SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 26
Regulacja procesu
mikcji
Fizjologia seminarium
16 IV 2014
Oskar Korczak
Plan prezentacji
Podsumowanie
Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
Łuk współczulny
Łuk przywspółczulny
Wzorzec czasowy oddawania moczu
Wprowadzenie
1. Wprowadzenie
Wzorzec czasowy oddawania moczu
Łuk przywspółczulny
Łuk współczulny
Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
2. Wzorzec
czasowy
oddawania
moczu
2. Wzorzec czasowy oddawania moczu
Rozkurcz mięśni gładkich
podstawy pęcherza
moczowego i mięśnia
zwieracza wewnętrznego
cewki moczowej
Skurcz mięśnia wypieracza
moczu i narastające szybko
ciśnienie śródpęcherzowe
do wartości maksymalnej
70-90 cm H20
Rozkurcz mięśnia
poprzecznie prążkowanego,
zwieracza zewnętrznego
cewki moczowej
Wyrzut moczu z prędkością
20-25 mL/s u mężczyzn i
25-30 mL/s u kobiet i
opróżnienie pęcherza
3. Łuk
przywspółczulny
Receptory
Włókna aferentne
Droga ośrodkowa
Droga odśrodkowa
Efektor
Kolaterale
Hamowanie
3.1 Łuk przywspółczulny – receptory
Bodźcem progowym dla
mechanoreceptorów
wyzwalającym odruch
oddawania moczu jest
rozciągnięcie pęcherza
moczowego taką objętością,
aby bierne lepko-sprężyste
napięcie jego ścian
zwiększyło ciśnienie
śródpęcherzowe do
wartości około 15-20 cm
H2O
3.2 Łuk przywspółczulny – włókna aferentne
 Włókna trzewnoczuciowe odruchu są
mielinowe typu Aδ i wchodzą do
eferentnych przywspółczulnych nerwów
miednicznych
 Perykariony neuronów czuciowych
znajdują się w zwojach rdzeniowych na
poziomie krzyżowym
 Stąd przez korzenie grzbietowe aksony
ich rozgałęziają się oddając synapsy na
neuronach warstwy I Rexeda neuronów
kolumn grzbietowych istoty szarej
rdzenia kręgowego w segmentach S1-S3
 Pobudzenie przekazywane jest także do
neuronów wokół kanału środkowego
rdzenia (warstwa X Rexeda)
3.3 Łuk przywspółczulny – włókna aferentne
 Pęcherz moczowy unerwiony jest czuciowo
także przez bezmielinowe aferenty typu C
 Kolaterale aferentów C zawracają do
pęcherza i uwalniają SP oraz inne neurokiny,
które przez receptor NK2 powodują silny
lokalny skurcz mięśni gładkich
 Zakooczenia czuciowe włókien C, bogate w
neurokiny i bardzo wrażliwe na oziębienie,
pobudzane są produktami procesu
zapalnego pęcherza i cewki moczowej, co
powoduje rdzeniowy odruch oddawania
moczu, oraz uczucie bólu i szczypania
3.4 Łuk przywspółczulny – droga ośrodkowa
 Droga ośrodkowa odruchu oddawania
moczu przebiega przez neurony
rdzeniowego ośrodka oddawania
moczu w przywspółczulnych neuronach
segmentów S1-S3 rdzenia krzyżowego
(warstwy boczne V-VII)
 oraz bezpośrednio drogami
wstępującymi w powrózkach bocznych i
brzuszno-bocznych rdzenia kręgowego
 Włókna wstępujące oddają synapsy
glutaminergiczne na neuronach części
dogłowowej i grzbietowo-przyśrodkowej
mostu zgrupowanych w mostowy
ośrodek oddawania moczu
Rdzeniowy ośrodek
oddawania moczu
Mostowy ośrodek
oddawania moczu
3.5 Łuk przywspółczulny – droga ośrodkowa
 W odruchu wydalania moczu
uczestniczą także neurony okolicy
przedwzrokowej podwzgórza
zapoczątkowujące akt oddawania
moczu wraz z przybraniem
charakterystycznej postawy u
niektórych ssaków np. u kotów
 W odruchu biorą udział neurony
istoty szarej okołowodociągowej
oddające projekcję do mostowego
ośrodka oddawania moczu
 Podczas aktu oddawania moczu
aktywne są także neurony kory
mózgowej w dolnym zakręcie płata
czołowego
Rdzeniowy ośrodek
oddawania moczu
Mostowy ośrodek
oddawania moczu
Dolny zakręt płata
czołowego
Okolica
przedwzrokowa
podwzgórza
Rdzeniowy ośrodek
oddawania moczu
Mostowy ośrodek
oddawania moczu
Dolny zakręt płata
czołowego
Okolica
przedwzrokowa
podwzgórza
3.6 Łuk przywspółczulny – droga odśrodkowa
 Z mostowego ośrodka oddawania moczu pobudzenie
przekazywane jest glutaminergicznymi drogami
zstępującymi do przedzwojowych neuronów
przywspółczulnych w segmentach S1-S3
 Transmitterem włókien przywspółczulnych pozazwojowych
kurczących mięsieo wypieracz moczu jest ACETYLOCHOLINA
działające przez receptory metabotropowe M2 i M3
 M2 -> cykl inozytolo-fosfolipidowy
 M3 -> hamowanie cyklazy adenylanowej
3.7 Łuk przywspółczulny – droga odśrodkowa
 W przeciwieostwie do cholinergicznych zakooczeo
przywspółczulnych unerwiających mięsieo wypieracz
moczu, zakooczenia przywspółczulne unerwiające mięsieo
wewnętrzny cewki moczowej i podstawę pęcherza
moczowego mają charakter nitrenergiczny, podobnie jak
sąsiednie włókna przywspółczulne unerwiające naczynia
jamiste prącia i powodujące erekcję
3.8 Łuk przywspółczulny – efektor
 Zarówno tlenek azotu jak i tlenek węgla powodują rozkurcz
podstawy pęcherza i mięśnia zwieracza wewnętrznego
cewki moczowej
3.9 Łuk przywspółczulny – kolaterale
 Podczas odruchu długie włókna
ośrodkowe oddają kolaterale
pobudzające do GABA-ergicznych
interneuronów rdzeniowych, które
hamują przedzwojowe neurony
współczulne w segmentach
lędźwiowych rdzenia kręgowego
 W drugiej fazie odruchu włącza się
zazwyczaj skurcz mięśni tłoczni
brzusznej, zwiększając ciśnienie w
jamie brzusznej i wtórnie w
pęcherzu moczowym
3.9 Łuk przywspółczulny – hamowanie
 Odruch oddawania moczu hamują ośrodkowo neurony
serotoninergiczne zgrupowane w jądrze wielkim szwu.
Serotonina działa hamująco na neurony odruchu przez
receptor jonotropowy 5-HT3
4. Łuk
współczulny
Ośrodek
Droga eferentna
Efektory
4.1 Łuk współczulny – ośrodek
 Bocznie od ośrodka oddawania moczu zlokalizowany jest w moście
antagonistyczny współczulny ośrodek utrzymania moczu
 Pobudzenie neuronów tej okolicy powoduje rozluźnienie mięśnia
wypieracza moczu i skurcz mięśnia zwieracza wewnętrznego i
zewnętrznego cewki moczowej.
współczulny ośrodek
utrzymania moczu
• rozluźnienie mięśnia
wypieracza moczu
• skurcz mięśnia zwieracza
wewnętrznego
• skurcz zewnętrznego cewki
moczowej.
4.2 Łuk współczulny – droga eferentna
 Neurony mostowego ośrodka
utrzymania moczu wysyłają
zstępujące włókna mostowo-
rdzeniowe kooczące się
pobudzającymi synapsami
glutaminergicznymi na
współczulnych neuronach
przedzwojowych w dolnych
segmentach lędźwiowych rdzenia
kręgowego
 Droga eferentna przebiega dalej
przez współczulny nerw
podbrzuszny dolny
współczulny ośrodek
utrzymania moczu
4.3 Łuk współczulny – efektory
 Noradrenalina za pośrednictwem receptorów
adrenergicznych typu β2 i β 3 rozluźnia mięsieo wypieracz
moczu, a za pośrednictwem receptorów α1 kurczy
podstawę pęcherza i mięsieo zwieracz wewnętrzny cewki
moczowej
 Pobudzeniu ulegają także motoneurony somatyczne nerwu
sromowego unerwiające poprzecznie prążkowany mięsieo
zwieracz zewnętrzny
 Wszystkie te działania mostowego ośrodka utrzymania
moczu powodują, że ujście cewki moczowej jest zamknięte
5. Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
 U ludzi odruch oddawania
moczu jest pod stałą kontrolą
wyższych ośrodków mózgowych
 Przykład
 Neurony płata czołowego kory
mózgowej hamują mostowy
ośrodek oddawania moczu
 Odruch oddawania moczu
można zahamowad tylko do
pewnych granic
 Motoneurony somatyczne są
hamowane przez neurony
wstępujące odruchu
oddawania moczu
6. Podsumowanie
Wzorzec czasowy oddawania moczu
Łuk przywspółczulny
Łuk współczulny
Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
Źródła
 Fizjologia człowieka z elementami
fizjologii stosowanej i klinicznej ppod
redakcją Władysława Traczyka i Andrzeja
Trzebskiego
Autor
 Oskar Korczak, student II roku,
kierunek lekarski UWM w Olsztynie
Dziękuję za
uwagę

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Adaptacja Serca Po Przeszczepie
Adaptacja Serca Po PrzeszczepieAdaptacja Serca Po Przeszczepie
Adaptacja Serca Po PrzeszczepieSonia K
 
Anatomy of nerve injuries upper limb
Anatomy of nerve injuries upper limbAnatomy of nerve injuries upper limb
Anatomy of nerve injuries upper limbAmmedicine Medicine
 
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)Quan Fu Gan
 
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik Anton Firmansyah
 
prosedur pengujian angka jam trafo
prosedur pengujian angka jam trafoprosedur pengujian angka jam trafo
prosedur pengujian angka jam trafoMelanda Kucing
 
Motor listrik ac dan motor listrik dc
Motor listrik ac dan motor listrik dcMotor listrik ac dan motor listrik dc
Motor listrik ac dan motor listrik dcfirdhaush elghani
 

La actualidad más candente (9)

Adaptacja Serca Po Przeszczepie
Adaptacja Serca Po PrzeszczepieAdaptacja Serca Po Przeszczepie
Adaptacja Serca Po Przeszczepie
 
Anatomy of nerve injuries upper limb
Anatomy of nerve injuries upper limbAnatomy of nerve injuries upper limb
Anatomy of nerve injuries upper limb
 
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)
Types of Joint Present in the vertebral column (simplified version)
 
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik
Prinsip pengaturan & pengendalian motor listrik
 
prosedur pengujian angka jam trafo
prosedur pengujian angka jam trafoprosedur pengujian angka jam trafo
prosedur pengujian angka jam trafo
 
Transformator
TransformatorTransformator
Transformator
 
Femoral nerve
Femoral nerveFemoral nerve
Femoral nerve
 
Motor listrik ac dan motor listrik dc
Motor listrik ac dan motor listrik dcMotor listrik ac dan motor listrik dc
Motor listrik ac dan motor listrik dc
 
Motor ac
Motor acMotor ac
Motor ac
 

Destacado

Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy
Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicyDiagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy
Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicyOskar Korczak
 
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowania
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowaniaKable cienkie i grube czyli zjawisko torowania
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowaniaOskar Korczak
 
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznej
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznejBiofilmy i quorum sensing w praktyce medycznej
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznejOskar Korczak
 
Droga słuchowa - anatomia
Droga słuchowa - anatomiaDroga słuchowa - anatomia
Droga słuchowa - anatomiaOskar Korczak
 
Czynność móżdżku
Czynność móżdżkuCzynność móżdżku
Czynność móżdżkuOskar Korczak
 

Destacado (6)

Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy
Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicyDiagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy
Diagnostyka w chorobach żołądka i dwunastnicy
 
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowania
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowaniaKable cienkie i grube czyli zjawisko torowania
Kable cienkie i grube czyli zjawisko torowania
 
EEG Kaja Jeziorska
EEG Kaja JeziorskaEEG Kaja Jeziorska
EEG Kaja Jeziorska
 
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznej
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznejBiofilmy i quorum sensing w praktyce medycznej
Biofilmy i quorum sensing w praktyce medycznej
 
Droga słuchowa - anatomia
Droga słuchowa - anatomiaDroga słuchowa - anatomia
Droga słuchowa - anatomia
 
Czynność móżdżku
Czynność móżdżkuCzynność móżdżku
Czynność móżdżku
 

Regulacja procesu mikcji

  • 2. Plan prezentacji Podsumowanie Kontrola wyższych ośrodków mózgowych Łuk współczulny Łuk przywspółczulny Wzorzec czasowy oddawania moczu Wprowadzenie
  • 3. 1. Wprowadzenie Wzorzec czasowy oddawania moczu Łuk przywspółczulny Łuk współczulny Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
  • 5. 2. Wzorzec czasowy oddawania moczu Rozkurcz mięśni gładkich podstawy pęcherza moczowego i mięśnia zwieracza wewnętrznego cewki moczowej Skurcz mięśnia wypieracza moczu i narastające szybko ciśnienie śródpęcherzowe do wartości maksymalnej 70-90 cm H20 Rozkurcz mięśnia poprzecznie prążkowanego, zwieracza zewnętrznego cewki moczowej Wyrzut moczu z prędkością 20-25 mL/s u mężczyzn i 25-30 mL/s u kobiet i opróżnienie pęcherza
  • 6.
  • 7. 3. Łuk przywspółczulny Receptory Włókna aferentne Droga ośrodkowa Droga odśrodkowa Efektor Kolaterale Hamowanie
  • 8. 3.1 Łuk przywspółczulny – receptory Bodźcem progowym dla mechanoreceptorów wyzwalającym odruch oddawania moczu jest rozciągnięcie pęcherza moczowego taką objętością, aby bierne lepko-sprężyste napięcie jego ścian zwiększyło ciśnienie śródpęcherzowe do wartości około 15-20 cm H2O
  • 9. 3.2 Łuk przywspółczulny – włókna aferentne  Włókna trzewnoczuciowe odruchu są mielinowe typu Aδ i wchodzą do eferentnych przywspółczulnych nerwów miednicznych  Perykariony neuronów czuciowych znajdują się w zwojach rdzeniowych na poziomie krzyżowym  Stąd przez korzenie grzbietowe aksony ich rozgałęziają się oddając synapsy na neuronach warstwy I Rexeda neuronów kolumn grzbietowych istoty szarej rdzenia kręgowego w segmentach S1-S3  Pobudzenie przekazywane jest także do neuronów wokół kanału środkowego rdzenia (warstwa X Rexeda)
  • 10. 3.3 Łuk przywspółczulny – włókna aferentne  Pęcherz moczowy unerwiony jest czuciowo także przez bezmielinowe aferenty typu C  Kolaterale aferentów C zawracają do pęcherza i uwalniają SP oraz inne neurokiny, które przez receptor NK2 powodują silny lokalny skurcz mięśni gładkich  Zakooczenia czuciowe włókien C, bogate w neurokiny i bardzo wrażliwe na oziębienie, pobudzane są produktami procesu zapalnego pęcherza i cewki moczowej, co powoduje rdzeniowy odruch oddawania moczu, oraz uczucie bólu i szczypania
  • 11. 3.4 Łuk przywspółczulny – droga ośrodkowa  Droga ośrodkowa odruchu oddawania moczu przebiega przez neurony rdzeniowego ośrodka oddawania moczu w przywspółczulnych neuronach segmentów S1-S3 rdzenia krzyżowego (warstwy boczne V-VII)  oraz bezpośrednio drogami wstępującymi w powrózkach bocznych i brzuszno-bocznych rdzenia kręgowego  Włókna wstępujące oddają synapsy glutaminergiczne na neuronach części dogłowowej i grzbietowo-przyśrodkowej mostu zgrupowanych w mostowy ośrodek oddawania moczu Rdzeniowy ośrodek oddawania moczu Mostowy ośrodek oddawania moczu
  • 12. 3.5 Łuk przywspółczulny – droga ośrodkowa  W odruchu wydalania moczu uczestniczą także neurony okolicy przedwzrokowej podwzgórza zapoczątkowujące akt oddawania moczu wraz z przybraniem charakterystycznej postawy u niektórych ssaków np. u kotów  W odruchu biorą udział neurony istoty szarej okołowodociągowej oddające projekcję do mostowego ośrodka oddawania moczu  Podczas aktu oddawania moczu aktywne są także neurony kory mózgowej w dolnym zakręcie płata czołowego Rdzeniowy ośrodek oddawania moczu Mostowy ośrodek oddawania moczu Dolny zakręt płata czołowego Okolica przedwzrokowa podwzgórza
  • 13. Rdzeniowy ośrodek oddawania moczu Mostowy ośrodek oddawania moczu Dolny zakręt płata czołowego Okolica przedwzrokowa podwzgórza
  • 14. 3.6 Łuk przywspółczulny – droga odśrodkowa  Z mostowego ośrodka oddawania moczu pobudzenie przekazywane jest glutaminergicznymi drogami zstępującymi do przedzwojowych neuronów przywspółczulnych w segmentach S1-S3  Transmitterem włókien przywspółczulnych pozazwojowych kurczących mięsieo wypieracz moczu jest ACETYLOCHOLINA działające przez receptory metabotropowe M2 i M3  M2 -> cykl inozytolo-fosfolipidowy  M3 -> hamowanie cyklazy adenylanowej
  • 15. 3.7 Łuk przywspółczulny – droga odśrodkowa  W przeciwieostwie do cholinergicznych zakooczeo przywspółczulnych unerwiających mięsieo wypieracz moczu, zakooczenia przywspółczulne unerwiające mięsieo wewnętrzny cewki moczowej i podstawę pęcherza moczowego mają charakter nitrenergiczny, podobnie jak sąsiednie włókna przywspółczulne unerwiające naczynia jamiste prącia i powodujące erekcję
  • 16. 3.8 Łuk przywspółczulny – efektor  Zarówno tlenek azotu jak i tlenek węgla powodują rozkurcz podstawy pęcherza i mięśnia zwieracza wewnętrznego cewki moczowej
  • 17. 3.9 Łuk przywspółczulny – kolaterale  Podczas odruchu długie włókna ośrodkowe oddają kolaterale pobudzające do GABA-ergicznych interneuronów rdzeniowych, które hamują przedzwojowe neurony współczulne w segmentach lędźwiowych rdzenia kręgowego  W drugiej fazie odruchu włącza się zazwyczaj skurcz mięśni tłoczni brzusznej, zwiększając ciśnienie w jamie brzusznej i wtórnie w pęcherzu moczowym
  • 18. 3.9 Łuk przywspółczulny – hamowanie  Odruch oddawania moczu hamują ośrodkowo neurony serotoninergiczne zgrupowane w jądrze wielkim szwu. Serotonina działa hamująco na neurony odruchu przez receptor jonotropowy 5-HT3
  • 20. 4.1 Łuk współczulny – ośrodek  Bocznie od ośrodka oddawania moczu zlokalizowany jest w moście antagonistyczny współczulny ośrodek utrzymania moczu  Pobudzenie neuronów tej okolicy powoduje rozluźnienie mięśnia wypieracza moczu i skurcz mięśnia zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego cewki moczowej. współczulny ośrodek utrzymania moczu • rozluźnienie mięśnia wypieracza moczu • skurcz mięśnia zwieracza wewnętrznego • skurcz zewnętrznego cewki moczowej.
  • 21. 4.2 Łuk współczulny – droga eferentna  Neurony mostowego ośrodka utrzymania moczu wysyłają zstępujące włókna mostowo- rdzeniowe kooczące się pobudzającymi synapsami glutaminergicznymi na współczulnych neuronach przedzwojowych w dolnych segmentach lędźwiowych rdzenia kręgowego  Droga eferentna przebiega dalej przez współczulny nerw podbrzuszny dolny współczulny ośrodek utrzymania moczu
  • 22. 4.3 Łuk współczulny – efektory  Noradrenalina za pośrednictwem receptorów adrenergicznych typu β2 i β 3 rozluźnia mięsieo wypieracz moczu, a za pośrednictwem receptorów α1 kurczy podstawę pęcherza i mięsieo zwieracz wewnętrzny cewki moczowej  Pobudzeniu ulegają także motoneurony somatyczne nerwu sromowego unerwiające poprzecznie prążkowany mięsieo zwieracz zewnętrzny  Wszystkie te działania mostowego ośrodka utrzymania moczu powodują, że ujście cewki moczowej jest zamknięte
  • 23. 5. Kontrola wyższych ośrodków mózgowych  U ludzi odruch oddawania moczu jest pod stałą kontrolą wyższych ośrodków mózgowych  Przykład  Neurony płata czołowego kory mózgowej hamują mostowy ośrodek oddawania moczu  Odruch oddawania moczu można zahamowad tylko do pewnych granic  Motoneurony somatyczne są hamowane przez neurony wstępujące odruchu oddawania moczu
  • 24. 6. Podsumowanie Wzorzec czasowy oddawania moczu Łuk przywspółczulny Łuk współczulny Kontrola wyższych ośrodków mózgowych
  • 25. Źródła  Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej ppod redakcją Władysława Traczyka i Andrzeja Trzebskiego
  • 26. Autor  Oskar Korczak, student II roku, kierunek lekarski UWM w Olsztynie Dziękuję za uwagę