1. YÖNETİMİ
STRES VE STRES
muratuzunweb.com MB Grafik
2. STRES
İnsanların esenliği ve huzuru için bir tehlike işareti veya
muratuzunweb.com MB Grafik
bir uyarı olarak algılanan ve dolayısıyla yetersiz bir
şekilde ele alınan olaylara gösterilen ve belirgin olmayan
muratuzunweb.com MB Grafik
fizyolojik ve psikolojik tepkiye stres denir.
Basit bir anlatımla stres işyerinde veya çevrede yer alan
ve sağlığa zararlı olarak görülen olaylar ve durumlar
yüzünden ortaya çıkan belirtileri kapsar. Başka bir ifade
ile stres, çevrenin potansiyel tehditlerine fiziksel ve
duygusal tepki şeklinde ortaya konulabilir.
Bu tanım birey çevre arasındaki uyumun yetersizliğini
gösterir. Stres altındaki birey sürekli yorgunluk tansiyon
yada yüksek kan basıncı gibi sorunlarla karşılaşmaktadır.
3. STRESİN BELİRTİLERİ
Zararlı etkenlerin neden olduğu strese karşı
muratuzunweb.com MB Grafik
organizmanın tepsine genel uyum sendromu adı
verilir. Genel uyum sendromu; tehlike, direnme, ve
bitkinlikten oluşan üç aşamayı içermektedir. Tehlike
muratuzunweb.com MB Grafik
evresinde en çok görülen belirtiler aşağıdaki şekilde
ortaya çıkar;
• Kalp atışı ve solunumun hızlanması
• Kan şekerinin yükselmesi
• Kaslarda gerginliğin artması kasılma ve eklem
ağrıları
• Ağızda ve boğazda kuruluk
• Bitkinlik
• İştahsızlık, zayıflama
• Çok fazla yemek yeme isteği oburluk
4. • Baş ağrısı baş dönmesi
• Dururken otururken ve yürürken dengesizlik
muratuzunweb.com MB Grafik
gösterme
• Ellerde ve ayaklarda terleme
muratuzunweb.com MB Grafik
• Uykusuzluk, aşırı uyku, dengesiz uyku
• Uykuda diş gıcırdatma, konuşma.
• Korkulu rüyalar görme, korkarak uyanma, uykuda
yürüme,
• Mide bağırsak sindirim bozukluğu
• Bulantı, kusma, ishal,
• Konuşma güçlüğü, az yada çok konuşma
• Gürültüye ve sese duyarlılık.
5. Direnme aşamasında, organizma oluşan herhangi bir
yıkımı onarmaya çalışır. Eğer başarabilirse stresin fiziksel
muratuzunweb.com MB Grafik
etkileri ortadan kalkar. Aksi halde, bireyde kaygı
düzeyinin yükselmesi, endişe sinirlilik, karamsarlık,
korku, isteksizlik, ve ilgisizlik gibi belirtiler devam eder.
muratuzunweb.com MB Grafik
Direnç evresinde başarılı olamayan birey bitkinlik
aşamasında ise dönüşü olmayan birtakım organik
bozukluklar ile karşılaşılabilir. baş ağrıları, ülser, ve
yüksek kan basıncı bireyin bu aşamada karşılaştığı
rahatsızlıklardır.
Stresli bir ortamda bulunan bireylerin en çok
karşılaştıkları belirti uykusuzluk veya uyku
düzensizliğidir. Hayatının üçte birini uykuda geçiren
insan, bu sayede bedensel ve ruhsal dinlenmesini sağlamış
ve direnmiş olur. Bireyin stresinden kaynaklanan uyku
bozuklukları onun kaygı düzeyinin yükselmesine bundan
dolayı da sinir sisteminin bozulmasına neden olur.
6. STRES VE PSİKOSOMATİK HASTALIKLAR
Kişilik katmanları, özellikle benlik gelişmesindeki saplantı ve
muratuzunweb.com MB Grafik
takıntılar, değişik organ ve sistemler üzerinde psikosomatik
olumsuzlukların oluşmasına yol açar.
En çok görülen psikosomatik hastalıklar şu şekilde
sıralanabilir.
muratuzunweb.com MB Grafik
Özellikle egzama ve ürtiker şeklinde ortaya çıkan deri
hastalıkları
Benlik gelişmesi sürecindeki çatışmaların yarattığı kaygı,
korku, öfke gibi durumların bastırılmaya çalışılması, sonucu
oluşan dolaşım sistemi sorunları.
Özellikle astım şeklinde ortaya çıkan solunum hastalıkları
çocukluk çağından bastırılmış kaygı ve korku duyguları bu
hastalığın oluşmasına yol açar. Mide ve bağırsaklarda ortaya
çıkan sindirim sistemi hastalıkları sürekli bir yere bağımlı olma
ihtiyacı hisseden ve benlik çatışması içinde olan insanlarda
görülen bu hastalık iştahın kesilmesi aşırı yeme, mide
yanmaları, gibi değişik şekillerde oluşur.
Sinir sistemi bozuklukları ve yarım baş ağrısı şeklinde ortaya
çıkan migren.
7. STRES YÖNETİMİ
Düşük bir stres ile yaşamanın bazı temel kuralları vardır. Bu
muratuzunweb.com MB Grafik
kurallar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Zamanınızı efendiniz değil ortağınız yapın.
Çoğunlukla işinizi onaylayan insanlarla birlikte olun.
muratuzunweb.com MB Grafik
Sağlığınızı mükemmelleştirmek için spor yapın.
Yaşamın bütün yönlerinden yararlanın.
Anlamlı ve doyurucu bir işe girin.
Kilonuzu arzuladığınız düzeyde tutun.
İçki ve sigarayı azaltın, mümkünse bırakın.
Kişisel özgürlüklerinizi kıskanç bir şekilde koruyun.
Yenilikleri denemeye açık olun.
Görüş açınızı geliştirecek yazılar okuyun.
İnsanlar stres ile başa çıkabilmek ve stresi kontrol
altına alabilmek için bir çok teknik denemişlerdir.
8. Bu tekniklerden bazıları şöyledir;
BEDENSEL GEVŞEME: bu konularda geliştirilmiş
muratuzunweb.com MB Grafik
olan özel özel eğitim tekniklerinden yararlanılarak
sinirsel ve fiziksel olarak derin rahatlama sağlamaya
çalışılır.
muratuzunweb.com MB Grafik
KENDİ KENDİNİ YÖNETME: Kişinin, kendi iç
uyarılma düzeyini kontrol etme ve kışkırtıcı
durumlarda nispeten serinkanlılıkla ve sakin bir
şekilde karşılık verme konularında eğitilerek beceri
geliştirmesine yardımcı olunmaya çalışılır.
YAŞAM TARZININ YÖNETİMİ: bireyin, yaşamının
her alanındaki gerilimleri ve ödülleri sürekli olarak
belirli bir dengede tutabilmesi, zamanını ve
faaliyetlerini bu dengeyi optimize edebilmek için nasıl
düzenleyeceği konusunda karar alma becerilerini
geliştirmesini ifade eder.