1. Cho gia đình bạn
$ 1 $

2. GIA ĐÌNH ÔNG PHÚC
ÔNG PHÚC:
Ông nội, đã về hưu ở tuổi 65. Rất cẩn trọng và bảo
thủ trong việc quản lý tiền bạc.
ANH LỘC:
(40 tuổi) người cha. Đang làm quản lý tại công ty
ABC. Một người cha có trách nhiệm, hết lòng chăm
lo cho gia đình hơn là bản thân. Luôn suy nghĩ làm
sao để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của gia đình.
CHỊ GIÀU:
(35 tuổi) người mẹ. Một người nội trợ, luôn tự hào về
bản thân rằng mình có thể tìm được những giao dịch
giá tốt nhất, nhưng lại thiếu kiến thức về hoạch định
tài chính cá nhân.
ANH PHÁT:
(25 tuổi) em trai anh Lộc. Có nhiều ước mơ và ý
tưởng, nhưng mục tiêu cụ thể lại không thực tế.
EM AN:
(15 tuổi) Con gái. Một cô gái nhanh nhẹn với nhiều ước
mơ và trở thành triệu phú đầu tiên trong gia đình.
BÉ TÀI
(2 tuổi) Con trai. Cậu bé kháu khỉnh, niềm vui mới
của cả gia đình.
$ 2 $

3. TIỀN CỦA CHÚNG TÔI ĐÃ
ĐI ĐÂU MẤT RỒI ?
Không có nhiều gia đình ở Việt Nam có thói
quen lập kế hoạch ngân sách gia đình. Điều
quan trọng là các gia đình cần kiểm soát được
các khoản chi tiêu nhờ vào bảng ngân sách gia
đình, vì có rất nhiều áp lực liên quan đến tiền
bạc xảy ra do thiếu thói quen lập ngân sách hay
không có kế hoạch chi tiêu rõ ràng.
Cũng giống như chị Giàu, rất dễ dàng cho rằng
mình luôn luôn có đủ tiền để mua các thứ lặt vặt
cho cuộc sống, miễn là ta vẫn còn đủ tiền tiết kiệm
trong ngân hàng. Vấn đề chỉ phát sinh khi vào cuối
tháng có hàng loạt các hóa đơn cần thanh toán
dồn về, và Bạn mới nhận thấy rằng rất khó để có
thể cân đối giữa rất nhiều nhu cầu phát sinh và
nguồn thu nhập có giới hạn của gia đình.
TẠI MỘT BỮA TỐI CỦA GIA ĐÌNH…
Lộc: Em à, anh nghĩ chúng ta cần điều
chỉnh lại chi tiêu trong gia đình. Dạo
này chúng ta có thêm bé tài, dường như
tháng nào cũng tiêu sạch hết cả tiền.
Giàu: Anh đừng lo! Chúng ta còn đủ tiền
tiết kiệm trong ngân hàng mà.
Lộc: Em à! Tiền đó là để dành cho những
trường hợp khẩn cấp. Chúng ta cần có
một kế hoạch tài chính rõ ràng. Nếu (chi
tiêu) không có kế hoạch chắc chắn sẽ
thất bại đấy.
Phúc: Đúng đấy con trai! Các con cần
lập một bảng ngân sách gia đình để
kiểm soát tốt hơn các khoản chi tiêu,
giống như bố đã làm ngày xưa khi nuôi
các con khôn lớn!
4 BƯỚC ĐƠN GIẢN ĐỂ LẬP BẢNG NGÂN SÁCH GIA ĐÌNH:
1
Liệt kê tất cả các khoản thu nhập hàng tháng của gia đình (thu nhập kiếm được)
Lập danh sách các khoản mục cần chi tiêu (chi phí mục tiêu) và danh sách tất cả các khoản chi
phí thực tế chi tiêu trong tháng (các khoản phải chi). Nếu các chi phí không xảy ra định kỳ hàng
tháng, Bạn có thể phân bổ đều ra thành chi phí hàng tháng. Ví dụ, nếu Bạn đã thanh toán cước
thuê bao truyền hình kỹ thuật số cho một năm là 2,4 triệu đồng, vậy tương đương chi phí là
200.000 đồng một tháng.
Để dành ra một số tiền nhất định để tiết kiệm mỗi tháng. Thông thường, Bạn nên có một
khoản tiết kiệm tương đương 6 tháng chi tiêu của Bạn như là một quỹ khẩn cấp dự phòng cho
những trường hợp cần thiết.
Lập bảng ngân sách gia đình và thực hiện theo đó một cách có kỷ luật.
2
3
4
Điền các số liệu thu nhập và các khoản chi phí/chi tiêu dự kiến và thực tế hiện tại hàng
tháng vào Bảng Ngân sách gia đình mẫu (trang 5). Mời các thành viên trong gia đình cùng
tham gia lập Bảng kế hoạch ngân sách gia đình là rất quan trọng, để mọi người hiểu được
tầm quan trọng của việc làm này.
$ 3 $
CÔNG CỤ THỰC HÀNH

4. MUA hay KHÔNG MUA ?
“Lý do tôi phải chi tiền ra để mua thứ này là gì? Tôi
có thực sự cần nó không?”
“Có gì khác biệt không khi tôi có nó? Điều gì xảy ra
nếu tôi không mua nó?”
“Tôi có cần thiết phải tiêu thêm tiền nếu tôi đã có
thứ đó?
Có gì khác có thể thay thế, nhưng chi phí thấp hơn
không?”
Mua? Không ?
Không?
Mua?
$ 4 $
TRONG LÚC ANH LỘC
ĐANG ĐIỀN VÀO MẪU
BẢNG NGÂN SÁCH GIA
ĐÌNH…
Phát: Anh hai, cho em xin ít
tiền được không? Em muốn
mua một cái đồng hồ
Lộc: Nhưng em có một cái
rồi còn gì!
Phát: Nhưng cái đồng hồ
hiện tại của em không có
đầy đủ các chức năng về ghi
thời gian. Tất cả các Bạn của
em đều có. Đi mà anh hai…
Phúc: Con à, con phải hiểu
sự khác nhau giữa cái con
“cần” và thứ con “muốn”
nhé! Có một cái đồng hồ là
“cần thiết”, nhưng có một
cái đồng hồ mẫu mới nhất
là mong “muốn” của con. Và
hầu hết những cái “muốn”
thường là những thứ không
cần thiết.
CÔNG CỤ THỰC HÀNH 2
Quyết định tiêu tiền của chúng ta thường bị thúc đầy bởi
“cần” và “muốn”. “CẦN” là những thứ thiết yếu trong
cuộc sống, là những thứ mà bạn không thể sống nếu
thiếu chúng. “MUỐN” thường là những thứ ta mong
ước ví dụ như xa xỉ phẩm. Thường thì, những thứ ta
“muốn” thì không thực sự cần thiết.
Lần tới, trước khi quyết định mua một thứ gì đó, hãy tự hỏi
mình các câu hỏi sau đây để xác định đó là thứ ta “muốn”
hay cái ta “cần”.
Mua?
Hãy xem lại cẩn thận các khoản chi phí mà Bạn đã viết xuống trong Bảng chi tiêu ngân
sách gia đình (trang 5) và xác định lại xem khoản nào là thứ ta “cần”, cái nào là “muốn”.
Đánh số 1 bên cạnh “cần” và số 2 cạnh bên “muốn”. Đến đây thì Bạn đã có thể xác định
được những thứ Bạn có thể cắt giảm để có thể tiết kiệm được nhiều tiền hơn.
Hãy nhớ kêu gọi mọi người trong gia đình cùng tham gia công việc này để cả gia đình
cùng chia sẻ trách nhiệm thực thi kế hoạch ngân sách gia đinh đã được lập.

5. BẢNG CHI TIÊU NGÂN SÁCH GIA ĐÌNH
THU NHẬP HÀNG THÁNG : Thu nhập thuần hàng tháng (bao gồm cổ tức, lãi suất, tiền cho thuê tài sản
và lãi vốn bán cổ phần)
CHI PHÍ HÀNG THÁNG SỬ DỤNG TIỀN MẶT (Ưu tiên: 1 – cần, 2 – muốn)
$ 5 $
CHI PHÍ CỐ ĐỊNH
CHI PHÍ CHO PHƯƠNG TIÊN DI CHUYỂN
TIỆN ÍCH VÀ BẢO TRÌ NHÀ CỬA
THỰC PHẨM VÀ NHU YẾU PHẨM
LINH TINH KHÁC
TỔNG CỘNG
Chi phí thực
tế (VNĐ)
Chi phí mục
tiêu (VNĐ)
Mức độ
ưu tiên
Tiết kiệm
Trả tiền mua nhà (cash)/tiền thuê
Phí bảo hiểm
Thuế thu nhập
Học phí cho con
Trợ cấp cho cha mẹ và con cái
Chi phí người giúp việc
Trả tiền vay mua xe ô tô/Xe máy
Bảo hiểm xe, chi phí cầu đường
Phí đỗ xe
Nhiên liệu và bảo trì
Giao thông công cộng
Chi phí tiện ích
Điện thoại
Truyền hình cable & Internet
Thực phẩm
Đi ăn ngoài
Quần áo và đồ dùng cá nhân
Chăm sóc y tế, sức khỏe
Du lịch và dã ngoại của gia đình
Giải trí
Sở thích và thể thao
Chi phí khác

6. CÓ PHẢI CHỈ NGƯỜI GIÀU CÓ MỚI
CẦN HOẠCH ĐỊNH TÀI CHÍNH KHÔNG?
Hoạch định tài chính cá nhân là tiến trình giải quyết các
vấn đề tài chính và đạt được các mục tiêu tài chính thông
qua việc thiết lập và thực hiện kế hoạch tài chính trên cơ
sở đánh giá hoàn cảnh hiện tại của một cá nhân hay một
gia đình và các mục tiêu tương lai của họ.
$ 6 $
Anh Lộc: Mình ơi,
chương trình Financial
Fitness của VinaWealth
mà tôi mới tham dự tối
hôm qua thực sự rất
hữu ích! Bây giờ thì tôi
đã hiểu được tầm quan
trọng của việc hoạch
định tài chính.
Chị Giàu: Ôi dào!
Chúng ta có giàu có gì
cho lắm đâu mà cần
hoạch với chả định tài
chính. Chúng ta đâu có
lắm của nhiều tiền mà
vẽ ra các kế hoạch to
tát cho cái tương lai còn
xa vời kia. Chỉ có những
người giàu mới có tiền
để đầu tư.
Anh Lộc: Chính suy
nghĩ ấy của mình là
sai đấy. Hoạch định tài
chính không phải chỉ
liên quan đến đầu tư.
Nó bắt đầu từ những
việc đơn giản như quản
lý dòng tiền (vào ra) của
gia đình, cho đến việc
biết rõ chính xác chúng
ta cần có bao nhiêu
tiền để cho con cái học
hành đến nơi đến chốn
và cuộc sống của chính
chúng ta khi nghỉ hưu.
Chị Giàu: Ôi, vậy mà tôi
chỉ nghĩ rằng có một ít
tiền tiết kiệm trong tài
khoản ngân hàng là tốt
lắm rồi chứ…
HOẠCH ĐỊNH TÀI CHÍNH CÁ NHÂN BAO
GỒM CÁC LĨNH VỰC SAU ĐÂY:
QUẢN LÝ DÒNG TIỀN. Công việc này có liên quan đến cách
thức Bạn phân bổ thu nhập để đáp ứng các nhu cầu chi tiêu
hàng ngày và cách thức Bạn để dành ra đủ tiền và tài sản khác
để đáp ứng các mục tiêu tài chính trong tương lai.
QUẢN LÝ RỦI RO. Đây là một trong những lĩnh vực quan
trọng nhất của hoạch định tài chính cá nhân. Có nghĩa là
phải chắc chắn rằng Bạn có đủ thu nhập cho gia đình nếu có
những tình huống không lường trước xảy ra như chết sớm,
thương tật hay bệnh hiểm nghèo.
KẾ HOẠCH ĐẦU TƯ. Công việc này bao gồm việc phân bổ tài
sản của Bạn đầu tư vào các công cụ tài chính khác nhau nhằm
đáp ứng các mục tiêu đầu tư và tăng trưởng tài sản của Bạn
KẾ HOẠCH HƯU TRÍ. Công việc này tập trung vào việc tích
lũy tài sản trong quãng thời gian còn làm việc để có thể độc
lập về tài chính khi nghỉ hưu.
1
2
3
4

7. ƯU TIÊN CỦA CHÚNG TA LÀ GÌ ?
Ở độ tuổi này, một số người có thể mới bắt đầu (đi) làm việc.
Bạn lo lắng đến việc đáp ứng nhu cầu chi tiêu hàng ngày
của Bạn đồng thời có thể dành dụm được ít tiền để lập gia
đình hay căn nhà riêng đầu tiên. Mặc dù có vẻ như trong
giai đoạn này Bạn chưa có những trách nhiệm tài chính
quan trọng (đối với người phụ thuộc), tuy nhiên, Bạn cũng
nên xem việc bảo vệ nguồn thu nhập là ưu tiên hàng đầu.
Bên cạnh đó, Bạn cần đảm bảo rằng có đủ bảo hiểm trong
những trường hợp rủi ro không mong đợi như bệnh tật,
bệnh hiểm nghèo và thương tật. Số tiền còn dư ra sau khi
đã trích ra phần dành cho tiết kiệm đáp ứng các mục tiêu
ngắn hạn nên được đầu tư vào các tài sản có khả năng sinh
lời cao hơn.
Ở độ tuổi này, thường thì Bạn đã có gia đình và có con cái.
Các cam kết về tài chính và trách nhiệm đối với gia đình
cũng lớn hơn, việc bảo vệ gia đình (những người phụ
thuộc) trở nên quan trọng hơn trước. Bạn cần xem lại các
kế hoạch bảo hiểm khi thu nhập của Bạn tăng lên và trách
nhiệm đối với gia đình cũng tăng lên. Bạn cũng bắt đầu
quan tâm đến việc để dành đủ tiền cho con cái học hành
đến nơi đến chốn. Bạn cũng nên dành một số tiền nào đấy
cho quỹ hưu trí của Bạn, bởi lẽ, càng bắt đầu tiết kiệm càng
sớm, càng dễ dàng đạt được mục tiêu hơn.
$ 7 $
Bước đầu tiên trong việc
hoạch định tài chính cá
nhân bao gồm việc xác
định các mục đích và mục
tiêu tài chính ưu tiên. Tại
từng giai đoạn khác nhau
trong cuộc sống, Bạn
có những nhu cầu khác
nhau và đương đầu với
những thách thức khác
nhau. Điều quan trọng
là xác định được các mục
tiêu tài chinh ưu tiên của
Bạn là gì để thiết lập các
mục tiêu thực tế (có thể
thực hiện được) và sử
dụng hiệu quả nguồn lực
tài chính của mình.
Ở ĐỘ TUỔI 20.
Ở ĐỘ TUỔI 30 VÀ 40
Ở ĐỘ TUỔI 50 VÀ CAO HƠN
Khi mà các con của ông/bà đã trưởng thành, độc lập về tài
chính và các khoản vay mua nhà (nếu có) và các cam kết
tài chính khác gần như đã tất toán xong, cũng là lúc Ông/
Bà cần xem xét lại các hợp đồng bảo hiểm của mình. Lưu
ý rằng, đây là giai đoạn mà tần suất chúng ta bị mắc bệnh
nhiều hơn. Ông/Bà nên cân nhắc kế hoạch bảo hiểm y tế
dài hạn để bảo vệ trong trường hợp Ông/Bà không thể tự
chăm sóc tốt bản thân do ốm đau hay thương tật. Vài năm
trước khi nghỉ hưu, xem lại tài sản mình có là rất quan trọng,
đảm bảo rằng Ông/Bà đã để dành đủ tiền cho cuộc sống
khi nghỉ hưu.

8. Sẽ dễ dàng hơn cho Bạn khi thiết lập các mục tiêu tài chính thực tế nếu Bạn xác định rõ
các kế hoạch ưu tiên.
Hãy đảm bảo rằng, Bạn thường xuyên xem xét lại Danh sách các kế hoạch ưu tiên, đặc
biệt trong từng giai đoạn khác nhau của cuộc sống và mỗi khi hoàn cảnh gia đình có sự
thay đổi quan trọng. Những sự kiện quan trọng đó bao gồm khi bắt đầu đi làm, chuẩn bị
lập gia đình, sắp mua nhà, đầu tư, sắp có con hoặc chuẩn bị nghỉ hưu.
CHO BIẾT THỨ TỰ ƯU TIÊN CỦA BẠN BẰNG CÁCH ĐÁNH DẤU
VÀO Ô THÍCH HỢP
$ 8 $
Bảo vệ tài sản gia đình trong trường hợp
có tử vong hay thương tật xảy ra
Bảo vệ thu nhập gia đình nếu không may
mắc bệnh hiểm nghèo
Bảo hiểm chi phí điều trị trong bệnh viện
và chi phí chữa bệnh hiểm nghèo
Bảo hiểm tàn tật do tuổi già
Dành tiền quỹ học vấn cho con cái
Quỹ hưu trí
Tiết kiệm cho các mục tiêu
ngắn hạn (3-5 năm, như mua xe ô-tô mới)
Tiết kiệm cho mục tiêu trung hạn (6-10 năm,
như trả bớt nợ mua nhà trả góp)
Di chúc
Thấp Cao Trung bình
CÔNG CỤ THỰC HÀNH 3

9. CHÚNG TA
“ĐÁNG GIÁ” BAO NHIÊU?
$ 9 $
Bước kế tiếp trong việc hoạch
định tài chính cá nhân là xem
lại tình hình tài chính hiện
tại và đánh giá giá trị tài sản
thuần của Bạn. Tài sản thuần
là sự chênh lệch giữa giá trị
tài sản có và (các) khoản nợ
phải trả. Chúng ta cần lưu ý
để không làm phát sinh thêm
những khoản nợ không cần
thiết, đồng thời luôn tận dụng
cơ hội tích lũy thêm tài sản.
Chị Giàu: Anh à, nhà chị Thảo giàu thiệt
đó! Họ mới mua một căn chung cư nữa
và một chiếc xe ô tô mới.
Anh Lộc: Em ơi, tài sản thực sự của
một người không được xác định bằng
những thứ mà người ta sở hữu. Nếu họ
đi vay mượn một số tiền lớn để mua sắm
những thứ đó thì cũng có nghĩa là nghĩa
vụ trả nợ của họ cũng tăng lên.
Chị Giàu: Ồ, ra thế! Thế có nghĩa là tài
sản thực của chúng ta có thể còn cao
hơn của họ à, mặc dù chúng ta đang
sống trong căn nhà nhỏ hơn và cũng đi
xe bé hơn họ sao?
Anh Lộc: Có thể lắm chứ!

10. CÔNG CỤ THỰC HÀNH 4
Hãy hoàn thành bảng cân đối tài sản dưới đây, để xác định giá trị tài sản thuần của bạn.
TÀI SẢN CÓ
TIỀN/TƯƠNG ĐƯƠNG TIỀN
Tài khoản thanh toán
Tiết kiệm
Tiết kiệm kỳ hạn
USD/Ngoại tệ khác
Khác
Tổng tiền
TÀI SẢN SỬ DỤNG CÁ NHÂN
Nhà
Xe ô tô/Xe máy
Khác
Tổng tài sản cá nhân
TÀI SẢN ĐẦU TƯ
Tài sản cá nhân
Cổ phiếu/Chứng chỉ quỹ
Trái phiếu
BHNT (cash values)
Bất động sản cho thuê
Vàng
Khác
Tổng tài sản đầu tư
TIẾT KIỆM HƯU TRÍ
Bảo hiểm hưu trí tự nguyện
Phúc lợi Hưu trí nhân viên
Tổng tiết kiệm Hưu trí
TỔNG TÀI SẢN
NỢ PHẢI TRẢ
Dư nợ mua nhà
Nợ vay mua xe
Dư nợ thẻ tín dụng
Thấu chi thẻ Ghi nợ
Nợ khác
TỔNG NỢ PHẢI TRẢ
Số liệu của Bạn
$10$ *Tài sản thực = tổng tài sản - tổng nợ phải trả

11. BẢO HIỂM BAO NHIÊU LÀ ĐỦ?
Anh Lộc: cuối cùng thì chúng ta
cũng đã làm xong danh sách các tài
sản có và nợ của gia đình. Bên cạnh
đó, ngoài việc chúng ta sẽ để dành
ra một số tiền tương đương 6 tháng
thu nhập của cha đề phòng trong
những trường hợp khẩn cấp, chúng
ta cũng cần phải để dành tiền cho
quỹ giáo dục của các con và đảm bảo
rằng chúng ta cần có đủ tiền để bù
đắp các chi phí sinh hoạt của gia đình
nếu không may cha không còn ở bên
chúng ta nữa!
$11$
Chị Giàu: Trời ạ! Thôi đi anh, nói toàn
chuyện sui xẻo không à!
Anh Lộc: Hoạch định tài chính là
như vậy đó, chuẩn bị cho những tình
huống không mong đợi có thể xảy
đến nữa, em hiểu không!
Em An: Cha à, làm thế nào mà chúng
ta có đủ tiền để chi trả cho mọi thứ
được ạ?
Anh Lộc: Con gái à, cha muốn nói đến
hai từ “bảo hiểm”. Thông qua việc sử
dụng một cách thận trọng các công
cụ tài chính như bảo hiểm và quỹ đầu
tư, chúng ta có thể đạt được các nhu
cầu và mục tiêu tài chính đã đặt ra.
BHNT TRỌN ĐỜI
Tham gia sản phẩm này, Bạn được bảo hiểm suốt
đời miễn là Bạn đóng phí bảo hiểm đầy đủ. Hầu
hết các hợp đồng BHNT trọn đời có tích lũy giá
trị tiền mặt mà khách hàng có thể rút ra, trong
trường hợp khẩn cấp (cần tiền), dưới hình thức
vay giá trị hợp đồng. Khách hàng cũng có thể
mua thêm một số sản phẩm bảo hiểm bổ trợ
kèm theo Hợp đồng bảo hiểm chính, để bảo vệ
trong trường hợp bệnh tật và thương tật toàn bộ
vĩnh viễn.
BHNT HỖN HỢP
BHNT hỗn hợp nhằm mục đích tích lũy tiết kiệm
trong một giai đoạn thời gian nhất định. Công
ty bảo hiểm sẽ chi trả số tiền bảo hiểm cộng với
bảo tức/lãi (nếu có) khi Hợp đồng đáo hạn, hay
khi người được bảo hiểm tử vong hoặc bị thương
tật toàn bộ vĩnh viễn khi Hợp đồng còn hiệu lực.
Tùy theo nhu cầu của Bạn là gì, Hợp đồng BHNT
hỗn hợp có thể xem như một kế hoạch tiết kiệm
cho nhiều mục đích khác nhau, tiết kiệm cho quỹ
giáo dục của con cái hay kế hoạch hưu trí.
BẢO HIỂM TỬ KỲ
Có bảo hiểm tử kỳ, Bạn được bảo hiểm trong một
thời gian nhất định. Nếu có tử vong hay thương
tật toàn bộ vĩnh viễn xảy ra đối với người được
bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ chi trả số tiền bảo
hiểm (mệnh giá hợp đồng bảo hiểm) cho người
thụ hưởng. Bảo hiểm tử kỳ không có giá trị tiền
mặt khi hủy ngang hợp đồng hay khi hợp đồng
đáo hạn. Tuy nhiên, phí bảo hiểm tử kỳ cũng thấp
hơn so với phí của BHNT trọng đời/hỗn hợp. Bảo
hiểm tử kỳ thường có kỳ hạn 5 đến 40 năm và có
thể gia hạn mỗi khi đáo hạn.
BHNT LIÊN KẾT ĐẦU TƯ (Investment-
Linked Policy)
ILP đầu tư vào nhiều công cụ tài chính khác nhau
đồng thời cung cấp cho khách hàng một số lựa
chọn kế hoạch bảo hiểm tùy theo nhu cầu của
khách hàng.
Bảo hiểm nhân thọ (BHNT) bảo vệ Bạn
và gia đình về mặt tài chính trong
trường hợp rủi ro có tử vong, thương
tật toàn bộ vĩnh viễn hay bệnh hiểm
nghèo xảy ra. Dưới đây là một số sản
phẩm BHNT phổ biến trên thị trường:

12. BẠN CÓ BIẾT BẠN CẦN ĐƯỢC BẢO HIỂM BAO NHIÊU TIỀN LÀ
ĐỦ KHÔNG?
Tổng số tiền BH
thu nhập cần thiết (VNĐ)
9.162
9.983
10.787
11.575
12.348
13.106
13.849
14.578
15.292
15.992
16.678
$12$
Dưới đây là một ví dụ đơn giản
để xác định Bạn cần (được
bảo hiểm) bao nhiêu tiền.
Sử dụng Bảng A (cho biết tổng
“số tiền bảo hiểm thu nhập”
cần thiết cho mỗi 1.000 VNĐ
thu nhập cần cho một năm),
hãy thử tính nhu cầu bảo hiểm
thu nhập của gia đình anh Lộc.
Năm kéo dài
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Năm kéo dài
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Tổng số tiền BH
thu nhập cần thiết (VNĐ)
17.351
18.011
18.658
19.292
19.914
20.523
21.121
21.707
22.281
22.844
Giả sử gia đình anh Lộc cần 300 triệu đồng một năm và quỹ bảo vệ thu nhập gia đình cần đủ chi dùng
cho đến khi bé Tài có thể tự lập khi em được 22 tuổi.
Thu nhập cần cho 1 năm (triệu đồng)
Số năm cần tiền (năm)
Mỗi 1.000 VNĐ một năm sẽ cần
(theo Bảng A trên – số tiền BH thu nhập cần thiết)
Tổng số tiền cần (A * C/1.000) (Triệu đồng)
Tổng nợ phải trả (số liệu từ Bảng cân đối tài sản)
Các quỹ tiền mặt khả dụng khác (Triệu đồng)
(Tiền/tương đương tiền + tài sản đầu tư
+ Lương hưu + Bảo hiểm nhân thọ)
Số tiền cần được bảo hiểm (D+E-F) (Triệu đồng)
Gia đình anh Lộc Gia đình Bạn thì sao?
300
20
16.678
5.003,4
1.007,6
3.000,0
3.011,0
A
B
C
D
E
F
G
CÔNG CỤ THỰC HÀNH 5
Bây giờ Bạn có thể tính toán được số tiền bảo hiểm cần thiết để có thể bảo vệ nguồn thu
nhập gia đình sử dụng bảng mẫu ở trên. Để có thông tin thêm về các sản phẩm BHNT, quý
khách hàng có thể tham khảo tại website các công ty bảo hiểm.

13. LÀM SAO CÓ ĐỦ TIỀN TRANG TRẢI
CHI PHÍ HỌC VẤN NGÀY CÀNG CAO?
Bạn có biết Bạn cần phải để dành ra bao nhiêu tiền cho quỹ giáo dục của con Bạn không?
Dưới đây là một ví dụ về chi phí học vấn hàng năm của em An “du học tại chỗ” tại một trường
Đại học Quốc tế trong nước (RMIT) và bé Tài du học Mỹ sau này.
CHI PHÍ HỌC ĐẠI HỌC TRONG NƯỚC
Anh Lộc đã có đủ tiền cho em An đi học Đại học và bắt
đầu tiết kiệm cho bé Tài đến năm 18 tuổi du học Mỹ.
Với các giả thiết lạm phát bình quân mỗi năm tăng
5% và khoản tiền tiết kiệm và đầu tư định kỳ của anh
Lộc kỳ vọng mang lại mức sinh lời 14% một năm, mỗi
tháng anh Lộc phải để dành cho quỹ giáo dục này là
khoảng 20 triệu đồng.
Đôi khi, chi phí học vấn có thể tăng nhanh hơn so với
tỷ lệ lạm phát. Khi đó, Bạn cũng cần nhiều tiền hơn
cho quỹ giáo dục này.
NGUỒN NGÂN SÁCH CHO QUỸ GIÁO DỤC
Để tiết kiệm cho quỹ giáo dục của con, Bạn có thể cân nhắc một số lựa chọn sau:
• Gửi tiết kiệm ngân hàng
• Mua Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp
• Đầu tư vào một sản phẩm (quỹ) đầu tư dài hạn
Một công cụ tài chính có tỷ suất sinh lời cao hơn có thể
giúp Bạn đạt được mục tiêu tài chính với số tiền tiết
kiệm định kỳ hàng năm nhỏ hơn. Mặt khác, bắt đầu tiết
kiệm càng sớm, tài sản Bạn tích lũy được càng nhiều. Tuy
nhiên, bất kỳ sản phẩm đầu tư nào cũng có một mức độ
rủi ro nhất định.
Bạn có biết, nếu Bạn muốn có 5 tỷ đồng trong vòng 20
năm tới, Bạn cần để dành ra 6,6 triệu đồng một tháng
nếu đầu tư vào một công cụ có tỷ suất sinh lời 10% một
năm? Tuy nhiên, nếu Bạn để 10 năm sau mới bắt đầu tiết
kiệm, thì số tiền Bạn cần phải dành ra để tiết kiệm mỗi
tháng là 24,4 triệu đồng!
Vì vậy, hãy bắt đầu tiết kiệm sớm. Với lãi kép, Bạn chỉ cần
dành ra 2 triệu đồng/tháng đầu tư vào Quỹ mở VFF của
VinaWealth (giả sử VFF tăng trưởng bình quân 8% một
năm), sau 20 năm, tài khoản của Bạn có thể tăng lên
gần 1,2 tỷ đồng.
$13$
Chi phí
Học phí
Sách vở, dụng cụ học tập
Chi phí sinh hoạt khác
TỔNG CỘNG
RMIT (Việt Nam)
(USD/năm)
7.000
500
2.000
9.500
Du học Mỹ
(USD/năm)
45.000
1.000
15.000
61.000
SỨC MẠNH CỦA LÃI KÉP

14. KHÔNG ĐỦ TIỀN (SINH SỐNG)
KHI NGHỈ HƯU
Ông Phúc: Dạo này, mọi thứ đắt đỏ quá đi! Một
tô phở ngày xưa chỉ có 10.000 đồng. Còn bây giờ,
49.000 đồng một tô phở tí xíu!
Anh Lộc: Bố à, đó là do (gọi là) lạm phát.
Ông Phúc: Ái chà, Bố từng hy vọng rằng, khi bố
về hưu năm 65 tuổi, số tiền dành dụm được đủ để
Bố chi tiêu đến năm 80 tuổi. Nhưng, nhìn những gì
đang diễn ra, không biết nó còn đủ để chi tiêu thậm
chí chỉ trong vài năm tới nữa không biết!
Anh Lộc: Bố đừng lo, còn có con lo cho Bố đây mà.
Ông Phúc: Bố biết con là đứa hiếu thảo. Nhưng con
đã cố gắng thu xếp mọi thứ ổn thỏa rồi. Nhờ vậy
mà Bố đã có thể tiết kiệm cho mình khi nghỉ hưu từ
nhiều năm nay rồi.
BẠN CÓ BIẾT BẠN CẦN BAO NHIÊU
TIỀN KHI NGHỈ HƯU KHÔNG?
Một ví dụ:
Giả sử Anh Lộc hiện tại 40 tuổi. Nếu anh ấy tiếp tục làm
việc cho đến khi về hưu năm 60 tuổi, anh ấy có thể tiếp
tục tích lũy thu nhập và tài sản thêm 20 năm nữa (60-40).
Thu nhập hiện tại của anh Lộc là 360 triệu đồng một năm
(30 triệu/tháng) và tăng bình quân 5%/năm.
Anh ấy muốn khi nghỉ hưu có thu nhập hàng năm là 250
triệu đồng (theo giá trị tiền hiện tại). Do ảnh hưởng của
lạm phát, giả sử bình quân 5%/năm, vào thời điểm nghỉ
hưu, số tiền này tương đương với 663 triệu đồng.
Giả sử tuổi thọ trung bình của đàn ông là 83 tuổi (phụ nữ là
88 tuổi), anh ấy cần có thu nhập đủ cho cuộc sống khi nghỉ
hưu trong 23 năm (83-60).
Để đạt được mục tiêu đó, anh ấy cần tích lũy để có số tiền
$14$
là khoảng 10,6 tỷ đồng khi nghỉ hưu vào năm
60 tuổi. Nói cách khác, anh ấy phải dành ra
khoảng 1/3 thu nhập (36%) để tiết kiệm và
đầu tư sinh lợi cho mục tiêu hưu trí này, với
mức sinh lời giả thiết là 10%/năm.
Bạn cũng vậy! Qua ví dụ trên, Bạn có thể
tính toán được mình cần có (tích lũy đủ) bao
nhiêu tiền để có đủ thu nhập khi nghỉ hưu
như mong muốn. Một số chuyên gia tư vấn
tài chính khuyên rằng, theo kinh nghiệm, Bạn
cần tối thiểu 70% thu nhập năm gần nhất để
có thể duy trì mức sống hiện tại khi nghỉ hưu.
Nhiều người nhận thức sai lầm rằng lương
hưu từ BHXH bắt buộc là có thể đủ cho họ
sống khi về hưu.
Cần nhớ rằng, lương hưu từ BHXH chỉ có thể
đủ cho những nhu cầu chi tiêu rất cơ bản. Nếu
Bạn đóng đầy đủ BHXH từ khi bắt đầu đi làm
cho đến khi nghỉ hưu (liên tục trong vòng 25
năm trở lên), tiền lương hưu mà Bạn nhận
được là từ 45% - 75% mức lương bình quân
đóng BHXH của Bạn mà thôi.
Tùy theo Bạn muốn có cuộc sống như thế
nào sau khi nghỉ hưu, nếu chỉ có tiền lương
từ BHXH chắc chắn là không đủ. Vì vậy, Bạn
cần có thêm nguồn tiết kiệm và đầu tư riêng
để cải thiện thu nhập khi nghỉ hưu.
Nếu Bạn có suy nghĩ về việc tạo ra nguồn
thu nhập khi về hưu, Bạn có thể cân nhắc các
công cụ sau đây:
• Bảo hiểm niên kim
• Tài khoản tiết kiệm hay đầu tư
• Chứng chỉ tiền gửi ngân hàng
Hãy hỏi ý kiến chuyên gia tư vấn của Bạn để
có thêm thông tin về các lựa chọn trên.
CÔNG CỤ THỰC HÀNH 6
Hãy lập kế hoạch hưu trí càng sớm càng tốt. Tiền lương từ BHXH chỉ đủ cho những chi phí
rất cơ bản. Sử dụng công cụ hoạch định tài chính khi nghỉ hưu của VinaWealth tại www.
vinawealth.com.vn để xem Bạn đã để dành đủ tiền cho hưu trí hay chưa.

15. TẠI SAO PHẢI ĐẦU TƯ?
VÌ SAO KHÔNG NÊN CẤT TIỀN TRONG TỦ Ở NHÀ?
Nhiều người thường nghĩ rằng đầu tư chứa đựng rất nhiều
rủi ro. Thực tế, đầu tư được hiểu là tối đa hóa lợi nhuận
khoản tiền/tài sản mà Bạn dành dụm được bằng cách sử
dụng (đầu tư vào) nhiều công cụ tài chính khác nhau. Một
số loại công cụ đầu tư phổ biến bao gồm:
$15$
Anh Phát: Anh, em nghe được
một số thông tin ở quán café.
Họ nói giá cổ phiếu ABC sẽ tăng
trong vài ngày tới. Có thể đây là
thời điểm tốt để anh đầu tư đấy?
Anh Lộc: Em trai à, chúng ta cần
có cái nhìn dài hạn khi đầu tư.
Lựa chọn (canh) thời điểm (tốt)
để đầu tư không phải là cách đầu
tư an toàn. Bên cạnh đó, tin đồn
trên thị trường thường hiếm khi
là sự thật. Có rất nhiều yếu tố cần
đánh giá trước khi đưa ra quyết
định đầu tư.
Ông Phúc: Đầu tư ư? Rủi ro lắm!
tốt hơn ta nên giữ tiền trong tay,
như Bố đang làm đây này. Nắm
được tiền trong tay luôn là cách
đặt cược an toàn nhất.
Anh Lộc: Không phải vậy đâu Bố.
Đầu tư một cách thận trọng là cần
thiết để đồng tiền của chúng ta
có thể sinh lời. Sức mua của đồng
tiền theo thời gian có thể bị ăn
mòn đi bởi chi phí gia tăng do lạm
phát nếu chúng ta không đầu tư
sinh lãi một cách thận trọng.
•Chứng khoán có lãi suất cố định (trái phiếu)
Đây là loại công cụ (chứng khoán) nợ do Chính phủ hoặc
Doanh nghiệp phát hành để huy động vốn. Nhà đầu tư (là
người cho vay) sẽ được hoàn trả lại vốn đầu tư gốc khi trái
phiếu đáo hạn. Khi Bạn nắm giữ chứng khoán lãi suất cố
định, Bạn cũng sẽ nhận được tiền lãi cố định theo định kỳ.
•Cổ phiếu
Cổ phiếu là một hình thức sở hữu trong một công ty cổ
phần. Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư trong một công ty cổ
phần tùy thuộc vào số lượng cổ phiếu mà họ đang nắm giữ,
tính theo tỷ lệ phần trăm trên tổng số cổ phần mà công ty
phát hành. Cổ đông có cơ hội được nhận cổ tức hay hưởng
lợi (lãi vốn) khi giá cổ phiếu của công ty tăng lên.
•Quỹ mở
Quỹ mở là quỹ đầu tư do một công ty quản lý quỹ chuyên
nghiệp lập và quản lý. Quỹ có thể đầu tư vào một hoặc hơn
vào ba loại tài sản đầu tư cơ bản sau đây – tiền gửi, trái phiếu
và cổ phiếu.
•Bảo hiểm nhân thọ liên kết đầu tư (ILP)
ILP là một sản phẩm BHNT có yếu tố (lựa chọn) đầu tư, do
công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp quản lý, gắn kèm trong
sản phẩm. Tương tự như Quỹ đầu tư, ILP có nhiều lựa chọn
phân bổ đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro của nhiều khách
hàng khác nhau.
CƠ BẢN VỀ ĐẦU TƯ
1.Xác định mục tiêu đầu tư và thời hạn đầu tư
2.Cân nhắc mức độ rủi ro Bạn có thể chấp nhận và mức sinh lời kỳ vọng.
3.Quyết định tỷ lệ phân bổ tài sản đầu tư phù hợp. Nghĩa là tỷ lệ phân bổ tiền đầu tư vào nhiều loại tài sản
khác nhau như thế nào, bao gồm bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và tiền gửi/tiền mặt.
4.Cân nhắc làm thế nào đa dạng hóa (danh mục) đầu tư của Bạn
5.Nghiên cứu kỹ để lựa chọn chuyên viên tư vấn chuyên nghiệp có thể giúp Bạn ra các quyết định đầu tư
6.Cân nhắc các loại phí và chi phí giao dịch liên quan đến khoản đầu tư mà Bạn dự định lựa chọn.
7.Thường xuyên theo dõi các khoản đầu tư của mình và định kỳ xem xét lại các mục tiêu đầu tư.
Để có thêm thông tin hướng dẫn về đầu tư, Quý khách hàng có thể truy cập website của VinaWealth tại
www.vinawealth.com.vn để tìm hiểu thêm.

16. 10 ĐIỀU NÊN LÀM
ĐỂ CÓ TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH TƯƠI SÁNG CHO BẠN VÀ GIA ĐÌNH
BẠN ĐÃ LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH CHO TƯƠNG LAI CHƯA?
Trả lời và đánh dấu vào các ô dưới đây, Bạn sẽ biết được mình đã hoạch định tài chính tốt hay chưa?
Tôi đã có lập Bảng chi tiêu ngân sách gia đình hàng tháng
Tôi có một quỹ dự phòng khẩn cấp tương đương 6 tháng chi tiêu hàng tháng
Tôi đã xác định được các mục tiêu (dài hạn) và nhu cầu tài chính của tôi
Tôi biết tài sản ròng của tôi là bao nhiêu (tài sản trừ nợ phải trả)
Tôi có một kế hoạch rõ rang để đạt được các mục tiêu tài chính của tôi
Tôi và gia đình đã được bảo hiểm đầy đủ trong các trường hợp rủi ro bệnh tật,
tai nạn hay mất nguồn thu nhập (không còn khả năng làm việc)
Tôi biết được (cách tính) tiền lương hưu từ BHXH mà tôi được nhận khi về hưu
Tôi biết tôi cần bao nhiêu tiền để sinh sống sau khi nghỉ hưu
và đã bắt đầu để dành tích lũy cho quỹ hưu trí của tôi.
Tôi đã dành ra một phần thu nhập để đầu tư sinh lời tốt hơn
Tôi có định kỳ xem xét lại kế hoạch tài chính của mình
$16$