Rapport fra prosjektgruppe med ansatte i politiet i Vest-Telemark, overlevert 15.1.2010.

1. Telemark Politidistrikt
Samlokalisering av Tokke/Vinje og
Kviteseid/Seljord lensmannskontor

2. Telemark Politidistrikt
2

3. Innhald
1. Innleiing................................................................................................................. 4
1.1. Arbeidsgruppa og mandatet ................................................................................ 4
1.2. Arbeidsmetode ....................................................................................................... 5
1.3. Tidsfrist .................................................................................................................... 5
2. Demografi ............................................................................................................. 6
2.1. Kviteseid kommune .............................................................................................. 6
2.2. Seljord kommune................................................................................................... 6
2.3. Tokke kommune .................................................................................................... 7
2.4. Vinje kommune ...................................................................................................... 7
2.5 Felles ......................................................................................................................... 8
3. Dagens organisering ........................................................................................ 8
3.1. Politireform 2000................................................................................................... 8
3.2. Telemark politidistrikt etter politireform 2000 .............................................. 9
4. Arbeidsmengde og statistikk ..................................................................... 11
4.1. Politioppgåver ...................................................................................................... 11
4.1.1. Straffesakshandsaming......................................................................................... 11
4.1.2. Oppdrag i PolitiOperativt system (PO) ................................................................ 12
4.2. Sivile oppgåver .................................................................................................... 12
4.2.1. Pass....................................................................................................................... 13
4.2.2. Namsmannsoppgåver og sivil rettspleie på grunnplanet...................................... 13
5. Overordna mål – eit tryggare Telemark for alle.............................. 14
6. Organisasjonsstruktur og utvikling ........................................................ 14
7. Ressursar og handlingsrom ........................................................................ 14
7.1. Tilsette .................................................................................................................... 14
7.2. Lokale ..................................................................................................................... 15
7.3. Kjøretøy ................................................................................................................. 16
7.4. Opningstider og tenesteordningar ................................................................... 16
8. Fagmiljø og arbeidsmiljø ............................................................................ 17
8.1. Fagmiljø ................................................................................................................. 17
8.2. Arbeidsmiljø ......................................................................................................... 17
9. Rekruttering – studentar frå Politihøgskulen .................................... 17
10. Publikumsservice og nærpoliti................................................................. 18
10.1. Lokalt forankra politi – nærleik til publikum ........................................... 18
10.2. Tilbakemelding frå Tokke, Vinje, Kviteseid og Seljord kommunar .. 19
11. HMS – Helse, miljø og tryggleik. .......................................................... 19
12. Vest-Telemark med eit lensmannskontor ........................................... 20
13. Vurdering og oppsummering .................................................................... 21
14. Anbefaling .......................................................................................................... 23
15. Litteraturliste ..................................................................................................... 23
3

4. 1. Innleiing
Telemark politidistrikt er i ein strategiprosess for å utvikle polititenesta. Politimeister Anne Rygh
Pedersen har signalisert at distriktet må jobbe smartare og organisere seg betre for å utnytte
ressursane best mogleg.
Som ein del av strategiprosessen i Telemark politidistrikt, oppretta driftseiningsleiar Torodd Aase
(oppdragsgjevar) ei arbeidsgruppe som fekk i oppgåve å utgreie samlokalisering av enkelte
lensmannskontor i Vest-Telemark. Arbeidsgruppa fekk eit mandat som skildra to klare mål for å
styrke polititenesta i Vest-Telemark:
1. Få ei betre og meir fleksibel utnytting av ressursane
2. Etablere større einingar med godt og robust arbeidsmiljø
Føremålet med denne utgreiinga er å vurdere på kva måte Telemark politidistrikt kan styrke
polititenesta i Vest-Telemark, både operativt og i straffesak.
Under arbeidet med rapporten fekk arbeidsgruppa ei ekstra oppgåve. Det var å utgreie
samlokalisering av lensmannskontora Kviteseid, Tokke, Vinje og eventuelt Fyresdal og Nissedal til ei
stor og robust tenesteeining.
1.1. Arbeidsgruppa og mandatet
Arbeidsgruppa besto av fire personar:
• Bjørn Håvard Olsen, Lensmann ved Tokke lensmannskontor – leiar
• Gunn Heidi Aas, konsulent ved Vinje lensmannskontor
• Erik Wahlberg, politibetjent ved Kviteseid lensmannskontor
• Gry Djupedal, politibetjent ved Seljord lensmannskontor
Mandatet til arbeidsgruppa:
Mandatet blei overlevert arbeidsgruppa tysdag 19.09.09 i møte med oppdragsgivar. Det inneheldt to
avgrensa føresetnader for kva arbeidsgruppa skulle vurdere:
1. Samanslåing av Tokke og Vinje lensmannskontor, med kontorstad Åmot
2. Samanslåing av Kviteseid og Seljord lensmannskontor, med kontorstad Seljord
Arbeidsgruppa har såleis ikkje vurdert andre stadplasseringar for lensmannskontora ved ei eventuell
samlokalisering.
I mandatet var det gjeve ulike moment rapporten burde skildre.
4

5. 1.2. Arbeidsmetode
Gruppa har valt å bygge rapporten på ei SWOT-analyse, som er ei skildring av
Strenghts (styrker) Weaknesses (svakheiter) Opportunities (moglegheiter) Threaths (truslar). Ei
SWOT-analyse skal brukast saman med andre arbeidsmetodar for å få best verknad. Derfor er
arbeidet og bygd opp som ei etterretningssak ved bruk av etterretninga sine 5 trinn:
1. Innhenting
2. Evaluering
3. Bearbeiding
4. Analyse
5. Distribusjon
I informasjonsinnhentingsfasen valte arbeidsgruppa å kontakte dei involverte kommunane og tilsette
ved dei aktuelle lensmannskontora for å kartlegge deira synspunkt. Arbeidsgruppa sendte brev til dei
involverte kommunane med førespurnad om å kommentere punkt frå mandatet som vi meinte ville
vera viktige for kommunen, ved ei eventuell samlokalisering. Vi spurde derfor kva punkta i. og j., ville
bety for kommunen, men poengterte at kommunane sto fritt til å kommentere alle punkta. Vi
mottok svar frå ordføraren i Tokke og rådmannen i Seljord. Kviteseid kommunestyre svara etter
fristen for tilbakemelding gjekk ut. Arbeidsgruppa mottok ikkje svar frå Vinje kommune. Svara blir
omtala i eit eige punkt i rapporten.
Arbeidsgruppa utarbeidde ei spørjeundersøking som blei sendt til alle tilsette ved kontora. Vi fekk
100 % oppslutning og enkelte punkt frå spørjeundersøkinga er fletta inn i rapporten.
Arbeidet har vore open internt for politiet, og alle dokument vi har nytta ligg på serveren til Telemark
politidistrikt.
I mandatet er det gitt enkelte punkter arbeidsgruppa bør skildre. Arbeidsgruppa valte å basere
rapporten på desse punkta og bygde rapporten i same rekkefølgje.
1.3. Tidsfrist
Arbeidsgruppas rapport skal gjeras ferdig og overleverast oppdragsgivar innan 15.01.10.
5

6. 2. Demografi
Demografi, eller befolkningslære, er studiet av menneskelege befolkningar, deira storleik,
sammenseting og vekst. Ordet har sitt opphav i dei to greske orda demos (folk) og graphein (å teikne
eller beskrive). Ein viktig del av faget er innhenting, bearbeiding og analyse av befolkningsstatistikk.1
Arbeidsgruppa har valt å avgrense demografi til kvar menneska bur i dei ulike kommunane, og
om talet på fastbuande menneskje i kommunen aukar eller minkar. For å skildre demografien i
kommunane valte gruppa å sende ein e-post til kvar av kommunane i tillegg til å gå igjennom
kommunanes heimesider, samt kikka på statistikk frå Statistisk Sentralbyrå.
2.1. Kviteseid kommune
Areal 709 km²
Innbyggarar (pr. 01.01.09) 2 546
Befolkning per km2 4,1
Fordeling av innbyggarane i kommunen
Brunkeberg 137
Fjågesund/Kilen 101
Kviteseid 951
Morgedal 483
Vrådal 542
Kviteseid kommune ligg sentralt i Vest-Telemark. Telemarksvassdraget (Telemarkskanalen) og
Arendalsvassdraget set sitt preg på landskapet.
Kommunesenteret, Kviteseid, ligg midt mellom turistbygdene Vrådal og Morgedal
Kommunen har eit variert næringsliv bygd på reiseliv, småindustri, landbruk, handel og offentleg
tenesteyting.
2.2. Seljord kommune
Areal 711 km2
Innbyggarar underkant av 3000
Befolkning per km2 4,4
Fordeling av innbyggarane i kommunen2
Flatdal 582
Seljord 2078
Åmotsdal 284
1
www.demografi.no
2
Vedlegg frå Seljord kommune, side 22 i tabell 28
6

7. Seljord kommune ligg midt mellom aust og vest; 17 mil frå Oslo, 28 mil frå Haugesund og 2,8 mil frå
Bø. Kommunesenteret ligg i Seljord og er eit trafikkuntepunkt for bussekspressar. Kommunen har eit
variert næringsliv bygd på landbruk, handel, offentleg tenesteyting og småindustri.
Seljord har fleire arrangement som trekker mange menneske, til dømes Dyrsku’n (66217
besøkande), Countryfestivalen (31450 besøkande), Dansebandfestivalen (21000 besøkande), Norsk
Islandshest (12000 besøkande), landstreff Maran Ata (10000 besøkande).3
2.3. Tokke kommune
Fakta om kommunen
Areal 980 km2
Innbyggarar 2350
Befolkning per km2 2,6
Fordeling av innbyggarane i kommunen
Dalen 950
Høydalsmo/Lårdal 550
Mo/Byrte 300
Skafså/Åmdals Verk/Austheii 550
Kommunen ligg i nordenden av Telemarkskanalen om lag midt mellom Oslo og Stavanger.
Jordbruk og skogbruk har lange tradisjonar i kommunen. I dag er kommunen ein moderne industri og
jordbrukskommune med veksande reiseliv. Kommunesenteret ligg i Dalen er prega av industri,
handel og tenesteytingsverksemder.
Tal på hytter: Ca. 1050.
Hytteutbygging og turisme er eit viktig satsingsområde i Tokke med Skafsåheia/Hallbjønnsekken.
Mogeleg nye hytter/leilegheiter/bueiningar som blir vurdert på strekninga Borsæ- Hallbjønnsekken
er i storleiken 1000-1500 (Eit meir presist tal vil kome fram av arbeidet med kommunedelplanen frå
det same området)
Bustadfelt:
Utbygging av nye bustadfelt skjer pr. dato på Dalen. Siste feltet på Huvestad er ikkje fullt (3 av 14
tomter er ledige), nytt felt på Åsland (7 tomter) er akkurat lagt ut.
2.4. Vinje kommune
Areal 3117 km2
Innbyggjarar (pr. 01.09.09) 3675
Befolkning per km2 1,3
Fordeling av innbyggarane i kommunen
Arabygdi/Vaa 114
Bøgrend 400
Edland 630
Rauland 1100
Øyfjell 331
Åmot 1100
3
Vedlegg frå Seljord kommune – basert på tall frå 2008
7

8. Vinje kommune ligg øvst i Telemark og sentralt i Sør-Noreg. E-134 går tvers gjennom kommunen og
er eit hovudsamband mellom aust og vest. E-134 møter riksveg 9 til Kristiansand i Haukeli. I Åmot
møtast riksveg 37 frå Kongsberg og Rjukan med riksveg 38 frå Vrådal og Dalen.
Arealet i kommunen er større enn Vestfold fylke. Kommunen har lange tradisjonar innan reiseliv.
Nye bustadfelt: Hovudsakleg i Edland, Rauland og Åmot, men kommunen er generelt positiv til
spreidd bustadbygging. Kommunen vonar innbyggartalet er svakt stigande.
Tal fritidseiningar: 4.000 (800 Vågsli, 2000 Rauland, 500 i Øyfjell og 700 resten av kommunen)
Nye hyttefelt: hovudsakleg i Vågsli og Rauland, men kommunen tillet framleis spreidd hyttebygging.
2.5 Felles
Planer i dei aktuelle kommunane viser ingen radikale endringar i demografi.
Hytteutbygging vil halde fram, men det ser ut til at dette vil skje i områda som er lagt ut tidlegare.
Det er ikkje planar i nær framtid som syner fleire hotell eller utbygging som vil medføre fleir
overnattingsdøgn. Ingen spesielle planer om nye veger. Heller ingen radikal utviding av eksisterande
veger. Folketalet i området minkar, men med ei lita auking i Seljord.
3. Dagens organisering
Arbeidsgruppa har valt å trekkje frem hovudtrekka i Politireform 2000 for å synliggjere starten på
organisasjonsendringane som går føre seg i politi- og lensmannsetaten. Politireform 2000 førte til
store endringar i politi- og lensmannsetaten og er grunnpilaren for organisasjonsstrukturen. Vi har og
skildra verknadene politireform 2000 hadde for Telemark politidistrikt og endringane som blei
gjennomført under reforma.
3.1. Politireform 2000
Politiet har vore inne i ein organisasjonsutviklingsprosess (OU) etter at ”Politireform 2000 – et
tryggere samfunn” 4 blei godkjent i januar 2001. Politireform 2000 bygde på utgreiinga gjennomført
av politidistriktsutvalet5 som blei gjeve til Justis- og politidepartementet 4. mars 1999.
Stortingsmeldinga har tre hovudformål:
1. ein politi- og lensmannsetat som meir effektivt førebyggjer og kjempar mot kriminaliteten
2. ein politi- og lensmannsetat som er meir tenesteytande og publikumsorientert
3. ein politi- og lensmannsetat som arbeider meir kostnadseffektivt
4
Stortingsmelding nr. 22 2000-2001
5
NOU 1999:10 – en bedre organisert politi- og lensmannsetat (Lande Hasle-utvalget)
8

9. Det blei sett på som nødvendig å endre dåtidas
organisering, mellom anna på bakgrunn av nye
kriminalpolitiske utfordringar og eit publikum med
stigande krav til offentleg tenesteyting. I den sentrale
leiinga vart opprettinga av nytt politidirektorat
underlagt Justisdepartementet (tredde i kraft 1. januar
2001) og nye roller for Justisdepartementets
Politiavdeling, to av dei større endringane. På lokalt
nivå (politidistrikta) blei det gjennomført større
strukturelle, organisatoriske, leiingsmessige og tekniske
endringar, som blei sett i verk 1. januar 2002 under
fase 1. Hovudtiltaket var endringa frå 54 til 27
politidistrikt. Fase 2 av politireforma blei sett i verk 1.
januar 2005. I fylgje stortingsmelding nr. 42 2004-2005
(”Politiets roller og oppgaver”) omfattar fase 2 ei
gjennomgåing og samordning av driftseiningsstruktur
og tenesteordningar, meir aktiv patruljeverksemd,
betre utnytting av fagkompetansen, effektivisering av
administrasjonen og betre ressursutnytting.
Hausten 2006 gjennomførte firmaet AGENDA ei evaluering av politireform 2000 på oppdrag frå
Politidirektoratet. Firmaet konkluderte med at reforma hadde effekt på organisasjonsmessige og
styringsmessige føresetnader som hadde verknad for måla i reforma. AGENDA trakk også fram
positive effektar på måla i reforma i form av måloppnåing når det gjeld kostnadseffektivitet og
kampen mot alvorleg kriminalitet. Derimot fant dei liten effekt på kampen mot kvardagskriminalitet.
Reforma hadde liten eller ingen effekt på førebyggjande arbeid, og det kom fram at
samarbeidspartnarar frå kommunal sektor forventa større innsats frå politiet enn det politiet var
villig til å prioritere. I fylgje AGENDA hadde reforma ingen positiv effekt på publikumsorientering.
Mange hevda at politiet lokalt vart mindre synlege og mindre tilgjengelege.
AGENDA trakk også fram ei direkte negativ konsekvens av reforma. Dette var at reforma førte til
sentralisering av ressursar – både gjennom samarbeid i større vaktregionar med aktiv
patruljeverksemd og i nokon grad gjennom etablering av distriktsovergripande einingar.
Konsekvensen gjekk ut over i kor stor grad politiet var synlege og graden av innsats på det lokale
plan.
Utan å utdjupe evalueringa frå AGENDA nærare, var to hovudkonklusjonar at politireforma var ei
nødvendig og nyttig reform og at reforma sto fram som ufullstendig.
3.2. Telemark politidistrikt etter politireform 2000
Før Politireform 2000 var polititenesta i Telemark organisert i fem politidistrikt med 18 driftseiningar.
Fleirtalet i politidistriktsutvalet tilrådde ei todeling av Telemark fylke med to politidistrikt: Nordre og
Søndre Telemark politidistrikt. Departementet sitt forslag blei at dåverande Notodden, Rjukan, Skien,
Telemark og Kragerø politidistrikt blei slått saman til Telemark politidistrikt. Dette blei også
gjennomført. Telemark politidistrikt blei delt inn i fem driftseiningar, mens lokaliseringane på
politistasjonar og lensmannskontor blei oppretthaldt. Leiinga av politidistriktet blei lokalisert til Skien
og har i dag kontor i politihuset på Myren.
9

10. Telemark politidistrikt før politireform 2000 – fem Telemark politidistrikt etter politireform 2000 – eit
politidistrikt politidistrikt, lokalisering av tenesteeiningar som før
Telemark politidistrikt har i dag av fem driftseiningar:
Grenland driftseining
Grenland politistasjon, lensmannskontora i Bamble og Siljan
Vestmar driftseining
Kragerø politistasjon, lensmannskontora i Drangedal og Nissedal
Øst-Telemark driftseining
Notodden politistasjon, Rjukan politistasjon, Hjartdal lensmannskontor
Midt-Telemark driftseining
Lensmannskontora i Bø, Nome, Sauherad (blir flytt til Bø 01.01.09) og Seljord
Vest-Telemark driftseining
Lensmannskontora i Fyresdal, Kviteseid, Tokke og Vinje
I dag er den operative tenesta basert på samarbeidsordningar både på driftseiningsnivå og mellom
driftseiningane. Vest-Telemark har per november 2009 eigen vaktordning, medan Midt-Telemark har
vaktsamarbeid saman med Øst-Telemark. Meir om dette under punkt 7.4 – ”opningstider og
tenesteordningar ”. Arbeidsgruppa si oppgåve er å vurdere samlokalisering av Tokke og Vinje
lensmannskontor med kontorstad Åmot, og samlokalisering av Kviteseid og Seljord lensmannskontor
med kontorstad Seljord. Som organisasjonskartet nedanfor illustrerer, er kontora i Kviteseid og
Seljord i dag organisert under to forskjellige driftseiningar. Ei eventuell samlokalisering vil derfor
medføre endringar i høve til organisasjonsstrukturen i Telemark politidistrikt. Arbeidsgruppa finn det
ikkje nødvendig å utdjupe endringar i organisasjonsstrukturen når det gjeld driftseiningsnivå.
10

11. Organisasjonskart for Telemark politidistrikt pr. 01.01.10
Politimester
Adm. Enhet / HMS
Retts- og påtale Felles operativ enhet PST
Grenland Vestmar Midt-Telemark Vest-Telemark Øst-Telemark
Grenland Kragerø Nome Fyresdal Notodden
pst. pst lmk lmk pst
Bamble Drangedal Bø og Kviteseid Rjukan
lmk lmk Sauharad lmk pst
lmk
Siljan Nissedal Tokke Hjartdal
lmk lmk Seljord lmk lmk
lmk
Vinje
lmk
4. Arbeidsmengde og statistikk
Lensmannskontora har fleire ulike oppgåver. Arbeidsgruppa har valt å trekke fram statistikk basert på
politioppgåver og sivile oppgåver. Statistikken viser ein forholdsvis jamn arbeidsmengde dei siste åra.
Det er ingen tilhøve som skulle tilseie endringar på dette området. Ein mogleg faktor, som kan ha
innverknad, er eit stadig aukande problem med mobile kriminelle/ organiserte kriminelle. Ein ser at
politidistrikt rundt oss har ei auking på desse områda, og det er grunn til å tru at det sama vil skje
her.
4.1. Politioppgåver
Politiet har ei rekke funksjonar, mellom anna ordensteneste, etterforsking, trafikkteneste,
redningsteneste, førebyggjande arbeid, naturoppsyn, og publikumsservice. Ved større einingar er
oppgåvene ofte fordelt under eigne seksjonar, som til dømes ordensseksjon og etterforskingsseksjon,
der tilsette primært arbeider med seksjonsoppgåvene. Ved mindre einingar har ofte dei tilsette
ansvaret for fleire oppgåver slik det er ved dei lensmannskontora rapporten omfattar.
4.1.1. Straffesakshandsaming
Tabellen under viser ein oversikt over registrerte misferd og brotsverk for kvart kontor frå 2007 til
2009. Straffeloven § 2 forklarar forskjellen på misferd og brotsverk. Tala for 2007 og 2008 er henta
22.12.09, medan tala for 2009 er henta 06.01.10. Tala gjeld registrerte saker i kommunen. Feilkjelda
for tabellen er saker som blir melde ved kontora og som har skjedd i andre kommunar, dvs. at tilsette
ved kontoret gjer eit arbeid som ikkje kjem frem i tabellen.
11

12. Misferd Brotsverk Straffesaker totalt
2007 2008 2009 2007 2008 2009 2007 2008 2009
Kviteseid 71 53 49 104 80 67 175 133 116
Seljord 209 175 155 175 184 173 384 359 328
Tokke 49 47 46 60 82 85 109 129 131
Vinje 134 117 89 217 139 114 351 256 203
4.1.2. Oppdrag i PolitiOperativt system (PO)
PO er eit dataprogram som politiet brukar til loggføring av hendingar som blir registrerte i heile
distriktet. Statistikk frå kvar enkelt kommune blir henta ut ved hjelp av Politiet sitt Analyse- og
Leiingsverktøy (PAL). Når det gjeld feilkjelder i høve til talet på oppdrag som skjer i distriktet, er det
spesielt to punkt som peikar seg ut som nemneverdige:
• hendingar som det ikkje blir gjeve melding om til politiet
• hendingar som av ulike årsaker ikkje blir registrerte i PO
Tala for 2007 og 2008 er henta 30.10.09, mens tala for 2009 er henta 06.01.10. Tala er henta frå
kvart kontor i PAL for PO.
2007 2008 2009
Kviteseid 209 205 171
Seljord 607 522 491
Tokke 241 201 224
Vinje 521 496 396
Totalt 1578 1424 1282
4.2. Sivile oppgåver
Arbeidsoppgåver for sivilt tilsette går blant anna ut på registrering av dødsfall, handsame søknader
om politiattest, søknader om pass samt våpensøknader. I tillegg blir søknader om arbeids- og
opphaldstillating og statsborgarskap tatt imot og vidaresendt. Det er og arbeid knytt til
stemnevitnefunksjonen, som går ut på å registrere forkynningar og å forkynne desse.
Tala er henta 07.12.09
2009 Politiattest Dødsfall Utlendingssakar Våpensøknadar
Kviteseid 156 27 70 70
Seljord 144 30 81 59
Tokke 136 24 45 51
Vinje 155 32 97 76
2008 Politiattest Dødsfall Utlendingssakar Våpensøknadar
Kviteseid 91 32 64 108
Seljord 96 34 102 144
Tokke 63 33 79 80
Vinje 126 37 158 140
2007 Politiattest Dødsfall Utlendingssakar Våpensøknadar
Kviteseid 81 28 78 57
Seljord 73 40 51
Tokke 48 36 31 41
Vinje 85 48 166 93
12

13. Tala for dødsfall er henta frå lensmannskontora sine dødsfallprotokollar, medan tala for
våpensøknadar er henta frå politiet sitt våpenregister.
4.2.1. Pass
Politiet er ein av myndigheitene som har ansvar for utsteding av pass. Pass i Kviteseid og Tokke for
2009 gjekk fram til 01.06, fordi det gamle systemet ikkje lenger blei bruka då passboksane overtok.
Frå 01.06.09 og framover blir pass utstedt i Seljord og Vinje.
2007 2008 2009
Kviteseid 185 287 73
Seljord 336 424 490
Tokke 209 147 90
Vinje 401 409 345
4.2.2. Namsmannsoppgåver og sivil rettspleie på grunnplanet
Namsmannsoppgåver er praktisk gjennomføring av det meste i samband med tvangsfullbyrding som
til dømes utlegg, tvangsdekking, fråviking og gjeldsordning. I alle dei fire kommunane har
lensmannen namsmannsfunksjon. Lensmannen har etter tvistelova ansvar for oppgåva som sekretær
for forliksrådet.
SIAN er eit sakshandsamingsprogram for dei fleste namsmannsoppgåvene og den sivile rettspleia på
grunnplanet.
Saker registrera i SIAN 2007 2008 2009
Kviteseid 156 197 180
Seljord 212 204 255
Tokke 133 236 129
Vinje 272 241 225
13

14. 5. Overordna mål – eit tryggare Telemark for alle
I ei pressemelding datert 02.07.09 uttrykte politimeisteren at ”politiet i Telemark må jobbe smartare
og organisere seg bedre slik at vi får utnyttet ressursene best mulig”. Politimeisteren gav utrykk for at
politidistriktet må utviklast vidare og at ein må sjå etter best moglege løysningar på alle nivå i
politidistriktet. Ho trekte også fram samlokaliseringa av Sauherad og Bø lensmannskontor, som ein
viktig faktor for at politiet i Midt-Telemark skal bli meir tilgjengeleg og meir til stades for publikum.
Som tidlegare nemnt, er politidistriktet inne i omfattande strukturelle endringar der det blant anna
blir sett på ulike team- og gruppemodellar innan ulike arbeidsområde. Vi har valt å kort skildre kva
strategiprosessen inneber under punkt ”organisasjonsstruktur og utvikling”.
Arbeidsgruppa meiner det er spanande at politimeisteren er nytenkjande og ser på endringar innan
ulike arbeidsområde for om mogleg å gje publikum ei betre teneste. ”Det er trygt i Telemark, og folk
skal være trygge på at politiet kommer når liv og helse står på spill” utrykker politimeisteren i same
pressemelding.
6. Organisasjonsstruktur og utvikling
Som ein del av strategiprosessen, sette politimeisteren ned 6 arbeidsgrupper for å utvikle
politidistriktet med mål om å bli betre rusta til å møte morgondagens utfordringar. Arbeidsgruppene
som blei sett ned kikka på arbeidsfelt innan:
• Analyse, etterretning, etterforsking
• Familievald og SO-team
• Straffesaksflyt i distriktet, organisering av juristgruppa
• Kriminalteknikk og IKT-kriminalitet
• Miljøetterforsking
• Utlendingsfeltet
Arbeidsgruppene har levert rapportar med forslag til endringar i strukturen innan dei ulike
arbeidsfelta. Ettersom politidistriktet er i store omstillingar og det ikkje er fastsett kva omstillingar
som blir gjennomført, finn arbeidsgruppa det vanskeleg å kommentere kvar distriktet står i framtida.
Utfallet av desse arbeida vil ha innverknad på kva for gevinst ein vil få og på kva for område.
7. Ressursar og handlingsrom
Politistillingane ved lensmannskontora i Kviteseid, Seljord, Tokke og Vinje er fordelt på éin lensmann,
éin politifyrstebetjent og éin eller fleir politibetjentar på kvart lensmannskontor. I tillegg har
lensmannskontora sivilt tilsette i konsulentstillingar som utfører sivilrettslege- og forvaltingsmessige
oppgåver og skranketeneste.
7.1. Tilsette
Tabellane viser ei oversikt over stillingsheimlar og utfylte heimlar ved kvart kontor. Politimeisteren
har gjeve uttrykk for at stillingsheimlane blir verande i regionen ved ei eventuell samlokalisering av
lensmannskontora. I Kviteseid er det ei ledig fyrstebetjentstilling som blir lyst ut før jol i 2009,
tilsetting i stillinga skjer mogleg i 2010. Som det gjeng fram av tabellane har Tokke lensmannskontor
ledig ein politistilling på 0,8, men denne er ikkje utlyst.
14

15. Pr. 01.01.10 Politi Sivil
Heimlar Tilsette Prosent Heimlar Tilsette Prosent
Kviteseid 3 2 66,67 1 1 100,00
Tokke 3 2,2 73,33 0,5 0,5 100,00
Seljord 4 4 100,00 2,1 2,1 100,00
Vinje 5 5 100,00 2 2 100,00
Totalt 15 12,2 85,00 5,1 5,1 100,00
7.2. Lokale
Føremålet med dette punktet er å gjera greie for lensmannskontora sine lokale og kostnadene med
desse slik det er i dag. Ein kan ut i frå dette sjå på den økonomiske gevinsten ved å samlokalisere
lensmannskontor.
Kviteseid lensmannskontor
Adresse: Mylletomta, 3850 KVITESEID
Utleigar: Vest-Telemark Næringsbygg AS
Avtala går ut: 31.12.2011
Kviteseid lensmannskontor har eit samla areal på ca. 240 m2 og er lokalisert i Kviteseid sentrum på
Mylletorget. I same bygning har Vest-Telemark PPT sine lokale. Lensmannskontoret disponerer ein
dobbeltgarasje som er tilknytt bygningen. Årleg husleige er kr. 207 196,-, i tillegg kjem drifts- og
vedlikehaldskostnader. Totale utgifter i 2009 blei ca. kr. 396 000,-.
Seljord lensmannskontor
Adresse: Ingrid Slettens veg 4B, 3840 SELJORD
Utleigar: Hauglid Engineering AS
Avtala går ut: 01.09.2011
Seljord lensmannskontor har eit samla areal på ca. 300 2 og er lokalisert i Seljord sentrum i
Arnestadbygget. Bygningen inneheld også lokale for Posten. Lensmannskontoret disponerer ein
dobbeltgarasje som er tilknytt bygningen. Årleg husleige er kr. 263 192,-, i tillegg kjem drifts- og
vedlikehaldskostnader. Totale utgifter i 2009 var ca. kr. 423 300,-.
Tokke lensmannskontor
Adresse: Hotelvegen 5, 3880 DALEN
Utleigar: Advokat Olav Felland
Avtala går ut: 01.07.2012
Tokke lensmannskontor har eit samla areal på ca. 250 m2 og er lokalisert på Dalen sentrum.
Bygningen har to høgder. Lensmannskontoret ligg i fyrste høgda, i andre høgda er det bustader.
Lensmannskontoret disponerer ein enkeltgarasje. Årleg husleige er kr. 195 648,-, i tillegg kjem drifts-
og vedlikehaldskostnader. Totale utgifter i 2009 var ca. kr. 359 000,-.
Vinje lensmannskontor
Adresse: 3890 VINJE
Utleigar: Vinje kommune
Avtala går ut: 10.03.2010
15

16. Vinje lensmannskontor har eit samla areal på ca. 315 m2 og er lokalisert i Åmot sentrum på
Åmothaugen. I same bygning har mellom andre NAV Vinje og DnB Nor lokale. Lensmannskontoret
disponerer totalt fem garasjeplassar, to av dei er ein dobbeltgarasje tilknytt bygningen. Den andre
garasjen er ein trippelgarasje lokalisert på industriområdet i Åmot og blir leigd frå Åmot Bilservice AS
for kr. 20 000,- i årleg leie. Avtala med Åmot Bilservice går ut 31.12.11. Årleg husleige for
kontorlokala er kr. 297 540,-, i tillegg kjem drifts- og vedlikehaldskostnader. Totale utgifter for
kontorlokala og trippelgarasjen i 2009 var ca. kr. 452 200,-.
Totale husleige-, drifts- og vedlikehaldskostnader for alle kontora i 2009 var ca. kr. 1 630 500,-. Av
dette utgjer Kviteseid og Tokke lensmannskontor ca. kr. 755 000,-. Ved ei eventuell samlokalisering
vil politidistriktet truleg få ei kostnadssparing i høve til husleige-, drifts- og vedlikehaldskostnader.
Kor mykje denne kostnadssparinga utgjer, har ikkje arbeidsgruppa sett nærmare på. Truleg må
lensmannskontora i Seljord og Vinje flytte til større lokale eller byggje ut dagens lokale for å huse
fleire tilsette under same tak.
Lensmannskontoret i Seljord delar bygning med Posten. Arbeidsgruppa er kjent med at kontrakten
mellom Posten og utleiger går ut i 2010. Vidare er arbeidsgruppa kjent med at oppdragsgivar har vist
interesse for lokala til Posten når leigetilhøvet der blir avslutta.
7.3. Kjøretøy
Lensmannskontora disponerer totalt 7 bilar og 2 snøskutarar. Ved ei eventuell samlokalisering vil
trongen for bilar bli oppretthalde. Arbeidsgruppa trur det vil bli meir slitasje på kjøretøya ettersom
det blir meir aktiv polititeneste med patruljering og lengre kjøreavstandar. Vi trur at behovet for
kjøretøy vil auke, og at talet på køyrde kilometer per kjøretøy aukar. Dette heng saman med lengre
reiseveg.
7.4. Opningstider og tenesteordningar
Vest-Telemark driftseining har per november 2009 eit vaktsamarbeid som omfattar kommunane
Fyresdal, Kviteseid, Tokke og Vinje, som vist i organisasjonskartet. Tenesta er sett saman av aktiv
teneste og reserveteneste. Polititilsette i Vest-Telemark arbeider hovudsakeleg med etterforskings-
og forvaltningsmessige oppgåver i lensmannskontora sine opningstider. Operative oppgåver løysast
fortløpande og i helger/netter frå reserveteneste. Lensmannskontora i Fyresdal, Kviteseid og Vinje
har opent alle dagar frå 08:00-15:00, medan lensmannskontoret i Tokke held stengt onsdagar og
torsdagar. Frå 01.01.10 held Fyresdal og Kviteseid lensmannskontor stengt på torsdagar. Samtidig
utvidar Vinje lensmannskontor opningstida på torsdagar frå kl. 08:00-18:00.
Midt-Telemark driftseining har i dag eit vaktsamarbeid som involverer kommunane Bø, Nome,
Sauherad og Seljord, som vist i organisasjonskartet. Tenesta i Midt-Telemark er sett saman av aktiv
patruljering på dag og kveld, samt natteneste i helger. Aust-Telemark dekker opp nattenesten i Midt-
Telemark på kvardagar. I tillegg har polititilsette etterforskings- og forvaltningsmessige oppgåver på
dagtid ved de ulike lensmannskontora. Felles opningstid for lensmannskontora i Midt-Telemark er
08:00-15:00 alle kvardagar, med unntak av Sauherad lensmannskontor som har stengt torsdagar og
fredagar. Frå 01.01.10 blir Sauherad lensmannskontor lagt ned og lokalisert til Bø lensmannskontor.
Same dato blir opningstidene ved Bø og Seljord lensmannskontor på torsdagar frå kl. 08:00-18:00.
Når det gjeld tenesteordningar blei det gjennomført endringar i tenestelistene for Aust- og Midt-
Telemark frå 04.01.10. Også Vest-Telemark er i endringar når det gjeld tenestelister. Ettersom
organisasjonen i Telemark politidistrikt er i endring, finn vi det vanskelig å sjå kva fordeler og ulemper
dei nye ordningane medfører.
16

17. 8. Fagmiljø og arbeidsmiljø
Erfaring tilseier at mange små tenesteeiningar har rekrutteringsproblem og ustabil bemanning med
mykje ”gjennomtrekk”. Kontora i region Vest-Telemark har i mange år hatt problem med
rekruttering, og har nytta seg av ufaglært arbeidskraft i lengre tid. Seljord lensmannskontor har også i
de seinare år hatt problem med å få søkarar til ledige stillingar. Det kan vera fleire årsaker til dette.
Dagens busettingsmønster er eit moment. Det ser ut til at mange unge vil busette seg meir sentralt,
for ein periode i livet. Unge nyutdanna uttrykker også ynskje om å starte politikarriera si ved ei større
ordensavdeling. I dag er det hard konkurranse om tilsetting av nye polititenestemenn/-kvinner. Dette
fordi det i lengre tid har vore underskot på utdanna personell. Det vil kunne endre seg med åra, då
inntaket ved politihøgskulen har auka.
Innhaldet under ”fagmiljø og arbeidsmiljø” baserer seg i hovudsak på svara frå spørjeundersøkinga
blant dei tilsette, og frå prosjektrapporten ”Midt- Telemark – Sammen mot 2012”
8.1. Fagmiljø
Tilsette ved små einingar opplever at dei har gode høve til fagleg utvikling i form av kurs og praktisk
erfaring innan mange fagfelt. Det blir lagt ein stor grad av ansvar på den enkelte tenestemann/-
kvinne. Erfarne tenestemenn/-kvinner frå større einingar opplever at dei får eit breiare arbeidsfelt,
og utvida kunnskapsområde ved å jobbe på små einingar. Ved å følgje ei sak frå A til Å får ein et
større eigarforhold til saken.
Det som er utfordringa er vidareutvikling i den daglige verksemda då det er få kollegaer å dele
erfaringane med. Høve for spesialisering er liten innan mange områder, det er ikkje nok stillingar /
arbeidsoppgåver for fristilling til å jobbe innan eit fagfelt. Større einingar gir større handlingsrom, og
ein kan planlegge og fordele arbeidsoppgåver. Dette kan betre effektiviteten og kvaliteten på
arbeidet, men det krev god leiing for å utnytte eventuelle fordelar. Viss ein har fleire personar å spille
på, kan ein jobbe meir i team og bli betre til å handsame større saker. Ved alvorlige saker er små
einingar i dag avhengig av bistand for å få inn spesialkompetanse.
8.2. Arbeidsmiljø
Vi er i dag sårbare ved fråver, og det er problem ved avvikling av ferie. Når ein blir sitjande aleine får
ein ikkje gjort oppgåvene sine på ein slik måte ein vil, fordi ein blir stadig forstyrra. Dette gjeld både
polititenestemenn/-kvinner og sivilt tilsette. Dette verkar negativt på arbeidsmiljøet. Det er lite
tilfredsstillande å sitje aleine, og ikkje få gjort den jobben ein ynskjer. Tenestelistene fører også til at
mange polititenestemenn/-kvinner arbeider lite på dagtid.
Ei samanslåing av tenesteeiningar kan føre til at vi blir meir handlekraftige og fleksible, og ikkje så
sårbare ved fråver. Det fordrar at vi får behalde stillingsheimlane som er i dag, og at dei ikkje står
tomme. Grunnlaget for rekruttering blir betre ved eit bra fagmiljø og arbeidsmiljø.
9. Rekruttering – studentar frå Politihøgskulen
Seljord lensmannskontor har sidan 2008 hatt utplassert ein student. Det er uttalt at det frå 2010 vil
bli utplassert to studentar ved dette kontoret. Politihøgskulen krev at studenten skal ha fast
praksisrettleiar, det er lagt til grunn at vedkommande ikkje beordrast til anna teneste eller sendes på
langvarige kurs/utdanning. Det er også et krav frå politihøgskulen at praksisrettleiaren skal ha si
teneste ved ei operativ avdeling.6
6
Praksisveileder – Ansvarsområder og arbeidsoppgaver – PHS 2004
17

18. I 1992 blei politihøgskulen akkreditert som høgskule. Det krev at utdanningsinstitusjonen tilfredsstill
krava til fagleg kvalitet og har eit godkjent system for kvalitetssikring i utdanninga. NOKUT ga
politihøgskulen godkjenning for sitt system i 2006. NOKUT har peika på at systemet må utviklast og
forbetrast vidare, og at det blir sett høgare krav til
innhald i praksisåret. Det er krav om motivera og
kompetente rettleiarar. 7
I fagplanen for 2. studieår for år 2008/2009 kjem det
fram at studentane blir utplassera i grupper for å
danne lokale studentmiljø. Studentane skal under
rettleiing gjere eigne erfaringar ved å arbeide med
ulike politioppgåver. Dei skal også i løpet av
studieåret ha ekstern hospitering i 4 veker. 8
Det kan bli ei utfordring å nå dei gitte krava i einingar
der det er få polititenestemenn/-kvinner. Det kan bli
ei stor belastning på dei som tar på seg rettleiar jobben. Dei blir knytt opp til bestemte tenestelister,
minskar muligheita for lengre kurs, og for endring av teneste. Det blir lite fleksibelt då to av tre
tenestemenn/-kvinner blir bunde opp som rettleiar. Har ein starta som rettleiar kan det føre til at ein
alltid må ha student. Dette er i strid med kravet om motiverte rettleiarar. Seinare vil også regionane
som har ansvar for studentar ha ansvar for opplæring innan spesialområde. I dag må studentane i
driftseining Midt-Telemark vera på ordensavdelinga i Grenland for å dekke opp de ulike
politioppgåver. Det at tenestestaden berre har moglegheit til å ha utplassert ein eller to studentar
skaper et lite studentmiljø som er sårbart. Det kan også vera vanskelig å nå krava om ulike
politioppgåver. Moglegheit for ekstern hospitering er også noko redusera ute i distriktet.
10. Publikumsservice og nærpoliti
10.1. Lokalt forankra politi – nærleik til publikum
Etter arbeidsgruppas oppfatning har det gjennom fleire år vore eit viktig prinsipp å oppretthalde eit
desentralisera politi i Noreg. Politirolleutvalet (NOU 1982:35 og NOU 1987:27) la til grunn 10
grunnprinsipp og verdiar for norsk politi som utvalet meinte burde vera grunnleggjande.
Departementet såg dei 10 grunnprinsippa som eit godt verdimessig grunnlag for organiseringa av
norsk politi då politireforma sto for tur. Arbeidsgruppa meiner det er interessant å synleggjere tre av
grunnprinsippa sett opp mot ei samlokalisering av lensmannskontor:
• Politiet skal vera desentralisert
• Politiet skal verke i samspel med publikum
• Politiet skal vera integrert i lokalsamfunnet
I st.meld. nr. 22 fant departementet det ynskjeleg å greie ut nokre av grunnprinsippa. Departementet
kommenterte blant anna at politireforma er bygd på prinsipp om ein desentralisert etat, og at
reforma difor la opp til at talet på tenestestader eller kontaktpunkt ikkje skulle reduserast for å
oppretthalde nærleik til publikum. Prinsippet om nærleik gjaldt ikkje berre geografisk. Prinsippet om
nærleik gjeld og å vera tilstades for å framleis dekkje tryggleikstrong hjå publikum.
7
Praksisåret i bachelorutdanningen – utfordringer fremover – PHS 2008 ref 2006/00109/433
8
Fagplaner studieåret 2008/2009 – 2.studieår – PHS
18

19. Departementet kommenterte også at politiet si integrering i lokalsamfunn var med på å skape
grunnlaget for et godt samspill og tillit mellom politiet og publikum. Politiet si verksemd i
lokalsamfunnet og deltaking i dei sosiale nettverka var to moment departementet meinte var viktig
for integrering i lokalsamfunn.
10.2. Tilbakemelding frå Tokke, Vinje, Kviteseid og Seljord kommunar
Under arbeidet med utgreiinga av samlokaliseringa, sende arbeidsgruppa brev til ordførarane i dei
involverte kommunane med førespurnad om innspel til mandatet. Arbeidsgruppa bad om
kommentarar til alle punkt i mandatet, men spesielt punkt i (publikumsservice og nærpoliti) og j
(samarbeidsordningar mot publikum), fordi gruppa meinte det var to punkt som var viktige å
kommentere. Kommunane blei bedne om å koma med innspel til andre nøkkelpunkt der politiet er
ein viktig aktør.
På bakgrunn av fristen for levering av rapporten, var det viktig å sette ei frist for tilbakemelding. I
brevet til kommunane (datert 29.10.09) blei fristen sett til 18.11.09.
Arbeidsgruppa fekk tilbakemelding frå ordføraren i Tokke og rådmannen i Seljord. Kviteseid
kommunestyre levera tilbakemelding etter at fristen gjekk ut. Per 26.11.09 hadde arbeidsgruppa
ikkje mottatt tilbakemelding frå Vinje. I tillegg har arbeidsgruppa fått innspel frå ei rekke aktørar, og
lest innlegg i avisene. Desse er tatt omsyn til i rapporten, men er ikkje kommentert enkeltvis.
I brevet frå Seljord kommune (datert 17.11.09) blei det nemnt at mandatet til arbeidsgruppa vart
drøfta i formannskapet. Seljord kommune fokuserar på at det er viktig med utøvande polititeneste
og publikumskontakt. Dei meiner det er viktig å frigjere ressursar til operativ politiverksemd og å
skape et fagmiljø som sikrar god rekruttering.
I Tokke kommune har saka vore i kommunestyret. Dei var kritiske til prosessen og visar til andre
stader der lensmannskontor vert slått saman utan evaluering. Kommunen kommenterar kor viktig
det er med førebygging, lokalkunnskap, samarbeid og nærleik, og nemner nokon tverretatlege
samarbeidsordningar kor lensmannskontoret spelar ein viktig rolle.
Mandatet og prosessen har skapt engasjement, innspel og avisinnlegg. Ut frå desse har vi trekt frem
nokre hovudtrekk som går igjen:
• Kritikk i høve til mandatet – lokaliseringa Åmot/Seljord vart fastsett
• Heile regionen med Nissedal og Fyresdal burde vore sett på i same prosess
• Tenke nytt – flytte oppgåver frå nedre Telemark til Vest-Telemark
• Trong for synleg politi – ikkje opptatt av eit kontor som har opent frå 8-15
• Ein er redd for at den operative tenesta forsvinn utan lensmannskontor
• Fryktar auka kriminalitet
• Viktig med nærleik og lokalkunnskap
11. HMS – Helse, miljø og tryggleik.
Endrings- og omstillingsprosessar kan ha både positiv og negativ verknad for verksemder og tilsette
med tanke på produktivitet, arbeidsinnhald, trivsel og helse. Arbeidstilsynet si rettleiing som tek føre
seg suksessfaktorar for endringar i arbeidslivet (”Omstilling? Har du husket det viktigste - 2008”). Det
er tatt utgangspunkt i Arbeidsmiljøloven § 4-2, som omhandlar gjennomføring av endringar i
arbeidslivet.
19

20. § 4-2. Krav til tilrettelegging, medvirkning og utvikling
(1) Arbeidstakerne og deres tillitsvalgte skal holdes løpende informert om systemer som nyttes ved planlegging og
gjennomføring av arbeidet. De skal gis nødvendig opplæring for å sette seg inn i systemene, og de skal medvirke ved
utformingen av dem.
(2) I utformingen av den enkeltes arbeidssituasjon skal:
a) det legges til rette for at arbeidstaker gis mulighet for faglig og personlig utvikling gjennom sitt arbeid,
b) arbeidet organiseres og tilrettelegges under hensyn til den enkelte arbeidstakers arbeidsevne, kyndighet, alder og
øvrige forutsetninger,
c) det legges vekt på å gi arbeidstaker mulighet til selvbestemmelse, innflytelse og faglig ansvar,
d) arbeidstaker så langt som mulig gis mulighet til variasjon og for å se sammenheng mellom enkeltoppgaver,
e) det gis tilstrekkelig informasjon og opplæring slik at arbeidstaker er i stand til å utføre arbeidet når det skjer
endringer som berører vedkommendes arbeidssituasjon.
(3) Under omstillingsprosesser som medfører endring av betydning for arbeidstakernes arbeidssituasjon, skal arbeidsgiver
sørge for den informasjon, medvirkning og kompetanseutvikling som er nødvendig for å ivareta lovens krav til et fullt
forsvarlig arbeidsmiljø.
(4) Departementet kan i forskrift gi nærmere bestemmelser om gjennomføringen av kravene i denne paragraf.
Det er plukka ut 5 punkter frå rapporten som er avgjerande for vellukka endring og som bør vere
med vidare i omstillingsarbeidet:
1. Medviten om lokale normer
2. Medviten om mangfald
3. Konstruktiv konflikthandtering
4. Tilgang på leiaren
5. Tidleg rolleavklaring
Arbeidsgruppa har gjennomført ei undersøking blant dei tilsette, gjennomgått arbeidsundersøking av
2007 og sjukefråveret ved lensmannskontora dei siste tre åra. Dei tilsette er lite borte frå
arbeidsplassen noko som kan tyde på at tilsette har det bra på arbeidsplassen slik den er i dag.
Undersøkinga vi gjorde blant dei tilsette kan det sjå ut som dei tilsette kan tenke seg eit kontor med
fleire tilsette slik at kontoret ikkje får den same belastninga ved sjukdom og anna fråvær som i dag.
Andre positive moment som er kome fram er at ved fleire tilsette vil eit få breiare fagmiljø, betre
samarbeid i større saker, større moglegheit for betre rekruttering og at ein ikkje så ofte er aleine på
arbeid.
Av negative faktorar som er kome fram frå dei tilsette blir det nemd avstand til publikum og frykt for
færre stillingsheimlar
Nokre av dei tilsette arbeider ved små einingar av di dei ynskjer å arbeide med fleire fagfelt, og ha ein
større variasjon i sine gjeremål.
Vi er inne i ein periode der det skjer mange endringar, blant anna endringar i tenestelistene. Slike
endringar vil kunne vere med på å påverke arbeidsmiljøet. Risikovurdering er ein føresetnad i tillegg
til konsekvensvurdering slik at ei endring/omstilling kan bli gjennomført med reduserte eventuelle
uheldige konsekvensar.
Før ein gjennomfører ei endring er det viktig å fastsette dato for evaluering.
12. Vest-Telemark med eit lensmannskontor
Under arbeidet med rapporten fekk arbeidsgruppa i tilleggsoppgåve å greie ut ei samlokalisering av
lensmannskontora Kviteseid, Tokke, Vinje og evt. Fyresdal og Nissedal til ei stor og robust
tenesteeining. Arbeidsgruppa har vald å legge vekt på mandatet sine oppgåver og derfor berre skrive
ei kort utgreiing på tilleggsoppgåva.
Arbeidsgruppa vurderte at det ikkje ville vera trong for å sjå ytterlegare på demografi m. v. for
Fyresdal, sjølv om kommunen blir foreslått innlemma i ei felles eining.
20

21. Gruppa går ut frå at det ikkje vil komme nye, eller andre element, inn i ei vurdering enn dei
argumenta som ligg til grunn frå dei andre kommunane/lensmannskontora.
Ein vil kunne sleppe husleige og driftsutgifter for fleire lensmannskontor, men det vil bli ytterlegare
trong for eit større kontor med dei utgifter som fylgjer med.
Fyresdal si geografiske plassering er ei utfordring. Fyresdal høyrer likevel heime i Vest-Telemark og
vurderast derfor på lik line med dei andre kontora. Den økonomiske gevinsten ved å trekke Fyresdal
lensmannskontor inn i ei samlokalisering vil bli marginal. Ulempene for Fyresdal kommune vil nok bli
noko større enn for dei andre kommunane på grunn av geografisk avstand. Gruppa trur at Fyresdal
lensmannskontor er det kontoret som vil få minst fordelar ved å bli samlokalisert med dei andre
lensmannskontora.
Gruppa ser at tyngdepunktet for ein tenestestad midt i området vil forskyve seg noko om ein berre
ser geografisk på forholda.
Fordeler og ulemper ved samlokalisering av fleire lensmannskontor vil i stor grad vera dei same som
er nemnt ved samlokalisering av to og to kontor.
Moment som kjem i tillegg:
• Ved samlokalisering av såpass mange personar vil det bli behov for nytt kontor.
Vi er usikre på om det pr i dag er tilgjengeleg kontorløysingar som vil dekke trongen for talet
på kontorplassar, garasjeplassar, celler m.m.
• Kommunane sine krav for kompensasjon ved tap av det lokale lensmannskontoret vil nok
medføre at mykje tid vil gå med til å vera til stades i kommunane. Dette kan gå ut over
etterforskingskapasitet og sakshandsamingstid. Eit døme er at om ein skal halde eit foredrag
på ein skule som ligg i utkanten, vil ein måtte regne med å bruke opp til 3 timer lengre tid( ca
½ dag). Dette medfører at ein i liten grad får gjort noko anna enn akkurat dette oppdraget
denne dagen. Vi tvilar på at dette vil vera god nytting av arbeidstida. Det vil også kunne verke
frustrerande i ein situasjon der ein t.d. har mange saker liggande til etterforsking.
• Det vil bli lettare å styre tenesta, og å bruke fleire personar til å løyse oppgåver som elles ville
ha tatt lang tid om ein sat aleine.
Momenta over er ikkje uttømmande.
Ser ein det heile frå fugleperspektiv, må politidistriktet si leiing vurdere fordelane med dei forskjellige
alternativa opp mot kvarandre, og ta konsekvensane av det dei avgjerdene som blir tekne.
13. Vurdering og oppsummering
Avstand
Avstandane i Vest-Telemark er store og befolkninga er spreidd. Dette vil føre til at enkelte tilsette og
publikum vil få lengre reiseveg ved ei samlokalisering. Mange seier at det er viktig å ha eit kontor dei
kan ta kontakt med utan å måtte reise langt for å komme dit. Etter kvart kan ein sjå føre seg at ved
nytilsetting vil dei busette seg i nærleiken av arbeidsplassen.
21

22. Sosialøkonomi
Kommunane som mister kontor vil ikkje få den befolkningsveksten arbeidsplassar fører med seg.
Andre arbeidsplassar knytt til lensmannskontoret kan bli borte. Om fleire etatar blir flytta bort, vil det
kunne føre med seg ei fråflytting frå kommunen.
Lokalkunnskap/forståing
Forsvinn tilsette med lokal forankring i nærmiljøa, vil viktig lokal kunnskap og kjennskap gå tapt. Dei
negative verknadene av tap av nærpoliti kan delvis motverkast med god organisering, retningsliner
og arbeidsfordeling nedfelt i stillingsinstruksar.
Politiet samarbeider i dag med ein del andre instansar som forskjellige etatar i kommunen, skulane,
NAV, helsetenesta og private instansar. Kommunane og privatpersonar har uttrykt frykt for at dette
samarbeidet kan gå tapt.
Tryggleik
For befolkninga følast det trygt å ha eit lokalt lensmannskontor, og at det er polititenestemenn/-
kvinner busett i kommunen.
Handlingsrom
Dagens organisering med små kontor gjer tilsette lite handlingsrom. Tilsette sit noko aleine og føler
dei ikkje får unna oppgåvene dei er satt til å gjere på ein tilfredsstillende måte. Vi ser ikkje føre oss at
arbeidsmengda blir større enn i dag, men med fleire tilsette tilstades på same tid får ein betre høve
til å koordinere oppgåvene. Det blir eit større arbeids- og fagmiljø. Ein får moglegheit til å tildele
tilsette spesielle arbeidsfelt og spesialkompetanse. Dette kan føre til betre høve for rekruttering.
Studentar
Ein annan positiv konsekvens med større einingar er aukande sjanse for tildeling av
politihøgskulestudentar.
Økonomi
Det vil kunne bli spart inn på utgifter i høve til mellom anna husleige, reingjering, renovasjon og
straum m. v. men det er vanskeleg å seie noko om kor store utgiftene vil bli ved eventuell ombygging
eller nytt og større bygg.
Gruppa trur ikkje det vil bli noko å spare i høve til utgifter til køyretøy, heller tvert i mot.
Frå SWOT-analysa og tilbakemeldingane frå dei tilsette, må ein vurdere gevinsten av mellom anna
større fagmiljø, færre dagar aleine ved kontoret, og patrulje på dagtid. Også den uformelle samtala
med publikum og samarbeidspartar må vurderast saman med mellom anna større avstandar for både
publikum og politi. Andre faktorar ein også må vurdere er mindre lokal forankring og mindre
fleksibilitet til å løyse oppgåver nærare arbeidstidas slutt. Ein må også vurdere kva tryggleikskjensla
er, og kor reell tryggleiken er.
Det må ikkje vere nokon tvil om at vi ynskjer å gje innbyggarane ei best mogleg polititeneste ut i frå
dei føresetnadene vi har. Omsynet til publikum må gå før andre omsyn. Det vil seie at dei
vurderingane vi gjer som fagfolk. skal gje innbyggarane ei best mogleg polititeneste.
22

23. 14. Anbefaling
Som omhandla tidlegare i rapporten er Telemark politidistrikt inne i omfattande
organisasjonsendringar. Det er mange prosessar og nye tankar om korleis distriktet skal sjå ut i
framtida. Politimeisteren har sagt at ho ser føre seg større einingar som er meir robuste og som kan
gje ei betre polititeneste. I tillegg har nye tenestelister og arbeidsformar ein stor innverknad på
korleis polititenesta blir.
Arbeidsgruppa ser fleire fordelar for politiet sin del ved å slå saman lensmannskontor og lage større
einingar. Større arbeidsmiljø, meir spesialiserte oppgåver og spisskompetanse for kvar enkelt tilsatt
og det at kontoret blir mindre sårbare ved fråver, er nokre av dei fordelane vi ser ved ei
samlokalisering. Arbeidsgruppa ser som tidlegare omhandla ein del negative konsekvensar for
kommunane som eventuelt mistar lensmannskontora. Omsynet til fagmiljø, betree høve til å faktisk å
kunne bemanne ei patrulje som kan fungere i kommunane veg tungt av omsyn til å få ei betre
polititeneste for publikum. Av den grunn meiner gruppa at ei eller anna form for samanslåing vil vere
det beste.
Arbeidsgruppa har kome til at ei samanslåing av Kviteseid, Tokke og Vinje lensmannskontor er ei god
løysing for publikum i Vest-Telemark. Dei tre lensmannskontora deler det same kriminalitetsbilete.
Gruppa meiner at det må gjerast ”avtaler” som gjer at alle kommunane er sikra at politiet er til
stades på tidspunkt som ikkje er forutsigbare for kriminelle. Likeeins bør ein passe på å lage eit
opplegg som gjer at politiet framleis har den lokale kontakten med til dømes kommune, skule,
miljøarbeidar, helsevesen, barnevern osb. i alle kommunar. Dette må bli prioritert høgt slik at ein er
sikra at ingen kommunar eller oppgåver blir ”borte”.
Gruppa er noko meir usikker på gevinsten dersom ein i tillegg også samlokaliserer Fyresdal
lensmannskontor. Det er likevel klart at Fyresdal lensmannskontor vil bli enno meir sårbart enn i dag
dersom det blir ei samanslåing av dei andre kontora.
Seljord lensmannskontor høyrer i dag til driftseining Midt-Telemark og i høve til det innkomne
forslaget som gruppa også er bedt om å vurdere, er ikkje Seljord lensmannskontor med i denne
løysinga.
Dersom ein vel å samlokalisere fleire enn to kontor i eit, bør politimeisteren vurdere geografisk
plassering av kontoret på nytt. Vi meiner at ei ny arbeidsgruppe må vurdere korleis ei større
samanslåing skal sjå ut der den nye gruppa også får i oppgåve å vurdere plassering.
15. Litteraturliste
• ”Sluttevaluering Politireform 2000” (2006), AGENDA Utredning og Utvikling AS
• ”En bedre organisert politi- og lensmannsetat” (1999), Noregs Offentlige Utredningar
1999:10, Statens forvaltningsteneste/statens trykking
• ”Politiets roller og oppgaver” (2005), stortingsmelding nr. 42 (2004-2005), Det kongelige
justis- og politidepartement
• ”Politireform 2000 – et tryggere samfunn” (2001), stortingsmelding nr. 22 (2000-2001), Det
kongelige justis- og politidepartement
• ”Politiets nasjonale innbyggerundersøkelse” (2008), TNS Gallup
23

24. • ”Vurdering av og forslag om sammenslåing av Bø og Sauherad lensmannsdistrikter” (2009),
rapport ved Ljosland
• ”Midt-Telemark sammen mot 2012” (2008), prosjektrapport
• ”Fagplan PHS 2008/2009” (2008), Politihøgskulen
• Arbeidstilsynets publikasjon best.nr 590 Omstilling? Har du husket det viktigste?
24