Internet, open bronnen, privacy en veiligheid

1. Internet, openbronnen, privacy
en veiligheid
VROM-IOD, 28 januari 2010

2. Aan de orde komen
• Wat zijn openbronnen
• Bevoegdheden en juridische implicaties
• De bronnen
• Web 2.0
• IRN en veiligheid
• VROM-IOD thema’s

3.  René Leijen
 Informatiespecialist
€ Politieacademie | Directie Onderzoek,Kennis & Ontwikkeling
| Afdeling Kennis
 PolitieKennisNet
http://copsincyberspace.wordpress.com
http://twitter.com/nummer14
 rleijen@planet.nl
rene.leijen@politieacademie.nl
http://delicious.com/enerene
http://slideshare.com/enerene
http://nl.linkedin.com/in/reneleijen

4. How the story begins ...
• “Do not send a spy
where a schoolboy
can go.”
• “The problem with
spies is they only
know secrets.”
Robert Steele, OSS.net (1994-95)

5. En dus zijn dit allemaal bronnen!

6. December
1996:
ACCACIA

7. Deelproject Open Bronnen
• “Al voor de start van het Accacia-
programma, waren bij de Nederlandse politie
initiatieven zichtbaar op het gebied van open
bronnen. Deze initiatieven waren de
aarzelende, eerste schreden in een wereld
die van oudsher niet de hare is. De gangbare
informatiebestanden zijn voor het overgrote
deel traditionele politiebronnen. De komst
van Accacia heeft deze initiatieven
gebundeld. “

9. Definitie Openbron
(1996-1997)
• informatie
• vooral elektronische informatie
• die voor iedere burger
• onafhankelijk van functie
• op legale wijze
• zonder formele belemmeringen
• volgens leveringsvoorwaarden
• al dan niet tegen betaling
• prijs bepaalt niet op iets open is
• verkrijgbaar is

10. Voorbeeld 1: Nigerianen en fraude
• Een simpele zoekactie in wereldwijd verschijnende
kranten levert tientallen artikelen op. Zo blijkt dat The
Serious Fraud Office van New Zealand al in 1992
vergelijkbare zaken kende. Na die datum is in New-
Zealandse kranten overigens weinig meer verschenen
over dit onderwerp. Een telefoontje is dan genoeg om
daar meer over te weten te komen. Vanaf 1993
verschijnen berichten in de Canadese en Engelse pers.
In diverse publikaties uit een reeks van jaren wordt een
Engelse collega genoemd als expert op dit gebied.
Telefonisch contact met deze man kan een actuele kijk
op het probleem opleveren en wellicht een (aangepaste)
visie voor de toekomst.

11. Voorbeeld 2: Shaken baby
• Eén korps vertrouwde de plotselinge dood van een kind
niet helemaal. Een zoekactie in enkele medische
databanken binnen Lexis-Nexis leverde een schat aan
informatie op over het zogenaamde shaken baby
syndroom. In een van die documenten kwam een
Nederlandse medicus aan het woord. Binnen een half
uur was er telefonisch contact tussen rechercheurs en
deze specialist, die de doodsoorzaak zou kunnen
bevestigen.

12. Voorbeeld 3: Munchhausen
• Tijdens het verhoor verklaart een vrouw te lijden aan het
Syndroom van Münchhausen by Proxy. Er is uiteraard
niemand die daarvan gehoord heeft en ook geen
psychiater aanwezig. Het verhoor wordt een aantal
dagen opgeschort. Een zoekactie in Lexis-Nexis levert
binnen tien minuten veel informatie op over dit
syndroom. Zelfs zoveel dat duidelijk wordt dat het
voorarrest verlengd moet worden en dat haar kinderen
onder voogdij geplaatst moeten worden.

13. Voorbeeld 4: Mes
• Bij een overval is een bepaald merk mes gebruikt. Om
de koper te vinden wordt een buurtonderzoek gehouden.
Driehonderd winkels worden bezocht, ook tientallen waar
dat merk niet verkocht wordt. Via databanken als de
ABC voor Handel & Industrie werd binnen enkele
minuten een overzicht gevonden van Ned.
Importeurs/groothandelaren van messen en
keukenmessen. Contact met hen levert informatie op
waarmee het buurtonderzoek veel gerichter kan
plaatsvinden.

14. Opdracht 1: juridisch

15. En nu …
• Bijna vijftien jaar later ....
• Een stuk ouder & grijzer
• Ook wijzer?

16. Is alles te vinden?
∗ Naw-gegevens?
∗ honderden ptt’s en gouden gidsen op internet
∗ Financiële gegevens?
∗ graydon, d&b, reach, teikoku, yritysfaktat
∗ Geografische gegevens?
∗ easytravel, streetatlas usa, maps.google.com, street view
∗ Juridische gegevens?
∗ wetten, jurisprudentie, uitspraken – veroordelingen zelfs!
∗ Landeninfo?
∗ CIA World Factbook, country (risk) reports, Wikipedia

17. Is alles te vinden?
∗ Vluchtgegevens?
∗ Flight Disk (official airline guide), live aircraft tracking
∗ Gegevens over mdma of andere chemicalien?
∗ Chemical abstracts
∗ Persoonsgegevens?
∗ Schoolbank, Klasgenoten, Dienstmakkers, Reunieweb, Habbo,
Wieowie.nl, LinkedIn, Hyves, MSN, CU2, Sugababes, Hookers,
Internetoplichting, Ikbengenaaid.nl
∗ Goederen en bedrijven?
∗ Marktplaats, Speurders, eBay, KvK’s, Kadaster, Wieowie.nl,
Dun&Bradstreet, Dutch Company Information (LN),
Bedrijvenverkoop, RDW, Funda, Goud.pagina.nl,
Zilver.pagina.nl
∗ Geld?
∗ DNB / FXHistory, Eurotraq / Where’s George?, Money
Laundering, Banken.pagina.nl, Fraude.pagina.nl, IMOLIN +
AMLID database, Underground banking

24. En natuurlijk ook ...

27. En niet te vergeten

30. www.vrom.nl

31. www.vrom.nl op
26.01.2003

35. ‘Successen’ -- beleid of incident?

40. In ieder geval: Politie 2.0

41. 2009:
Politiebronnen.nl

43. Of zijn er nog steeds belemmeringen?
• Onbekendheid
• Risico's
• Juridisch, privacy, onjuiste informatie etc
• Geen meerwaarde zien
• Technische belemmeringen
– Toegang op werkplek, stand-alone
• Tijd /capaciteit
– 'we hebben geen tijd/mensen om veel met internet te
doen'

44. Risico’s
• Herleidbaarheid naar prive-gegevens
• Imagoschade
• Gebruik geen standaardvoorzieningen
– Dynamisch ip-adres
• Maar ook: Tijdstip van rechercheren
– Voorbeeld: om 07.00 uur sites van Hells
Angels bezoeken

45. Zoeken vs rechercheren
• We kennen Google, maar ....
• Voor opsporingsdoeleinden zoeken naar personen of
gebeurtenissen
• Filteren van de juiste gegevens uit de hooiberg
• Dóórzoeken op gevonden info
• Kán worden gezien als rechercheren [niet meer als zoeken]
• Let dan op bevoegdheden!
• Rechercheren op het internet is niet iets wat iedereen maar
willekeurig kan doen. Hiertoe is een gedegen opleiding vereist.
• Zoeken kan iedereen, rechercheren is een vak!

46. Zoeken naar
• Mensen
• Bedrijven
• Goederen
• Foto’s/filmpjes/videos
• Lokaal

47. Mensen
• Zoek creatief: Adrianus Gerardus van den Brink, roepnaam Gerard,
woonplaats Den Haag, geboren 12-11-1976. kan ook gevonden
worden met
– “Gerard van den Brink”
– “G van den Brink”
– “A.G. van den Brink”
– Gerard Brink “Den Haag”
– Gerard “12 november 1976”
• Hyves, de belangrijkste sociale netwerksite, wordt niet helemaal
door Google doorzocht. Zoek dus op Hyves zelf. Zoek op adere
profielsites kun als je aanwijzingen hebt over lidmaatschap van
groepen (hobby, afkomst, subcultuur, etc).
Zoek eventueel via partners, kinderen, ouders of vrienden of buren.
• Zoek ook op usernames of bijnamen van mensen, eventueel in de
Forumgrazer (zoekt door 700 Nederlandse en Belgische forums).
• Let op dat zoeken bij www.wieowie.nl op hun servers allerlei
informatie achterlaat over gebruikte ip-adressen.

48. Bedrijven
• Zoek uiteraard eerst in de KvK
• Zoek daaropvolgend op de website van het
bedrijf, eventueel via Archive.org.
• Zoek via Google Advanced > “link” naar welke
sites allemaal linken naar de website van het
betreffende bedrijf.
• Zoek op Google op het domein van het bedrijf
naar verschillende bestandsformaten (.ppt
powerpoint; .doc word en .xls excel).

49. Goederen
• Zoek naar producten via webshops,
veilingsites en advertentiesites
• Gebruik gespecialiseerde zoekmachines
als Zoekwekker.nl, Veilingkijker.nl of
Advertentiezoeker.nl.
• Abonneren je eventueel op artikelen
(automatisch bericht als dat wordt
aangeboden)

50. Foto’s en videos
• Zoek op speciale foto/videosites als
Flickr.com, YouTube.com of Picasa.com.
• Zoek op tags, beschrijvingen in
steekwoorden door gebruikers zelf
toegevoegd.
• Zoek geavanceerd, bijvoorbeeld via
video.google.com of met de Advanced
Image Search van Google.

51. Zoek lokaal
• Gebruik Google Maps
• Zoek eventueel via de honderden lokale
sites; deze bevatten allerlei informatie
over plaatsen en wijken (Buurtlink.nl bijv.)
• Gebruik Streetview (alle grote steden van
Nederland)
• Gebruik eventueel Funda.nl

52. Bewustwording dus

53. En niet alleen bij politie...

54. IRN Internet recherche netwerk

56. Informatie: Peter de Beijer, Gelderland-Zuid

57. Wie wil je zijn?
•

58. Hoe doe je dat?
• Vervalsen websites en e-mails
• Inpikken van iemands identiteit (ook van
overledenen)
• Massa-aanbod persoonlijke gegevens in
openbronnen
• Misbruik actualiteit
• Jezelf anders voordoen
• Burger van niet-bestaand land

59. Jezelf anders voordoen
Belvine

60. Burger van niet-bestaand land (1)
Sealand

61. Burger van niet-bestaand land (2)
Okusi Ambeno

62. Misbruik actualiteit

63. Tot slot: enkele tips & trucs
• Betrouwbaarheid?
– Wie/wat is de bron
voorbeeld: http://www.spyderweb.nl/
• Actualiteit
– Hoe recent is een site bijgewerkt?
• Waarde
– Voor iedereen anders
• Vervolg
– Zoekmethode vastleggen in pv

64. Bedenk een stappenplan
• Voorbereiden • Uitvoeren en verwerken
– Wat wil je weten – Zoek en gij zult vinden
– Wat weet je al – Pas vragen/-termen aan
– Wat wil je precies weten – Bewaar wat je vindt
– Welke zoektermen gebruik – Noteer bron en zoekmethode
je – Beoordeel betrouwbaarheid
– Waar ga je zoeken en waarde
– Leg vast wat je gevonden
hebt en hoe!

65. Leg vast wat je vindt
• Leg je hele zoektocht vast
• Maak schermprintjes
• Noteer o.a.
– De verwijzende website
– Het IP-adres en de URL, plus de tijd van waarneming
– Reden van doorklikken
– Of een pseudoniem gebruikt is? (overleg met Leider
Onderzoek of OvJ)
– Zoekpad
– Eventuele wijzigingen en/of toevoegingen in de
zoekopdrachten
• Leg alles overzichtelijk vast in een Proces
Verbaal van bevindingen

66. Nog meer tips
• Denk goed na over te gebruiken
zoekwoorden (synomienem, alternatieve
spellingen)
• Probeer per product of zoekslag in te
schatten hoelang je wilt zoeken, of hoeveel
je wilt vinden. Alles kan niet meer
• Bedenk dat alles op internet verzonnen kan
zijn. Probeer alle informatie door andere
bronnen bevestigd te krijgen.

67. • Oefen met Google Geavanceerd zoeken en
‘spreek met twee woorden’.
• Rechercheer door op gevonden informatie maar
let op het sneeuwbal-effect. Lees gevonden
informatie dus met speciale aandacht voor
informatie die als nieuw aanknopingspunt kan
dienen (vooral bij personen, zoals bijnamen,
werk, hobby’s, adressen, woonplaats, namen
van vrienden of kinderen, auto’s, foto’s, etc)

68. • Gebruik meerdere zoekmachines
• Zoek gegevens achter de site (oa SIDN,
Whois.net, Domeindelver.nl)
• Als je wachtwoorden moet hebben om
ergens in te loggen: gebruik eventueel
Bugmenot.com Maar let op: moeten
gegevens worden veiliggesteld, zorg dan
voor officiele inlog.

69. • Let op shortners (adressen van
tinyurl.com of bit.ly of ow.ly)
• Probeer bij het surfen op te gaan in de
massa (= de vaste bezoekers van een
site). Als iedereen op een site een
nickname heeft, is het gek dat jij er geen
hebt.

70. En de toekomst?
• Did You Know
• http://www.youtube.com/watch?v=PHmwZ96_Gos
• The Sixth Sense
• http://www.youtube.com/watch?v=mUdDhWfpqxg
• http://www.youtube.com/watch?v=ZLEEiQZOYDs