5. • Nekazaritzako teknikak
hobetu:Burdinazko
goldea erabiltzen
hasi.Ureztatze-sistema
hobetu.
XIX.mendean,makina
berri batzuk erabiltzen
hasi.
6. • Abeltzaintza
eraldatu:Laborantza-
lurretako zati bat
abereentzako bazka
ekoizteko erabili.
7. • Nekazaritza egiturak
aldatu:Lurra jabetza
pribatua bihurtu.Burgesak
lur sailak erosten hasi.
8. • 1700. eta 1800. urteen
artean, lehen sektoreko
ekoizpena.
• Nekazari asko hirietara
emigratu behar.
9. Pentsamolde berria
• Gizarte eta ekonomia
aldaketen ondorioz
liberalismo
ekonomikoaren ideologia
hedatu.
• Ekonomia hazkundea
ekimen pribatuak eragin.
10. • Pertsonak libre enpresak
sortu eta etekinak
lortzeko.
• Etengabeko teknologia
berriketak.
12. Industrializazioa: fabrika eta mekanizazioa
• XVIII. menderarte,
manufakturak
eskulangile-lantegi
txikietan.
• Lanak eskuz.
13. • XVIII.mendetik aurrera lantegiak
desagertu eta fabrikak agertu.
• 1769an James Wattek lurrun
makinak asmatu.
• Fabriken sorrera bi ondorio:
-industria jarduera kontzentrazioak.
-lana antolaketaren aldaketa: lan
banaketa.
14. • Lanaren
antolaketaren
ondorioz
produktibitatea igo.
• Ekoizpen kostuek
bajatu egin ziren
15. Britaina Handia; lehen industrializazioaren gune
nagusia
• XVIII. Mendean
industrializazioa
Britaina Handian hasi.
16. • Nahiko lanesku, eta
merkatu zabala
produktuetan
• Burdina-meategiak eta
ikatz mineral ugari.
• Pentsamolde liberal
berria oso hedatua.
29. Industria berriak eta industria potentzia
berriak
• Energia iturri berriak:
– Elektrizitatea
– Petroleoa
30. • Sektore siderurgikoa
– Bessemer labearen
asmakuntzak: altzairu
kopuru handiak merke
ekoizteko aukera eman.
31. • Elektrizitate industria
– Makinak mugiarazi
– Garraio eta komunikazio mota
berriak garatzeko
• Kimika industriak
– Zenbait lehengaik produktu
berriak sortu.
32. • Bi garraiobide berri:
– Automobilak
– Hegazkinak
• Petrolioa erregai gisa
33. Enpresa handiaren eta banka modernoaren
sorrera
• Industrializazio-prozesuak
aurrera egin ahala:
– Fabrika handiagoak
– Arazoak makina berriak
erosteko eta langileak
kontratatzeko
35. Ekoizpen sistema berriak
• Lan sistema berriak:
– Taylorismoa: lana ataza
laburretan.
– Langile espezializatuak.
• Serieko ekoizpena (fordismoa):
- muntaketa kateak erabili
38. Gizarte aldaketako
prozesua izan.
Biztanleria hazkundea
bizkortu.
Migrazio handiak.
39. XIX. mendeko demografia-hazkunde
bizkortua
XVIII. mendeko
biztanleria-hazkundea
areagotu XIX.
Mendean.
Europak 400 milioi
biztanle baino gehiago.
40. Bi kausa:
Heriotza-tasaren
jaitsiera.
Ugalkortasuna
areagotzea.
42. Nekazari asko hirietara
lan bila, horregaitik
urbanizazio- prozesu
bizia gertatu.
43. Hiri kopuruak gora eta
tamainak ere.
Hiri asko fabriken
inguruan.
44. Nekazariek migrazio
bizkorra eta
plangintzarik gabe.
Pobreenak
etxebizitzetan pilatu
hirigune eta fabriken
ondoan zerbitzu
publikorik gabe eta
aire kutsatuen
inguruan.
45. Auzo berriak eraikitzeko
plangintzak: zabalguneak.
- Kalitate oneko etxeak
- Kaleak antolatuta
- Zerbitzuak
Bertan burgesia eta erdi
mailako klaseak bizi.
46. Europarren migrazioak beste
kontinente batzuetara
Hiriek ezin nekazari-exodo osoa hartu.
Europako biztanlearen ehuneko handi bat
atzerrira emigratu.
Garraiobideek migrazioa erraztu.
47. Migrazio transozeanikoak boladaka gertatu
Europako emigrante gehienak Amerikara joan,
ia %60a.
53. • Iparraldea eta mendebaldean
Jabetza txikiak,makina eta
laborantza teknika berriak.
• Hegoaldean
oso gutxi mekanizaturiko
latifundioetan,bizimodu gogorra eta
oso txarto kobratutakoa
• Erdialde eta ekialdean
Nekazariek egoera txarrena
55. Hastapenak
• Soldatapeko langileek lan baldintzak
hobetzeko ekintza da langile-
mugimendua
• Langileek protestatzeko makinak
suntsitu, hori ludismoa
• Langileek debekatuta interesak
defendatzeko elkarteak sortzea
• Eskubidea Britania Handian aitortu
56. • Gero sindikatuak sortu
• Greba presio-tresna nagusia
• Lan-baldintza hobeak eskatu
• Sufragio unibertsala eskatu, langileek
ezin botoa eman
• Nagusiak eta gobernua langile-
mugimendua desartikulizatzen saiatu
• Horretarako: zigorrak eta kaleratzeak
58. 1848ko iraultzak gertatu aurretik
sortu
Marxismoa:
• Teoria sozialista
• Karl Marxengandik dator:
Friedrich Engelsen laguntza
• Gizarte industrialetan klase
arteko borroka: langileen eta
fabriken jabeen artean
59. • Marxek langileek iraultza egitea proposatu
- Kapitalismoa suntsitzeko
- Langileei boterea emateko
• Proletarioen diktadura fasea: estatuak gizartea kontrolatu eta
arautu
• Gero, gizarte komunista ezarri eta estatua desagertu
• Alderdi sozialista garatu
60. Anarkismoa:
• Anarkistek Estatuaren kontra
• Uko egin alderdi politikoei eta
hauteskundeetan parte hartzeari
• XIX. mendearen erdialdeko
anarkistak: Proudhon frantziarra
eta Bakunin eta Kropotkin
errusiarrak
61. Langileen Internazionalak
• Langileen Nazioarteko Elkartea sortu
munduko erakunde guztiak batuz
• Sozialisten eta anarkisten arteko
desadostasunengatik elkartea desagertu
• Internazional sozialista sortu sozialistek
• Identitate zeinu batzuk: Maiatzaren
1eko jaia eta Internazionalaren
ereserkia
62. • Gobernuek lan-alorreko legeak
egin enpresaburuen
gehiegikeriak desagertzeko:
- Haurren lana debekatu
- Lehen amatasun-baimenak
eman
- Enpresaburuak istripu-
aseguruak ordaintzera behartu
eta lanaldia 8 ordukoa