Lenda: Histori

1. Margaret
Thatcher
(Zonja e
Hekurt)
Projekt
Lënda: Histori
Viti shkollor: 2013-2014
Përgatiti: Mehmet Emiri

2. Një nga citatet më të goditura është:
“Nëse kërkoni diçka pa rezultat ,pyesni një burrë;
nëse kërkoni diçka të kryer, pyesni një grua.”-
Margaret Thatcher

3. ”Zonja e Hekurt”
Thatcher filloi t’i lërë gjurmët e saj herët. Më
1976-n, pas një fjalimi që kritikonte politikat
shtypëse në Bashkimin Sovjetik, një gazetë ruse i
dha emrin “Zonja e Hekurt”, një titull që i
pëlqeu edhe asaj vetë.
Duke e prezantuar veten si një politikane që
ishte njëkohësisht zonjë shtëpie, që e dinte se
çfarë ishte inflacioni për familjet e zakonshme,
ajo sfidoi pushtetin e sindikatave, veprimet e
vazhdueshme të së cilave sillnin vazhdimisht
bllokim të industrisë
“Humbja? Nuk e mbaj mend kuptimin e fjalës.”-Margaret Thatcher

4. Margaret Thatcher shënoi fitoren e saj duke
parafrazuar fjalët e Shën Françeskut të Asizit.
Ajo tha: “Aty ku kamosmarrëveshje, të sjellim
harmoni, aty ku ka gabim, të sjellim të vërtetën,
aty ku ka dyshim, të sjellim besimin, dhe ku ka
dëshpërim, të sjellim shpresën….” Ajo arriti të
fitonte kundër opozitës, mes turbullirave dhe
mosmarrëveshjeve që karakterizojnë
periudhën e saj në detyrë. Por askush nuk
mundi të dyshojë në arritjen e udhëtimit të saj
nga dyqani ushqimor në krye të konservatorëve
të pasur ku dominoninmeshkujt. Dhe më tej –
në zyrën më të lartë në vend. Kryeministrja e
parë femër e Britanisë, dhe një nga gratë e para
që drejtoj një komb të madh perëndimor,
Thatcher, do të fitonte tre zgjedhje të
përgjithshme për të ndryshuar Britaninë –
edhe pse shumicamendonin se do të dështonte.

5. Vajza e dytë e Alf dhe Beatie, Margaret Hilda Roberts ka lindur më 13 tetor 1925 në një qytet të vogël
në Lincolnshire të Grantham, mbi dyqanin ushqimor të atit të saj. Alf shkoi në Grantham për tu bërë
një ndihmës shitës dhe me shume punë arriti të kursente dhe të blinte
dyqanin e tij ,gjashtë vjet para se te lindte Margaret. Arritjet e tij frymëzuan
Margaret, e cila mendonte se mund të merrej me politikë për të përmirësuar
vendin.Familja Roberts nuk kishte qënë ndonjëherë e varfër. Margaret
merrte mësime pianoje, mesim privat të gjuhës latine, dhe bashkë me
motrën e saj më të madhë ndoqi shkollën private të vajzave “Kesteven
and Grantham”.Gjatë luftës, pronarët e dyqaneve u prekën më shumë
ekonomikisht, por prindërit e saj ishin të kujdesshëm me paratë dhe nuk
bënin shpenzime të tepruara.Alf u përfshi në politikën lokale dhe në
zgjedhjet e përgjithshme të vitit 1935 ,Margaret 10 vjeç ndihmoj në
përcjelljen e mesazheve për partinë Konservatore. Familja Roberts ishte
Metodiste, dhe nuk e njihte fjalën “qejf ”.Të punuarit sa më shumë ishte gjëja
më e rëndësishme dhe mëkati më i madh për ta ishte humbja e kohës.
Margaret qëndronte në shtëpi, ndërsa vajzat e tjera të shkollës shkonin në
mbrëmjet e të shtunave.Muriel, e cila ishte katër vjet më e madhe, e la
shkollën në moshën 16 vjeçare dhe u trajnua si fizioterapiste, më pas u
martua me një fermer.Por Margaret ishte e vendosur për të qëndruar në
shkollë, dhe të vazhdonte Universitetin e Oksford-it .Drejtoresha e shkollës
së saj refuzoj t’i mësonte asaj latinishten sepse mendonte se Margaret nuk
ishte në gjendje të kalonte provimin . Por Margaret nuk hoqi dorë asnjëherë.
. Në moshën 18 vjeçare, ajo shkoi në kolegjin “Somerville” për të studiuar
Kimi. Ajo ishte një nga të paktat femra të përfshira në Shoqatën
Konservatore dhe ishte hera e dytë që zgjidhej nje femër për të qenë
Presidente e Universitetit të Oxford-it. Puna e saj akademike nuk pati
asgjë të jashtëzakonshme, por ajo arriti të diplomohej. Më pas, ajo vendosi të ndiqte një karrierë
politike dhe të studionte Drejtësi ,si e vetmja rrugë e saj.
Dyqani ushqimor ne Grantham

6. Ajo e fitonte jetesën si kimiste në një fabrikë plastike të quajtur “Essex” dhe shpesh herë
koleget e tallnin duke e thirrur” kryeministrja e ardhshme.” Ajo ka punuar pa u lodhur
për të fituar Dartford, duke ndryshuar punën e saj në mënyrë që të ulte numrin e
udhëtimeve, dhe të kishte mundësi të lëvizte në të gjitha banesat e qytetit. Shtypi
kombëtar tregoj një interes të vecantë tek kjo vajzë e re që sillte një risi në politikë,
ndryshe nga c’ishte mësuar me politikanët meshkuj të moshave të thyer të kohës. Ajo
gjithashtu u mësua ta përballonte ditën me vetëm katër orë gjumë gjatë natës.
Margaret gjate punes si kimiste

7. Ajo luftoi dhe humbi Dartford dy herë, por la një gjurmë të madhe në punën e saj. Ajo u
takua për herë të parë me njeriun më të rëndësishëmtë jetës së saj, Denis Thatcher. Denis
ishte i divorcuar dhe kishte jetuar në Chelsea.Ai ishte anëtar i Shoqatës Lokale Konservatore
dhe zotëronte një fabrikë që prodhonte bojë në këtë zone. Ai e përshkruante takimin e parë
me Margaret si më të rendësishmin ,ishte njohja me një grua të re inteligjente dhe të pashme
. Takimi i parë i tyre ishte kur ai e shoqeroj atë deri në Londër dhe së shpejti ata nisën të
takonin njëri-tjetrin. Ai ishte nëntë vjet më i madh,.Ata u martuan në Dhjetor 1951 dhe në
vitin 1953 Thatcher lindi binjakët, Mark dhe Carol. Ajo hoqi dorë nga puna e saj për të
studjuar Drejtësi. Ajo mori provimet e saj vetëm disa javë pas lindjes së binjakëve dhe filloi
punën si avokate. Ajo u zgjodh për të përfaqësuar Finchley, në Londren Veriore, një vend
konservator i sigurt. Ajo qëndroj në këtë pozicion për 32 vjet. Kryeministri Harold McMillan
e përfshiu Margaret në Sekretarinë Parlamentare të Ministrisë së Pensioneve dhe
Sigurimeve Kombëtare, një punë e thatë, por që mësoi shumë rreth punës me nënpunësit
civilë. Si zakonisht, ajo punonte shumë dhe me orare të gjata, derisa Konservatorët e
humbën pushtetin. Udhëheqësi i Partisë Konservatore Edëard Heath e futi Margaret në
kabinetin qeveritar në vitin 1967, pavarësisht refuzimeve të konservatorit ëillie ëhitelaë.
Në vitin 1970, Heath fitoi zgjedhjet dhe e emëroj Margaret “Sekretare të Arsimit dhe
Shkencës” ku plani i saj ishte të ofronte qumësht falas në shkolla për fëmijët e moshës 7 deri
11 vjeç .

8. Në atë kohë ajo deklaroi: “Asnjë grua në kohën
time nuk do të jetë kryeministre.”
Por kur Heath humbi në zgjedhjet e dyta të vitit
1974, presioni ndaj tij u bë i papërmbajtshëmdhe
Thatcher u vendos përballë një gare për të
udhëhequr.
Në janar të vitit 1975, ajo mundi Heath në votimin
e parë dhe, disa ditë më vonë edhe ëillie ëhitelaë,
duke u bërë gruaja e parë e një partie të madhe
politike evropiane. Më 4 Maj të vitit 1979 – pasi
Partia e Punës humbi, Thatcher u zgjodh
Kryeministrja e parë femer e Britanisë me 43
deputetë.
Ajo e ruajti pozicionin për 11 vite e gjysmë, duke e
bërë atë si periudhën më të gjatë në detyrë si
kryeministre në shekulln e 20-të.
Thatcher udheheqesja e
Partise Konservatore
1975

9. Mandati i tretë
Greva dështoi, pavarësisht përplasjeve të shumta mes policisë dhe sindikalistëve. Shumë qyteza minerare nuk e morën veten kurrë dhe
kjo gjë përshpejtoi edhe rënien e industrisë së qymyrit. Në Irlandën e Veriut, ajo u përball me vendosmëri me grevistët e urisë së IRA-s,
gjë që zemëroi edhe më të moderuarit mes katolikëve. Kritikët thonë se qëndrimet e saj shtynë shumë të rinj irlandezë drejt dhunës.
Ajo shpëtoi për fat nga një atentat i IRA-s. Nga shpërthimi i bombës u vranë pesë njerëz dhe u plagosën rëndë shumë të tjerë, përfshirë
edhe një ministër.
Ajo gjeti rastin për ta përmendur sulmin në një fjalim që dha disa orë më vonë. “Ky sulm dështoi. Të gjitha përpjekjet për të shkatërruar
demokracinë përmes terrorizmit do të dështojnë.”
Politika e saj e jashtme synoi t’i jepte Britanisë një profil të klasit të parë në skenën botërore. Ajo gjeti një shpirt binjak te Presidenti
Ronald Reagan, i cili kishte mendime ekonomike të ngjashme. Ajo arriti një marrëveshje të pazakontë me Mikail Gorbaçov, Presidentin
reformator sovjetik.
Laburistët vijonin të ishin të përçarë kështu, që Thatcher fitoi në mënyrë të paprecedentë një mandat të tretë më 1987-n. Një nga
aksionet e saj të para ishte imponimi i një takse të sheshtë, apo i një tarife të njëjtë për shërbimet publike, (rrugë, kanalizime etj). Kjo
ishte një tarifë për banor dhe jo më një tarifë në përqindje me vlerën e shtëpisë.
Taksa shkaktoi dhunë në rrugë në nivel të jashtëzakonshëm. Deputetët konservatorë u alarmuan nga perspektiva e humbjes së
zgjedhjeve dhe kjo gjë solli edhe rebelim brenda partisë së saj. Ajo fillimisht i mbijetoi sfidës brenda partisë, por jo për shumë kohë.
Ishte çështja e Europës ajo që solli edhe rënien e saj. Pasi u kthye nga një samit në Romë, ajo pati grindje me homologët europianë,
pasi kundërshtoi shtimin e fuqive të Komunitetit Europian.
“Presidenti i Komisionit, Monsier Delors, tha se dëshiron një Parlament Europian, një komision për qeveri dhe Këshillin e Ministrave për
Senat. Jo, jo dhe jo!”, tha ajo.
Konservatorët konkurrentë të saj gjetën rastin për ta hequr qafe. Ajo nuk pati mbështetje dhe u detyrua të japë dorëheqjen, duke
akuzuar kolegët e vet se kishin bërë “tradhti me buzëqeshje në fytyrë”.
John Major u bë pasardhësi i saj dhe Margaret Thatcher u kthye në periferinë e jetës parlamentare britanike për t’u tërhequr më 1992.
Vitet e mëpasshme e përballën me skandale, ku më i famshmi ishte arrestimi i të birit për tregti ilegale armësh në Afrikë, si dhe përfitues
të miliona eurove nga privatizimi i industrisë britanike të mbrojtjes, privatizim që u krye pikërisht nga Thatcher.
Ajo u tërhoq nga aktivitetet publike më 2001 për arsye shëndetësore.
Shumë pak politikanë kanë ushtruar një dominim të tillë të skenës politike gjatë mandatit të tyre në zyrë. Për kundërshtarët e saj, ajo
ishte politikania që vendosi tregun e lirë mbi çdo gjë dhe detyroi britanikët të paguanin për politikat e saj në formën e papunësisë së
lartë dhe kryengritjes shoqërore.
Për mbështetësit e saj, ajo ishte heroina që e ktheu Britaninë nga rruga drejt shtetit mbizotërues në ekonomi dhe rrjedhimisht bllokues,
që i dha fund mungesës së nacionalitetit politik dhe ekonomik të sindikatave dhe që riktheu Britaninë në skenën botërore.
Ajo e përshkroi kështu filozofinë e saj: “Mendoj se kemi kaluar një periudhë kur shumë fëmijë dhe njerëz kanë fituar bindjen se nëse
kanë një problem, është puna e qeverisë ta zgjidhë atë. Nëse janë të pastrehë, qeveria duhet t’i strehojë. Ata po i hedhin problemet e
tyre mbi shoqërinë. Por çfarë është shoqëria? Nuk ekziston diçka e tillë! Ka individë, burra e gra dhe ka familje. Asnjë qeveri nuk mund
të bëjë asgjë përveçse përmes njerëzve dhe vetë njerëzit duhet të kujdesen për veten. Është detyra jonë të kujdesemi për veten dhe
pastaj të ndihmojmë edhe fqinjin tonë, sepse ky është një biznes i përbashkët. Njerëzit që kanë të drejta duhet të mendojnë edhe për
detyrimet.”

10. “Margaret Thatcher vdiq më 8
Prill 2013 ,në moshën 87-
vjeçare,pasi vuante nga ataku
kardiak.”
“Ne kemi humbur një
udhëheqëse të”madhe dhe një
Angleze të madhe.”
“Lamtumirë Gruaja e Hekurt”

11. • Momentet kyçe:
• Margaret Roberts, lindur më 13
tetor 1925
• Garoi si deputete më 1950
• U martua me biznesmenin Denis
Thatcher më 1951
• U zgjodh deputete konservatore më
1959
• U emërua sekretare e Arsimit nga
Ted Heath më 1970
• Mposhti Heath për udhëheqësinë e
partisë më 1975
• U bë Kryeministrja e parë femër më
1979
• Dërgon ushtrinë për të rimarrë
ishujt Falkland më 1982
• Fiton thellë më 1983
• Luftoi gjatë me sindikatat e
minierave në vitet 1984-‘85
• Mbijeton në atentatin e IRA-s më
1984
• Fiton zgjedhjet për herë të tretë më
1987
• Jep dorëheqjen më 1990
• Largohet si deputete më 1992
• Vdiq më 8 Prill 2013

12. Faleminderit për kohën
tuaj!