1. ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ
ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
Το υλικό της παρουσίασης αντλήθηκε από το
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
του Πανεπιστημίου Αθηνών
(Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας
- Τομέας Ψυχολογίας.)
Επεξεργασία υλικού:
Κώστας Καλογεράκης
υπεύθυνος Γραφείου Σ.Ε.Π. Γ Ε.Λ. Ακρωτηρίου
Νοέμβριος 2003

2. ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΕΣΕΙΣ η αιτία των δυσκολιών
μάθησης!!!
Η δυσκολία αυτή είναι ένδειξη μιας σύγκρουσης.
Τοποθετηθείτε απέναντι στο πρόβλημα και
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕ ΤΟ!!!!

3. ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
Ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι λόγοι:
 Υψηλό επίπεδο απαιτήσεων
 Μη ρεαλιστικοί μαθησιακοί στόχοι
 Αρνητική τοποθέτηση απέναντι στο διάβασμα
 Αντίσταση
 Χαμηλό κίνητρο μάθησης
 Φόβος (ιδιαίτερα ο φόβος της αποτυχίας)
 Προσωπικά προβλήματα και συγκρούσεις
 Ελλιπείς ικανότητες για τις σπουδές που επιλέξατε.

4. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΟΦΥΓΗΣ
Οι ευχάριστες λύσεις:
«Πρώτα θα διαβάσω την εφημερίδα και μετά θα
πιάσω τη μελέτη»
«Σήμερα δεν πειράζει, αλλά αύριο θα αρχίσω το
διάβασμα».
Το αποτέλεσμα:
Αισθήματα ενοχής
Τύψεις
Παραίτηση
Αυτοεπιθετικότητα

5. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΟΦΥΓΗΣ
Σκεφτείτε:
Γιατί εκδηλώνετε αποφευκτική συμπεριφορά;
Φοβάστε ότι δεν θα τα καταφέρετε, νοιώθετε ότι οι
άλλοι έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από εσάς;
Σας λείπει το ενδιαφέρον για τις σπουδές, η ικανότητα ή
το κίνητρο;
Αποφεύγετε την προσπάθεια με την ελπίδα ότι μπορεί
να τα καταφέρετε και χωρίς αυτήν;
Ποια ή ποιες δελεαστικές καταστάσεις πρέπει να
αποφεύγετε (π.χ. Τηλεόραση, ηλεκτρονικά …);

6. Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ
ΦΟΒΟΥ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
1. Έλεγχος του μαθησιακού υλικού
2. Αλλαγή της προσωπικής στάσης.
3. Εκπαίδευση στην ψυχολογική
αντιμετώπιση.
4. Εκπαίδευση σε πραγματικές καταστάσεις
5. Στρατηγικές αντιμετώπισης έντονου
φόβου.

7. 1. Έλεγχος του μαθησιακού υλικού
 Φόβο δημιουργεί το γεγονός ότι η ύλη των
εξετάσεων δεν είναι δυνατόν να ανακληθεί.
 Η βελτίωση στις τεχνικές μάθησης μπορεί
να μειώσει το φόβο.

8. 2. Αλλαγή της προσωπικής στάσης:
Οι αρνητικές αυτοαναφορές να
αντικατασταθούν με θετικές:
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΘΕΤΙΚΕΣ
Θα κάνω πολλές φορές
Δεν προχωράω επανάληψη για να ΚΑΤΑΛΑΒΩ
με το διάβασμα την ύλη και έτσι θα προχωρήσω
με το διάβασμα.
ΘΕΛΩ να τα καταφέρω
Αποκλείεται
και θα κάνω ότι μπορώ για να τα
να τα καταφέρω
πάω καλά στις εξετάσεις.

9. ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΘΕΤΙΚΕΣ
Αν με πιάσει φόβος Δεν θα τρομοκρατηθώ,
θα αποτύχω. παρά το φόβο μου ΜΠΟΡΩ
να τα πάω καλά.
Ξέρω ότι είμαι Αυτή τη φορά θα
ένας αποτυχημένος παλέψω μέχρι το τέλος και θα τα
ΚΑΤΑΦΕΡΩ.
Εάν αποτύχω, Εάν αποτύχω,
έχω αποτύχει στα μάτια οι άλλοι θα με καταλάβουν και
των άλλων. θα μου συμπαρασταθούν.

10. Οι θετικές αυτοαναφορές να είναι ρεαλιστικές
ΘΑ ΗΤΑΝ ΛΑΘΟΣ... ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΘΑ ΗΤΑΝ...
Είμαι καλά
Τα ξέρω όλα. προετοιμασμένος και ΜΠΟΡΩ να
στηριχθώ στις γνώσεις μου.
Θα κάνω ό,τι είναι
Θα επιτύχω σίγουρα. δυνατόν για να επιτύχω.
Ακόμη και αν φοβηθώ,
Δεν θα φοβηθώ.
θα το αντιμετωπίσω.

11. 3. Εκπαίδευση στην ψυχολογική
αντιμετώπιση
 Όσο πιο συχνά φαντάζομαι τις εξετάσεις, τόσο πιο
οικείες μου γίνονται.
 Ό,τι καταφέρνω στη φαντασία μου μπορώ να το
αντιμετωπίσω ευκολότερα στη πραγματικότητα.

12. 4. Εκπαίδευση σε πραγματικές καταστάσεις
 Έκθεση σε καταστάσεις που να μοιάζουν με την
κατάσταση που επικρατεί στις εξετάσεις:
Συναντήσεις με συνεξεταζόμενους και ο ένας να ρωτάει
τον άλλο:
• Αυτό που καταφέρνουμε να εξηγήσουμε στους
άλλους σημαίνει ότι το έχουμε κατανοήσει
• Αν δεν καταφέρουμε να εξηγήσουμε στους άλλους
κάτι, σημαίνει ότι χρειάζεται να το ξαναδιαβάσουμε.
Υποβολή στον εαυτό μας ερωτήσεων από προηγούμενες
εξετάσεις.

13. 5. Στρατηγικές αντιμετώπισης έντονου φόβου
 «Εάν αρχίσω να τρέμω, να ιδρώνουν τα χέρια μου,
να χτυπάει η καρδιά μου δυνατά… θα πάρω βαθιές
ανάσες και δεν θα χάσω την ψυχραιμία μου».
 «Εάν δεν μπορέσω να απαντήσω σε μια ερώτηση…
θα προσπαθήσω να συγκεντρωθώ στην επόμενη
χωρίς να σκέφτομαι την αποτυχία».
 «Θα μείνω ως το τέλος τις εξέτασης
συγκεντρωμένος και δεν θα τα εγκαταλείψω….
θα ΠΑΛΕΨΩ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ».

14. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Τι τις δυσχεραίνει Τι τις διευκολύνει
Ψυχολογική αντιμετώπιση των
Αποφυγή σκέψεων που
εξετάσεων και των
συσχετίζονται με τις εξετάσεις.
πιθανών ερωτήσεων.
Αμοιβαίος έλεγχος γνώσεων με
Αποφυγή ελέγχου γνώσεων. άλλους συνεξεταζόμενους.
Αυτοεξέταση με ερωτήσεις από
προηγούμενες εξετάσεις.
Στάση απέναντι στις Στάση απέναντι στις
εξετάσεις: «Πρέπει να πετύχω» εξετάσεις: «ΘΕΛΩ να πετύχω»

15. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Τι τις δυσχεραίνει Τι τις διευκολύνει
Προσπάθεια καταπίεσης Σκέψεις για υιοθέτηση
στρατηγικών αντιμετώπισης
του φόβου για τις εξετάσεις. του φόβου των εξετάσεων
Ερμηνεία της επιτυχίας Μάθηση από τα λάθη
στις εξετάσεις ως τύχης που έγιναν κατά τη
και σύμπτωσης φάση της προετοιμασίας
Βεβαίωση της αποτυχίας Αναγνώριση της επιτυχίας
ως κατωτερότητας. ως αποτέλεσμα της
προσωπικής επίδοσης

16. ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΛΕΤΩ
Υποστηρικτικές συνθήκες εργασίας:
 Χώρος εργασίας:
 Ίδιος πάντοτε χώρος .
 Αλλαγή χώρου κατά τα διαλείμματα
 Στο τραπέζι να υπάρχουν μόνο τα απαραίτητα.
 Ώρες εργασίας:
 Επιλογή των πιο αποδοτικών ωρών.
 Προκαθορισμένες ώρες μελέτης.

17. Υποστηρικτικές συνθήκες εργασίας:
 Διαλείμματα:
 Είναι σημαντικά και απαραίτητα.
 Προκαθορισμένη η διάρκεια τους η οποία και τηρείται.
 Οι δραστηριότητες κατά τα διαλείμματα να είναι
διαφορετικές από τη διαδικασία του διαβάσματος.
 Να αποφεύγονται δραστηριότητες που διακόπτονται
δύσκολα (Τηλεόραση, ηλεκτρονικά παιγνίδια….).
 Σωματική ευεξία
– Κατάλληλη διατροφή
– Συστήνεται η κίνηση ως αντισταθμιστικός παράγοντας
(π.χ. στα διαλείμματα).
– Είναι απαραίτητος αρκετός ύπνος.

18. ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΩ
Ξεκινούμε αμέσως την επανάληψη τμημάτων
της ύλης που έχουμε να διαβάσουμε.
Όσο πιο νωρίς ξεκινούμε την επανάληψη, τόσο
πιο λίγες επαναλήψεις είναι απαραίτητες.
Ακόμα και εάν ξεχάσουμε κάτι που μάθαμε
καλά, στο παρελθόν μια επανάληψη θα το
επανεργοποιήσει.
Όσο περισσότερες λεπτομέρειες περιέχει η ύλη,
τόσο πιο πολλές επαναλήψεις είναι
απαραίτητες.

19. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ:
Η ΜΑΘΗΣΗ
ΔΥΣΧΕΡΑΙΝΕΤΑΙ: ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΕΤΑΙ:
Με το παθητικό Με την ενεργητική
διάβασμα και την μάθηση.
αποστήθιση.
Αν χανόμαστε στις Με το να μπορούμε να
λεπτομέρειες. ξεχωρίσουμε το
σημαντικό από το
ασήμαντο.
Εάν αποφεύγουμε τις Με τις συχνές
επαναλήψεις επαναλήψεις
Εάν απλώς Με την ελεύθερη
αναγνωρίζομε την ύλη. απόδοση της ύλης.

20. Η ΜΑΘΗΣΗ
ΔΥΣΧΕΡΑΙΝΕΤΑΙ: ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΕΤΑΙ:
Εάν παρουσιάζομε Με την αναγνώριση των
αποφευκτική αποφυγών και τη
συμπεριφορά. συνειδητή προσπάθεια
αντίστασης
Εάν διαβάζουμε χωρίς Με την επεξεργασία
χρονικό και μαθησιακό ενός μαθησιακού και
πλαίσιο. χρονικού προγράμματος.
Εάν αφήσουμε την όρεξη, Εάν ξεκινούμε το
τη διάθεση και τα διάβασμα ακόμη και
περιστασιακά γεγονότα να όταν αυτό μας φαίνεται
επηρεάζουν το πότε θα προσωρινά, και κυρίως
ξεκινήσουμε το διάβασμα στην αρχή, δύσκολο.