Lekts 1

2. Эмчилгээний хоол судлал
нь өâ÷òýé õ¿íèé
õîîëëîëòûã ñóäëàí
òîõèðóóëàõ øèíæëýõ
óõààí þì. Õîîëíû
ôèçèîëîãè, áèîõèìè, àìèí
äýì ñóäëàë, õ¿íñíèé
ýð¿¿ë àõóé, õîîë
áýëòãýõ òåõíîëîãèéí
îëîëòóóäàä
òóëãóóðëàñàí øèíæëýõ
óõààí þì.

3.  Õîîë õ¿íñíèé íàéðëàãàíä áàéãàà ¿íäñýí øèìò
áîäèñ, àìèí äýì ýðäýñ áîäèñóóäûí ºâºðìºö
¿¿ðãèéã 18-ð çóóíû òýðòýýãýýñ
ñóäëàñààð èðæýý. Õ¿íèé áèå ìàõáîäîä
ãàðàõ áîäèñèéí ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëòèéã
õîîëíû íàéðëàãûí òîõèðîîòîé õîëáîí ñóäëàõ
áîëñîí.

4. ЗОРИЛГО
 Õүний бие ìàõáîäèä ýмчилгээний хоол ямар
хэрэгтэй áîëîõ, өвчин эмгэгийн үед шаардлага
хангах хоол хүнсèéã çºâ õýðýãëýõ талаар анхны
мэдэгдэхүүн олгоход зөвлөмжийн зорилго
оршино.
 Хоол ундны найрлага дахü олон òºðëèéí
бодис,уураг, нүүрс, ус өөх тос, төрөл бүрийн
витамин, эрдэс давс, ус зэрэг íü õ¿íèé áèåä
çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé бàéäàã.

5.  Насанд хүрсэн эрүүл хүний хоногт
хэрэглэх хоолны найрлагаíд 100-
150г уураг, 100-120г өөх тос, 400-
450г нүүрс ус байвал зохилтой.
 Эмчилгээний хоолонд ч шимт
бодис зонхилох үүргийг
гүйцэтгэнэ.

6. ?ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛ гэж юу вэ
,Тусгайлан зохиосон орц хэмжээтэй
, ,хооллох дэглэм горимтой эмчлэх болон
урüдчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэглэх
-хоолыг эмчилгээ сувилгааны хоол .гэнэ
 АЧ ХОЛБОГДОЛ
-Зөв зохистой эмчилгээ сувилгааны хоол
нü ,өвчин эмгэгийн үед бие махбодийн эд
эрхтэн тогтолцоог ахархан хугацаанд
,сэргээн засах түлхэц өгч бодисын
,солилцоо биеийн ерөнхий байдлыг
.сайжруулдаг

7.  Ìàíàé îðîíä ýð¿¿ëèéí õàìãààëàõ òîãòîëöîî
õºãæèõèéí çýðýãöýý ýì÷èëãýý, ñóâèëàëûí
õîîëíû ýõëýë òàâèãäñàí ãýæ ¿çäýã. 1985 îíä
ÝÕß-íû 59 ä¿ãýýð òóøààëààð “Ýì÷ëýí
ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãóóäàä ýì÷èëíýýíèé
õîîëûã çîõèîí áàéãóóëàõ òóõàé çààâàð”-ûã
áàòëàí ãàðãàñàí.

8.  Ýì÷èëãýý, ñóâèëëûí õîîë íü öîãö ýì÷èëãýýíèé
çàéëøã¿é á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã áºãººä
ýì÷èëýí ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãóóäàä
ò¿¿íèéã îð÷èí ¿åèéí øèíæëýõ óõààíû
ò¿âøèíä çîõèîí áàéãóóëàõ ¿¿ðýãòýéã
òýìäýãëýýä “Ýìíýëýã, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
áàéãóóëëàãàä ºâ÷òºíä õýðýãëýõ õîîëíû íýð
òºðëèéã ýì÷èëãýýíèé õîîëíû äóãààðààð
òîãòîîõ”-îîð çààñàí áàéäàã.

9. ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ҮНДСЭН
ЗАРЧИМ
 Эмчилгээний хоол нü төрөлжсөн, илчлэг, уургийн
амт, үнэрээ алдаагүй, бие махбодид эерэг нөлөө
үзүүлэх онцлог чанарыг өөртөө хадгалсан
байна.
 Эмчилгээний хоолыг тодорхой хэмжээ,
тогтоогдсон хугацаатайгаар тусгай жор
баримтлан бэлтгэнэ.
 Эмчилгээний хоол нü эмчилгээний олон аргатай
хослон элдэв өвчин үүсэх шалòгааныг арилгах,
нэгэнт үүссэн өвчнийг анагаахад зохих нөлөөã
үзүүлнэ.

10. ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ҮНДСЭН
ШААРДЛАГА
 Тухайн өвчнийг эмчлэх гол аргыг өөртөө
хадгалсан байх
 Эмчилгээний
бусад хэлбэрийн үйлчилгэýг
ñàéжруулахад дөхөм үзүүлэх
 Áодисын солилцооны өөрчлөлтийг
арилгахад нөлөө үзүүлэх
 ªвчнийг архагшихаас урüдчилан сэргийлэх
тухайн нөхцөлд биед шаардагдах үндсэн болон
эрдсийн

11. бодисын хэмжээ, илч зарцуулалтыг
хангахуйц найрлагатай байх
 ªвчний явцад үүссэн гаж нөлөө бүхий
бодисыг биеэс зайлуулахад нэмэр үзүүлэх
 Íайрлагын тохирооны хувüд бие махбодын
эсэргүүцэх чадлыг дээшлүүлэхэд чиглэсэн
байх

12. Эмчилгээний хоолонд сүү,
цагаан идээний уураг
илүү ашиг тустай. Уураг
багатай хоолыг зүрх
судас, хоол
боловсруулах эрхтний
архаг өвчин, бөөрний
өвчний үед хэрэглэнэ.
Эмчилгээний
зорилгоор биеийн
жингийн 1кг тутамд 1-
1,5г уураг
шаардлагатай.

13. ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ХООЛНЫ ТӨРӨЛ
Эмчилгээний хоол гэхээр л амт, үнэр
султай, хүнсний бүтээгдэхүүний
сонголтгүй хэмээн ойлгож болохгүй.
Эмчилгээний хоолыг өвчний шинж байдалд
уялдуулан өвөрмөгцөөр зохицуулна.
Эмчилгээний хоолыг өвчний шинж, түүний
явцын онцлог, өвчтөний биеийн байдал,
эмчилгээний арга зэргийг харгалзан заана.

14. Эмчилгээний хоол дараах
төрлүүдтэй:
№1”а”, №1”б”, №1, №2, №3,
№4”в”, №4”б”, №5, №7, №7”а”,
№8, №9, №10, №11, №12, №13,
№14, №15

15.  Эмчилгээ , сувилалын хоол нь дараахь
хэсэгээс бүрддэг:
 Эрхтэн тогтолцооны үйл ажиллагааг
хэвийн болгох хоол
 Мэдрэл шингэний зохицуулалтыг хэвийн
болгох хоол
 Эмгэг шинж тэмдэгт чиглэсэн хоол

16. Сонирхолтой судалгаа:
 Өсвөр насныхны дунд хийсэн судалгаанаас
vзэхэд өдөрт жимсний шvvс, чихэрлэг зvйл
байнга хэрэгпэдэг хvvхдийн биеийн жин бага
хэрэглэдэг хvvхдийн биеийн жингээс илvvтэй
болохыг эмч нар тогтоожээ.
Японы эрдэмтдийн баталснаар өдөр тутмын
хvнсэндээ лууван, бууцай, улаан перц
хэрэглэдэг хvн хорт хавдарын эрсдэлээс 25
хувиар өөрийгөө хамгаалж чаддаг аж. Мөн
витамин С өдөр бvр 100-150 граммыг хэрэглэж
байхыг таны бие организм шаарддаг болохыг
эрдэмтэд саяхан тогтоожээ.

17. ХАМГИЙН ХЭРЭГТЭЙ --10 ХЭРЭГГҮЙ--4
Хүрэн будаа АМТТАН
Өндөг ДАВС
Яргай загас СПИРТ
Гадил ӨӨХ ТОС
Бууцай
Сүү
Тахианы мах
Нэрс
Ногоон ургамал
Сармис

18.  Эмчилгээниé
хоол гэдэг нь
өвчтөнүүдиéн
биеин баéдалд
,тохирсон
өвчниéг нь
хурдан
илааршуулах
зорилготоé хоол
.юм

20.  Эмчилгээ, сувилалын хоолыг вчнийө
е шат, йлчл лэгчийн биеийнү ү үү
байдал, тухайн ед зонхилон илэрчү
байгаа бодисын солилцооны хямралын
зэрэглэл /х нд, х нг н/, лабораторийнү ө ө
шинжилгээний рчл лт зэргийгөө ө
харгалзан йлчл лэгч тус б ртү үү ү
хоолны шимт бодис, илчлэг,
найрлагын тохироо, бэлтгэх арга
технологийн хувьд тохируулан
ноогдуулна.

21.  Тухайн вчинд тохируулан ноогдуулах эмчилгээнийө
хоол нь тоон утгаар (0-16) тэмдэглэсэн байна. Тоон
утгаар тэмдэглэсэн хоол нь вчний е шатаасө ү
хамааран дэд хувилбаруудтай байх ба х нг вчилс нө ө ө
хоол гэж байна.
 Хувилбарыг дугаарын ард сгээр тэмдэглэсэн байна.ү
Энэ нь эмчилгээний х нг вчилс н хоолноосө ө ө
нэмэгд лсэн болон ердийн хоолонд шилж лэхүү үү
боломжийг олгож хоол боловсруулах эрхтний йлү
ажиллагаа аажмаар дасгах замаар бодисын
солилцооны хямралыг хэвийн байдалд оруулах
боломжтой юм.
 Эмчилгээний хоолыг з вл хд аль болох багаө ө өө
хориглож ихээр з вш р х зарчмыг баримтлахө өө ө
хэрэгтэй.

22.  Эмчилгээний хоолны дэглэм хооллолтын
физиологийн дэглэмээс хамааралтай. Хоолны
дэглэм вчний шинж т рх, хувь х ний ө ө ү
онцлог, нас, хийгдэж байгаа эмчилгээ,
х д лг н ажил х д лм рийн дэглэмийгө ө өө ө ө ө
харгалзан тогтооно.
 2 хооллолтын хооронд 4-5 цаг оройн
хоолноос гл ний хоолны хооронд 8-10 цагө өө
байх нь тохиромжтой. Ш нийн дэглэмийгө
вчний байдлыг харгалзан тогтооно. Их турж,ө
эцсэн, ходоодны шархтай, цус багадалт зэрэг
вчний ед ш нийн дэглэмийг богинсгожө ү ө
гн . ө ө

24.  Зарим онцлог вчний ед 5-6 удаа хооллохө ү
дэглэмийг зохионо. 6 удаа хооллох
дэглэмийн ед 11, 16 цагийн ед х нг н цайү ү ө ө
гн . гл ний хоолыг ажил эхлэхээс мнө ө Ө өө ө ө
гн . ө ө
 Эмчилгээг голдуу дээс мн хийлгэж байхү ө ө
шаардлагатай. Рашаан сувилалын эмчилгээг
дээс мн дрийн хоолны мн хэрэглэх нь ү ө ө ө ө ө
тохиромжтой. дрийн хоолоо идчихсэн бол 2-Ө
3 цагийн дараа хийх нь тохиромжтой.

26. злэг хийсэн хэсэгҮ Шинж тэмдэг Дутагдаж буй
тэжээлийн бодис
сҮ
- с халзрахҮ
-Амархан унах
- сни% нг алдагдахҮ ө ө
- %сэн б гл онго?лгогчҮ ө өө
шиг буюу мушгирсан сү
- с ца%хҮ
-Ца%р зарим тосны
х чл дү үү
-Уураг нэн шаардлагата%
тосны х чл дү үү
-Уураг, ца%р
-А, С аминдэм
-Уураг, зэс
нүд - н дни% салстын скерозү -уураг зэс
Уруул
Уруулын булангийн салстын
үрэвсэл, сорвижилт
Аминдэм В2, никотины
хүчил
Хумс
Хумс хонхойх, хэврэг болох,
хугарах
Төмөр

28. Цусны эмгэг
Цус багадалт
Аминдэм В12,
төмөр, фолийн
хүчил, зэс, Е
аминдэм
Протромбин
багасах, цус
бүлэгнэлт удаашрах
К аминдэм
Мэдрэл
Чиг баримжаа
алдагдах
Никотины хүчил,
аминдэм В1
Зүрх судас
Зүрхний дутагдал,
зүрхний булчингийн
эмгэг, зүрх томрох
Аминдэм В1
Зүрхний
булчингийн эмгэг
Селен

29. Бөөлжис цутгах, бөөлжилт Аминдэм В6, пиридоксин
Суулгалт Цайр, никотины хүчил
Уруулын булангийн салстын
үрэвсэл
Аминдэм В6, аминдэм В2, төмөр
Хейлоз /буйл, уруул улайх хавдах/ Аминдэм В2, никотины хүчил
Хэлний үрэвсэл
Аминдэм В6, цайр, никотины
хүчил, фолийн хүчил, аминдэм В12
Хэлний ширхэглэг хөхлөг томрох Аминдэм В12
Ходоод гэдэсний зам Хэлний ширхэглэг хөхлөг
хатингарших
Фолийн хүчил
Хэл хавдах Никотины хүчил
Фуксинтай буюу хар хүрэн хэл Аминдэм В2
Хавдсан, цус шүүрэмтгий буйл С аминдэм
Хэл хагарсан Никотины хүчил
Элэг томролт Уураг