1. โครงงานคอมพิวเตอร์
สื่อคลิปวิดโอ เรื่อง การอนุรักษ์ พนธุ์ปูม้า
ี ั
จัดทาโดย
๑. นายกฤษณะ ภักดีวิเศษ
๒. นายสิ ทธิศกดิ์ เถื่อนพนม
ั
๓. นายศิริเทพ ทศรัตน์
๔. นายสุทธิวฒน์ คงทรัพย์
ั
๕. นางสาวชญานี เครื อวัลย์
๖. นางสาวปาริ ชาต ตั้งทรงเกียรติ
๗. นายวัชรพงศ์ บัวแก้ว
๘. นายสหรัฐ ยิมภักดี
้
๙. นางสาวมัทนา อานามนารถ
เสนอ
อาจารย์ ศิริรัตน์ ปานสุ วรรณ
โครงงานงานนีเ้ ป็ นส่ วนหนึ่งของวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ( ง ๓๑๑๐๒)
ภาคเรียนที่ ๒ ปี การศึกษา ๒๕๕๕
โรงเรียนตราดสรรเสริญวิทยาคม อาเภอเมืองตราด จังหวัดตราด
สานักงานเขตพืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๑๗
้

2. บทที่ ๑
บทนา
ทีมาและความสาคัญของโครงงาน
่
เนื่ องจากในอดีตชาวประมงจับสัตว์น้ าเป็ นจานวนเยอะมาก และไม่มีการปล่อยกลับลงสู่
ทะเลทาให้จานวนสัตว์น้ ามีจานวนลดน้อยลงเรื่ อยๆ จึงทาให้มีการก่อตั้งธนาคารเพาะพันธุ์ปูมา
้
ร่ วมกับกลุ่มอนุรักษ์ ที่บานแหลมกลัด ตาบลแหลมกลัด อาเภอเมือง จังหวัดตราด เพื่อขยายพันธุ์
้
สัตว์น้ าโดยเฉพาะปูมา เราจึงต้องการนาเสนอเกี่ยวกับการอนุรักษ์พนธุ์ปูมาเพื่อเป็ นการปลูกฝัง
้ ั ้
ให้มีการเห็นความสาคัญของการอนุรักษ์ปูมา โดยนาเสนอออกมาในรู ปแบบของสารคดี
้
วัตถุประสงค์
๑. เพื่อสร้างสื่ อการศึกษาในรู ปแบบคลิปวีดิโอเป็ นสารคดีเรื่ องการอนุรักษ์พนธุ์ปูมา
ั ้
๒. เพื่อเป็ นการเผยแพร่ การอนุรักษ์พนธุ์ปูมา
ั ้
ประโยชน์ ทคาดว่ าจะได้ รับ
ี่
๑. มีสื่อรู ปแบบคลิปวีดิโอเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปูมา
้
๒. ให้ผที่สนใจได้ศึกษาเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปูมา
ู้ ้
๓. ส่ งเสริ มเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปูให้มีทรัพยากรธรรมชาติที่ยงยืน
ั่
๔. ฝึ กการทางานเป็ นทีม
ขอบเขตของการศึกษา
- ถ่ายทาสารคดีที่บานแหลมกลัด ตาบลแหลมกลัด อาเภอเมือง จังหวัดตราด
้

3. บทที่ ๒
เอกสารทีเ่ กียวข้ อง
่
ปู ม้ า มี ชื่ อ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ ว่ า Portunus pelagicus มี ชื่ อ ส า มั ญ ว่ า Blue
่ ่
swimming crab หรื อ Swimming crab มีถิ่นที่อยูอาศัย และการแพร่ กระจายอยูในเขตร้อนบริ เวณ
ใกล้ช ายฝั่ ง ในประเทศไทยสามารถพบปูม าได้ทั่วไปตามชายฝั่ งของประเทศในทุ ก จัง หวัด
้
บริ เวณพื้นท้องทะเลที่เป็ นโคลน ทราย และโคลนปนทราย
ปูมา และปูทะเลนอกจากจะนิยมบริ โภคกันภายในประเทศแล้ว ยังเป็ นที่ตองการของ
้ ้
ั
ตลาดต่างประเทศอีกด้วย ซึ่งผลิตภัณฑ์จากปูทารายได้ให้กบประเทศคิดเป็ นมูลค่าหลายพันล้าน
บาทต่อปี จึงทาให้เกิดความพยายามทาการประมงปูมา และปูทะเลในหลากหลายรู ปแบบ ไม่วา
้ ่
จะด้วยรู ปแบบของเครื่ องมือประมงที่ใช้ เช่น การใช้ลอบพับดักปู การใช้อวนจมปู หรื อรู ปแบบ
ของวิธีการทาประมงเอง เช่น การจับปูขนาดเล็กมาขุนเป็ นปูเนื้อ ปูไข่ หรื อเลี้ยงเป็ นปูนิ่ม เพื่อให้
ได้มาซึ่งปูมา และปูทะเลในรู ปลักษณ์ที่นิยมบริ โภค และในปริ มาณที่มากพอสาหรับป้ อนสู่
้
ตลาดทั้งภายในประเทศ และต่างประเทศ ซึ่งการประมงในรู ปแบบดังกล่าวต้องเกี่ยวข้องกับการ
จับปูขนาดเล็กจากธรรมชาติข้ ึนมาในปริ มาณมาก จึงย่อมส่ งผลกระทบโดยตรงต่อประชากรปู
่
ในธรรมชาติ ยิงไปกว่านั้นยังปรากฏอีกว่าพื้นที่หากิน หรื อแหล่งที่อยูอาศัย หรื อแหล่งเลี้ยงตัว
่
อ่อนตามธรรมชาติของทั้งปูมา และปูทะเล เช่น ป่ าชายเลน มีสภาพเสื่ อมโทรม และลดน้อยลง
้
่็
อย่างมาก อีกทั้งระบบนิเวศวิทยาตามป่ าชายเลนที่เหลืออยูกถูกทาลาย จึงเป็ นเหตุให้เกิดการทา
การประมงปูในปริ มาณที่เกินกาลังผลิตของธรรมชาติข้ ึนอย่างต่อเนื่องมาเป็ นเวลานาน ส่ งผลให้
ปัจจุบนปริ มาณของประชากรปูในธรรมชาติลดลง และมีแนวโน้มลดลงอีกเรื่ อยๆ
ั
จากข้อมูลสถิติการประมงแห่งประเทศไทย พบว่า ในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ ปริ มาณปูที่จบได้ ั
มีปริ มาณสู งถึง ๕๕,๔๐๐ ตัน ใน ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ ปริ มาณปูที่จบได้ลดลงเหลือ ๔๒,๒๐๐ ตัน
ั
และในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ ปริ มาณปูที่จบได้ลดลงไปอีกเหลือ ๓๑,๖๐๐ ตัน โดยผลผลิตของปูที่จบ
ั ั
ได้ในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ ลดลงไปจากปี พ.ศ. ๒๕๔๒ ถึง ๕๗.๐๓% หรื อลดลงเฉลี่ยปี ละ ๕.๗๐%

4. ด้วยเหตุน้ ี การศึกษาวิจยด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรปูในธรรมชาติจึงจาเป็ นต้องเข้ามามี
ั
บทบาทมากขึ้น ทั้งนี้เพื่อการบริ หารจัดการทรัพยากรปูอย่างเป็ นรู ปธรรม และเพื่อให้ผลผลิต
ของปูที่ได้จากการเพาะเลี้ยงเข้ามาทดแทนผลผลิตปูจากธรรมชาติ ซึ่งจะนาไปสู่ การสร้างอาชีพที่
ยังยืนให้แก่ชาวประมงได้
่
การอนุรักษ์ ทรัพยากรปูในธรรมชาติ
ปัจจุบนทรัพยากรปูมาและปูทะเลในธรรมชาติมีปริ มาณลดลง และมีแนวโน้มลดลง
ั ้
อีกเรื่ อยๆ ดังนั้น การศึกษาวิจยด้านการเพาะเลี้ยงปูมาและปูทะเลเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรปูใน
ั ้
ธรรมชาติจึงจาเป็ นต้องเข้ามามีบทบาทมากขึ้นทั้งนี้เพื่อการบริ หารจัดการทรัพยากรปูอย่างเป็ น
รู ปธรรม และเพื่อให้ผลผลิตของปูที่ได้จากการเพาะเลี้ยงเข้ามาทดแทนผลผลิตปูจากธรรมชาติ
ซึ่งสามารถแบ่งรู ปแบบหรื อแนวทางการอนุรักษ์ทรัพยากรปูในธรรมชาติได้ ๒ รู ปแบบ คือ การ
ทาธนาคารปู และการเพาะอนุบาลลูกปูในโรงเรื อนเพื่อปล่อยกลับคืนสู่ ธรรมชาติ
การทาธนาคารปู
ธนาคารปู หมายถึง การนาแม่ปูที่มีไข่แก่ติดหน้าท้อง หรื อที่เรี ยกว่า ไข่นอกกระดอง
่
มาฝากขังไว้ในกระชังที่อยูในทะเล หรื อถังน้ าในโรงเรื อน ซึ่งแม่ปูที่มีไข่ติดหน้าท้องจะมีสี
่
ต่างกันออกไป เนื่องจากไข่แก่ไม่เท่ากัน คือ ไข่ที่มีสีเหลือง-ส้มใช้ระยะเวลาอยูในธนาคารปู ๔-
๗ วัน สี น้ าตาล ๒-๔ วัน สี เทาดา ๑-๒ วัน เมื่อแม่ปูเขี่ยไข่ออกจากหน้าท้องแล้วจึงนาแม่ปูไป
ขาย ไข่ที่ถูกเขี่ยออกจากตัวแม่กจะฟักเป็ นตัวอ่อนระยะซูเอี้ย หลังจากนั้นจะถูกปล่อยลงสู่
็
ธรรมชาติ
่ ั
การจัดการธนาคารปูมีหลายวิธี ทั้งนี้ข้ ึนอยูกบความเหมาะสมในแต่ละพื้นที่ ถ้าเป็ น
บริ เวณที่หลบคลื่นลมอาจใช้กระชังขนาดใหญ่ได้ หรื อถ้ามีคลื่นลมเฉพาะบางเดือนอาจใช้
กระชังขนาดเล็ก ซึ่งสามารถเก็บขึ้นได้สะดวกในช่วงลมมรสุ มแรง หรื อถ้าบริ เวณใดมีคลื่นลม
แรง และมีสถานที่และงบประมาณก็สามารถสร้างโรงเรื อนเล็กๆ ใกล้ชายฝั่งได้ โดยเพาะฟักแม่
ปูไข่นอกกระดองในถังเพาะฟัก

5. รู ปแบบของการทาธนาคารปูมดังต่ อไปนี้
ี
๑. แบบกระชังที่ยดไว้ในทะเล
ึ
๒. แบบโรงเรื อนในหมู่บานชาวประมง
้
การเพาะอนุบาลลูกปูในโรงเรือนเพือปล่ อยกลับคืนสู่ ธรรมชาติ
่
งานวิจยเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงปูมา และปูทะเลในประเทศไทยระยะแรกนั้น จะเป็ น
ั ้
รู ปแบบการผลิตปูเพื่อปล่อยลงสู่ แหล่งน้ าธรรมชาติ ต่อมามีการพัฒนารู ปแบบวิธีการเพาะพันธุ์
และอนุ บาลลูกปู เพื่อให้มีผลผลิต และอัตรารอดตายที่สูงขึ้น เพื่อให้ได้ลูกปูที่มีปริ มาณเพียง
พอที่จะขยายผลไปสู่ การอนุ รักษ์ทรัพยากรปูในธรรมชาติ และการเลี้ยงปูเพื่อประกอบอาชี พ
ต่อไป
๑. การเพาะพันธุ์ปู
การเพาะพันธุ์ปูในปั จจุบนจะใช้แม่ปูไข่นอกกระดองที่จบได้จากธรรมชาติ แม่พนธุ์ปู
ั ั ั
ไข่นอกกระดองที่ได้จากการเลี้ยง และเพาะพันธุ์จากไข่ท่ี ติดอยู่กบจับปิ้ งแม่ ปูท่ี เหลือทิ้งจาก
ั
สถานที่ที่มีโรงต้มและมีการแกะเนื้อปู
การเพาะพันธุ์ปูโดยใช้แม่ปูจากธรรมชาติ หรื อแม่ปูที่ได้จากการเลี้ยงนิยมนาแม่ปูที่มี
่ ั
ไข่นอกกระดองมาเพาะฟั ก ซึ่ งไข่นอกกระดองนี้จะติดอยูที่จบปิ้ ง สี ของไข่นอกกระดองจะมีท้ ง ั
สี เ หลื อ ง สี เ หลื อ งอมส้ ม สี น าตาล และสี เ ทาอมด า เมื่ อ ได้แ ม่ ปู ที่ มี ไ ข่ น อกกระดองมาแล้ว
โดยเฉพาะไข่นอกกระดองที่มีสีเทาดา ให้ปล่อยแม่ปูลงถังเพาะฟั ก ขนาด ๑๐๐ - ๒๐๐ ลิตร ใน
อัตราแม่ปู ๑ ตัว/ถัง พร้อมกับการให้อากาศ โดยใช้น้ าความเค็ม ๒๘-๓๓ ppt ความเป็ นกรดเป็ น
่
ด่างอยูที่ ๘.๐-๘.๓ ระหว่างการเพาะฟั กไม่มีการให้อาหารเนื่องจากแม่ปูที่มีไข่สีเทาดาไข่จะฟั ก
ออกเป็ นตัวภายใน ๑ - ๒ วัน ส่ วนในกรณี ที่ได้แม่ปูท่ีมีไข่สีเหลืองถึงสี น้ าตาลควรนามาเลี้ยงขุน
่
ก่อน โดยอาหารที่ใช้ในการเลี้ยงขุน ได้แก่ ปลาเป็ ดสด ซึ่ งแม่ปูที่มีไข่อยูในระยะนี้จะใช้เวลาใน
การพัฒนาระยะเป็ นไข่สีเทาดาประมาณ ๒-๕ วัน เมื่อลูกปูฟักออกเป็ นตัวแล้ว ก็ปล่อยกลับคืนสู่
ธรรมชาติ

6. ส่ วนการเพาะพันธุ์โดยใช้ไข่ที่ติดอยู่กบจับปิ้ งแม่ปูที่เหลือทิ้ง เมื่อได้จบปิ้ งมาแล้วนา
ั ั
จับปิ้ งใส่ ในกะละมังที่มีน้ าทะเลสะอาด แยกไข่ออกจากจับปิ้ งโดยใช้มือถูเบาๆ ในน้ า จากนั้น
กรองเอาสิ่ งสกปรกและไข่ที่จบเป็ นก้อนออก ล้างด้วยน้ าสะอาด ๓-๔ ครั้ง แล้วนาไข่ไปบ่มฟั ก
ั
ในถังเพาะฟัก พร้อมให้อากาศ เมื่อลูกปูฟักออกเป็ นตัวแล้ว ก็ปล่อยคืนสู่ ธรรมชาติ
่ ั
ปริ มาณไข่ของปูจะขึ้นอยูกบขนาด อายุ และความสมบูรณ์ของแม่ปู โดยทัวไปแม่ปูมา ่ ้
ที่มีขนาดความกว้างกระดอง ๔.๕- ๑๖.๔ ซม. จะมีไข่นอกกระดองประมาณ ๓๐๐,๐๐๐-
๑,๓๖๐,๐๐๐ ฟอง ส่ วนปูทะเลที่มีขนาดความกว้างกระดอง ๙.๓- ๑๔.๔ ซม. จะมีปริ มาณไข่นอก
กระดองประมาณ ๑,๗๐๐,๐๐๐-๓,๑๙๐,๐๐๐ ฟอง
๒. การอนุบาลลูกปู
การอนุ บาลลูกปูเพื่อปล่อยกลับคืนสู่ ธรรมชาติเป็ นอีกแนวทางหนึ่ ง ที่จะช่ วยอนุ รักษ์
ทรัพยากรปูในธรรมชาติได้ โดยมีข้ นตอนการดาเนินการดังนี้
ั
๒.๑ การเตรี ยมบ่ออนุบาลลูกปู
บ่อที่ใช้ในการอนุบาลส่ วนมากมีขนาด ๑- ๓ ลบ.ม. ซึ่ งมีท้ งบ่อซี เมนต์ และ
ั
่ ั
บ่อที่เป็ นถังไฟเบอร์ ทั้งนี้ข้ ึนอยูกบความเหมาะสมของสถานที่ และงบประมาณของผูเ้ ลี้ยง น้ าที่
ใช้ในการอนุ บาลลูกปูควรเป็ นน้ าที่มีความเค็ม ๒๘ - ๓๓ ppt ความเป็ นกรดเป็ นด่าง ๘.๐-๘.๕
ความเป็ นด่าง ๑๒๐-๑๕๐ มก./ลิตร ซึ่ งหลักการเตรี ยมน้ า และเตรี ยมบ่อที่ใช้ในการอนุบาลลูกปู
ก็เป็ นไปตามหลักการการเพาะอนุบาลลูกสัตว์น้ าทัวไป ่
๒.๒ การเตรี ยมอาหารลูกปูวยอ่อน ั
ปูมา และปูทะเลตลอดทั้งวงจรชี วิตจัดเป็ นพวกสัตว์กินเนื้อ โดยในระยะวัย
้
อ่อนจะกินแพลงก์ตอนสัตว์ขนาดเล็ก เมื่อโตขึ้นก็จะกินพวกอาหารที่มีขนาดใหญ่ข้ ึน อาหารที่
ใช้ในการอนุบาลลูกปูวยอ่อนได้แก่ โรติเฟอร์ อาร์ทีเมียแรกฟัก ไรแดง และอาร์ทีเมียตัวเต็มวัย
ั
๒.๓ การอนุบาลลูกปูวยอ่อน ั
การพัฒนาการของลูกปูมา และปูทะเลวัยอ่อนจะเริ่ มจากระยะซูเอี้ย ซึ่ งเป็ น
้
ตัว อ่ อ นระยะแรกของลูก ปูห ลัง ฟั กออกจากไข่ โดยปูม ้าจะใช้ระยะเวลาในการพัฒ นาระยะ
ประมาณ ๑๐-๑๔ วัน ปูทะเลใช้เวลาในการพัฒนาระยะประมาณ ๑๕-๒๐ วัน จึงเข้าสู่ ปูวยอ่อน ั
่
ระยะที่ ๒ คือ ระยะเมกาโลปา และอยูในระยะนี้ประมาณ ๔-๕ วัน และ ๕-๗ วัน ของปูมา และ ้
ปูทะเล ตามลาดับ จึงเข้าสู่ ระยะลูกปูที่มีรูปร่ างเหมือนพ่อแม่

7. ปล่อยลูกปูระยะซูเอี้ยที่อตราความหนาแน่น ๕๐,๐๐๐ – ๑๐๐,๐๐๐ ตัว/ลบ.ม. อนุบาล
ั
ลูกปูระยะซูเอี้ยด้วยโรติเฟอร์ พอลูกปูเข้าสู่ ระยะเมกาโลปา อนุ บาลลูกปูดวยอาร์ ทีเมียแรกฟั ก
้
หรื อไรแดง จนกว่าลูกปูเข้าสู่ ระยะที่มีรูปร่ างเหมือนพ่อแม่ ซึ่ งระยะเวลาการอนุบาลลูกปูแรกฟั ก
จนถึงระยะที่ลูกปูมีรูปร่ างเหมือนพ่อแม่ของปูมาใช้เวลาประมาณ ๑๗-๒๐ วัน ของปูทะเลใช้
้
เวลาประมาณ ๒๕-๓๐ วัน ซึ่งเป็ นระยะที่พร้อมปล่อยกลับคืนสู่ ธรรมชาติ

8. บทที่ ๓
ขั้นตอนการดาเนินงาน
ขั้นเตรียมการ
๑. ประชุมวางแผนโครงงาน
๒. ค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับการอนุรักษ์ปู
๓. สารวจสอบถามผูรู้
้
๔. เขียนรายงาน
๕. ดาเนินการถ่ายทาวีดีโอ
๖. ตัดต่อวีดีโอด้วยโปรแกรม Ulead 10
๗. นาเสนอและปรับปรุ งผลงาน
๘. เผยแพร่ ผลงาน

9. บทที่ ๔
ผลการศึกษาค้ นคว้ า
จากการทางานเพื่อสร้างสื่ อเกี่ยวกับการอนุรักษ์พนธ์ปูมาพบว่ามีการดาเนินการ ดังนี้
ั ้
วัสดุอปกรณ์ ทใช้ ในการทางานเกียวกับการอนุรักษ์ พนธ์ ปูม้า
ุ ี่ ่ ั
๑. เครื่ องผลิตออกซิ เจน
๒. ถังใส่ ปู
๓. สายออกซิเจน
๔. สวิงช้อนปู
วิธีทา
๑. นาปูไข่ที่จบมาได้จากทะเลคัดแยกใส่ ถง ถังละตัว
ั ั
๒. ใส่ น้ า รอจนกว่าปูจะสลัดไข่ออกจากกระดองจนหมด
๓. ทิงไว้ซกระยะ เพื่อได้ระยะที่เหมาะสมพร้อมปล่อยลงสู่ ทะเล
้ ั
ผลงานสารคดีคลิปวีดิโอเกี่ยวกับการอนุรักษ์พนธุ์ปูเป็ นวีดีโอ ดังนี้
ั

12. บทที่ ๕
สรุปผลการศึกษาค้นคว้าและข้ อเสนอแนะ
สรุปผลการศึกษาค้นคว้า
จากการที่เราได้ทาโครงงานคอมพิวเตอร์ เพื่อสร้างสื่ อคลิปวิดีโอเกี่ยวกับการอนุ รักษ์
พันธ์ปูมา ทาให้ได้รับความรู ้เกี่ยวกับความเป็ นมาการเพาะพันธ์ปูมา ความสาคัญ เพื่อเผยแพร่ ให้
้ ้
ผูที่สนใจได้ศึกษา และเป็ นแนวทางในการดาเนิ นการดังกล่าว เพื่อเป็ นส่ วนหนึ่ งในการร่ วม
้
่
อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่สาคัญของจังหวัดตราด และจังหวัดที่อยูติดทะเลต่อไป เพราะหาก
ไม่มีการเพาะพันธ์ปุมาแล้ว อาจจะทาให้ปูมาสู ญพันธุ์ไป ส่ งผลกระทบต่อการดาเนิ นชี วิตของ
้ ้
ชาวประมง ทาให้ไม่มีแหล่งทามาหากิน ขาดรายได้ในการจับปูมาไปขาย หรื อนาไปประกอบ
้
อาหาร
ข้ อเสนอแนะ
๑. อยากให้มีเวลามากกว่านี้ค่ะ
๒. อยากให้เพื่อนๆ ช่วยกันทาอีกหน่อยค่ะ
๓. ควรขยายผลโครงงานสู่ ชุมชนที่ยงไม่มีกิจกรรมการอนุรักษ์พนธุ์ปูในจังหวัดตราดต่อไป
ั ั

13. ภาคผนวก

14. Story Board

15. บรรณานุกรม
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2
[เข้าถึง ๒๐ ธันวาคม ๒๕๕๕]
http://www.aquatoyou.com/index.php/๒๐๑๐-๐๑-๐๘-๑๔-๑๕-๒๙/๒๓-scylla?start=๑๐ [เข้าถึง ๒๐
ธันวาคม ๒๕๕๕]
http://www.nicaonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=๖๑๗:๒๐๑๒-๐๒-๒๒-
๐๗-๕๖-๒๘&catid=๓๘:๒๐๑๒-๐๒-๒๐-๐๒-๕๘-๓๙&Itemid=๑๒๐ [เข้าถึง ๒๐ ธันวาคม ๒๕๕๕]
http://www.fisheries.go.th/fpo-
prachuap/index.php?Itemid=161&id=7&option=com_content&view=article [เข้าถึง ๒๐ ธันวาคม
๒๕๕๕]