1.
TEMA 9
A CRISE DAS DEMOCRACIAS
E SEGUNDA GUERRA MUNDIAL

2.
OS FELICES ANOS 20
USA, PRIMEIRA POTENCIA MUNDIAL
• Causas da beneficiación de USA tras a 1ªG.M.
– EE.UU. primeira potencia económica e financeira mundial.
– Subministradora de préstamos de guerra.
– Dólar, moeda de referencia mundial.
– Importancia da Banca estadounidense e da Bolsa de N.Y.*
A PROSPERIDADE AMERICANA
• Novas fontes de enerxía (electricidade, petróleo).
• Novas industrias (automóbil).
• Novos medios de comunicación (radio, telégrafo, cinematógrafo).
• Taylorismo.
• Desarrollo da sociedade de consumo.
• Consumo de masas mediante a publicidade.

3.
O “AMÉRICAN WAY OF LIFE”
• Modelo de vida americano.
• Bases:
– Consumo individual.
– Desenvolvemento dos medios de comunicación.
– Espectáculos de masas.
– Modelo para todo o mundo.
– Época do gansterismo.
AS DIFICULTADES EUROPEAS
• Reconstrucción da economía e inflación.
• Pagamento dos empréstitos de guerra.
• Problema alemá das reparacións.
• Alemaña: hiperinflación.
• Absolución do Plan Dawes.
• Acordos de Locarno.

4.
A CRISE DE 1929 E A GRAN
DEPRESIÓN
O CRAC BOLSISTA DE 1929
• Causas do afundimento da bolsa:
– A sobreprodución: acumulación de stocks.
– Especulación bolsística (burbulla especulativa).
– Compra de accións a crédito.
• O Xoves Negro:
– 24 de outubro de 1929.
– Afundimento da Bolsa.
A GRAN DEPRESIÓN
• Crise bancaria.
• Recesión económica xeneralizada.
• Diminúe o consumo.
• Paro, miseria.
• Extensión ao resto do mundo.

5.
A LOITA CONTRA A CRISE
• O New Deal americano:
• Franklin D. Roosevelt: New Deal.
– Economía: intervención do Estado na economía mediante empresas públicas, destrucción de stocks
agrícolas, control sobre os bancos.
– Social: medidas para loitar contra o paro; plan de obras públicas; redución dasornada laboral a 40h
semanais.
• As propostas europeas:
– Conferencia internacional.
– Influencia das teorías de Keynes.
– Intervención do Estado para axudar á recuperación económica:
• Medidas proteccionistas.
• Control dos prezos para evitar a inflación.
• Aumento de salarios.
• Diminución da xornada laboral.
• Realización de ofertas públicas de emprego.

6.
O FASCISMO ITALIANO
ITALIA NA POSGUERRA
• Secuelas humanas e económicas tras a guerra.
• Consecuencias dos acordos de paz:
• irredentismo (nacionalismo).
• Inestabilidade política.
• Tensión social.
• Grandes folgas no N. de Italia e movementos no campo: ocupación de terras poloscampesiños.
• Medo á revolución social.
O ASCENSO DO FASCISMO
• Benito Mussolini e os Fasci de combate (camisas negras).
• PNF (Partido Nacional Fascista).
– Populismo.
– Estado forte que garantice a paz social e a propiedade privada.
– Política exterior expansionista.
– Nacionalismo.

7.
• Apoios:
– Pequena burguesía.
– Grandes propietarios agrícolas.
– Igrexa católica.
– Propietarios industriais.
– O propio monarca.
• Fracaso nas eleccións de 1922 (diferenza con respecto ao nazismo.
• Obtención do poder mediante unha gran manifestación (Marcha sobre Roma).
A DITADURA FASCISTA
• 1922 – II Guerra Mundial (1943).
• 1ª Fase:
– Restricción das liberdades e persecución dos adversarios.o 2ª Fase:
– Eleccións de 1924.
– Réxime autoritario, totalitario.
– Exaltación do Estado por encima dos dereitos do individuo (Goberno das élites).
– Rexeitamento do liberalismo e a democracia.
– Anticomunismo, Estado Autoritario.

8.
– O partido controla o Estado.
– Nacionalismo agresivo que aspira á expansión territorial, racismo epersecución das minorías.
– Lexitimización da violencia, culto ao militarismo, culto ao lider carismático,obediencia cega.
– Economía:
• Intervencionismo do Estado na economía buscando unha política económica autárquica.
– Control da sociedade a través do partido:
• Control dos medios de comunición.
• Propaganda.
• Control dos sindicatos mediante o sistema de Corporacións.
• Eliminación do Parlamento e creación da Cámara dos Fasci, elexida por Mussolini.
– Política expansionista manifestada na invasión de Etiopía.

9.
A INSTAURACIÓN DO NAZISMO EN
ALEMAÑA
A REPÚBLICA DE WEIMAR
• Abdicación do Kaiser Guillerme II e proclamación da República de Weimar.
• Constitución moi democrática.
• Sistema político baseado na coalición de tres partidos (P. SocialDemócrata, P. de Centro e P. Democrático).
• Circunstancias difíciles debido á derrota militar, ás condicións depaz e ás reparacións económicas.
• Crise económica, miseria e paro, ademais da hiperinflación.
• Ocupación francesa do Ruhr, 1923.
• Ataques ao sistema por dous lados:
– Pola esquerda, o movemento Espartaquista ou comunista.
– Pola dereita, por grupos de extrema dereita (Putsch de Múnic ou Putsh da cervexería).
HITLER E O PARTIDO NAZI
• Adolf Hitler.
• 1920, creación do Partido Nacional Socialista dos Traballadores de Alemaña(NSDAP, ou partido NAZI).
• Escribe en prisión “A miña loita” (Mein Kampf).
• Desprezo pola democracia parlamentaria, liberal.
• Odio ao comunismo.
• Antisemitismo, odio aos xudeos.
• Superioridade da raza aria.
• Nacionalismo Imperialista (Formación dun Reich).
• Demagoxia como elemento de propaganda.
• Identificar os culpables da crise alemá: xudeos, comunistas e demócratas.
• Organizacións paramilitares:
– Seccións de Asalto (SA).
– Seccións de Protección (SS).

10.
O NAZISMO AO PODER
• Certa mellora económica a partir de 1924.
• Graves efectos da crise do 1929.
• 6 millóns de parados en Alemaña.
• Aumento dos partidos extremistas, antisistemas: comunismo e partido nazi.
• Partido nazi. Apoios:
– Burgueses arruinados.
– Campesiños.
– Algúns obreiros.
– Grandes personalidades da industria e das finanzas.
• Partido comunista. Apoios:
– Intelectuais de clases medias.
– Maioría dos obreiros.o Eleccións de 1932: victoria do Partido Nazi por maioría relativa.
• Apoio das forzas conservadoras e do presidente Hindenburg a Hitler.
• Nomeamento de Hitler como chanceler de Alemaña.
• Convoca outras eleccións en 1933 con el presidindo o goberno.
• Incendio do Reichstag.
• Persecución de comunistas e adversarios.
• 1934, Hitler proclámase Führer e chanceler do III Reich.

11.
O III REICH ALEMÁN
O TOTALITARISMO NAZI
• Ditadura.
• Monopolio total do Partido NAZI.
• Sindicato único (Fronte Alemán do Traballo).
• Estado policial.
• SS e GESTAPO.
• Campos de concentración.
• Depuración da Administración por razóns políticas e raciais.
• Centralismo.
A HOMOXENEIZACIÓN SOCIAL
• Superioridade da raza aria.
• Ideoloxía nacionalsocialista.
• Control do sistema educativo e da información.
• Pureza racial (leis de Nuremberg).
• Papel da muller moi marxinal. Tres K: Kinder, Kirche, Küche (fillos, igrexa, cociña).
• Control da xuventude mediante as Xuventudes Hitlerianas.

12.
AUTARQUÍA E REARMAMENTO
• Espazo vital.
• Proxectos expansionistas e militaristas.
• Relanzamento económico de Alemaña mediante o dirixismoeconómico.
• Autarquía económica.
• Prioridade da industria pesada do armamento.
• Control de prezos e salarios.
• Programa de obras públicas.
• Política militarista pese as prohibicións do Tratado de Versalles.
• Creación dun novo exército: Wehrmacht, e a Luftwaffe, aviaciónmoderna.
• Grande imperialismo.

13.
CAUSAS E CONTENDENTES DA
SEGUNDA GUERRA MUNDIAL
CAUSAS DO CONFLICTO
• Política expansionista do fascismo italiano e o nazismo.o Militarismo e carreira de armamentos.
• Sentimento nacional humillado (revanchismo) aconsecuencia dos tratados de paz.
• Política exterior agresiva prebélica (xaponesa,expansionismo en Asia e o Pacífico).
• Incapacidade dos países democráticos para frear o avancedos réximes fascistas:
– Arredismo norteamericano.
– Política de calma fronte a Alemaña, fracaso da Sociedadede Nacións.
MARCHA CARA A GUERRA
• Xapón ocupa Manchuria e inicia a invasión de China.
• Ocupación de Etiopía e Albania por Italia.
• Guerra Civil española, 1936-1939.
• Remilitarización de Renania.
• Anchluss, ocupación de Austria por Alemaña, 1938.
• Invasión dos Sudetes.
• Fracaso da Conferencia de Múnic, 1938.
• Bohemia e Moravia, protectorados alemás, Eslovaquia, Estado satélite de Alemaña.
AS ALIANZAS E O ESTALIDO BÉLICO
• Eixe Roma- Berlín, colaboración de alemáns e italianos na Guerra Civil española.
• Pacto Antikominterm, contra a URSS entre Xapón, Italia e Alemaña.
• Pacto de Aceiro: renovación do pacto de 1939.
• O Tratado Defensivo con Polonia entre Francia e Gran Bretaña contra as reivindicacións alemás docorredor de Danzing.
• Pacto (de amizade) Xermano-Soviético (pacto “antinatura”) (cláusulas secretas: repartición de Polonia e a URSS recibe
Finlandia, Estonia, Letonia, Lituania e Besarabia).

14.
EUROPA BAIXO O DOMINIO NAZI
AS GRANDES OFENSIVAS ALEMÁS
• Guerra lóstrego, relámpago (Blitzkrieg): rápido avance dunha combinaciónde diversas tropas, aviacio´n e divisiós acoirazadas
(panzers).
• Ocupación de Polonia.
• Invasión de Dinamarca e Noruega.
• Alsacia e Lorena pasan a Alemaña.
• Ocupación de Países Baixos, Bélxica, Luxemburgo e Francia.
• Ocupación do N. e O. de Francia por Alemaña, e o S. e as colonias formana Francia de Vichy.o Batalla de Inglaterra
(Bombardeos da Luftwaffe, aviación).
• Winston Churchill, primeiro ministro inglés, cabeza da resistencia.
• RAF e radares.
• Derrota de Hitler.
• Batalla do Atlántico.
A MUNDIALIZACIÓN DO CONFLICTO
• Impedir acceso dos británicos ao canal de Suez (italianos e alemás).
• AfricaKorps.
• Conquista de Iugoslavia e Grecia.
• Ataque a Rusia coa Operación Barbarroja.
• Ataque dos xaponeses sobre Pearl Harbor.
O SOMETEMENTO DOS PAÍSES OCUPADOS
• Rexións incorporadas: Alsacia, Lorena, Bohemia, Luxemburgo.
• Estados satélites: Francia de Vichy, Eslovaquia, Romanía.
• Territorios ocupados: Polonia oriental, Países Bálticos).
• Explotación: obtención de materias primas para Alemaña, produtos agrícolas e bens industriais; traslado forzoso de
traballadores a Alemaña.
• Colaboracionistas.
• Resistencia.
• Réxime de violencia e terror. Labor da GESTAPO e as SS, e a policía dos réximes colaboracionistas.
• Campos de concentración e persecución dos xudeos.

15.
AS GRANDES OFENSIVAS ALIADAS
O ESFORZO DA GUERRA ALIADO
• Entrada de EE.UU. e URSS, feito determinante do cambio de dirección da guerra.
• Churchill, Roosevelt e Stalin.
• Pacífico: Batallas de Midway e Guadalcanal.
• Victoria dos británicos en El-Alamein.
• Desembarco de ingleses e americanos no N. de África.
• Batalla de Stalingrado, gran fracaso de Hitler.
A LIBERACIÓN DE EUROPA
• Desembarco de Sicilia.
• Desembarco anglo-estadounidense de Normandía.
• Carreira por chegar a Berlín, interés por chegar canto antes.
• Suicidio de Hitler e rendición de Alemaña, 20-4-1945.
O FINAL DA GUERRA NO PACÍFICO
• Resistencia xaponesa mediante pilotos “kamikaze”.
• Bombas atómicas de Hiroshima e Nagasaki, agosto de 1945.
• Rendición de Xapón.

16.
AS CONSECUENCIAS DA GUERRA
O IMPACTO DA GUERRA
• Aparición de dúas grandes potencias: EE.UU. e URSS, antagónicas.
• Consecuencias demográficas, 50 millóns de mortos, maioría dos cales son víctimas civís.
• Destruccións materiais.
• Impacto moral para o mundo occidental.
AS CONFERENCIAS DE PAZ
• Conferencia de Teherán, 1943, medidas militares conxuntas.
• Ialta: eliminación do réxime nazi, división de Alemaña en catro partes e de Berlín e Viena.
• Postdam, tras a derrota alemá: aparecen zonas de influencia, Leste de Europaliderado polo exército
soviético, Stalin; e Oeste baixo influencia de EE.UU. Bases dafutura guerra fría.
• Conferencia de París: reodéase definitivamente o mapa europeo. A URSS incorpora Polonia oriental, países
bálticos, Prusia oriental, parte de Finlandia e Romanía. Hungría recupera os seus territorios, Italia perde
Dodecaneso e Istria en prol de Grecia e Iugoslavia.
CREACIÓN DA ONU
• Conferencia de San Francisco.
• Obxectivos:
– Mantemento da paz internacional.
– Defensa dos dereitos humanos.
– Cooperación entre os distintos pobos.
– Dereito de autodeterminación dos pobos.
• Organización:
– Asemblea xeral.
– Consello de Seguridade: países con dereito de veto (USA, URSS, Reino Unido,Francia, China).