªn b¶ng
- H·y cho biÕt N nhËn gi¸ trÞ trong
1. Quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó gi¶i
quyÕt bµi to¸n.
Y = 1/2 + 2/3 + 3/4 + ... + 50/51
1..50
- Sö dông cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ®·
x¸c ®Þnh.
- Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-
¬ng tr×nh lªn b×a trong.
- b¸o ço kÕt qu¶ cña nhãm.
- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung çc
thiÕu sãt cña nhãm kh¸c
2. Quan s¸t vµ theo dâi nh÷ng ®Þnh
híng cña gi¸o viªn.
- Cha x¸c ®Þnh ®îc cËn cuèi.

®o¹n nµo? X¸c ®Þnh ®îc cha?
- Hái : Dïng cÊu tróc ®iÒu khiÓn
nµo lµ thÝch hîp?
- Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ lËp tr×nh
trªn m¸y, tiÕt sau nép l¹o cho gi¸o viªn.
- Dïng cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha
x¸c ®Þnh .
- Ghi nhí lµm bµi tËp vÒ nhµ .
- Cã hai cÊu tróc lÆp:
+ LÆp For: Sè lÇn lÆp ®· x¸c ®Þnh.
+ LÆp While: Sè lÇn lÆp cha x¸c ®Þnh.
- Cho ch¬ng tr×nh ®îc viÕt b»ng lÖnh For.
Var x, i:word; nt:boolean;
Begin
Readln(x);
nt :=true;
For i :=2 to x – 1 do
if x mod i = 0 then nt:=false;
If nt = true then write(x,’la so nguyen to’) else write(x, ‘khong phai snt’);
readln;
End.
- H·y viÕt l¹i ch¬ng tr×nh trªn trong ®ã lÖnh lÆp For ®îc thay b»ng lÖnh
lÆp Whlie. H·y cho biÕt, trong bµi to¸n trªn sö dông lÖnh lÆp nµo lµ tèt h¬n.
Ch¬ng 4. KiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc
I. Môc tiªu cña ch¬ng
1. KiÕn thøc: Häc sinh cÇn:
- HiÓu ®îc kh¸i niÖm kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc.
- BiÕt ®îc ng«n ng÷ lËp tr×nh cho phÐp t¹o ra çc kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc
trªn c¬ së çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn.
- Mét kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc ®îc x©y dùng tõ nh÷ng kiÓu d÷ liÖu c¬ së
theo mét sè kÜ thuËt t¹o kiÓu do ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh .
- KiÓu d÷ liÖu x¸c ®Þnh bëi hai yÕu tè: Ph¹m vi ®èi tîng vµ çc thao t¸c trªn
nh÷ng ®èi tîng nµy.
2. KÜ n¨ng
- BiÕt çch m« t¶ kiÓu d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.
- BiÕt çch sö dông ®óng çc thao t¸c vao/ra d÷ liÖu cho biÕn thuéc kiÓu d÷
liÖu cã cÊu tróc.
- BiÕt çch sö dông ®óng çc phÐp to¸n trªn çc thµnh phÈmc¬ së tïy theo
kiÓu cña çc thµnh phÇn c¬ së.

3. Th¸i ®é.
- tiÕp tôc x©y dùng lßng yªu thÝch gi¶i bµi to¸n lËp tr×nh trªn m¸y vi tÝnh.
- TiÕp tôc rÌn luyÖn çc phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ngêi lËp tr×nh nh: ý thøc
chon vµ x©y dùng kiÓu d÷ liÖu khi thÓ hiÖn nh÷ng ®èi tîng trong thùc tÕ, ý
thøc rÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông çc thao t¸c trªn mçi kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc,
høng thó t×m hiÓu çc thuËt to¸n thêng gÆp trªn çc m« h×nh d÷ liÖu. Lu«n
muèn c¶i tiÕn ch¬ng tr×nh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh.
II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng
Ch¬ng nµy tr×nh bµy ba kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc quan träng:
- KiÓu m¼ng mét chiÒu vµ m¶ng hai chiÒu.
- kiÓu x©u kÝ tù.
- kiÓu b¶ng ghi.
kiÓu m¶ng (tiÕt 1/2)
I. Môc tiªu.
1. KiÕn thøc
- BiÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu míi lµ kiÓu m¶ng mét chiÒu. BiÕt ®îc mét laäi
biÕn cã chØ sè.
- BiÕt çu tróc t¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ çhc khai b¸o biÕn kiÓu m¶ng
mét chiÒu.
2. KÜ n¨ng
- T¹o ®îc kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ sö dông biÕn m¶ng mét chiÒu trong
ng«nng÷ lËp tr×nh Pascal ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n cô thÓ.
1. Chu¶n bÞ cña gi¸o viªn.
- M¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh ®Ó giíi thiÖu vÝ dô vµ minh häa.
S¸ch gi¸o khoa.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc.
1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña m¶ng mét chiÒu.
a. Môc tiªu:
BiÕt ®îc ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña kiÓu m¶ng mét chiÒu trong viÖc gi¶i
quyÕt mét sè bµi to¸n. BiÕt ®îc kh¸i niÖm kiÓu m¶ng mét chiÒu.
b. néi dung:
- VÝ dô: NhËp vµo nhiÖt ®é (trung b×nh) cña mçi ngµy trong tuÇn . TÝnh vµ
in ra mµn h×nh nhiÖt ®é trung b×nh cña tuÇn vµ sè lîng ngµy trong tuÇn cã
nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é trung b×nh tÝnh ®îc.
- Ch¬ng tr×nh minh häa.
Program nhiet do tuan;
Var t1, t2, t3, t4, t5, t6, tb:real; dem:integer;

Begin
Write(‘Nhap vao nhiet do cua 7 ngay:’);
readln(t1, t2, t3, t4, t5, t6, t7)/7;
dem:=0;
if t1>tb then dem:=dem+1;
Write(‘nhiet do trung binh tuan:’,tb);
Writeln(‘So ngay nhiet do cao hon nhiet do trung binh tuan:’,dem):
readln;
End.
- M¶ng mét chiÒu lµ d·y h÷u h¹n çc phÇn tö co cïng kiÓu d÷ liÖu. Çc phÇn
tö trong m¶ng cã cïng chung mét tªn vµ ph©n biÖt nhau bëi chØ sè. §Ó m« t¶
m¶ng mét chiÒu cÇn x¸c ®Þnh ®îc kiÓu cña çc phÇn tö vµ çch ®¸nh sè çc
phÇn t ö cña nã.
- HÇu hÕt çc ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã quy t¾c cho phÐp x¸c ®Þnh: tªn
kiÓu m¶ng, sè lîng phÇn tö, kiÓu d÷ liÖu cña tõng phÇn tö, çch khia b¸o mét
biÕn m¶ng vµ çch tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña tõng m¶ng.
1. ChiÕu ®Ò bµi vµ ch¬ng tr×nh vÝ
dô lªn b¶ng.
- Hái: Khi N lín th× ch¬ng tr×nh trªn
cã nh÷ng h¹n chÕ nh thÕ nµo?
- DÉn d¾t: §Ó kh¾c phôc nh÷ng
h¹n chÕ trªn, ngêi ta thêng ghÐp
chung 7 biÕn trªn thµnh mét d·y vµ
®Æt cho nã chung mét tªn vµ ®¸nh
cho mät phÇn tö mét chØ sè.
2. Yªu cÇu häc sinh tham kh¶o s¸ch
gi¸o khoa vµ hái: Em hiÓu nh thÕ nµo
vÒ m¶ng mét chiÒu?
- Hái: §Ó m« t¶ m¶ng mét chiÒu, ta
cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè nµo?
1. Quan s¸t trªn mµn h×nh, suy nghÜ
vµ tr¶ lêi.
- Ph¶i khai b¸o qu¸ nhiÒu biÕn. Ch-
¬ng tr×nh ph¶i viÕt rÊt dµi.
2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶
lêi.
- M¶ng mét chiÒu lµ d·y h÷u h¹n çc
phÇn tö cã cïng kiÓu d÷ liÖu. Çc
phÇn tö trong m¶ng cã cïng chung mét
tªn vµ ph©n biÖt nhau bëi chØ sè.
- §Ó m« t¶ m¶ng mét chiÒu cÇn x¸c
®Þnh ®îc kiÓu cña çc phÇn tö vµ
çch ®¸nh sè çc phÇn tö cña nã.
2. Ho¹t ®éng 2: T¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ khai b¸o biÕn m¶ng.
a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt ®îc çch t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu trong ng«n ng÷ lËp
tr×nh Pascal, biÕt çch khai b¸o biÕn vµ tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña
m¶ng.
b. Néi dung:
- t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu:
TYPE tªn_kiÓu_m¶ng = Array[kiÓu_chØ_sè] Of kiÓu_thµnh_phÇn;
+ KiÓu_chØ_sè: Thêng lµ mét ®o¹n sè nguyªn(hoÆc lµ mét ®o¹n kÝ tù) x¸c
®Þnh chØ sè ®Çu vµ chØ sè cuèi cña m¶ng.
+ KiÓu_thµnh_phÇn: Lµ kiÓu d÷ liÖu chung cña mäi phÇn tö trong m¶ng
- Khai b¸o biÕn m¶ng mét chiÒu: VAR tªn_biÕn:tªn_kiÓu_m¶ng;
- Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn [chØ sè]
gi¸o khoa vµ hco biÕt çch t¹o kiÓu d÷
liÖu m¶ng mét chiÒu trong ng«n ng÷
lËp tr×nh Pascal.
- T×m mét vÝ dô ®Ó minh häa.
- Gäi häc sinh kh¸c, Hái: ý nghÜa
cña lÖnh b¹n võa viÕt?
- ChiÕu lªn b¶ng mét sè khia b¸o
kiÓu mang mét chiÒu
Type
Arrayr=array[1..200] of real;
Arrayr=array[byte] of real;
Arrayb=array[-100..0] of boolean;
- Hái: Nh÷ng khai b¸o nµo ®óng?
2. Yªu cÇu häc sinh cho biÕt çch
khai bãa biÕn vµ mét vÝ dô khai b¸o
mét biÕn m¶ng øng víi kiÓu d÷ liÖu
võa t¹o.
- Gäi häc sinh kh¸c, hái: ý nghÜa
cña lÖnh b¹n võa viÕt?
- Dung lîng bé nhí cña biÕn a ®·
chiÕm lµ bao nhiªu?
- Chó ý cho häc sinh vÒ çch ®Æt
tªn kiÓu d÷ liÖu vµ tªn biÕn, tr¸nh
nhÇm lÉn.
3. Giíi thiÖu çch tham chiÕu ®Õn
tõng phÇn tö cña m¶ng mét chiÒu.
Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô.
lêi.
- TYPE tªn_km= Array[kieeru cs] Of
kiÓu_thµnh_phÇn;
- VÝ dô: Type mmc=array[1..100] of
integer;
- T¹o mät kiÓu d÷ liÖu míi cã tªn
mmc, gåm 100 phÇn tö, cã kiÓu
nguyªn.
- Quan s¸t b¶ng vµ hcän khai b¸o
®óng.
Arrayr=array[1..200] of real;
Arrayb=array[-100..0] of boolean;
lêi
VAR tªn_biÕn:tªn_km;
- VÝ dô : Var a:mmc;
- Khai b¸o mét biÕn m¶ng mét
chiÒu.
- a ®· chiÕm 200 byte trong bé nhí.
3. Theo dâi híng dÉn cña gi¸o viªn vµ
®éc lËp suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.
a[1] lµ phÇn tö ë vÞ trÝ 1 cña m¶ng

a.
a[i] lµ phÇn tö ë vÞ trÝ i cña m¶ng a.
3. Ho¹t ®«ng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông kiÓu m¶ng mét chiÒu.
a. Môc tiªu:
- Häc sinh sö dông ®îc biÕn kiÓu m¶ng mét hciÒu ®Ó gi¶i quyÕt mét bµi
to¸n ®¬n gi¶n.
b. Néi dung:
Bµi to¸n: Gi¶i quyÕt bµi to¸n ë phÇn ®Æt vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng 1, trong ®ã
cã sö dông biÕn m¶ng mét chiÒu.
c. çc bíc tiÕn hµnh:
1. Giíi thiÖu ®Ò bµi.
- ChiÕu ®Ò bµi lªn b¶ng.
- Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh d÷ liÖu
vµo, d÷ liÖu ra.
- Hái: NÕu kh«ng sö dông biÕn
m¶ng mét chiÒu, ta cã thÓ gi¶i quyÕt
®îc bµi to¸n kh«ng? Khã kh¨n g×
kh«ng?
2. §Þnh híng: Sö dông kiÓu m¶ng
mét chiÒu ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n.
- Yªu cÇu häc sinh khai b¸o kiÓu
m¶ng.
- Yªu cÇu häc sinh khia b¸o biÕn
m¶ng.
- Yªu cÇu häc sinh t×m çc nhiÖm
vô chÝnh cÇn gi¶i quyÕt.
3. Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu
viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong.
- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng.
Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt
®¸nh gi¸.
4. ChuÈn hãa ch¬ng tr×nh cho häc
sinh.
1. Quan s¸t ®Ò bµi, theo dâi nh÷ng
yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt cña dÒ bµi.
- Vµo: 7 sè lµ gi¸ trÞ nhiÖt ®é cña 7
ngµy trong tuÇn.
- Ra: Sè ntb lµ nhiÖt ®é trung b×nh
trong tuÇn vµ sè nch lµ sè ngµy cã
nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é trung
b×nh.
- §îc.
- Ch¬ng t×nh dµi dßng, khã söa
®æi....
2. Theo dâi sù híng dÉn cña gi¸o viªn
Type tuan=array[1..7] of real;
Var ndtuan : tuan;
- NhËp gi¸ trÞ cho m¶ng a.
- TÝnh trung b×nh céng gi¸ trÞ cña
m¶ng.
- §Õm sè phÇn tö cã gi¸ trÞ lín h¬n
trungb×nh céng cã ®îc.
3. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-
¬ng tr×nh.
- B¸o ço kÕt qu¶ viÕt ®îc.
nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c.
4. Quan s¸t vµ ghi nhí.

- Çch t¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ çch khia b¸o biÕn.
TYPE tªn_kiÓu_m¶ng= Array[kiÓu_chØ_sè] Of kiÓu_thµnh_phÇn;
VAR tªn_biÕn:tªn_kiÓu_m¶ng;
- Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn[chØ sè]
- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét m¶ng gåm n sè nguyªn( 1<=n<=100), mçi
sè cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi kh«ng uq¸ 300. TÝnh tæng gi¸ trÞ çc phÇn tö cã gi¸ trÞ
chia hÕt cho k.
- tr¶ lêi çc c©u hái 1_4, lµm bµi tËp 5, 6, 7, s¸ch gi¸o khoa, trang 79.
- §äc tríc néi dung vÒ kiÓu m¶ng hai chiÒu, s¸ch gi¸o khoa trang 59.
KiÓu m¶ng (tiÕt 2/2)
I. môc tiªu.
1. KiÕn thøc.
- BiÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu míi lµ kiÓu m¶ng hia chiÒu.
- BiÕt ®îc çch t¹o kiÓu m¶ng hai chiÒu, çch khai b¸o biÕn, tham chiÕu
®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng.
2. KÜ n¨ng.
- T¹o ®îc kiÓu m¶ng hai chiÒu vµ khai b¸o biÕn m¶ng hai chiÒu trongng«n
ng÷ lËp tr×nh Pascal. Sö dông ®óng biÕn m¶ng ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n
cô thÓ .
- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector, s¸ch gi¸o khoa, m¸y chiÕu Overhead,
phiÕu häc tËp.
- S¸ch gi¸o khoa.
1. Ho¹t ®éng : T×m hiÓu ý nghÜa cña kiÓu m¶ng hai chiÒu
a. Môc tiªu:
- Häc sinh biÕt ®îc ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña kiÓu m¶ng hai chiÒu trong
viÖc gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n.
b. Néi dung:
Bµi to¸n: ViÕt ch¬ng trßnh ®Ó in ra mµn h×nh b¶ng cöu ch¬ng cã d¹ng nh
sau:
1 2 3 4 5 6 7 8 9
2 4 6 8 10 12 14 16 18
3 6 9 12 15 18 21 24 27
4 8 12 16 20 24 28 32 36
5 10 15 20 25 30 35 40 45
6 12 18 24 30 36 42 48 54

Giao an tin hoc lop 11 ca nam

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (9)

Destacado

Destacado (19)

Similar a Giao an tin hoc lop 11 ca nam

Similar a Giao an tin hoc lop 11 ca nam (20)

Más de Lã Văn Hải

Más de Lã Văn Hải (20)

Giao an tin hoc lop 11 ca nam