Eksporti-Import dhe marrëveshjet per tregti të lirë

1. Lënda: Makroekonomi 2
Tema:
Eksportet - importet
dhe
marrëveshjet për tregti të lirë
Punoi:
Merdian Nimani
Shqiprim Lulaj

2. Hyrje
Doganat e Kosoves kane nje mision te gjere duke filluar nga mbrojtja e shtetit,
ekonomis dhe qytetarve.
Kanë një kontribut ne qështjet ekonomike permes taksave te ndryshme gjithashtu
edhe edhe te sigurise permes luftimit te aktiviteteve ilegale.
Ne ket punim do te fokusohemi me shum ne dushen e inporteve,eksporte dhe
marrveshjeve per tregti te lir qe ka bere kosova pas vitit 1999

3. Kosova inporton një kategori të gjerë të mallrave pasi që prodhimit
vendore ende janë ne nje faze fillestare per shumicen e produkteve.
Pas intervenimit ne nderkombetar ne vitin 1999,Kosova perjetoj nje rritje
te shpejt te inportit ndersa nuk e percjell me rritje ne eksport dhe ne
sektorine prodhimit vendor ne te cilin paraqesin treguesin kryesor te
dobis se ekonomise se Kosoves.
Për fuqizimin te mardhenieve miqesore me vendet ne rajon dhe te BE-se
Kosova ka arritur te bej marrveshje me disa vende ne ballkan permes
marrveshjes per tregti te lire (cefta) dhe me disa shtete te bashkimit evropian
permes marrveshjeve preferienciale per qellim nje zhvillimit ekonomik per
Kosoven.

4. Me qellim te zhvillimit dhe fuqizimit te mardhanieve miqesore
veqanarisht bashkpunim ekonomik dhe tregtar, duke ju permbajtur
ekonomis se tregut Kosova ka bere marrveshjen preferenciale me BE-ne
ne vitin 2000 dhe marrveshjen MTL-ne (CEFTA) ne dhjetor te 2006 dhe
eshte e barabarte me te gjitha shtetet te cilat jane antarsuar ne kete
marrveshje
Marrëveshjet e Tregtisë së lirë të implementura janë:
- Me Republikën e Shqipërisë nga data 01.10.2003
- Me Republikën e Maqedonisë nga data 03.08. 2005
- Me Republikën e Kroacisë nga data 01.11.2006 dhe
- Me Republikën e Bosnjës dhe Hercegovinës nga data 12.12.2006

5. Vlene te theksohet Marrveshjet e Tregtise se lire me Shqiprine dhe Bosnja e
Hercegovinen jane plotesisht te lira per te gjithe artikujt si ata bujqesore po
ashtu edhe ata industrial
Me Maqedonine dhe Kroacine ,kane disa kufizime per disa produkte
te caktuara dhe ate per produktet te cilat inportohen nga keto dy
vende,sa u perket produkteve me origjine nga Kosova nuk kane asnje
kufizim gjate eksportit ne keto dy vende qe do te thote jane te liruara
nga taksat doganore.

6. Eksportet dhe importet gjatë vitit 2012 me BE-ne dhe CEFTA

7. Shkëmbimet tregtare janar – shtator 2012, kane arritur vlerën prej 2.05
miliardë euro . Kontributi i eksporteve ne volumin tregtare është
201mil/€ , rënie për 18% krahas nëntë mujorit te vitit te kaluar.
Kurse, vlera e importeve është prej 1,848.4 milion euro rritje prej 4.4%
po për te njëjtën periudhe krahasuese.
Mbulimi i importeve nga eksporti brenda kësaj periudhe (janar -shtator
2012) është 11%.

8. Edhe për këtë nëntëmujor, pjesa më e madhe e qarkullimit
tregtare është realizuar nga vendet e BE-së, duke arritur
vlerën prej 801mil/€ ose 39.3% e shkëmbimeve të
përgjithshme të Kosovës.
Importi nga këto vende ka arritur në 718 mil/€ ose 39%
pjesëmarrje në importet e përgjithshme, rritje për 9.5% në
raport me periudhën e njëjtë të vitit paraprak. Gjithashtu
në eksportet e Kosovës rolin dominant e kanë vendet e
BE-së, ku në këto vende janë realizuar 41% e eksporteve
të përgjithshme ose 82 mil/€, ndërsa rënie ka për 20.6%.

9. Shkëmbimet tregtare me vendet e CEFTA-s, kanë arritur
vlerën në 700 mil/€ ose 34% e shkëmbimeve të përgjithshme
tregtare.
Importi nga vendet e CEFTA-s për këtë periudhe kohore
(janar-shtator 2012) ka arritur në 626 mil/€ ose 33.8% të
totalit të importit. Rënie ka pasur për 2.5% në raporte me
periudhën e njëjtë të vitit 2011.
Në këtë grup vendesh kemi një dominim nga vendet si:
Maqedonia 11.7%, Serbia 11.2%, Shqipëria 4.3% të
totalit të importit në Kosovë.
Kurse eksportet në vendet e CEFTA-s kanë arritur vlerën
prej 73 mil/€ ose 36.5,% pjesëmarrje në eksportet e
përgjithshme të Kosovës. Rritje ka pasur për 15.2 %
krahasuar periudhën e njëjtë me vitin 2011

10. Partnerët kryesore eksport inport për
vitin 2012
EKSPORT IMPORT

11. Rekomandimi jone eshte qe permes Doganave ti mbrojm
produktet tona vendore, ne ato fusha ku prodhuesit vendor
munt ta mbulojn tregun me produkte vendore dhe te kemi
disa ndalesa me disa shtete qe nuk kemi raporte te mira
shtetrore qe mos ti favorizojm produktet e tyre.