Marinos Papadopoulos' graduate students lecturing at the Department of Communication and Mass Media of the National & Kapodistrian University of Athens, Greece, upon the subject: «The Creative Commons v.3.0. Greece licenses & Digital Repositories of Music» (March 29, 2008) | Organizer: Department of Communication and Mass Media of the National & Kapodistrian University of Athens, Greece | Mass Media & Computers Hall of the Department of Communication and Mass Media

1. Άδειες Creative Commons έκδοση 3.0 Ελλάδα
και ψηφιακά αποθετήρια µουσικών έργων
∆ιονυσία Καλλινίκου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νοµικής Σχολής ΕΚΠΑ, Project Lead Creative Commons Ελλάδας
Μαρίνος Παπαδόπουλος
∆ικηγόρος J.D., M.Sc., Legal Lead Creative Commons Ελλάδας
Αλεξάνδρα Καπώνη
∆ικηγόρος LL.M, Μέλος Creative Commons Ελλάδας
Νοµική Σύµβουλος Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδροµείων
∆ικαστής-∆ιαιτητής Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου Επίλυσης ∆ιαφορών για Όνοµα Χώρου .eu
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

2. Ερώτηµα
Τι είδους πνευµατική ιδιοκτησία χρειαζόµαστε την
εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας;
Θέλουµε µια πνευµατική ιδιοκτησία…
…αυστηρή ή ήπια, συντηρητική ή προοδευτική,
κλειστή ή ανοιχτή, ιδεολογικά αποµονωµένη ή
κοινωνικά αποδεκτή, του µέτρου και της
συναίνεσης, της ισορροπίας ανάµεσα στους
δικαιούχους, την ολότητα και εκείνους που
οικοδοµούν την ψηφιακή τεχνολογία…
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

3. Άδειες Ανοικτού Περιεχοµένου
Η πρωτοβουλία ανοιχτού περιεχοµένου στηρίζεται
στη λογική της µη εµπορευσιµότητας του
διαδικτύου και επιζητεί την αποδέσµευση της
πνευµατικής ιδιοκτησίας από τους κλασικούς
κανόνες.
Η πολιτική ανοικτής πρόσβασης περιεχοµένου δεν
είναι αντίθετη µε την Πνευµατική Ιδιοκτησία, στο
βαθµό που ο δηµιουργός αποφασίζει ελεύθερα να
διαθέσει το έργο του υπό όρους ανοικτής
πρόσβασης και ταυτόχρονα προστατεύεται το
ηθικό του δικαίωµα.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

4. Άδειες Ανοικτού Περιεχοµένου
1983: Σύσταση του Free Software Foundation
από Richard Stallman & General Public License
(GPL)
Free Documentation License
Open Publication License
Free Art License
Free for Education License
2001: Creative Commons Corporation &
Creative Commons Licenses (CC)
2007: European Commission & European Public
License (EUPL)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

5. Creative Commons Corporation
2001: Σύσταση Creative Commons Corp. από
Lawrence Lessig, Hal Abelson, James Boyle,
Michael Carroll, Eric Eldred, Eric Saltzman, Molly
Shaffer Van Houweling, Diane Cabell.
∆ηµιουργία αδειών χρήσης έργων που
επιτρέπουν χρήση πέρα από τα όρια του fair use
και των νόµιµων περιορισµών ως προς την έκταση
του περιουσιακού δικαιώµατος πνευµατικής
ιδιοκτησίας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

6. President Thomas Jefferson
«Αυτός που λαµβάνει µια ιδέα από εµένα, εµπνέεται
χωρίς εγώ να χάνω την ιδέα. Αυτός που ανάβει το
κερί του από το δικό µου, φωτίζεται χωρίς να µε
συσκοτίζει»
Επιστολή του τρίτου Προέδρου των Ηνωµένων Πολιτειών Thomas Jefferson προς τον
Isaac McPherson τον Αύγουστο του 1813
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

7. Some Rights Reserved
Η βέλτιστη εκµετάλλευση των πνευµατικών
δικαιωµάτων ή η διάδοση του έργου των
δηµιουργών γίνεται σήµερα µε αποτελεσµατικό
τρόπο όταν µέρος από το περιουσιακό δικαίωµα
των δηµιουργών υποχωρεί προς όφελος των
χρηστών ή των άλλων δηµιουργών.
Μεταξύ του Copyright (All Rights Reserved) και του
Public Domain (No Rights Reserved) υπάρχουν οι
άδειες Creative Commons (Some Rights Reserved)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

8. Παράλληλη συνύπαρξη
Άδειες που βασίζονται στους σταθερούς
κανόνες της Πνευµατικής Ιδιοκτησίας.
Άδειες που βασίζονται στους κανόνες των
Creative Commons.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

9. Πεδίο εφαρµογής των Creative Commons
δηµόσια πληροφορία
βιβλιοθήκες & αποθετήρια
εκπαιδευτικό περιεχόµενο
περιεχόµενο καλών τεχνών
ραδιοτηλεοπτικό περιεχόµενο
µουσικά έργα
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

10. Ενδυνάµωση Πνευµατικής Ιδιοκτησίας
Το δικαίωµα Πνευµατικής Ιδιοκτησίας
ενδυναµώνεται µε τις άδειες Creative Commons και
την ανοικτή διάθεση περιεχοµένου:
Αφού ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να βρει
διαθέσιµα έργα µε άδειες CC και υλικό ελεύθερα
προσβάσιµο, είναι φανερό ότι δεν µπορεί να έχει
καµία δικαιολογία σε περίπτωση προσβολής
πνευµατικών δικαιωµάτων για περιεχόµενο που
διατίθεται στο κοινό µε τους κλασικούς κανόνες της
πνευµατικής ιδιοκτησίας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

11. Νοµοθετική ρύθµιση για άδειες τύπου CC
Είναι σκόπιµο να προβλεφθούν νοµοθετικές
ρυθµίσεις για συµβάσεις και άδειες εκµετάλλευσης
έργων τύπου Creative Commons;
…όσο περισσότερο διευρύνεται η χρήση των
αδειών CC και προβληµατίζει η έλλειψη ρύθµισης
ενός συστήµατος που ανήκει στην Πνευµατική
Ιδιοκτησία, τόσο περισσότερο είναι αναγκαία η
παρέµβαση του νοµοθέτη.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

12. Συµβάσεις και άδειες εκµετάλλευσης σε Ν.2121/1993
αρ.12 επ.: µεταβίβαση περιουσιακού
δικαιώµατος
Το δίκαιο των συµβάσεων στην Πνευµατική
Ιδιοκτησία ενδέχεται ν’ αναδειχθεί σε επίκεντρο
διαµόρφωσης σχέσεων µεταξύ δικαιούχου και
χρηστών έργου µέσω νέων τεχνολογιών.
αρ.16: αµεταβίβαστο ηθικού δικαιώµατος
αρ.14: έγγραφος τύπος
αρ.13: ειδικές ρυθµίσεις
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

13. Συµβάσεις και άδειες εκµετάλλευσης σε Ν.2121/1993
Συµβάσεις εκµετάλλευσης: ο αντισυµβαλλόµενος
αναλαµβάνει την υποχρέωση ν’ ασκήσει τις
εξουσίες που απορρέουν από το περιουσιακό
δικαίωµα.
Άδειες εκµετάλλευσης: ο αντισυµβαλλόµενος δεν
έχει την υποχρέωση να εκµεταλλευτεί το έργο, αλλά
υποχρεούται να καταβάλει στο δηµιουργό την
αντιπαροχή για σχετική εκµετάλλευση.
Αποκλειστικές ή µη αποκλειστικές (in dubio η
παρεχόµενη άδεια εκµετάλλευση θεωρείται µη
αποκλειστική)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

14. Ισορροπία
Αναµέτρηση ανάµεσα στο παλαιό και το νέο,
στο κλειστό και το ανοικτό σύστηµα.
Ισορροπία µπορεί αν βρεθεί στη σωστή
διαχείριση της πνευµατικής ιδιοκτησίας από
τους ίδιους τους δικαιούχους, λαµβάνοντας
υπόψη:
a.
b.
νέους ψηφιακούς τρόπους εκµετάλλευσης
κοινωνική αλλαγή που απαιτεί ευέλικτους τρόπους
χρήσης και εκµετάλλευσης έργων
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

15. Έκδοση v.2.5 & v.3.0
Oι όροι διάθεσης των εξουσιών του δηµιουργού
είναι απαραίτητο να εκφράζονται µε σαφή και ρητό
τρόπο προσδιοριζόµενο σε συµβατικό πλαίσιο.
Συγκριτική µελέτη εφαρµογής των αδειών Creative
Commons και των αδειών ελεύθερου λογισµικού
GPL & LGPL σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και
στην Ελλάδα.
Έργο σε e-Business Forum: v.2.5
Έναρξη διάθεσης αδειών σε Ελλάδα: v.3.0
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

16. Τα τρία µέρη των αδειών CC
1.
2.
3.
το Commons Deed, το εισαγωγικό µέρος
το Legal Code, το νοµικό µέρος
τα meta-data, το τεχνολογικό µέρος
Η δοµή των αδειών Creative Commons v.3.0 Ελλάδας
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

17. Commons Deed
Περιληπτική διατύπωση σε απλή γλώσσα έτσι ώστε
να είναι εύληπτη και από µη νοµοµαθείς του
περιεχοµένου της άδειας, δηλαδή των χρήσεων του
έργου που η άδεια επιτρέπει.
Σύνοψη σε απλή γλώσσα των επιτρεπόµενων
χρήσεων του έργου.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

18. Στοιχεία του Commons Deed
1. Κωδικοποιηµένη ονοµασία της άδειας
2. Επιτρεπόµενες χρήσεις του έργου
3. Οι όροι υπό τους οποίους επιτρέπονται οι
χρήσεις του έργου
4. Νοµική επιφύλαξη περί του περιεχοµένου της
άδειας:
a. Κατανόηση του περιεχοµένου της άδειας
b. ∆ικαίωµα παραίτησης
c. Προστασία ηθικού δικαιώµατος του δηµιουργού
d. Υπερίσχυση διατάξεων νόµου αναγκαστικού
δικαίου περί νόµιµων περιορισµών του
περιουσιακού δικαιώµατος του δηµιουργού
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

19. Legal Code
Πλήρης και αναλυτική διατύπωση των χρήσεων
του έργου που η άδεια επιτρέπει.
Σύµβαση (υπό µορφή Γενικών Όρων Συναλλαγών)
σε γλώσσα νοµική των επιτρεπόµενων χρήσεων
του έργου.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

20. Στοιχεία του Legal Code
1.
2.
Νοµική επιφύλαξη για την ευθύνη του νοµικού
προσώπου Creative Commons.
Ορισµοί των εννοιών.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
k.
Παράγωγο έργο—Τροποποίηση του έργου
Συλλογικό έργο
∆ιανοµή του έργου
Στοιχεία της άδειας
Χορηγός της άδειας (το πρόσωπο που παρέχει την
άδεια)
Πρώτος δηµιουργός—Αρχικός δικαιούχος
∆ικαιούχος συγγενικών δικαιωµάτων
Αντικείµενο της αδειοδότησης
Εσείς (το πρόσωπο που λαµβάνει την άδεια)
Παρουσίαση του έργου στο κοινό
Αναπαραγωγή του έργου
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

21. Στοιχεία του Legal Code
3.
4.
Νοµική επιφύλαξη υπέρ των προβλεπόµενων
στο ελληνικό δίκαιο νόµιµων περιορισµών του
περιουσιακού και ηθικού δικαιώµατος.
Αναλυτική περιγραφή των επιτρεπόµενων
χρήσεων του έργου.
a.
b.
Παροχή δικαιώµατος χρήσης ουσιώδους µέρους
περιεχοµένων βάσης δεδοµένων.
Παραίτηση από το δικαίωµα ειδικής φύσης—sui
generis—του κατασκευαστή βάσης δεδοµένων.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

22. Στοιχεία του Legal Code
5.
Περιορισµοί που αφορούν στις επιτρεπόµενες
χρήσεις σύµφωνα µε την άδεια.
a.
b.
c.
d.
Περιορισµοί & δικαίωµα ειδικής φύσης κατασκευαστή
βάσης δεδοµένων.
Επιτρεπόµενες χρήσεις & µη επιτρεπόµενη παραίτηση
για είσπραξη αµοιβών για πνευµατικά δικαιώµατα.
Επιτρεπόµενες χρήσεις & επιτρεπόµενη παραίτηση για
είσπραξη αµοιβών για πνευµατικά δικαιώµατα είτε για
εµπορικές χρήσεις είτε για µη εµπορικές χρήσεις.
Πρόσθετη πρόβλεψη περί µη παραβίασης του ηθικού
δικαιώµατος του δηµιουργού.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

23. Στοιχεία του Legal Code
6.
7.
8.
9.
Νοµική επιφύλαξη υπέρ του χορηγούντος την
άδεια.
Περιορισµός της ευθύνης για τον χορηγούντα
την άδεια.
Πρόβλεψη για τη διάρκεια ισχύος της άδειας,
αλλά και για τις περιπτώσεις παύσης της
ισχύος αυτής µε καταγγελία της.
Γενικοί, καταληκτικοί όροι.
a.
b.
Αν υπάρξει ακυρώσιµος όρος, τότε δεν ακυρώνεται το
λοιπό περιεχόµενο της άδειας.
Παραίτηση από χορηγούµενο δικαίωµα είναι δυνατή
εφόσον γίνει εγγράφως και ενυπόγραφα.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

24. Στοιχεία του Legal Code
10.
11.
Νοµική επιφύλαξη και περιορισµός της
ευθύνης υπέρ του νοµικού προσώπου
Creative Commons και δήλωση προστασίας
δικαιωµάτων επί στοιχείων διανοητικής
ιδιοκτησίας του νοµικού προσώπου Creative
Commons.
Στοιχεία για απευθείας ηλεκτρονική
επικοινωνία µε το νοµικό πρόσωπο Creative
Commons.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

25. Meta-Data
Απαρτίζεται από τα µετα-δεδοµένα (meta-tags και
meta-data) τα οποία επιτρέπουν την αναγνώριση
των έργων τα οποία διατίθενται και διαδίδονται υπό
τους όρους των αδειών.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

26. Χαρακτηριστικά των αδειών CC
Προσφέρονται δωρεάν µέσω διαδικτύου
∆εν είναι αποκλειστικές
Η χρήση τους δεν απαιτεί την παραίτηση του
δικαιούχου των δικαιωµάτων της πνευµατικής
ιδιοκτησίας από τις εξουσίες του, που
απορρέουν είτε από το περιουσιακό είτε από
το ηθικό δικαίωµα πνευµατικής ιδιοκτησίας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

27. Τα τέσσερα στοιχεία (License Elements)
Αναφορά στον αρχικό δηµιουργό του
έργου
∆ιανοµή του παράγωγου έργου µε τους
όρους της αρχικής άδειας
Απαγόρευση δηµιουργίας παράγωγων
έργων
Απαγόρευση εµπορικής χρήσης του
έργου
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

28. Οι έξι άδειες Creative Commons
Attribution
Attribution + Share-Alike
Attribution + Non-Derivatives
Attribution + Non-Commercial
Attribution + Non-Commercial + NonDerivatives
Attribution + Non-Commercial + Share-Alike
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

29. Attribution
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αρκεί να διατηρήσει τις διατυπώσεις που
προβλέπονται στην άδεια σχετικά µε την αναφορά
στον αρχικό δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

30. Attribution + Share-Alike
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αρκεί να αδειοδοτήσει οποιοδήποτε παράγωγο
έργο µε την ίδια άδεια ή µια άδεια µε τα ίδια στοιχεία
άδειας και
να διατηρήσει τις διατυπώσεις που προβλέπονται
στην άδεια σχετικά µε την αναφορά στον αρχικό
δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

31. Attribution + Non-Derivatives
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αλλά δεν µπορεί να δηµιουργήσει παράγωγα
έργα
και πρέπει να διατηρήσει τις διατυπώσεις που
προβλέπονται στην άδεια σχετικά µε την αναφορά
στον αρχικό δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

32. Attribution + Non-Commercial
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αρκεί να µην υπάρχει σκοπός εµπορικής χρήσης
και να διατηρήσει τις διατυπώσεις που
προβλέπονται στην άδεια σχετικά µε την αναφορά
στον αρχικό δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

33. Attribution + Non-Commercial + Non-Derivatives
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αρκεί να µην υπάρχει σκοπός εµπορικής
χρήσης,
να µη δηµιουργήσει παράγωγα έργα
και να διατηρήσει τις διατυπώσεις που
προβλέπονται στην άδεια σχετικά µε την αναφορά
στον αρχικό δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

34. Attribution + Non-Commercial + Share-Alike
Ο αποδέκτης της άδειας µπορεί να χρησιµοποιήσει
το έργο όπως θέλει,
αρκεί να µην υπάρχει σκοπός εµπορικής
χρήσης,
να αδειοδοτήσει οποιοδήποτε παράγωγο έργο
µε την ίδια άδεια ή µια άδεια µε τα ίδια στοιχεία
άδειας
και να διατηρήσει τις διατυπώσεις που
προβλέπονται στην άδεια σχετικά µε την αναφορά
στον αρχικό δηµιουργό.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

35. Creative Commons Ελλάδα
13 Οκτωβρίου 2007: Έναρξη διάθεσης των
ελληνικών αδειών Creative Commons µέσω URL:
http://creativecommons.org/international/gr
Mirroring στα ελληνικά: Συνήθεις ερωτήσεις και
απαντήσεις (F.A.Q.), σχετικές εργασίες, κ.λ.π., στα
ελληνικά µέσω URL:
http://creativecommons.gr
CC-GR στο FACEBOOK:
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

36. Creative Commons Ελλάδα
Legal Leads: Μαρίνος Παπαδόπουλος &
Πρόδροµος Τσιαβός
Project Leads: ∆ιονυσία Καλλινίκου & Θεόδωρος
Καρούνος
Affiliate Institution: Εθνικό ∆ίκτυο Έρευνας &
Τεχνολογίας α.ε.
Από αριστερά: Dr. Αλέξιος Ζάβρας,
Θεόδωρος Καρούνος (Project Lead CCGR), Καθηγήτρια ∆ιονυσία Καλλινίκου
(Project Lead CC-GR), Professor Lawrence
Lessig, Καθηγητής Παναγιώτης
Τσανάκας, (Πρόεδρος Ε∆ΕΤ α.ε.) & Μαρίνος
Παπαδόπουλος (Legal Lead, CC-GR)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

37. Ελεύθερα Έργα – Free Cultural Works
Έργα στα οποία ο δηµιουργός επιτρέπει:
1.
Ελευθερία χρήσης του έργου
2.
Ελευθερία µελέτης του έργου και εφαρµογής
της γνώσης που παράγεται εκ του
περιεχοµένου του έργου
3.
Ελευθερία δηµιουργίας και διανοµής
αντιγράφων του έργου
4.
Ελευθερία δηµιουργίας και διανοµής
παραγώγων έργων εκ του έργου
Έργα που διατίθενται µε άδεια CC
ή
Έργα που έχουν περιέλθει στο Public Domain
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

38. Freedom
«Without culture, and the relative freedom it
implies, society, even when perfect, is but a
jungle. This is why any authentic creation is a gift
to the future».
Albert Camus
The Artist and his time, The Myth of Sisyphus (1955)
«Freedom is never voluntarily given by the
oppressor; it must be demanded by the
oppressed».
Martin Luther King, Jr.
Freedom of Speech,
oil painting, (1943)
Norman Rockwell
Letter from Birmingham Jail, «Why We Can’t Wait» (1963)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

39. …πρόσθετη οπή στην τρύπα της ανεπάρκειας…
29 Ιανουαρίου 2008: Το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο
στην υπόθεση Promusicae v. Telefonica ορίζει ο τι
δεν είναι δυνατόν ν’ απαιτήσουµε στο πλαίσιο της
Ευρωπαϊκής έννοµης τάξης τη λήψη νοµοθετικών
µέτρων για την προστασία της πνευµατικής
ιδιοκτησίας που καταστρατηγούν ατοµικά
δικαιώµατα παραβιάζοντας κάθε αρχή περί
αναλογικότητας και προσφορότητας του µέσου
για την επίτευξη του σκοπού.
10 Απριλίου 2008: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
απέρριψε το µοντέλο Sarkozy, γνωστότερο ως
Mission Olivennes.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

40. Openness & Creative Commons
Openness → Open Access + Open Content
υλοποιούνται ως Creativity (∆ηµιουργικότητα) στις
Βιβλιοθήκες και Αποθετήρια µε άδειες Creative
Commons.
Εφαρµογές αδειών που ενθαρρύνουν την
ανοικτότητα (Openness) και κυρίως των αδειών
Creative Commons στο περιβάλλον των
ψηφιακών Βιβλιοθηκών και Αποθετηρίων.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

41. Openness & Creative Commons
Openness → συνεισφορά, µοίρασµα,
δηµιουργικότητα, συµµετοχική διαδικασία
Απάντηση της Ακαδηµαϊκής κοινότητας σε:
a. αύξηση των τιµών των επιστηµονικών
περιοδικών εκδόσεων
b. νοµικούς και τεχνολογικούς περιορισµούς
που πρόβαλλαν οι εκδότες και διανοµείς
Έκφραση επιθυµίας για ευρύτερη διάχυση της
επιστηµονικής γνώσης.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

42. ∆ιεθνές Κίνηµα Ανοικτής Πρόσβασης
Budapest Open Access Initiative
http://www.soros.org/oepnaccess/read.shtml
Bethesda Statement on Open Access Publishing
http://www.earlham.edu/~peters/fos/bethesda.htm
Berlin Declaration on Open Access to
Knowledge in the Sciences and Humanities
http://oa.mpg.de/openaccess-berlin/berlindeclaration.html
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

43. ∆ιεθνές Κίνηµα Ανοικτής Πρόσβασης
Ευαισθητοποίηση της ερευνητικής και
καλλιτεχνικής κοινότητας
Παρότρυνση για ελεύθερη διάθεση
επιστηµονικού και καλλιτεχνικού περιεχοµένου,
ιδιαίτερα του χρηµατοδοτούµενου από δηµόσιους
πόρους
Κατάθεση των έργων σε αποθετήρια Ανοικτής
Πρόσβασης
Θέσπιση και τήρηση κανόνων αναφοράς στο
δηµιουργό
∆ηµιουργία ∆ηµόσιου Τοµέα (Public Domain) µε
ελεύθερα προσβάσιµα έργα
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

44. Μέσα επίτευξης Ανοικτής Πρόσβασης
∆ικαίωµα Αυτό-αρχειοθέτησης (open access
self-archiving).
∆ηµοσίευση σε αποθετήρια Ανοικτής
Πρόσβασης (repositories, archives).
Ανάπτυξη µηχανισµών αξιολόγησης και
διασφάλισης ποιότητας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

45. Αποθετήρια & Websites Ανοικτής Πρόσβασης
Εφαρµόζουν σύστηµα ποιοτικού ελέγχου
Προσφέρουν δυνατότητα στους δηµιουργούς
να διατηρούν τα πνευµατικά δικαιώµατά τους
Χρησιµοποιούν άδειες χρήσης ανοιχτού
περιεχοµένου
Αποθετήρια
Θεµατικά
Θεσµικά ή Ιδρυµατικά
Blogs, Podcasting, Wiki
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

46. Open Educational Resources
Open Educational Resources—Εκπαιδευτικό
υλικό Ανοικτής Πρόσβασης
UNESCO, 2002: «The open provision of
educational resources, enabled by information
and communication technologies, for
consultation, use and adaptation by a community
of users for non-commercial purposes».
Open Educational Resources:
Public Goods
Open Fountain of Goods
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

47. Εννοιολογικά στοιχεία Open Educational Resources
1.
Μαθησιακό υλικό
2.
Εργαλεία παραγωγής ψηφιακού µαθησιακού
υλικού
3.
Εργαλεία ψηφιακής διάθεσης µαθησιακού
υλικού
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

48. Ερώτηµα
Γιατί ένας δηµιουργός µουσικού έργου να
διαθέσει τη µουσική του µέσω ψηφιακού
αποθετηρίου ανοικτής πρόσβασης για
εκπαιδευτικού ή άλλους σκοπούς µε άδεια
Creative Commons;
Επιχειρήµατα:
Pull arguments
Push arguments
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

49. Push arguments
Εντείνεται ο υφιστάµενος κίνδυνος
περιορισµού της εκπαίδευσης ως δηµόσιου
αγαθού από τις δυνάµεις της αγοράς.
Η µουσική εγκλωβίζεται στην τιµολογιακή
πολιτική των µεσαζόντων µεταξύ παραγωγής
και διάθεσης της µουσικής.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

50. Pull arguments
Επιτυγχάνεται µεγαλύτερη και ταχύτερη
διάδοση των µουσικών έργων.
Επιτυγχάνεται µεγαλύτερη δηµιουργικότητα
των χρηστών µουσικών έργων.
Η µουσική υπόκειται σε καλύτερο ποιοτικό
έλεγχο από τους χρήστες.
Αµβλύνονται οι υφιστάµενοι κοινωνικοί
περιορισµοί και αποκλεισµοί αναφορικά µε την
πρόσβαση και χρήση της µουσικής.
Επιτυγχάνεται µεγαλύτερη προβολή και
ταχύτερη φήµη για το δηµιουργό—egoboo
effect.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

51. Κίνητρα
Αλτρουσιµός & καινοτοµία
Egoboo—δηµοσιότητα και φήµη
Προώθηση των πωλήσεων µε αδειοδοτηµένο
sampling
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

52. Παράγοντες που επηρεάζουν τη διάθεση της
µουσικής σε καθεστώς ανοικτής πρόσβασης
1.
Τεχνικοί
2.
Οικονοµικοί
3.
Κοινωνικοί
4.
Νοµικοί
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

53. Τεχνικοί παράγοντες
Ευρυζωνικότητα
Χωρητικότητα αποθηκευτικών µέσων &
ταχύτητα στην επεξεργασία δεδοµένων
Εµπλουτισµός της αγοράς µε µέσα (hardware
& software)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

54. Οικονοµικοί παράγοντες
Κόστος κτήσης & χρήσης τεχνολογικών
µέσων
Νέα µοντέλα οικονοµικής ανάπτυξης
Κόστος ευρυζωνικότητας
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

55. Κοινωνικοί παράγοντες
Αλτρουισµός
Μη χρηµατικά οφέλη
Απευθείας επικοινωνία µε δηµιουργού &
χρηστών µουσικής, διαχείριση fun clubs κλπ.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

56. Νοµικοί παράγοντες
Νέα µέσα αδειοδότησης όπως οι άδειες
Creative Commons
Νέες πολιτικές διάθεσης και εκµετάλλευσης της
καλλιτεχνικής παραγωγής
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

57. Παραδείγµατα: ccMixter
Μουσικό αποθετήριο & µηχανισµός αναζήτησης
µουσικών έργων µε άδειες Creative Commons
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

58. Παραδείγµατα: Jamendo
Αποθετήριο µουσικών έργων µε άδειες Creative
Commons (< 9000 έργα + < 5200 καλλιτέχνες)
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

59. Παραδείγµατα: Magnatune
Εταιρία προβολής µουσικών έργων ανεξάρτητων
δηµιουργών. Τα µουσικά έργα πωλούνται, τα δείγµατα
είναι δωρεάν.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

60. Παραδείγµατα: dmusic
Θεωρείται η παλαιότερη κοινότητα χρηστών µουσικής
που διαθέτουν έργα τους µε Creative Commons.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

61. Παραδείγµατα: OPSOUND
Αποθετήριο µουσικών έργων αδειοδοτηµένων µε
Creative Commons BY-SA v.2.5.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

62. Παραδείγµατα: LOCA RECORDS
∆ισκογραφική εταιρία που διαθέτει µουσικά έργα µε
Creative Commons.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

63. Ενδυνάµωση της Πνευµατικής Ιδιοκτησίας
Αφού ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να βρει
διαθέσιµα έργα και υλικό ελεύθερα
προσβάσιµο, είναι φανερό ότι δεν µπορεί να
έχει καµία δικαιολογία σε περίπτωση
προσβολής πνευµατικών δικαιωµάτων για
περιεχόµενο που διατίθεται στο κοινό µε τους
κλασικούς κανόνες της πνευµατικής
ιδιοκτησίας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

64. Ερώτηµα
Είναι σκόπιµο να προβλεφθούν ορισµένες
νοµοθετικές ρυθµίσεις για τις άδειες τύπου
Creative Commons στη σκοπούµενη επόµενη
αναθεώρηση του νόµου 2121/1993, έτσι ώστε
να διευκολύνεται η εκάστοτε προσαρµογή
τους στην εθνική νοµοθεσία, και να υπάρχει
ασφάλεια δικαίου ως προς τους όρους
λειτουργίας τους;
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

65. P2P διανοµή
Nέες τεχνολογίες peer-to-peer επιτρέπουν τη
διάθεση µουσικής, χωρίς να υπάρχει κεντρικό
σύστηµα µέσω του οποίου γίνεται ανταλλαγή
του περιεχοµένου.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

66. P2P διανοµή στην Ελλάδα
άρθρα 28Γ και 18§2 Ν.2121/1993: H ανταλλαγή
µουσικών ή άλλων έργων µε το σύστηµα
peer-to-peer θα πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν
εµπίπτει στην ιδιωτική χρήση, αλλά στο πεδίο
εφαρµογής των αποκλειστικών δικαιωµάτων
του δηµιουργού αποκλείοντας την καταβολή
της εύλογης αµοιβής για το βασικό λόγο ότι η
πρακτική αυτή δεν µπορεί περάσει το test των
3 σταδίων.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

67. P2P διανοµή στην Ελλάδα
άρθρο 64Α Ν.2121/1993: ο δικαιούχος µπορεί
να ζητήσει τη λήψη ασφαλιστικών µέτρων
κατά των διαµεσολαβητών οι υπηρεσίες των
οποίων χρησιµοποιούνται από τρίτο για την
προσβολή της πνευµατικής ιδιοκτησίας.
άρθρο 17 Π.∆.131/2003: δυνατότητα του
δικαστηρίου να διατάξει ως ασφαλιστικό µέτρο
οποιοδήποτε πρόσφορο µέτρο, εφόσον
πιθανολογείται προσβολή δικαιωµάτων
προερχοµένων από τις υπηρεσίες της
κοινωνίας της πληροφορίας.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

68. P2P διανοµή στην Ελλάδα
άρθρο 63Α§2, 3 και 4 Ν.2121/1993: το
δικαστήριο µπορεί να διατάξει την παροχή από
τον αντίδικο πληροφοριών για την προέλευση
και για τα δίκτυα διανοµής των εµπορευµάτων
ή παροχής των υπηρεσιών που προσβάλλουν
δικαίωµα πνευµατικής ιδιοκτησίας µε την
επιφύλαξη των διατάξεων που διέπουν την
προστασία της εµπιστευτικότητας των πηγών
των πληροφοριών ή την επεξεργασία
προσωπικών δεδοµένων.
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

69. Το test των 3 σταδίων
άρθρα 28Γ και 18§2 Ν.2121/1993: Η ελευθερία
της αναπαραγωγής για ιδιωτική χρήση δεν
ισχύει όταν µε την αναπαραγωγή
1. εµποδίζεται η κανονική εκµετάλλευση του
έργου ή
2. άλλου προστατευµένου αντικειµένου ή
3. θίγονται αδικαιολόγητα τα έννοµα
συµφέροντα του δηµιουργού/δικαιούχου
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

70. Ερώτηµα
Είναι σκόπιµο να υπάρξει νοµοθετική ρύθµιση
που να επιτρέπει ελεύθερα την ανταλλαγή
αρχείων µέσω συστηµάτων peer-to-peer για
χρήση ιδιωτική µε καταβολή εύλογης αµοιβής
που θα εισπράττεται από οργανισµούς
συλλογικής διαχείρισης και θα καταβάλλεται
από τους φορείς παροχής υπηρεσιών µε
µικρή επιβάρυνση στα τέλη συνδροµής των
καταναλωτών;
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr

71. Άδειες Creative Commons έκδοση 3.0 Ελλάδα
και ψηφιακά αποθετήρια µουσικών έργων
Σας ευχαριστώ!
Αυτή η εισήγηση είναι διαθέσιµη στο Bulletin Βoard του URL:
www.marinos.com.gr
Επικοινωνία: marinos@marinos.com.gr
∆ιονυσία Καλλινίκου, Μαρίνος Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Καπώνη | URL: www.marinos.com.gr