"Özgür yazılım kullanmaya başlayan bir insan açık fikirli olmak, bilimsel yönteme yatkın olmak, doğayı, hayatı, ülkeyi ve dünyayı daha iyi anlamak açısından olumlu yönde değişir." 1 Ekim 2014 günü Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde gerçekleşen Özgür Yazılım ve Linux Konferansında yaptığım sunum.

1. Özgür Yazlmn Özgürle³tirdi§i Kullanc
Onur Güngör
onurgu@boun.edu.tr
Bilgisayar Mühendisli§i, Bo§aziçi Üniversitesi
1 Ekim 2014

2. Sunum çerçevesi
1 Kendi hikayem
2 ddia
3 Özgürle³tirir
Koruyarak
mkân tanyarak
4 Sonuç

3. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Kendi hikayem
1993 ylnda, babamn osindeki bir makine
Anahtar kelimeler
DOS
DBASE
TEST DRIVE?
Ne yapyordum?
Basit komutlar: dir, copy, md vs.
Bakmak: BASIC kodlar
Oyun oynamak
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 3 / 21

4. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Kendi hikayem
1995
Kendi makinem
Anahtar kelimeler
(Yine) DOS
YEN! Windows 95
Excel
Ne yapyordum?
Oyun oynamak (do§al olarak)
Kooperatin aidat tablosunu yönetmek (??)
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 4 / 21

5. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Bu noktada bilgisayara genel bak³m
Birileri bir ³eyler yazyor, biz de kullanyoruz
Belki bir gün ben de büyük programlar yazabilirim, ama çok
zor galiba, hem geli³tirme araçlar bile pahaldr.
“u i³i de yapan bir program olsayd ke³ke, gerçi varm³ ama
nedense Windows'un bu versiyonunda çal³myor
Çok yararl bir program varm³ ama çok pahal...
Tamam küçük programcklar yazabiliyoruz, ama...
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 5 / 21

6. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Ama noktas
Ama duru³lar artmaya ba³lad
para verecek olsam da istedi§imi yapacak program yok
ben X'in Y özelli§inin ³öyle olmasn istiyorum. Mümkün de§il
diyorlar
Derken
Internet'te Linux'u ke³fettim.
Bir bilgisayar dergisinin verdi§i Slackware CDsi.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 6 / 21

7. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Linux ça§
Hayatmda yeni bir dönem!
(Neredeyse) her ³eyi yapmak mümkünmü³
Kendi programn yazmak kolay
geli³tirme ortam hazr (gcc + IDE'ler)
tüm programlarn kaynak kodu var.
zaten genelde ./congure make yolunu izlemeniz
gerekti§i için ister istemez al³yorsunuz :)
Dolaysyla
Kendine güven
Motivasyon
Bilimsel bak³ açs
Program neden çal³mad?
“uray de§i³tirince çal³yor
Yeniden deneyeyim, oldu!
Dur bakiyim oras ne i³e yaryormu³? Hmm
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 7 / 21

8. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Anladm ki
Tam anlamyla bilgisayar anlamann tek yolu bu.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 8 / 21

9. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Bugüne dönersek
DDA
Özgür yazlm kullanmaya ba³layan bir insan
açk kirli olmak
bilimsel yönteme yatkn olmak
do§ay, hayat, ülkeyi ve dünyay daha iyi anlamak
açsndan olumlu yönde de§i³ir.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 9 / 21

10. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Niye?
Ksa yant: kapal yazlmlarn tutsakl§ndan kurtulur.
Uzun yant: Özgür yazlm iki yolla özgürle³tirir
1 Koruyarak
2 mkân tanyarak
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 10 / 21

11. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Internet
Gezerken izlenip
yönlendirilmek istemezse
AdBlock Plus
NoScript
kullanabilece§ini bilir.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 11 / 21

12. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Internet
Girmesinin birisi tarafndan engelledi§i sitelere
Tor, veya
Tails
kullanarak girebilece§ini bilir.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 12 / 21

13. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
leti³im
Birileri e-postalarm
okumasn derse,
GnuPG
Thunderbird (veya
Mutt)
anlk mesajla³malarm da
güvenli olsun isterse,
OTR teknolojisini
kullanabilece§ini bilir.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 13 / 21

14. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Çocuklar
Akll telefonlar ve tabletler
çocuklar için biçilmi³ kaftan gibi.
ama gerçekten öyle mi?
Gerçekte
kapal yazlm ortamlar deneme yanlmaya olanak vermiyor
her ne kadar milyonlarca uygulama olsa da ço§u özelle³tirmeye
olanak tanmayan tüketime yönelik uygulamalar
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 14 / 21

15. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Çocuklar ve Özgür Yazlm
Aksine özgür yazlm felsefesinin içinden gelen
Scratch
Arduino
Raspberry PI
gibi yazlm ve donanm ortamlar
e§lenceli
gerçek
ve bilimsel yönteme uygun
deneyimler sunuyor.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 15 / 21

16. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Mekan tanmlayan kapal yazlmlar
Kapal yazlm ortamlarnn pek fark edilmeyen ama çok
derinden bir etkisi olan yan
zaman geçirdi§imiz mekanlar belirleyebilme yetkisine sahip
olmasdr.
nsann dikkati, bakt§
yönün biraz üstündeki
i³aretlere oldukça
duyarldr.
Sistemler bunu kullanr.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 16 / 21

17. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Mekann yeniden ele geçirilmesi
Özgür yazlmda ise mekan
her bireye özel
veya ³irketlerden ba§msz ortakla³a belirlenebilir
Özgür yazlm kullanan ki³i bunun yaplabilece§inin farkndadr.
Diaspora kendinize veya arkada³
çevrenize özel
görünümünü tamamen sizin
belirleyebilece§iniz
verinizin her zaman sizde
kald§
bir ortam sunar.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 17 / 21

18. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Koruyarak
mkân tanyarak
Ki³isel verilerin yeniden ele geçirilmesi
E-postalarnz Google tarafndan, verileriniz Dropbox tarafndan
ücretsiz olarak tutuluyor, de§il mi? Yanl³.
içeriklerinin i³lenip size hangi reklam göstermeleri gerekti§ini
hesaplamalar
kimlerle konu³tu§unuzu veya i³ yapt§nz ö§renmeleri
kar³l§nda.
Özgür yazlm kullanan ki³i bu hizmetleri de kendi ba³na
sa§layabilece§ini bilir
Mailpile ile kendi e-posta hizmetine sahip olur, (henüz geli³me
a³amasnda)
ownCloud ile de kendi dosya payla³m sistemi olur.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 18 / 21

19. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Sonuçta
Özgür yazlm
müdahalelerden koruyarak,
imkânlar tanyarak
özgürle³tirir.
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 19 / 21

20. TE“EKKÜRLER

21. Kendi hikayem
ddia
Özgürle³tirir
Sonuç
Images
1
http://www.slate.com/articles/technology/the_browser/2007/10/googles_2 http://wvde.state.wv.us/oaa/images/lecabinet.gif
Onur Güngör (onurgu@boun.edu.tr) 1 Ekim 2014, Lüt Krdar, Bili³im Zirvesi '14 21 / 21