1. Sturen op gezondheidswinst
De Nacht van Transparantie - Inspiratiesessie
Utrecht, 15 oktober 2015

2. ALS JE FOCUST
OP KOSTEN, GAAT
DE KWALITEIT OMLAAG
ALS JE FOCUST
OP KWALITEIT,
GAAN DE KOSTEN
OMLAAG
NACHT VAN TRANSPARANTIE 2

3. Waar zit het grootste verbeterpotentieel
voor betere kwaliteit tegen lagere kosten?
NACHT VAN TRANSPARANTIE 3
http://www.vektis.nl/index.php/nieuws/algemeen-nieuws/234-zorgkosten-
chronisch-zieken-vier-keer-zo-hoog-als-van-mensen-zonder-chronische-ziekte
2.5 miljoen Nederlanders
met een chronische aandoening
(16%)
Zorgkosten per persoon per jaar
13.5 miljoen
Nederlanders
zonder een chronische
aandoening
(84%)
Zorgkosten per persoon per jaar
€ 5.200
€ 1.300

4. NACHT VAN TRANSPARANTIE 4
BIJNA
1 OP DE 2 MENSEN
KRIJGT
VÓÓR HUN 85e
TE MAKEN MET
ARTROSE KNIE
http://www.cdc.gov/arthritis/data_statistics/arthritis_related_stats.htm

5. NACHT VAN TRANSPARANTIE 5

6. NACHT VAN TRANSPARANTIE 6
91%
Totale
knieprothese
8%
Halve
knieprothese
1%
Patellofemorale
prothese
Halve knieprothese
50 60 70 80
gemiddeld
62
jaar
10%
32%
41%
15%
2%
Totale knieprothese
50 60 70 80
gemiddeld
68
jaar3%
17%
38%
32%
10%
Leeftijd
Deze cijfers laten zien
dat bij relatief jonge
patiënten vaker een
halve knieprothese
wordt geplaatst. Bij hen
is de kans groter dat
slechts een klein deel van
het kraakbeen ernstig
versleten is.
Alle prothesen
geregistreerd voor kwaliteit
en veiligheid
Hoe tevreden bent u?
Via vragenlijsten meet de orthop
in heel Nederland.
Hartelijk dank voor het invul
In 2013 zijn 24.091 knieprothesen geplaatst. Bij bijna
iedereen (96%) was artrose de reden. Zoals u ziet, neemt
het aantal geplaatste totale knieprothesen elk jaar toe. Dat
komt deels doordat de registratie completer wordt, maar er
zijn ook meer operaties.
24.091knieprothesen
2010 2011 2012 2013
20.539
21.366
23.540
24.091
35%
mannen
65%
vrouwen
Totale knieprothese Geslacht
Relatief veel mannen krijgen een halve knieprothese. Moge
1 Een halve knieprothese voldoet soms als slechts een klein
versleten is. Dat is meestal gerelateerd aan O-benen en d
2 Ernstige slijtage van een klein deel van het kraakbeen ka
dat (een deel van) de meniscus is verwijderd. Dit is som
gescheurd en dat gebeurt meestal bij contactsporten, z
3 De ervaring heeft geleerd dat de halve knieprothese bij
beter bevalt dan bij vrouwen. Mogelijk dat botontkalkin
daar hebben vrouwen meer last van dan mannen.
42
man
Traceerbaarheid: wat is dat?
Stel dat blijkt dat een gewrichtsprothese grote pro-
blemen geeft. Via de LROI is gegarandeerd dat alle
gewrichtsprothesen die in Nederland geplaatst zijn,
kunnen worden opgespoord. De LROI informeert de
Nederlandse ziekenhuizen en ieder ziekenhuis kan
de patiënten met de betreffende gewrichtsprothese
informeren. Indien u niet wilt dat uw gecodeerde
gegevens worden opgenomen in de LROI, dan kunt
u dat aangeven bij uw orthopedisch chirurg.
Reden voor
knieprothese
96%
Artrose
Hele of halve knieprothese
De knieprothese vervangt het versleten kniegewricht.
Als slechts een klein deel van het kraakbeen versleten
is, voldoet soms een halve knieprothese. Een
knieprothese bestaat altijd uit een deel voor het
bovenbeen en een deel voor het onderbeen. In enkele
gevallen heeft artrose vooral het gewrichtsdeel tussen
de knieschijf en het dijbeenbot aangetast. Dan kan een
patellofemorale prothese voldoende zijn.
2.215 Revisieoperaties
Bij een revisieoperatie worden één of meerdere
onderdelen van de knieprothese vervangen,
toegevoegd of verwijderd.
In 2013 vonden 2.215 revisieoperaties plaats.
Hierbij werd in 47% van de gevallen de
gehele knieprothese vervangen.
Bij 39% van de operaties was het een
gedeeltelijke revisie waarbij een of meerdere
onderdelen zijn vervangen:
– insert (tussenlaag)
– onderbeengedeelte
– bovenbeengedeelte
– patellacomponent (vervangen of bijgeplaatst).
Benadering
95%
Mediale parapatella
arthrotomie
Via de voorzijde van
van boven n
NB Bij
kunnen
voor v
Daarom
tot me
Bron: LROI-
Rapportage 2013
‘Zicht op Kwaliteit
& Veiligheid’.
www.lroi.nl
http://www.lroi.nl/nl/publicaties/informatie--voorlichting

7. Naar alle waarschijnlijkheid zullen kosten voor
knieprothesenaanzienlijk blijven stijgen
NACHT VAN TRANSPARANTIE 7
€ 241 miljoen
€ 317 miljoen
2013 2020
• 4% groeiper jaar
• Circa € 10.000,- per knieprothese
Korte termijn trend
€ 50 miljoen per jaar meer
zorgkosten aan knieprothesen
Lange termijn trend
Straks 20% van de bevolking van 70 jaar
en ouder een knieprothese?
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
< 50 50-­59 60-­69 70-­79 80-­89 90+
♂
♀
http://www.mayoclinic.org/medical-professionals/clinical-updates/orthopedic-surgery/study-
hip-knee-arthroplasty-shows-7-2-million-americans-living-with-implants
Percentage van de
bevolking met een knie
prothese (naar leeftijd en
geslacht)
Jaarverslag LROI, analyse Clinics

8. NACHT VAN TRANSPARANTIE 8
Het idee is simpel
• Routinematig meten van kwaliteit als basis
voor value-basedhealthcare
• Continue verbetering van evidence-based
practice
… maar om echt te sturen op
gezondheidswinst wordt het complexer
• Kwaliteit ≠ gezondheidswinst
• Welke outcome measures?
En vooral:
wat heeft de patiënt eraan
om al die vragenlijstenin te vullen?

9. International Consortium for
Health Outcomes Measurements
NACHT VAN TRANSPARANTIE 9
• Gevalideerde methode voor
integraal meten van
kwaliteit van zorg
• Nadruk op kwaliteit van leven zoals
ervaren door de patient:
patient reportedoutcome measures
www.ichom.org

10. NACHT VAN TRANSPARANTIE 10

11. NACHT VAN TRANSPARANTIE 11

12. NACHT VAN TRANSPARANTIE 12
Zhang W, Doherty M, Peat G, Bierma-Zeinstra SM,Arden NK, Bresnihan B, et al.EULAR evidence based recommendationsfor the
diagnosisof knee osteoarthritis. Ann Rheum Dis. 2009 Sep 17.
risicofactoren
leeftijd
geslacht
BMI
werk
artrose in de familie
knieletsel in voorgeschiedenis
symptomen
kniepijn
(korte) ochtendstijfheid
funtionele beperking
signalen
crepitatie
bewegingsbeperking
botaangroei
radiologische afwijkingen
osteofyten
versmalde gewrichtsspleet
subchonrdrale sclerose
subchondrale cyste
TRANSPARANTE INDICATIESTELLING
functiemetingen
flex testen
kracht testen
timed-­up-­and-­go (TUG) test
PROMs metingen
EQ5D
KOOS
VAS
…
Is het mogelijk,
om al deze factoren
vooraf mee te nemen
in het besluit
tot wel/geen knieprothese?

13. Subjectievebeleving van gezondheidswinst
NACHT VAN TRANSPARANTIE 1313
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
eerste
deciel
2 3 4 5 6 7 8 9 laatste
deciel
Start Winst
PROMsscore(hogerisbeter)
Patiënten met beste
uitgangspositie
Patiënten met slechtste
uitgangspositie
The use of Oxford knee and hip scores,J BoneJointSurgBr August 2007vol. 89-Bno. 81010-1014
Patiënten met de slechtste
uitgangspositiehebben de
grootsteverbetering:
de 70 jarige vrouw kan
weerzelf boodschappen
halen
Patiënten met de beste uitgangspositie
hebben het beste eindresultaat:
de 55 jarige man kan weervoetballen

14. In theorie verwacht je ongeveer zoiets
NACHT VAN TRANSPARANTIE 14
Objectieve score (van functioneren van knie)
Subtjectieve score
(ervaring van
kwaliteit van leven)
Patiënten in relatief goede
gezondheid: niet opereren
Patiënten met relatief slechte
gezondheid: wel opereren
Een paar uitzonderingen
(outliers)

15. In de praktijk zieje dit …
NACHT VAN TRANSPARANTIE 15
• Er is wel een verband (kleine p)
maar de correlatie is niet heel
sterk (R2 0.34)
• Relatief veel patiënten die in
grijze gebied vallen
• Data:
• Analyseeerstecohort,246 patiënten
periode2013-2014
• Beide gemeten voorafgaand aan
behandeling(T0)
Goed fysiek
functioneren,
maar slechte
kwaliteit van leven?
Slecht fysiek functioneren,
maar goede kwaliteit van
leven?
TUG score
(lager is beter)
Oxford
knee score
(lager is beter)

16. NACHT VAN TRANSPARANTIE 16
In theory,
there is no difference
between theory and
practice.
But,
in practice,
there is.
Manfred Eigen
Nobelprijs voor scheikunde 1967

17. En om het in de praktijk te brengen vergt doorzettingsvermogen …
NACHT VAN TRANSPARANTIE 17
Logica PROMs meettraject: hoekrijg
je juiste vragenlijst bij de patient als
(werk)diagnosepas laat bekend is?
Optimaliseren response:
tablets in de wachtkamer,
persoonlijkecommunicatie,
opt-out registratie
Intake: rationaliserenvan
aantal afspraaksoorten
Spreekkamer: hoe wordt de
informatiedoor de arts gebruikt?
Analytics: hoe bouw je eengoed,
onderhoudbaar scoringmodel?
Doel: continue
meting met >80%
responserate

18. NACHT VAN TRANSPARANTIE 18