2. - Kinukunikta ng wika ang nakaraan, ang kasalukuyan at
ang hinaharap. Iniingatan din nito ang kultura at mga
tradisyon. Maaring mawala ang matatandang
henerasyon subalit sa pamamagitan ng wika ay
naipapabatid pa rin nila ang kanilang mga
ideya, tagumpay, kabiguan at maging ang kanilang mga
plano o adhikain sa hinaharap.
- Masasabi kung gayun na sa pamamagitan ng wika ay
umuunlad tayo sa mga aspektong intelekwal, sikolohikal
at kultural.
- Barker,Barker(1993)
3.
4. KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO
Mahigit sa 7,000 mga isla ang bumubuo sa Pilipinas na
may iba’t ibang wika na may bilang na 109. Binubuo ito
ng iba’t ibang grupong etnolinggwistiko na
pinangungunahan ng Cebuano, Tagalog, Ilokano,
Hiligaynon, Bicolano, Samar-Leyte Waray,
Kapangpangan at Pangasinense na sumasakop sa 90 %
ng bansa.
- McFarland(1992)
May higit na 500 mga wika at dayalekto ang bansa batay
na rin sa pagkakaroon ng iba’t ibang etnikong grupong
nakatira sa bawat rehiyon na may kani-kanilang wikang
sinasalita.
- Consatantino(1992)
5. “…Education in its true
sense was open only to
the child of the
Spaniards, mestizos, and
affluent natives among
whom the Spanish
language was used as a
medium of instruction.
The few institutions of
higher learning received
the greatest attention
since they were
established to meet the
demand for the proper
schooling of the children
of the Spaniards.”
-Bernabe(1987)
6. Sa panahon ng mga Kastila lalong
nagkawatakwatak ang mga Pilipino.
Matagumpay na nahati at nasakop ng mga
dayuhan at mga katutubo.
Ang mga prayle ang nag-aral ng
katutubong wika ng iba’t ibang etnikong
grupo; ang naturang wika ang ginamit ng
mga prayleng kastila sa pakikipag
ugnayan at pakikipagtalastasan sa mga
katutubong Pilipino
- Magracia at Santos(1988)
7. Makamasa naman ang edukasyon sa
panahon pananakop ng mga Amerikano.
Dahilan ito para maging lubhang popular
ang wikang Ingles kaysa sa wikang kastila.
“In less than three weeks after the
American forces the had occupied
Manila… seven schools had already
reopened with American soldiers to
teach English…”
-Bernabe(1987)
8. Pinalawak nila ang pagpapagamit ng wikang Ingles sa
larangan ng edukasyon na labis namang ikinasiya ng mga
pilipino.
At bilang bahagi ng programang pagpapalaganap ng wikang
Ingles ay nagpadala ang gobyernong Amerikano ng mga
estudyanting Pilipino sa Amerika upang hasain sa Ingles
kasabay naman ng pag-aayos ng kurikulum para sa
pagpapabuti ng pag-aaral ng wikang Ingles.
Subalit ang mga paksang pinag aralan sa loob ng klase ay
tungkol sa mga Amerikano-ang kanilang
kasaysayan, literatura, kultura, ekonomiya at politika. Ito ang
simula ng pagkakaroon ng kolonyal na mentalidad ng mga
katutubong mamamayan na namana at itinaguyod ng mga
Pilipino hanggang sa kasalukuyang henerasyon.
9. Sa panahon ng Komonwelt, sa
pangunguna ni Pres. Manuel L.
Quezon, ay nagsimula ang pormal na
kasaysayan ng paghahangad ng bansa ng
isan wika…magsisilbing behikulo ng
pagkakaunawaan para sa pambansang
pagkakaisa noong 1935
1935 Konstitusyon, Art.XIV, Sek.3:
-“Ang Konggreso ay gagawa ng hakbang
tungosa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansa na batay sa isa
sa mga wikang pambansa na batay sa isa
sa mga umiiral na wikang katutubo…”
10. 1935 Konstitusyon, Art.XIV, Sek.3:
-“Ang Konggreso ay gagawa ng hakbang tungosa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang
pambansa na batay sa isa sa mga wikang pambansa
na batay sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo…”
Bilang pagsunod sa probisyong nabanggit ay
pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 184 na nagtatag
ng Surian ng Wikang Pambansa (SWP na ngayoy
Komisyon sa Wikang Filipino o KWF)
11.
12. Jaime C. de Veyra
Bilang Chairman ng Surian ng Wikang
Pambansa mula Samar, Leyte
16. Sila ay bumuo ng sumusunod na KRAYTERYA:
1. may maunlad na istruktura, mekaniks at nakalimbag
na literatura;
2. Naiintindihan at ginagamit ng nakararaming bilang ng
mga Pilipino
- Lumabas sa pag- aaral na ang wikang Tagalog ang
nakatugon sa karayteryang nabuo.
- Tinanggap at ginamit ng mga pilipino ang Tagalog
bilang sapagkat ito ang wika na gamit sa Maynila na
sentro ng gobyerno.
17. Naghari sa damdamin ng mga di-tagalog
ang rehiyonalismo. Nakadarama sila ng
damdaming kakulangan, na sila’y
kinokolonya o napasailalim ng mga
Tagalog. Matindi anf nadarama nilang
“oposisyong sikolohikal”…
- Hembrador(1974)
Sa ginanap na 1971 Kommbensyonsyong
Konstitusyonal, bilang tugon sa
nangyayaring digmaang pangwika
Inalis ang wikang “Pilippino” at pinalitan ng
wikang “Filipino.”
18. Sa final na draft ng Konstitusyon, lumabas
ang Ingles at Filipino bilang mga wikang
Opisyal. Ganito ang isinaad sa probisyong
pangwika sa 1973 Konstitusyon;
-Art. XIV, Sek. 3
“Ang pambansang asembleya ay dapat
magsagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pormal na pagpapatibay
ng isang panlahat na wikang pambansa
na tatawaging FILIPINO.”
19. • Naganap sa Pilipnas ang isang
pagbabagong historikal na resulta
ng Rebulosyong EDSA noong
Pebrero, 1986.
• Sa naaprubahang 1987
Konstitusyon ay nagkaroon ng
pagbabago sa probisyong pangwika
kung saan kinikilala ang wikang
FILIPINO bilang wikang pambansa;
20. • Ganito ang isinasaad sa Art. XIV, Sek.6
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang ito ay
dapat payabungin at pagyamanin pa salig
sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa
iba pang mga wika.”
21. • Isinasaad parin sa Konstitusyon na dapat suportahan ng
pamahalaan ang puspusang pagtaguyod at paggamit ng
Filipino bilag midyum ng opisyal na komunikasyon...
- Art. IV, Sek. 7
“Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga
wikang opisyal ng Pilipinas ay Fiipino at haggat walang
itinatadhana ang batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wika sa
mga rehiyon at magsisilbing pantulong na mga wikang
panturo roon.”
Ipinapakita lang nito na ang pambansang wika ay nagdaan sa
tatlong ebolusyon.
22.
23. Pagkaka-iba ng “P” at “F”
“Ang Filipino ay liberalized variety of Pilipino.
Liberal ang pagtanggap nito ng mga
salitang katutubo o dayuhan man para
ganap itong maging buhay at dinamikong
wika na natural na ginagamit sa pag-
uusap at maging sa pagsulat.
Hindi lamang ito linggwa franka sa ka-
Maynilaan kundi sa buong Pilipinas.”
-Penida(1996)
-samantalang ang Pilipino ay purong
“Tagalog”.
24.
25. Mula sa inilahad na maikling kasaysayan ng wikang
pambansa, ang depinisyon ng KWF ay maaaring hatiin sa
Apat;
- Ang Fiilipino bilang linggwa franka, ay
tumutulong sa mga taong nagmula sa iba’t ibang rehiyon
na magkaunawaan at makapag-ugnayan.
2)
- Ginagamit ito sa pulitika, kultura at
lipunan. Dinedevelop at ginagamiit ito bilang simbolo ng
pambansang pagkakaisa.
- Holmes
26. 3)
- Ang wikang Filipino bilang wikang
opisyal ay higit na nauunawaan ng mga Pilipino sa mga
opisyal sa talakayan at oipsyal na talakayan at opisyal na
transaksyon.
4)
- Bilang opisyal na wika, itinuturo at
ginagamit bilang wikang panturo ang Filipino. Sa ilalim ng
Patakaran sa Edukasyong Bilinggwal ng 1987, isinasaad
na ang paggamit ng Filipino bilang wika ng literasi.
27.
28. - Marami nang paraan ang ginagawa upang madevelop
ang wikang pambansa. Ang ilan sa mga ito ay;
1) Pagsasabatas at Pagsunod sa Batas Tungkol sa
Wika
-ang pormal na mga hakbang sa
pagdevelop ng wikang pangbansa ay nagsimula ng
isaad sa 1935 Konstitusyon na –ang Konggreso ay
gagawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pangbansa na batay
sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo.
29. 2)
-sa pamamagitan ng mga seminar at
mga konferensyang pangwika lalong nadedevelop ang
Filipino sa tulong ng mga bagong kaalaman na
nagpapalawak sa pag-unawa ng mga kalahok sa kanilang
tungkulin.
3)
-magiging modernisado at intelikwalisado
ang Wikang Filipino kung gagamitin ito sa iba’t ibang
domeyn ng Wika-
gobyerno, kalakalan, edukasyon, propesyon, at mas
30. 4)
-ayon sa KWF, ang Filipino bilang wikang
buhay ay dumaraan sa proseso ng pagdevelop sa
pamamagitan ng panghihiram sa mga Wika sa Pilipinas at
sa mga banyagang Wika.
-ang pagbabago at pagreforma ay
nakabatay sa pangangailangan ng lipunan at sa mabilis na
pagbabagong nagaganap sa lipunan. Makatutulong ito sa
istandardisasyon ng Wikang Filipino.
31.
32. • Ginagamit ang Filipino sa interaksyon ng mga
mamayang Pilipino sa isa’t isa.
