Συνάντηση 11

1. Συνάντηση 11- 11 Δεκεμβρίου 2015
Εξ΄αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση και ο ρόλος του διαδικτύου
Αρχικές ενέργειες συνάντησης:
1. Παρουσίες
2. Επανάληψη και ολοκλήρωση προηγούμενης συνάντησης (μαθήματα στο Notebook,
Ρομποτική)
3. Εργασία εξαμήνου: σχολιασμός των σχεδίων μαθήματος που είδα ως τώρα
4. Τελική εξέταση: 15 Ιανουαρίου στην αίθουσα N37. Θα αναρτήσω λεπτομέρειες
σύντομα.Πολύβασικόείναινα γνωρίζουμετουςσυνδέσμουςπου δόθηκαν στομάθημα
για να μπορούμε να τους κατηγοριοποιούμε και να τους αξιοποιούμε σε πρακτικές
εφαρμογές.
5. Σχέδια μαθήματος ανεβασμένα στο Google Drive. Εμπλουτισμός και αξιοποίηση
τεχνολογικών εργαλείων συνάντησης 10.
6. Τα μπλοκσας να γίνουνκαιπάλι όλα δημόσια καινα εμπλουτιστούν μέχρι την επόμενη
συνάντηση με τους συνδέσμους που δόθηκαν ως τώρα, κατηγοριοποιώντας τους
ανάλογα με τη χρήση τους. Επίσης, να ενσωματωθεί ένα screencasting (χρήση του
προγράμματος Camtasia) μέχρι την επόμενη συνάντηση με θέμα την εξ αποστάσεως
εκπαίδευση,σύμφωνα με το πώς θα αξιοποιήσετε τη σελίδα του Μοοdle που θα έχετε
στη διάθεσή σας για διαδασκαλία (με βάση το θέμα και το μαθητή που θα σας δοθεί)
7. Δραστηριότητες συνάντησης
Στόχοι σημερινής συνάντησης
Μετά από τη σημερινή συνάντηση πρέπει να είστε σε θέση:
 Να εξετάζετετηνεξέλιξητηςεξ αποστάσεωςεκπαίδευσηςμεβάση την ιστορική και
τη σύγχρονη οπτική.
 Να δημιουργείτε διδασκαλίες που διευκολύνουν τους μαθητές να κατανοήσουν
τους τρόπους να επικοινωνούν χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο.
 Να αναπτύσσετε εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αξιοποιούν εργαλεία
κοινωνικής δικτύωσης και συνεργασίας.
 Να αναλύετε τα χαρακτηριστικά και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη
δημιουργία επιτυχημένων online μαθημάτων.
 Να ερευνάτε πηγές με σχετικές εφαρμογές και να διατυπώνετε με σαφήνεια πώς
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν τη διδασκαλία και τη μάθηση.
Εξ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση
Ραγδαίες εξελίξεις στα χαρακτηριστικά της επικοινωνίας έχουν συμβεί με το να είμαστε
πάντα συνδεδεμένοι μέσω έξυπνων κινητών τηλεφώνων και ταμπλέτων. Βρισκόμαστε σε

2. ένα σημείο στην κοινωνία μας όπου η διαρκής επικοινωνία και σύνδεση στο Διαδίκτυο
είναι απλώς δεδομένες. Αυτή η πανταχού παρούσα χρήση της τεχνολογίας έχει δώσει νέα
πνοή στην εκπαίδευση της μορφής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (distance education-
DE). H Ένωση των ΗΠΑ για την Εξ Αποστάσεως Μάθηση (United States Distance Learning
Association- USDLA) ορίζει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως τη ‘δομημένη μάθηση που
πραγματοποιείταιχωρίςτηφυσική παρουσία τουδιδάσκοντα’ (Holden & Westfall, 2010. P.
3).
H εξ αποστάσεως μάθηση δεν έχει αλλάξει μόνο το πόσο γρήγορα εκπαιδευτικοί και
μαθητές μπορούν να ανταλλάσσουν και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες. Έχει επίσης
αλλάξει την εκπαιδευτική εξίσωση με θεμελιώδεις τρόπους. Χάρη στις εξ αποστάσεως
τεχνολογίες όπως το σύστημα τηλεοπτικής εκπομπής και το Διαδίκτυο, η μάθηση έχει
ξεφύγειαπότα όρια της τάξης και του σχολείου και μαθητές και εκπαιδευτικοί έχουν γίνει
μέλη μιας εικονικήςτάξηςτηνοποία μοιράζονταιμεσυναδέλφουςτουςαπόόλο τον κόσμο.
Η κοινωνία μας μόλις που αρχίζεινα κατανοείκαινα εκμεταλλεύεταιτιςδυνατότητεςαυτής
της νέας τάξης. Από μια εποχή κατά την οποία στην καθημερινότητα μας
χρησιμοποιούσαμετοΔιαδίκτυοσποραδικά για πόρουςκαιπληροφορίες,σεμια εποχή που
το Διαδίκτυο είναι ένα από τα κύρια μέσα για την μεταξύ μας αλληλεπίδραση, οι καιροί
αλλάζουν και είναι η στιγμή για όλους τους εκπαιδευτικούς να αποτελέσουν τμήμα αυτής
της παγκόσμιας τάσης και επιρροής. Σήμερα, οι περισσότερες εφαρμογές εξ αποστάσεως
μάθησης περιλαμβάνουν κάποιο διαδικτυακό πόρο ή δραστηριότητα, ενώ πολλές
στηρίζονται αποκλειστικά σε υλικά του Διαδικτύου. Η εξ αποστάσεως μάθηση δεν
αναφέρεται μόνο στην παράδοση ολόκληρων μαθημάτων, αλλά επίσης στη χρήση του
Διαδικτύου και άλλων πόρων ια να διαδραματίσουν σημαντικούς ρόλους σε όλα τα είδη
επικοινωνίας στην τάξη.
Συστήματα Παράδοσης Εξ Αποστάσεως Μάθησης
Παρότι το Διαδίκτυο ήταν ο καταλύτης για άνευ προηγούμενου ενδιαφέρον για την εξ
αποστάσεως μάθησης, δεν είναι σε καμιά περίπτωση το μόνο σύστημα παροχής εξ
αποστάσεως μάθησης. Πράγματι, η εξ αποστάσεως μάθηση μπορεί να πραγματοποιηθεί
χωρίς οποιαδήποτε ηλεκτρονική βοήθεια. Η εξ αποστάσεως μάθηση γινόταν διά
αλληλογραφίας μέσω του συμβατικού ταχυδρομείου ήδη από τον 19ο
αιώνα. Οι αλλαγές
στις τεχνολογικές δυνατότητες έφεραν σταδιακές αλλαγές στις μεθόδους παράδοσης
διδασκαλίαςαπόαπόσταση.Ηπρώτησημαντικήαλλαγήστα μαθήματαδια αλληλογραφίας
ήταν η καταγραφή παρουσιάσεων σε βιντεοταινίες οι οποίες ταχυδρομούνταν μαζί με τα
έντυπα υλικά. Αργότερα, οι βελτιώσεις στην ποιότητα και τη διαθεσιμότητα των
τεχνολογιώνμετάδοσηςκατέστησαν εφικτή την αποστολή πληροφοριών σε μορφή ήχου ή
βίντεο, είτε ζωντανά είτε μαγνητοσκοπημένα.
Τα συστήματα παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με
διάφορους τρόπους. Οι Simonson, Smaldino, Albright και Zvacek (2000) πρότειναν ένα
σχήμα ταξινόμησης που βασίζεται στον κώνο εμπειρίας του Dale, ένα σύστημα που
σχεδίασε ο Edgar Dale για να κατηγοριοποιήσει τα μέσα ανάλογα με το βαθμό ρεαλισμού
τους. O Dale είπε ότι τα μέσα κυμαίνονται από τα απτά (π.χ. χειροπιαστή ή

3. πολυαισθητηριακή εμπειρία) έως τα αφηρημένα (λεκτικά σύμβολα όπως κειμενικές
περιγραφές),καιότινεότεροιήλιγότεροέμπειροιμαθητέςχρειάζονταιπερισσότερεςαπτές
εμπειρίεςπριν να είναισε θέσηνα κατανοήσουν τιςαφηρημένες.Επομένως,τα συστήματα
παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης μπορούν να ταξινομηθούν βάσει του βαθμού με τον
οποίο προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Ωστόσο, αυτό το σύστημα ταξινόμησης μπορεί
επίσης να συνδυαστεί με τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την
παράδοση της εξ αποστάσεως μάθησης.
Μερικές φορές αρκετές από τις τεχνολογίες που αναφέρονται στον πιο κάτω πίνακα
χρησιμοποιούνται συνδυαστικά για να επιτύχουν το επιθυμητό επίπεδο ρεαλισμού. Προς
το παρόν,δύοαπότα δημοφιλέστερα σχήματα εξ αποστάσεωςμάθησηςείναιτα μαθήματα
σε βίντεο,ήτηλεμαθήματα (telecourses) καιτα διαδικτυακά μαθήματα. Τα τηλεμαθήματα
εξακολουθούν να συναντώνταισυχνότερα στην τριτοβάθμιαεκπαίδευσηπαρά στο σχολείο
όμως ορισμένα υλικά του σχολικού προγράμματος σπουδών θα μπορούσαν να
διανεμηθούνμεαυτόντοντρόπο.Η χρήσηβιντεοδιάσκεψης(videoconferencing)(ζωντανής
επικοινωνίαςμε βίντεο και ήχο) μέσω του Διαδικτύου, δυστυχώς δεν είναι τόσο συχνή όσο
ελπιζόταν αλλά αυξάνεται.
Δραστηριότητα 1 – ανάρτηση στο μπλοκ
Πώς θα μπορούσενα χρησιμοποιηθείη βιντεοδιάσκεψη μέσα στο μάθημα; Δημιουργείστε
μία σελίδα στομπλοκ σαςκαιαφιερώστε 10 λεπτά για να βάλετε τις ιδέες σας όσον αφορά
τη χρήση της βιντεοδιάσκεψης. Δώστε μας εργαλεία που πιθανόν να υπάρχουν, σχετικές
αναρτήσεις που μπορεί να μας ενδιαφέρουν και ιδέες για αξιοποίηση. Εμπλουτίστε μετά
την παρουσίαση του σημερινού μαθήματος.
Βιντεοδιάσκεψη
Η βιντεοδιάσκεψη χρησιμοποιείται σε πολλά προγράμματα ‘μάθησης μέσω περιπέτειας’
(adventure learning), όπως το Earthducation Adventure Learning Series
(http://www.eartheducation.com) όπουοιμαθητές μπορούν να μιλούν με εκπαιδευτές και
εξερευνητές καθώς αυτοί ταξιδεύουν σε μακρινές περιοχές του κόσμου. Άλλα
προγράμματαέχουνσυνδέσειτουςμαθητέςμεαστροναύτεςκαιεπιστήμονεςτης NASA,και
με τους δύτες που εξερευνούσαν τον Τιτανικό. Σύγχρονη εφαρμογή είναι και το Skype for
Education και ένα παράδειγμα αξιοποίησης είναι το Mystery Skype
http://mysteryskypes1213.weebly.com/
Ενδιαφέρουσες αναρτήσεις για τη χρήση του Skype στην τάξη:
http://www.edudemic.com/skype-in-classroom/
http://www.teachingdegree.org/2009/06/30/50-awesome-ways-to-use-skype-in-the-
classroom/
Ας γίνουμε μέλη μιας μεγάλης κοινότητας https://education.microsoft.com/
http://www.skype.com/en/
Χρήσιμο ιστολόγιο για τις βιντεοδιασκέψεις: http://www.vcfl.net/

4. Είδη Δραστηριοτήτων Εξ Αποστάσεως Μάθησης
Οι δραστηριότητες εξ αποστάσεως μάθησης, κάποτε σπάνιες στην εκπαίδευση, έχουν
καταστεί μια συνήθης εναλλακτική και συμπλήρωμα της πρόσωπο με πρόσωπο μάθησης.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, μερικές εξ αποστάσεως δραστηριότητες διεξάγονται μέσω
εκπεμπόμενουή αποθηκευμένουβίντεοκαιήχου(π.χ.βιντεοδιάσκεψη και podcasts) όμως
το Διαδίκτυο αποτελεί πλέον το κύριο μέσο για την πλειοψηφία των δραστηριοτήτων εξ
αποστάσεως μάθησης.
Πίνακας 1: Σύστημα ταξινόμησης της παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης
Είδη αλληλεπίδρασης Μέθοδοι παράδοσης
Περισσότερο
αφηρημένα,
λιγότερορεαλιστικά
- Μονόδρομηβασισμένη
σε έντυπουλικό
- Μαγνητοσκοπημένοςή
εκπεμπόμενοςήχος
ταχυδρομείταιήτον
κατεβάζουν οιμαθητές
- Μονόδρομη,σύγχρονη
μετάδοσηήχουαπό τον
εκπαιδευτικόστους
μαθητές
- Αμφίδρομησύγχρονη
μετάδοσηήχουμεταξύ
μαθητών και
εκπαιδευτικού
- Μαγνητοσκοπημένοή
εκπεμπόμενοβίντεο
ταχυδρομείταιήτο
κατεβάζουν οιμαθητές
(δενυπάρχεισύγχρονη
αλληλεπίδρασημετον
εκπαιδευτικό)
- Μαθήματα δια
αλληλογραφίαςμέσω
συμβατικού
ταχυδρομείουκαι/ή
τηλεομοιοτυπίας
- Μαγνητοσκοπημένος
ήχος ή βίντεο
- Ραδιοφωνικήεκπομπή
- Ηχοδιάσκεψημέσω
τηλεφωνικών
συστημάτων
- Τηλεοπτικήεκπομπή:
μικροκυματικήή
δορυφορικήζεύξη
Περισσότερο
ρεαλιστικά,
λιγότερο
αφηρημένα
- Αλληλεπιδράσειςμε
κείμενοκαιπολυμέσα
- Ζωντανόβίντεοαπότον
εκπαιδευτικόστους
μαθητές(συνοδευόμενο
με σύγχρονηηχητική
αλληλεπίδραση)
- Αμφίδρομοσύγχρονο
βίντεομεταξύ
- Διαδικτυακά συστήματα
διαχείρισης μαθημάτων
- Τηλεδιάσκεψη
- Βιντεοδιάσκεψη

5. εκπαιδευτικούκαι
μαθητών
Παρότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί θεωρούν ως εξ αποστάσεως μάθηση μόνο την
παράδοση μαθημάτων, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί τρόποι ενσωμάτωσης του
Διαδικτύου στην τάξη για την υποστήριξη της μάθησης. Οι Allen και Seaman (2009)
διέκριναν τρια είδη online μαθημάτων:
1. Μικτή μάθηση (blended learning) ή υβριδική μάθηση (hybrid learning), όταν η
παράδοση του μαθήματος είναι μικτή: online και πρόσωπο με πρόσωπο.
2. Με τη διευκόλυνση του Διαδικτύου, όταν χρησιμοποιούνται διαδικτυακές
τεχνολογίες σε ένα μάθημα που πραγματοποιείται πρόσωπο με πρόσωπο.
3. Online, όταν το μεγαλύτερο μέρος ή όλο το περιεχόμενο παραδίδεται online
Τέσσερα είδη γενικών δραστηριοτήτων εμπίπτουν σε αυτά τα πλαίσια: μαθητικές
έρευνες, online υλικά για την τάξη,διαδικτυακάμαθήματα,καιεικονικά μαθήματα
και προγράμματα. Μια σύνοψη των εκπαιδευτικών οφελών αυτών των
δραστηριοτήτων παρουσιάζεται στον πίνακα πιο κάτω:
Πίνακας 2: Τρόποι που η εξ αποστάσεως πόροι υποστηρίζουν τη μάθηση
Τίτλος Περιγραφή
Γρήγορη πρόσβαση σε πληροφορίες Οι μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο
για να εντοπίζουν γρήγορα πληροφορίες
για έργα έρευνας και ανάπτυξης και
εκπαιδευτικές ευκαιρίες.
Πρόσβαση σε ειδικούς που δεν είναι
διαθέσιμοι τοπικά
Τα διαδικτυακά έργα επιτρέπουν στους
μαθητές να αξιοποιούν την
εμπειρογνωμοσύνη των ειδικών εξ
αποστάσεως
Γρήγορη επικοινωνία στις ομάδες Οι ιστότοποι, το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο, και τα ιστολόγια βοηθούν
εκπαιδευτικούς και μαθητές να
αλληλοενημερώνονται και να μένουν σε
επαφή μεταξύ τους και με τους γονείς
και τα μέλη της κοινότητας.
Πόροιεπικοινωνίας για την υποστήριξη
της συνεργασίας
Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι πίνακες
ανακοινώσεων, οι διασκέψεις, τα
ιστολόγια, τα δωμάτια συνομιλίας, οι
ιστότοποικαι άλλοι πόροι διευκολύνουν
μαθητές και εκπαιδευτικούς να
συνεργάζονται και να μοιράζονται
προϊόντα είτε βρίσκονται στην ίδια
φυσική τοποθεσία είτε σε απόσταση.
Πρόσβαση σε μαθησιακά υλικά Οι εκπαιδευτικοί κατεβάζουν έτοιμες
σημειώσεις,τεστ,εικόνεςκαιάλλα υλικά
για χρήση με τους μαθητές τους. Οι
μαθητές μπορούν να χρησιμοποιούν

6. online προγράμματα αυτοδιδασκαλίας
για να προχωρήσουν περαιτέρω σε ένα
θέμα.
Πρόσβαση σε μαθήματα που δεν είναι
τοπικά διαθέσιμα
Εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να
παρακολουθήσουν μαθήματα σεθέματα
για τα οποία δεν υπάρχουν τοπικά
διαθέσιμοι εκπαιδευτικοί.
Πρόσβαση στην εκπαίδευση για
μαθητέςπου διδάσκονταικατ’οίκον και
/ή βρίσκονταισεκατ’ οίκον περιορισμό
Οι μαθητές που βρίσκονται στο σπίτι
λόγω επιλογής, ασθένειας, αναπηρίας ή
πειθαρχικούς λόγους μπορούν να
παρακολουθούν μαθήματα και
ολοκληρωμένα προγράμματα που
οδηγούν σε πτυχίο online.
Κοινότητεςμάθησηςγια τηνυποστήριξη
της συνεργασίας
Εκπαιδευτικοίκαιμαθητέςυποστηρίζουν
και ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον και
μοιράζονται ιδέες και υλικά για την
προαγωγή της μάθησης.
Ιδέεςμαθημάτωναπόπολλαπλές πηγές Οι εκπαιδευτικοίμπορούν να εντοπίζουν
διδακτικές ιδέες για οποιοδήποτε θέμα,
από ποικίλους ιστότοπους που έχουν
δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό.
Αυξημένη αλληλεπίδραση μεταξύ
μαθητών και μεταξύ μαθητών και
εκπαιδευτικών
Πολλοί εκπαιδευτικοί και μαθητές
αισθάνονται ότι οι επιλογές
επικοινωνίας που προσφέρουν τα εξ
αποστάσεωςμαθήματα τουςεπιτρέπουν
να αλληλεπιδρούν περισσότεροαπό όσο
είναι δυνατό στα πρόσωπο με πρόσωπο
περιβάλλοντα μάθησης.
Μαθητικές Έρευνες:
Οι μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να αναζητήσουν υλικό και πληροφορίες που
θα τους υποστηρίξουν σε εργασίες έρευνας και παραγωγής. Παρόλο που οι μηχανές
αναζήτησηςέχουνγίνειπιο εύκολεςστηχρήση καιπιο αποτελεσματικέςγια αυτότο σκοπό,
οι μαθητές εξακολουθούν να χρειάζονται βοήθεια για να εφαρμόσουν τις γνωστές ως
«Μεγάλες Έξι (Big 6) δεξιότητες, που ανέπτυξαν οι Michael B. Eisenberg και Robert E.
Berkowirtz(http://www.big6.com). Αυτές οι δεξιότητες αποτελούν σημαντικό θεμέλιο για
να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο αυτή τη μορφή της εξ
αποστάσεως μάθησης. Οι ‘Μεγάλες Έξι’ είναι:
1. Ορισμός προβλήματος
2. Στρατηγικές αναζήτησης πληροφοριών
3. Θέση και πρόσβαση
4. Χρήση πληροφοριών
5. Σύνθεση
6. Αξιολόγηση

7. Online υλικό για την τάξη:
Σε αυτό το είδος εξ αποστάσεως μάθησης, οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν online υλικά
που βοηθούν να διδαχθούν οι ίδιοι και/ή να διδάξουν στους μαθητές ένα θέμα ή μια
δεξιότητα.
Διαδικτυακά μαθήματα:
Σε αυτότο είδοςμάθησης,οι εκπαιδευτικοίχρησιμοποιούν πόρους από ιστότοπους για να
δομήσουν ένα μάθημα του προγράμματος σπουδών. Αυτή η τακτική είναι ιδιαίτερα
δημοφιλής στη σχολική εκπαίδευση καθώς το μάθημα και οι δραστηριότητες εύκολα
εμπλουτίζουν το υπάρχον πρόγραμμα σπουδών.
Εικονικά μαθήματα και προγράμματα:
Τα εξ αποστάσεως μαθήματα ήταν δημοφιλή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πολύ πριν τα
υιοθετήσει η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από το 1996, εικονικά
μαθήματα και προγράμματα απόκτησης διπλωμάτων έχουν εμφανιστεί στις Ηνωμένες
Πολιτείεςκαισε άλλεςχώρες (Doering&Veletsianos, 2008; Watson, Murin, Vashaw, Gemin
& Rapp, 2010).
Τρέχοντα ζητήματα στην εξ αποστάσεως μάθηση
Καθώς οι επικοινωνίες έγιναν πιο παγκόσμιες και πιο προσβάσιμες, πολλοί στον
εκπαιδευτικόχώροήλπιζανότιαυτόθα σήμαινεκαλύτερηπρόσβασησευψηλής ποιότητας
εκπαίδευση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από την τοποθεσία και την οικονομική
τους κατάσταση. Αυτές οι ελπίδες δεν έχουν πραγματοποιηθεί καθολικά, ενώ έχουν
προκύψειαπρόσμενα προβλήματα,συμπεριλαμβανομένηςτηςδιερεύνησηςτουΨηφιακού
Χάσματος, ζητημάτων κοινωνικοποίησης και του αντίκτυπου της εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης.
Ζητήματα ψηφιακού χάσματος: Η μεγαλύτερη εξάρτηση από το Διαδίκτυο έχει
προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση του Ψηφιακού Χάσματος. Πρόσφατες μελέτες
δείχνουν ότι ενώ περισσότεροι μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλους εξ
αποστάσεωςπόρους,τα παιδιά απόυποεξυπηρετούμενουςπληθυσμούς (δηλαδή χαμηλού
εισοδήματος και μαθητές κάποιων μειονοτήτων) εξακολουθούν να έχουν πολύ
περιορισμένη πρόσβαση από το σπίτι και το σχολείο απ’ ότι άλλοι μαθητές (Goldarb &
Prince,2008; Jackson et al.2008; Wei,Teo, Chan & Tan 2011). Αν αυτότο χάσμα παραμένει,
προοιωνίζει μελλοντικά προβλήματα στην παροχή ισότιμης πρόσβασης στους πόρους που
η εξ αποστάσεως μάθηση προσφέρει.

8. Ζητήματα ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης: Η αφιέρωση υπερβολικού χρόνου στους
υπολογιστέςμπορείνα αναφερθείωςεπιβλαβήςγια την ανάπτυξησχέσεων καικοινωνικών
δεξιοτήτων των παιδιών. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιάτρων (American Academy of
Pediatricians- AAP), αναγνωρίζοντας αυτά τα δυνητικά βλαβερά αποτελέσματα της
υπερβολικής έκθεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (συμπεριλαμβανομένου του
Διαδικτύου), καλεί για τον περιορισμό της χρήσης των μέσων από τα παιδιά (Beresin,
2010).
Θετικός και αρνητικός αντίκτυπος στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση:
Πολλοί εκπαιδευτικοί προβλέπουν ότι η εξ αποστάσεως μάθηση θα αναμορφώσει τις
διδακτικές μεθόδους και θα αυξήσει την πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση. Οι
υποστηρικτέςτηςείναιαισιόδοξοιότιτοκίνημα της εξ αποστάσεως μάθησηςθα αλλάξειτις
παραδοσιακές, δασκαλοκεντρικές μεθόδους και θα εισάγει άλλες, πλουσιότερες και πιο
εποικοδομητικές. Ωστόσο, πρόσφατες εκθέσεις αμφισβητούν αυτή την πεποίθηση (Savi-
Baden et al., 2010; Tao, Ramsey, & Watson, 2011), διαπιστώνοντας ότι οι εξ αποστάσεως
πόροι χρησιμοποιούνται συνήθως για να υποστηρίξουν παραδοσιακές προσεγγίσεις. Τα
εικονικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν φαινόμενο
που εξαπλώνεται όμως ο αντίκτυπος τους στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση συχνά
παρεμποδίζεταιαπόζητήματα όπωςτα υψηλά ποσοστά εγκατάλειψής τους καθώς και από
τις διαφορέςστιςπολιτικέςχρηματοδότησηςκαιτιςπολιτικέςγια διατήρηση της ποιότητας.
Η εικονική σχολική εκπαίδευση έχει επίσης καταστεί πολιτικό ζήτημα, καθώς μερικοί
εκπαιδευτικοίκαιγονείςφοβούνταιότιτα εικονικά σχολεία θα μπορούσαν να ανοίξουν το
δρόμογια να επιτραπείη κρατικήκαιπολιτειακήχρηματοδότησηγια τουςιδιωτικά και κατ’
οίκον διδασκόμενους μαθητές (Glass, 2009; Roblyer & Davis, 2008). Επιπλέον, οι επικριτές
αμφισβητούν τοανη τρέχουσα χρηματοδότηση κατευθύνεται σε προγράμματα εικονικών
σχολείων που είναι σταθερά υπό παρακολούθηση για την ποιότητά τους. Φαίνεται ότι οι
κανονισμοίκαιοιπολιτικέςγια τηναξιολόγησηκαιτηδιασφάλισησυνεχιζόμενηςποιότητας
αγωνίζονταινα συμβαδίζουνμετο ταχύρυθμο της τεχνολογικής εξέλιξης και την ανάπτυξη
των εικονικών σχολείων.
Ζητήματα που σχετίζονται με τα εικονικά σχολεία
Μολονότιαποτελούνμια ολοένα και πιο δημοφιλή στρατηγική, τα εικονικά μαθήματα και
προγράμματα για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση βρίσκονται
αντιμέτωπα με τις ακόλουθες συνεχιζόμενες προκλήσεις:
- Ευθυγράμμιση των προγραμμάτων σπουδών: Για να μπορούν να αποδοθούν
πιστωτικές μονάδες, τα πρότυπα του προγράμματος σπουδών του εικονικού
σχολείου πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τα πρότυπα της πολιτείας και της
περιφέρειας που οι μαθητές διαμένουν. Αυτό είναι ιδιαίτερο δύσκολο όταν οι
μαθητές ενός εικονικού σχολείου προέρχονται από περισσότερες της μίας
πολιτείας.
- Πιστοποίηση εκπαιδευτικών: Για να εξασφαλιστεί ότι διαθέτουν τα απαραίτητα
προσόντα, οι εκπαιδευτικοί των εικονικών σχολείων θα πρέπει να λάβουν
πιστοποίησηαπό κάποιοκρατικόφορέα.Τα σχολεία πρέπει είτε να προσδιορίζουν

9. ένα συγκεκριμένο φορέα ή να δέχονται εκπαιδευτικούς πιστοποιημένους από
διάφορους φορείς.
- Αναγνώρισημαθημάτων:Οι πιστωτικές μονάδεςτων μαθημάτων αποδίδονται είτε
απότο εικονικόσχολείοείτεαπό τη σχολική περιφέρεια. Επίσης, έχουν εμφανιστεί
φορείςδιαπίστευσηςπουαναλαμβάνουν την πιστοποίησητων εικονικών σχολείων,
όμως είναι μερικές φορές δύσκολο να κρίνει κανείς την αξιοπιστίκα του ίδιου του
φορέα.
- Χρηματοδότηση: Σχετικά με το δικαίωμα των εικονικών σχολείων να
χρησιμοποιούνδημόσιουςπόρουςέχουν κατατεθείαγωγές, ενώ μερικοί άνθρωποι
πιστεύουν ότι τα εικονικά σχολεία αποτελούν προσπάθεια υλοποίησης της
κατ΄οίκον σχολικής εκπαίδευσης με δημόσια δαπάνη.
- Πιθανές αρνητικές συνέπειες: Υπάρχει διαρκής διάλογος σχετικά με τις αρνητικές
επιπτώσεις της εικονικής σχολικής εκπαίδευσης στην κοινωνικοποίηση των
μαθητών. Επίσης, τα ποσοστά εγκατάλειψης είναι συνήθως υψηλότερα για τα
online μαθήματα, και έχει καταστεί σαφές ότι δεν μπορούν όλοι οι μαθητές να
επιτύχουνσε αυτά χωρίς προηγούμενηβοήθεια (Rauh,2011; Scot, Callahan& Reed,
2008). Οι επιτυχημένοιonline μαθητέςφαίνεταινα έχουν ανάγκηαπόπερισσότερα
προσωπικά κίνητρα και οργανωτικές δεξιότητες, καθώς και από καλύτερες του
μέσου όρου δεξιότητες στους υπολογιστές. Οι online μαθητές χρειάζονται επίσης
άμεση και αξιόπιστη πρόσβαση σε τεχνολογικούς πόρους, κάτι που μπορεί να
φέρνει τα παιδιά των χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων σε
μειονεκτική θέση. Ενώ μπορεί να επεκτείνει την πρόσβαση στην εκπαίδευση για
πολλούς, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το αν η εξ αποστάσεως μάθηση και η
επιλογή της παρακολούθησης ενός εικονικού σχολείου είναι μια ρεαλιστική
επιλογήγια τους μαθητέςπου πλήττονταιαπότηφτώχεια,καιαν αυτόσυνεισφέρει
στη διεύρυνση του χάσματος των ευκαιριών στην εκπαίδευση.
Τρέχουσες έρευνες και η παρούσα κατάσταση στην εξ αποστάσεως μάθηση
Κατά το παρελθόν, το δημοφιλέστερο είδος έρευνας συνέκρινε τη μέθοδο της εξ
αποστάσεως μάθησης με αυτή της παραδοσιακής. Ωστόσο για τον προσδιορισμό της
επίδρασης της εξ αποστάσεως μάθησης αποδεικνύονται χρήσιμα και διάφορα άλλα είδη
ερωτημάτων. Τα ευρήματα συνοψίζονται στον πιο κάτω πίνακα.
Πίνακας 3: Σύνοψη ερευνητικών ευρημάτων για την εξ αποστάσεως μάθηση
Ερευνητικό θέμα Ερευνητικά ερωτήματα Ευρήματα
Αποτελεσματικότητακαι
επίδραση
Είναιτα εξ αποστάσεως
μαθήματα τοίδιο
αποτελεσματικάμετο
πρόσωπο με πρόσωπο
μαθήματα;
-Μη σημαντικέςσυνολικές
διαφορέςστιςεπιδόσεις
μεταξύεξ αποστάσεωςκαι
πρόσωπο με πρόσωπο
μαθημάτων
-Στα ασύγχρονα μαθήματα
παρουσιάζονταιυψηλότερες
επιδόσειςαπό ότιστα
σύγχρονα
-Το ποσοστόεγκατάλειψης
είναισυνήθως υψηλότερο
στα εξ αποστάσεως

10. μαθήματα
Ποιότητα τωνμαθημάτων Ποια είναιτα
χαρακτηριστικά των
αποτελεσμάτων εξ
αποστάσεωςμαθημάτων
Τα πιο επιτυχημένα
μαθήματα διαθέτουν:
-Μεγάλοβαθμό
αλληλεπίδρασης
-Υποστήριξηαπότον
εκπαιδευτήκαιάλλη
υποστήριξησεόλο τοεύρος
του μαθήματος
-Λιγότερα τεχνικά
προβλήματα καικαλή
τεχνικήυποστήριξηόταν
εμφανίζονταιπροβλήματα.
Αποτελεσματικοίεκ
αποστάσεως
εκπαιδευόμενοι
Ποια είναιτα
χαρακτηριστικά των
μαθητών που είναι
αποτελεσματικοίεξ
αποστάσεως
εκπαιδευόμενοι;
-Μικτά στοιχεία ως προς το
αν μεμονωμένοιγνωστικοί
παράγοντες(π.χ.
αυτεπάρκεια) προβλέπουν
επιτυχία.
-Την επιτυχία των μαθητών
φαίνεταινα προβλέπειο
συνδυασμόςτων
πεποιθήσεων για τις
επιδόσεις,της
υπευθυνότητας,της
ικανότηταςαυτό-
οργάνωσης,καιτων
δεξιοτήτων/πρόσβασηςστην
τεχνολογία.
Αποτελεσματικοίεξ
αποστάσεωςεκπαιδευτές
Ποια είναιτα
χαρακτηριστικά των
αποτελεσματικών εξ
αποστάσεωςεκπαιδευτών
Οι αποτελεσματικοίεξ
αποστάσεωςεκπαιδευτές
διαθέτουν σεκαλόεπίπεδο:
-Δεξιότητεςσχεδιασμούκαι
οργάνωσηςμαθημάτων σε
εξ αποστάσεως
περιβάλλοντα
-Δεξιότητεςλεκτικήςκαιμη
λεκτικήςπαρουσίασηςσε
συνθήκεςεξ αποστάσεως
μάθησης
-Ικανότητανα σχεδιάζουν
καινα συντονίζουν
δραστηριότητεςμαθητών
που βρίσκονταισεδιάφορες
τοποθεσίες
-Δεξιότητεςεπικοινωνίαςκαι
οργάνωσηςτηςτάξης
-Ικανότητανα
συνεργάζονταιμεάλλους
για την παραγωγή
αποτελεσματικών
μαθημάτων.

11. -Ικανότητανα
χρησιμοποιούν στρατηγικές
υποβολήςερωτήσεων
Σχέση κόστους-
αποτελεσματικότητας
-Ποιοιπαράγοντεςκόστους
υπεισέρχονταιστην
προετοιμασία και
υλοποίησηπρογραμμάτων
εξ αποστάσεωςεκπαίδευσης
-Πώς προσδιορίζουμετη
σχέση κόστους-
αποτελεσματικότητας;
-Οι παράγοντεςκόστους
περιλαμβάνουν την
τεχνολογία,τημετάδοση,τη
συντήρηση,την υποδομή,
την παραγωγή,την
υποστήριξηκαιτο
προσωπικό.
-Η εξ αποστάσεως
εκπαίδευσηκαθίσταταιπιο
αποτελεσματικήσεσχέσημε
το κόστοςτης όταν οιπόροι
χρησιμοποιούνταιπιο
αποδοτικά καιγια
περισσότερα μαθήματα.
Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του διαδικτύου: Επικοινωνία
Α. Ηλεκτρονικόταχυδρομείο:ο πιο διαδεδομένοςτρόποςγια την ανταλλαγή προσωπικών,
γραπτών μηνυμάτων μεταξύ ατόμων ή μικρών ομάδων.
Β. Tweets, Πίνακες Ανακοινώσεων, Ιστολόγια και Listservs
Υπάρχουν τέσσερα είδη επικοινωνίας που πραγματοποιούνται με τη μορφή ανταλλαγής
ασύγχρονων(όχισεπραγματικόχρόνο) αντίσύγχρονων (σεπραγματικόχρόνο) μηνυμάτων.
(i) Tweets:Τα μηνύματα στο Twitter(tweets)είναι αναρτήσεις κειμένου, με μέγιστο μήκος
140 χαρακτήρες, που δημοσιεύονται στη σελίδα του προφίλ ενός ατόμου. Αποτελούν
συστατικόμιαςυπηρεσίαςκοινωνικής δικτύωσης και μικρο-ιστολογίων γνωστή ως Twitter.
Τα tweets μπορεί να είναι δημόσια ή ιδιωτικά ανάλογα με το πώς ένα χρήστης έχει
ρυθμίσειτο προφίλτου.Τα tweetsαποτελούνται από ένα hash tag που είναι ένα πρόθεμα
που περιέχει το σύμβολο της δίεσης (#) και το όνομα ενός θέματος, ακολουθούμενο από
ένα μήνυμα μέχρι 140 χαρακτήρες. Τα hash tags επιτρέπουν σε άλλους χρήστες να
εντοπίζουν αναρτήσεις και να δημιουργούν τα δικά τους μηνύματα στο ίδιο θέμα.
Ο Walsh (2010) διέκρινε 100 τρόπους να διδάξει κανείς με το Τwitter, βασισμένος σε
μεγάλο αριθμό άρθρων που συζητούν πώς το Twitter έχει χρησιμοποιηθεί στην
εκπαίδευση.Δέκα απόαυτούςτουςτρόπουςξεχώρισεο μπλόγκερ Steve Wheeler(2009) και
σημείωσε τα εξής:
1. ‘Twit Board’: (ΠίνακαςΑνακοινώσεων)- Ενημερώστετουςμαθητέςγια αλλαγές
στο περιεχόμενοτουμαθήματος,στα προγράμματα,στους χώρους διεξαγωγής
ή για άλλες σημαντικές πληροφορίες
2. ‘Summing Up’ (Συνοψίζοντας)- Ζητήστε από τους μαθητές να διαβάσουν ένα
άρθροήένα κεφάλαιοκαιέπειτα να αναρτήσουν μια σύνοψη ή περίληψη των

12. βασικών σημείων. Το όριο των 140 χαρακτήρων απαιτεί μεγάλη ακαδημαϊκή
πειθαρχία.
3. ‘Twit Links’ (Σύνδεσμοι)- Μοιραστείτεμια υπερσύνδεση.Κάθε μαθητής πρέπει
να μοιράζεται σε τακτική βάση μια νέα υπερσύνδεση για έναν χρήσιμο
ιστότοπο που εντόπισε.
4. ‘Τwitter Stalking’ (Παρακολούθηση)- Ακολουθήστε ένα διάσημο πρόσωπο και
καταγράψετετηνπορεία του.Ακόμα καλύτερα αν αυτό μπορεί να συνδεθεί με
κάποιο γεγονός.
5. ‘Τime Tweet’(Tweetsαπό το Παρελθόν)- Επιλέξετεένα διάσημοπρόσωπο από
το παρελθόν και δημιουργήστε για αυτό ένα λογαριασμό ‘Twitter’. Επιλέξετε
μια εικόνα που θα αναπαριστά το ιστορικό πρόσωπο και για ένα χρονικό
διάστημα γράφετε τακτικά tweets υποδυόμενοι τον χαρακτήρα,
χρησιμοποιώντας στυλ και λεξιλόγιο που πιστεύετε ότι το πρόσωπο αυτό θα
χρησιμοποιούσε (π.χ. για τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ, τον Ιούλιο Καίσαρα).
6. ‘Micro Meet’ (Μικρο-Συναντήσεις)- Πραγματοποιήστε συζητήσεις με όλους
τους μαθητές.Όσοόλοιοι μαθητέςακολουθούν την ομάδα, κανείς δε θα χάσει
τη ροή των tweets. Όλοι οι μαθητές συμμετέχουν γιατί έχει συμφωνηθεί από
πριν η σειρά με την οποία θα συνεισφέρουν.
7. ‘Micro Write’ (Μικρο-Συγγραφή)- Προοδευτική συνεργατική συγγραφή στο
Twitter.Οιμαθητέςσυμφωνούν για ένα χρονικόδιάστημα να συνεισφέρουν με
τη σειρά στη συγγραφή μιας ‘ιστορίας’
8. ‘Lingua Tweeta (Στη Γλώσσα του Twitter)- Καλή επιλογή για μια σύγχρονη
προσέγγιση στη μάθηση των γλωσσών. Στέλνετε tweets σε ξένες γλώσσες και
ζητάτεαπότους μαθητέςνα απαντούν στην ίδια γλώσσα ή να μεταφράζουν το
tweet στη μητρική τους γλώσσα.
9. ‘Tweming’(Συγκέντρωση tweets)- Ξεκινήστε με ένα ‘μιμίδιο’ (‘meme’) (ιδέα)-
συμφωνήστε σε ένα κοινό hash tag ώστε όλο το περιεχόμενο που θα
δημιουργηθεί να συγκεντρωθεί αυτόματα από τον Twemes ή άλλον
συσσωρευτη΄(aggregator).
10. ‘Twitter Pals’ (Φίλοι μέσω Twitter)- Ενθαρρύνετε τους μαθητές να βρουν ένα
‘φίλο δι΄αλληλογραφίας’ στο Twitter και για ένα χρονικό διάστημα να
συνομιλούν σε τακτική βάση μαζί του προκειμένου να μάθουν για τον
πολιτισμό, τα ενδιαφέροντα, τους φίλους, την οικογένειά του, κλπ. Είναι
ιδανικήδραστηριότητα για να μάθουν οι μαθητές για ανθρώπους από άλλους
πολιτισμούς.
(ii) Πίνακες ανακοινώσεων:
Οι πίνακεςανακοινώσεων (bulletin boards- BBs) είναιηλεκτρονικάκέντρα μηνυμάτων αλλά
χρησιμοποιούνται για την ανάρτηση μηνυμάτων που ενδιαφέρουν τα άλλα μέλη της
ομάδας που επισκέπτονται τον πίνακα, αντίθετα με τις ειδοποιήσεις μέσω ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου που όλα τα μέλη λαμβάνουν ταυτόχρονα. Τα μέλη ενός πίνακα
ανακοινώσεων πρέπει να μεταβούν στην τοποθεσία του για να δουν και να αφήσουν
μηνύματα.Οιεπικοινωνίεςμέσω πίνακα ανακοινώσεων μερικέςφορέςαναφέρονται και ως
‘συζητήσειςμε νήματα’(threaded discussions) και είναι ιδιαίτερα συνήθεις σε συστήματα
διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου όπως το Blackboard ή το Moodle.
(iii) Ιστολόγια (συζητήσαμε τη χρησιμότητά τους την προηγούμενη συνάντηση)- χώρος
δημιουργίας WordPress, Blogger, Movable Type κ.α.

13. (iv) Listservs: Πρόκειται για προγράμματα που αποθηκεύουν και διατηρούν λίστες
παραληπτών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τα listservs ή λίστες καθιστούν δυνατές τις
συνεχιζόμενες‘συνομιλίες’μέσωηλεκτρονικούταχυδρομείουμεταξύομάδων πουανήκουν
σε έναν οργανισμό ή μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα. Όταν ένα μήνυμα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείουαπευθύνεταισεμια ταχυδρομικήλίστα listserv,αυτόματααναπαράγεται και
στέλνεται σε όλους όσους περιλαμβάνει η λίστα. Οι απαντήσεις σε μία listserv επίσης
αποστέλλονται σε όλα τα μέλη της λίστας, αλλά μόνο όσοι βρίσκονται στη λίστα μπορούν
να στέλνουν μηνύματα.
Γ. Δωμάτια Συνομιλίας- chatrooms : Τοποθεσίες στο διαδίκτυο που επιτρέπουν τη
‘ζωντανή’ επικοινωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων χρηστών. Οι χρήστες των δωματίων
συνομιλίας μερικές φορές χρησιμοποιούν εικονικούς χαρακτήρες (avatars), κινούμενες
τριασδιάστατες φιγούρες που εκπροσωπούν ανθρώπους σε εικονικά περιβάλλοντα.
Δ. Άμεσα μηνύματα: instant messaging- Υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες να
χρησιμοποιούνιδιωτικά δωμάτια συνομιλίαςστα οποία τα μέλη ειδοποιούν το ένα το άλλο
όταν θέλουν να συνομιλήσουν, π.χ. Facebook
Ε. Γραπτά μηνύματα- text messaging – επιτρέπουν την άμεση επικοινωνία μεταξύ
ανθρώπων μέσω όμως κινητών τηλεφώνων αντί του διαδικτύου, χρησιμοποιώντας
αποστολή εικόνων και σύντομων βίντεο εντός κειμένου.
Στ. Βιντεοδιάσκεψη: βλ. πιο πάνω
Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και
συνεργασία
Α. Περιβάλλοντα εικονικών χαρακτήρων (avatar spaces) π.χ. Second Life
B. Wikis: Έχουμε ως τώρα πει αρκετά. Κάτι νέο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι ο
ακόλουθως σύνδεσμος: http://www.pbworks.com/
Γ. Podcasts: Αποτελούν ψηφιοποιημένα αρχεία ήχου αποθηκευμένα συχνά σε μορφή
αρχείου MP3, δημιουργούνται από χρήστες και διαμοιράζονται μέσω του διαδικτύου για
αναπαραγωγή στον υπολογιστή ή σε προσωπικές συσκευές αναπαραγωγής (π.χ. Apple
Ipod). Αυτό που διαφοροποιεί ένα podcast από ένα αρχείο ήχου που απλώς κάποιος έχει
ανεβάσει σε ένα ιστότοπο είναι ότι τα podcasts μπορούν μέσω ενός μηχανισμού
τροφοδοσιών (RSS Feeds) να συγκεντρώνονται από ένα πρόγραμμα (RSS reader) και να
παραδίδονται αυτόματα στους χρήστες που έχουν εγγραφεί στις τροφοδοσίες αυτές. Τα
podcasts θυμίζουν συνήθως μια ραδιοφωνική εκπομπή ή μια ηχητική συνέντευξη.
Δ. E-portfolios: Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων (e-portfolios) όπως το
https://mahara.org/ . Είναιιστότοποιπου δημιουργούν οιμαθητέςγια να παρουσιάσουν το
έργο τους και να οργανώσουν, να αναθεωρήσουν, και να αποθηκεύσουν ψηφιακούς
πόρουςπου έχουν δημιουργήσειεντόςκαιεκτόςτάξης.Η διαφορά μεταξύ ενός e-portfolio
και ενός ιστολογίου συνήθως έγκειται στον καθαρότερο, πιο οργανωμένο και
επαγγελματικόσχεδιασμότου e-portfolio,καθώςκαιστη φύση του περιεχομένου του. Ενώ
τα ιστολόγια μπορεί να περιλαμβάνουν απόψεις ανοιχτές σε κριτική και πρωτότυπες
αφηγήσεις ή ιδέες, τα e-portfolios τυπικά αποτελούν εμπεριστατωμένες, οργανωμένες
συλλογές πόρων, περιγραφών και αναστοχασμών.

14. Ε. Κοινότητες Διαμοιρασμού Βίντεο και Φωτογραφιών (Youtube, Vimeo.com, Flickr.com)
ΣΤ. Ιστότοποι Κοινωνικής Δικτύωσης:
Παρότι ο όρος Web2.0 (Ιστός 2.0), που αναφέρεται σε μια τάση στο Διαδίκτυο που
επιτρέπει στους χρήστες των ιστοτόπων να δημιουργούν οι ίδιοι online περιεχόμενο, έχει
καταστεί ιδιαίτερα γνωστός στους εκπαιδευτικούς κύκλους, εντούτοις αυτό που οι
εκπαιδευτικοίακούνπερισσότεροσήμεραείναιοι συζητήσεις για την κοινωνική δικτύωση.
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites- SNSs) (π.χ. MySpace.com,
Facebook.com, Google Plus) εστιάζουν στη δημιουργία κοινοτήτων από ατομικά
σχεδιασμένες ιστοσελίδες που περιλαμβάνουν προσωπικά προφίλ, ιστολόγια, συλλογές
φωτογραφιών, μουσική και βίντεο, podcasts, και ένα δίκτυο συνδεδεμένων φίλων ή
υποστηρικτών. Οι χρήστες μπορούν να σχεδιάζουν και να αναρτούν το περιεχόμενό τους,
να συναντώνταικαινα συνδέονταιμεφίλους από όλο τον κόσμο, και να μοιράζονται μέσα
και ενδιαφέροντα σε ένα online, εύχρηστο περιβάλλον ιστότοπου.
Στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνονται σήμερα οι CyWorld, MySpace,
Facebook, LinkedIn και Google Plus. O δημοφιλέστερος ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης
είναιτο Facebook πουξεκίνησετο2004 και αναπτύχθηκεεκθετικά,ξεπερνώνταςσήμερατο
ένα δισεκατομμύριο χρήστες. Σύμφωνα με τους Lenhart et al (2010), μεταξύ των ενηλίκων
που διαθέτουν προφίλ σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, το 73% έχουν προφίλ στο
Facebook, to 47% στο MySpace και το 14% στο LinkedIn. To ποσοστό των φοιτητών που
χρησιμοποιούν Facebook ποικίλει σημαντικά, ανάλογα με την ερευνητική πηγή, όμως οι
μέσοι όροι κυμαίνονται μεταξύ 60% και 100%. Οι έρευνες για τους ιστότοπους κοινωνικής
δικτύωσης όπως το Facebook, σε σχέση με την εκπαίδευση αυξάνουν σε αριθμό και
παρουσιάζουν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Μέχρι στιγμής, η πλειοψηφία των ερευνών έχει
εστιάσεισεζητήματα ιδιωτικότηταςκαιπαρουσίασης ταυτότητας (Debatin, Lovejoy, Horn,
& Hughes,2009). Οι Ellinson,SteinfieldκαιLampe (2007) και οι Capital, Park και Kerk (2009)
σημείωσαν ότιτο Facebook παρέχειστουςφοιτητές«ΚοινωνικόΚεφάλαιο» και υποστήριζε
τις προσωπικές σχέσεις. Οι Oiyun, Woo, Quck και Yang (2011) συζήτησαν τη χρήση του
Facebook ως σύστημα διαχείρισης μάθησης (learning management system- LMS),
σημειώνοντας ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως LMS αλλά με ορισμένους περιορισμούς,
όπως το ότι οι φοιτητές δεν μπορούν να ανεβάσουν ορισμένους τύπους αρχείων, οι
συζητήσεις δεν είναι οργανωμένες σε νήματα και οι φοιτητές δεν το αισθάνονται ως ένα
ασφαλές περιβάλλον. Τελικά, οι ερευνητές γνωρίζουν ότι οι ιστότοποι κοινωνικής
δικτύωσηςείναιδημοφιλείς,όπως ακόμα υπάρχειετυμηγορία σχετικά μετον αντίκτυποκαι
την αξία τους στην εκπαίδευση.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟ
Τα βασισμένα στονιστόμαθήματα καιπρογράμματα γίνονταιολοένα καιπιοδημοφιλήστη
σχολικήεκπαίδευση.Όλοκαιπερισσότεροι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν στο σχεδιασμό και
τηνπαράδοσητέτοιωνδραστηριοτήτων. Διάφορα εργαλεία και πληροφορίες μπορούν να
φανούν χρήσιμα κατά το σχεδιασμό μαθημάτων και online διδασκαλίας. Η ανάπτυξη και
φιλοξενία μαθημάτων στον ιστό απαιτεί ένα σύνολο online και offline εργαλείων. Τα εξ
αποστάσεως μαθήματα μπορούν να υλοποιηθούν με τη χρήση ενός συστήματος

15. διαχείρισηςμαθημάτων(course managementsystem–CMS).,δηλαδήμιας online συλλογής
από εργαλεία σχεδιασμού και παράδοσης μαθημάτων στον ιστό.
Από το 1997 περίπου, τα συστήματα διαχείρισης μαθημάτων έχουν καταστεί το πιο
σύνηθεςμέσο για το σχεδιασμόκαι την παράδοση μαθημάτων βασισμένων στον ιστό. Ένα
σχολείο(ή μια σχολικήπεριφέρεια) συνήθωςαγοράζειτην άδεια για ένα σύστημα, όπως το
BlackBoard ή το Desire2Learn (D2L) και το προσωπικό χρησιμοποιεί τις λειτουργίες του
συστήματος (π.χ. γραφικά, διασκέψεις, δωμάτια συνομιλίας, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο,
συνδέσμουςσεαρχεία PDFκαι ιστοσελίδες) για να σχεδιάσει και να παραδώσει μαθήματα
που φιλοξενούνται στους διακομιστές του. Το σύστημα διαχείρισης μαθημάτων
περιλαμβάνει επίσης λειτουργίες τήρησης βαθμών και παρακολούθησης της πορείας των
εκπαιδευόμενων,παρέχονταςγια παράδειγμα τηδυνατότητα σε κάθε μαθητή να διατηρεί
το δικό του e-portofolio. Πιο πρόσφατα, έχουν εμφανιστεί CMS ως λογισμικά ανοικτού
κώδικα (open-source software) και έχουν καταστεί εξαιρετικά δημοφιλή. Προγράμματα
όπως το Moodle και το eFront αλλάζουν το τοπίο της χρήσης συστημάτων διαχείρισης
μαθημάτων για την παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Άλλα διαθέσιμα εργαλεία
συμπληρώνουν τις χρήσεις των CMS. Σε αυτά περιλαμβάνονται περιβάλλοντα
βιντεοδιάσκεψης, όπως το GoMeeting (http://www.gotomeeting.com) και το Elluminate
Live (http://www.elluminate.com) ,εργαλεία που επιτρέπουν σε ομάδες ατόμων να ακούν
κα να βλέπουν ο ένας τον άλλον, καθώς και να ανταλλάσσουν πληροφορίες όπως
παρουσιάσειςPowerPoint.Επίσης,πολυάριθμα είναιτα ελεύθερα (ή και ανοικτού κώδικα)
εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξ αποστάσεως διδασκαλία και
μάθηση.
Χαρακτηριστικάτων αποτελεσματικών καικαλά σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων
και προγραμμάτων.
Μερικοί πιστεύουν ότι ένα εξ αποστάσεως μάθημα είναι απλώς η μεταφορά του
περιεχομένου του στο Διαδίκτυο, ενώ άλλοι πειραματίζονται αναζητώντας τους πιο
αποδοτικούςτρόπους να προκαλέσουν τη συμμετοχή των μαθητών και να οδηγήσουν στα
βέλτιστα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι Henry και Meadows (2009) προσδιόρισαν εννέα
αρχές αριστείας για τη βασισμένη στον ιστό διδασκαλία:
- Ο online κόσμος αποτελεί ο ίδιος ένα μέσο- Η ανάπτυξη εκ αποστάσεως
μαθημάτωνείναι με πολλούς τρόπους άκρως διαφορετική από την ανάπτυξη ενός
πρόσωπο με πρόσωπομαθήματος.Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να
θυμούνται ότι οι μαθητές δεν έχουν έναν μαθητή να κάθεται δίπλα τους και τους
παρέχειδιευκρινίσεις.Επίσης,χρειάζεταινα διαβάζουν προσεκτικά τιςοδηγίες αντί
να τις ακούν από τον εκπαιδευτικό. Επομένως, κανείς πρέπει να κατανοεί ότι η
προσέγγισηγια τα εξ αποστάσεωςμαθήματα είναι εντελώς ξεχωριστή και ότι κάθε
βήμα τοποθέτησης περιεχομένου online και χρήσης των σωστών παιδαγωγικών
μεθόδων χρειάζεται επανεξέταση.
- Στον online κόσμο, το περιεχόμενο πρέπει να προκαλεί την εμπλοκή. Αντί της
απλήςπαρουσίασηςτουπεριεχομένουστον εκπαιδευόμενο,το online περιεχόμενο
πρέπει σκόπιμα και στρατηγικά να προκαλεί τους μαθητές να εμπλακούν και να
συμμετάσχουν.

16. - Η τεχνολογία είναι ένα όχημα, όχι ένας περιορισμός. Με τα πολλά τεχνολογικά
μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας (wikis, ιστολόγια, podcasts) πρέπει να
θυμόμαστε ότι το να ζητάμε από τους μαθητές να χρησιμοποιούν περισσότερη
τεχνολογία δε συνεπάγεται βελτίωση της μάθησης ή αύξηση της εμπλοκής τους.
- Η διδασκαλία είναι αυτή που μπορεί να κάνει σπουδαίο ένα online μάθημα και
όχι η τεχνολογία. Πολλοί πιστεύουν ότι η απάντηση στο ερώτημα ‘τι κάνει
σπουδαίοένα μάθημα;’είναιητεχνολογία.Ωστόσο ακόμη και σήμερα, η ποιότητα
των online μαθημάτων βασίζεται στις παιδαγωγικές στρατηγικές, όχι στην
τεχνολογία.
- Η αίσθηση της κοινότητας και η κοινωνική παρουσία είναι απαραίτητες για την
αριστεία των online μαθημάτων. – Η δημιουργία κοινότητας και η ανάπτυξη
κοινωνικής παρουσίας είναι απαραίτητες για τους μαθητές προκειμένου να
εμπλακούν στο μάθημα και να μειωθούν τα ποσοστά αποχωρήσεων. Θέτοντάς το
απλά, οι μαθητές δεν μπορούν να αισθάνονται σαν να είναι ολομόναχοι σε ένα
online μάθημα. Οι αλληλεπιδραστικές δραστηριότητες και η παρουσία
εκπαιδευτικώνκαιμαθητώνμέσωφωτογραφιών καιβίντεο,μπορούν να καλύψουν
την ανάγκη των μαθητών να αισθάνονται ότι δεν είναι απομονωμένοι και
αποκομμένοι.
- Η αριστεία απαιτεί εμπειρία σε πολλούς τομείς. Οι εκπαιδευτικοί που μόλις
ξεκινούν να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν online μαθήματα χρειάζεται να
κατανοήσουν το βάθος των γνώσεων που απαιτεί η online διδασκαλία. Το εύρος
αυτών των γνώσεων κυμαίνεται από τις χρήσεις της τεχνολογίας εώς τις
παιδαγωγικές στρατηγικές.
- Ένα σπουδαίο περιβάλλον στον ιστό δεν θα σώσει ένα φτωχό μάθημα, αλλά ένα
φτωχό περιβάλλον θα καταστρέψει ένα δυνητικά σπουδαίο μάθημα. Οι μαθητές
είναι μόνοι τους σε ένα online μάθημα. Ως εκ τούτου, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται
να προβλέψειτιμπορεί να πάει στραβά για τον μαθητή και πώς αυτά τα ζητήματα
μπορούν να μετριάσουν.
- Η αριστεία είναι αποτέλεσμα συνεχούς αξιολόγησης και βελτίωσης- Ακριβώς
όπως και κάθε καλό πρόσωπο με πρόσωπο μάθημα, τα εξ αποστάσεως μαθήματα
πρέπει επαναλαμβανόμενα και σε σταθερή βάση να αξιολογούνται και να
βελτιώνονται.
- Μερικές φορές, κάποια επιπρόσθετη μικρή βοήθεια μπορεί να έχει μεγάλη αξία.
Κάθεφορά πουέναςεκπαιδευτικόςμπορείνα παρέχειμια μικρή επιπλέον βοήθεια
στους μαθητές για να κατανοήσουν τα καθήκοντά τους, θα πρέπει να το κάνει.
Αυτή η βοήθεια μπορεί να κυμαίνεται από παραδείγματα υποδειγματικών
εργασιών εώς σύντομες περιγραφές των προσδοκιών και των εργασιών σε μορφή
βίντεο ή ήχου.
Δραστηριότητα 2- Εξ αποστάσεως μαθήματα σε μαθητές Α΄τάξης και Ε΄δημοτικού
σχολείου- Διάρκεια- 1 εβδομάδα
Έχετε το δικό σας χώρο στο Moodle του Α΄Δημοτικού Κολοσσίου- έχετε στη διάθεσή σας
παιδιά της Ε΄τάξηςκαιτα πρωτάκια (για τιςνηπιαγωγούς):Μαρία,Δανάη,ΈλληΣιήτα.Έχετε
το υλικόπου θα σαςδώσω για να οργανώσετεεξ αποστάσεωςδιδασκαλία για αυτούς τους
μαθητές,με συγκεκριμένουςστόχουςκαικατάλληλουλικόπουθα ανεβάσετεστοχώρο σας
στο Moodle.

17. Δραστηριότητα 3- φόρουμ. Διάρκεια: 1 εβδομάδα
Ποια εργαλεία λέγονται Web 3.0 ; Ερευνήστε. Δώστε ορισμούς και παραδείγματα/
εφαρμογές.
Tip of the day!
https://www.vocabulary.com Για δημιουργία λεξιλογίου/λεξικούστομάθημα των Αγγλικών
https://www.timetoast.com/ Για δημιουργία ιστορικής διαδραστικής γραμμής