Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Hücresel İmalat
1. HÜCRESEL ÜRET M S STEMLER
Doç. Dr. Murat ERDAL
merdal@istanbul.edu.tr
1
HÜCRESEL ÜRET M S STEMLER
Hücresel sistem yaklaşımının esası, küçük bir
sistemin etkin ve kontrol edilebilir olma özelliğini
büyük bir sisteme yansıtmak şeklindedir. Bu
yansıma, büyük sistemin içinde, birbirinden
mümkün olduğunca bağımsız küçük alt
sistemler (hücreler ) oluşturma şeklinde
gerçekleşmektedir. Böylece büyük sistemin
karmaşıklığı yerine oluşturulan küçük sistemlerin
problemleri ile uğraşılır.
2
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
1
2. Hücresel imalat
Sistemleri, Grup
Teknolojisinin atelye
ortamına
uygulanmasından
doğan bir türevi olup
parti (batch) üretim
tarzında çalışan
atelyelerde
uygulanmaktadır.
3
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
Hücresel malat Sistemini şu şekilde tanımlamak
mümkündür:
" Fiziksel olarak biraraya kümelenmiş, özgün olarak
aletleriyle donanmış, bir birim olarak çizelgelenmiş
makinalardan oluşan küçük, özel hücrelerde
malzeme, ölçü ve geometrileri bir miktar farklılık
gösteren, benzer prosesleri gerektiren parçaları
küçük ya da orta ölçeklerde, partiler halinde imal
etmek için kullanılan bir tekniktir ".
4
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
2
3. OR J NAL SÜREÇ YERLEŞ M
MONTAJ
4 6 7 9
5 8
2 10 12
1 3 11
A B C HAMMADDELER
5
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
REV ZE ED LM Ş SÜREÇ YERLEŞ M
MONTAJ
8 10 9 12
11
4 Hücre 1 Hücre 2 6 Hücre 3
7
2 1 3 5
A B C
HAMMADDELER
6
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
3
4. Hücresel malat Sistemlerinde sistem
ürüne yönelik olup, imal edilecek
parçalar geometrik şekillerine , benzer
özelliklerine göre aileler halinde
gruplanmakta, sonra bu parça ailelerinin
imalatında (veya montajında)
kullanılacak tezgah, makina ve ekipman
kendine ait bir yerde gruplanmaktadır.
7
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
Hücresel malat Sistemi geleceğin fabrikaları için
ortaya çıkmış bir imalat sistem yaklaşımıdır.Bir HIS,
genellikle imalat hücreleri, yan montaj hücreleri ve
nihai montaj hatlarından oluşmaktadır. Hücre
şeklinde gruplandırılarak düzenleme,akış tipi atelye
sistemine benzer, ancak sistem esneklik üzerine
tasarlanmıştır. Hücre içindeki makinalar genellikle
U- biçiminde düzenlenir. Böylece işgören
makinadan makinaya parçaları yükleyerek ve
boşaltarak hareket eder.
8
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
4
5. ÜRET M SÜREÇ ve YERLEŞ M
FREZE BÖLÜMÜ
TORNA BÖLÜMÜ DELME-MATKAP ŞLEMLER
M M D D D D
L L
M M D D D D
L L
G G G P
L L
G G G P
L L
TAŞLAMA BÖLÜMÜ BOYAMA BÖLÜMÜ
L L
ALMA VE A A A
YÜKLEME MONTAJ
9
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
Ürün Yerleşimi
Giriş
Giriş
Çıkış
10
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
5
6. şçi Rotaları
11
www.meslekiyeterlilik.com
Hücreler ve şçi Rotaları
12
www.meslekiyeterlilik.com
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
6
7. Hücreler çerisinde Parça Hareketinin Yönü
Parç Yö
HÜCRESEL MALAT
S STEM HM
VE VM
U B Ç M YERLEŞ M
şçi 3
VM
L
Hücre çinde 3
şçinin Çalışma
şç alışma
Hareketleri
şçi 2
Malzeme Akışı
G
Akışı
L
şlemler:
şlemler: Final
MUAYENE
S = Talaş, Kesme
Talaş
L = Torna
HM = Yatay Freze makinesi B TM Ş
VM = Dikey Freze Makinesi S şçi 1 PARÇA
G = Taşlama
Taş
Giriş
Giriş Çıkış
13
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
“U” YERLEŞ M N N SAĞLADIĞI FAYDALAR
Malzeme akışı basit ve hızlıdır.
şçi hareket zamanı ve mesafesi düşüktür.
şçiler birbirlerine ve usta başılarına görünür
mesafededirler.(denetim avantajı)
şçi sayısı ve işçilerin hücre içindeki görevleri yeniden
düzenlenebilir.(işgücü esnekliği)
Parça ihtiyacı ve parça kalitesi hakkında etkin bir bilgi akışı
vardır.
Takım ruhunun oluşması ve birlikte problem çözümü için
uygun ortam hazırlanmaktadır.
şçiler çok fonksiyonlu özellikleriyle birden fazla istasyonda
çalışabilirler.
14
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
7
8. Bir hücresel
sistem dönüşüm
programının
aşağıdaki gibi kısıtları
bulunduğunu
belirtmektedir:
15
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
- Sistem değişimleri yapısal olarak güçtür ve yürütümü
yüksek maliyet içerir.
- Firmalar ürün yenileme için yatırıma yanaşmakta,
ancak proses yenilemekte isteksiz
davranmaktadırlar.
- Büyük belirsizlikler, istikrarsızlıklar altında karar
vermede, değişimden ve bilinmeyenden korku
nedeniyle, " hiçbirşey yapmama" eğilimi ağır
basmaktadır
- Pekçok firma karar verirken yanlış kriterler
kullanmaktadır. Değişim kararı yalnızca maliyet ve
üretimi artırma bazında yapılmamalı, kuruluşun
rekabet yeteneğine dayandırılmalıdır.
16
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
8
9. - Sendikaların iş kaybı korkusu ve çok-işlevli işçi
kavramına direnci caydırıcı
bir etki yapmaktadır.
- Bazı işlevlerin değişikliğe uğraması ve üretim sistemi
içerisine yedirilmesi nedeniyle, HIS tipi değişimler
orta kademe için bir tehdit olarak görünmektedir.
Keza orta-kademe yönetiminin kısa vadeli
perspektifi ile böylesi programların doğası
arasındaki çelişki bu değişime karşı dirence yol
açabilir. Orta-kademe yöneticileri işlevsel
krallıklarının aşındığı düşüncesine kapılabilirler.
- Firmalarda genel olarak mavi yakalı kesimin karar
verme sürecinde yer alma noksanlığı zayıf dikey
iletişime yol açmaktadır
17
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
HÜCRESEL MALAT S STEMLER N N
ETK NL K KR TERLER
1) Yerleşim planı,kesintisiz ve düzgün bir malzeme/parça akışı
sağlamak amacıyla,ürün ailesinin proses akış ihtiyaçlarını
yansıtmalıdır.Prensip olarak,parçaların proses akışının ters
yönünde hareketinden(gidip-gelmesinden) kaçınılmalıdır.
2) Yerleşim planı gelecekte düşünülebilecek entegrasyon ve
genişleme alternatiflerini göz önünde tutmak zorundadır.
3) Esneklik sağlamak açısından küçük,yüksek verimli ve çok
fonksiyonlu makinalar,tezgahlar tercih edilmelidir.
4) Tamir-bakım planlamasına uygun düzenlemeler
yapılmalıdır.
5) Malzeme taşıma operasyonlarına kolaylık sağlanmalıdır.
18
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
9
10. HÜCRESEL MALAT S STEMLER N N
ETK NL K KR TERLER
6) Prosesler arasında malzeme taşıma en aza
indirgenmelidir.
7) şgücü eğitim düzey ve gereksinimleri göz önüne
alınmalıdır.
8) şçi ve işyeri güvenliği sistemlerine uyum
sağlanmalıdır.
19
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
HÜCRESEL MALAT S STEM N N FAYDALARI
malat hazırlık-sevk sürelerinin kısalması
Daha hızlı ve etkin imalat süreçlerinin sağlanması
Üretim içi proseslerde kullanılan parça,ürün,malzeme ve benzeri
envanter miktarlarının düşürülmesi
Küçük parti üretimi avantajlarına dayanarak düzgün iş akışının
sağlanması
Malzeme taşıma maliyetlerinin azaltılması
Üretim planlaması ve kontrolünde yalınlık sağlanması
Etkin tamir-bakım operasyonlarının geliştirilmesi
Ürün ve imalat kalitesine yönelik çabaların bütünleştirilmesi olarak
tanımlanabilir.
20
www.meslekiyeterlilik.com Doç. Dr. Murat ERDAL
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
10
11. Teşekkürler
Doç. Dr. Murat ERDAL
merdal@istanbul.edu.tr
0212 – 440 02 45
21
www.meslekiyeterlilik.com
ÜRET M YÖNET M
YÖ
www.meslekiyeterlilik.com
www.meslekiyeterlilik.com
11