1. โครงการแก้มลิง
“พระราชดารัส” ตามปกติ เวลาเราให้กล้วยกับลิง ลิงจะเคี้ยวแล้วเก็บไว้ใน
แก้มลิง… เขาเคี้ยวแล้วเอาไปเก็บในแก้ม น้าท่วมลงมา ถ้าไม่ทา “โครงการ
แก้มลิง” น้าท่วมนี้จะเปรอะไปหมด อย่างที่เปรอะปีนี้ เปรอะไปทั่วภาคกลาง
จะต้องทา “แก้มลิง” เพื่อที่จะเอาน้าปีนี้ไปเก็บไว้…”
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

2. โครงการแก้มลิง อันเนื่องมาจากพระราชดาริ
 ตามปกติ เวลาเราให้กล้วยกับลิง ลิงจะเคี้ยวแล้วเก็บไว้ในแก้มลิง… เขาเคี้ยวแล้วเอาไปเก็บ
ในแก้ม น้้าท่วมลงมา ถ้าไม่ท้า “โครงการแก้มลิง” น้้าท่วมนี้จะเปรอะไปหมด อย่างที่เปรอะปี
นี้ เปรอะไปทั่วภาคกลาง จะต้องท้า “แก้มลิง” เพื่อที่จะเอาน้้าปีนี้ไปเก็บไว้…”
 พระราชดารัส ๔ ธันวาคม ๒๔๓๘
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

3.  “โครงการแก้มลิง” เป็น ส่วนหนึ่งของโครงการแก้ไขปัญหาน้้าท่วมพื้นที่ใน
เขตกรุงเทพฯและปริมณฑลตามแนว พระราชด้าริ โดยประกอบด้วย
โครงการขุดลอกคลองระบายน้้าและก้าจัดวัชพืชโครงการปรับปรุงและ
ก่อสร้างสถานีสูบน้้าและประตูระบายน้้า ตามที่ได้เกิดสภาวะน้้าท่วมหนัก
ในลุ่ม แม่น้าเจ้าพระยาเมื่อ พ.ศ.๒๕๓๘ อันสืบเนื่องมาจากฝนตกหนักในลุ่ม
น้้าตอนบน ท้าให้ปริมาณน้้าจ้านวนมากไหลหลากท่วมพื้นที่อย่างรุนแรงใน
ลุ่มแม่น้ายมและน่าน เสริมกับปริมาณน้้าล้นอ่างเก็บน้้าเขื่อนสิริกิติ์ไปหลาก
ท่วมพื้นที่ทางด้านท้ายน้้าอย่างหนัก และส่งผล กระทบต่สภาวะน้้าท่วมใน
แม่น้าเจ้าพระยาตอนล่างซึ่งรวมถึงเขตกรุงเทพฯและปริมณฑล เป็นเวลานาน
กว่า ๒ เดือน
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

4.  คืนวันที่ ๑๔ พฤศจิกายน ๒๕๓๘ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้
เจ้าหน้าที่ดูแลปัญหาน้้าท่วมเข้าเฝ้าฯเพือรับพระราชทานแนวพระราชด้าริการ
่
ป้องกันน้้าท่วม ในพื้นที่บริเวณกรุงเทพฯ และปริมณฑลโดยทรงเปรียบเทียบ
การ กินอาหารของลิงหลังจากที่ลิง เคี้ยวกล้วยแล้วจะยังไม่กลืน แต่จะเก็บไว้
ภายในแก้มทั้งสองข้างแล้วค่อย ๆ ดุนกล้วยมากินในภายหลัง เช่นเดียวกับกรณี
การผันน้้าจากแม่น้าเจ้าพระยา รวมทั้งน้้าที่ขึ้นมาตามซอยต่าง ๆ เมื่อน้้าทะเล
หนุนให้ไปเก็บไว้ที่บึงใหญ่ ที่อยู่ใกล้กับพื้นที่ชายทะเล และมีประตูน้าขนาด
ใหญ่ส้าหรับปิดกั้นน้้าบริเวณแก้มลิงส้าหรับฝั่งตะวันตกจะอยู่ที่คลองชายทะเล
ด้านฝั่งตะวันออกบริเวณแก้มลิงจะอยู่ที่คลองสรรพสามิต เมื่อเวลาน้้าทะเล
ลดลงให้เปิดประตูระบายน้้าออกไป บึงจะสามารถรับน้้าชุดใหม่ต่อไป
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

5. แนวทางที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทาน
พระราชดาริแก้ไขปัญหาน้าท่วมกรุงเทพฯ คือ
 ประการแรก สร้างคันกั้นน้้าโดยปรับปรุงแนวถนนเดิม
ประการที่ ๒ จัดให้มีพื้นที่สีเขียว (Green Belt) ตามพระราชด้าริเพื่อกันการ
ขยายตัวของเมืองและเพื่อแปรสภาพให้เป็นทางระบายน้้า เมื่อมีน้าหลาก
ประการที่ ๓ ด้าเนินการขุดลอกคลอง ขยายคลองที่มีอยู่เดิมและขุดใหม่
นอกแนวคัน กั้นน้้า
ประการที่ ๔ สร้างสถานที่เก็บน้้าตามจุดต่าง ๆ
ประการที่ ๕ ขยายช่องทางรับน้้าที่ผ่านทางรถไฟและทางหลวง กรมทาง
หลวงได้ด้าเนินการตาม
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

6.  “โครงการพระราชดาริแก้มลิง” โดยใช้แนวถนนสุขุมวิทเป็นคัน
กันน้าทะเลทีหนุนท่วมขึนมาบนชายฝั่งทะเล และใช้พนทีดาน
้ ้ ่ ้ ้ื ่ ้
ในของถนนสุขุมวิทเป็นพื้นที่พักน้้าที่ไหลมาจากตอนบนร้อม
ทั้งประสานงานกับกรมชลประทานและกรมโยธาธิการ
ด้าเนินการก่อสร้างสถานีสูบน้้าตามคลองต่าง ๆ เลียบถนน
สุขุมวิทตามแนวคลองชายทะเล โดยมีประสิทธิภาพในการสูบ
น้้าตามคลองต่าง ๆ คือ คลองต้าหรุ คลองบางปลาร้า คลองบาง
ปลา คลองเจริญราษฎร์ คลองด่าน คลองชลหารพิจิตร รวม
ปริมาณน้้าที่สามารถสูบออกทะเล ๒๖๗ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที
ท้าให้น้าตามคลองต่าง ๆ ของพื้นที่ด้านบนสามารถไหลลงสู่
ด้านล่างได้สะดวกรวดเร็วขึ้น
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

7. ประตูระบายน้้าภาพในโครงการแก้มลิง
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

8. การแก้ไขปัญหาน้าท่วมพื้นที่ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑลตามแนว
พระราชดาริ ”แก้มลิง” มีลักษณะและวิธีการดังนี้
 ๑. ด้าเนินการระบายน้้าออกจากพื้นที่ตอนบน ให้ไหลลง
คลองพักน้้าขนาดใหญ่ที่บริเวณชายทะเล
๒. เมื่อระดับน้้าทะเลลดต่้ากว่าระดับน้้าในคลอง ก็ท้าการ
ระบายน้้าจากคลองดังกล่าวโดยใช้หลักทฤษฎีแรงโน้ม
ถ่วงของโลก (Gravity Flow) ตามธรรมชาติ
๓. สูบน้้าออกจากคลองที่ท้าหน้าที่ “แก้มลิง” นี้ เพื่อท้าให้
น้้าตอนบนค่อยๆ ไหลมาเองตลอดเวลา ส่งผลให้ปริมาณ
น้้าท่วมพื้นที่ลดน้อยลง
๔. เมื่อระดับน้้าทะเลสูงกว่าระดับน้้าในล้าคลอง ให้ท้า
การปิดประตูระบายน้้าโดยยึดหลักน้้าไหลลงทางเดียว
(One Way Flow)
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

9. หลักการ ๓ ประการ ที่จะทาให้โครงการแก้งลิงมีประสิทธิภาพบรรลุผลสาเร็จ
ตามแนวพระราชดาริ คือ การพิจรณา
 ๑. สถานที่ที่จะท้าหน้าที่เป็นบ่อพักและวิธีการชักน้าน้้าท่วมไหลเข้าสู่บ่อพักน้้า
๒. เส้นทางน้้าไหลที่สะดวกต่อการระบายน้้าเข้าสู่แหล่งที่ท้าหน้าที่บ่อพักน้้า
๓. การระบายน้้าออกจากบ่อพักน้้าต้องเป็นไปอย่างต่อเนื่อง
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

10.  “โครงการแก้มลิงฝั่งตะวันออกของแม่น้าเจ้าพระยา” ใช้คลองชายทะเลตั้งอยู่
ริมทะเลด้านจังหวัดสมุทรปราการท้าหน้าที่เป็นบ่อพักน้้าหรือบ่อรับน้้าส่วน
“โครงการแก้มลิง ในพื้นที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้าเจ้าพระยา” ท้าหน้าที่รับน้้า
ในพื้นที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้าเจ้าพระยา เพื่อระบายออกทะเลด้านจังหวัด
สมุทรสาคร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชด้าริ
เพื่อให้การระบายน้้าท่วมออกทะเลเร็วขึ้นด้วยวิธีการต่างๆอาทิโครงการแก้ม
ลิง “แม่น้าท่าจีนตอนล่าง”ซึ่งใช้หลักการ ในการควบคุมน้้าในแม่น้าท่าจีน
คือ เปิดระบายน้้าจ้านวนมากลงสู่อ่าวไทยเมื่อระดับน้้าทะเลต่้า
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8

11.  โครงการแก้มลิงแม่น้าท่าจีนตอนล่างจะมีประสิทธิภาพสมบูรณ์ต้องดาเนินการครบ
ระบบ ๓ โครงการด้วยกัน คือ
 ๑. โครงการแก้มลิง “แม่น้าท่าจีนตอนล่าง
๒. โครงการแก้มลิง “คลองมหาชัย-คลองสนามชัย”
๓. โครงการแก้มลิง “คลองสุนัขหอน”
โครงการแก้มลิงนับเป็นนิมิตหมายที่จะน้าพาชาวไทยให้รอดพ้นจากทุกข์ภัย ที่น้า
ความเดือนร้อนแสนล้าเค็ญมาสู่ชีวิตที่อบอุ่นปลอดภัย
ซึ่งแนวพระราชด้าริอันเป็นทฤษฎีเกี่ยวกับการบริหารจัดการด้านน้้าท่วมนี้ มี
พระราชด้าริเพิ่มเติมว่า
 …ได้ดาเนินการในแนวทาง ที่ถูกต้องแล้ว ขอให้รีบเร่งหาวิธี
ปรับปรุงและเพิ่มประสิทธิภาพต่อไปเพราะโครงการแก้มลิงใน
อนาคต
จะสามารถช่วยพื้นที่ได้หลายพื้นที่…”
นางสาว วชิราภรณ์ ชูนิล ม.4/7 เลขที่ 8