SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 50
Descargar para leer sin conexión
RAPORT
O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
      ELEKTROWNI WIATROWEJ
    W OBRĘBIE GEODEZYJNYM
   MIEJSCOWOŚCI JARSZEWKO
       DZIAŁKA NR 24/2
       GMINA STEPNICA




         MARZEC 2009
WPROWADZENIE



           Inwestycja połoŜona w obrębie miejscowości Jarszewko gmina Stepnica
będzie polegała na zainstalowaniu 1 elektrowni wiatrowej (wraz z drogami
dojazdowymi i niezbędną infrastrukturą techniczną) o wysokości zawieszenia wirnika
do 71 m i szerokości łopat 56 m jako obiektu wytwarzającego energię o mocy 900
kW, dostarczanej do krajowego systemu elektroenergetycznego.


           Ze względu na wykorzystywanie masowego przepływu wiatru w celu
wytwarzania     energii    elektrycznej    przez     elektrownię        wiatrową   następuje
oddziaływanie na środowisko naturalne         (art.3 pkt 1 ppkt 6 Rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. dotyczący określenia rodzajów przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz uwarunkowań związanych
z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko – Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z 2004 r. wraz z późniejszymi zmianami.


           Przedmiotowe       opracowanie       stanowi       „Raport     o   oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko” zgodnie z art. 52 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 Prawo Ochrony Środowiska wraz z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 25, poz.
50 z 2008 roku). oraz art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z 2008 roku).




           Obowiązkiem inwestora jest zaprojektowanie planowanej inwestycji w taki
sposób aby uciąŜliwość dla środowiska była jak najmniejsza.




         Raport przedstawia aspekty dotyczące moŜliwości zainstalowania
elektrowni wiatrowych. Pomaga organom samorządu terytorialnego
i administracji rządowej podjąć decyzje o przedmiotowej inwestycji.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                               2
SPIS TREŚCI

Lp.                                                                                          Nr
                                                                                           strony
 1.   Opis planowanego przedsięwzięcia.                                                      4

 2.   Opis   elementów   przyrodniczych   środowiska,         objętych   zakresem           13
      przewidywanego    oddziaływania   planowanego           przedsięwzięcia   ze
      szczególnym uwzględnieniem ptaków.

 3.   Oddziaływanie siłowni wiatrowej na awifaunę.                                          20

 4.   Opis analizowanych wariantów – wariant nie podejmowania przedmiotowej                 22
      inwestycji.

 5.   Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko.                                24

 6.   Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem                     38
      jego oddziaływania na środowisko.

 7.   Opis przewidywanych działań mających na celu ograniczenie szkodliwych                 40
      oddziaływań na środowisko.

 8.   Porównanie proponowanych          rozwiązań     technologicznych      z     innymi    41
      rozwiązaniami.

 9.   Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia                  konieczne    jest     41
      ustanowienie obszaru ograniczonego uŜytkowania.

10.   Analiza   konfliktów        społecznych    związanych     z       planowanym          41
      przedsięwzięciem.

11.   Przedstawienie zagadnień w formie graficznej.                                         42


12.   Diagnostyka oraz propozycje monitoringu oddziaływania planowanego                     43
      przedsięwzięcia na etapie eksploatacji.

13.   Wskazanie trudności wynikających z niedostatków technicznych lub luk we               46
      współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowując raport.

14.   Podsumowanie                                                                          46

15.   Streszczenie   w   języku    niespecjalistycznym   informacji    zawartych     w      48
      raporcie.

16.   Raport sporządzili (skład Zespołu Projektowego).                                      48

17.   Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.                        49




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                   3
1. Opis planowanego przedsięwzięcia.


   1.1. Lokalizacja inwestycji.

          Gmina Stepnica połoŜona jest w zachodnio – północnej części powiatu
goleniowskiego. Obszar gminy wchodzi w skład terenów przylegających bezpośrednio
do Zalewu Szczecińskiego i Roztoki Odrzańskiej. Gmina graniczy od wschodu z gminą
Przybiernów, od południa z gminą Goleniów, od zachodu poprzez Zalew Szczeciński
i Roztokę Odrzańską z gminą Police, od północy z gminą Wolin. Do gminy Stepnica
naleŜy wyspa Chełminek, połoŜona w południowo – zachodniej części Zalewu
Szczecińskiego której obszar wynosi 8 ha. Siedzibą władz gminnych jest wieś
Stepnica. W skład jednostki administracyjnej gminy wchodzi 14 sołectw i 27
miejscowości.
          Znaczny obszar w gminie stanowią wody morskie wewnętrzne, których
obszar wynosi 9712 ha a wody ogółem 9849, co stanowi największy udział, który
wynosi 33,5% ogólnej powierzchni. Lasy zajmują 32,9% powierzchni, a uŜytki rolne
są dopiero na trzecim miejscu, których udział w ogólnej powierzchni wynosi 25,4%.

          Zgodnie z podziałem fizyczno – geograficznym Polski (Kondracki 1994 r.)
połoŜenie gminy Stepnica przedstawia się następująco:
          — podprowincja – PobrzeŜe Południowobałtyckie
          — makroregionu – PobrzeŜe Szczecińskie
          — mezoregionu – Równina Goleniowska i Zalew Szczeciński.

           Według regionalizacji geobotanicznej (Szafer 1972) obszar gminy Stepnica
znajduje się w następujących jednostkach:
           — prowincja – NiŜowo-WyŜynna Środkowoeuropejska
           — dział – Bałtycki
           — poddział – Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich
           — kraina – Nizina Szczecińska

           Według regionalizacji zoogeograficznej (Kostrowicki 1991 r.) gmina
Stepnica naleŜy do:
— państwa – Holarktyka
— poddaństwa – Palearktyka
— krainy – Eurosyberyjskiej
— prowincji – Nemorolnej
— obszaru – Europejskiego
— regionu – Środkowoeuropejskiego
— podregionu – Środkowego

             Podstawą powierzchniowej budowy geologicznej obszaru gminy stanowią
czwartorzędowe utwory, związane z fazą pomorską ostatniego zlodowacenia
bałtyckiego. Do nich naleŜą: piaski i Ŝwiry rzeczno – lodowcowe, gliny zwałowe
i piaski gliniaste.



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      4
Według Mikołajskiego (1966 r.) obszar gminy zalicza się do jednostki
zwanej niecką szczecińską.
           Gmina Stepnica posiada pasmowy, południkowy układ form
ukształtowania terenu:
- Pasma zachodnie tworzą estuarium Odry – Roztoka Odrzańska i Zalew Szczeciński,
- Pasma środkowe – równina torfowa doliny dolnej Odry o szerokości 7 km
i wysokości do 2 m n.p.m.,
- Pasmo wschodnie tworzy Równina Goleniowska, wznosząca się od 2 do 26 m
n.p.m. urozmaicona ostaricami wysoczyzny morenowej o wysokości 44 m n.p.m.
z wydmami i zagłębieniami po martwym lodzie.
- Cała urozmaicona linia brzegowa Zalewu i Roztoki Odrzańskiej leŜy w strefie
akumulacji brzegowej z wyjątkiem roztok Skoszewskiej i Diabły, które znajdują się
w strefie abrazji.

            Z terenu gminy wody powierzchniowe odprowadzane są ciekami wodnymi
i dwiema rzekami Gowienicą i Krępą. Krępa naleŜy do zlewni rzeki Odry,
a Gowienica do zlewni Zalewu. Do największych kanałów odwadniających jest Kanał
Królewski. Rzeka Gowienica przecina gminę w poprzek na linii Babigoszcz – Stepnica.
Największym dopływem Gowienicy jest Świdnianka, która w rejonie wsi Krokorzyce
zasila liczne stawy. Rzeka Krępa ma w gminie Stepnica swój początek i koniec. Liczne
rowy i kanały melioracyjne przecinają torfową równinę Dolnej Odry.

         Zachodnia część gminy Stepnica połoŜona jest nad zbiornikiem wód
podziemnych o bardzo płytko połoŜonej warstwie wodonośnej, słabo izolowanej
o wysokiej wydajności. Są to zasoby wysokiej jakości o statusie lokalnych wód
podziemnych.

          Na terenie gminy przewaŜają wiatry zachodnie i północno – zachodnie.
Występuje duŜa ilość dni z silnymi wiatrami (około 49 dni) w ciągu roku. DuŜa
wilgotność powietrza wiąŜe się głównie z napływem morskich mas powietrza oraz
zbiornikami wodnymi jak Zalew Szczeciński i dolne ujście Odry.
          Do uciąŜliwych zjawisk naleŜy zaliczyć mgły i gołoledź, jak równieŜ
intensywne opady.

           Gleby obszaru gminy w większości wykształciły się jako utwory powstałe
w konsekwencji ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Typy gleb tworzą się jako
produkt róŜnorodnych związków między podłoŜem, klimatem, warunkami
hydrograficznymi i morfologicznymi, światem roślinnym i zwierzęcym oraz
działalnością człowieka. Na terenie gminy występują gleby bielicowo – piaskowe,
wytworzone z piasków luźnych, słabo gliniastych i gliniastych oraz z glin zwałowych
i mursze powstałe z torfów. Większość gleb występujących posiada niską klasę
bonitacyjną IV, V, VI.

          Bogactwami naturalnymi znajdującymi się na terenie gminy Stepnica są:
złoŜa kruszyw mineralnych, złoŜa torfów, złoŜa gytie. Lokalne kopalnie kruszywa
naturalnego niskiej jakości znajdują się we wsiach (Racimierz, śarnowo, Zielonczyn,
Miłowo, Stepniczka). Kruszywa są eksploatowane dla potrzeb miejscowej ludności.



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       5
ZłoŜa torfu wysokiego i niskiego znajdują się w dolinie Gowienicy oraz innych
obszarów (Gąsierzyno, Widzieńsko). Wydobycie torfu jest zabronione, poza
wydobyciem na potrzeby szkółkarstwa. Gytie to surowiec do produkcji nawozów
organicznych i pasz wysokobiałkowych. Rejonami występowania – dolina Gowienicy
i Machowice.

            Miejscowość Jarszewko znajdują się około ok. 12 km na północ od
Stepnicy, rozlokowana po zachodniej stronie drogi Stepnica - Wolin, w bezpośrednim
sąsiedztwie niewielkiego kompleksu leśnego, łączącego się z Puszczą Goleniowską.

           Ze względu na ukształtowanie terenu lokalizacja jest korzystna.

           Wokół miejsca planowanej inwestycji znajdują się pola uprawne. Jest to
obszar rolny wraz z zabudową mieszkalno - gospodarczą. NajbliŜsze budowle
zlokalizowane są w odległości około 300 m od rejonu inwestycji.




                         Fot. 1. Okolice inwestycji – kierunek północny.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                     6
Fot.2. Okolice inwestycji – kierunek północno - wschodni.




                         Fot. 3. Okolice inwestycji – kierunek wschodni.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                     7
Fot.4. Okolice inwestycji – kierunek południowo - wschodni.




                        Fot.5. Okolice inwestycji – kierunek południowy.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      8
Fot.6. Okolice inwestycji – kierunek południowo – zachodni.




                          Fot.7. Okolice inwestycji – kierunek zachodni.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      9
Fot.8. Okolice inwestycji – kierunek północno zachodni.



         Działka nr 527 i 528 wykorzystywane są, jako obszary pod uprawy rolne.
Występują tu grunty klasy RIIIb i RIVa.

         Przedsięwzięcie zainstalowania 1 elektrowni wiatrowej jako obiektu
wytwarzającego energię elektryczną o mocy 900 kW w obrębie geodezyjnym
miejscowości Jarszewko gmina Stepnica będzie zgodne z Prawem Ochrony
Środowiska uwzględniającym obszar NATURA 2000.



   1.2. Ogólna charakterystyka elektrowni wiatrowej.

         Elektrownie wiatrowe zostały zaprojektowane do pracy w temperaturze od
-200C do +400C. Turbiny mogą być łączone w farmy wiatrowe, pod warunkiem
zachowania odległości pomiędzy poszczególnymi elektrowniami.

          Współczesne komercyjne elektrownie wiatrowe budowane są przewaŜnie
z poziomą osią obrotu, a koło wiatrowe ma trzy łopaty. Większość elektrowni
wiatrowych zainstalowanych w systemie elektroenergetycznym jest wyposaŜona w
generatory asynchroniczne (rys.1), których prędkość synchroniczna jest równa 1500
lub 750 obr/min.

          Stosowanie maszyn elektrycznych szybkoobrotowych wymusza stosowanie
przekładni między maszyną a kołem wiatrowym (wirnikiem turbiny wiatrowej),
wirującym z prędkością nie większą niŜ 40 obr/min. Ta stosunkowo mała prędkość


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                    10
wirnika turbiny wynika przede wszystkim z potrzeby optymalizacji pracy elektrowni,
czyli potrzeby maksymalizacji mocy uzyskiwanej ze strumienia wiatru. Efekt taki
otrzymuje się dla kół wiatrowych z trzema łopatami.

           Generatory asynchroniczne stosowane obecnie w elektrowniach
wiatrowych są maszynami niskiego napięcia o napięciu znamionowym 690 V.
Generatory te są zazwyczaj przyłączone do sieci średniego napięcia (10-40 kV)
i dlatego są standardowo wyposaŜone w transformatory blokowe. Transformatory te
są umieszczane w kontenerze stawianym przy wieŜy elektrowni, w samej wieŜy lub,
w przypadku niektórych jednostek o większej mocy znamionowej, w gondoli.

          Elektrownie wiatrowe z generatorami synchronicznymi i asynchronicznymi
są zazwyczaj wyposaŜone w układ regulacji kąta połoŜenia łopat wirnika (za pomocą
siłowników hydraulicznych), który umoŜliwia regulowanie mocy uzyskiwanej ze
strumienia wiatru lub prędkości koła wiatrowego.




                      Rys. 1. Schemat budowy elektrowni wiatrowej.


          Mikroprocesorowy system sterowania znajdujący się w szafce sterownej,
monitoruje stan siłowni i pobiera dane do obliczeń i sterowania. Generator,
transformator, przekładnia i urządzenia sterujące umieszczone są w gondoli. Ponadto
gondola zawiera układy smarowania, chłodzenia, hamulec tarczowy itp.

          Gondola i wirnik obracane są w kierunku wiatru przez silniki i przekładnię
zębatą znajdującą się na szczycie wieŜy, na której umieszczona jest gondola.

          WieŜa jest stalowa, w kształcie rury, rzadziej o konstrukcji kratownicowej.
Urządzenia niewielkich mocy, przeznaczone dla małych, indywidualnych
uŜytkowników charakteryzują się znacznie prostszą budową. Nie mają mechanizmów
zmiany      kąta     ustawienia       łopat,     gondola       jest      zintegrowana
z chorągiewką kierunkową. Często konstrukcja ich wieŜy umoŜliwia takŜe ustawienie
wirnika w osi pionowej, co jest równoznaczne z wyłączeniem elektrowni.



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       11
Elektrownie wiatrowe są obiektami przyłączonymi do systemu
elektroenergetycznego i w rezultacie są jednym z jego elementów. Dlatego teŜ
podczas procesu diagnozowania naleŜy uwzględnić równieŜ urządzenia i systemy
umoŜliwiające tę współpracę. Podstawową strukturę układu elektrycznego elektrowni
wiatrowej stanowią cztery sekcje:
       - sekcja generatora;
       - sekcja aparatury i obwodów niskiego napięcia;
       - sekcja transformatora blokowego;
       - sekcja aparatury i obwodów średniego napięcia.

         Siłownia wiatrowa jest swego rodzaju nieruchomością, która po
zakończeniu swej eksploatacji zostanie zdemontowana i nie będzie ujemnie wpływać
na percepcję otaczającego środowiska.

   1.3. Uzgodnienia dotyczące wysokości planowanej inwestycji.

           Łączna maksymalna wysokość planowanej inwestycji zainstalowania
elektrowni wiatrowych (wysokość wieŜy plus połowa średnicy łopat) wyniesie 99m.

           W przypadku całkowitej wysokości inwestycji przekraczającej 100 m
elektrownie naleŜy uznać jako przeszkody lotnicze i wówczas naleŜy wziąć pod uwagę
opinię Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej. Przeszkodami lotniczymi
są sztuczne, wysokie przedmioty terenowe na całym obszarze Polski uznane przez
organ nadzoru nad lotniskami, za przeszkody lotnicze. Organem decydującym jest
Dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony m powietrznej a w jego ramach Szefostwo
Infrastruktury Lotniskowej. Elektrownie wiatrowe jako elementy stanowiące wysokie
przedmioty terenowe podlegają zakwalifikowaniu do zbioru obiektów, dla których
w procesie uzyskiwania pozwolenia na budowę naleŜy wystąpić o uzgodnienie
w zakresie przeszkód lotniczych zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury
z dnia 25 czerwca 2003 roku w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania
przeszkód lotniczych (Dz. U. Nr 130, poz. 1193).

           Typowe oznaczenie wymagane obejmuje oznakowanie podwójne: nocne
oraz dzienne. Jako oznakowanie nocne przyjmuję się umieszczenie lamp
oświetleniowych koloru czerwonego na szczycie gondoli. Jako oznakowanie dzienne -
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 13 stycznia
2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania
przeszkód lotniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 9 poz. 53) - wymagane jest pomalowanie
zewnętrznych końców śmigieł w 5 pasów o jednakowej szerokości, prostopadłych do
dłuŜszego wymiaru łopat śmigła, pokrywających 1/3 długości łopat śmigła (3 koloru
czerwonego lub pomarańczowego i 2 białego). Pasy skrajne nie mogą być koloru
białego.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                    12
1.4. Zapotrzebowanie na surowce naturalne oraz wielkość emisji do środowiska
planowanej inwestycji.

         Mając na uwadze funkcjonowanie planowanego przedsięwzięcia,
z uwzględnieniem wielkości emisji, zapotrzebowanie charakteryzuje się następująco:

       •   w wodę – nie dotyczy
       •   w energię cieplną – nie dotyczy
       •   odprowadzenie lub oczyszczanie ścieków sanitarnych – nie dotyczy
       •   sposób unieszkodliwiania odpadów – dotyczy – punkt 5.2.2 oraz 5.3.2.



           2. Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem
              przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ze
              szczególnym uwzględnieniem ptaków.

           Natura 2000 reguluje ochronę dzikiej flory i fauny poprzez szereg
dyrektyw, z których najwaŜniejsze to Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony
siedlisk naturalnych fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa lub Habitatowa) oraz
Dyrektywa 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dyrektywa Ptasia).
W przypadku pierwszej wyznacza się tzw. SOO- Specjalne Obszary Ochrony,
natomiast w odniesieniu do Dyrektywy Ptasiej Obszary Specjalnej Ochrony OSO.
Oprócz Ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz.
880 duŜe znaczenie dla ochrony obszarów cennych ze względu na występowanie
ptaków ich miejsc lęgowych, zimowisk ma Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
21 lipca 2004 r. w sprawie specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229,
poz. 2313).


   2.1. Obszary chronione, obszary zaliczane do sieci Natura 2000.


           Mając na uwadze przepisy związane z obszarami chronionymi
jednoznacznie moŜna stwierdzić, Ŝe proponowana lokalizacja posadowienia
1 elektrowni wiatrowej znajduje się na terenie obszaru włączonego w sieć Natura
2000 tj. Obszaru Specjalnej Ochrony (OSO) pod nazwą Łąki Skoszewskie – kod
obszaru PLB320007. Obszar obejmuje rozległe tereny bagnistych łąk na wschodnim
wybrzeŜu Zalewu Szczecińskiego, pomiędzy miejscowościami Gąsierzyno na południu,
śarowo na wschodzie i Skoszewo na północy. Teren pocięty jest licznymi drobnymi
kanałami i rowami. W obrębie kompleksu łąk znajduje się las olchowo – sosnowy, a
takŜe liczne drobne laski i zadrzewienia olszowe.
           Obszar stanowi ostoję ptasią o randze krajowej (K10). Występuje tu co
najmniej 33 gatunki ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej oraz 8
gatunków wymienionych w Czerwonej Księdze PCK. W okresie lęgowym obszar
zasiedla około 1% populacji krajowej błotniaka zboŜowego, kani czarnej i bielika, w
stosunkowo wysokim zagęszczeniu występuje derkacz, gąsiorek, kania ruda,
zimorodek i Ŝuraw.



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       13
ZagroŜenia dla obszaru stanowią: zmiana sposobu upraw, znaczne
ograniczenie wypasu bydła, niewłaściwe melioracje, drapieŜnictwo, zanieczyszczenia
produktami stosowanymi w gospodarce rolnej i komunalnej (ścieki, odpady, nawozy,
pestycydy), penetracja ludzka (działki rekreacyjne, kłusownictwo, linie energetyczne,
elektrownie wiatrowe).
           Na terenie ostoi występują następujące formy ochrony: Rezerwat przyrody
Białodrzew Kopicki i Rezerwat Przyrody Czarnocin.
           Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
występujące na terenie obszaru to: bąk, bączek, czapla biała, bocian czarny, bocian
biały, łabędź krzykliwy, bernikla białolica, trzmielojad, kania czarna, kania ruda,
bielik, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy,
drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, zielonka, derkacz, Ŝuraw, batalion, łęczak,
rybitwa czarna, lelek, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, wodniczka,
jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek.




                         Mapa nr 1 Fragment obszaru Natura 2000 Łąki Skoszewskie



           Około 650 m na wschód od rejonu inwestycji, graniczący z Łąkami
Skoszewskimi od wschodu, znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony (OSO) Puszcza
Goleniowska – kod obszaru PLB320012. Obszar stanowi duŜy kompleks leśny na
północ od Goleniowa i na wschód od brzegu Zalewu Szczecińskiego. Znajdują się
rozległe torfowiska niskie i obszary porośnięte łęgami i olsami. W lasach dominuje
sosna, znajdują się takŜe fragmenty lasów dębowych i bukowych. Obszar dość silnie
zmieniony przez działalność człowieka ale lasy gospodarcze stanowią duŜą wartość ze
względu na dobrą kondycję drzewostanów leśnych i duŜą zgodność z charakterem
siedlisk.
           Występuje tutaj co najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I
Dyrektywy Ptasiej, 5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi PCK. Obszar to waŜna


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                        14
ostoja lęgowa bielika, kani czarnej i rudej oraz podróŜniczka – występuje tu 3%
lęgowej populacji bielika, co najmniej 1% populacji krajowej kani czarnej i rudej oraz
podróŜniczka a takŜe w stosunkowo wysokim zagęszczeniu bąk, derkacz, kropiatka
i Ŝuraw.
           Występują tutaj następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody Uroczysko
Świeta, Wilcze Uroczysko (desygnowane na poziomie krajowym lub regionalnym)
oraz Bagna Krępskie.
           Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
występujące na terenie obszaru to: bąk, bączek, bocian czarny, bocian biały, łabędź
krzykliwy, łabędź czarnodzioby, bernikla białolica, trzmielojad, kania czarna, kania
ruda, bielik,gadoŜer, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, błotniak łąkowy, orlik
krzykliwy, rybołów, drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, siewka
złota, łęczak, rybita rzeczna, rybitwa biało czelna, rybitwa czarna, puchacz, lelek,
zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, podróŜniczek, jarzębatka,
muchołówka mała, gąsiorek, cietrzew.
           Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące nie wymienione w
Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: myszołów, pustułka, kobuz, kuropatwa,
przepiórka, biegus zmienny, samotnik, turkawka, uszatka, krętogłów, dzięcioł zielony,
pliszka Ŝółta, pliszka górska, pokląskwa, kląskawka, kwiczoł, świerszczak,
strumieniówka, trzciniak, remiz, srokosz, dziwonia, zaroślówka.




                Mapa nr 2 Fragment obszaru Puszcza Goleniowska graniczący z Łąkami Skoszewskimi



          W odległości około 5 km od rejonu inwestycji, w kierunku południowo –
wschodnim znajduje się związany z obszarem Puszcza Golenowska Specjalny Obszar
Ochrony (SOO) Ostoja Goleniowska – kod obszaru PLH320013.
          Obszar w większości nie jest chroniony, obejmuje rezerwat przyrody Cisy
Rokickie oraz dwa zespoły przyrodniczo – krajobrazowe: Bór bagienny i
Przybiernowskie Cisy.


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                       15
Obszar połoŜony jest na terenie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy
Puszczy Bukowej i Goleniowskiej.




                             Mapa nr 3 Fragment obszaru Ostoja Goleniowska



           W kierunku zachodnim, około 650 m od rejonu inwestycji znajduje się
Specjalny Obszar Ochrony Ujście Odry i Zalew Szczeciński – kod obszaru
PLH320018. Obszar połoŜony jest u ujścia rzeki Odry obejmujący równieŜ jej dolny
odcinek, Zalew Szczeciński, Wyspę Chrząszczewską i Zalew Kamieński. Obszar w
większości nie jest chroniony. Obejmuje rezerwat przyrody Czarnocin i Białodrzew
Kopicki.
             Rezerwat torfowiskowy „Czarnocin” został ustanowiony w 1974
roku na powierzchni 9,40 ha w celu zachowania fragmentów torfowiska niskiego typu
atlantyckiego oraz zarośli wierzbowych i olsu. PołoŜony jest na terenie przyległym do
Zalewu Szczecińskiego w kompleksie lasów bagiennych leŜących po obu stronach
Kanału Czarnocińskiego. W celu pełnego zabezpieczenia populacji cennych gatunków
roślin, w szczególności woskownicy europejskiej i długosza królewskiego, planowane
jest objęcie ochroną całego kompleksu Lasów Czarnocińskich o powierzchni 419 ha.

           Rezerwat przyrody „Białodrzew Kopicki” - florystyczny (gm.
Stepnica). Rezerwat powołany został Zarządzeniem MLiPD, z dnia 11.04.1985 r., (MP
Nr7, poz. 60 z 1985 r.) na powierzchni 10,5 ha. Rezerwat stanowi fragment wybrzeŜa
Zalewu Szczecińskiego, na terenie zarządzanym przez Urząd Morski. Ochronie
podlega terasa zalewowa o powierzchni 2,5 ha oraz litoral Kopickiej Mielizny o
powierzchni 8 ha. Celem jest zachowanie wodnej strefy litoralu i aluwialnej terasy z
rzadką roślinnością wodną, szuwarową i zaroślową oraz fragmentu lasu łęgowego.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       16
Mapa nr 4 Fragment obszaru Ujście Odry i Zalew Szczeciński




           Z obszarem powiązany jest Obszar Specjalnej Ochrony Zalew
Szczeciński – kod obszaru PLB320009, znajdujący się około 2,5 km od rejony
planowanej inwestycji. Obejmuje polską część Zalewu Szczecińskiego. Zbiornik jest
płytki (średnia głębokość 2-3 m) i bardzo Ŝyzny o niezwykle wysokim zagęszczeniu
organizmów bentosowych i bogatym rybostanie.

           Obszar stanowi ostoję ptasią o randze europejskiej (E02). Występuje tu co
najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 9 gatunków z
polskiej Czerwonej Księgi PCK. Bardzo waŜna ostoja ptaków wodno – błotnych
przede wszystkim w okresie wędrówek i zimą. W okresie lęgowym obszar zasiedla co
najmniej 1% populacj krajowej gęgawy, czernicy, bielika, błotniaka zboŜowego,,
kani czarnej, biegusa zmiennego, gąsiorka, ohara, perkoza dwuczub ego, kropiatki,
sieweczki obroŜnej. W stosunkowo duŜym zagęszczeniu występuje kania ruda, łyska i
zmorodek. W okresie wędrówek występuje co najmniej 1% populacji szlaku
wędrówkowego łabędzia krzykliwego, rybitwy czarnej, czernicy, gągoła, głowienki,
łyski, nurogęsi, ogorzałki. W stosunkowo duŜych ilościach występuje perkoz
dwuczuby, kormoran czarny, gęś zboŜowa i siewka złota – w sumie ptaki błotne
występuja w koncentracjach powyŜej 20 tyś osobników. W okresie zimy występuje tu
około 1% populacji szlaku wędrownego labędzia krzykliwego, nurogęsi, ogorzałki,
markaczki, gągoła, bielaczka, bielika. Łabędź krzykliwy zimuje w ilości stanowiącej
stosunkowo znaczny procent populacji wędrującej i ponad 4% populacji zimującej w
Polsce.
           Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
występujące na terenie obszaru to: bąk, warzęcha, bocian biały, łabędź krzykliwy,
bielaczek, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy,
drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, siewka złota, rybitwa czarna,
zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, wodniczka, jarzębatka, muchołówka
mała, gąsiorek, biegus zmienny.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       17
Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące nie wymienione w
Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: perkoz dwuczuby, gęś zboŜowa, gęgawa,
ohar, świstun, głowienka, czernica, ogorzałka, markacza, gągoł, nurogęś, łyska,
sieweczka rzeczna, kormoran czarny, ptaki wodno – błotne.

           Obszar nie jest chroniony.




                        Mapa nr 5 Fragment obszaru Zalew Szczeciński.


           Około 15 km na południe znajduje się specjalny Obszar Ochrony (SOO)
Uroczyska w Lasach Stepnickich – kod obszaru PLH320033. Ostoja połozona jest
w południowo – wschodniej części Puszczy Goleniowskiej. Obejmuje obszar trzech
sąsiadujacych ze sobą rezerwatów Olszanka, Wilcze Uroczysko i Uroczysko Święta.
           Rezerwat torfowiskowo - faunistycznych Olszanka jest kopułowym
torfowiskiem wysokim typu bałtyckiego. Genezę swoją zawdzięcza bliskiemu
sąsiedztwu Zalewu Szczecińskiego, stanowiącego w przeszłości zatokę morską,
wododziałowemu połoŜeniu oraz klimatowi o cechach nadmorskich. Torfowisko to
naleŜy do najbardziej interesujących utworów tego rodzaju. Rezerwat powołany w
1998 roku na powierzchni 1290 ha w celu zachowania ze względów naukowych i
dydaktycznych fragmentu bagiennego lasu olszowego i torfowiska bałtyckiego oraz
rzadkich i ginących gatunków zwierząt. PołoŜony jest w zachodniej części Puszczy
Goleniowskiej na terasie nadzalewowej uformowanej przez kopułowe torfowisko
wysokie, między dopływami Odry – rzeką Krępą i Gowienicą. Na torfie wykształciły
się głównie bagienne zbiorowiska leśne. Z roślin chronionych występują tu m. in.:



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                     18
długosz królewski, widłak jałowcowaty oraz rosiczka okrągłolistna. Na uwagę
zasługują takŜe miejsca lęgowe i odpoczynkowe bielika.

          Rezerwat torfowiskowy Wilcze Uroczysko jest rozległym kompleksem
torfowisk u ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego na terasie nad zalewowej,
uformowanej przez kopułowe torfowisko wysokie między odpływami Odry – rzeką
Krępą i Gowienicą o powierzchni blisko 63 ha, został utworzony w 1985 roku.
PołoŜony jest w zachodniej części Puszczy Goleniowskiej, nad rzeką Krępą, w
sąsiedztwie Roztoki Odrzańskiej. Rezerwat powołano dla ochrony i zachowania
typowych dla Pomorza olsów i łęgów jesionowo-olszowych oraz jednego z
najbogatszych w Polsce stanowisk paproci długosza królewskiego.

           Rezerwat leśny Uroczysko Święta stanowi fragment rozległego kompleksu
torfowisk u ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego.

           Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
występujące na terenie obszaru to: bąk, bocian czarny, bocian biały, łabędź
krzykliwy, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, błotniak,
zboŜowy, błotniak łąkowy, dorlik krzykliwy, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, puchacz, sowa
błotna, lelek, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, podróŜniczek,
jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, cietrzew.

          Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące niewymienione w
Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: krakwa, głowienka, czernica, gągoł,
pustułka, kobuz, przepiórka, sieweczka rzeczna, sieweczka obroŜna, słonka,
samotnik, turkawka, krętogłów, dzięcioł zielony, kląskawka, świerszczak,
strumieniówka, brzęczka, remiz, srokosz, dziwonia.




                       Mapa nr 6 Obszar Uroczyska w lasach Stepnickich




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       19
3. Oddziaływanie siłowni wiatrowej na awifaunę.

           Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na ptaki naleŜy rozpatrywać przede
wszystkim w dwóch aspektach. Pierwszy przypadek dotyczy realnego zagroŜenia
egzystencji ptactwa jak na przykład kolizja z turbiną, natomiast drugi, uwzględniany
w większych inwestycjach - zmian rozmieszczenia populacji ptaków spowodowanych
istnieniem siłowni.

           Planowana inwestycja znajduje się na terenie ostoi ptasich o randze
krajowej (Łaki Skoszewskie) i europejskiej (Zalew Szczeciński).
           Jednym z najwaŜniejszych korytarzy ekologicznych w Europie jest dolina
Odry. Osią tego korytarza jest Zalew Szczeciński, Roztoka Odrzańska i Odra wraz z
przylegającymi do nich terenami nadbrzeŜnymi. Korytarzami o znaczeniu lokalnym
jest korytarz ekologiczny rzeki Gowienicy i Świdnianki. Rzeka powinna zachować swój
naturalny charakter w miejscach niezmienionych przez człowieka. DuŜym korytarzem
jest korytarz ekologiczny rzeki Krępy. Na rzece tej nie występują Ŝadne bariery
ekologiczne.

           Migracje na szeroką skalę występują w okresie jesiennym oraz
wiosennym. Gatunki wędrują w duŜych stadach, szerokim frontem inne wąskimi
szlakami wzdłuŜ rzek i dolin. Przeloty odbywają się o róŜnych porach dnia. Wysokość
przelotu ptaków kształtuje się od 150 m do 700 m. n.p.m. Wg badań 50% gatunków
ptaków podczas przelotów jesienno-wiosennych wykonuje loty na wysokości od 150
m do 300 m n.p.m., niektóre jak kaczki, gęsi, ptaki drapieŜne mogą lecieć na
wysokości 5 tys. metrów i jeszcze wyŜej. Najczęściej jednak na wysokości powyŜej
150 m, czyli tam gdzie prędkości wiatrów są stałe i nie występują zakłócenia
i zawirowania związane z szorstkością podłoŜa. Tak więc moŜna uznać, iŜ przeloty
odbywają się , wyŜej, niekiedy znacznie wyŜej, niŜ wysokość słupa z uwzględnieniem
średnicy wirnika elektrowni wiatrowej. MoŜliwość kolizji z obiektem jest znikoma
i obniŜa zagroŜenie zabicia ptaka. Nie mniej jednak, podczas eksploatacji moŜe
nastąpić realne zagroŜenie na egzystencję ptactwa jak np. kolizję z turbiną.

           Wpływ na prawdopodobieństwo kolizji ptaków z turbiną mają widoczność
oraz atrakcyjność terenu pod kątem Ŝerowania, trasy dolotów na Ŝerowiska lub
noclegowiska. Dlatego teŜ inwestor jest zobowiązany podjąć stosowne działania dla
zlikwidowania tegoŜ zagroŜenia poprzez odpowiednio pomalowane łopaty wirnika
elektrowni wiatrowych, w celu ich widoczności dla przelatujących ptaków. W trakcie
fazy eksploatacji istnieje moŜliwość kolizji ptaków z obracającym się śmigłem.
Według artykułu ,,Fakty na temat energetyki wiatrowej i ptaków” (ang. ,,Facts about
wind energy and birds”), podają Ŝe prawdopodobieństwo kolizji ptaka z wirnikiem
wystąpi raz na 8 do 15 lat. Stanowi to więc znikomy i minimalny wpływ turbiny na
ptactwo.

           MoŜliwość kolizji ptaka z turbiną, która jest pomalowana na określone
kolory jest bardzo rzadka. Dlaczego tak się dzieje? OtóŜ okazuje się, iŜ ptaki mają
bardzo dobry wzrok i na pewno rozróŜniają barwy. Ptaki mają największe oczy wśród
wszystkich zwierząt, biorąc pod uwagę znaczne rozmiary gałki ocznej do wielkości
i masy ciała.


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      20
W siatkówce oka ptaka znajdują się tzw. czopki. W czopkach, a więc
komórkach zmysłowych siatkówki oka moŜna spotkać u ptaków barwne kuleczki
tłuszczowe.
          W zaleŜności od gatunku kuleczki te mają róŜne zabarwienie. Posiadają
one barwniki, które pochłaniają światło i przekazują reakcje do mózgu. Istnieje
przypuszczenie, Ŝe ptaki odbierają bodźce podobne do tych, jakie widzi człowiek
patrzący przez pomarańczowe, Ŝółte lub rubinowe okulary. RóŜnorodność kuleczek
tłuszczowych w siatkówce oka powoduje, iŜ spostrzegają one kontrasty przedmiotów
zarówno na górze, czyli na tle nieba, ale równieŜ na dole na tle krajobrazu. Spośród
hipotez naukowców jest teŜ taka, iŜ występowanie kuleczek tłuszczowych barwy
pomarańczowej i rubinowej ułatwia ptakom widzenie przez mgłę. Natomiast
wszystkie ptaki wykazują się zdolnością patrzenia wprost na słońce. Niektóre ptaki
widzą świetnie w ciemności np. sowy, inne lepiej w dzień. DuŜe pole widzenia
powyŜej 160° mają ptaki, których oczy osadzone są frontalnie – sowy, kulony, bąki.

         U kręgowców występują 4 typy barwników czopkowych nazywanych
opsynami długofalowymi, średnio- i krótkofalowymi lub inaczej czerwonymi,
niebieskimi, zielonymi lub nad nadfioletowymi. W gałkach ocznych ptaków
wykształciły się równieŜ pręciki, które umoŜliwiają widzenie w słabym oświetleniu.
Ptaki posiadają wszystkie 4 barwniki czopkowe natomiast ssaki tylko 2. U ludzi
w czasie ewolucji powrócił w wyniku mutacji genu 3 czopek.             MoŜna więc
przypuszczać, Ŝe im więcej czopków tym zdolność widzenia staje się większa tym
bardziej, Ŝe mózg widzi kolory tylko jeśli porównuje odpowiedzi z co najmniej
2 typów czopków o róŜnych typach barwników. A więc moŜliwość bardzo dobrego
widzenia barw przez ptaki jest znacznie wyŜsza. Poza tym w czopkach znajdują się
takŜe drobinki kolorowego oleju, które pełnią rolę filtra dla pochłanianego
promieniowania krótkofalowego, co zmniejsza nakładanie się widm absorpcyjnych
czopków róŜnych typów i zwiększa liczbę kolorów, jaką rozróŜnia ptak”. Badania
przeprowadzone na papugach falistych wykazały dodatkowo, iŜ ptaki rozróŜniają
kolory. Nie ma jednak jasności, co do tego jak postrzegają poszczególne kolory.
Okazało się równieŜ, Ŝe awifauna widzi w bliskim nadfiolecie i odbiera kolory, które
dla innych zwierząt są w ogóle niepostrzegalne.

         Elektrownie wiatrowe, a zwłaszcza większe farmy działają odstraszająco na
ptaki, stąd tereny bezpośrednio przylegające do elektrowni są znacznie słabiej
wykorzystane jako miejsca Ŝerowania, odpoczynku oraz gniazdowania niŜ tereny
bardziej oddalone. Podobnie zauwaŜalne zmiany pojawiają się w momencie przelotu
ptaków, które omijają pracujące elektrownie, lecąc poza terenem ich posadowienia.
W ten sposób unikają one kolizji z turbinami siłowni.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      21
4. Opis analizowanych wariantów – wariant nie podejmowania
              podmiotowej decyzji.

            Realizując zasady ekorozwoju naleŜy m.in. podejmować działania
zmierzające do stabilizacji emisji gazów cieplarnianych. Wysoka emisja gazów
cieplarnianych w Polsce wiąŜe się przede wszystkim z niekorzystną dla atmosfery
strukturą wytwarzania w naszym kraju energii. Sektor paliwowo-energetyczny
odpowiada za około 60% emisji CO2 – poprzez spalanie węgla kamiennego
i brunatnego. Blisko 2/3 emitowanego przez Polskę CO2 pochodzi z zakładów
energetycznych. Wobec powyŜszych rozwaŜań wysoce poŜądane jest zastępowanie
konwencjonalnych źródeł energii źródłami niekonwencjonalnymi - w tym przypadku
siły wiatr.
            Celem Strategii Rozwoju Energetyki Odnawialnej przyjętej przez Radę
Ministrów we wrześniu 2000 r., Polityki Energetycznej Polski do 2025 r., przyjętej
przez Radę Ministrów 4 stycznia 2005 r. oraz przyjętej równieŜ przez Radę Ministrów
w 2003 roku Polityki Klimatycznej Polski – Strategie redukcji gazów cieplarnianych
w Polsce do roku 2020., jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych
w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5% w 2010 r. i do 14% w 2020 roku.
Globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie do 2050 r. 25-krotnie, dlatego dalszy
rozwój energetyki, nie moŜe bazować tylko na eksploatacji paliw kopalnianych.
Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) ułatwi przede wszystkim
osiągnięcie załoŜonych w polityce ekologicznej celów w zakresie obniŜenia emisji
zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne oraz substancji
zakwaszających.
            W Polityce Klimatycznej Polski jako priorytetowe kierunki działań średnio –
i długookresowych został zawarty między innymi zapis o wypełnieniu przez Polskę
zobowiązań do redukcji emisji gazów cieplarnianych w pierwszym okresie czyli
osiągniecie w latach 2008 – 2012 wielkości emisji gazów cieplarnianych nie
przekraczającej 94% wielkości emisji z roku 1988 i następnych okresach
rozliczeniowych a takŜe zapis o głębokiej przebudowie modelu produkcji i konsumpcji
energii, w kierunku poprawy efektywności energetycznej i surowcowej, szersze
wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz dąŜenie do emisji gazów
cieplarnianych przez wszystkie podstawowe rodzaje źródeł energii.

           Wariant polegający na zainstalowaniu elektrowni wiatrowych w tym
obszarze spowoduje zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery: dwutlenku
siarki, dwutlenku azotu, dwutlenku węgla, popiołów w wyniku spalania paliw
kopalnianych do produkcji energii. Konwencjonalne źródła energii przy wytworzeniu 1
kWh energii w wyniku spalania węgla kamiennego emitują do atmosfery średnio
około:
          - 5,5 g SO2
          - 4,2 g NOx
          - 700 g CO2
          - 49 g pyłów.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                         22
Elektrownia wiatrowa o mocy do 900 kW średnio roku wytwarza około
1550 MWh, stąd w ciągu roku dzięki planowanej inwestycji zainstalowania w obrębie
miejscowości Jarszewko 1 turbiny zostanie zredukowana emisja do atmosfery średnio
około:
         - 8,55 Mg SO2,
         - 6,63 Mg NOx,
         - 1,1 tyś Mg CO2,
         - 76,2 Mg pyłów.

          W tym rejonie będzie to inwestycja ekologiczna, która zgodnie z polityką
proekologiczną rozpocznie nowy etap rozwoju nowoczesnej technologii i energetyki
odnawialnej. Zainstalowanie turbin moŜe równieŜ pozytywnie wpłynąć na
ekonomiczny rozwój gminy.

          Niepodejmowanie przedmiotowej inwestycji zmniejszy ilość energii
wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, co przełoŜy się na ilość energii, którą naleŜy
dostarczyć dzięki spalaniu innych paliw kopalnianych.

           Produkcja energii poprzez spalanie węgla kamiennego lub brunatnego
wpływa niekorzystnie na wszystkie komponenty środowiska. Łańcuch zmian
rozpoczyna się od trwałego przekształcenia rzeźby terenu → gleb (litologii
i geologii) → stosunków wodnych → lokalnego, regionalnego i globalnego →
wreszcie flory i fauny. Dostarczane do atmosfery gazy cieplarniane powodują zmiany
w całej atmosferze doprowadzając do kwaśnych deszczy, które w jednym z etapów
niszczą siedliska lęgowe i osłabiają skorupy jaj ptaków. Rabunkowa ekspansja
człowieka, wydobywane surowców mineralnych na terenach cennych przyrodniczo,
powodują degradację środowiska, migrację lub ginięcie wielu gatunków zwierząt oraz
zanikanie cennych siedlisk. Są to nieporównywalnie większe, bardziej długotrwałe
i niekorzystne zmiany niŜ wpływ jaki mogą mieć elektrownie wiatrowe. Mówiąc
o ochronie ptaków nie powinniśmy mieć na uwadze tylko samych osobników, ale
równieŜ określony typ środowiska, zachowanie krajobrazu ultymatywnego dla
określonego gatunku.
           RozwaŜając aspekt estetyki krajobrazowej negatywny wpływ dymiących
kominów i hałd węglowych jest oczywisty i nieporównywalny z wartościami
ekologicznymi i nowoczesnością farm wiatrowych.

          W związku z polityką państwa odnośnie rozwoju energetyki odnawialnej
oprócz korzyści ekologicznych związanych z ograniczeniem emisji gazów, istotne są
takŜe korzyści gospodarcze, które będą niosły bezpieczeństwo energetyczne regionu,
dywersyfikację źródeł produkcji energii. Ze względów społecznych poprawi się
równieŜ wizerunek regionu, który wdraŜa technologie przyjazne środowisku, a takŜe
daje szanse na rozwój lokalnego rynku pracy.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                    23
5. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko.

          Dokonując prognozy oddziaływania zainstalowania elektrowni wiatrowych,
obejmującego    bezpośrednie,     wtórne     skumulowane,    krótko-,    średnio-
i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływanie na środowisko, naleŜy mieć na
uwadze prawidłową obsługę eksploatacyjną (planowa wymiana oleju jak i zuŜytych
podzespołów mechanicznych turbiny, itp.), która ma bezpośredni wpływ na ich stan
techniczny.

          Przewidywane oddziaływanie na środowisko 1 elektrowni wiatrowej
o wysokości wieŜy do 71 m połoŜonej w obrębie miejscowości Jarszewko
przedstawiono w tabeli 1.

   Tabela 1. Oddziaływanie siłowni wiatrowej na środowisko.
   N          ASPEKT                               ODDZIAŁYWANIE
   R      ŚRODOWISKOWY                         ELEKTROWNI WIATROWEJ
       Klimat akustyczny -
  1.                            Długotrwały niski poziom hałasu na obszarze inwestycji
       hałas
  2.   Krajobraz                Lokalny dominant wysokościowy
                                MoŜliwość uprawy rolnej pomijając        stopy   fundamentów
  3.   Gleba
                                elektrowni
       Wody
  4.   powierzchniowe           Nie powoduje zanieczyszczeń
       i gruntowe
       Dobra materialne
  5.                            Nie wpływa ujemnie
       i kulturalne
  6.   Lasy                     Nie powoduje degradacji
                                Nie dotyczy gdyŜ posiada system samokontroli i jest regularnie
  7.   Awaria
                                serwisowana.

          Transgraniczne oddziaływanie inwestycji dotyczące                      zainstalowania
elektrowni wiatrowej na środowisko naturalne nie występuje.


   5.1. ZagroŜenia dla środowiska – szkoda w środowisku.

           W przypadku wystąpienia szkody w środowisku podmiot korzystający ze
środowiska (inwestor) jest zobowiązany do podjęcia działań w celu ograniczenia
szkody w środowisku, zapobieŜenia kolejnym szkodom i negatywnym skutkom dla
zdrowia ludzi lub dalszemu osłabieniu funkcji elementów przyrodniczych, w tym
natychmiastowego kontrolowania, usunięcia lub ograniczenia w inny sposób
zanieczyszczeń lub innych szkodliwych czynników. Inwestor zobowiązany jest równieŜ
do podjęcia działań naprawczych, czyli działań podejmowanych w celu naprawy lub
zastąpienia w równowaŜny sposób elementów przyrodniczych lub ich funkcji, które
uległy szkodzie, w szczególności oczyszczanie gleby i wody, przywracanie
naturalnego ukształtowania terenu, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień
roślinności na danym terenie.

          Koszty przeprowadzenia powyŜszych działań ponosi inwestor chyba, Ŝe
wykaŜe, ze bezpośrednie zagroŜenie szkodą w środowisku lub szkoda w środowisku


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                  24
zostały spowodowane przez inny wskazany podmiot oraz wystąpiły mimo
zastosowania przez inwestora właściwych środków bezpieczeństwa (zgodnie
z ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 roku o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich
naprawie – Dz. U. Nr 75, poz. 493).

         W przypadku powstania zagroŜenia środowiska naturalnego naleŜy
powiadomić organ samorządu terytorialnego o jego wystąpieniu, a następnie podjąć
stosowne działania, w celu usunięcia skutków awarii.


   5.2. Etap realizacji inwestycji.

          W przypadku budowy tego typu obiektów naleŜy przewidzieć skutki
oddziaływania inwestycji na komponenty środowiska naturalnego takie jak: gleby,
wody powierzchniowe i podziemne, rzeźba terenu jego zagospodarowanie, klimat
oraz faunę i florę.

          Obszar, gdzie ma pojawić się elektrownia został juŜ wcześniej pod
wpływem presji człowieka przekształcony na krajobraz antropogenny, stąd
pojawienie się tzw. dominantów wysokościowych nie powinno wpłynąć na
pogorszenie percepcji krajobrazu.


   5.2.1. Oddziaływanie na powierzchnię terenu.

            Analizowana inwestycja nie spowoduje awarii związanych z poŜarem,
wyciekiem substancji chemicznych oraz zanieczyszczeniem powietrza. W przypadku
litologii, gleb, a takŜe stosunków hydrogeologicznych takie oddziaływanie będzie
minimalne lub wręcz niezauwaŜalne. Mała powierzchnia przeznaczona pod zabudowę
nie spowoduje nadmiernej degradacji gleb. Na terenach bezpośredniej lokalizacji
elektrowni, zagospodarowany zostanie niezbędny obszar pod fundament
o wymiarach około 20m x 20m , plac manewrowy około 20,5m x 40m wraz
z zatoką postojową o wymiarach 4,5m x 20m oraz drogą dojazdową o szerokości
około 5 m.
            Drogi i place mogą być wykonane, w zaleŜności od warunków
geotechnicznych, poprzez technologię GEOSTAR K1 tj. wymieszanie gruntu
ze specjalnym spoiwem z dodatkiem cementu lub zastosowanie kruszywa o róŜnym
stopniu uziarnienia odpowiednio zagęszczonego. Drogi dojazdowe i plac manewrowe
wokół EW będą wykonane z kruszywa zgodne z warunkami geotechnicznymi,
pozwalającymi na penetracje- przepływ wód deszczowych.

         Na obszarze bezpośredniej lokalizacji elektrowni zostanie zlikwidowana
pokrywa glebowa z istniejącą właściwą dla tego miejsca agrocenozą. W miejscu,
gdzie powstaną fundamenty i drogi dojazdowe umoŜliwiające dowóz
wielkogabarytowych elementów konstrukcyjnych, nastąpią nieodwracalne zmiany w
podłoŜu. Natomiast miejsca wykopu i powstały odkład ziemi pod dźwig oraz place
montaŜowe będą zmianą krótkotrwałą, a następnie przywróconą do stanu
pierwotnego. Wierzchnia warstwa gleby zostanie przeznaczona na cele


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                  25
rekultywacyjne, natomiast pozostałe odkłady, jako materiał odpadowy, zostanie
wywiezione do miejsca składowania. Na teranie bezpośredniej lokalizacji elektrowni,
w związku z usunięciem wierzchniej warstwy gruntu, wystąpi takŜe likwidacja fauny
glebowej.

           Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na szatę roślinną będzie miało
miejsce wyłącznie na etapie inwestycyjnym. Na terenie bezpośredniej lokalizacji
elektrowni wiatrowych tj. w miejscu fundamentów będą zlikwidowane aktualnie
występujące uprawy rolne. Na terenie projektowanych prac budowlano-drogowych
nie będzie zagroŜona roślinność drzewiasta i krzewiasta, bowiem znajduje się ona w
znacznej odległości. Elektrownie wiatrowe nie będą zagraŜać istniejącej szacie
roślinnej, a ich budowa nie będzie w istotny sposób ingerować w ten obszar.


   5.2.2. Odpady powstające podczas realizacji inwestycji.

           W trakcie budowy przedsięwzięcia powstaną odpady budowlane jak
i odpady związane z usuwaniem podłoŜa. Powierzchniowa warstwa gruntu,
sklasyfikowana wg kodu odpadu 17 05 04 (Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ
wymienione w 17 05 03) zostanie rozplanowana w obrębie niniejszego obszaru tak,
aby nie powstały zbędne hałdy poeksploatacyjne.

          Niewielkie ilości odpadów typu smarów, olejów - kod odpadu 13 02 06
(Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe) bądź ewentualnych odpadów
budowlanych powstałych w etapie realizacji inwestycji - kod odpadu 17 01 82 (inne
nie wymienione odpady budowlano – remontowe) wg Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 27 września 2001 r., w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112,
poz. 1206 będą zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U.
z 2007, Nr 39, poz. 251, tekst jednolity), powinny zostać przekazane do
unieszkodliwienia lub wywiezienia na legalnie działające, najbliŜsze składowisko
odpadów, podmiotom gospodarczym posiadającym odpowiednie decyzje
administracyjne. Koszt wywozu i utylizacji odpadów pokrywa Inwestor.

          Pewne typy olejów zawierają w swoim składzie PCB. Środki te moŜna
spotkać w olejach, zwłaszcza starych transformatorów i kondensatorów, które
podobnie jak pestycydy, dioksyny uwaŜane są za odpady niebezpieczne. Nowoczesne
oleje uŜywane w przekładniach siłowni nie zawierają w swoim składzie PCB.

Zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym PCB:

   1. Dz. U. Nr 173 poz. 1416 z 2002 roku Rozporządzenie Ministra Gospodarki
      w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane
      substancje stwarzające szczególne zagroŜenie dla środowiska.
   2. Dz. U. Nr 96 poz. 860 z 2002 roku Rozporządzenie Ministra Gospodarki
      w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji
      stwarzających szczególne zagroŜenie dla środowiska oraz wykorzystywania
      i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane
      substancje stwarzające szczególne zagroŜenie dla środowiska,


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                     26
naleŜy zobowiązać osoby obsługujące wymianę olejów lub urządzeń, do stosowania
płynów bądź urządzeń, które nie zawierają PCB.

          JeŜeli zaistnieje konieczność zastosowania urządzeń lub płynów
zawierających PCB Inwestor zobowiązany jest zgłosić ten fakt odpowiednim
urzędom.

            Zestawienie ilości i rodzajów odpadów mogących powstać podczas
realizacji inwestycji zawiera tabela 2. Klasyfikacja odpadów wraz z kodami zgodna
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie
katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 120).

           Tabela nr 2 Rodzaje i ilości przewidzianych do wytworzenia odpadów.
                                                                                  Il oś ć o dp a d u
 L p.    Ko d o d pa d u                 R od z a j o dp a d u               ( Il oś ć s z a c u nk ow a
                                                                              na 1 el ek t r ow ni ę)
                            Gleba, ziemia, w tym kamienie, inne niŜ
  1         17 05 04                                                                 800 m3
                                    wymienione w 17 05 03
                                 Inne, nie wymienione odpady
  2         17 01 82                                                                  1,5 Mg
                                           budowlane
                                  Syntetyczne oleje silnikowe,
  3         13 02 06                                                               <0,001 Mg
                                   przekładniowe i smarowe
                            Czyściwo zanieczyszczone substancjami
  4         15 01 02                                                                 < 50 kg
                                        niebezpiecznymi
  5         17 04 11        Kable, inne niŜ wymienione w 17 04 10
                                 Materiały izolacyjne, inne niŜ
  6         17 06 04
                               wymienione w 17 06 01 i 17 06 03

          Wszystkie odpady powinny być zagospodarowane zgonie z ustawą
o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251,
tekst jednolity).


   5.2.3. UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt.

          UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt na etapie realizacji inwestycji będzie
związana z transportem ludzi i materiałów budowlanych na place inwestycyjne oraz
wywozem urobków z wykopów pod fundamenty.
          Związane jest to z emisją spalin, pyleniem z dróg oraz hałasem.
UciąŜliwości te ograniczone będą do terenu przy drodze dojazdowej oraz będą
ograniczone w czasie – do momentu zakończenia budowy. UciąŜliwości te związane
są z procesem inwestycyjnym, wobec czego nie podlegają normowaniu w przepisach
ochrony środowiska.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                      27
5.2.4. Dobra materialne i dobra kultury.

           W rejonie oddziaływania planowanej inwestycji nie znajdują się: szkoły,
szpitale, obiekty uŜyteczności publicznej lub militarnej. Na obszarze, gdzie mają być
zlokalizowane elektrownie występują zabytki i dobra kultury, a więc: nieruchomości
lub rzeczy ruchome, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane
z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których
zachowanie leŜy w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość
historyczną, artystyczną lub naukową (art.3. Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.
O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Ochroną, według powyŜszej ustawy
objęte są rzadkie okazy przyrody oŜywionej i nieoŜywionej, parki, ogrody, krajobrazy
kulturowe, cmentarze, cmentarzyska, kurhany, jaskinie, obiekty archeologiczne,
paleontologiczne i etnograficzne, wpisane do rejestru zabytków przez osoby do tego
powołane.
           W pobliŜu planowanej inwestycji nie znajdują się obiekty spełniające w/w
kryteria.



   5.2.5. Gospodarka wodna.

           Oddziaływanie na wody gruntowe ewentualnych zanieczyszczeń
punktowych będzie uzaleŜnione w znacznym stopniu od budowy geologicznej
i głębokości zalegania zwierciadła wód. Występowanie utworów łatwo
przepuszczalnych na powierzchni i warstwy gliny bezpośrednio nad strefą saturacji,
a takŜe większa miąŜszość warstwy suchej (najlepiej powyŜej 4 m) w miejscu, gdzie
miałaby powstać inwestycja sprzyja jej budowie. Wpływ na wody podziemne,
a zwłaszcza pierwsze zwierciadło wód gruntowych moŜe być zauwaŜalny wyłącznie
w czasie budowy obiektu (zalewanie fundamentu).
           Wpływ na wody podziemne moŜe być związany równieŜ z lokalnym
ograniczeniem infiltracji wody opadowej do gruntu, która spływając po fundamencie
wsiąknie do gruntów znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie.
           Transformator usytuowany zostanie w budynku stacji. Pod stanowiskiem
transformatora, dla ochrony wód gruntowych, zostanie wykonana szczelna wanna
ociekowa zdolna przyjąć w całości olej transformatorowy w przypadku rozszczelnienia
jego konstrukcji. Szczelność konstrukcji transformatora oraz zabezpieczenia w postaci
misy pozwoli w przypadku dysfunkcji urządzenia na zatrzymanie oleju i smarów,
które zostaną usunięte natychmiast po zgłoszeniu awarii.

           Elektrownia wiatrowa jako maszyna do wytwarzania energii elektrycznej
nie wymaga instalacji odprowadzenia wód deszczowych poniewaŜ jej specyficzna
budowa (łopaty wirnika, konsola, wieŜa) posiadają owalne i aerodynamiczne kształty,
które nie pozwalają na jakiekolwiek gromadzenie się wody deszczowej.

          Wody opadowe stanowią jednocześnie i ściek i waŜny element obiegu
wody w przyrodzie.
          W Polsce wysokość opadów rocznie wynosi w obszarach północnych około
600 l/m2. Opady charakteryzują się duŜą zmiennością – od małych, które jedynie


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       28
zwilŜają nawierzchnię do deszczów nawalnych. Deszczów duŜych, tj. o duŜych
natęŜeniach jest kilka – 5-6 w roku i występują od maja do października. Według
Internetowego Atlasu Polski (http://maps.igipz.pan.pl/atlas/) roczna suma odpadów
w rejonie inwestycji wynosi 550- 600mm.
             Czynnikami ułatwiającymi wsiąkanie są: porowatość podłoŜa, jego
rozpuszczalność, równinność terenu. Czynnikami utrudniającymi wsiąkanie są
nieprzepuszczalność podłoŜa, brak w nim wolnych przestworów, stromość stoków, po
których woda łatwo spływa oraz bardzo bujna roślinność.
             Problem z wodami opadowymi polega na tym, Ŝe nie moŜna przewidzieć
ich ilości i naleŜy liczyć się z moŜliwością długotrwałych i intensywnych opadów. Ilość
wód opadowych w rejonie inwestycji jest bardzo zmienna i zaleŜy wyłącznie od
natęŜenia opadów. Woda ta jest miękka, niezmineralizowana, zawiera
zanieczyszczenia wypłukane jedynie z powietrza w czasie opadu oraz spłukane w
czasie spływu z terenów utwardzonych – fundamenty elektrowni wiatrowych 20m
x 20m w ilości 1 sztuka – co daje łączną powierzchnię około 400m2, które podczas
normalnej, bezawaryjnej pracy elektrowni nie zawierają zanieczyszczeń
niebezpiecznych dla gruntu i wód gruntowych. Wody opadowe rejonu inwestycji są
wystarczająco czyste by mogły być odprowadzane do gruntu bez oczyszczania.
             Przyjmując górna granicę sumy rocznych opadów w rejonie inwestycji
(600mm), obliczono, Ŝe z powierzchni 400m2 średnio w roku moŜe spłynąć około
0,00760615 dm3/s. Odprowadzenie wód deszczowych do gruntu wydaje się obecnie i
w przedstawionej sytuacji najlepszym sposobem ich zagospodarowania, poniewaŜ
dzięki temu wody te wracają do obiegu naturalnego. Proces wsiąkania wód w ziemię,
ich ruchu w gruncie i konsekwentnego zasilania wód gruntowych nosi nazwę
infiltracji – proces ten ma ogromne znaczenie przy obiegu wody, szczególnie kiedy są
odpowiednie warunki gruntowe.


   5.3. Etap eksploatacji elektrowni.


   5.3.1. Oddziaływanie na powierzchnię terenu.

         Na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowych nie nastąpi oddziaływanie na
powierzchnię ziemi i gleby.


   5.3.2. Odpady powstające podczas eksploatacji inwestycji.

           Wytwórca odpadów jest zobowiązany do stosowania takich sposobów
produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają
powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na moŜliwie najniŜszym poziomie ich
ilość, a takŜe ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagroŜenie
Ŝycia lub zdrowia ludzi – art. 6 ustawy o odpadach.

          Na etapie działania, elektrownie wiatrowe nie wytwarzają Ŝadnych
odpadów. Wykorzystywane środki materiałowo - pędnych (smar, olej przekładniowy
itp.) posiadają duŜą Ŝywotność eksploatacyjną co pozwala na małą ingerencją



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                         29
podczas eksploatacji EW. JeŜeli doszłoby do uzupełniania przekładni, siłowników itp.
środkami technicznymi lub ich wymianą to czynności te odbywają się zgodnie
z przepisami prawnymi ochrony środowiska dotyczącymi utylizacji zuŜytych środków
pędnych i smarów.


   5.3.3. UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt.

          Oblodzenie – pokrywa lodowa tworząca się na powierzchni przedmiotów
(np. łopaty wirnika elektrowni wiatrowej) wskutek zamarzania przechłodzonych
kropel wody zawartych w chmurach lub opadach. W przypadku wystąpienia
oblodzenia przepływ laminarny strug powietrza zmienia się na turbulentny powodując
zwiększenie drgań giętno–skrętnych łopaty. Zastosowany system kontroli
diagnostycznej w elektrowniach wiatrowych, przy przekroczeniu wartości
dopuszczalnych drgań spowoduje automatyczne wyłączenie elektrowni wiatrowej.
Oblodzenie jako jedno ze zjawisk atmosferycznych nie wpływa negatywnie na
środowisko naturalne.

          Zacienienie – obszar, do którego nie dociera światło na skutek istnienia
przeszkody ustawionej na drodze promieni świetlnych, nie przepuszczającej światła.
Mając na uwadze zacienienie powstające od elektrowni wiatrowej uwzględnia się
odległość od miejsca planowanej inwestycji do granicy działek przylegających.
W ekspertyzie moŜliwości jej zainstalowania bierze się ten aspekt pod uwagę, dzięki
czemu negatywny wpływ zacienienia na otoczenie jest optymalny.


   5.3.4. Emisja hałasu.

           KaŜda siłownia wiatrowa, mniejsza bądź większa jest źródłem hałasu,
a więc fal akustycznych rozchodzących się w przestrzeni, często przybierających
postać dźwięków niepoŜądanych. Sprawcą hałasu emitowanego przez elektrownię są
łopaty wirnika, które podczas obrotu natrafiają na opór powietrza. W analizie hałasu
duŜą rolę odgrywa jego wielkość, częstotliwość i odległość od źródła. NaleŜy
pamiętać, iŜ hałas nagły lub występujący przerywanie jest bardziej uciąŜliwy niŜ
ciągły, a więc taki jakie emituje elektrownia wiatrowa.

          Przy analizie hałasu naleŜy zwrócić równieŜ uwagę na zwierzęta
hodowlane, zwłaszcza bydło, dla których oddziaływanie nie moŜe być pomijane. Nie
moŜna bowiem załoŜyć, iŜ w rejonie inwestycji nie będą znajdować się pastwiska, na
których wypasane będzie bydło. Ochrona świata zwierzęcego (wg art.121 – Prawo
ochrony środowiska) powinna być równoległa do kierunku ochrony antropogenicznej,
dlatego przyjęto, iŜ wpływ siłowni na faunę, będzie porównywalny z oddziaływaniem
na człowieka. W związku z tym, iŜ źródło hałasu znajduje się na wysokości (około
42,3 m), stąd wytwarzany hałas w obrębie elektrowni nie będzie uciąŜliwy.

          Wielkość emitowanego hałasu w pobliŜu elektrowni jest nieznaczna.
Nie jest to wartość szkodliwa dla zwierząt, tym bardziej, iŜ wg badań hałas



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      30
występujący na samych fermach hodowlanych często przekracza 80, a nawet 90 dB,
co związane jest przede wszystkim z nieprawidłową pracą urządzeń wentylujących.

        Analiza poziomu emisji hałasu oddziaływającego na środowisko naturalne
w wyniku eksploatacji siłowni wiatrowej rozpatrywana jest na podstawie
dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) danego typu elektrowni.

           Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku przedstawia tabela nr 5.

          Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. (Dz.
U. Nr 120, poz. 826 patrz tab. 5, lp. 3 – tereny zabudowy zagrodowej), do analizy
przyjęto dopuszczalny poziom hałasu (dB) wyraŜony wskaźnikiem LAeqD oraz LAeqN,
które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalenia i kontroli warunków korzystania ze
środowiska w odniesieniu do jednej doby:

             •   LAeqD - przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym
                 godzinom dnia kolejno po sobie następującym - 55 dB

             •   LAeqN – przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej
                 godzinie nocy - 45 dB

          Rozpatrywane elektrownie wiatrowe pracują w systemie całodobowym.
Poziom hałasu od źródła emisji elektrowni wiatrowej do sąsiednich zabudowań nie
przekroczy 55 dB(A) w ciągu dnia oraz 45 dB(A) w ciągu nocy.

          W przypadku elektrowni poziom dźwięku w środowisku (patrz tab. 6, lp. 4
– tereny zabudowy mieszkaniowej) dotyczy:

             •   Pora dnia - przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom - 67 dB
             •   Pora nocy - przedział czasu odniesienia równy 1 godzinie - 57 dB


          Turbina posiada system pozwalający na monitorowanie kąta nachylenia
łopat tak, aby były ustawione optymalnie w stosunku do aktualnych warunków
wiatrowych. Pozwala to na zoptymalizowanie wielkości produkowanej energii oraz
poziomu hałasu.

          Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie
wartości progowych hałasu (Dz. U. Nr 8, poz. 81 z dnia 31 stycznia 2002 r.)
dotyczącego poziomu hałasu w środowisku, których przekroczenie powoduje
zaliczenie obszaru inwestycji do kategorii terenu zagroŜonego hałasem
przedstawiono w tabeli nr 6.

           Lokalizacja elektrowni wiatrowej nie spowoduje wzrostu poziomu dźwięku
równieŜ na sąsiednich działkach, uwzględniając aktualne tło akustyczne obszaru
inwestycji, gdyŜ zainstalowane elektrownia wiatrowa będzie prawidłowo uŜytkowana
i obsługiwana (planowa wymiana oleju jak i zuŜytych podzespołów mechanicznych



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                         31
turbiny, itp.), co ma bezpośredni wpływ na ich stan techniczny. Ponadto zostaną
zachowane minimalne odległości między poszczególnym elektrowniami co gwarantuje
wyciszanie fal dźwiękowych.

          Biorąc pod uwagę złoŜony charakter czynników mający wpływ na emisję
hałasu wytwarzanego przez elektrownie wiatrową, do oceny obszaru uciąŜliwości
przyjęto metodę obliczeniową. Przewidywane wielkości emisji hałasu, wynikające
z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia, wykonano na podstawie PN-ISO
9613-2 – Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej.
Ogólna metoda obliczeniowa.

          Techniczna metoda obliczania tłumienia dźwięku podczas propagacji
w przestrzeni otwartej słuŜy do prognozowania poziomów hałasu środowiskowego
w określonej odległości od źródła hałasu (tu: elektrownia wiatrowa). Metoda słuŜy
do prognozowania równowaŜnego poziomu dźwięku A od źródeł o znanej emisji
dźwięku, w korzystnych dla propagacji warunkach meteorologicznych.

          Metoda określona przez ISO 9613 składa się z algorytmów słuŜących do
obliczenia tłumienia dźwięku w pasmach oktawowych (o środkowych
częstotliwościach pasm od 63 Hz do 8 kHz), pochodzącego od punktowego źródła
dźwięku (tu: generator elektrowni wiatrowej) lub zespołu źródeł punktowych. Źródło
(źródła) mogą być ruchome lub stacjonarne. W algorytmach uwzględniono wpływy
następujących zjawisk fizycznych:
− rozbieŜności geometrycznej;
− pochłaniania przez atmosferę;
− wpływu gruntu;
− odbicia od powierzchni;
− ekranowania przez przeszkody.


RównowaŜny poziom dźwięku A, LAT:
Poziom ciśnienia akustycznego, w decybelach, określony jest wzorem:
              
              
                       T
                                     2   
L AT = 10 lg (1 / T )∫ p A (t )dt  Ip 0  [dB]
                           2

              
                      0                 
gdzie:
 p A (t ) - chwilowe ciśnienie akustyczne skorygowane według charakterystyki
            częstotliwościowej A, w paskalach;
                                           (
 p 0 - ciśnienie akustyczne odniesienia = 20 × 10 −6 Pa ; )
T        - określony przedział czasu, w sekundach;
T

∫
0
     - całka oznaczona, liczona w przedziale czasu 0, T ;


RównowaŜny poziom ciśnienia akustycznego w paśmie oktawowym,
z wiatrem L fT (DW ) :
Poziom ciśnienia akustycznego, w decybelach, określony jest wzorem:



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                    32

                   
                             T
                                           2   
L fT (DW ) = 10 lg (1 / T )∫ p 2 (t )dt  Ip 0 
                                 f                   [dB]
                   
                            0                 

gdzie:
 p f (t )
        - chwilowe ciśnienie akustyczne w paśmie oktawowym podczas propagacji
z wiatrem, w paskalach, a indeks f odpowiada częstotliwości środkowej filtru
oktawowego;

RównowaŜny poziom ciśnienia akustycznego w paśmie oktawowym
w punkcie odbioru dla propagacji z wiatrem, L fT (DW ) , naleŜy obliczać
z poniŜszego wzoru:
L fT (DW ) = LW + DC − A
gdzie:
 LW - poziom mocy akustycznej punktowego źródła dźwięku w paśmie oktawowym,
w decybelach, obliczonym względem mocy akustycznej odniesienia równej jednemu
pikowatowi (1 pW);
 DC - poprawka wynikająca z kierunkowości, w decybelach, która opisuje jak bardzo
        równowaŜny poziom ciśnienia akustycznego punktowego źródła dźwięku
róŜni się, w określonych kierunkach, od poziomu wytwarzanego przez
wszechkierunkowe źródła dźwięku, o poziomie mocy akustycznej LW ; poprawka DC
jest równa sumie wskaźnika kierunkowości D1 punktowego źródła dźwięku oraz
wskaźnika DΩ , który uwzględnia propagację dźwięku wewnątrz kątów bryłowych
mniejszych niŜ 4π steradianów; dla wszechkierunkowego źródła dźwięku,
promieniującego do wolnej przestrzeni, DC = 0 dB;
 A      - tłumienie w pasmach oktawowych, w decybelach, występującym podczas
propagacji od punktowego źródła dźwięku do punktu odbioru;


Tłumienie A występujące w powyŜszym wzorze jest określane poniŜszym
wzorem:
A = Adiv + Aatm + Agr + Abar + Amisc
gdzie:
Adiv - tłumienie wynikające z rozbieŜności geometrycznej określone wzorem:
       Adiv = [20 lg(d / d 0 ) + 11] [dB]
       gdzie:
       d - odległość między źródłem a punktem odbioru, w metrach;
       d 0 - odległość odniesienia (= 1m).
Aatm - tłumienie wynikające z pochłaniania przez atmosferę określone wzorem:
            Aatm = αd / 1000
            gdzie:
            α - współczynnik tłumienia przez atmosferę, w decybelach na kilometr, dla
                kaŜdej częstotliwości środkowej pasma oktawowego



© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                       33
Tabela 3. Współczynnik tłumienia przez atmosferę,             α , dla hałasu w pasmach oktawowych
Temperatura       Wilgotność               Współczynnik tłumienia przez atmosferę α , dB/km
                  względna              Nominalna częstotliwość środkowa pasma oktawowego, Hz
                                        63          125         250         500          1000       2000    4000    8000
      °C                %
      10                70              0,1         0,4         1,0         1,9           3,7        9,7     32,8   117
      20                70              0,1         0,3         1,1         2,8           5,0        9,0     22,9   76,6
      30                70              0,1         0,3         1,0         3,1           7,4       12,7     23,1   59,3
      15                20              0,3         0,6         1,2         2,7           8,2       28,2     88,8   202
      15                50              0,1         0,5         1,2         2,2           4,2       10,8     36,2   129
      15                80              0,1         0,3         1,1         2,4           4,1        8,3     23,7   82,8

          Zobrazowania rozkładu hałasu emitowanego przez elektrownię wiatrową o
mocy 900 kW, w określonych odległościach od źródła, przedstawia rys.2. Wielkość
hałasu w punkcie, wg danych katalogowych, ma wartość 104,8 dB dla prędkości
wiatru na wysokości 10 m wynoszącej 8m/s .
          Zobrazowanie propagacji hałasu przedstawia załącznik nr 1.

          Poziom natęŜenia hałasu w przypadku rozpatrywanej lokalizacji będzie
redukowany poprzez szereg czynników naturalnych. Jest to przede wszystkim faliste
ukształtowanie terenu (szorstkość podłoŜa przekraczająca wartość 1), które
bezpośrednio utrudniają propagację fal dźwiękowych. Tabela 3 prezentuje wyniki
obliczeń, które zostały wykonane na podstawie podanych wcześniej wzorów w
programie MS Excel. Biorąc pod uwagę powyŜsze czynniki do obliczeń wartości
hałasu przyjęto współczynnik tłumienia przez atmosferę α=0,80[dB/km], który
uzyskiwany jest przy nominalnej częstotliwości środkowego pasma oktawowego o
wartości 150 Hz (dane katalogowe), przy temperaturze wzorcowej 15°C.
Uwzględniono równieŜ wartość szorstkości terenu przekraczającą, w tym przypadku -
1.

Tabela 4. Poziomy hałasu dla elektrowni wiatrowej o mocy 900 kW
Odległość między źródłem a
                                        50              100          200          250           300        400      500
 punktem odbioru - d [m]
 Poziom hałasu w punkcie
                                    56,7            51,8             47,0         45,5          44,2       42,2     40,7
    oddalonym o d [dB]




        500m       400m        300m            250m         200m         100m              50m
      40,7 dBA   42,2 dBA    44,2 dBA        45,5 dBA     47,0 dBA     51,8 dBA          56,7 dBA

                            Rys.2 Poziom hałasu dla elektrowni o mocy 900 kW




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                                            34
Minimalna odległość posadowienia 1 turbiny wiatrowej od zabudowań
      wynosi 267m – 45dB.

                Jeśli występuje nieprawidłowość parametrów pracy (uszkodzenie, defekt)
      elektrowni wiatrowej, zintegrowany system samokontroli automatycznie dokonuje jej
      wyłączenia. PowyŜsza prognoza określa wartość i zasięg hałasu emitowanego do
      środowiska z terenu planowanej inwestycji elektrowni wiatrowej, która nie wpłynie
      ujemnie na klimat akustyczny otoczenia.



      Tabela 5. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.

                                                                  Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
                                       Drogi lub linie kolejowe (wartości odnoszą
                                       się takŜe dla torowisk tramwajowych poza          Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu
                                           pasem drogowym i kolei linowych)

               Rodzaj                       LAeq d
                                                                   LAeq N                          LAeq d                           LAeq d
                                       przedział czasu
               terenu                                         przedział czasu       przedział czasu odniesienia równy    przedział czasu odniesienia
Lp.                                      odniesienia
                                                            odniesienia równy 8     8 najmniej korzystnym godzinom      równy 1 najmniej korzystnej
                                          równy 16
                                                                 godzinom                 dnia kolejno po sobie                godzinie nocy
                                          godzinom
                                                                                              następującym
      a)   Strefa ochronna „A”
           uzdrowiska
 1
      b) Tereny szpitali poza                50                     45                            45                                40
           miastem
      a) Tereny zabudowy
           mieszkaniowej
           jednorodzinnej,
      b) Tereny zabudowy
           związanej ze stałym lub
           wielogodzinnym
 2
           pobytem dzieci i                  55                     50                            50                                40
           młodzieŜy,
      c) Tereny domów opieki
           społecznej,
      d) Tereny szpitali w
           miastach
      a) Tereny zabudowy
           mieszkaniowej
           wielorodzinnej i
           zamieszkania
           zbiorowego,
 3    b) Tereny zabudowy                     60                     50                            55                                45
           zagrodowej,
      c) Tereny rekreacyjno -
           wypoczynkowe,
      d) Tereny mieszkaniowo -
           usługowe
      Tereny w strefie śródmiejskiej
      miast powyŜej 100 tyś.
      mieszkańców ze zwartą
      zabudową mieszkaniową i
 4
      koncentracją obiektów                  65                     55                            55                                45
      administracyjnych,
      handlowych i usługowych




      © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                                                         35
Tabela 6. Kategorie terenu zagroŜonego hałasem.

                                                          Dopuszczalny poziom hałasu wyraŜony równowaŜnym
                                                                       poziomem dźwięku A w dB
                                                            Drogi lub linie kolejowe *              Pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu
Lp.            PRZEZNACZENIE TERENU
                                                                                                Pora dnia - przedział
                                                     Pora dnia - przedział     Pora nocy -                                Pora nocy - przedział
                                                                                                 czasu odniesienia
                                                      czasu odniesienia      przedział czasu                           czasu odniesienia równy l
                                                                                                 równy 8 najmniej
                                                            równy              odniesienia                                 najmniej korzystnej
                                                                                               korzystnym godzinom
                                                        16 godzinom        równy 8 godzinom                                   godzinie nocy
                                                                                                        dnia
1                             2                               3                    4                      5                         6
1.    Obszary A ochrony uzdrowiskowej                        60                   50                     50                        45
2.    Tereny wypoczynkowo rekreacyjne poza miastem           60                   50                      -                         -
      1) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub
      wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŜy
3.                                                           65                   60                    60                        50
      2) Tereny zabudów szpitali i domów opieki
      społeczne;




           5.3.5. Pola elektromagnetyczne.

                Wytwarzanie oraz przesył prądu elektrycznego w urządzeniach
      energetycznych powoduje powstawanie źródła pola elektromagnetycznego
      promieniowania niejonizującego.

                Aktem      prawnym      uwzględniającym      zasady   ochrony     przed
      elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym szkodliwym dla zdrowia ludzi
      i środowiska jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.
      U. Nr 62, poz. 627) - Dział VI - Ochrona przed polami elektromagnetycznymi wraz
      wówczas rozporządzeniami towarzyszącymi, a takŜe Rozporządzenie Ministra
      Środowiska z dnia 30.10.2003r w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
      elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych
      poziomów (Dz. U. Nr 192 z dnia 14.11.2003 r poz. 1883 ).

                Pole elektromagnetyczne emitują wszystkie urządzenia wytwarzające,
      przetwarzające i przesyłające energię elektryczną. Elektrownia wiatrowa posiada
      generator energetyczny umiejscowiony w gondoli na wysokości około 71m
      (elektrownie naleŜy rozpatrywać indywidualnie ze względu na zachowanie między
      nimi wymaganych odległości oraz małą wartość wytwarzanego pola
      elektromagnetycznego). Wytworzone pole elektromagnetyczne przez siłownię
      i transformator nie przekracza dopuszczalnego natęŜania pola elektrycznego
      określonego w:

      −   Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30.10.2003r w sprawie
          dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobu
          sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192 z dnia 14.11.2003 r. poz.
          1883)
      oraz
      − Polskiej Normie PN-E-05100-1:1998 –Elektroenergetyczne linie napowietrzne.
          Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi lub
          gołymi,
      a takŜe


      © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                                                                      36
−   Zarządzeniu Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 r. w sprawie
    szczegółowych     wytycznych      projektowania     i   eksploatacji    urządzeń
    elektroenergetycznych w zakresie ochrony ludzi i środowiska przed
    oddziaływaniem pola elektroenergetycznego(w zakresie stref ochronnych).

           PowyŜsze akty ustanawiają w pobliŜu urządzeń i linii wysokich napięć
strefy ochronne pierwszego (I) i drugiego (II) stopnia. Według tego podziału strefa I
stopnia stanowi obszar otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym
natęŜenie pola elektrycznego przekracza wartość 10 kV/m przy najwyŜszym napięciu
roboczym – gdzie ludzie nie mogą przebywać ani zamieszkiwać, natomiast druga II
strefa ochronna to teren otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym
natęŜenie pola elektrycznego wynosi od 1,0 kV do 10 kV/m przy najwyŜszym napięciu
roboczym urządzenia – gdzie ludzie mogą występować ale w pobliŜu jej strefy nie
mogą znajdować się budynki mieszkalne. NatęŜenie pola elektromagnetycznego
o wartości poniŜej 1 kV/m uwaŜa się za całkowicie bezpieczne nawet przy
długotrwałym w nim przebywaniu.

           Zasięg oddziaływania składowej elektrycznej i magnetycznej pola
elektromagnetycznego z uwagi na wysokość zawieszenia generatora i transformatora
jest pomijalny i nie wpływa negatywnie na zdrowie człowieka oraz środowisko
roślinno – zwierzęce.


    5.3.6. Drgania.

          Podczas pracy urządzenia występują równieŜ drgania spowodowane pracą
turbin i przekładni. Ich wielkość jest jednak bardzo niewielka, wręcz pomijalna
i niewyczuwalna przez człowieka, dlatego nie wpływa na pogorszenie jego zdrowia.


    5.3.7.  Sygnał        radiowo       –     telewizyjny,    telefonia   komórkowa
i urządzenia GPS.

          Wpływ elektrowni wiatrowej na sygnał radiowo-telewizyjny, telefonię
komórkową oraz urządzenia GPS jest niezauwaŜalny. Generator elektrowni wiatrowej
jest maszyną elektryczną. W czasie jego pracy powstaje lokalnie pole
elektromagnetyczne. Parametrem określającym pole elektromagnetyczne jest
częstotliwość, gdyŜ pola elektromagnetyczne są zmienne w czasie.

           Częstotliwość pól elektromagnetycznych wokół urządzeń elektrycznych czy
nawet linii wysokiego napięcia mieści się w zakresie od kilkudziesięciu do kilkuset Hz.
Natomiast sygnał radiowo-telewizyjny wykorzystuje częstotliwość fal radiowych (fala
radiowa jest jednocześnie falą elektromagnetyczną), które posiadają duŜo wyŜsze
częstotliwości: od 100kHz do 100MHz. W związku z powyŜszym wpływ pola
elektromagnetycznego indukowanego przez generator elektrowni wiatrowej na
sygnał radiowo-telewizyjny nie występuje, poniewaŜ charakteryzują się one innymi
zakresami częstotliwości.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                         37
Podobną sytuację mamy w przypadku telefonii komórkowej. Operatorzy
komórkowi w Polsce korzystają z dwóch zakresów częstotliwości: 900 MHz i 1800
MHz. Tak więc analogicznie stwierdzić naleŜy, iŜ pole elektromagnetyczne
generowane przez prądnicę elektrowni wiatrowej nie będzie miało wpływu na sieć
telefonów komórkowych ze względu na inny zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego.


   5.4. Etap likwidacji inwestycji.

           Po upływie wyznaczonego okresu eksploatacji elektrowni mogą one zostać
zlikwidowane lub zastąpione nową konstrukcją (na etapie projektu nie podjęto
decyzji). Przyjmując wariant likwidacji przedsięwzięcia szczególną uwagę inwestor
powinien zwrócić na to aby:

   ●   likwidacja przedsięwzięcia przywróciła pierwotny krajobraz (ze stanu przed
       rozpoczęciem inwestycji),

   ●   elementy konstrukcji elektrowni zostały zezłomowane,

   ●   fundamenty elektrowni zostały zlikwidowane np. poprzez rozbicie
       i wywiezienie na składowisko odpadów lub przekazanie osobom fizycznym
       zgodnie z ustawą o odpadach,

   ●   doły po fundamentach poddać rekultywacji w kierunku rolnym – uzupełnienie
       dołów glebą i wprowadzenie roślinności.



           6. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze
              wskazaniem jego oddziaływania na środowisko.

            Wybór wariantu był poprzedzony analizą ekonomiczno-środowiskową
lokalizacji elektrowni wiatrowej, aby wyeliminować zagroŜenia utraty zdrowia dla
ludzi, zwierząt, degradacji świata roślinnego, ujemnego wpływu na powierzchnię
ziemi, wód powierzchniowych i podziemnych, dóbr kulturowych itp.

            Planowane do realizacji przedsięwzięcie tj. budowa elektrowni wiatrowych
ma charakter proekologiczny- wykorzystuje odnawialne źródła energii, jest zgodny
z zasadą ekorozwoju, ze strategią rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce przyjętą
przez Radę Ministrów we wrześniu 2000 roku, Polityką Energetyczną Polski do 2025
roku przyjętą przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 roku oraz przyjętą przez
Radę Ministrów w 2003 roku Polityką Klimatyczną Polski – strategie redukcji gazów
cieplarnianych w Polsce do roku 2020.
           Program ochrony środowiska dla gminy Stepnica przewiduje zwiększenie
energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych – do
7,5% w 2010 roku (punkt 6.1. Limity racjonalnego wykorzystania środowiska w
powiecie goleniowskim do 2010 roku).


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                      38
Przytoczone dokumenty zgodnie z Prawem Energetycznym uwzględniają
udział energii ze źródeł niekonwencjonalnych w bilansie energii pierwotnej na
poziomie 7,5 % do 2010 roku.

           Niepodejmowanie przedmiotowej inwestycji zmniejszy ilość energii
wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Ilość energii, która zostałaby wytworzona
dzięki energii wiatru będzie musiała być wprowadzona do sieci poprzez spalanie
innych paliw kopalnianych. W skali globalnej wpłynie to bardzo negatywnie na stan
powietrza atmosferycznego oraz warstwy ozonowej Ziemi.

          W odległości około 5 km 7 km od planowanej inwestycji, w kierunku
północnym znajdują się wcześniej rozplanowane 2 farmy wiatrowe: Farma wiatrowa
ZAGÓRZE – 15 elektrowni wiatrowych o sumarycznej mocy 30 MW oraz Farma
wiatrowa LAKE OSTROWO gdzie rozlokowano 17 elektrowni o łącznej mocy 30,6 MW




            Mapa nr 7 Planowana inwestycja na tle istniejących elektrowni wiatrowych.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                             39
7. Opis przewidywanych działań mających na celu ograniczenie
              szkodliwych oddziaływań na środowisko.

           Jedną z metod zapobiegania oddziaływania na środowisko farmy wiatrowej
na środowisko jest wybór odpowiedniej lokalizacji. Zachowanie odpowiednich
odległości od terenów mieszkalnych – zabudowań, obszarów ochrony przyrody
a takŜe tras wędrówek zwierząt a w szczególności przelotów ptaków w znacznym
stopniu zminimalizuje oddziaływanie farmy na środowisko.
           Na etapie projektowania i wykonania elektrowni wiatrowej dany producent
uwzględnia wszystkie aspekty ekonomiczno-środowiskowe, które są zgodne
z obowiązującymi normami prawnymi umoŜliwiającymi bezpieczną jej eksploatację.
            Zespoły mechaniczne siłowni wiatrowej, które podczas uŜytkowania
wytwarzają hałas (wirnik, przekładnia planetarna, prądnice itp.) posiadają
rozwiązania konstrukcyjne dotyczące uŜycia materiałów dźwiękochłonnych,
materiałów kompozytowych z uwzględnieniem odpowiednich profilów NACA łopat
wirnika, które zmniejszają poziom dźwięku pracującej elektrowni.
           Turbiny wiatrowe zostaną posadowione poza wszelkimi obszarami
i siedliskami chronionym.
           W celu ochrony gruntów i wód gruntowych pod stanowiskiem
transformatora, zostanie wykonana szczelna wanna ociekowa zdolna przyjąć
w całości olej transformatorowy w przypadku rozszczelnienia jego konstrukcji.
Szczelność konstrukcji transformatora oraz zabezpieczenia w postaci misy pozwoli
w przypadku dysfunkcji urządzenia na zatrzymanie oleju i smarów, które zostaną
usunięte natychmiast po zgłoszeniu awarii.
           Prace budowlane realizujące inwestycję powinny być prowadzone poza
sezonem wędrówki ptaków oraz wzmoŜonymi wędrówkami zwierząt. Prace
budowlane związane z realizacją dróg dojazdowych i manewrowych powinny być
prowadzone tak aby w najmniejszym stopniu uległa zniszczeniu znajdująca się
w pobliŜu roślinność zwłaszcza stare drzewa rosnące najczęściej wzdłuŜ lokalnych
dróg.

          Rozwój tzw. zielonej energii zmniejsza udział produkcji i dostarczania
energii z innych, nierzadko bardzo uciąŜliwych dla środowiska źródeł
konwencjonalnych. Produkcja energii ze źródeł konwencjonalnych wpływa
niekorzystnie na wszystkie komponenty środowiska. Łańcuch zmian rozpoczyna się
od trwałego przekształcenia rzeźby terenu → gleb (litologii i geologii) → stosunków
wodnych → lokalnego, regionalnego i globalnego → wreszcie flory i fauny.
Dostarczane do atmosfery gazy cieplarniane powodują zmiany w całej atmosferze
doprowadzając do kwaśnych deszczy, które w jednym z etapów niszczą siedliska
lęgowe i osłabiają skorupy jaj ptaków. Rabunkowa ekspansja człowieka,
wydobywane surowców mineralnych na terenach cennych przyrodniczo, powodują
degradację środowiska, migrację lub ginięcie wielu gatunków zwierząt oraz zanikanie
cennych siedlisk. Są to nieporównywalnie większe, bardziej długotrwałe
i niekorzystne zmiany niŜ wpływ jaki mogą mieć elektrownie wiatrowe. Mówiąc
o ochronie ptaków nie powinniśmy mieć na uwadze tylko samych osobników, ale
równieŜ określony typ środowiska, zachowanie krajobrazu ultymatywnego dla
określonego gatunku. Dlatego trudno mówić o niekorzystnym oddziaływaniu
elektrowni wiatrowych na pozostałe komponenty przyrody.


© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                     40
8. Porównanie     proponowanych              rozwiązań      technologicznych
              z innymi rozwiązaniami.

          Elektrownie wiatrowe są trójłopatowymi turbinami z systemem obracania
gondoli (active yaw system) oraz o zmiennym skoku, pracującą w systemie
uwzględniającym kierunek wiatru. Turbiny wyposaŜone są w wirniki o konstrukcji
wykorzystujące technologię, która posiada system regulacji skoku łopat (pitch)
pozwalający na monitorowanie kąta nachylenia łopat tak, aby były ustawione
optymalnie w stosunku do aktualnych warunków wiatrowych. Pozwala to na
zoptymalizowanie wielkości produkowanej energii oraz poziomu hałasu.
          Wszystkie    funkcje    turbin    są     monitorowane     za pomocą
mikroprocesorowych sterowników pozwalające na zdiagnozowanie ich stanu
technicznego.



           9. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest
              ustanowienie obszaru ograniczonego uŜytkowania.

         Zainstalowane elektrownie wiatrowe powinny być eksploatowane zgodnie
z warunkami technicznymi podanymi przez producenta oraz przepisami związanymi
z BHP.

           Rozpatrywane w niniejszym raporcie przedsięwzięcie zainstalowania
elektrowni wiatrowych, nie naleŜy do inwestycji, dla których tworzy się obszar
ograniczonego oddziaływania (art.135 ustawy Prawo ochrony środowiska – tekst
jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 roku).



           10. Analiza konfliktów       społecznych       związanych    z   planowanym
               przedsięwzięciem.

           Dokonując obiektywnej oceny lokalizacja inwestycji nie ma bezpośrednich
podstaw do konfliktów społecznych, gdyŜ teren i jego otoczenie są słabo zaludnione
i o małej atrakcyjności turystycznej. Nie ma obiektywnych przesłanek natury
zdrowotnej do występowania konfliktów społecznych w aspekcie obowiązujących
norm dopuszczalnego hałasu. Przedstawiona w punkcie 5.3.3.1. Raportu szczegółowa
analiza emitowanego przez elektrownie hałasu powinna rozwiać wszelkie wątpliwości
– protesty otoczenia przedsięwzięcia nie mają wobec powyŜszego ani merytorycznych
ani prawnych podstaw. Nie ma równieŜ powodów do protestów mieszkańców
w zakresie pogorszenia walorów krajobrazowych otoczenia.

          Mając na uwadze wartości ekologiczne, estetyczne, widokowe i kulturowe,
budowa elektrowni wiatrowych nie będzie czynnikiem negatywnym dla
rozpatrywanego terenu, gdyŜ okolice zaliczane są do obszaru upraw rolnych.




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                          41
11. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej.

                                   PLAN SYTUACYJNY
                   ZAINSTALOWANIA ELEKTROWNI WIATROWYCH


  Wariant polegający na instalacji 1 elektrowni wiatrowej o mocy 1000 kW w obrębie
            miejscowości Małe Czyste, działka nr 528 i 529, gmina Stolno




© Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng.                          42
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Reklamat, mjetet e komunikimit
Reklamat, mjetet e komunikimitReklamat, mjetet e komunikimit
Reklamat, mjetet e komunikimitArmando Selvija
 
Bimet dhe rendesia e tyre
Bimet dhe rendesia e tyreBimet dhe rendesia e tyre
Bimet dhe rendesia e tyrexhessiana
 
Falsafah dan Paradigma keperawatan
Falsafah dan Paradigma keperawatanFalsafah dan Paradigma keperawatan
Falsafah dan Paradigma keperawatanpjj_kemenkes
 
Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Kristina Xani
 
Perhapja urbane ne tirane 2012 Polis
Perhapja urbane ne tirane 2012 PolisPerhapja urbane ne tirane 2012 Polis
Perhapja urbane ne tirane 2012 PolisIsida Majko
 
Projekt Fizik - Elektriciteti
Projekt Fizik - ElektricitetiProjekt Fizik - Elektriciteti
Projekt Fizik - ElektricitetiMarinela Abedini
 
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...IIED
 

La actualidad más candente (14)

Energjia llojet
Energjia llojetEnergjia llojet
Energjia llojet
 
ENERGJIA ...!!!!
ENERGJIA ...!!!!ENERGJIA ...!!!!
ENERGJIA ...!!!!
 
Ndotja e ujit
Ndotja e ujitNdotja e ujit
Ndotja e ujit
 
Reklamat, mjetet e komunikimit
Reklamat, mjetet e komunikimitReklamat, mjetet e komunikimit
Reklamat, mjetet e komunikimit
 
Energjia gjeotermale
Energjia gjeotermaleEnergjia gjeotermale
Energjia gjeotermale
 
TRANSMETIMI I NXEHTËSISË
TRANSMETIMI I NXEHTËSISËTRANSMETIMI I NXEHTËSISË
TRANSMETIMI I NXEHTËSISË
 
Bimet dhe rendesia e tyre
Bimet dhe rendesia e tyreBimet dhe rendesia e tyre
Bimet dhe rendesia e tyre
 
Isu legal dalam praktek keperawatan
Isu legal dalam praktek keperawatanIsu legal dalam praktek keperawatan
Isu legal dalam praktek keperawatan
 
Falsafah dan Paradigma keperawatan
Falsafah dan Paradigma keperawatanFalsafah dan Paradigma keperawatan
Falsafah dan Paradigma keperawatan
 
Ndryshimet e klimes
Ndryshimet e klimesNdryshimet e klimes
Ndryshimet e klimes
 
Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt
 
Perhapja urbane ne tirane 2012 Polis
Perhapja urbane ne tirane 2012 PolisPerhapja urbane ne tirane 2012 Polis
Perhapja urbane ne tirane 2012 Polis
 
Projekt Fizik - Elektriciteti
Projekt Fizik - ElektricitetiProjekt Fizik - Elektriciteti
Projekt Fizik - Elektriciteti
 
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...
Cities for refugees: places of economic productivity, participation and wellb...
 

Destacado

WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze Komisji
WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze KomisjiWPR do 2020 Propozycje ustawodawcze Komisji
WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze KomisjiNowa Stepnica
 
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowych
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowychOpinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowych
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowychNowa Stepnica
 
Ogloszenie plan boguslawie
Ogloszenie plan boguslawieOgloszenie plan boguslawie
Ogloszenie plan boguslawieNowa Stepnica
 
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludziWpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludziNowa Stepnica
 
Como elaborar uma ficha de leitura
Como elaborar uma ficha de leituraComo elaborar uma ficha de leitura
Como elaborar uma ficha de leituracarinaflash
 

Destacado (6)

WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze Komisji
WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze KomisjiWPR do 2020 Propozycje ustawodawcze Komisji
WPR do 2020 Propozycje ustawodawcze Komisji
 
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowych
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowychOpinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowych
Opinia ministerstwa zdrowia ws. farm wiatrowych
 
Ogloszenie plan boguslawie
Ogloszenie plan boguslawieOgloszenie plan boguslawie
Ogloszenie plan boguslawie
 
Pismo do m si t
Pismo do m si tPismo do m si t
Pismo do m si t
 
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludziWpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi
Wpływ elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi
 
Como elaborar uma ficha de leitura
Como elaborar uma ficha de leituraComo elaborar uma ficha de leitura
Como elaborar uma ficha de leitura
 

Similar a RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...
Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...
Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...StaraOliwa.pl
 
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...StaraOliwa.pl
 
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdf
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdfANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdf
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdfBartlomiejGadek
 
Raport z badań. Partycypator Toruński
Raport z badań. Partycypator ToruńskiRaport z badań. Partycypator Toruński
Raport z badań. Partycypator Toruńskipzr
 
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKP
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKPPrognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKP
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKPWaldemar Duczmal
 
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_www
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_wwwPrezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_www
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_wwwPomcert
 
Dowgiałło Opioła 21.11.2008
Dowgiałło Opioła  21.11.2008Dowgiałło Opioła  21.11.2008
Dowgiałło Opioła 21.11.2008Instytut Morski
 
Aktualizacja Strategicznego Programu Transportowego
Aktualizacja Strategicznego Programu TransportowegoAktualizacja Strategicznego Programu Transportowego
Aktualizacja Strategicznego Programu TransportowegoTrojmiasto.pl
 

Similar a RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO (10)

Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...
Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...
Prognoza oliwa vii dwór rejon ulicy abrahama projekt miejscowego planu zagosp...
 
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...
Prognoza oliwa górna w rejonie ulic wita stwosza i stanisława wąsowicza w mie...
 
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdf
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdfANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdf
ANALIZA-I-WYTYCZNE-SRODOWISKOWE-2016-I-POMORSKIE-SZLAKI-KAJAKOWE.pdf
 
zal_1_tekst_studium.pdf
zal_1_tekst_studium.pdfzal_1_tekst_studium.pdf
zal_1_tekst_studium.pdf
 
Raport z badań. Partycypator Toruński
Raport z badań. Partycypator ToruńskiRaport z badań. Partycypator Toruński
Raport z badań. Partycypator Toruński
 
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKP
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKPPrognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKP
Prognoza oddziaływania na środowisko Kolejowa-PKP
 
Polemika
PolemikaPolemika
Polemika
 
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_www
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_wwwPrezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_www
Prezentacja pg słupsk_27.06.2014_na_www
 
Dowgiałło Opioła 21.11.2008
Dowgiałło Opioła  21.11.2008Dowgiałło Opioła  21.11.2008
Dowgiałło Opioła 21.11.2008
 
Aktualizacja Strategicznego Programu Transportowego
Aktualizacja Strategicznego Programu TransportowegoAktualizacja Strategicznego Programu Transportowego
Aktualizacja Strategicznego Programu Transportowego
 

RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

  • 1. RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ELEKTROWNI WIATROWEJ W OBRĘBIE GEODEZYJNYM MIEJSCOWOŚCI JARSZEWKO DZIAŁKA NR 24/2 GMINA STEPNICA MARZEC 2009
  • 2. WPROWADZENIE Inwestycja połoŜona w obrębie miejscowości Jarszewko gmina Stepnica będzie polegała na zainstalowaniu 1 elektrowni wiatrowej (wraz z drogami dojazdowymi i niezbędną infrastrukturą techniczną) o wysokości zawieszenia wirnika do 71 m i szerokości łopat 56 m jako obiektu wytwarzającego energię o mocy 900 kW, dostarczanej do krajowego systemu elektroenergetycznego. Ze względu na wykorzystywanie masowego przepływu wiatru w celu wytwarzania energii elektrycznej przez elektrownię wiatrową następuje oddziaływanie na środowisko naturalne (art.3 pkt 1 ppkt 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. dotyczący określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko – Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z 2004 r. wraz z późniejszymi zmianami. Przedmiotowe opracowanie stanowi „Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko” zgodnie z art. 52 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska wraz z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 25, poz. 50 z 2008 roku). oraz art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z 2008 roku). Obowiązkiem inwestora jest zaprojektowanie planowanej inwestycji w taki sposób aby uciąŜliwość dla środowiska była jak najmniejsza. Raport przedstawia aspekty dotyczące moŜliwości zainstalowania elektrowni wiatrowych. Pomaga organom samorządu terytorialnego i administracji rządowej podjąć decyzje o przedmiotowej inwestycji. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 2
  • 3. SPIS TREŚCI Lp. Nr strony 1. Opis planowanego przedsięwzięcia. 4 2. Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem 13 przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ze szczególnym uwzględnieniem ptaków. 3. Oddziaływanie siłowni wiatrowej na awifaunę. 20 4. Opis analizowanych wariantów – wariant nie podejmowania przedmiotowej 22 inwestycji. 5. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko. 24 6. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem 38 jego oddziaływania na środowisko. 7. Opis przewidywanych działań mających na celu ograniczenie szkodliwych 40 oddziaływań na środowisko. 8. Porównanie proponowanych rozwiązań technologicznych z innymi 41 rozwiązaniami. 9. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest 41 ustanowienie obszaru ograniczonego uŜytkowania. 10. Analiza konfliktów społecznych związanych z planowanym 41 przedsięwzięciem. 11. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej. 42 12. Diagnostyka oraz propozycje monitoringu oddziaływania planowanego 43 przedsięwzięcia na etapie eksploatacji. 13. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków technicznych lub luk we 46 współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowując raport. 14. Podsumowanie 46 15. Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w 48 raporcie. 16. Raport sporządzili (skład Zespołu Projektowego). 48 17. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu. 49 © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 3
  • 4. 1. Opis planowanego przedsięwzięcia. 1.1. Lokalizacja inwestycji. Gmina Stepnica połoŜona jest w zachodnio – północnej części powiatu goleniowskiego. Obszar gminy wchodzi w skład terenów przylegających bezpośrednio do Zalewu Szczecińskiego i Roztoki Odrzańskiej. Gmina graniczy od wschodu z gminą Przybiernów, od południa z gminą Goleniów, od zachodu poprzez Zalew Szczeciński i Roztokę Odrzańską z gminą Police, od północy z gminą Wolin. Do gminy Stepnica naleŜy wyspa Chełminek, połoŜona w południowo – zachodniej części Zalewu Szczecińskiego której obszar wynosi 8 ha. Siedzibą władz gminnych jest wieś Stepnica. W skład jednostki administracyjnej gminy wchodzi 14 sołectw i 27 miejscowości. Znaczny obszar w gminie stanowią wody morskie wewnętrzne, których obszar wynosi 9712 ha a wody ogółem 9849, co stanowi największy udział, który wynosi 33,5% ogólnej powierzchni. Lasy zajmują 32,9% powierzchni, a uŜytki rolne są dopiero na trzecim miejscu, których udział w ogólnej powierzchni wynosi 25,4%. Zgodnie z podziałem fizyczno – geograficznym Polski (Kondracki 1994 r.) połoŜenie gminy Stepnica przedstawia się następująco: — podprowincja – PobrzeŜe Południowobałtyckie — makroregionu – PobrzeŜe Szczecińskie — mezoregionu – Równina Goleniowska i Zalew Szczeciński. Według regionalizacji geobotanicznej (Szafer 1972) obszar gminy Stepnica znajduje się w następujących jednostkach: — prowincja – NiŜowo-WyŜynna Środkowoeuropejska — dział – Bałtycki — poddział – Pas Równin Przymorskich i Wysoczyzn Pomorskich — kraina – Nizina Szczecińska Według regionalizacji zoogeograficznej (Kostrowicki 1991 r.) gmina Stepnica naleŜy do: — państwa – Holarktyka — poddaństwa – Palearktyka — krainy – Eurosyberyjskiej — prowincji – Nemorolnej — obszaru – Europejskiego — regionu – Środkowoeuropejskiego — podregionu – Środkowego Podstawą powierzchniowej budowy geologicznej obszaru gminy stanowią czwartorzędowe utwory, związane z fazą pomorską ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Do nich naleŜą: piaski i Ŝwiry rzeczno – lodowcowe, gliny zwałowe i piaski gliniaste. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 4
  • 5. Według Mikołajskiego (1966 r.) obszar gminy zalicza się do jednostki zwanej niecką szczecińską. Gmina Stepnica posiada pasmowy, południkowy układ form ukształtowania terenu: - Pasma zachodnie tworzą estuarium Odry – Roztoka Odrzańska i Zalew Szczeciński, - Pasma środkowe – równina torfowa doliny dolnej Odry o szerokości 7 km i wysokości do 2 m n.p.m., - Pasmo wschodnie tworzy Równina Goleniowska, wznosząca się od 2 do 26 m n.p.m. urozmaicona ostaricami wysoczyzny morenowej o wysokości 44 m n.p.m. z wydmami i zagłębieniami po martwym lodzie. - Cała urozmaicona linia brzegowa Zalewu i Roztoki Odrzańskiej leŜy w strefie akumulacji brzegowej z wyjątkiem roztok Skoszewskiej i Diabły, które znajdują się w strefie abrazji. Z terenu gminy wody powierzchniowe odprowadzane są ciekami wodnymi i dwiema rzekami Gowienicą i Krępą. Krępa naleŜy do zlewni rzeki Odry, a Gowienica do zlewni Zalewu. Do największych kanałów odwadniających jest Kanał Królewski. Rzeka Gowienica przecina gminę w poprzek na linii Babigoszcz – Stepnica. Największym dopływem Gowienicy jest Świdnianka, która w rejonie wsi Krokorzyce zasila liczne stawy. Rzeka Krępa ma w gminie Stepnica swój początek i koniec. Liczne rowy i kanały melioracyjne przecinają torfową równinę Dolnej Odry. Zachodnia część gminy Stepnica połoŜona jest nad zbiornikiem wód podziemnych o bardzo płytko połoŜonej warstwie wodonośnej, słabo izolowanej o wysokiej wydajności. Są to zasoby wysokiej jakości o statusie lokalnych wód podziemnych. Na terenie gminy przewaŜają wiatry zachodnie i północno – zachodnie. Występuje duŜa ilość dni z silnymi wiatrami (około 49 dni) w ciągu roku. DuŜa wilgotność powietrza wiąŜe się głównie z napływem morskich mas powietrza oraz zbiornikami wodnymi jak Zalew Szczeciński i dolne ujście Odry. Do uciąŜliwych zjawisk naleŜy zaliczyć mgły i gołoledź, jak równieŜ intensywne opady. Gleby obszaru gminy w większości wykształciły się jako utwory powstałe w konsekwencji ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Typy gleb tworzą się jako produkt róŜnorodnych związków między podłoŜem, klimatem, warunkami hydrograficznymi i morfologicznymi, światem roślinnym i zwierzęcym oraz działalnością człowieka. Na terenie gminy występują gleby bielicowo – piaskowe, wytworzone z piasków luźnych, słabo gliniastych i gliniastych oraz z glin zwałowych i mursze powstałe z torfów. Większość gleb występujących posiada niską klasę bonitacyjną IV, V, VI. Bogactwami naturalnymi znajdującymi się na terenie gminy Stepnica są: złoŜa kruszyw mineralnych, złoŜa torfów, złoŜa gytie. Lokalne kopalnie kruszywa naturalnego niskiej jakości znajdują się we wsiach (Racimierz, śarnowo, Zielonczyn, Miłowo, Stepniczka). Kruszywa są eksploatowane dla potrzeb miejscowej ludności. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 5
  • 6. ZłoŜa torfu wysokiego i niskiego znajdują się w dolinie Gowienicy oraz innych obszarów (Gąsierzyno, Widzieńsko). Wydobycie torfu jest zabronione, poza wydobyciem na potrzeby szkółkarstwa. Gytie to surowiec do produkcji nawozów organicznych i pasz wysokobiałkowych. Rejonami występowania – dolina Gowienicy i Machowice. Miejscowość Jarszewko znajdują się około ok. 12 km na północ od Stepnicy, rozlokowana po zachodniej stronie drogi Stepnica - Wolin, w bezpośrednim sąsiedztwie niewielkiego kompleksu leśnego, łączącego się z Puszczą Goleniowską. Ze względu na ukształtowanie terenu lokalizacja jest korzystna. Wokół miejsca planowanej inwestycji znajdują się pola uprawne. Jest to obszar rolny wraz z zabudową mieszkalno - gospodarczą. NajbliŜsze budowle zlokalizowane są w odległości około 300 m od rejonu inwestycji. Fot. 1. Okolice inwestycji – kierunek północny. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 6
  • 7. Fot.2. Okolice inwestycji – kierunek północno - wschodni. Fot. 3. Okolice inwestycji – kierunek wschodni. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 7
  • 8. Fot.4. Okolice inwestycji – kierunek południowo - wschodni. Fot.5. Okolice inwestycji – kierunek południowy. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 8
  • 9. Fot.6. Okolice inwestycji – kierunek południowo – zachodni. Fot.7. Okolice inwestycji – kierunek zachodni. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 9
  • 10. Fot.8. Okolice inwestycji – kierunek północno zachodni. Działka nr 527 i 528 wykorzystywane są, jako obszary pod uprawy rolne. Występują tu grunty klasy RIIIb i RIVa. Przedsięwzięcie zainstalowania 1 elektrowni wiatrowej jako obiektu wytwarzającego energię elektryczną o mocy 900 kW w obrębie geodezyjnym miejscowości Jarszewko gmina Stepnica będzie zgodne z Prawem Ochrony Środowiska uwzględniającym obszar NATURA 2000. 1.2. Ogólna charakterystyka elektrowni wiatrowej. Elektrownie wiatrowe zostały zaprojektowane do pracy w temperaturze od -200C do +400C. Turbiny mogą być łączone w farmy wiatrowe, pod warunkiem zachowania odległości pomiędzy poszczególnymi elektrowniami. Współczesne komercyjne elektrownie wiatrowe budowane są przewaŜnie z poziomą osią obrotu, a koło wiatrowe ma trzy łopaty. Większość elektrowni wiatrowych zainstalowanych w systemie elektroenergetycznym jest wyposaŜona w generatory asynchroniczne (rys.1), których prędkość synchroniczna jest równa 1500 lub 750 obr/min. Stosowanie maszyn elektrycznych szybkoobrotowych wymusza stosowanie przekładni między maszyną a kołem wiatrowym (wirnikiem turbiny wiatrowej), wirującym z prędkością nie większą niŜ 40 obr/min. Ta stosunkowo mała prędkość © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 10
  • 11. wirnika turbiny wynika przede wszystkim z potrzeby optymalizacji pracy elektrowni, czyli potrzeby maksymalizacji mocy uzyskiwanej ze strumienia wiatru. Efekt taki otrzymuje się dla kół wiatrowych z trzema łopatami. Generatory asynchroniczne stosowane obecnie w elektrowniach wiatrowych są maszynami niskiego napięcia o napięciu znamionowym 690 V. Generatory te są zazwyczaj przyłączone do sieci średniego napięcia (10-40 kV) i dlatego są standardowo wyposaŜone w transformatory blokowe. Transformatory te są umieszczane w kontenerze stawianym przy wieŜy elektrowni, w samej wieŜy lub, w przypadku niektórych jednostek o większej mocy znamionowej, w gondoli. Elektrownie wiatrowe z generatorami synchronicznymi i asynchronicznymi są zazwyczaj wyposaŜone w układ regulacji kąta połoŜenia łopat wirnika (za pomocą siłowników hydraulicznych), który umoŜliwia regulowanie mocy uzyskiwanej ze strumienia wiatru lub prędkości koła wiatrowego. Rys. 1. Schemat budowy elektrowni wiatrowej. Mikroprocesorowy system sterowania znajdujący się w szafce sterownej, monitoruje stan siłowni i pobiera dane do obliczeń i sterowania. Generator, transformator, przekładnia i urządzenia sterujące umieszczone są w gondoli. Ponadto gondola zawiera układy smarowania, chłodzenia, hamulec tarczowy itp. Gondola i wirnik obracane są w kierunku wiatru przez silniki i przekładnię zębatą znajdującą się na szczycie wieŜy, na której umieszczona jest gondola. WieŜa jest stalowa, w kształcie rury, rzadziej o konstrukcji kratownicowej. Urządzenia niewielkich mocy, przeznaczone dla małych, indywidualnych uŜytkowników charakteryzują się znacznie prostszą budową. Nie mają mechanizmów zmiany kąta ustawienia łopat, gondola jest zintegrowana z chorągiewką kierunkową. Często konstrukcja ich wieŜy umoŜliwia takŜe ustawienie wirnika w osi pionowej, co jest równoznaczne z wyłączeniem elektrowni. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 11
  • 12. Elektrownie wiatrowe są obiektami przyłączonymi do systemu elektroenergetycznego i w rezultacie są jednym z jego elementów. Dlatego teŜ podczas procesu diagnozowania naleŜy uwzględnić równieŜ urządzenia i systemy umoŜliwiające tę współpracę. Podstawową strukturę układu elektrycznego elektrowni wiatrowej stanowią cztery sekcje: - sekcja generatora; - sekcja aparatury i obwodów niskiego napięcia; - sekcja transformatora blokowego; - sekcja aparatury i obwodów średniego napięcia. Siłownia wiatrowa jest swego rodzaju nieruchomością, która po zakończeniu swej eksploatacji zostanie zdemontowana i nie będzie ujemnie wpływać na percepcję otaczającego środowiska. 1.3. Uzgodnienia dotyczące wysokości planowanej inwestycji. Łączna maksymalna wysokość planowanej inwestycji zainstalowania elektrowni wiatrowych (wysokość wieŜy plus połowa średnicy łopat) wyniesie 99m. W przypadku całkowitej wysokości inwestycji przekraczającej 100 m elektrownie naleŜy uznać jako przeszkody lotnicze i wówczas naleŜy wziąć pod uwagę opinię Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej. Przeszkodami lotniczymi są sztuczne, wysokie przedmioty terenowe na całym obszarze Polski uznane przez organ nadzoru nad lotniskami, za przeszkody lotnicze. Organem decydującym jest Dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony m powietrznej a w jego ramach Szefostwo Infrastruktury Lotniskowej. Elektrownie wiatrowe jako elementy stanowiące wysokie przedmioty terenowe podlegają zakwalifikowaniu do zbioru obiektów, dla których w procesie uzyskiwania pozwolenia na budowę naleŜy wystąpić o uzgodnienie w zakresie przeszkód lotniczych zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury z dnia 25 czerwca 2003 roku w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych (Dz. U. Nr 130, poz. 1193). Typowe oznaczenie wymagane obejmuje oznakowanie podwójne: nocne oraz dzienne. Jako oznakowanie nocne przyjmuję się umieszczenie lamp oświetleniowych koloru czerwonego na szczycie gondoli. Jako oznakowanie dzienne - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 13 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 9 poz. 53) - wymagane jest pomalowanie zewnętrznych końców śmigieł w 5 pasów o jednakowej szerokości, prostopadłych do dłuŜszego wymiaru łopat śmigła, pokrywających 1/3 długości łopat śmigła (3 koloru czerwonego lub pomarańczowego i 2 białego). Pasy skrajne nie mogą być koloru białego. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 12
  • 13. 1.4. Zapotrzebowanie na surowce naturalne oraz wielkość emisji do środowiska planowanej inwestycji. Mając na uwadze funkcjonowanie planowanego przedsięwzięcia, z uwzględnieniem wielkości emisji, zapotrzebowanie charakteryzuje się następująco: • w wodę – nie dotyczy • w energię cieplną – nie dotyczy • odprowadzenie lub oczyszczanie ścieków sanitarnych – nie dotyczy • sposób unieszkodliwiania odpadów – dotyczy – punkt 5.2.2 oraz 5.3.2. 2. Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ze szczególnym uwzględnieniem ptaków. Natura 2000 reguluje ochronę dzikiej flory i fauny poprzez szereg dyrektyw, z których najwaŜniejsze to Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa lub Habitatowa) oraz Dyrektywa 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dyrektywa Ptasia). W przypadku pierwszej wyznacza się tzw. SOO- Specjalne Obszary Ochrony, natomiast w odniesieniu do Dyrektywy Ptasiej Obszary Specjalnej Ochrony OSO. Oprócz Ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz. 880 duŜe znaczenie dla ochrony obszarów cennych ze względu na występowanie ptaków ich miejsc lęgowych, zimowisk ma Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313). 2.1. Obszary chronione, obszary zaliczane do sieci Natura 2000. Mając na uwadze przepisy związane z obszarami chronionymi jednoznacznie moŜna stwierdzić, Ŝe proponowana lokalizacja posadowienia 1 elektrowni wiatrowej znajduje się na terenie obszaru włączonego w sieć Natura 2000 tj. Obszaru Specjalnej Ochrony (OSO) pod nazwą Łąki Skoszewskie – kod obszaru PLB320007. Obszar obejmuje rozległe tereny bagnistych łąk na wschodnim wybrzeŜu Zalewu Szczecińskiego, pomiędzy miejscowościami Gąsierzyno na południu, śarowo na wschodzie i Skoszewo na północy. Teren pocięty jest licznymi drobnymi kanałami i rowami. W obrębie kompleksu łąk znajduje się las olchowo – sosnowy, a takŜe liczne drobne laski i zadrzewienia olszowe. Obszar stanowi ostoję ptasią o randze krajowej (K10). Występuje tu co najmniej 33 gatunki ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej oraz 8 gatunków wymienionych w Czerwonej Księdze PCK. W okresie lęgowym obszar zasiedla około 1% populacji krajowej błotniaka zboŜowego, kani czarnej i bielika, w stosunkowo wysokim zagęszczeniu występuje derkacz, gąsiorek, kania ruda, zimorodek i Ŝuraw. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 13
  • 14. ZagroŜenia dla obszaru stanowią: zmiana sposobu upraw, znaczne ograniczenie wypasu bydła, niewłaściwe melioracje, drapieŜnictwo, zanieczyszczenia produktami stosowanymi w gospodarce rolnej i komunalnej (ścieki, odpady, nawozy, pestycydy), penetracja ludzka (działki rekreacyjne, kłusownictwo, linie energetyczne, elektrownie wiatrowe). Na terenie ostoi występują następujące formy ochrony: Rezerwat przyrody Białodrzew Kopicki i Rezerwat Przyrody Czarnocin. Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na terenie obszaru to: bąk, bączek, czapla biała, bocian czarny, bocian biały, łabędź krzykliwy, bernikla białolica, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy, drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, zielonka, derkacz, Ŝuraw, batalion, łęczak, rybitwa czarna, lelek, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, wodniczka, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek. Mapa nr 1 Fragment obszaru Natura 2000 Łąki Skoszewskie Około 650 m na wschód od rejonu inwestycji, graniczący z Łąkami Skoszewskimi od wschodu, znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony (OSO) Puszcza Goleniowska – kod obszaru PLB320012. Obszar stanowi duŜy kompleks leśny na północ od Goleniowa i na wschód od brzegu Zalewu Szczecińskiego. Znajdują się rozległe torfowiska niskie i obszary porośnięte łęgami i olsami. W lasach dominuje sosna, znajdują się takŜe fragmenty lasów dębowych i bukowych. Obszar dość silnie zmieniony przez działalność człowieka ale lasy gospodarcze stanowią duŜą wartość ze względu na dobrą kondycję drzewostanów leśnych i duŜą zgodność z charakterem siedlisk. Występuje tutaj co najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi PCK. Obszar to waŜna © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 14
  • 15. ostoja lęgowa bielika, kani czarnej i rudej oraz podróŜniczka – występuje tu 3% lęgowej populacji bielika, co najmniej 1% populacji krajowej kani czarnej i rudej oraz podróŜniczka a takŜe w stosunkowo wysokim zagęszczeniu bąk, derkacz, kropiatka i Ŝuraw. Występują tutaj następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody Uroczysko Świeta, Wilcze Uroczysko (desygnowane na poziomie krajowym lub regionalnym) oraz Bagna Krępskie. Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na terenie obszaru to: bąk, bączek, bocian czarny, bocian biały, łabędź krzykliwy, łabędź czarnodzioby, bernikla białolica, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, bielik,gadoŜer, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy, rybołów, drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, siewka złota, łęczak, rybita rzeczna, rybitwa biało czelna, rybitwa czarna, puchacz, lelek, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, podróŜniczek, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, cietrzew. Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: myszołów, pustułka, kobuz, kuropatwa, przepiórka, biegus zmienny, samotnik, turkawka, uszatka, krętogłów, dzięcioł zielony, pliszka Ŝółta, pliszka górska, pokląskwa, kląskawka, kwiczoł, świerszczak, strumieniówka, trzciniak, remiz, srokosz, dziwonia, zaroślówka. Mapa nr 2 Fragment obszaru Puszcza Goleniowska graniczący z Łąkami Skoszewskimi W odległości około 5 km od rejonu inwestycji, w kierunku południowo – wschodnim znajduje się związany z obszarem Puszcza Golenowska Specjalny Obszar Ochrony (SOO) Ostoja Goleniowska – kod obszaru PLH320013. Obszar w większości nie jest chroniony, obejmuje rezerwat przyrody Cisy Rokickie oraz dwa zespoły przyrodniczo – krajobrazowe: Bór bagienny i Przybiernowskie Cisy. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 15
  • 16. Obszar połoŜony jest na terenie Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Puszczy Bukowej i Goleniowskiej. Mapa nr 3 Fragment obszaru Ostoja Goleniowska W kierunku zachodnim, około 650 m od rejonu inwestycji znajduje się Specjalny Obszar Ochrony Ujście Odry i Zalew Szczeciński – kod obszaru PLH320018. Obszar połoŜony jest u ujścia rzeki Odry obejmujący równieŜ jej dolny odcinek, Zalew Szczeciński, Wyspę Chrząszczewską i Zalew Kamieński. Obszar w większości nie jest chroniony. Obejmuje rezerwat przyrody Czarnocin i Białodrzew Kopicki. Rezerwat torfowiskowy „Czarnocin” został ustanowiony w 1974 roku na powierzchni 9,40 ha w celu zachowania fragmentów torfowiska niskiego typu atlantyckiego oraz zarośli wierzbowych i olsu. PołoŜony jest na terenie przyległym do Zalewu Szczecińskiego w kompleksie lasów bagiennych leŜących po obu stronach Kanału Czarnocińskiego. W celu pełnego zabezpieczenia populacji cennych gatunków roślin, w szczególności woskownicy europejskiej i długosza królewskiego, planowane jest objęcie ochroną całego kompleksu Lasów Czarnocińskich o powierzchni 419 ha. Rezerwat przyrody „Białodrzew Kopicki” - florystyczny (gm. Stepnica). Rezerwat powołany został Zarządzeniem MLiPD, z dnia 11.04.1985 r., (MP Nr7, poz. 60 z 1985 r.) na powierzchni 10,5 ha. Rezerwat stanowi fragment wybrzeŜa Zalewu Szczecińskiego, na terenie zarządzanym przez Urząd Morski. Ochronie podlega terasa zalewowa o powierzchni 2,5 ha oraz litoral Kopickiej Mielizny o powierzchni 8 ha. Celem jest zachowanie wodnej strefy litoralu i aluwialnej terasy z rzadką roślinnością wodną, szuwarową i zaroślową oraz fragmentu lasu łęgowego. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 16
  • 17. Mapa nr 4 Fragment obszaru Ujście Odry i Zalew Szczeciński Z obszarem powiązany jest Obszar Specjalnej Ochrony Zalew Szczeciński – kod obszaru PLB320009, znajdujący się około 2,5 km od rejony planowanej inwestycji. Obejmuje polską część Zalewu Szczecińskiego. Zbiornik jest płytki (średnia głębokość 2-3 m) i bardzo Ŝyzny o niezwykle wysokim zagęszczeniu organizmów bentosowych i bogatym rybostanie. Obszar stanowi ostoję ptasią o randze europejskiej (E02). Występuje tu co najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 9 gatunków z polskiej Czerwonej Księgi PCK. Bardzo waŜna ostoja ptaków wodno – błotnych przede wszystkim w okresie wędrówek i zimą. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacj krajowej gęgawy, czernicy, bielika, błotniaka zboŜowego,, kani czarnej, biegusa zmiennego, gąsiorka, ohara, perkoza dwuczub ego, kropiatki, sieweczki obroŜnej. W stosunkowo duŜym zagęszczeniu występuje kania ruda, łyska i zmorodek. W okresie wędrówek występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego łabędzia krzykliwego, rybitwy czarnej, czernicy, gągoła, głowienki, łyski, nurogęsi, ogorzałki. W stosunkowo duŜych ilościach występuje perkoz dwuczuby, kormoran czarny, gęś zboŜowa i siewka złota – w sumie ptaki błotne występuja w koncentracjach powyŜej 20 tyś osobników. W okresie zimy występuje tu około 1% populacji szlaku wędrownego labędzia krzykliwego, nurogęsi, ogorzałki, markaczki, gągoła, bielaczka, bielika. Łabędź krzykliwy zimuje w ilości stanowiącej stosunkowo znaczny procent populacji wędrującej i ponad 4% populacji zimującej w Polsce. Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na terenie obszaru to: bąk, warzęcha, bocian biały, łabędź krzykliwy, bielaczek, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, drzemlik, sokół wędrowny, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, siewka złota, rybitwa czarna, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, wodniczka, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, biegus zmienny. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 17
  • 18. Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: perkoz dwuczuby, gęś zboŜowa, gęgawa, ohar, świstun, głowienka, czernica, ogorzałka, markacza, gągoł, nurogęś, łyska, sieweczka rzeczna, kormoran czarny, ptaki wodno – błotne. Obszar nie jest chroniony. Mapa nr 5 Fragment obszaru Zalew Szczeciński. Około 15 km na południe znajduje się specjalny Obszar Ochrony (SOO) Uroczyska w Lasach Stepnickich – kod obszaru PLH320033. Ostoja połozona jest w południowo – wschodniej części Puszczy Goleniowskiej. Obejmuje obszar trzech sąsiadujacych ze sobą rezerwatów Olszanka, Wilcze Uroczysko i Uroczysko Święta. Rezerwat torfowiskowo - faunistycznych Olszanka jest kopułowym torfowiskiem wysokim typu bałtyckiego. Genezę swoją zawdzięcza bliskiemu sąsiedztwu Zalewu Szczecińskiego, stanowiącego w przeszłości zatokę morską, wododziałowemu połoŜeniu oraz klimatowi o cechach nadmorskich. Torfowisko to naleŜy do najbardziej interesujących utworów tego rodzaju. Rezerwat powołany w 1998 roku na powierzchni 1290 ha w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu bagiennego lasu olszowego i torfowiska bałtyckiego oraz rzadkich i ginących gatunków zwierząt. PołoŜony jest w zachodniej części Puszczy Goleniowskiej na terasie nadzalewowej uformowanej przez kopułowe torfowisko wysokie, między dopływami Odry – rzeką Krępą i Gowienicą. Na torfie wykształciły się głównie bagienne zbiorowiska leśne. Z roślin chronionych występują tu m. in.: © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 18
  • 19. długosz królewski, widłak jałowcowaty oraz rosiczka okrągłolistna. Na uwagę zasługują takŜe miejsca lęgowe i odpoczynkowe bielika. Rezerwat torfowiskowy Wilcze Uroczysko jest rozległym kompleksem torfowisk u ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego na terasie nad zalewowej, uformowanej przez kopułowe torfowisko wysokie między odpływami Odry – rzeką Krępą i Gowienicą o powierzchni blisko 63 ha, został utworzony w 1985 roku. PołoŜony jest w zachodniej części Puszczy Goleniowskiej, nad rzeką Krępą, w sąsiedztwie Roztoki Odrzańskiej. Rezerwat powołano dla ochrony i zachowania typowych dla Pomorza olsów i łęgów jesionowo-olszowych oraz jednego z najbogatszych w Polsce stanowisk paproci długosza królewskiego. Rezerwat leśny Uroczysko Święta stanowi fragment rozległego kompleksu torfowisk u ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego. Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na terenie obszaru to: bąk, bocian czarny, bocian biały, łabędź krzykliwy, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, błotniak, zboŜowy, błotniak łąkowy, dorlik krzykliwy, kropiatka, derkacz, Ŝuraw, puchacz, sowa błotna, lelek, zimorodek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, lerka, podróŜniczek, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, cietrzew. Regularnie występujące na terenie ostoi Ptaki Migrujące niewymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG: krakwa, głowienka, czernica, gągoł, pustułka, kobuz, przepiórka, sieweczka rzeczna, sieweczka obroŜna, słonka, samotnik, turkawka, krętogłów, dzięcioł zielony, kląskawka, świerszczak, strumieniówka, brzęczka, remiz, srokosz, dziwonia. Mapa nr 6 Obszar Uroczyska w lasach Stepnickich © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 19
  • 20. 3. Oddziaływanie siłowni wiatrowej na awifaunę. Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na ptaki naleŜy rozpatrywać przede wszystkim w dwóch aspektach. Pierwszy przypadek dotyczy realnego zagroŜenia egzystencji ptactwa jak na przykład kolizja z turbiną, natomiast drugi, uwzględniany w większych inwestycjach - zmian rozmieszczenia populacji ptaków spowodowanych istnieniem siłowni. Planowana inwestycja znajduje się na terenie ostoi ptasich o randze krajowej (Łaki Skoszewskie) i europejskiej (Zalew Szczeciński). Jednym z najwaŜniejszych korytarzy ekologicznych w Europie jest dolina Odry. Osią tego korytarza jest Zalew Szczeciński, Roztoka Odrzańska i Odra wraz z przylegającymi do nich terenami nadbrzeŜnymi. Korytarzami o znaczeniu lokalnym jest korytarz ekologiczny rzeki Gowienicy i Świdnianki. Rzeka powinna zachować swój naturalny charakter w miejscach niezmienionych przez człowieka. DuŜym korytarzem jest korytarz ekologiczny rzeki Krępy. Na rzece tej nie występują Ŝadne bariery ekologiczne. Migracje na szeroką skalę występują w okresie jesiennym oraz wiosennym. Gatunki wędrują w duŜych stadach, szerokim frontem inne wąskimi szlakami wzdłuŜ rzek i dolin. Przeloty odbywają się o róŜnych porach dnia. Wysokość przelotu ptaków kształtuje się od 150 m do 700 m. n.p.m. Wg badań 50% gatunków ptaków podczas przelotów jesienno-wiosennych wykonuje loty na wysokości od 150 m do 300 m n.p.m., niektóre jak kaczki, gęsi, ptaki drapieŜne mogą lecieć na wysokości 5 tys. metrów i jeszcze wyŜej. Najczęściej jednak na wysokości powyŜej 150 m, czyli tam gdzie prędkości wiatrów są stałe i nie występują zakłócenia i zawirowania związane z szorstkością podłoŜa. Tak więc moŜna uznać, iŜ przeloty odbywają się , wyŜej, niekiedy znacznie wyŜej, niŜ wysokość słupa z uwzględnieniem średnicy wirnika elektrowni wiatrowej. MoŜliwość kolizji z obiektem jest znikoma i obniŜa zagroŜenie zabicia ptaka. Nie mniej jednak, podczas eksploatacji moŜe nastąpić realne zagroŜenie na egzystencję ptactwa jak np. kolizję z turbiną. Wpływ na prawdopodobieństwo kolizji ptaków z turbiną mają widoczność oraz atrakcyjność terenu pod kątem Ŝerowania, trasy dolotów na Ŝerowiska lub noclegowiska. Dlatego teŜ inwestor jest zobowiązany podjąć stosowne działania dla zlikwidowania tegoŜ zagroŜenia poprzez odpowiednio pomalowane łopaty wirnika elektrowni wiatrowych, w celu ich widoczności dla przelatujących ptaków. W trakcie fazy eksploatacji istnieje moŜliwość kolizji ptaków z obracającym się śmigłem. Według artykułu ,,Fakty na temat energetyki wiatrowej i ptaków” (ang. ,,Facts about wind energy and birds”), podają Ŝe prawdopodobieństwo kolizji ptaka z wirnikiem wystąpi raz na 8 do 15 lat. Stanowi to więc znikomy i minimalny wpływ turbiny na ptactwo. MoŜliwość kolizji ptaka z turbiną, która jest pomalowana na określone kolory jest bardzo rzadka. Dlaczego tak się dzieje? OtóŜ okazuje się, iŜ ptaki mają bardzo dobry wzrok i na pewno rozróŜniają barwy. Ptaki mają największe oczy wśród wszystkich zwierząt, biorąc pod uwagę znaczne rozmiary gałki ocznej do wielkości i masy ciała. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 20
  • 21. W siatkówce oka ptaka znajdują się tzw. czopki. W czopkach, a więc komórkach zmysłowych siatkówki oka moŜna spotkać u ptaków barwne kuleczki tłuszczowe. W zaleŜności od gatunku kuleczki te mają róŜne zabarwienie. Posiadają one barwniki, które pochłaniają światło i przekazują reakcje do mózgu. Istnieje przypuszczenie, Ŝe ptaki odbierają bodźce podobne do tych, jakie widzi człowiek patrzący przez pomarańczowe, Ŝółte lub rubinowe okulary. RóŜnorodność kuleczek tłuszczowych w siatkówce oka powoduje, iŜ spostrzegają one kontrasty przedmiotów zarówno na górze, czyli na tle nieba, ale równieŜ na dole na tle krajobrazu. Spośród hipotez naukowców jest teŜ taka, iŜ występowanie kuleczek tłuszczowych barwy pomarańczowej i rubinowej ułatwia ptakom widzenie przez mgłę. Natomiast wszystkie ptaki wykazują się zdolnością patrzenia wprost na słońce. Niektóre ptaki widzą świetnie w ciemności np. sowy, inne lepiej w dzień. DuŜe pole widzenia powyŜej 160° mają ptaki, których oczy osadzone są frontalnie – sowy, kulony, bąki. U kręgowców występują 4 typy barwników czopkowych nazywanych opsynami długofalowymi, średnio- i krótkofalowymi lub inaczej czerwonymi, niebieskimi, zielonymi lub nad nadfioletowymi. W gałkach ocznych ptaków wykształciły się równieŜ pręciki, które umoŜliwiają widzenie w słabym oświetleniu. Ptaki posiadają wszystkie 4 barwniki czopkowe natomiast ssaki tylko 2. U ludzi w czasie ewolucji powrócił w wyniku mutacji genu 3 czopek. MoŜna więc przypuszczać, Ŝe im więcej czopków tym zdolność widzenia staje się większa tym bardziej, Ŝe mózg widzi kolory tylko jeśli porównuje odpowiedzi z co najmniej 2 typów czopków o róŜnych typach barwników. A więc moŜliwość bardzo dobrego widzenia barw przez ptaki jest znacznie wyŜsza. Poza tym w czopkach znajdują się takŜe drobinki kolorowego oleju, które pełnią rolę filtra dla pochłanianego promieniowania krótkofalowego, co zmniejsza nakładanie się widm absorpcyjnych czopków róŜnych typów i zwiększa liczbę kolorów, jaką rozróŜnia ptak”. Badania przeprowadzone na papugach falistych wykazały dodatkowo, iŜ ptaki rozróŜniają kolory. Nie ma jednak jasności, co do tego jak postrzegają poszczególne kolory. Okazało się równieŜ, Ŝe awifauna widzi w bliskim nadfiolecie i odbiera kolory, które dla innych zwierząt są w ogóle niepostrzegalne. Elektrownie wiatrowe, a zwłaszcza większe farmy działają odstraszająco na ptaki, stąd tereny bezpośrednio przylegające do elektrowni są znacznie słabiej wykorzystane jako miejsca Ŝerowania, odpoczynku oraz gniazdowania niŜ tereny bardziej oddalone. Podobnie zauwaŜalne zmiany pojawiają się w momencie przelotu ptaków, które omijają pracujące elektrownie, lecąc poza terenem ich posadowienia. W ten sposób unikają one kolizji z turbinami siłowni. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 21
  • 22. 4. Opis analizowanych wariantów – wariant nie podejmowania podmiotowej decyzji. Realizując zasady ekorozwoju naleŜy m.in. podejmować działania zmierzające do stabilizacji emisji gazów cieplarnianych. Wysoka emisja gazów cieplarnianych w Polsce wiąŜe się przede wszystkim z niekorzystną dla atmosfery strukturą wytwarzania w naszym kraju energii. Sektor paliwowo-energetyczny odpowiada za około 60% emisji CO2 – poprzez spalanie węgla kamiennego i brunatnego. Blisko 2/3 emitowanego przez Polskę CO2 pochodzi z zakładów energetycznych. Wobec powyŜszych rozwaŜań wysoce poŜądane jest zastępowanie konwencjonalnych źródeł energii źródłami niekonwencjonalnymi - w tym przypadku siły wiatr. Celem Strategii Rozwoju Energetyki Odnawialnej przyjętej przez Radę Ministrów we wrześniu 2000 r., Polityki Energetycznej Polski do 2025 r., przyjętej przez Radę Ministrów 4 stycznia 2005 r. oraz przyjętej równieŜ przez Radę Ministrów w 2003 roku Polityki Klimatycznej Polski – Strategie redukcji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020., jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5% w 2010 r. i do 14% w 2020 roku. Globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie do 2050 r. 25-krotnie, dlatego dalszy rozwój energetyki, nie moŜe bazować tylko na eksploatacji paliw kopalnianych. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) ułatwi przede wszystkim osiągnięcie załoŜonych w polityce ekologicznej celów w zakresie obniŜenia emisji zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne oraz substancji zakwaszających. W Polityce Klimatycznej Polski jako priorytetowe kierunki działań średnio – i długookresowych został zawarty między innymi zapis o wypełnieniu przez Polskę zobowiązań do redukcji emisji gazów cieplarnianych w pierwszym okresie czyli osiągniecie w latach 2008 – 2012 wielkości emisji gazów cieplarnianych nie przekraczającej 94% wielkości emisji z roku 1988 i następnych okresach rozliczeniowych a takŜe zapis o głębokiej przebudowie modelu produkcji i konsumpcji energii, w kierunku poprawy efektywności energetycznej i surowcowej, szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz dąŜenie do emisji gazów cieplarnianych przez wszystkie podstawowe rodzaje źródeł energii. Wariant polegający na zainstalowaniu elektrowni wiatrowych w tym obszarze spowoduje zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, dwutlenku węgla, popiołów w wyniku spalania paliw kopalnianych do produkcji energii. Konwencjonalne źródła energii przy wytworzeniu 1 kWh energii w wyniku spalania węgla kamiennego emitują do atmosfery średnio około: - 5,5 g SO2 - 4,2 g NOx - 700 g CO2 - 49 g pyłów. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 22
  • 23. Elektrownia wiatrowa o mocy do 900 kW średnio roku wytwarza około 1550 MWh, stąd w ciągu roku dzięki planowanej inwestycji zainstalowania w obrębie miejscowości Jarszewko 1 turbiny zostanie zredukowana emisja do atmosfery średnio około: - 8,55 Mg SO2, - 6,63 Mg NOx, - 1,1 tyś Mg CO2, - 76,2 Mg pyłów. W tym rejonie będzie to inwestycja ekologiczna, która zgodnie z polityką proekologiczną rozpocznie nowy etap rozwoju nowoczesnej technologii i energetyki odnawialnej. Zainstalowanie turbin moŜe równieŜ pozytywnie wpłynąć na ekonomiczny rozwój gminy. Niepodejmowanie przedmiotowej inwestycji zmniejszy ilość energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, co przełoŜy się na ilość energii, którą naleŜy dostarczyć dzięki spalaniu innych paliw kopalnianych. Produkcja energii poprzez spalanie węgla kamiennego lub brunatnego wpływa niekorzystnie na wszystkie komponenty środowiska. Łańcuch zmian rozpoczyna się od trwałego przekształcenia rzeźby terenu → gleb (litologii i geologii) → stosunków wodnych → lokalnego, regionalnego i globalnego → wreszcie flory i fauny. Dostarczane do atmosfery gazy cieplarniane powodują zmiany w całej atmosferze doprowadzając do kwaśnych deszczy, które w jednym z etapów niszczą siedliska lęgowe i osłabiają skorupy jaj ptaków. Rabunkowa ekspansja człowieka, wydobywane surowców mineralnych na terenach cennych przyrodniczo, powodują degradację środowiska, migrację lub ginięcie wielu gatunków zwierząt oraz zanikanie cennych siedlisk. Są to nieporównywalnie większe, bardziej długotrwałe i niekorzystne zmiany niŜ wpływ jaki mogą mieć elektrownie wiatrowe. Mówiąc o ochronie ptaków nie powinniśmy mieć na uwadze tylko samych osobników, ale równieŜ określony typ środowiska, zachowanie krajobrazu ultymatywnego dla określonego gatunku. RozwaŜając aspekt estetyki krajobrazowej negatywny wpływ dymiących kominów i hałd węglowych jest oczywisty i nieporównywalny z wartościami ekologicznymi i nowoczesnością farm wiatrowych. W związku z polityką państwa odnośnie rozwoju energetyki odnawialnej oprócz korzyści ekologicznych związanych z ograniczeniem emisji gazów, istotne są takŜe korzyści gospodarcze, które będą niosły bezpieczeństwo energetyczne regionu, dywersyfikację źródeł produkcji energii. Ze względów społecznych poprawi się równieŜ wizerunek regionu, który wdraŜa technologie przyjazne środowisku, a takŜe daje szanse na rozwój lokalnego rynku pracy. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 23
  • 24. 5. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko. Dokonując prognozy oddziaływania zainstalowania elektrowni wiatrowych, obejmującego bezpośrednie, wtórne skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływanie na środowisko, naleŜy mieć na uwadze prawidłową obsługę eksploatacyjną (planowa wymiana oleju jak i zuŜytych podzespołów mechanicznych turbiny, itp.), która ma bezpośredni wpływ na ich stan techniczny. Przewidywane oddziaływanie na środowisko 1 elektrowni wiatrowej o wysokości wieŜy do 71 m połoŜonej w obrębie miejscowości Jarszewko przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Oddziaływanie siłowni wiatrowej na środowisko. N ASPEKT ODDZIAŁYWANIE R ŚRODOWISKOWY ELEKTROWNI WIATROWEJ Klimat akustyczny - 1. Długotrwały niski poziom hałasu na obszarze inwestycji hałas 2. Krajobraz Lokalny dominant wysokościowy MoŜliwość uprawy rolnej pomijając stopy fundamentów 3. Gleba elektrowni Wody 4. powierzchniowe Nie powoduje zanieczyszczeń i gruntowe Dobra materialne 5. Nie wpływa ujemnie i kulturalne 6. Lasy Nie powoduje degradacji Nie dotyczy gdyŜ posiada system samokontroli i jest regularnie 7. Awaria serwisowana. Transgraniczne oddziaływanie inwestycji dotyczące zainstalowania elektrowni wiatrowej na środowisko naturalne nie występuje. 5.1. ZagroŜenia dla środowiska – szkoda w środowisku. W przypadku wystąpienia szkody w środowisku podmiot korzystający ze środowiska (inwestor) jest zobowiązany do podjęcia działań w celu ograniczenia szkody w środowisku, zapobieŜenia kolejnym szkodom i negatywnym skutkom dla zdrowia ludzi lub dalszemu osłabieniu funkcji elementów przyrodniczych, w tym natychmiastowego kontrolowania, usunięcia lub ograniczenia w inny sposób zanieczyszczeń lub innych szkodliwych czynników. Inwestor zobowiązany jest równieŜ do podjęcia działań naprawczych, czyli działań podejmowanych w celu naprawy lub zastąpienia w równowaŜny sposób elementów przyrodniczych lub ich funkcji, które uległy szkodzie, w szczególności oczyszczanie gleby i wody, przywracanie naturalnego ukształtowania terenu, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności na danym terenie. Koszty przeprowadzenia powyŜszych działań ponosi inwestor chyba, Ŝe wykaŜe, ze bezpośrednie zagroŜenie szkodą w środowisku lub szkoda w środowisku © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 24
  • 25. zostały spowodowane przez inny wskazany podmiot oraz wystąpiły mimo zastosowania przez inwestora właściwych środków bezpieczeństwa (zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 roku o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie – Dz. U. Nr 75, poz. 493). W przypadku powstania zagroŜenia środowiska naturalnego naleŜy powiadomić organ samorządu terytorialnego o jego wystąpieniu, a następnie podjąć stosowne działania, w celu usunięcia skutków awarii. 5.2. Etap realizacji inwestycji. W przypadku budowy tego typu obiektów naleŜy przewidzieć skutki oddziaływania inwestycji na komponenty środowiska naturalnego takie jak: gleby, wody powierzchniowe i podziemne, rzeźba terenu jego zagospodarowanie, klimat oraz faunę i florę. Obszar, gdzie ma pojawić się elektrownia został juŜ wcześniej pod wpływem presji człowieka przekształcony na krajobraz antropogenny, stąd pojawienie się tzw. dominantów wysokościowych nie powinno wpłynąć na pogorszenie percepcji krajobrazu. 5.2.1. Oddziaływanie na powierzchnię terenu. Analizowana inwestycja nie spowoduje awarii związanych z poŜarem, wyciekiem substancji chemicznych oraz zanieczyszczeniem powietrza. W przypadku litologii, gleb, a takŜe stosunków hydrogeologicznych takie oddziaływanie będzie minimalne lub wręcz niezauwaŜalne. Mała powierzchnia przeznaczona pod zabudowę nie spowoduje nadmiernej degradacji gleb. Na terenach bezpośredniej lokalizacji elektrowni, zagospodarowany zostanie niezbędny obszar pod fundament o wymiarach około 20m x 20m , plac manewrowy około 20,5m x 40m wraz z zatoką postojową o wymiarach 4,5m x 20m oraz drogą dojazdową o szerokości około 5 m. Drogi i place mogą być wykonane, w zaleŜności od warunków geotechnicznych, poprzez technologię GEOSTAR K1 tj. wymieszanie gruntu ze specjalnym spoiwem z dodatkiem cementu lub zastosowanie kruszywa o róŜnym stopniu uziarnienia odpowiednio zagęszczonego. Drogi dojazdowe i plac manewrowe wokół EW będą wykonane z kruszywa zgodne z warunkami geotechnicznymi, pozwalającymi na penetracje- przepływ wód deszczowych. Na obszarze bezpośredniej lokalizacji elektrowni zostanie zlikwidowana pokrywa glebowa z istniejącą właściwą dla tego miejsca agrocenozą. W miejscu, gdzie powstaną fundamenty i drogi dojazdowe umoŜliwiające dowóz wielkogabarytowych elementów konstrukcyjnych, nastąpią nieodwracalne zmiany w podłoŜu. Natomiast miejsca wykopu i powstały odkład ziemi pod dźwig oraz place montaŜowe będą zmianą krótkotrwałą, a następnie przywróconą do stanu pierwotnego. Wierzchnia warstwa gleby zostanie przeznaczona na cele © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 25
  • 26. rekultywacyjne, natomiast pozostałe odkłady, jako materiał odpadowy, zostanie wywiezione do miejsca składowania. Na teranie bezpośredniej lokalizacji elektrowni, w związku z usunięciem wierzchniej warstwy gruntu, wystąpi takŜe likwidacja fauny glebowej. Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na szatę roślinną będzie miało miejsce wyłącznie na etapie inwestycyjnym. Na terenie bezpośredniej lokalizacji elektrowni wiatrowych tj. w miejscu fundamentów będą zlikwidowane aktualnie występujące uprawy rolne. Na terenie projektowanych prac budowlano-drogowych nie będzie zagroŜona roślinność drzewiasta i krzewiasta, bowiem znajduje się ona w znacznej odległości. Elektrownie wiatrowe nie będą zagraŜać istniejącej szacie roślinnej, a ich budowa nie będzie w istotny sposób ingerować w ten obszar. 5.2.2. Odpady powstające podczas realizacji inwestycji. W trakcie budowy przedsięwzięcia powstaną odpady budowlane jak i odpady związane z usuwaniem podłoŜa. Powierzchniowa warstwa gruntu, sklasyfikowana wg kodu odpadu 17 05 04 (Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 17 05 03) zostanie rozplanowana w obrębie niniejszego obszaru tak, aby nie powstały zbędne hałdy poeksploatacyjne. Niewielkie ilości odpadów typu smarów, olejów - kod odpadu 13 02 06 (Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe) bądź ewentualnych odpadów budowlanych powstałych w etapie realizacji inwestycji - kod odpadu 17 01 82 (inne nie wymienione odpady budowlano – remontowe) wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r., w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 będą zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251, tekst jednolity), powinny zostać przekazane do unieszkodliwienia lub wywiezienia na legalnie działające, najbliŜsze składowisko odpadów, podmiotom gospodarczym posiadającym odpowiednie decyzje administracyjne. Koszt wywozu i utylizacji odpadów pokrywa Inwestor. Pewne typy olejów zawierają w swoim składzie PCB. Środki te moŜna spotkać w olejach, zwłaszcza starych transformatorów i kondensatorów, które podobnie jak pestycydy, dioksyny uwaŜane są za odpady niebezpieczne. Nowoczesne oleje uŜywane w przekładniach siłowni nie zawierają w swoim składzie PCB. Zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym PCB: 1. Dz. U. Nr 173 poz. 1416 z 2002 roku Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagroŜenie dla środowiska. 2. Dz. U. Nr 96 poz. 860 z 2002 roku Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagroŜenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagroŜenie dla środowiska, © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 26
  • 27. naleŜy zobowiązać osoby obsługujące wymianę olejów lub urządzeń, do stosowania płynów bądź urządzeń, które nie zawierają PCB. JeŜeli zaistnieje konieczność zastosowania urządzeń lub płynów zawierających PCB Inwestor zobowiązany jest zgłosić ten fakt odpowiednim urzędom. Zestawienie ilości i rodzajów odpadów mogących powstać podczas realizacji inwestycji zawiera tabela 2. Klasyfikacja odpadów wraz z kodami zgodna z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 120). Tabela nr 2 Rodzaje i ilości przewidzianych do wytworzenia odpadów. Il oś ć o dp a d u L p. Ko d o d pa d u R od z a j o dp a d u ( Il oś ć s z a c u nk ow a na 1 el ek t r ow ni ę) Gleba, ziemia, w tym kamienie, inne niŜ 1 17 05 04 800 m3 wymienione w 17 05 03 Inne, nie wymienione odpady 2 17 01 82 1,5 Mg budowlane Syntetyczne oleje silnikowe, 3 13 02 06 <0,001 Mg przekładniowe i smarowe Czyściwo zanieczyszczone substancjami 4 15 01 02 < 50 kg niebezpiecznymi 5 17 04 11 Kable, inne niŜ wymienione w 17 04 10 Materiały izolacyjne, inne niŜ 6 17 06 04 wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 Wszystkie odpady powinny być zagospodarowane zgonie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251, tekst jednolity). 5.2.3. UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt. UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt na etapie realizacji inwestycji będzie związana z transportem ludzi i materiałów budowlanych na place inwestycyjne oraz wywozem urobków z wykopów pod fundamenty. Związane jest to z emisją spalin, pyleniem z dróg oraz hałasem. UciąŜliwości te ograniczone będą do terenu przy drodze dojazdowej oraz będą ograniczone w czasie – do momentu zakończenia budowy. UciąŜliwości te związane są z procesem inwestycyjnym, wobec czego nie podlegają normowaniu w przepisach ochrony środowiska. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 27
  • 28. 5.2.4. Dobra materialne i dobra kultury. W rejonie oddziaływania planowanej inwestycji nie znajdują się: szkoły, szpitale, obiekty uŜyteczności publicznej lub militarnej. Na obszarze, gdzie mają być zlokalizowane elektrownie występują zabytki i dobra kultury, a więc: nieruchomości lub rzeczy ruchome, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leŜy w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową (art.3. Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Ochroną, według powyŜszej ustawy objęte są rzadkie okazy przyrody oŜywionej i nieoŜywionej, parki, ogrody, krajobrazy kulturowe, cmentarze, cmentarzyska, kurhany, jaskinie, obiekty archeologiczne, paleontologiczne i etnograficzne, wpisane do rejestru zabytków przez osoby do tego powołane. W pobliŜu planowanej inwestycji nie znajdują się obiekty spełniające w/w kryteria. 5.2.5. Gospodarka wodna. Oddziaływanie na wody gruntowe ewentualnych zanieczyszczeń punktowych będzie uzaleŜnione w znacznym stopniu od budowy geologicznej i głębokości zalegania zwierciadła wód. Występowanie utworów łatwo przepuszczalnych na powierzchni i warstwy gliny bezpośrednio nad strefą saturacji, a takŜe większa miąŜszość warstwy suchej (najlepiej powyŜej 4 m) w miejscu, gdzie miałaby powstać inwestycja sprzyja jej budowie. Wpływ na wody podziemne, a zwłaszcza pierwsze zwierciadło wód gruntowych moŜe być zauwaŜalny wyłącznie w czasie budowy obiektu (zalewanie fundamentu). Wpływ na wody podziemne moŜe być związany równieŜ z lokalnym ograniczeniem infiltracji wody opadowej do gruntu, która spływając po fundamencie wsiąknie do gruntów znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie. Transformator usytuowany zostanie w budynku stacji. Pod stanowiskiem transformatora, dla ochrony wód gruntowych, zostanie wykonana szczelna wanna ociekowa zdolna przyjąć w całości olej transformatorowy w przypadku rozszczelnienia jego konstrukcji. Szczelność konstrukcji transformatora oraz zabezpieczenia w postaci misy pozwoli w przypadku dysfunkcji urządzenia na zatrzymanie oleju i smarów, które zostaną usunięte natychmiast po zgłoszeniu awarii. Elektrownia wiatrowa jako maszyna do wytwarzania energii elektrycznej nie wymaga instalacji odprowadzenia wód deszczowych poniewaŜ jej specyficzna budowa (łopaty wirnika, konsola, wieŜa) posiadają owalne i aerodynamiczne kształty, które nie pozwalają na jakiekolwiek gromadzenie się wody deszczowej. Wody opadowe stanowią jednocześnie i ściek i waŜny element obiegu wody w przyrodzie. W Polsce wysokość opadów rocznie wynosi w obszarach północnych około 600 l/m2. Opady charakteryzują się duŜą zmiennością – od małych, które jedynie © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 28
  • 29. zwilŜają nawierzchnię do deszczów nawalnych. Deszczów duŜych, tj. o duŜych natęŜeniach jest kilka – 5-6 w roku i występują od maja do października. Według Internetowego Atlasu Polski (http://maps.igipz.pan.pl/atlas/) roczna suma odpadów w rejonie inwestycji wynosi 550- 600mm. Czynnikami ułatwiającymi wsiąkanie są: porowatość podłoŜa, jego rozpuszczalność, równinność terenu. Czynnikami utrudniającymi wsiąkanie są nieprzepuszczalność podłoŜa, brak w nim wolnych przestworów, stromość stoków, po których woda łatwo spływa oraz bardzo bujna roślinność. Problem z wodami opadowymi polega na tym, Ŝe nie moŜna przewidzieć ich ilości i naleŜy liczyć się z moŜliwością długotrwałych i intensywnych opadów. Ilość wód opadowych w rejonie inwestycji jest bardzo zmienna i zaleŜy wyłącznie od natęŜenia opadów. Woda ta jest miękka, niezmineralizowana, zawiera zanieczyszczenia wypłukane jedynie z powietrza w czasie opadu oraz spłukane w czasie spływu z terenów utwardzonych – fundamenty elektrowni wiatrowych 20m x 20m w ilości 1 sztuka – co daje łączną powierzchnię około 400m2, które podczas normalnej, bezawaryjnej pracy elektrowni nie zawierają zanieczyszczeń niebezpiecznych dla gruntu i wód gruntowych. Wody opadowe rejonu inwestycji są wystarczająco czyste by mogły być odprowadzane do gruntu bez oczyszczania. Przyjmując górna granicę sumy rocznych opadów w rejonie inwestycji (600mm), obliczono, Ŝe z powierzchni 400m2 średnio w roku moŜe spłynąć około 0,00760615 dm3/s. Odprowadzenie wód deszczowych do gruntu wydaje się obecnie i w przedstawionej sytuacji najlepszym sposobem ich zagospodarowania, poniewaŜ dzięki temu wody te wracają do obiegu naturalnego. Proces wsiąkania wód w ziemię, ich ruchu w gruncie i konsekwentnego zasilania wód gruntowych nosi nazwę infiltracji – proces ten ma ogromne znaczenie przy obiegu wody, szczególnie kiedy są odpowiednie warunki gruntowe. 5.3. Etap eksploatacji elektrowni. 5.3.1. Oddziaływanie na powierzchnię terenu. Na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowych nie nastąpi oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby. 5.3.2. Odpady powstające podczas eksploatacji inwestycji. Wytwórca odpadów jest zobowiązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na moŜliwie najniŜszym poziomie ich ilość, a takŜe ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagroŜenie Ŝycia lub zdrowia ludzi – art. 6 ustawy o odpadach. Na etapie działania, elektrownie wiatrowe nie wytwarzają Ŝadnych odpadów. Wykorzystywane środki materiałowo - pędnych (smar, olej przekładniowy itp.) posiadają duŜą Ŝywotność eksploatacyjną co pozwala na małą ingerencją © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 29
  • 30. podczas eksploatacji EW. JeŜeli doszłoby do uzupełniania przekładni, siłowników itp. środkami technicznymi lub ich wymianą to czynności te odbywają się zgodnie z przepisami prawnymi ochrony środowiska dotyczącymi utylizacji zuŜytych środków pędnych i smarów. 5.3.3. UciąŜliwość dla ludzi i zwierząt. Oblodzenie – pokrywa lodowa tworząca się na powierzchni przedmiotów (np. łopaty wirnika elektrowni wiatrowej) wskutek zamarzania przechłodzonych kropel wody zawartych w chmurach lub opadach. W przypadku wystąpienia oblodzenia przepływ laminarny strug powietrza zmienia się na turbulentny powodując zwiększenie drgań giętno–skrętnych łopaty. Zastosowany system kontroli diagnostycznej w elektrowniach wiatrowych, przy przekroczeniu wartości dopuszczalnych drgań spowoduje automatyczne wyłączenie elektrowni wiatrowej. Oblodzenie jako jedno ze zjawisk atmosferycznych nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne. Zacienienie – obszar, do którego nie dociera światło na skutek istnienia przeszkody ustawionej na drodze promieni świetlnych, nie przepuszczającej światła. Mając na uwadze zacienienie powstające od elektrowni wiatrowej uwzględnia się odległość od miejsca planowanej inwestycji do granicy działek przylegających. W ekspertyzie moŜliwości jej zainstalowania bierze się ten aspekt pod uwagę, dzięki czemu negatywny wpływ zacienienia na otoczenie jest optymalny. 5.3.4. Emisja hałasu. KaŜda siłownia wiatrowa, mniejsza bądź większa jest źródłem hałasu, a więc fal akustycznych rozchodzących się w przestrzeni, często przybierających postać dźwięków niepoŜądanych. Sprawcą hałasu emitowanego przez elektrownię są łopaty wirnika, które podczas obrotu natrafiają na opór powietrza. W analizie hałasu duŜą rolę odgrywa jego wielkość, częstotliwość i odległość od źródła. NaleŜy pamiętać, iŜ hałas nagły lub występujący przerywanie jest bardziej uciąŜliwy niŜ ciągły, a więc taki jakie emituje elektrownia wiatrowa. Przy analizie hałasu naleŜy zwrócić równieŜ uwagę na zwierzęta hodowlane, zwłaszcza bydło, dla których oddziaływanie nie moŜe być pomijane. Nie moŜna bowiem załoŜyć, iŜ w rejonie inwestycji nie będą znajdować się pastwiska, na których wypasane będzie bydło. Ochrona świata zwierzęcego (wg art.121 – Prawo ochrony środowiska) powinna być równoległa do kierunku ochrony antropogenicznej, dlatego przyjęto, iŜ wpływ siłowni na faunę, będzie porównywalny z oddziaływaniem na człowieka. W związku z tym, iŜ źródło hałasu znajduje się na wysokości (około 42,3 m), stąd wytwarzany hałas w obrębie elektrowni nie będzie uciąŜliwy. Wielkość emitowanego hałasu w pobliŜu elektrowni jest nieznaczna. Nie jest to wartość szkodliwa dla zwierząt, tym bardziej, iŜ wg badań hałas © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 30
  • 31. występujący na samych fermach hodowlanych często przekracza 80, a nawet 90 dB, co związane jest przede wszystkim z nieprawidłową pracą urządzeń wentylujących. Analiza poziomu emisji hałasu oddziaływającego na środowisko naturalne w wyniku eksploatacji siłowni wiatrowej rozpatrywana jest na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) danego typu elektrowni. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku przedstawia tabela nr 5. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120, poz. 826 patrz tab. 5, lp. 3 – tereny zabudowy zagrodowej), do analizy przyjęto dopuszczalny poziom hałasu (dB) wyraŜony wskaźnikiem LAeqD oraz LAeqN, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalenia i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby: • LAeqD - przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującym - 55 dB • LAeqN – przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy - 45 dB Rozpatrywane elektrownie wiatrowe pracują w systemie całodobowym. Poziom hałasu od źródła emisji elektrowni wiatrowej do sąsiednich zabudowań nie przekroczy 55 dB(A) w ciągu dnia oraz 45 dB(A) w ciągu nocy. W przypadku elektrowni poziom dźwięku w środowisku (patrz tab. 6, lp. 4 – tereny zabudowy mieszkaniowej) dotyczy: • Pora dnia - przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom - 67 dB • Pora nocy - przedział czasu odniesienia równy 1 godzinie - 57 dB Turbina posiada system pozwalający na monitorowanie kąta nachylenia łopat tak, aby były ustawione optymalnie w stosunku do aktualnych warunków wiatrowych. Pozwala to na zoptymalizowanie wielkości produkowanej energii oraz poziomu hałasu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych hałasu (Dz. U. Nr 8, poz. 81 z dnia 31 stycznia 2002 r.) dotyczącego poziomu hałasu w środowisku, których przekroczenie powoduje zaliczenie obszaru inwestycji do kategorii terenu zagroŜonego hałasem przedstawiono w tabeli nr 6. Lokalizacja elektrowni wiatrowej nie spowoduje wzrostu poziomu dźwięku równieŜ na sąsiednich działkach, uwzględniając aktualne tło akustyczne obszaru inwestycji, gdyŜ zainstalowane elektrownia wiatrowa będzie prawidłowo uŜytkowana i obsługiwana (planowa wymiana oleju jak i zuŜytych podzespołów mechanicznych © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 31
  • 32. turbiny, itp.), co ma bezpośredni wpływ na ich stan techniczny. Ponadto zostaną zachowane minimalne odległości między poszczególnym elektrowniami co gwarantuje wyciszanie fal dźwiękowych. Biorąc pod uwagę złoŜony charakter czynników mający wpływ na emisję hałasu wytwarzanego przez elektrownie wiatrową, do oceny obszaru uciąŜliwości przyjęto metodę obliczeniową. Przewidywane wielkości emisji hałasu, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia, wykonano na podstawie PN-ISO 9613-2 – Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczeniowa. Techniczna metoda obliczania tłumienia dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej słuŜy do prognozowania poziomów hałasu środowiskowego w określonej odległości od źródła hałasu (tu: elektrownia wiatrowa). Metoda słuŜy do prognozowania równowaŜnego poziomu dźwięku A od źródeł o znanej emisji dźwięku, w korzystnych dla propagacji warunkach meteorologicznych. Metoda określona przez ISO 9613 składa się z algorytmów słuŜących do obliczenia tłumienia dźwięku w pasmach oktawowych (o środkowych częstotliwościach pasm od 63 Hz do 8 kHz), pochodzącego od punktowego źródła dźwięku (tu: generator elektrowni wiatrowej) lub zespołu źródeł punktowych. Źródło (źródła) mogą być ruchome lub stacjonarne. W algorytmach uwzględniono wpływy następujących zjawisk fizycznych: − rozbieŜności geometrycznej; − pochłaniania przez atmosferę; − wpływu gruntu; − odbicia od powierzchni; − ekranowania przez przeszkody. RównowaŜny poziom dźwięku A, LAT: Poziom ciśnienia akustycznego, w decybelach, określony jest wzorem:   T  2  L AT = 10 lg (1 / T )∫ p A (t )dt  Ip 0  [dB] 2   0    gdzie: p A (t ) - chwilowe ciśnienie akustyczne skorygowane według charakterystyki częstotliwościowej A, w paskalach; ( p 0 - ciśnienie akustyczne odniesienia = 20 × 10 −6 Pa ; ) T - określony przedział czasu, w sekundach; T ∫ 0 - całka oznaczona, liczona w przedziale czasu 0, T ; RównowaŜny poziom ciśnienia akustycznego w paśmie oktawowym, z wiatrem L fT (DW ) : Poziom ciśnienia akustycznego, w decybelach, określony jest wzorem: © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 32
  • 33.  T  2  L fT (DW ) = 10 lg (1 / T )∫ p 2 (t )dt  Ip 0  f [dB]   0    gdzie: p f (t ) - chwilowe ciśnienie akustyczne w paśmie oktawowym podczas propagacji z wiatrem, w paskalach, a indeks f odpowiada częstotliwości środkowej filtru oktawowego; RównowaŜny poziom ciśnienia akustycznego w paśmie oktawowym w punkcie odbioru dla propagacji z wiatrem, L fT (DW ) , naleŜy obliczać z poniŜszego wzoru: L fT (DW ) = LW + DC − A gdzie: LW - poziom mocy akustycznej punktowego źródła dźwięku w paśmie oktawowym, w decybelach, obliczonym względem mocy akustycznej odniesienia równej jednemu pikowatowi (1 pW); DC - poprawka wynikająca z kierunkowości, w decybelach, która opisuje jak bardzo równowaŜny poziom ciśnienia akustycznego punktowego źródła dźwięku róŜni się, w określonych kierunkach, od poziomu wytwarzanego przez wszechkierunkowe źródła dźwięku, o poziomie mocy akustycznej LW ; poprawka DC jest równa sumie wskaźnika kierunkowości D1 punktowego źródła dźwięku oraz wskaźnika DΩ , który uwzględnia propagację dźwięku wewnątrz kątów bryłowych mniejszych niŜ 4π steradianów; dla wszechkierunkowego źródła dźwięku, promieniującego do wolnej przestrzeni, DC = 0 dB; A - tłumienie w pasmach oktawowych, w decybelach, występującym podczas propagacji od punktowego źródła dźwięku do punktu odbioru; Tłumienie A występujące w powyŜszym wzorze jest określane poniŜszym wzorem: A = Adiv + Aatm + Agr + Abar + Amisc gdzie: Adiv - tłumienie wynikające z rozbieŜności geometrycznej określone wzorem: Adiv = [20 lg(d / d 0 ) + 11] [dB] gdzie: d - odległość między źródłem a punktem odbioru, w metrach; d 0 - odległość odniesienia (= 1m). Aatm - tłumienie wynikające z pochłaniania przez atmosferę określone wzorem: Aatm = αd / 1000 gdzie: α - współczynnik tłumienia przez atmosferę, w decybelach na kilometr, dla kaŜdej częstotliwości środkowej pasma oktawowego © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 33
  • 34. Tabela 3. Współczynnik tłumienia przez atmosferę, α , dla hałasu w pasmach oktawowych Temperatura Wilgotność Współczynnik tłumienia przez atmosferę α , dB/km względna Nominalna częstotliwość środkowa pasma oktawowego, Hz 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000 °C % 10 70 0,1 0,4 1,0 1,9 3,7 9,7 32,8 117 20 70 0,1 0,3 1,1 2,8 5,0 9,0 22,9 76,6 30 70 0,1 0,3 1,0 3,1 7,4 12,7 23,1 59,3 15 20 0,3 0,6 1,2 2,7 8,2 28,2 88,8 202 15 50 0,1 0,5 1,2 2,2 4,2 10,8 36,2 129 15 80 0,1 0,3 1,1 2,4 4,1 8,3 23,7 82,8 Zobrazowania rozkładu hałasu emitowanego przez elektrownię wiatrową o mocy 900 kW, w określonych odległościach od źródła, przedstawia rys.2. Wielkość hałasu w punkcie, wg danych katalogowych, ma wartość 104,8 dB dla prędkości wiatru na wysokości 10 m wynoszącej 8m/s . Zobrazowanie propagacji hałasu przedstawia załącznik nr 1. Poziom natęŜenia hałasu w przypadku rozpatrywanej lokalizacji będzie redukowany poprzez szereg czynników naturalnych. Jest to przede wszystkim faliste ukształtowanie terenu (szorstkość podłoŜa przekraczająca wartość 1), które bezpośrednio utrudniają propagację fal dźwiękowych. Tabela 3 prezentuje wyniki obliczeń, które zostały wykonane na podstawie podanych wcześniej wzorów w programie MS Excel. Biorąc pod uwagę powyŜsze czynniki do obliczeń wartości hałasu przyjęto współczynnik tłumienia przez atmosferę α=0,80[dB/km], który uzyskiwany jest przy nominalnej częstotliwości środkowego pasma oktawowego o wartości 150 Hz (dane katalogowe), przy temperaturze wzorcowej 15°C. Uwzględniono równieŜ wartość szorstkości terenu przekraczającą, w tym przypadku - 1. Tabela 4. Poziomy hałasu dla elektrowni wiatrowej o mocy 900 kW Odległość między źródłem a 50 100 200 250 300 400 500 punktem odbioru - d [m] Poziom hałasu w punkcie 56,7 51,8 47,0 45,5 44,2 42,2 40,7 oddalonym o d [dB] 500m 400m 300m 250m 200m 100m 50m 40,7 dBA 42,2 dBA 44,2 dBA 45,5 dBA 47,0 dBA 51,8 dBA 56,7 dBA Rys.2 Poziom hałasu dla elektrowni o mocy 900 kW © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 34
  • 35. Minimalna odległość posadowienia 1 turbiny wiatrowej od zabudowań wynosi 267m – 45dB. Jeśli występuje nieprawidłowość parametrów pracy (uszkodzenie, defekt) elektrowni wiatrowej, zintegrowany system samokontroli automatycznie dokonuje jej wyłączenia. PowyŜsza prognoza określa wartość i zasięg hałasu emitowanego do środowiska z terenu planowanej inwestycji elektrowni wiatrowej, która nie wpłynie ujemnie na klimat akustyczny otoczenia. Tabela 5. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Dopuszczalny poziom hałasu w [dB] Drogi lub linie kolejowe (wartości odnoszą się takŜe dla torowisk tramwajowych poza Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu pasem drogowym i kolei linowych) Rodzaj LAeq d LAeq N LAeq d LAeq d przedział czasu terenu przedział czasu przedział czasu odniesienia równy przedział czasu odniesienia Lp. odniesienia odniesienia równy 8 8 najmniej korzystnym godzinom równy 1 najmniej korzystnej równy 16 godzinom dnia kolejno po sobie godzinie nocy godzinom następującym a) Strefa ochronna „A” uzdrowiska 1 b) Tereny szpitali poza 50 45 45 40 miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym 2 pobytem dzieci i 55 50 50 40 młodzieŜy, c) Tereny domów opieki społecznej, d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego, 3 b) Tereny zabudowy 60 50 55 45 zagrodowej, c) Tereny rekreacyjno - wypoczynkowe, d) Tereny mieszkaniowo - usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyŜej 100 tyś. mieszkańców ze zwartą zabudową mieszkaniową i 4 koncentracją obiektów 65 55 55 45 administracyjnych, handlowych i usługowych © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 35
  • 36. Tabela 6. Kategorie terenu zagroŜonego hałasem. Dopuszczalny poziom hałasu wyraŜony równowaŜnym poziomem dźwięku A w dB Drogi lub linie kolejowe * Pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu Lp. PRZEZNACZENIE TERENU Pora dnia - przedział Pora dnia - przedział Pora nocy - Pora nocy - przedział czasu odniesienia czasu odniesienia przedział czasu czasu odniesienia równy l równy 8 najmniej równy odniesienia najmniej korzystnej korzystnym godzinom 16 godzinom równy 8 godzinom godzinie nocy dnia 1 2 3 4 5 6 1. Obszary A ochrony uzdrowiskowej 60 50 50 45 2. Tereny wypoczynkowo rekreacyjne poza miastem 60 50 - - 1) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŜy 3. 65 60 60 50 2) Tereny zabudów szpitali i domów opieki społeczne; 5.3.5. Pola elektromagnetyczne. Wytwarzanie oraz przesył prądu elektrycznego w urządzeniach energetycznych powoduje powstawanie źródła pola elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego. Aktem prawnym uwzględniającym zasady ochrony przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym szkodliwym dla zdrowia ludzi i środowiska jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627) - Dział VI - Ochrona przed polami elektromagnetycznymi wraz wówczas rozporządzeniami towarzyszącymi, a takŜe Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30.10.2003r w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192 z dnia 14.11.2003 r poz. 1883 ). Pole elektromagnetyczne emitują wszystkie urządzenia wytwarzające, przetwarzające i przesyłające energię elektryczną. Elektrownia wiatrowa posiada generator energetyczny umiejscowiony w gondoli na wysokości około 71m (elektrownie naleŜy rozpatrywać indywidualnie ze względu na zachowanie między nimi wymaganych odległości oraz małą wartość wytwarzanego pola elektromagnetycznego). Wytworzone pole elektromagnetyczne przez siłownię i transformator nie przekracza dopuszczalnego natęŜania pola elektrycznego określonego w: − Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30.10.2003r w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192 z dnia 14.11.2003 r. poz. 1883) oraz − Polskiej Normie PN-E-05100-1:1998 –Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi lub gołymi, a takŜe © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 36
  • 37. Zarządzeniu Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 r. w sprawie szczegółowych wytycznych projektowania i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych w zakresie ochrony ludzi i środowiska przed oddziaływaniem pola elektroenergetycznego(w zakresie stref ochronnych). PowyŜsze akty ustanawiają w pobliŜu urządzeń i linii wysokich napięć strefy ochronne pierwszego (I) i drugiego (II) stopnia. Według tego podziału strefa I stopnia stanowi obszar otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym natęŜenie pola elektrycznego przekracza wartość 10 kV/m przy najwyŜszym napięciu roboczym – gdzie ludzie nie mogą przebywać ani zamieszkiwać, natomiast druga II strefa ochronna to teren otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym natęŜenie pola elektrycznego wynosi od 1,0 kV do 10 kV/m przy najwyŜszym napięciu roboczym urządzenia – gdzie ludzie mogą występować ale w pobliŜu jej strefy nie mogą znajdować się budynki mieszkalne. NatęŜenie pola elektromagnetycznego o wartości poniŜej 1 kV/m uwaŜa się za całkowicie bezpieczne nawet przy długotrwałym w nim przebywaniu. Zasięg oddziaływania składowej elektrycznej i magnetycznej pola elektromagnetycznego z uwagi na wysokość zawieszenia generatora i transformatora jest pomijalny i nie wpływa negatywnie na zdrowie człowieka oraz środowisko roślinno – zwierzęce. 5.3.6. Drgania. Podczas pracy urządzenia występują równieŜ drgania spowodowane pracą turbin i przekładni. Ich wielkość jest jednak bardzo niewielka, wręcz pomijalna i niewyczuwalna przez człowieka, dlatego nie wpływa na pogorszenie jego zdrowia. 5.3.7. Sygnał radiowo – telewizyjny, telefonia komórkowa i urządzenia GPS. Wpływ elektrowni wiatrowej na sygnał radiowo-telewizyjny, telefonię komórkową oraz urządzenia GPS jest niezauwaŜalny. Generator elektrowni wiatrowej jest maszyną elektryczną. W czasie jego pracy powstaje lokalnie pole elektromagnetyczne. Parametrem określającym pole elektromagnetyczne jest częstotliwość, gdyŜ pola elektromagnetyczne są zmienne w czasie. Częstotliwość pól elektromagnetycznych wokół urządzeń elektrycznych czy nawet linii wysokiego napięcia mieści się w zakresie od kilkudziesięciu do kilkuset Hz. Natomiast sygnał radiowo-telewizyjny wykorzystuje częstotliwość fal radiowych (fala radiowa jest jednocześnie falą elektromagnetyczną), które posiadają duŜo wyŜsze częstotliwości: od 100kHz do 100MHz. W związku z powyŜszym wpływ pola elektromagnetycznego indukowanego przez generator elektrowni wiatrowej na sygnał radiowo-telewizyjny nie występuje, poniewaŜ charakteryzują się one innymi zakresami częstotliwości. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 37
  • 38. Podobną sytuację mamy w przypadku telefonii komórkowej. Operatorzy komórkowi w Polsce korzystają z dwóch zakresów częstotliwości: 900 MHz i 1800 MHz. Tak więc analogicznie stwierdzić naleŜy, iŜ pole elektromagnetyczne generowane przez prądnicę elektrowni wiatrowej nie będzie miało wpływu na sieć telefonów komórkowych ze względu na inny zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego. 5.4. Etap likwidacji inwestycji. Po upływie wyznaczonego okresu eksploatacji elektrowni mogą one zostać zlikwidowane lub zastąpione nową konstrukcją (na etapie projektu nie podjęto decyzji). Przyjmując wariant likwidacji przedsięwzięcia szczególną uwagę inwestor powinien zwrócić na to aby: ● likwidacja przedsięwzięcia przywróciła pierwotny krajobraz (ze stanu przed rozpoczęciem inwestycji), ● elementy konstrukcji elektrowni zostały zezłomowane, ● fundamenty elektrowni zostały zlikwidowane np. poprzez rozbicie i wywiezienie na składowisko odpadów lub przekazanie osobom fizycznym zgodnie z ustawą o odpadach, ● doły po fundamentach poddać rekultywacji w kierunku rolnym – uzupełnienie dołów glebą i wprowadzenie roślinności. 6. Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko. Wybór wariantu był poprzedzony analizą ekonomiczno-środowiskową lokalizacji elektrowni wiatrowej, aby wyeliminować zagroŜenia utraty zdrowia dla ludzi, zwierząt, degradacji świata roślinnego, ujemnego wpływu na powierzchnię ziemi, wód powierzchniowych i podziemnych, dóbr kulturowych itp. Planowane do realizacji przedsięwzięcie tj. budowa elektrowni wiatrowych ma charakter proekologiczny- wykorzystuje odnawialne źródła energii, jest zgodny z zasadą ekorozwoju, ze strategią rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce przyjętą przez Radę Ministrów we wrześniu 2000 roku, Polityką Energetyczną Polski do 2025 roku przyjętą przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 roku oraz przyjętą przez Radę Ministrów w 2003 roku Polityką Klimatyczną Polski – strategie redukcji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020. Program ochrony środowiska dla gminy Stepnica przewiduje zwiększenie energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych – do 7,5% w 2010 roku (punkt 6.1. Limity racjonalnego wykorzystania środowiska w powiecie goleniowskim do 2010 roku). © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 38
  • 39. Przytoczone dokumenty zgodnie z Prawem Energetycznym uwzględniają udział energii ze źródeł niekonwencjonalnych w bilansie energii pierwotnej na poziomie 7,5 % do 2010 roku. Niepodejmowanie przedmiotowej inwestycji zmniejszy ilość energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Ilość energii, która zostałaby wytworzona dzięki energii wiatru będzie musiała być wprowadzona do sieci poprzez spalanie innych paliw kopalnianych. W skali globalnej wpłynie to bardzo negatywnie na stan powietrza atmosferycznego oraz warstwy ozonowej Ziemi. W odległości około 5 km 7 km od planowanej inwestycji, w kierunku północnym znajdują się wcześniej rozplanowane 2 farmy wiatrowe: Farma wiatrowa ZAGÓRZE – 15 elektrowni wiatrowych o sumarycznej mocy 30 MW oraz Farma wiatrowa LAKE OSTROWO gdzie rozlokowano 17 elektrowni o łącznej mocy 30,6 MW Mapa nr 7 Planowana inwestycja na tle istniejących elektrowni wiatrowych. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 39
  • 40. 7. Opis przewidywanych działań mających na celu ograniczenie szkodliwych oddziaływań na środowisko. Jedną z metod zapobiegania oddziaływania na środowisko farmy wiatrowej na środowisko jest wybór odpowiedniej lokalizacji. Zachowanie odpowiednich odległości od terenów mieszkalnych – zabudowań, obszarów ochrony przyrody a takŜe tras wędrówek zwierząt a w szczególności przelotów ptaków w znacznym stopniu zminimalizuje oddziaływanie farmy na środowisko. Na etapie projektowania i wykonania elektrowni wiatrowej dany producent uwzględnia wszystkie aspekty ekonomiczno-środowiskowe, które są zgodne z obowiązującymi normami prawnymi umoŜliwiającymi bezpieczną jej eksploatację. Zespoły mechaniczne siłowni wiatrowej, które podczas uŜytkowania wytwarzają hałas (wirnik, przekładnia planetarna, prądnice itp.) posiadają rozwiązania konstrukcyjne dotyczące uŜycia materiałów dźwiękochłonnych, materiałów kompozytowych z uwzględnieniem odpowiednich profilów NACA łopat wirnika, które zmniejszają poziom dźwięku pracującej elektrowni. Turbiny wiatrowe zostaną posadowione poza wszelkimi obszarami i siedliskami chronionym. W celu ochrony gruntów i wód gruntowych pod stanowiskiem transformatora, zostanie wykonana szczelna wanna ociekowa zdolna przyjąć w całości olej transformatorowy w przypadku rozszczelnienia jego konstrukcji. Szczelność konstrukcji transformatora oraz zabezpieczenia w postaci misy pozwoli w przypadku dysfunkcji urządzenia na zatrzymanie oleju i smarów, które zostaną usunięte natychmiast po zgłoszeniu awarii. Prace budowlane realizujące inwestycję powinny być prowadzone poza sezonem wędrówki ptaków oraz wzmoŜonymi wędrówkami zwierząt. Prace budowlane związane z realizacją dróg dojazdowych i manewrowych powinny być prowadzone tak aby w najmniejszym stopniu uległa zniszczeniu znajdująca się w pobliŜu roślinność zwłaszcza stare drzewa rosnące najczęściej wzdłuŜ lokalnych dróg. Rozwój tzw. zielonej energii zmniejsza udział produkcji i dostarczania energii z innych, nierzadko bardzo uciąŜliwych dla środowiska źródeł konwencjonalnych. Produkcja energii ze źródeł konwencjonalnych wpływa niekorzystnie na wszystkie komponenty środowiska. Łańcuch zmian rozpoczyna się od trwałego przekształcenia rzeźby terenu → gleb (litologii i geologii) → stosunków wodnych → lokalnego, regionalnego i globalnego → wreszcie flory i fauny. Dostarczane do atmosfery gazy cieplarniane powodują zmiany w całej atmosferze doprowadzając do kwaśnych deszczy, które w jednym z etapów niszczą siedliska lęgowe i osłabiają skorupy jaj ptaków. Rabunkowa ekspansja człowieka, wydobywane surowców mineralnych na terenach cennych przyrodniczo, powodują degradację środowiska, migrację lub ginięcie wielu gatunków zwierząt oraz zanikanie cennych siedlisk. Są to nieporównywalnie większe, bardziej długotrwałe i niekorzystne zmiany niŜ wpływ jaki mogą mieć elektrownie wiatrowe. Mówiąc o ochronie ptaków nie powinniśmy mieć na uwadze tylko samych osobników, ale równieŜ określony typ środowiska, zachowanie krajobrazu ultymatywnego dla określonego gatunku. Dlatego trudno mówić o niekorzystnym oddziaływaniu elektrowni wiatrowych na pozostałe komponenty przyrody. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 40
  • 41. 8. Porównanie proponowanych rozwiązań technologicznych z innymi rozwiązaniami. Elektrownie wiatrowe są trójłopatowymi turbinami z systemem obracania gondoli (active yaw system) oraz o zmiennym skoku, pracującą w systemie uwzględniającym kierunek wiatru. Turbiny wyposaŜone są w wirniki o konstrukcji wykorzystujące technologię, która posiada system regulacji skoku łopat (pitch) pozwalający na monitorowanie kąta nachylenia łopat tak, aby były ustawione optymalnie w stosunku do aktualnych warunków wiatrowych. Pozwala to na zoptymalizowanie wielkości produkowanej energii oraz poziomu hałasu. Wszystkie funkcje turbin są monitorowane za pomocą mikroprocesorowych sterowników pozwalające na zdiagnozowanie ich stanu technicznego. 9. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego uŜytkowania. Zainstalowane elektrownie wiatrowe powinny być eksploatowane zgodnie z warunkami technicznymi podanymi przez producenta oraz przepisami związanymi z BHP. Rozpatrywane w niniejszym raporcie przedsięwzięcie zainstalowania elektrowni wiatrowych, nie naleŜy do inwestycji, dla których tworzy się obszar ograniczonego oddziaływania (art.135 ustawy Prawo ochrony środowiska – tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 roku). 10. Analiza konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem. Dokonując obiektywnej oceny lokalizacja inwestycji nie ma bezpośrednich podstaw do konfliktów społecznych, gdyŜ teren i jego otoczenie są słabo zaludnione i o małej atrakcyjności turystycznej. Nie ma obiektywnych przesłanek natury zdrowotnej do występowania konfliktów społecznych w aspekcie obowiązujących norm dopuszczalnego hałasu. Przedstawiona w punkcie 5.3.3.1. Raportu szczegółowa analiza emitowanego przez elektrownie hałasu powinna rozwiać wszelkie wątpliwości – protesty otoczenia przedsięwzięcia nie mają wobec powyŜszego ani merytorycznych ani prawnych podstaw. Nie ma równieŜ powodów do protestów mieszkańców w zakresie pogorszenia walorów krajobrazowych otoczenia. Mając na uwadze wartości ekologiczne, estetyczne, widokowe i kulturowe, budowa elektrowni wiatrowych nie będzie czynnikiem negatywnym dla rozpatrywanego terenu, gdyŜ okolice zaliczane są do obszaru upraw rolnych. © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 41
  • 42. 11. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej. PLAN SYTUACYJNY ZAINSTALOWANIA ELEKTROWNI WIATROWYCH Wariant polegający na instalacji 1 elektrowni wiatrowej o mocy 1000 kW w obrębie miejscowości Małe Czyste, działka nr 528 i 529, gmina Stolno © Copyright by Sławomir Augustyn Ph,Eng; Ewa Rudol Msc,Eng. 42