1. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
NÖROLOJİK MUAYENE
Uzm.Dr. Hilal Hocagil
Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi
Acil Tıp

2. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
NÖROLOJİK MUAYENE
1- Mental durum
2- Yüksek serebral fonksiyon
3- Kranial sinirler
4- Duyu muayenesi
5- Motor sistem
6- Refleksler
7- Serebellar testler
8- Yürüme ve duruş

3. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Mental durum
• Duygusal ve entellektüel fonksiyonu gösterir
• Düşünce bozuklukları
• Dikkat
• Hafıza
• Bilinç durumu
• Oryantasyon

4. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Yüksek serebral fonksiyon
• Dominant hemisfer sol hemisfer
• Konuşma dominant hemisferdedir
• Vizüel dikkatsizlik, ele verilen cismin tanınması
ve iki nokta ayırımı nondominant
hemisferdedir

5. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Yüksek serebral fonksiyon
Konuşma bozuklukları
• Disartri
• Disfazi

6. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Konuşma bozuklukları
Disartri
• Oral veya fasial kasların koordinasyon
bozukluğu veya güçsüzlüğünden kaynaklanır
• Periferik tip konuşma bozukluğu

7. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Konuşma bozuklukları
Disfazi (afazi)
• Santral tip konuşma bozukluğu
• Mesaj iletmek ve iletileni alma yeteneğinin
beyin hasarına bağlı bozulması

8. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Afazi muayenesi
Konuşulanı anlama
• Emirlerin yerine getirilmesi
• Cisimlerin gösterilmesi
Spontan konuşma
• Akıcılık
• İçerik

9. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Konuşma bozuklukları
Broca (motor) afazisi
• Spontan konuşma akıcı değil
• Konuşamaz veya yavaş ve tek tek konuşur
• Sadece anahtar kelimeleri kullanırlar, ekler ve
tamlamalar yoktur
• Hatalarının farkındadırlar
• İşittiklerini ve okuduklarını anlar
• Yazma ve tekrarlama bozuktu

10. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Konuşma bozuklukları
Wernicke (duysal) afazisi
• Konuşma akıcı fakat anlamsız
• Parafazik hatalar
• Hatalarının farkında değildir
• Anlama ileri derecede bozuktur
• Tekrarlama, isimlendirme, okuma ve yazma
ileri derecede bozuk

11. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial sinirler
1. Olfaktorius
2. Opticus
3. Oculomotorius
4. Troklear
5. Trigeminal
6. Abdusens
7. Facial
8. Vestibulocohlearis
9. Glossofaringeus
10.Vagus
11.Aksesorius
12.Hipoglossus

12. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial sinirler
1.Nervus Olfaktorius
• Her bir burun deliğine ayrı ayrı
koku koklatılır (sabun, kahve,
tütün)
Anosmi
• frontal lob tm’ler
• anevrizmalar
• travmaya bağlı kesiler
• genellikle tek taraflı

13. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial sinirler
2.Nervus Opticus
Muayene
• görme keskinliği
• görme alanı
• ışık refleksi

14. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial sinirler
Görme Alanı
• Konfrantasyon testi
2.Nervus Opticus
Görme Keskinliği
• Her göz için ayrı yapılmalı
• Snellen benzeri kartlar
• Okuyamıyorsa parmak sayma, el hareketlerini ve ışığı
görüp göremediği sorulmalı

15. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
2.Nervus Opticus
Işık Refleksi
• aff yol 2. CNS, eff yol 3. CNS
• Direkt IR:optik sinir ve retina lezyon kaybolabilir
• Indirekt IR

16. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
3, 4 ve 6. CNS muayenesi
• 25-30cm mesafeden gösterilen objeyi
hastanın gözleriyle takip etmesi istenir
• Obje her yönde en uca bakacak şekilde
hareket ettirilmeli

17. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL

18. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
3.Nervus Oculomotorıus
• Med. sup.ve inf. rektus ile oblikus inf. kasları
• Levator palpebra sup., sfinkter pupilla ve silier
kasları (parasempatik lifler)
3. CNS felci
• pitozis
• sadece dışa ve aşağı hareket olduğundan bu yöne
şaşılık
• ışık refleksi ve akomodasyon bozukluğu

19. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
4.Nervus Trochlearıs
• Superior oblik kas (gözü aşağı ve içe baktırır)
4. CNS felci
• aşağı bakış bozukluğu
• göz dışa döner
• horizontal planda aşağı bakarken diplopi

20. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
6.Nervus Abducens
• Lateral rektus kası (gözü dışa baktırır)
6. CNS felci
• dışa bakış kısıtlılığı
• diplopi
• içe şaşılık

21. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
5.Nervus Trigeminus
Motor ve duyu dalları vardır
Motor fonksiyon muayenesi:
• Diş sıktırılarak masseter kaslar palpe edilir
5. CNS Felci:
• Çene karşı tarafa kayar
Duyusal fonksiyon muayenesi:
• Pamuk dokunma testi

22. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
Kornea refleksi
• aff  n.trigeminus
• eff  n.facialis
• Hasta dışa ve yukarı baktırılırken pamuk ile
kornea lateraline dokunulur  her iki gözünde
kapanması gerekir

23. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
7.Nervus Facıalıs
Motor lifler: levator palpebra sup. kası dışında
yüz ve skalptaki tüm kaslar ile platisma
Muayenesinde:
• gözler sıkıca
kapattırılır
• kaşların kaldırılması
istenir
• dişlerini göstermesi
istenir

24. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Kranial Sinirler
7. CNS felci
• Aynı tarafta göz kapatılamaz
veya zorlama ile kolay açılır
• kaş yukarı kaldırılamadığından
alında kırışıklıklar oluşmaz
• sağlam taraf ağzı kendine çeker,
lezyon tarafında nazolabial oluk
silinir
7.Nervus Facıalıs

25. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
7.Nervus Facıalıs
• Duyusal lifler: dilin 2/3 önde tat duyusu (korda
timpani), göz yaşı bezi, submandibular ve sublingual
tükrük bezleri (parasempatik sekretuar)
Muayenesinde:
• Dil dışarı çıkartılarak, dilin 2/3 önüne değişik tattaki
solüsyonlar damlatılır

26. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
8.Nervus Vestibulocochlearıs
• N.cochlearis  işitme
Muayenesi:
• her iki kulakta ayrı ayrı fısıltı sesi
(90cm)
• diapozonla Weber ve Rinne testi
(hava ve kemik yol ile işitme
testi)

27. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
8.Nervus Vestibulocochlearıs
• N. Vestibularis  denge
Muayenesi:
• Nyllen-Barany testi (boyun bir tarafa 30-40 derece
çevrildikten sonra, baş muayene masasından 30
derece aşağı sarkacak şekilde sırt üstü yatırılır)

28. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
9.Nervus Glossofarıngeus
• Motor lifler stilofaringeus kası
• Duysal lifler uvula, yumuşak damak,
tonsilla, farinks, östaki borusu, dilin 1/3
arkası (tat)
Muayenesi:
• Farinks ve yumuşak damak duyusu, kusma
refleksi, dilin 1/3 arka kısım duyusu ve tat
duyusu

29. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
10. Nervus Vagus
• Motor lifler yumuşak damak, farinks ve
larinks kasları
• Parasempatik lifler akciğer, kalp,
sindirim sistemi
Muayene:
• uvulanın pozisyonuna ve plikaların
hareketine bakılır, öğürme refleksi kontrol
edilir
10.CNS felci:
• Disfaji, disartri, disfoni

30. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
11.Nervus Accesorıus
• Motor lifler SCM ve trapezius kası
11.CNS felci:
• omuz kaldırılamaz,
• SCM atrofik
• başı rahatlıkla döndürülebilir

31. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Kranial Sinirler
12.Nervus Hipoglossus
• Motor lifler dil kasları
Muayene:
• Dilini dışarı çıkartması ve 4 yöne oynatması, yanağı
diliyle itmesi istenir
12.CNS felci:
• Dil kaslarında atrofi, fasikulasyon, disartri, dil lezyon
tarafına kayar
• Bilateral ise dil hareket etmez ve dışarı çıkarılamaz

32. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Duyu muayenesi
Yüzeyel Duyu Muayenesi
• Dokunma, ağrı, ısı
• Yüzden başlanarak, gövde ve ekstremitelere
geçilir
• İki taraf karşılaştırılarak yapılır
• Dermatom ile uyumluluğuna bakılır
• Meme başı-T4, göbek-T10, inguinal bölge-L2

33. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Spinal kord basısı
• Servikal kord basısında duyu muayenesi meme
hizasında seviye verir
• Alt sırt ağrısı ve idrar inkontinansı olan hastada
100 cc üzeri rezidü idrar spinal kord basısı için
anlamlı olabilir
• Perine bölgesinde duyusu korunmuş alanların
olması inkomplet spinal kord yaralanmasını
gösterir
• Hiperaktif refleks olmaması spinal kord hasarını
ekarte ettirmez

34. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Duyu muayenesi
Derin Duyu Muayenesi
Pozisyon duyusu
• Hastanın gözleri kapalıyken, ayak baş parmağı veya
el işaret parmağı hareket ettirilir ve bunun yönü
sorulur
• Periferal nöropati için en iyi test
Vibrasyon duyusu
• Diapozon yardımı ile yapılır

35. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Duyu muayenesi …………
Gözler kapalıyken yapılmalıdır
Stereognozi
• avuç içine cisim konur
Grafestezi
• bir cisimle avuç içine
harf, rakam yazılır
İki nokta ayrımı
• aynı anda birbirine yakın
2 yere uyarı
Kortikal Duyu Muayenesi

36. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
• Kas tonusu
• Kuvveti
• İstemsiz hareketleri (tremor)

37. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Kas Tonusu
• Kasın istirahat halindeki gerginlik durumu
• Piramidal ve ekstrapiramidal sistem tarafından
düzenlenir

38. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Spastisite:
• Piramidal sistem lezy. oluşan hipertonisite
• Üst ekst. fleksör, alt ekst. ekstansör kaslar baskın
Rijidite
• Ekstrapiramidal sistem lezy. oluşan hipertonisite
• Hem agonist hem de antagonist kaslarda tonus 

39. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Kas Kuvveti
• Modifiye Medical Research Skalası
5 normal 3 yer çekimine
karşı hareket ettirir
5- hafif kuvvetsizlik 3- yerçekimine karşı hareket var
tamamlayacak güç yok
4+ 4e benzer fakat daha
güçlü
2 yerçekimi elimine edilince
hareket eder
4 dirence karşı hareket
ettirir
1 çok hafif kasılma
4- 4e benzer fakat daha
güçsüz
0 hareket yok
3+ geçici direnç gösterir

40. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Biceps: N.
Musculocutaneus,C5-C6
Deltoid: N. Aksillaris
medulla spinalis C5-C6
Triceps: N. Radialis
medulla spinalis C6-C8

41. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
• Bilek fleksörleri:N. Medianus ve N. Ulnaris, C6-C7
• Abduktor pollicis brevis:N. Medianus ,C8-T1
• Palmar interossei:N. Ulnaris C8-T1
Bilek ekstansörleri:
N. Radialis ,C5-C6
ve N.Ulnaris, C7-C8
Dorsal interossei:
N. Ulnaris C8-T1

42. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
İliopsoas:
N. femoralis, medulla
spinalis L1-L2
Gluteus maksimus:
N. Gluteus inf., L1-L3

43. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
‘Hamstring’ grup kasları:
Biceps femoris, semitendinozus ve
semimembranozus. N. Siaticus ,L5-S1
Quadriceps femoris: N. Femoralis, L2-L4

44. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Ayağın dorsifleksiyonu:
N. Peronealis prof., L4-S1
Ayağın plantar fleksiyonu:
N. Tibialis ,L5-S2

45. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
• Ayağın eversiyonu: N. Per.sup.,L5-S1
• Ayağın inversiyonu: N. Tibialis ve Peronealis prof., L4-
L5
• Ayak parmaklarının dorsifleksiyonu:
N.peronealis prof., L5-S1
• Ayak parmaklarının plantar fleksiyonu:
N. Tibialis, L5-S1

46. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Motor sistem muayenesi
Tremor
Aksiyon tremoru
• Hipertiroidizm
• Kafein
• Alkol
• Sedatif çekilmesi
• Esansiyel ailesel tremor
İstirahat tremoru
• parkinson

47. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
• Bir aff. duyusal uyarıya karşı hemen ortaya çıkan motor
veya sekretuvar cevaptır
• Santral veya periferal hasarı gösterir
0- refleks yok
1- hipoaktif (2.motor nöron ,kas hasarı)
2,3- normal
4- hiperaktif (1.motor nöron hasarı)

48. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Refleksler
A) Normal refleksler:
1. Derin (tendon) refleksler
2. Yüzeyel (deri) refleksler
B) Patolojik refleksler:
1. Babinski işareti
2. Babinski eşdeğerleri
3. Klonus

49. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
ReflekslerR
A-NORMAL REFLEKSLER
1-Derin (tendon)refleksler
Biceps Refleksi
Stiloradial Refleksi
Triceps Refleksi

50. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
Patella Refleksi
A-NORMAL REFLEKSLER
• Jendrassik
manevrası

51. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
A-NORMAL REFLEKSLER
Aşil Refleksi

52. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
2-Yüzeyel Refleksler
Refleks Muayene Sonuç M.Spin
seviyesi
Abdominal Kosta-iliak
fossa arası
Kasılma Th7-Th12
Kremaster Uyluğun iç
kısmı
Testis çekilir L1-2
Plantar Taban derisi Parmak
fleksiyonu
S1
Anal Perianal deri Sfinkterde
kasılma
S5

53. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Refleksler
B-Patolojik Refleksler
• Babinski işareti:
Piramidal yol hast. için patognomoniktir  ekstensor
plantar cevap
Normal plantar cevap

54. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Refleksler
B-Patolojik Refleksler
Babinski eşdeğerleri:
• Schaeffer refleksi
(aşil tendonu sıkılır)
Chaddock refleksi
Gordon refleksi
Oppenheim refleksi

55. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
B-Patolojik Refleksler
Klonus:
• Gerilen bir kasta çıkan sürekli ritmik kasılma
• Metabolik hastalık ve primer nörolojik disfonksiyonda
• Spasitenin bir bulgusu olabilir

56. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Refleksler
B-patolojik Refleksler
Klonus:
• Aşil klonusu

57. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Serebellar muayene
• Kas hareket ve koordinasyonunu sağlar
• Hızla değişen hareketlerle değerlendirilir
• Nistagmus serebellar disfonksiyon için anlamlı

58. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Serebellar muayene
Parmak-parmak testi
Parmak-burun testi
Diadokokinezi

59. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Serebellar muayene
• Diz-topuk testi
• Rebaund fenomeni (kol
dirsekten flek + supin
hastanın eli çekilir ve bırakılır
 kol yüze çarpar)

60. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Yürüme ve duruş muayenesi
Travma hastasında tek tüp kan alacaksanız hangi
tetkiki isterdiniz?

61. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
Yürüme ve duruş muayenesi
• Serebellar iskemi veya hemoraji ani gelişen
yürüme bozukluğuna neden olur.

62. 1/11/2011
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL
HOCAGİL
Yürüme ve duruş muayenesi
Ataksi:
• Koordinasyon bozuktur
• En sık serebellar bozukluklarda görülür
• Serebeller tipte gözler açık ve kapalıyken aynı tarafta
denge bozukluğu
• Arka kord lezyonda ise gözler açıkken denge
korunabilirken, kapalıyken ataksi olur (Romberg testi +)

63. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
SONUÇ
• Nörolojik muayene FM nin ayrılmaz bir
parçası
• İyi bir anamnez ile muayene çoğunlukla tanı
koydurucu
• Her hekim kendi için uygun olan baştan ayağa
veya sistematik muayene yöntemini kendi
belirlemeli

64. 1/11/2011 KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ - UZM.DR.HİLAL HOCAGİL
teşekkürler