1. BIDANG BENCANA ALAM
KESELAMATAN SEMASA BENCANA ALAM
Pendahuluan
Negara Malaysia adalah sebuah negara yang mempunyai bentuk muka bumi
yang pelbagai dan mengalami iklim monson tropika. Perubahan-perubahan iklim
akan menyebabkan berlakunya bencana alam seperti banjir, kebakaran, jerebu,
rebut taufan dan sebagainya. Kesan daripada perubahan cuaca tersebut akan
menyebabkan berlakunya wabak penyakit.
Langkah-langkah keselamatan perlu diambil bagi menghadapi apa jua keadaan
ketika berlaku bencana tersebut.
Objektif
• Mengambil langkah-langkah keselamatan untuk menghindari kemalangan
di kalangan warga sekolah.
• Menyediakan peraturan bagi menghadapi bencana alam secara selamat.
• Mengadakan latihan menghadapi bencana alam.
• Menjadikan warga sekolah yang prihatin dan sentiasa bersedia
menghadapi kecemasan.
• Mewujudkan permuafakat dan perasaan tanggungjawab di kalangan
warga sekolah dan komuniti ketika menghadapi bencana alam.
46

2. Senarai bencana alam yang akan dibincangkan
• Banjir
• Kebakaran
• Perubahan cuaca
• Wabak Penyakit
Peranan Kaunselor
• Menubuhkan jawatankuasa kecemasan.
• Menyediakan peraturan menghadapi bencana alam dengan selamat.
• Mengadakan latihan kecemasan sekurang-kurangnya dua kali setahun.
• Memberi arahan kepada murid dari masa ke semasa.
• Bertindak mengawal keadaan supaya tidak panic dan kelam-kabut.
• Guru kelas menyemak jadual kedatangan murid dan memastikan semua
murid berada di tempat yang selamat. Sila cari murid yang tiada.
• Menyediakan jaket keselamatan.
• Meminta bantuan daripada pihak tertentu jika perlu seperti tentera dan
polis.
• Memastikan pihak St. John Ambulans atau Persatuan Bulan Sabit Merah
sentiasa bersedia memberi pertolongan cemas jika berlaku kemalangan
atau kecederaan.
• Melaporkan bencana yang dihadapi kepada PPD/JPN atau Ketua
Komuniti/PIBG.
47

3. • Memastikan semua suis elektrik dipadamkan.
Peranan Murid
• Jangan panik.
• Patuhi peraturan dan arahan yang diberikan.
• Menutup semua suis elektrik.
• Berpindah ke tempat tinggi yang lebih selamat.
• Membantu kawan-kawan yang perlukan bantuan.
• Laporkan sebarang insiden dengan segera kepada guru atau Kaunselor
Sekolah.
Peranan Ibu bapa
• Sentiasa mengikuti perkembangan semasa laporan kaji cuaca dan
amaran banjir.
• Menghubungi pihak sekolah untuk mendapatkan maklumat terkini.
• Memberi bantuan dan kerjasama kepada pihak sekolah semasa banjir.
48

4. 1.0 BANJIR
Definisi
Banjir merupakan satu keadaan dimana sesuatu kawasan ditengelami air
atau lumpur. Banjir boleh dikategorikan sebagai :
• Banjir Kilat berlaku akibat hujan lebat berterusan dan system
perparitan yang tidak berkesan di sesuatu kawasan.
• Banjir Lumpur ialah aliran air deras bercampur Lumpur dari tanah
tinggi ke kawasan lembah.
1.1 Banjir Kilat
• Jangan panik.
• Tutup atau matikan semua suis.
• Guru hendaklah membawa murid-murid ke tempat selamat.
• Ketua kelas / Guru kelas memastikan bilangan murid
mencukupi.
• Murid yang tiada hendaklah dicari.
• Bawa barangan peribadi yang perlu sahaja.
• Ikut arahan guru.
• Lapor diri kepada ketua darjah/guru kelas sewaktu di tempat
perpindahan.
49

5. • Guru dikehendaki menghubungi pihak penjaga.
• Guru dikehendaki menghubungi pihak bomba dan
penyelamat serta unit pertolongan cemas.
• Murid tidak perlu pergi ke sekolah sekiranya banjir
membahayakan pada hari berikutnya.
• Jika keadaan banjir sangat membahayakan. Semua murid
hendaklah berada di tempat yang selamat di sekolah
sehingga mendapat bantuan daripada pihak tertentu seperti
polis/tentera/pasukan penyelamat ataupun sehingga banjir
surut.
50
No. Tel. Bomba Dan Penyelamat : 994
No. Tel. Unit Pertolongan Cemas : 999

6. 1.2 Banjir Lumpur
(Sekolah ditepi sungai/di lereng bukit/di atas bukit)
• Sekiranya hujan lebat berterusan, murid hendaklah
berpindah ke tempat yang selamat.
• Bawa bersama barangan peribadi yang penting.
• Tutup/matikan semua suis.
• Susun buku-buku dan alatan di tempat yang selamat
sebelum meninggalkan kelas.
• Ketua kelas/guru kelas hendaklah memastikan bilangan
murid mencukupi.
• Murid yang tiada hendaklah dilaporkan dan dicari.
• Laporkan diri kepada ketua darjah/guru kelas sewaktu di
tempat perpindahan
51

7. 2.0 KEBAKARAN
Kebakaran yang berlaku disebabkan oleh litar pintas, pembakaran terbuka dan
kecuaian pengguna.
• Jangan panik dan laporkan kepada guru sekiranya ada kelihatan tanda-
tanda kebakaran.
• Tutup suis utama.
• Susun kerusi meja supaya ada ruang laluan.
• Murid-murid diminta segera meninggalkan kelas apabila mendengar
loceng kecemasan.
• Sila tutup pintu dan tingkap sekiranya ada kesempatan.
• Ikut laluan kecemasan yang diberikan/disediakan.
Ketua kelas memastikan bilangan murid menyamai jumlah kehadiran pada hari
tersebut.
• Laporkan kepada guru sekiranya bilangan ahli kelas tidak mencukupi.
• Pihak pentadbiran sekolah dikehendaki menghubungi pihak bomba.
• Menjerit meminta tolong sekiranya murid terperangkap.
• Murid jangan lari ke bilik air.
• Sekiranya ada murid terbakar, ambil tindakan segera dengan
mengarahkan murid bergolek di atas lantai. Siram / jiruskan air.
52

8. • Guru boleh menggunakan alat pemadam api sekiranya kebakaran kecil
atau sementara menunggu kedatangan pihak bomba.
• Hantar ke hospital dengan kadar segera sekiranya ada murid yang
mengalami kecederaan.
• Pihak sekolah perlu menghubungi penjaga murid yang terlibat.
• Buat laporan polis sekiranya kecederaan serius.
• Buat tuntutan insurans kebakaran takaful dengan menyediakan :
- Slip hospital
- Laporan polis
- Borang Takaful yang lengkap
3.0 PERUBAHAN CUACA
Perubahan cuaca berlaku daripada panas kepada hujan dan sebaliknya.
3.1 Kemarau / Panas Berpanjangan.
Keadaan panas yang berpanjangan akibat hujan tidak turun dalam jangka
masa panjang, suhu meningkat, bumi kering, udara berdebu, tumbuh-
tumbuhan kering dan mudah berlaku kebakaran.
• Elakkan aktiviti luar.
• Perlu banyak minum air.
• Sekiranya ada tanda-tanda ganguan kesihatan, dapatkan pemeriksaan
doktor dengan segera.
53

9. 3.2 JEREBU
Jerebu merupakan satu keadaan di mana ruang udara diselubungi
dengan debu akibat dari pembakaran terbuka, asap dari kenderaan,
kilang dan sebagainya.
• Elakkan daripada aktiviti pembakaran terbuka.
• Gunakan corong pernafasan.
• Elakkan daripada terdedah kepada udara luar.
• Sekiranya ada tanda-tanda gangguan kesihatan, dapatkan
pemeriksaan doktor
• dengan segera.
• Sentiasa memasang lampu apabila menunggu basikal atau
motosikal.
• Jangan pakai pakaian berwarna gelap.
3.3 HUJAN
• Jangan bermain hujan.
• Jangan berpayung ketika menunggang basikal atau motosikal.
• Sentiasa bersedia membawa peralatan seperti baju hujan, payung dan
lain-lain.
• Berjalan dengan cermat kerana jalan licin dan mudah tergelincir.
54

10. • Jika pakai payung, pegang payung dengan betul supaya tidak
menghalang pandangan hadapan dan gunakan payung yang berwarna
terang.
3.4 RIBUT, PUTING BELIUNG DAN ANGIN KENCANG
Ribut/taufan ialah tiupan angin kencang yang boleh mengakibatkan
kemusnahan bangunan, harta benda, tumbuh-tumbuhan dan mengancam
nyawa. Keadaan ini lazimnya berlaku secara serta-merta dan dalam
tempoh sekelip mata.
• Jangan panik.
• Murid hendaklah berada di dalam kelas atau ditempat selamat.
• Tutup tingkap dan pintu.
• Jangan hiraukan loceng sekolah.
• Patuhi arahan pihak sekolah.
• Jauhkan diri dari tempat yang memungkinkan kemalangan.
• Utamakan keselamatan diri.
• Sekiranya perlu berpindah, sila bawa barangan penting sahaja.
• Jauhkan diri dari bahan api dan bahan-bahan logam.
• Jauhi diri daripada cermin-cermin dan tingkap bercermin.
• Murid-murid dilarang bermain di padang atau ditempat-tempat yang
lapang.
• Sekiranya berada diluar bangunan, jangan berlindung di bawah pokok
besar, bangsal terbuka dan kawasan-kawasan tinggi.
55

11. • Guru Besar hendaklah mendapatkan bantuan daripada pihak tertentu
sekiranya berlaku kecederaan atau kemalangan.
4.0 BIDANG WABAK PENYAKIT
Wabak penyakit berlaku akibat daripada jangkitan kuman dan keracunan
makanan akibat dari kurang penjagaan kebersihan, persekitaran dan kebersihan
diri.
4.1 PENYAKIT BERJANGKIT
• Penjaga wajib memaklumkan taraf kesihatan murid kepada pihak
sekolah.
• Dapatkan surat kebenaran mendapatkan rawatan daripada
pentadbiran sekolah.
• Dapatkan rawatan daripada doktor.
• Dapatkan surat cuti sakit dan menyerahkan kepada pihak sekolah.
• Murid dinasihatkan supaya mengutamakan kebersihan diri, pakaian
dan tempat tinggal.
• Prihatin terhadap poster-poster dan informasi-informasi kesihatan.
• Pihak sekolah dicadangkan mengadakan ceramah kesedaran
kesihatan.
4.2 KERACUNAN MAKANAN
56

12. • Laporkan segera kepada guru kelas atau guru bertugas.
• Jangan mengambil sebarang ubat tanpa nasihat daripada doktor.
• Minum seberapa banyak air masak.
• Dapatkan surat kebenaran rawatan daripada sekolah.
• Segera ke hospital atau pusat kesihatan.
• Buat aduan ke pejabat kesihatan.
• Maklumkan kepada penjaga.
• Murid dinasihatkan supaya berehat di rumah / di hospital sehingga
pulih seperti biasa.
• Kantin hendaklah ditutup atas arahan Guru Besar.
57