2. REHBERLİĞİN İLKELERİ Rehberlik ilkeleri, rehberliğin dayandığı psikolojik, toplumsal ve felsefi temellerin özünden oluşmuştur. Ayrıca bu ilkeler psikolojik danışma ve rehberlik programı yürütülen toplumun eğitim felsefesinden ve paradigmalarından etkilenmektedir.
3. REHBERLİĞİN İLKELERİ 1. Birey seçme özgürlüğü hakkına sahiptir. Çağımız insanı vizyonunu ve misyonunu belirleme, yaşamında kararlar verme, seçimleri ile varoluşunu belirleme hakkına sahiptir. Bireyin seçme özgürlüğünün genişliği, seçeneklerin de genişliği, seçme özgürlüğünün sınırlılığı seçeneklerin de sınırlılığı anlamına gelir. 2. İnsan saygıya değer bir varlıktır. Bir insanı değerli olarak algılamak, ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmayı gerektirir. Bu bir saygıdır; ve boyutları insanın hiçbir niteliğini öne çıkarmadan, tüm insanları kapsayacak kadar geniş olmalıdır. Dini, ırkı, rengi, cinsiyeti ne olursa olsun, insan saygıya değer bir varlıktır.
4. REHBERLİĞİN İLKELERİ 3. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada zorlama yoktur. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmak isteğe bağlıdır (Gönüllülük). Rehberlik hizmetleri, birinci derecede bireyi hedef alır. Bireyin iç dünyasının daha iyi anlaşılması amacını güden hizmetlerdir. Bu nedenle bu hizmetten yararlanmak kişinin isteğine bırakılmalıdır. 4 . Rehberlik anlayışı, öğrenciyi merkeze alan bir eğitim sistemini öngörür. İnsan, biyo-psiko-sosyo-kültürel bir varlıktır. Rehberlik hizmetleri, öğrencileri biyolojik, psikolojik, toplumsal ve kültürel boyutları ile ele alır. Böyle bir anlayışa sahip okul programlan, öğrencilerin gelişim özelliklerini, ihtiyaçlarını yeteneklerini ve ilgilerini dikkate alır.
5. REHBERLİĞİN İLKELERİ 5. Rehberlik hizmetleri ilgililerin işbirliği ile yürütülür. Rehberlik hizmetleri psikolojik danışmanların öncülüğünde, yöneticilerin öğretmenlerin görev ve sorumluluk yüklenmeleri, ortak bir amacı gerçekleştirmek bakımından takım çalışmasını gerektirir. Psikolojik danışmanın, öğrenci ile ilgili tüm okul içi ve okul dışı kişilerin desteğini alması, hizmeti daha etkin ve verimli biçimde sunmasında etkilidir. 6. Öğrencilere rehberlik hizmeti verirken onları her yönü ile tanımak gerekir. Öğrenciler kişilik özellikleri bakımından eşit değildir. Her öğrenci kendine özgüdür, eşsizdir. Öğrencilerin gelişim özelliklerini bilmek gerekir. Öğrencilerin kişilikleri, ilgileri, değerleri, tutumları birbirinden farklıdır. Bu farklılıklar, hem genetik, hem de sosyo-ekonomik ve kültürel koşullardan kaynaklanır. Her öğrenciyi tek tek tanımak, ona kendisini tanıtmak gerekir.
6. REHBERLİĞİN İLKELERİ 7. Rehberlik hizmetlerinde gizlilik esastır. Psikolojik danışma oturumlarında öğrenciler, psikolojik danışman ile çok özel sorunlarını paylaşabilirler. Güven ilişkisi kurulmuşsa, öğrenciler gerek psikolojik danışmanlarla, gerek öğretmenlerle, kimseye söyleyemeyecekleri sırlarını ortaya dökebilirler. Danışanın izni olmaksızın, öğrenci ile konuşulan bilgilerin, hiçbir kişiye ve kuruma aktarılmaması gerekir. Aksi taktirde, mesleki etikle çelişen bir tutum olarak, güven kaybı iletişimi bozar. Ayrıca, danışana karşı saygısızca davranılmış olur. 8. Rehberlik türn öğrencilere yönelik bir hizmettir. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin hedefi bireyleri kendilerini gerçekleştirmelerine yardımdır ve kendini gerçekleştirme bütün canlılarda özellikle insanlarda görülen doğal bir eğilimdir, o halde bu hizmetler bütün bireylerin yararlanmasına açık olmalıdır.
7. REHBERLİĞİN İLKELERİ 9. Rehberlik uygulamaları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına göre değişir. Anaokulundan üniversitenin sonuna kadar, her düzeydeki okulda rehberlik hizmetlerine ihtiyaç vardır. Ancak, okul farklılıklarına göre, öğrencilerin gelişim özellikleri, ihtiyaçları beklentileri farklıdır. 10. Rehberlik hizmetleri planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır. Rehberlik hizmetleri, okul, il ve Bakanlık düzeyinde örgütlenmiş, yetki ve sorumluluklar açık bir biçimde tanımlanmış olmalıdır. Okul yöneticileri, öğretim hizmetlerinden olduğu kadar, rehberlik hizmetlerinden de sorumludur. Rehberlik alanında yetişmiş psikolojik danışmanlara ihtiyaç vardır.