1. ლადო ასათიანი
ქ.ქუთაისის ან. რაზმაძის სახელობის
N 41 ფიზიკა–მათემატიკის საჯარო სკოლის
მოსწავლეები:
მარიამ ვარდანიძე და ნინი ხუჯაძე.
2. დაბადება
ლადო ასათიანი დაიბადა,
1917 წლის 14 იანვარს,
ქალაქ ქუთაისში. ის იყო
უდიდესი ქართველი
პოეტი. 1936–1943 წლებში.
ის ძირითადად ლექსებს
წერდა სიყვარულზე. მისი
მშობლები იყვნენ მამა,
მელქისედეკ ასათიანი და
დედა, ლიდა ცქიტიშვილი.
მისი სოფელი იყო ბარდნალა.
მან თავის სოფელს
მიუძღვნა უმშვენიერესი
ლექსი „ბარდნალა“.
3. ლადო ასათიანის მშობლები
ლადოს მშობლები პედაგოგები
იყვნენ. ბაბუა რუსულს
ასწავლიდა, ბებია კი –
რუსულს, გეოგრაფიასა და
ქართულს. ოჯახში ძალიან
უყვარდათ პოეზია,
განსაკუთრებით, რუსთაველი
და გრიგოლ ორბელიანი.
მამამ ჯერ ცაგერის სასოფლო-
სამეურნეო ინსტიტუტი
დაამთავრა, შემდეგ კი სწავლა
ქუთაისის პედაგოგიურ
ინსტიტუტში განაგრძო.
4. მოღვაწეობა
მეამბოხე სულის პატრონს ერთ ადგილზე ყოფნა
უჭირდა. იგი ტკივილამდე განიცდიდა ბუნების
სილამაზეს. აკი მთელი ქუთაისი და მისი
შემოგარენი ერთი ამოსუნთქვით შემოირბინა:
გელათი, გეგუთი, წყალტუბო, სათაფლია, რიონჰესი,
ჭომა, საღორიის ტყე... მარტო ეს სახელებიც კმარა
იმისათვის, რომ ლადოს ხასიათს ხაზი გაესვას, -
მომავალ პოეტს ხომ თავდავიწყებამდე უყვარდა
საქართველოს წარსული და მოწიწებით შესცქეროდა
მომავალს. ლადო ასათიანს ბედმა გაუღიმა, -
ინსტიტუტში სწავლისას ბედნიერება ჰქონდა,
მჯდარიყო იმ აუდიტორიაში, სადაც ლექციებს
კითხულობდნენ ქართული მეცნიერების კორიფენი:
გიორგი ახვლედიანი, კორნელი კეკელიძე და ა.შ.
5. 1938–39 წლებში პოეტი
მუშაობდა გაზეთ ,,ნორჩ
ლენინელში’’. აქვეყნებდა
ლექსებს, ნარკვევებს,
ლიტერატურულ წერილებს.
სტატიები მიუძღვნა
ნიკოლოზ ბარათაშვილს,
ვანო სარაჯიშვილს, შიო
მღვიმელს, უოლტერ სკოტის
და სხვათა შემოქმედებებს.
პატრიოტული
განწყობილება პოეტის
სიცოცხლეში მკაცრი
კრიტიკის საგანი გახდა.
6. სალაღობო
„ხომ ლამაზია ეს ჩემი ცოლი
მაგრამ მე უფრო ლამაზი მინდა,
ატმის ხესავით აფეთქებული
და მოქნეული გავაზივითა.
ხომ ლამაზია ეს საქართველო,
მაგრამ მე უფრო ლამაზი მინდა,
ფართოდ გაშლილი და მოხატული
თამარ დედოფლის დარბაზივითა...“
ამ ლექსში ნახსენებია თამარ დედოფალი. თამარს ყველა მეფედ
მოიხსეინიებს, მხოლოდ ლადო ასათიანი მოიხსენიებს მას, როგრც
დედოფალს, ასევე ამ ლექსში ნახსენებია მისი ულამაზესი ცოლიც.
7. ლადო ასათიანის ცოლი
ლადოს და ანიკოს გაცნობის შემდეგ
სახლში მისულ ანიკოსთვის
დედამისს უთქვამს:,,ოჰ ერთი
შენი თავი გამათხოვებინაო”.
ანიკოს გაეცინა და უთხრა:,,ხვალ
სასიძოს მოვიყვან და თუ
მოგეწონება ცოლადაც გავყვებიო,
ამის შემდეგ ლადო ასათიანი
მეგობართან ლევან კიკნაძესთან
ერთად ვაჩაძეებს ესტუმრა. ეს
სტუმრობა შემთხვევითი არ იყო.
სადილობისას სამზარეულოში
გასულ დედას ანიკოც უკან
გაჰყოლია და უკითხავს:
,,მოგეწონა თუ არაო” დედას
უთქვამს კიო და ამის შემდეგ
ანიკო ვაჩნაძემ და ლადო
ასათიანმა მალე მოაწერეს ხელი.
8. კრწანისის ყაყაჩოები
ჰეი, თქვენ არაგველებო, გაუმაძღარნო ომითა,
თქვენს საფლავებთან მოსვლა და მუხლის
მოდრეკა მომინდა.
შავჩოხიანო ვაჟკაცო, ჭრილობა ხომ არ
შეგხსნია!
ეს სისხლი არის, თუ მართლა ყაყაჩოების
ცეცხლია?
შავჩოხიანო ვაჟებო, ასე რამ გაგახალისათ,
ჟრიალი ხომ არ მოგესამათ ოჟა ჯურხაის
ფარისა?
სიმღერა ხომ არ მოგესმათ პატარა კახის
ხმალისა?
იქნებ მე თვალი მატყებს, ზეცა მაბრმავებს
კრალა,
მაშინ თქვენ თვითონ აღსდექით და მარქვით
ომახიანად,
თუ არც ყაყაჩოს ცეცხლია და არც ახალი იარა,
მა ეს ბებერი კრწანისი რა ძალამ
ააბრდღვიალა?
ჰეი, თქვენ არაგველებო, გაუმაძღარნო ომითა,
თქვენ საფლავებთან მოსვლა და მუხლის
მოდრეკა მომინდა!
ეს ლექსი ლადო ასათიანმა მიუძრვნა კრწანისის
ველზე დაღუპულ გმირებს 300 არაგველს, იგი
მან დაწერა 1940 წელს.
9. გარდაცვალება
1939 წელს ლადო ასათიანი ჯარში
გაიწვიეს, მაგრამ ავადმყოფობის გამო
თბილისში დააბრუნეს. იგი
ტუბერკულიოზით იყო
დაავადებული, არაერთი თვე
გაატარა აბასთუმანში, მაგრამ ვერ
განიკურნა. ლადო ასათიანი
გარდაიცვალა 1943 წელს სრულიად
ახალგაზრდა, 26 წლისა, ისე , რომ
სიცოცხლეში თავისი წიგნის
გამოცემით მონიჭებული სიხარული
არ უგრძვნია. იგი ვაკის სასაფლაოზე
დაკრძალეს. 25 წლის შემდეგ, 1968
წელს პოეტი გადმოასვენეს დიდუბის
მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა
პანთეონში. მისი ლექსები
ორგანულად იყო დაკავშირებული
ხალხური ზეპირსიტყვიერების
სისადავესა და უშუალობასთან.