SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 72
Rejeneratif tıp -İleri tıbbi tedavi ürünleri
Değer ve maliyet-etkililik
Prof.Dr.Ergün Öksüz
Uluslararası Biyoteknoloji Kongresi
9.Eylül.2021
Maliyet Etkisi
Sağlık ekonomisi:
Sağlık ekonomisi A tedavisini B
tedavisiyle karşılaştırır; X önerisini
oluşturur.
Maliyet etkisi:
X önerisinin uygulanmasının
hedef nüfustaki etkisini
tahmin eder.
Maliyet etkisi = en iyi bakım maliyeti - mevcut bakımın daha düşük maliyeti
Bu; ek bir maliyet (+), bir tasarruf (-) veya maliyete duyarsız olabilir
fakat kaynakların yeniden yönlendirilmesini içerir
Farmakoekonomi - Analiz Tipleri
• Farmakoekonomi - > Sağlık teknolojileri için harcanan para karşılığında
elde edilen değeri belirler.
• Maliyet-minimizasyon analizi (Cost-minimization analysis -CMA)
• Sonuçların eşdeğer olduğu varsayılarak maliyet hesaplanır.
• Maliyet–sonuç (cost-consequence analysis - CCA) olarak sunulabilir.
• Maliyet-kazanç analizi (Cost-benefit analysis - CBA)
• Faydayı parasal birimlerle ölçer.
• Değer biçilmesi güçtür; örn, bir yaşam.
• Maliyet-etkililik analizi (Cost-effectiveness analysis - CEA)
• Maliyet-fayda analizi (Cost-utility analysis - CUA)
• Etkililik ölçümüne kalite bakımından ayarlanmış yaşam yıllarını dahil eder.
Artırımlı Maliyet Etkililik Oranı (ICER)
Ekstra başarılı sonuç alınması
500$’a değer olarak kabul edilirse
ilaç formülere eklenir.
• ICER pozitif ve Kadran
I’de olduğunda ilgili
müdahalenin
karşılaştırılan standarttan
hem daha etkili hem de
daha pahalı olduğuna
işaret eder.
• Ancak, müdahalenin
daha maliyet etkili olup
olmadığına yani,
eklenen faydanın
eklenen maliyete
değer olup olmadığına
yanıt vermez.
Artırımlı maliyet etkililik oranı – Eşik değer
• Maliyet etkililik için eşik aralık ne olmalıdır ?
• Dünya Bankası -> ABD için eşik değer $57bin ila $171bin
• ABD Kardiyoloji Derneği -> $ 50bin - $150bin / QALY
• Sosyal ödeme istekliliği - > DSÖ önerisi : 1-3 kat kişi başı GSYİH
• Bireysel ödeme istekliliği - > maaşın iki katı
• Avrupa/Latin Amerika -> $24bin
Karlsberg Schaffer ve ark., 2016
Woods ve ark., 2016
Bertram ve ark., 2016
WHO
Dünya Bankası
ACC/AHA Statement
Eşik Değer – WHO-Choice
• QALY başı maliyet için DSÖ, kişi başına Gayrisafi Yurtiçi Hasılanın
(GSYH) eşik değer olarak alınabileceğini ve bir alternatifin maliyet-
etkili olup olmadığının bu şekilde belirlenebileceğini önerir.
• ICER kişi başına GSYH’dan düşük ise maliyet etkililiği yüksek
• ICER kişi başına GSYH’nın 1-3 katı ise maliyet etkili
• ICER kişi başına GSYH’nın 3 katından fazla ise maliyet etkili değil.
http://www.who.int/choice/costs/CER_thresholds
«Doğru Eşik» Önemi
• Eşik çok yüksek olursa daha maliyet etkili müdahaleler sağlık
hizmetinden çıkarılacaktır.
• Eşik çok düşük olursa; daha az maliyet etkili stratejilerin finanse
edilmesine devam edilecek ve hastalara maliyet etkili tedaviler
verilmeyecektir.
ABD’de yapılan Maliyet-Fayda Çalışmalarında
Araştırıcılar Tarafından Kullanılan Eşik Değerler
Eşik Değer
1990-1999 Analizleri
(N=207)
2000-2009 Analizleri
(N=851)
2010-2012 Analizleri
(N=444)
QALY Başı $50.000 %19,3 %36,6 %36,9
QALY Başı $100.000 %6,3 %7,8 %16,9
QALY Başı $50.000 ve $100.000 her ikisi de %3,9 %19,9 %23,7
Diğer değerler %18,4 %10,6 %7,4
Eşik değer verilmemiş %51,9 %25,1 %15,3
Tufys Medical Center Cost-Effectiveness Analysis Registry (cearegistry.org)
Neumann PJ, Cohen JT, Weinstein MC. Updating cost-effectiveness--the curious resilience of the
$50,000-per-QALY threshold. N Engl J Med. 2014 Aug 28;371(9):796-7.
ICER Düzlemi
ve
Eşik Değer
Kanıt ve Eşik değerin farklı olması gereken durumlar
• Nadir hastalıklar
• Tanı testlerine ait değerlendirmeler
• Tıbbi cihaz değerlendirmeleri
• Sağlık hizmet sunum sistemi üzerine müdahaleler
• Birinci basamakta sunulan sağlık hizmetleri
• Bağımlılık tedavileri
• Palyatif bakım hizmetleri
İleri tıbbi tedavi ürünleri (ATMP)
• Gen Tedavisi Tıbbi Ürünleri (GTMP)
• Somatik Hücre Tedavisi Tıbbi Ürünleri (sCTMP)
• Doku Mühendisliği Ürünleri (TEP)
• Kombine İleri Tedavi Tıbbi Ürünleri (CATP)
EMA/CAT/600280/2010 rev.1
21.Mayıs.2015
İlaç geliştirme maliyeti
• Bir ilaç geliştirmek için ortalama 10 yıl gerekiyor
• Ortalama 2,6 milyar dolar gerekiyor
• Geliştirilen ilaçların %14’ü FDA onayı alıyor
• Üreticiler için başarılı olan «birkaç ilaç» önemli güvence kaynağı
• Yatırımların karşılanması
• Gelecekteki araştırmaların finansmanı
Dimasi ve ark. 2016
MIT Cambridge, MA, 2018
Fortune, 2020
Yıllara göre FDA Rejeneratif Tıp İleri Tedavi Ürünleri Başvuru Sonuçları
Kaynak: FDA Websitesi
30.Haz.2021
ATMP Özellikleri
• ATMP’ler geleneksel ilaçlardan farklı özelliklere sahiptir
• Çoğu kişiye özeldir, kişiye özel yapılır.
• Çoğu bir kez uygulanır (AB’de 11/14) ve uzun süreli faydalar sağlar.
• Semptomatik tedavilerin aksine, hastalığa neden olan durumu
düzeltmeyi, hastalığın eradikasyonunu sağlamayı veya hastalığın
ilerlemesini durdurmayı amaçlar
• Kronik hastalıklardaki geleneksel tedavilerin etkileri uygulama
durduğunda ortadan kalkar.
• Yüksek maliyete sahip teknolojilerdir.
ATMP’ler ve ‘Değer’
Hastalar için:
• Karşılanmamış ihtiyaçlar
• Hastalıkların iyileştirilmesi ve ölümün önlenmesi
• Görme kaybının önlenmesi
• SMA
• Kardiyovasküler hastalıklar
• Hastalık progresyonunun önlenmesi
• Yaşam kalitesi
• Ömür boyu kullanılması gereken tedavilere ihtiyaç olmaması
Toplumsal:
• Maliyet tasarrufu
• Hastalık yükünün azaltılması
• Tıp paradigmasının değişmesi (semptomları önlemek yerine nedeni ortadan kaldırmak)
• Yaşlanma sürecinin yavaşlatılması
• Fiyat (cost); ödediğimiz, değer (value) ise satın aldığımızdır.
• Aldığımız şeylerin ederi kadar bedeli olmasını bekleriz
• Fiyat, değeri ne kadar temsil ediyor ?
• Değer, maddi bir kavram olmanın haricinde soyut boyutu da kapsar.
• Değer, «sonuca dayalı» ödemeyi ifade eder.
• Bu terim, “ekonomik verimlilik” veya net kazanca eşdeğerdir.
• Sihirli soru -> Neden ?
Değer (value)
Porter&Teiberg, 2006
Conrad, 2016
Değere Dayalı Sağlıkta Çerçeve
• Tüm hastalar için
yüksek değerli sağlık hizmetine sürdürülebilir erişim
kararlarında değerlendirilmesi gereken bileşenler
Değerin Dört Boyutu
1. Karşılaştırmalı klinik etkililik
2. Artırımlı maliyet etkililik
3. Diğer fayda ve dezavantajlar
4. Bağlamsal değerlendirmeler
Değer Çerçevesi Kavramsal Yapısı (ICER,ABD,2017-2023)
ATMP’lerin 5 Avrupa Ülkesinde Geri Ödemesi (2020)
Strimvelis®
• 26 Ağustos 2005'te yetim tıbbi ürün olarak belirlenmiştir.
• 2016 yılında onaylanmıştır.
• Adenozin deaminaz (ADA) eksikliğine bağlı ciddi kombine immün
yetmezliği olan (ADA-SCID) , uygun HLA uyumlu donörü bulunmayan
hastaların tedavisi için endike gen tedavisidir.
• İnsan ADA cDNA dizisini kodlayan bir retroviral vektör ile transdükte
edilmiş CD34+ hücrelerini içeren otolog CD34+ ile zenginleştirilmiş
hücre fraksiyonundan oluşur.
Strimvelis® - İngiltere
• NICE tarafından önerilmiştir; yüksek uzmanlaşmış teknoloji yolu
(highly specialized technologies route -HST) kriterlerine göre
değerlendirilmiştir.
• HST’nin nadir hastalıklar için 100.000 £ tavan eşiğini ilk kez kullandığı
tedavi olmuştur.
• Strimvelis®'in maliyeti yüksek olarak kabul edilmiştir (594.000 €) ve
kanıtlarında bazı belirsizlikler vardır.
• Strimvelis®'in son derece uzmanlaşmış bir hizmet bağlamında paranın
karşılığını veren bir maliyetle ultra-yetim ADA-SCID’li hastalarda (2bin
hasta/Avrupa) önemli faydalar sağlayacağı düşünülmüştür.
Strimvelis® - İngiltere
ADA-SCID karşılanmamış ihtiyaçlar
• Uygun donörü olmayan hasta sayısı yıllık 2’dir (İngiltere için)
• ADA-SCID hastalarının uygun donörü yoksa bu hastalarda alternatif kök hücre
tedavileri gerekmektedir. (hastaların %75’i)
• Alternatif HSCT sonrası %59’a kadar çıkan bir mortalite hızı söz konusudur
Klinik çalışması
• Tedavi sonrası müdahalesiz sağkalım %82, toplam sağkalım %100
• Strimvelis artırımlı etkililiği 14 - 19 QALY kazancı sağlamıştır. Bunun %83’ünü
uzun süreli sağkalım sağlamıştır.
• 594.000€ ile 14-19 QALY kazanılmaktadır. Karar basittir (ICER 25K-35K £)
• 594.000 € ile tedavi edilecek 2/yıl hastanın bütçe etkisi de anlamlı değildir.
Spinraza® & Zolgensma® ABD ICER Enstitüsü
• Adil fiyat çağrısı
«Spinraza ve Zolgensma, SMA'lı çocukların ve ailelerinin
yaşamlarını önemli ölçüde iyileştiriyor… mevcut fiyatları, maliyet
etkililik için eşikleri çok aşıyor.»
• Spinraza® ilk yıl maliyeti 750.000 $ ve sonraki yıllar 375.000 $
• QALY başı 100.000-150.000$'lık maliyet-etkililik eşiklerine ulaşmak için, Spinraza'nın
presemptomatik SMA'lı hastalar için fiyatının tedavinin ilk yılı için 72.000-130.000$ arasında
olması ve sonraki yıllar için 36.000-65.000$ arasında olması gerekir.
• Kazanılan Yaşam Yılı (LYG) başına 100.000-150.000$'lık alternatif eşiklere ulaşmak için,
Spinraza'nın fiyatının ilk yıl boyunca 83.000-145.000$ ve birbirini izleyen her yıl için 41.000-
72.000$ arasında olması gerekir.
Spinraza ® & Zolgensma® ABD ICER Enstitüsü
• Zolgensma maliyeti 2,1M $
• QALY başı 100.000-150.000$'lık maliyet-etkililik eşiklerine ulaşmak için, Zolgensma’nın Tip I
SMA'lı hastalar için fiyatının 310.000 – 900.000 $ arasında olması gerekir.
• Kazanılan Yaşam Yılı (LYG) başına 100.000-150.000$'lık alternatif eşiklere ulaşmak için,
Zolgensma’nın Tip I SMA'lı hastalar için fiyatının 710.000 – 1.500.000 $ arasında olması
gerekir.
CAR-T tedavileri - ICER (ABD)
• ICER, Kymriah® ve Yescarta®'nın KT ile karşılaştırmalı klinik etkinliğini ve değerini iki endikasyonda
değerlendirmiştir:
• Çocuklarda ve genç yetişkinlerde B hücreli ALL
• Yetişkinlerde agresif B hücreli lenfoma (hem refrakter hem de iki veya daha fazla relapsta).
• Tek kollu tasarım, çalışmalarda az sayıda hasta ve uzun süreli klinik etkililik için belirsizliğe neden olan
kısa medyan takip süresi gibi bazı kısıtlılıklar mevcuttu.
• Kymriah® ve Yescarta® B-hücre ALL'de 667.000 $ ve DLBCL'de 617.000 $ ile maliyet etkili olarak
belirlendi.
Kymriah
• Kazanılan indirimli yaşam yılları (LY'ler) 10.34 ve QALY 9.28 olarak hesaplandı.
• Kymriah®, klofarabin (337.000 $'lık toplam maliyet, 2.43 LY ve 2.10 QALY) ile karşılaştırıldı;
• Klofarabine karşı Kymriah için ICER, kazanılan LY başına 42.000$ ve QALY başına 46.000$ hesaplandı.
Yescarta
• Analiz 7,35 LY ve 5,87 QALY hesapladı.
• SCHOLAR-1 çalışmasında kullanılan kemoimmünoterapi rejimleriyle (R-DHAP [rituksimab,
deksametazon, yüksek doz ara-C sitarabin, Platinol]) (maliyeti 155.000 $, LY'si 3.23 ve QALY'si 2.48)
karşılaştırıldı.
• Yescarta®'nın ICER değeri, LY başına 112.000$ ve QALY başına 136.000$'dı.
CAR-T tedavileri – Medicare&Medicaid (ABD)
• CMS, Mayıs 2018'de CAR-T için ulusal bir Medicare kapsam analizine
başlamıştır.
• CMS, CAR T-hücre tedavisi için Kanıt Geliştirmeli Kapsama'yı
önermektedir.
• Önerilen karar, hasta erişimini iyileştirmek ve uygun kanıt üretimini
sağlamak için CMS'nin yenilikçi yeni kanser tedavisini kapsamasında ülke
çapında tutarlılık sağlayacaktır.
• Ulusal Kapsam Belirleme, hastaların tedaviden sonra en az iki yıl
boyunca izlendiği CMS onaylı bir kayıt veya klinik çalışmada
sunulduğunda, Medicare, CAR-T'yi ulusal düzeyde kapsamaya alacaktır.
• İki yıl sonra, kayıtlardan ve çalışmalardan elde edilen kanıtlar, CMS'nin
CAR T-hücre tedavisinden yararlanan hasta tiplerini belirlemesine
yardımcı olacak ve Medicare'in karar vermesini sağlayacaktır.
Yescarta®
• DLBCL için 16 Aralık 2014'te ve PMBCL için 9 Ekim 2015'te “yetim
ilaç” olarak belirlenmiş otolog T hücre immünoterapisidir
• Onaylanmış ikinci CAR-T hücre tedavisidir
• Hastanın kendi T hücreleri ex vivo genetik olarak değiştirilir. Anti-CD19
CAR-pozitif canlı T hücreleri hastaya geri verilir,
• Yescarta®, iki veya daha fazla sistemik tedavi sırası sonrası, relaps veya
refrakter diffüz büyük B hücreli lenfoma (DLBCL) ve primer
mediastinal büyük B hücreli lenfoma (PMBCL) olan yetişkin hastaların
tedavisinde endikedir.
• Fransa’da 327.000 € ve ABD’de 373.000 €
Yescarta® - İngiltere
• CDF içinde kullanılması, yalnızca yönetilen erişim anlaşmasındaki koşullara
uyulması şartıyla önerilmiştir.
• Küçük, tek kollu bir çalışmadan elde edilen kanıtlar, klinik olarak anlamlı OS
ve PFS’ye sahip olduğunu göstermiştir.
• Hasta takibi kısıtlı olduğu için Yescarta ile salvaj KT’yi karşılaştıran direkt
veri yoktur. Kesin yararı bilinmemektedir. Ayrıca yan etkileri tedavi etmenin
maliyetlerini belirlemek için de yeterli kanıt yoktur.
• PFS, OS ve immünoglobulin kullanımı hakkında daha fazla veri toplanması,
kanıtlardaki belirsizliği azaltmak için önerilmiştir.
• NICE’ın, yaşamın sonunda yaşamı uzatan tedavi (EOL) kriterlerini
karşılamıştır.
Yescarta® - Fransa
• TC, Yescarta®’yı önermiştir
• Sunulan verilerin Yescarta'nın genel yanıt (ITT popülasyonunun
yaklaşık %50'si) ve tıbbi olarak karşılanmamış yüksek ihtiyaçları olan
hastalıklarda OS üzerindeki kısa vadeli etkinliğini kanıtladığını
düşünülmüştür.
• Etki büyüklüğü ve uzun süreli etkinlik konusunda belirsizlikler vardır.
• Kısa sürede önemli toksisiteye sahiptir ve uzun süreli güvenliği
belirsizdir.
• Fransız hasta kayıtlarından elde edilen gerçek dünya verisine dayalı
olarak yıllık olarak değerlendirilecektir.
Yescarta® - Almanya
• G-BA, Yetim ilaç olarak kabul etmiştir. Genel G-BA derecesi, ölçülemeyen ek
faydadır.
• Temel tek kollu Faz I/II çalışması ZUMA-1’in mortalite verilerinden ve
retrospektif SCHOLAR-1 çalışmasıyla indirekt karşılaştırmadan ölçülemeyen
bir ek fayda sağlar.
• İleri evre ve hastalığın daha sonraki seyrinin kötü prognozu nedeniyle,
genel değerlendirmede OS için karşılaştırmalı sonuçlara yüksek ağırlık
verilmiştir. OS üzerindeki etkinin geçerli bir ölçümü mümkün değildir.
• ZUMA-1 çalışmasının tek kollu çalışma tasarımı, morbidite ve yan etkilerin
diğer sonlanım noktalarının karşılaştırmalı değerlendirmesine izin vermez.
• ZUMA-1 çalışmasında hastaların yaşam kalitesi değerlendirilmemiştir.
• Hasta popülasyonu 440-700 olarak verilmektedir.
• 15 Mayıs 2022 tarihine kadar güncelleme beklenmektedir.
Kymriah®
• Yetim ilaç olarak onaylanmış immunosellüler tedavi;
• 29 Nisan 2014'te B-hücre ALL için
• 14 Ekim 2016'da DLBCL için
• 23 Ağustos 2018'de AB'de onaylanmıştır.
Endikasyonlar:
• Dirençli, post-transplant relapsta veya ikinci veya daha sonraki relapsta B
hücreli akut lenfoblastik lösemili (ALL) 25 yaşına kadar pediyatrik ve genç
yetişkin hastalar
• İki veya daha fazla sistemik tedavi sırasından sonra nüksetmiş veya refrakter
diffüz büyük B hücreli lenfoma (DLBCL) olan yetişkin hastalar
• İngiltere’de 282.000 £ / Fransa’da 297.666 € / ABD’de 475.000 $
Kymriah® - Almanya / DLBCL
• Şirket, tek kollu Faz II çalışması JULIET çalışma sonuçları ve çeşitli kontrol çalışmalarıyla
düzeltilmemiş indirekt karşılaştırmalar sunmuştur.
• Bu çalışmalar; fayda değerlendirmesi için kullanılamaz: çalışma metodolojisi ve çalışma
özellikleri bilgileri eksiktir.
• JULIET çalışması için veri eksikliği vardır. Çalışmanın yürütülmesi hakkında bilgi eksikliği
vardır.
• Fayda değerlendirmesi için kullanılabilecek 8 Mart 2017 kesme verileri, çok kısa medyan
takip süresi ve eksik hasta alımı nedeniyle büyük belirsizliğe sahiptir. ITT popülasyonu için
genel bir sağkalım analizi yoktur.
• Lökaferez, ürünün kullanıma sunulmasına kadar geçen bekleme süresi ve sıklıkla ilişkili olarak köprü
kemoterapisinin yanı sıra lenfosit-deplesyon kemoterapisinin uygulanması, Kymriah ile tedavinin
doğal bileşenleridir. Bu bileşenlerin klinik olarak Kymriah hastalarına etkisi, ancak ITT popülasyonu
dikkate alınarak yeterince haritalanabilir. Genel olarak, veri eksikliğinden dolayı ek fayda kapsamı
hakkında güvenilir bir sonuç elde edilemez.
• JULIET çalışmasından elde edilen yetersiz veriler ve indirekt karşılaştırma için kullanılan
çalışmaların karşılaştırılabilirliği ile ilgili belirsizlikler nedeniyle ek faydanın kapsamı
hakkında şu anda yeterince geçerli sonuçlar çıkarılamaz.
• Genel olarak, yalnızca yasal bir bakış açısıyla nicelleştirilemez bir ek fayda bulunur.
Kymriah® - Almanya / ALL
• Şirket, tek kollu Faz II çalışmaları ELIANA ve ENSIGN'ın çalışma sonuçlarını, tek
kollu Faz I/II çalışması PEDICAR'ı ve çeşitli kontrol çalışmalarıyla düzeltilmemiş
indirekt karşılaştırmaları sunmuştur.
• PEDICAR çalışmasında, çalışma sonuçlarında yanlılık riski göz ardı edilemez.
• ELIANA ve destekleyici tek kollu ENSIGN çalışması için veriler yetersizdir. Fayda
değerlendirmesi için kullanılabilecek veri kesmeleri ile ilgili olarak, çok kısa
medyan takip süresi ve eksik hasta alımı nedeniyle veriler önemli ölçüde
belirsizliğe tabidir.
• ITT popülasyon veri kesintileri için hiçbir hasta özelliği ve genel sağkalım
değerlendirmesi mevcut değildir.
• Genel olarak, veri eksikliğinden dolayı ek faydanın kapsamı hakkında güvenilir bir
sonuca varılamaz.
• Ek fayda hakkında şu anda yeterince geçerli sonuçlar elde edilememektedir.
• Genel görünümde, nicelleştirilemez bir ek fayda, yalnızca yasal bir bakış açısıyla
belirlenir.
Kymriah® - Fransa
• TC, Fransa'da geri ödeme için ikinci CAR-T hücresi olan Kymriah®'ı tavsiye etti.
• Gerçek fayda, her iki endikasyon için de önemliydi ve IAB, ALL için III ve DLBCL için IV idi.
ALL
• Etkinlik verileri, medyan 9 aylık takip sonrası hastaların %40'ında 3 ay sonra (ITT popülasyonunun
yaklaşık %67'si) önemli remisyon olduğunu göstermiştir.
• Uzun süreli etkinlik konusundaki belirsizliğe ek olarak, standart tedaviye karşı direkt karşılaştırma
eksikliği nedeniyle etki büyüklüğü hakkında yüksek bir belirsizlik vardır.
• Kısa süredeki toksisite önemlidir ve uzun süreli güvenlikle ilgili veri yoktur.
DLBCL
• Etkinlik verileri, kısa sürede tam yanıt (ITT popülasyonunda %24) ve medyan 7 aylık takip ile genel
sağkalım üzerinde sınırlı etkinlik göstermiştir. Standart tedaviye karşı direkt karşılaştırma
yapılmaması ve uzun süreli etkinlik verilerinin olmaması nedeniyle etki büyüklüğü konusunda
belirsizlik vardır.
• Kısa süreli toksisite önemlidir ve uzun süreli güvenlikle ilgili veri yoktur.
Yescarta® gibi, Kymriah® da uzun süreli klinik verilere ve Fransız hasta kayıtlarına dayalı gerçek dünya
kanıtları ile şeffaflık komitesi tarafından yıllık olarak değerlendirilecektir.
Kymriah® - İngiltere
ALL
• CDF dahilinde, yalnızca hasta erişim şemasındaki koşullara (gizli indirim)
uyulması halinde kullanılması önerilmiştir.
• Etkinliğe ait kanıtlar belirsizdi ve yan etkilerin tedavi maliyetlerini ve
hastaların daha sonra bir kök hücre nakline ihtiyaç duyup duymayacağını
belirlemeye yönelik kanıtlar yetersizdi.
• OS, sonraki kök hücre nakli oranları ve immünoglobulin kullanımı hakkında
daha fazla veri toplamak, klinik ve maliyet etkililik kanıtlarındaki belirsizliği
azaltacaktır. Bu nedenle, bu verilerin gerçek dünyada toplanması için
CDF'de kullanılması önerilmiştir.
DLBCL
• Benzer şekilde, Şubat 2019'da NICE, relaps/refrakter DLBCL'li yetişkinler için
Kymriah®'ın CDF aracılığıyla finanse edilmesini önermiştir.
Provenge®
• Provenge®, Eylül 2013'te onaylanan ilk somatik hücre tedavisi
ürünüdür.
• PAP-GM-CSF (sipuleucel-T) ile aktive edilmiş otolog periferik kan
mononükleer hücreleri içerir.
• Klinik olarak kemoterapinin henüz endike olmadığı asemptomatik
veya minimal semptomatik metastatik kastrasyon-rezistan prostat
kanseri (mCRPC) tedavisi için endike bir immünoterapidir.
• Almanya’da 24.951 € / ABD’de 49.775 €
Provenge® - ABD
• Mayıs 2007'de FDA, Provenge®'in iki Faz III çalışmasında birincil
sonlanım noktalarına (PFS) ulaşmadığı gerekçesiyle Dendreon'un
başvurusunu reddetmiştir.
• 2010 yılında Provenge®, plaseboya karşı 4 aylık sağkalım artışı (25,8'e
21.7 ay) gösteren ve PFS’de iyileşme göstermeyen yeni bir klinik
çalışmaya dayanarak, mCRPC'nin tedavisi için FDA tarafından
onaylandı.
• ABD'de infüzyon başına 31.000 ABD Doları olarak fiyatlandırılmıştı;
tüm tedavi maliyeti üç doz için 93.000 dolardı.
• Geri ödeme sorunları ve ilacın uygulama karmaşıklığı
onkolog/ürologlarda caydırıcı etkiye neden oldu.
• Şirket 4 milyar dolar/yıl kazanç tahmin ederken 2,3 milyar dolar zarar
etti.
Provenge® - Almanya
• G-BA, Provenge tedavi etkisinin yanlılığından dolayı klinik ek
faydasının “nicelleştirilemez” olduğu sonucuna varmıştır: tüm
çalışmaların etki tahminleri için eşzamanlı tedavilerin etkisi kesin
olarak göz ardı edilemez.
• Daha düşük mortalite sadece Provenge etkisiyle açıklanamaz.
• Genel sağkalımdaki avantajlarına yan etkiler eşlik eder.
Provenge® - İngiltere
Ocak 2015 - NICE
• Provenge, henüz kemoterapinin uygulanmadığı, asemptomatik veya minimal
semptomatik mCRPC tedavisi için önerilmemektedir.
• Maliyet-etkili değildir ve yaşam-sonu değerlendirme kriterlerini (EOL)
karşılamamaktadır.
• Abirateron ile indirekt karşılaştırma konusunda belirsizlikler vardır.
• Klinik çalışma plaseboya kıyasla progresyonu geciktirdiğini göstermemektedir.
• Endikasyonu kemoterapinin henüz klinik endike olmadığı hastalar için olmasına
rağmen, üç çalışma daha önce kemoterapi almış hastaları kapsamaktadır.
• Klinik etkinliği popülasyonun geri kalanıyla karşılaştırıldığında düşük PSA alt
grubunda farklı olup olmadığını belirlemek için yeterli kanıta sahip değildir.
• Maliyet etkililik tahminlerine ilişkin belirsizlik mevcuttur: yetersiz model yapısı.
• Tedavi yolunun farklı yerlerinde Provenge etkinliğine ilişkin kanıt sunulmamıştır.
• Abirateron ile pazarlama izinleri neredeyse aynıdır.
Zalmoxis®
• 17 Eylül 2003 tarihinde yetim tıbbi ürün olarak belirlenmiştir.
• Ağustos 2016’da koşullu onaylanmış somatik hücre tedavisi ürünüdür.
• Yüksek riskli hematolojik maligniteleri olan erişkin haploidentik HSCT
hastaları için adjuvan tedavi
• Almanya’da -> 163.900 € / hasta
Zalmoxis® - Fransa
• Zalmoxis®'in, geri ödeme değerlendirmesi için yetersiz gerçek fayda
bildirilmiştir.
• Sınırlı etkinlik verisi olup haploidentik HSCT için referans tedaviye
göre herhangi bir karşılaştırmalı verisinde başarısızdır.
Zalmoxis® - Almanya
• G-BA, tek kollu, kontrolsüz Faz I/II çalışması ve devam eden Faz III
çalışması hasta verilerinin ve hasta kayıtlarının ek fayda
değerlendirilmesinde geçerli veriler sağlamak için yeterli olmadığını
söylemiştir.
• Zalmoxis®, “nicelleştirilemez” ek fayda kapsamıyla değerlendirilmiştir.
• G-BA, çalışmanın müdahale koluna dahil edilen hastaların oranının
%12 altında (127 hastadan 15’i) olmasını eleştirmiştir.
• Ayrıca, 15 alt popülasyonun hiçbir özelliği bildirilmemiştir, kontrol
kolundaki hastalar için sonuçlar mevcut değildir ve önceden
planlanmış bir değerlendirme yoktur.
Alofisel®
• 8 Ekim 2009'da yetim ilaç olarak belirlenmiştir
• Mart 2018'de onaylanan somatik hücre tedavisidir
• Fistüllerin en az bir geleneksel veya biyolojik tedaviye yetersiz yanıt
gösterdiği, non-aktif/hafif aktif luminal Crohn hastalığı olan yetişkin
hastalarda kompleks perianal fistüllerin tedavisi için endikedir.
• İngiltere’de ve Fransa’da 54.000 £
Alofisel® - Almanya
• Alofisel®, “nicelleştirilemez” ek fayda kapsamı ile değerlendirildi.
• G-BA, yüksek belirsizlik nedeniyle ek faydaya karar veremedi.
• Genel klinik kanıt sınırlı olarak kabul edildi.
• Sonuçlar, klinik remisyonun değerlendirilmesindeki mevcut kısıtlılıklar
nedeniyle güçlü belirsizliklere sahip olarak değerlendirildi (hafif parmak
kompresyonu ile klinik muayene: standardizasyon olmadan subjektif muayene
prosedürü, fistül kapanmasının aşırı değerlendirilmesi ve eksik değerlendirilmesi,
iç dallanma ve fistülün daha proksimal bölümleri değerlendirilemez)
Alofisel® - İngiltere
NICE tarafından önerilmemiştir:
• Hastalığın doğal seyri ve Birleşik Krallık'taki mevcut uygulama
sonuçlarına ilişkin kanıtlar sınırlıydı.
• Klinik etkililik verileri, nispeten kısa zaman çerçevesi ile yalnızca bir
çalışmadan alınmıştı.
• ADMIRE-CD, plaseboya kıyasla anlamlı fayda gösterse de bir yıl içinde
remisyonlu hastaların %50'sinden fazlasında nüks vardı.
• Plasebo kolunun Birleşik Krallık klinik uygulamasına genellenebilirliği
konusunda yüksek bir belirsizlik vardı; bu nedenle, çalışmada
gösterilen yararın, NHS'deki standart tedaviyle karşılaştırıldığında aynı
yarara dönüşüp dönüşmeyeceği belirsizdi.
Glybera®
• Glybera®, Ekim 2012'de onaylanmıştır
• Lipoprotein lipaz eksikliğinde endike bir gen terapisi ürünüdür.
• 8 Mart 2004 tarihinde EU/3/04/194 olarak yetim ilaç olarak
belirlenmiştir ve “İstisnai koşullar” altında onaylanmıştır.
• İstisnai koşullar, başvurucunun, durumun nadir olması, ilgili alandaki
sınırlı bilimsel bilgi veya etik hususlar nedeniyle ilacın etkinliği ve
güvenliği hakkında kapsamlı veri sağlamanın mümkün olmadığını
gösterdiği anlamına gelir.
EMA/670094/2015
15 Haziran 2016
Glybera® - Dezavantajlar
• Lipoprotein lipaz eksikliğinde kür sağlamıyor.
• Uzun süreli etkinliği sınırlı ve tahmin edilemez.
• Pahalı (Almanya ve Slovakya 1 Milyon Euro).
• Klinik çalışmasında karşılaştırıldığı mevcut etkin tedavi yok
• Hasta kayıtları firma tarafından tutuluyor
EMA/670094/2015
15 Haziran 2016
Glybera® - Fransa
Fransa’da 2015’de onaylanmamıştır.
Gerçek yararın (actual benefit) yetersiz olduğu, klinik araştırma tasarımına (açık etiket), küçük
örneklem büyüklüğüne ve bir yıldan fazla kalıcı bir etkinin olmamasına dayalı olarak yararının
belirlenemeyeceği düşünülmüştür.
HAS TC tarafından eleştirilen klinik verilerin sınırlamaları:
• Birincil sonlanım noktasının (trigliserid düzeyindeki azalma) klinik önemi tartışmalıdır: vekil sonlanım
noktası.
• Zayıf klinik araştırma metodolojisi mevcuttur (öncesi/sonrası karşılaştırma, açık etiket, karşılaştırmalı
olmayan tasarım).
• Örneklem büyüklüğü, mevcut hasta sayısına kıyasla küçüktür (sekiz hasta).
• Trigliseridler ve pankreatit epizodları üzerinde orta düzeyde etki gözlenmiştir, ancak etki orta/uzun
vadede sürdürülmemiştir (enjeksiyondan bir yıl sonra başlangıç trigliserid düzeyine dönüş).
• Tedavi yanıtı hastalar arası heterojeniteye sahiptir
• Çalışma sırasında diyetle ilgili bilgi eksikliği vardır
• Post-hoc pankreatit insidans ve şiddet analizi, pankreatit üzerindeki etkisini belirlemeye yeterli
değildir.
• Sonuçların genellenebilirliğini zorlaştıran küçük örneklem büyüklüğü nedeniyle gerçek hayata
aktarılabilirlik tam olarak kanıtlanamaz.
Glybera® - Almanya
Alman Federal Ortak Komitesi (The German Federal Joint Committee - G-BA) Glybera®’ya "ölçülemeyen ek fayda" verdi.
Daha sonra konumlandırma, yalnızca hastanelere yönelik bir ürün olarak değiştirildi; bu nedenle hastaneler ve ödeyiciler
arasında doğrudan fiyat görüşmeleri yapılması gerekmektedir.
Klinik verilerin sınırlılıkları:
• “Pankreatit” sonucu, müdahale çalışmalarının etkinliğini değerlendirmek için post hoc olarak kullanıldı.Müdahale
çalışmalarında pankreatitin operasyonel hale getirilmemesi nedeniyle bu sonuç geçerli kabul edilmemektedir. Veri
incelemeleri, başlangıçta hastaneye yatmaya yol açmayanlar da dahil olmak üzere tüm pankreatitlerin kaydedilmesinin
planlandığını göstermektedir. Bunun yerine, yalnızca hastaneye yatışla ilişkili pankreatit olayları ve karın ağrısı dahil edildi, bu
da çalışma ilacından önceki ve sonraki olayların hafife alınmasını mümkün kıldı ve bu da sonucun geçerliliğini tehlikeye attı.
• Şilomikron değerlerindeki değişiklik, pankreatit için bir vekil parametre olarak doğrulanmamıştır.
Belirsizlikler:
• Hastalığın nadir olması ve iyileşme verilerinin olmaması: hedef popülasyon için endikasyonlar için yüksek güvensizliğe neden
olmuştur.
• Pankreatitin ne kadarının gerçekten şiddetli veya multipl pankreatit olduğu belirsizdi.
• Güvenlilik ve etkililiğe ilişkin yeterli veri yoktu; ilave faydanın nicelleştirilmesi mümkün değildi.
• Pankreatit sonuçları, karşılaştırmalı olmayan araştırmalar nedeniyle belirsiz ve taraflı olarak kabul edilmelidir.
• Hastaneye yatışlar sistematik olarak ayrı sonlanım noktaları olarak kaydedilmemiştir.
• Uzun süreli verilerde bir yıl sonra TG düşürücü etki hiç saptanamadı.
• Pankreatit olay sayısı eksiktir: sadece hastaneye yatışla ilişkili pankreatit olayları ve karın ağrısı dahil edildi.
Imlygic®
• Aralık 2015'te onaylandı
• Cerrahi sonrası rekürren melanomada; anrezektabl kutanöz,
subkutanöz ve nodal lezyonların lokal tedavisinde (kemik, beyin,
akciğer veya başka viseral uzak metastazı olmayan) (Evre IIIB, IIIC ve
IVM1a), yetişkinlerde endike gen tedavisi
• İlk doz sonrası en az 6 ay süreyle 2 haftada bir uygulama
• İngiltere ->35070€/yıl ; İsviçre -> 53506€/yıl; Almanya-> 28381€/yıl
EMA, 27.Kasım.2020
Imlygic® - İngiltere
• NICE, önce onaylamamıştır. Üreticiden daha fazla kanıt sağladıktan ve gizli bir indirim üzerinde
anlaştıktan sonra, sistemik immünoterapilerle tedavinin uygun olmadığı hastalar için Imlygic®
kullanımını onaylamıştır.
Klinik verilerin kısıtlılıkları
• GM-CSF çalışmasında kullanılan karşılaştırma ajanı, plaseboya eşdeğerdir ve pratikte
kullanılmamaktadır.
• Sınırlı körleme, iki koldaki geri çekme oranlarındaki farklılıklar ve doğrulanmamış birincil sonlanım
noktasının kullanılması nedeniyle çalışmada yanlılık potansiyeli vardı.
• Sadece bir alt grup için post-hoc analiz yapıldı.
• NICE perspektifinden doğru karşılaştıma ürünü : ipilimumab idi.
• İndirekt karşılaştırmada, ipilimumab çalışmalarındaki hasta özellikleriyle önemli farklılıklar vardı.
Ekonomik modeldeki kısıtlılıklar
• Ekonomik modelde uygun etkililik girdileri eksikti.
• Ipilimumab'a karşı ICER hesaplaması yapılamadı.
• Imlygic®, yalnızca sistemik immünoterapi tedavisinin uygun olmadığı hasta popülasyonunda maliyet
etkili olarak kabul edildi: 23.900 £ (dakarbazine karşı) 24.100 £ (en iyi destek tedaviye kıyasla).
Imlygic® - Almanya
• IQWiG, üretici dosyasının değerlendirmeye uygun hiçbir veri
içermediği sonucuna varmıştır.
• G-BA (Federal Komite), hastalar tarafından daha önce alınan tedaviye
dayalı üç karşılaştırma tedavisi tanımlamıştır. Bu karşılaştırma
tedavileri çalışmalarda kullanılmamıştır.
• SC GM-CSF’ye karşı yapılan klinik araştırma tasarımı, G-BA tarafından
tanımlanan üç alt grup için de uygun karşılaştırma tedavisi değildi:
• Tedavi-naif BRAF V600 mutant tümörlü yetişkinler,
• Tedavi-naif BRAF V600 vahşi tip tümörlü yetişkinler,
• Daha önce tedavi almış yetişkinler.
Luxturna®
• 22 Kasım 2018'de onaylanmıştır
• Doğrulanmış biallelik RPE65 mutasyonlarının neden olduğu kalıtsal
retina distrofisine bağlı görme kaybı olan ve yeterli canlı retina hücresine
sahip yetişkin ve pediatrik hastaların tedavisi için endike bir gen
tedavisidir.
• Hastalığın iki formu için “yetim ilaç” olarak belirlenmiştir
• Retinitis pigmentosa: 28 Temmuz 2015
• Leber'in konjenital amorozisi: 2 Nisan 2012
• Tek bir retinal enjeksiyon yoluyla retina hücrelerine fonksiyonel bir
RPE65 geni iletir, bu da gerekli enzim için üretim yolunu geri yükleyerek
hastanın ışığı algılama yeteneğini geliştirir.(ikinci göze 6 gün sonra)
uygulama. Öncesi 3 gün ve sonraki 14 güne dek immünsupresif tedavi ile
birlikte uygulanır.
EMA; 5. Ocak.2021
Shaberman. Human Gene Therapy.2017
Luxturna® - İngiltere
• Luxturna®, ultra yetim ilaçlar için HST tarafından değerlendirildi. Normal
süreden çok daha kısa zaman içinde (20 hafta) onaylandı.
• Klinik kanıtları, kısa sürede görmeyi iyileştirdiğini ve durumun daha da
kötüleşmesini engellediğini gösterdi.
• Uzun süreli klinik kanıt yoktu, ancak tedavi etkisinin muhtemelen onlarca
yıl sürmesi biyolojik olarak makuldü.
• Ekonomik modellemedeki bazı varsayımlar, özellikle fayda değerleri ve
tedavi etkisinin ne kadar sürdüğü konusunda belirsizdi.
• Belirsizliklere rağmen, Luxturna’nın önemli klinik faydalar sağlamasının
muhtemel olduğu düşünülmüştür.
• Luxturna için basit indirimli hasta erişim planı vardı.
Luxturna® - Fransa
• Luxturna®'nın yüksek klinik yararı ve terapötik stratejide önemli klinik
katma değeri olduğu kabul edilmiştir: anlamlı gerçek fayda ve IAB
seviyesi II.
• Beş yıl sonra yeniden değerlendirilecektir.
• Her iki gözün tedavisinden bir yıl sonra, çoklu parlaklık mobilite testi
(multi-luminance mobility Test - MLMT) ile değerlendirilen hastaların
fonksiyonel vizyonunu önemli ölçüde iyileştirmiştir.
• Tedaviye başlama kararı, multidisipliner bir ekip tarafından verilmeli ve
özellikle yeterli sayıda canlı hücre olduğunun belirlenmesi için bir dizi
teste dayanmalıdır.
Luxturna® - Almanya
G-BA tarafından önemli bir ek avantaj sağladığı düşünülmüştür.
Karar, temel olarak MLMT, FST ve perimetri üzerine istatistiksel olarak anlamlı, klinik ilişkili sonuçlar tarafından
yönlendirilir.
• İzle ve gör yöntemine göre Luxturna ile görme keskinliğinde istatistiksel anlamlı değişiklik gösterilememiştir.
• Fayda değerlendirmesinde yaşam kalitesi için uygun veri yoktur.
• Uzun süreli faydalar konusunda belirsizlik vardır.
Kısıtlılıklar:
• Sunulan iki çalışma tasarımı ve morbidite ve bunların tekrarlanabilirliği için kullanılan subjektif testlerle ilgili
belirsizlikler vardır. Mevcut çalışmalara dayanarak, olumlu etkilerin sürdürülebilirliği konusunda güvenilir
öngörü yapılamaz. Genel olarak, Neparvovec, izle-gör yöntemine göre anlamlı bir ek yararı olduğuna dair
ipucu vardır.
• Bu değerlendirme prosedürü bağlamında sunulan değerlendirmeler, özellikle hastayla ilgili tüm sonuçlara
ilişkin uzun süreli verilerin bulunmaması nedeniyle, Neparvovec için ilave yararın yeterli kesinlikte kesin bir
değerlendirmesine izin vermemektedir. Uzun süreli veriler olmadan gen tedavisinin olumlu etkisinin
sürdürülebilirliği değerlendirilemez. Luxturna tedavisinin uzun süreli etkileri, özellikle güvenlik profili ile ilgili
olarak, şu anda onay gereklilikleri çerçevesinde daha fazla araştırma gerekmektedir.
• Dosyadaki etkilerin sürdürülebilirliğini değerlendirmek için, sonuçlara ilişkin uzun süreli veriler yeniden
değerlendirilmek üzere sağlanmalıdır. G-BA, son değerlendirme için 31 Aralık 2021 tarihini uygun gördü.
Zynteglo®
• β-globin genini kodlayan otolog CD34+ hücreleri
• 29 Mayıs 2019'da onaylanmış bir gen tedavisidir.
• Yetim ilaç olarak sınıflandırıldı.
• Hematopoietik kök hücre (HSC) transplantasyonunun uygun olduğu
ancak insan lökosit antijeni (HLA)-uyumlu ilgili HSC donörü bulunmayan,
β0/β0 genotipine sahip olmayan düzenli transfüzyon ihtiyacı olan β-
talasemili (TDT) 12 yaş ve üzeri hastaların tedavisi için endikedir.
• Öncesinde kemoterapi uygulaması bulunan tek uygulama gen tedavisi
• 1,6 milyon € (AB’de 300bin €/yıl olarak etkinlik takibi ile 5 taksit ödeme)
• 18 Ağustos 2021’de şirket (Bluebird Bio) Avrupa faaliyetlerinden geri
çekileceğini açıkladı ve NICE Değerlendirmesi askıya alındı.
EMA 205979/2019
28.Ocak.2021
(Avrupa’da kök hücre nakli maliyeti 0,5-1,0 milyon € arasında)
Zynteglo®
....Kazanılan QALY başına 20.000 £'luk kabul edilebilir ICER'ın üzerinde olan bir teknolojinin NHS
kaynaklarının etkin kullanımı olarak kabul edilebilirliği ile ilgili kararlarda………..ICER için kesinlik derecesi
özellikle dikkate alınacaktır. ………
…………Betibeglogene autotemcel, NICE'ın kriterlerini karşılamadı ancak yenilikçi olarak kabul edildi, bu
nedenle kazanılan QALY başına 30.000 £'a yakın bir ICER kabul edilebilir olarak değerlendirildi. Kazanılan
QALY başına 30.000 £'luk kabul edilebilir ICER'ın üzerinde, teknoloji değerlendirme yöntemleri kılavuzu,
teknolojiyi NHS kaynaklarının etkin kullanımı olarak desteklemek için daha güçlü bir tanımlama
gerektiğini belirtmektedir. Betibeglogene autotemcel için kabul edilebilir ICER, kazanılan QALY başına
30.000 £ 'dan oldukça yüksekti ve uzun vadeli klinik etkililiğe ilişkin yüksek düzeyde belirsizlikle
ilişkilendirildi.
Bu nedenle komite betibeglogene autotemcel'i tavsiye edemedi.
NICE. Şubat 2021
ChondroCelect®
• Ekim 2009'da AB'de ilk onaylı ATMP olmuştur
• Femur kondilinde tek kıkırdak defekti olan erişkinlerde dizdeki kıkırdak hasarını onaran
doku mühendisliği ürünüdür.
• Fransa’da iki kez değerlendirilmiştir ve her iki sonuçta da geri ödeme için önerilmemiştir.
Klinik kriterler kullanılarak gösterilen etkinlik eksikliği, ciddi olmasa da mikrokırık
tekniğinden daha yaygın gözlenen yan etkiler ve potansiyel olarak bu büyük ameliyatın
yararını tehlikeye atabilecek ve hastaların rehabilitasyonuna olumsuz bir etkisi olabilecek
yan etkiler nedeniyle yetersiz gerçek bir yararı vardı.
• Ayrıca, teknik karmaşıklık iki kez hastaneye yatış gerektirir - biri kondrositleri toplamak
için artroskopi için, diğeri implantasyonları ve bir periosteal flep vasıtasıyla idameleri için
artrotomi içindir. Bu nedenle, Chondrocelect® için etkinlik/yan etki oranı net olarak
belirlenmemiştir
• İspanya’da onaylanmıştır.
Spherox®
• Spherox®, insan otolog matrisi ile ilişkili kondrositlerin sferoidlerini
içeren otolog bir tıbbi üründür.
• 10 cm2'ye kadar defekt boyutlarına sahip femoral kondil ve diz
patellasının (Uluslararası Kıkırdak Onarım Derneği [ICRS] derece III
veya IV) semptomatik eklem kıkırdak defektlerini onarmak için
yetişkinlerde eklem içi implantasyon ile uygulanan bir TEP'dir.
• 10 Temmuz 2017'de pazarlama izni verilmiştir.
Holoclar®
• Kök hücre içeren ex vivo genişletilmiş otolog insan kornea epitel hücreleri
olan Holoclar®, AB'de Şubat 2015'te onaylanmıştır.
• Kornea epitelindeki hasarlı hücreleri değiştirmek için gözde kullanılan, doku
mühendisliği ürünüdür.
• Gözlerde kimyasal yanıklar da dahil olmak üzere yanıkların neden olduğu
orta ila şiddetli limbal kök hücre eksikliği olan yetişkin hastalarda kullanılır
• 7 Kasım 2008'de yetim ilaç (EU/3/08/579) olarak belirlenmiştir.
• Holoclar® şartlı bir onaya sahiptir; bu, komitenin olumlu görüşünün henüz
kapsamlı olmasa da ilacın faydalarının risklerinden daha ağır bastığını
gösteren verilere dayandığı anlamına gelir. Daha ileri çalışmalar talep
edilmektedir; onay, tüm yükümlülükler yerine getirilene kadar yıllık olarak
yenilenir, ardından normal onay verilir.
MACI®
• MACI®, kıkırdak kusurlarının tedavisi için Haziran 2013'te onaylanmış,
doku mühendisliği ürünüdür.
• Matriks uygulanmış, karakterize edilmiş otolog kültürlü
kondrositlerden oluşur
Diğer faydalar – Hastanın değerleri
Diğer fayda veya dezavantajlar ve bağlamsal konular
• Kabul edilmiş bir protokol yok
• «Onaylanmış” veya “fikir birliği” yöntemleri yok
• Yaşlı ve engelliler için tedavilerin rölatif değeri olumsuz etkilenebilir
• İstenmeyen sonuçlar için zayıf kalibrasyon riskleri olması
 Çok kriterli karar analizi (MCDA)
Tek tek bileşenleri ağırlıklandırma yöntemleri değer yargılarının
güvenilirliğine katkı sağlayacak kadar sağlam değil ?
 Hastalık yükünün tespiti
Kurumlar arası uzlaşı yok. istenmeyen sonuçlar ve tercih edilen tedavilere ait
koşullar farklı olabilir
Diğer fayda veya dezavantajlar
Rakibi ile Karşılaştırıldığında:
Diğer fayda ve dezavantajlar
Maliyet-etkililik analizinde
kullanılan karşılaştırıldığı
alternatife göre bu özel
müdahale aşağıdaki "diğer
fayda veya dezavantajlar" dan
birini veya daha fazlasını
sunuyor mu?
Bu müdahale, hasta sonuçlarını önemli ölçüde düzeltecek ve karmaşıklığı azalacaktır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahale, ırk, etnik, cinsiyet, sosyoekonomik veya bölgesel kategorilerdeki önemli
sağlık eşitsizliklerini azaltacaktır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahale, bakıcının veya daha geniş olarak ailenin yükünü önemli ölçüde
azaltacaktır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahale, mevcut diğer tedavilerin başarısız olduğu birçok hastanın başarılı bir
şekilde tedavi edilmesini sağlayacak yeni bir etki veya yaklaşım mekanizması
sunmaktadır.
Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahalenin işbaşı yapmanın veya genel verimliliğin artırılmasında önemli bir
etkisi olacaktır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahalenin değerine ilişkin kararlarda önemli rol oynaması gereken başka
önemli faydalar veya dezavantajlar da vardır. Evet Hayır Belli Değil
Bağlamsal konular
• Hastalığın şiddeti
• Mevcut alternatif tedaviler
• Yakında mevcut olacak tedavi seçenekleri
• Etik, yasal, toplumsal öncelikler
Bağlamsal konular
Bağlamsal konular
Bu müdahalenin uzun vadeli parasal
değerini belirlemede aşağıdaki bağlamsal
konulardan önemli olan var mı?
Bu müdahale, yaşam uzunluğu ve/veya yaşam kalitesi yönünden özellikle
hastalık şiddeti yüksek kişilerin bakımı için tasarlanmıştır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahale, özellikle yaşam boyu hastalık yükünün yüksek olduğu kişilerin
bakımı için tasarlanmıştır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahale, bu hastalığa sahip hastalar için herhangi bir iyileşme sağlayan ilk
müdahaledir. Evet Hayır Belli Değil
Rakibi ile karşılaştırıldığında, bu müdahalenin uzun süreli ciddi yan etki riski
konusunda önemli bir belirsizlik vardır. Evet Hayır Belli Değil
Rakibi ile karşılaştırıldığında, bu müdahalenin uzun süreli faydalarının
büyüklüğü veya sürdürülebilirliği konusunda önemli bir belirsizlik vardır. Evet Hayır Belli Değil
Bu müdahalenin değerine ilişkin kararlarda önemli rol oynaması gereken ek
bağlamsal konular vardır. Evet Hayır Belli Değil
1 (Daha Düşük Değeri Gösterir) 2 (Orta) 3 (Daha Yüksek Değeri Gösterir)
Belirsizlik veya aşırı olumlu model varsayımları, temel-vaka
maliyet-etkililik tahminlerinin çok iyimser olması konusunda
anlamlı risk oluşturur
Belirsizlik veya aşırı olumlu model varsayımları, temel-
vaka maliyet-etkililik tahminlerinin çok kötümser
olması konusunda anlamlı risk oluşturur
Diğer aktif tedavilere çok benzer etki mekanizması Diğer aktif tedavilere göre yeni etki mekanizması
Aktif rakibe göre klinik çalışmalarda tahmin edilenden gerçek
dünyada daha düşük uyuma ve daha kötü sonuçlara yol açması
muhtemel uygulama mekanizması veya rejimin göreceli
karmaşıklığı
Aktif rakibe göre klinik çalışmalarda tahmin edilenden
gerçek dünyada çok daha yüksek uyum ve daha iyi
sonuçlara yol açması muhtemel uygulama mekanizması
veya rejimin göreceli basitliği
Rakibe göre işe dönüş ve/veya genel üretkenliği artırma üzerinde
önemli bir etkisi olmayacaktır.
Rakibe göre işe dönüş ve/veya genel üretkenliği artırma
üzerinde önemli bir etkisi olacaktır
Bu müdahale, daha önce dezavantajlı veya yetersiz hizmet alan bir
popülasyona farklı bir fayda sağlamayacaktır.
Bu müdahale daha önce dezavantajlı veya yetersiz
hizmet alan bir popülasyona farklı bir fayda
sağlayacaktır.
Bu tedavi olmadan mutlak QALY eksikliğiyle ölçülen düşük sağlık
kaybı
Bu tedavi olmadan mutlak QALY eksikliğiyle ölçülen
önemli sağlık kaybı
Bu tedavi olmadan orantılı QALY eksikliğiyle ölçülen düşük sağlık
kaybı
Bu tedavi olmadan orantılı QALY eksikliğiyle ölçülen
önemli sağlık kaybı
Rakibe göre hastalığın aile ve bakıcılar üzerindeki olumsuz etkisini
önemli ölçüde azaltmayacak
Rakibe göre hastalığın aile ve bakıcılar üzerindeki
olumsuz etkisini önemli ölçüde azaltacaktır.
Müdahale, risk ve faydaların farklı dengesi veya zamanlaması olan
bir seçenek sunması nedeniyle hastalara özel bir avantaj sağlamaz.
Müdahale, risk ve faydaların farklı dengesi veya
zamanlaması olan bir seçenek sunması nedeniyle
hastalara özel avantajlar sağlar.
Diğer Diğer

Más contenido relacionado

Similar a Rejeneratif tıp - İleri tıbbi tedavi ürünleri - Değer ve maliyet-etkililik

Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
Prof. Dr. Halit Hami Öz
 
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik HastaliklarEmre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
Cenk Tezcan
 
Mustafa ozmen turk mia sunum
Mustafa ozmen   turk mia sunumMustafa ozmen   turk mia sunum
Mustafa ozmen turk mia sunum
Cenk Tezcan
 
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
Prof. Dr. Halit Hami Öz
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
guest3b989a
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
guest3b989a
 

Similar a Rejeneratif tıp - İleri tıbbi tedavi ürünleri - Değer ve maliyet-etkililik (19)

Alternative health services alternative purchase is it possible huseyn kilica...
Alternative health services alternative purchase is it possible huseyn kilica...Alternative health services alternative purchase is it possible huseyn kilica...
Alternative health services alternative purchase is it possible huseyn kilica...
 
Ab kullanımında maliyet analizi
Ab kullanımında maliyet analizi  Ab kullanımında maliyet analizi
Ab kullanımında maliyet analizi
 
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 09-ölçüleri̇n oluşturulmasi-prof.dr...
 
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik HastaliklarEmre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
Emre Tavsancil Teletip ve Kronik Hastaliklar
 
New microsoft power point presentation
New microsoft power point presentationNew microsoft power point presentation
New microsoft power point presentation
 
Mevcut tm bilgiler bu Blm 5 Faaliyete Dayal Maliyetle.pdf
Mevcut tm bilgiler bu  Blm 5  Faaliyete Dayal Maliyetle.pdfMevcut tm bilgiler bu  Blm 5  Faaliyete Dayal Maliyetle.pdf
Mevcut tm bilgiler bu Blm 5 Faaliyete Dayal Maliyetle.pdf
 
4 slayt
4 slayt4 slayt
4 slayt
 
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfurolojiBotulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
 
Mustafa ozmen turk mia sunum
Mustafa ozmen   turk mia sunumMustafa ozmen   turk mia sunum
Mustafa ozmen turk mia sunum
 
Saglik bilisim zirvesi_2015_serkan_turkeli
Saglik bilisim zirvesi_2015_serkan_turkeliSaglik bilisim zirvesi_2015_serkan_turkeli
Saglik bilisim zirvesi_2015_serkan_turkeli
 
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
Sağlık kurumlarında kalite yönetimi unite 10-sağlik hi̇zmetleri̇ kali̇tesi̇ni...
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
 
Salon 2 15 kasim 09.30 10.30 çi̇ğdem özdemi̇r
Salon 2 15 kasim 09.30 10.30 çi̇ğdem özdemi̇rSalon 2 15 kasim 09.30 10.30 çi̇ğdem özdemi̇r
Salon 2 15 kasim 09.30 10.30 çi̇ğdem özdemi̇r
 
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kEri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
 
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
 
Esgaz PR Kampanyası
Esgaz PR KampanyasıEsgaz PR Kampanyası
Esgaz PR Kampanyası
 
Sağlık Bilgi Teknolojilerinin Sağlık Hizmetlerinin Kalite ve Maliyetine Etkileri
Sağlık Bilgi Teknolojilerinin Sağlık Hizmetlerinin Kalite ve Maliyetine EtkileriSağlık Bilgi Teknolojilerinin Sağlık Hizmetlerinin Kalite ve Maliyetine Etkileri
Sağlık Bilgi Teknolojilerinin Sağlık Hizmetlerinin Kalite ve Maliyetine Etkileri
 
KanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıPKanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıP
 

Más de rgnksz

Más de rgnksz (14)

Tıbbi Terminoloji 13 - Duyu Sistemi - Göz/Kulak/Deri Terimleri
Tıbbi Terminoloji 13 - Duyu Sistemi - Göz/Kulak/Deri TerimleriTıbbi Terminoloji 13 - Duyu Sistemi - Göz/Kulak/Deri Terimleri
Tıbbi Terminoloji 13 - Duyu Sistemi - Göz/Kulak/Deri Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 12 - Kas ve İskelet Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 12 - Kas ve İskelet Sistemi TerimleriTıbbi Terminoloji 12 - Kas ve İskelet Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 12 - Kas ve İskelet Sistemi Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji Terimleri
Tıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji TerimleriTıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji Terimleri
Tıbbi Terminoloji 11 - Nöroloji Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 10 - Endokrin Sistem ve Metabolizma Terimleri
Tıbbi Terminoloji 10 - Endokrin Sistem ve Metabolizma TerimleriTıbbi Terminoloji 10 - Endokrin Sistem ve Metabolizma Terimleri
Tıbbi Terminoloji 10 - Endokrin Sistem ve Metabolizma Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 9 - Erkek ve Kadın Üreme Sistemleri Terimleri
Tıbbi Terminoloji 9 - Erkek ve Kadın Üreme Sistemleri TerimleriTıbbi Terminoloji 9 - Erkek ve Kadın Üreme Sistemleri Terimleri
Tıbbi Terminoloji 9 - Erkek ve Kadın Üreme Sistemleri Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 8 - Sindirim ve Üriner Sistem Terimleri
Tıbbi Terminoloji 8 - Sindirim ve Üriner Sistem TerimleriTıbbi Terminoloji 8 - Sindirim ve Üriner Sistem Terimleri
Tıbbi Terminoloji 8 - Sindirim ve Üriner Sistem Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 7 - Kan ve İmmün Sistem Terimleri
Tıbbi Terminoloji 7 - Kan ve İmmün Sistem TerimleriTıbbi Terminoloji 7 - Kan ve İmmün Sistem Terimleri
Tıbbi Terminoloji 7 - Kan ve İmmün Sistem Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 6 - Solunum Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 6 - Solunum Sistemi TerimleriTıbbi Terminoloji 6 - Solunum Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 6 - Solunum Sistemi Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 5 - Kalp ve Dolaşım Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 5 - Kalp ve Dolaşım Sistemi TerimleriTıbbi Terminoloji 5 - Kalp ve Dolaşım Sistemi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 5 - Kalp ve Dolaşım Sistemi Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 4 - İlaçlar ve Terimler
Tıbbi Terminoloji 4 - İlaçlar ve TerimlerTıbbi Terminoloji 4 - İlaçlar ve Terimler
Tıbbi Terminoloji 4 - İlaçlar ve Terimler
 
Tıbbi Terminoloji 3 - Hastalık/Tanı/Tedavi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 3 - Hastalık/Tanı/Tedavi TerimleriTıbbi Terminoloji 3 - Hastalık/Tanı/Tedavi Terimleri
Tıbbi Terminoloji 3 - Hastalık/Tanı/Tedavi Terimleri
 
Tıbbi Terminoloji 2 - Hücre/Dokular/Organlar/Vücut Yapısı
Tıbbi Terminoloji 2 - Hücre/Dokular/Organlar/Vücut YapısıTıbbi Terminoloji 2 - Hücre/Dokular/Organlar/Vücut Yapısı
Tıbbi Terminoloji 2 - Hücre/Dokular/Organlar/Vücut Yapısı
 
Tıbbi Terminoloji 1 - Kökler/Önekler/Sonekler/Homonimler/Eponimler
Tıbbi Terminoloji 1 - Kökler/Önekler/Sonekler/Homonimler/EponimlerTıbbi Terminoloji 1 - Kökler/Önekler/Sonekler/Homonimler/Eponimler
Tıbbi Terminoloji 1 - Kökler/Önekler/Sonekler/Homonimler/Eponimler
 
Giyilebilir Sağlık Teknolojileri - Wearable Health Technologies
Giyilebilir Sağlık Teknolojileri - Wearable Health TechnologiesGiyilebilir Sağlık Teknolojileri - Wearable Health Technologies
Giyilebilir Sağlık Teknolojileri - Wearable Health Technologies
 

Rejeneratif tıp - İleri tıbbi tedavi ürünleri - Değer ve maliyet-etkililik

  • 1. Rejeneratif tıp -İleri tıbbi tedavi ürünleri Değer ve maliyet-etkililik Prof.Dr.Ergün Öksüz Uluslararası Biyoteknoloji Kongresi 9.Eylül.2021
  • 2. Maliyet Etkisi Sağlık ekonomisi: Sağlık ekonomisi A tedavisini B tedavisiyle karşılaştırır; X önerisini oluşturur. Maliyet etkisi: X önerisinin uygulanmasının hedef nüfustaki etkisini tahmin eder. Maliyet etkisi = en iyi bakım maliyeti - mevcut bakımın daha düşük maliyeti Bu; ek bir maliyet (+), bir tasarruf (-) veya maliyete duyarsız olabilir fakat kaynakların yeniden yönlendirilmesini içerir
  • 3. Farmakoekonomi - Analiz Tipleri • Farmakoekonomi - > Sağlık teknolojileri için harcanan para karşılığında elde edilen değeri belirler. • Maliyet-minimizasyon analizi (Cost-minimization analysis -CMA) • Sonuçların eşdeğer olduğu varsayılarak maliyet hesaplanır. • Maliyet–sonuç (cost-consequence analysis - CCA) olarak sunulabilir. • Maliyet-kazanç analizi (Cost-benefit analysis - CBA) • Faydayı parasal birimlerle ölçer. • Değer biçilmesi güçtür; örn, bir yaşam. • Maliyet-etkililik analizi (Cost-effectiveness analysis - CEA) • Maliyet-fayda analizi (Cost-utility analysis - CUA) • Etkililik ölçümüne kalite bakımından ayarlanmış yaşam yıllarını dahil eder.
  • 4. Artırımlı Maliyet Etkililik Oranı (ICER) Ekstra başarılı sonuç alınması 500$’a değer olarak kabul edilirse ilaç formülere eklenir.
  • 5. • ICER pozitif ve Kadran I’de olduğunda ilgili müdahalenin karşılaştırılan standarttan hem daha etkili hem de daha pahalı olduğuna işaret eder. • Ancak, müdahalenin daha maliyet etkili olup olmadığına yani, eklenen faydanın eklenen maliyete değer olup olmadığına yanıt vermez.
  • 6. Artırımlı maliyet etkililik oranı – Eşik değer • Maliyet etkililik için eşik aralık ne olmalıdır ? • Dünya Bankası -> ABD için eşik değer $57bin ila $171bin • ABD Kardiyoloji Derneği -> $ 50bin - $150bin / QALY • Sosyal ödeme istekliliği - > DSÖ önerisi : 1-3 kat kişi başı GSYİH • Bireysel ödeme istekliliği - > maaşın iki katı • Avrupa/Latin Amerika -> $24bin Karlsberg Schaffer ve ark., 2016 Woods ve ark., 2016 Bertram ve ark., 2016 WHO Dünya Bankası ACC/AHA Statement
  • 7.
  • 8. Eşik Değer – WHO-Choice • QALY başı maliyet için DSÖ, kişi başına Gayrisafi Yurtiçi Hasılanın (GSYH) eşik değer olarak alınabileceğini ve bir alternatifin maliyet- etkili olup olmadığının bu şekilde belirlenebileceğini önerir. • ICER kişi başına GSYH’dan düşük ise maliyet etkililiği yüksek • ICER kişi başına GSYH’nın 1-3 katı ise maliyet etkili • ICER kişi başına GSYH’nın 3 katından fazla ise maliyet etkili değil. http://www.who.int/choice/costs/CER_thresholds
  • 9. «Doğru Eşik» Önemi • Eşik çok yüksek olursa daha maliyet etkili müdahaleler sağlık hizmetinden çıkarılacaktır. • Eşik çok düşük olursa; daha az maliyet etkili stratejilerin finanse edilmesine devam edilecek ve hastalara maliyet etkili tedaviler verilmeyecektir.
  • 10. ABD’de yapılan Maliyet-Fayda Çalışmalarında Araştırıcılar Tarafından Kullanılan Eşik Değerler Eşik Değer 1990-1999 Analizleri (N=207) 2000-2009 Analizleri (N=851) 2010-2012 Analizleri (N=444) QALY Başı $50.000 %19,3 %36,6 %36,9 QALY Başı $100.000 %6,3 %7,8 %16,9 QALY Başı $50.000 ve $100.000 her ikisi de %3,9 %19,9 %23,7 Diğer değerler %18,4 %10,6 %7,4 Eşik değer verilmemiş %51,9 %25,1 %15,3 Tufys Medical Center Cost-Effectiveness Analysis Registry (cearegistry.org) Neumann PJ, Cohen JT, Weinstein MC. Updating cost-effectiveness--the curious resilience of the $50,000-per-QALY threshold. N Engl J Med. 2014 Aug 28;371(9):796-7.
  • 12. Kanıt ve Eşik değerin farklı olması gereken durumlar • Nadir hastalıklar • Tanı testlerine ait değerlendirmeler • Tıbbi cihaz değerlendirmeleri • Sağlık hizmet sunum sistemi üzerine müdahaleler • Birinci basamakta sunulan sağlık hizmetleri • Bağımlılık tedavileri • Palyatif bakım hizmetleri
  • 13. İleri tıbbi tedavi ürünleri (ATMP) • Gen Tedavisi Tıbbi Ürünleri (GTMP) • Somatik Hücre Tedavisi Tıbbi Ürünleri (sCTMP) • Doku Mühendisliği Ürünleri (TEP) • Kombine İleri Tedavi Tıbbi Ürünleri (CATP) EMA/CAT/600280/2010 rev.1 21.Mayıs.2015
  • 14. İlaç geliştirme maliyeti • Bir ilaç geliştirmek için ortalama 10 yıl gerekiyor • Ortalama 2,6 milyar dolar gerekiyor • Geliştirilen ilaçların %14’ü FDA onayı alıyor • Üreticiler için başarılı olan «birkaç ilaç» önemli güvence kaynağı • Yatırımların karşılanması • Gelecekteki araştırmaların finansmanı Dimasi ve ark. 2016 MIT Cambridge, MA, 2018 Fortune, 2020
  • 15. Yıllara göre FDA Rejeneratif Tıp İleri Tedavi Ürünleri Başvuru Sonuçları Kaynak: FDA Websitesi 30.Haz.2021
  • 16. ATMP Özellikleri • ATMP’ler geleneksel ilaçlardan farklı özelliklere sahiptir • Çoğu kişiye özeldir, kişiye özel yapılır. • Çoğu bir kez uygulanır (AB’de 11/14) ve uzun süreli faydalar sağlar. • Semptomatik tedavilerin aksine, hastalığa neden olan durumu düzeltmeyi, hastalığın eradikasyonunu sağlamayı veya hastalığın ilerlemesini durdurmayı amaçlar • Kronik hastalıklardaki geleneksel tedavilerin etkileri uygulama durduğunda ortadan kalkar. • Yüksek maliyete sahip teknolojilerdir.
  • 17. ATMP’ler ve ‘Değer’ Hastalar için: • Karşılanmamış ihtiyaçlar • Hastalıkların iyileştirilmesi ve ölümün önlenmesi • Görme kaybının önlenmesi • SMA • Kardiyovasküler hastalıklar • Hastalık progresyonunun önlenmesi • Yaşam kalitesi • Ömür boyu kullanılması gereken tedavilere ihtiyaç olmaması Toplumsal: • Maliyet tasarrufu • Hastalık yükünün azaltılması • Tıp paradigmasının değişmesi (semptomları önlemek yerine nedeni ortadan kaldırmak) • Yaşlanma sürecinin yavaşlatılması
  • 18. • Fiyat (cost); ödediğimiz, değer (value) ise satın aldığımızdır. • Aldığımız şeylerin ederi kadar bedeli olmasını bekleriz • Fiyat, değeri ne kadar temsil ediyor ? • Değer, maddi bir kavram olmanın haricinde soyut boyutu da kapsar. • Değer, «sonuca dayalı» ödemeyi ifade eder. • Bu terim, “ekonomik verimlilik” veya net kazanca eşdeğerdir. • Sihirli soru -> Neden ? Değer (value) Porter&Teiberg, 2006 Conrad, 2016
  • 19. Değere Dayalı Sağlıkta Çerçeve • Tüm hastalar için yüksek değerli sağlık hizmetine sürdürülebilir erişim kararlarında değerlendirilmesi gereken bileşenler
  • 20. Değerin Dört Boyutu 1. Karşılaştırmalı klinik etkililik 2. Artırımlı maliyet etkililik 3. Diğer fayda ve dezavantajlar 4. Bağlamsal değerlendirmeler
  • 21. Değer Çerçevesi Kavramsal Yapısı (ICER,ABD,2017-2023)
  • 22.
  • 23. ATMP’lerin 5 Avrupa Ülkesinde Geri Ödemesi (2020)
  • 24. Strimvelis® • 26 Ağustos 2005'te yetim tıbbi ürün olarak belirlenmiştir. • 2016 yılında onaylanmıştır. • Adenozin deaminaz (ADA) eksikliğine bağlı ciddi kombine immün yetmezliği olan (ADA-SCID) , uygun HLA uyumlu donörü bulunmayan hastaların tedavisi için endike gen tedavisidir. • İnsan ADA cDNA dizisini kodlayan bir retroviral vektör ile transdükte edilmiş CD34+ hücrelerini içeren otolog CD34+ ile zenginleştirilmiş hücre fraksiyonundan oluşur.
  • 25. Strimvelis® - İngiltere • NICE tarafından önerilmiştir; yüksek uzmanlaşmış teknoloji yolu (highly specialized technologies route -HST) kriterlerine göre değerlendirilmiştir. • HST’nin nadir hastalıklar için 100.000 £ tavan eşiğini ilk kez kullandığı tedavi olmuştur. • Strimvelis®'in maliyeti yüksek olarak kabul edilmiştir (594.000 €) ve kanıtlarında bazı belirsizlikler vardır. • Strimvelis®'in son derece uzmanlaşmış bir hizmet bağlamında paranın karşılığını veren bir maliyetle ultra-yetim ADA-SCID’li hastalarda (2bin hasta/Avrupa) önemli faydalar sağlayacağı düşünülmüştür.
  • 26. Strimvelis® - İngiltere ADA-SCID karşılanmamış ihtiyaçlar • Uygun donörü olmayan hasta sayısı yıllık 2’dir (İngiltere için) • ADA-SCID hastalarının uygun donörü yoksa bu hastalarda alternatif kök hücre tedavileri gerekmektedir. (hastaların %75’i) • Alternatif HSCT sonrası %59’a kadar çıkan bir mortalite hızı söz konusudur Klinik çalışması • Tedavi sonrası müdahalesiz sağkalım %82, toplam sağkalım %100 • Strimvelis artırımlı etkililiği 14 - 19 QALY kazancı sağlamıştır. Bunun %83’ünü uzun süreli sağkalım sağlamıştır. • 594.000€ ile 14-19 QALY kazanılmaktadır. Karar basittir (ICER 25K-35K £) • 594.000 € ile tedavi edilecek 2/yıl hastanın bütçe etkisi de anlamlı değildir.
  • 27. Spinraza® & Zolgensma® ABD ICER Enstitüsü • Adil fiyat çağrısı «Spinraza ve Zolgensma, SMA'lı çocukların ve ailelerinin yaşamlarını önemli ölçüde iyileştiriyor… mevcut fiyatları, maliyet etkililik için eşikleri çok aşıyor.» • Spinraza® ilk yıl maliyeti 750.000 $ ve sonraki yıllar 375.000 $ • QALY başı 100.000-150.000$'lık maliyet-etkililik eşiklerine ulaşmak için, Spinraza'nın presemptomatik SMA'lı hastalar için fiyatının tedavinin ilk yılı için 72.000-130.000$ arasında olması ve sonraki yıllar için 36.000-65.000$ arasında olması gerekir. • Kazanılan Yaşam Yılı (LYG) başına 100.000-150.000$'lık alternatif eşiklere ulaşmak için, Spinraza'nın fiyatının ilk yıl boyunca 83.000-145.000$ ve birbirini izleyen her yıl için 41.000- 72.000$ arasında olması gerekir.
  • 28. Spinraza ® & Zolgensma® ABD ICER Enstitüsü • Zolgensma maliyeti 2,1M $ • QALY başı 100.000-150.000$'lık maliyet-etkililik eşiklerine ulaşmak için, Zolgensma’nın Tip I SMA'lı hastalar için fiyatının 310.000 – 900.000 $ arasında olması gerekir. • Kazanılan Yaşam Yılı (LYG) başına 100.000-150.000$'lık alternatif eşiklere ulaşmak için, Zolgensma’nın Tip I SMA'lı hastalar için fiyatının 710.000 – 1.500.000 $ arasında olması gerekir.
  • 29. CAR-T tedavileri - ICER (ABD) • ICER, Kymriah® ve Yescarta®'nın KT ile karşılaştırmalı klinik etkinliğini ve değerini iki endikasyonda değerlendirmiştir: • Çocuklarda ve genç yetişkinlerde B hücreli ALL • Yetişkinlerde agresif B hücreli lenfoma (hem refrakter hem de iki veya daha fazla relapsta). • Tek kollu tasarım, çalışmalarda az sayıda hasta ve uzun süreli klinik etkililik için belirsizliğe neden olan kısa medyan takip süresi gibi bazı kısıtlılıklar mevcuttu. • Kymriah® ve Yescarta® B-hücre ALL'de 667.000 $ ve DLBCL'de 617.000 $ ile maliyet etkili olarak belirlendi. Kymriah • Kazanılan indirimli yaşam yılları (LY'ler) 10.34 ve QALY 9.28 olarak hesaplandı. • Kymriah®, klofarabin (337.000 $'lık toplam maliyet, 2.43 LY ve 2.10 QALY) ile karşılaştırıldı; • Klofarabine karşı Kymriah için ICER, kazanılan LY başına 42.000$ ve QALY başına 46.000$ hesaplandı. Yescarta • Analiz 7,35 LY ve 5,87 QALY hesapladı. • SCHOLAR-1 çalışmasında kullanılan kemoimmünoterapi rejimleriyle (R-DHAP [rituksimab, deksametazon, yüksek doz ara-C sitarabin, Platinol]) (maliyeti 155.000 $, LY'si 3.23 ve QALY'si 2.48) karşılaştırıldı. • Yescarta®'nın ICER değeri, LY başına 112.000$ ve QALY başına 136.000$'dı.
  • 30. CAR-T tedavileri – Medicare&Medicaid (ABD) • CMS, Mayıs 2018'de CAR-T için ulusal bir Medicare kapsam analizine başlamıştır. • CMS, CAR T-hücre tedavisi için Kanıt Geliştirmeli Kapsama'yı önermektedir. • Önerilen karar, hasta erişimini iyileştirmek ve uygun kanıt üretimini sağlamak için CMS'nin yenilikçi yeni kanser tedavisini kapsamasında ülke çapında tutarlılık sağlayacaktır. • Ulusal Kapsam Belirleme, hastaların tedaviden sonra en az iki yıl boyunca izlendiği CMS onaylı bir kayıt veya klinik çalışmada sunulduğunda, Medicare, CAR-T'yi ulusal düzeyde kapsamaya alacaktır. • İki yıl sonra, kayıtlardan ve çalışmalardan elde edilen kanıtlar, CMS'nin CAR T-hücre tedavisinden yararlanan hasta tiplerini belirlemesine yardımcı olacak ve Medicare'in karar vermesini sağlayacaktır.
  • 31. Yescarta® • DLBCL için 16 Aralık 2014'te ve PMBCL için 9 Ekim 2015'te “yetim ilaç” olarak belirlenmiş otolog T hücre immünoterapisidir • Onaylanmış ikinci CAR-T hücre tedavisidir • Hastanın kendi T hücreleri ex vivo genetik olarak değiştirilir. Anti-CD19 CAR-pozitif canlı T hücreleri hastaya geri verilir, • Yescarta®, iki veya daha fazla sistemik tedavi sırası sonrası, relaps veya refrakter diffüz büyük B hücreli lenfoma (DLBCL) ve primer mediastinal büyük B hücreli lenfoma (PMBCL) olan yetişkin hastaların tedavisinde endikedir. • Fransa’da 327.000 € ve ABD’de 373.000 €
  • 32. Yescarta® - İngiltere • CDF içinde kullanılması, yalnızca yönetilen erişim anlaşmasındaki koşullara uyulması şartıyla önerilmiştir. • Küçük, tek kollu bir çalışmadan elde edilen kanıtlar, klinik olarak anlamlı OS ve PFS’ye sahip olduğunu göstermiştir. • Hasta takibi kısıtlı olduğu için Yescarta ile salvaj KT’yi karşılaştıran direkt veri yoktur. Kesin yararı bilinmemektedir. Ayrıca yan etkileri tedavi etmenin maliyetlerini belirlemek için de yeterli kanıt yoktur. • PFS, OS ve immünoglobulin kullanımı hakkında daha fazla veri toplanması, kanıtlardaki belirsizliği azaltmak için önerilmiştir. • NICE’ın, yaşamın sonunda yaşamı uzatan tedavi (EOL) kriterlerini karşılamıştır.
  • 33. Yescarta® - Fransa • TC, Yescarta®’yı önermiştir • Sunulan verilerin Yescarta'nın genel yanıt (ITT popülasyonunun yaklaşık %50'si) ve tıbbi olarak karşılanmamış yüksek ihtiyaçları olan hastalıklarda OS üzerindeki kısa vadeli etkinliğini kanıtladığını düşünülmüştür. • Etki büyüklüğü ve uzun süreli etkinlik konusunda belirsizlikler vardır. • Kısa sürede önemli toksisiteye sahiptir ve uzun süreli güvenliği belirsizdir. • Fransız hasta kayıtlarından elde edilen gerçek dünya verisine dayalı olarak yıllık olarak değerlendirilecektir.
  • 34. Yescarta® - Almanya • G-BA, Yetim ilaç olarak kabul etmiştir. Genel G-BA derecesi, ölçülemeyen ek faydadır. • Temel tek kollu Faz I/II çalışması ZUMA-1’in mortalite verilerinden ve retrospektif SCHOLAR-1 çalışmasıyla indirekt karşılaştırmadan ölçülemeyen bir ek fayda sağlar. • İleri evre ve hastalığın daha sonraki seyrinin kötü prognozu nedeniyle, genel değerlendirmede OS için karşılaştırmalı sonuçlara yüksek ağırlık verilmiştir. OS üzerindeki etkinin geçerli bir ölçümü mümkün değildir. • ZUMA-1 çalışmasının tek kollu çalışma tasarımı, morbidite ve yan etkilerin diğer sonlanım noktalarının karşılaştırmalı değerlendirmesine izin vermez. • ZUMA-1 çalışmasında hastaların yaşam kalitesi değerlendirilmemiştir. • Hasta popülasyonu 440-700 olarak verilmektedir. • 15 Mayıs 2022 tarihine kadar güncelleme beklenmektedir.
  • 35. Kymriah® • Yetim ilaç olarak onaylanmış immunosellüler tedavi; • 29 Nisan 2014'te B-hücre ALL için • 14 Ekim 2016'da DLBCL için • 23 Ağustos 2018'de AB'de onaylanmıştır. Endikasyonlar: • Dirençli, post-transplant relapsta veya ikinci veya daha sonraki relapsta B hücreli akut lenfoblastik lösemili (ALL) 25 yaşına kadar pediyatrik ve genç yetişkin hastalar • İki veya daha fazla sistemik tedavi sırasından sonra nüksetmiş veya refrakter diffüz büyük B hücreli lenfoma (DLBCL) olan yetişkin hastalar • İngiltere’de 282.000 £ / Fransa’da 297.666 € / ABD’de 475.000 $
  • 36. Kymriah® - Almanya / DLBCL • Şirket, tek kollu Faz II çalışması JULIET çalışma sonuçları ve çeşitli kontrol çalışmalarıyla düzeltilmemiş indirekt karşılaştırmalar sunmuştur. • Bu çalışmalar; fayda değerlendirmesi için kullanılamaz: çalışma metodolojisi ve çalışma özellikleri bilgileri eksiktir. • JULIET çalışması için veri eksikliği vardır. Çalışmanın yürütülmesi hakkında bilgi eksikliği vardır. • Fayda değerlendirmesi için kullanılabilecek 8 Mart 2017 kesme verileri, çok kısa medyan takip süresi ve eksik hasta alımı nedeniyle büyük belirsizliğe sahiptir. ITT popülasyonu için genel bir sağkalım analizi yoktur. • Lökaferez, ürünün kullanıma sunulmasına kadar geçen bekleme süresi ve sıklıkla ilişkili olarak köprü kemoterapisinin yanı sıra lenfosit-deplesyon kemoterapisinin uygulanması, Kymriah ile tedavinin doğal bileşenleridir. Bu bileşenlerin klinik olarak Kymriah hastalarına etkisi, ancak ITT popülasyonu dikkate alınarak yeterince haritalanabilir. Genel olarak, veri eksikliğinden dolayı ek fayda kapsamı hakkında güvenilir bir sonuç elde edilemez. • JULIET çalışmasından elde edilen yetersiz veriler ve indirekt karşılaştırma için kullanılan çalışmaların karşılaştırılabilirliği ile ilgili belirsizlikler nedeniyle ek faydanın kapsamı hakkında şu anda yeterince geçerli sonuçlar çıkarılamaz. • Genel olarak, yalnızca yasal bir bakış açısıyla nicelleştirilemez bir ek fayda bulunur.
  • 37. Kymriah® - Almanya / ALL • Şirket, tek kollu Faz II çalışmaları ELIANA ve ENSIGN'ın çalışma sonuçlarını, tek kollu Faz I/II çalışması PEDICAR'ı ve çeşitli kontrol çalışmalarıyla düzeltilmemiş indirekt karşılaştırmaları sunmuştur. • PEDICAR çalışmasında, çalışma sonuçlarında yanlılık riski göz ardı edilemez. • ELIANA ve destekleyici tek kollu ENSIGN çalışması için veriler yetersizdir. Fayda değerlendirmesi için kullanılabilecek veri kesmeleri ile ilgili olarak, çok kısa medyan takip süresi ve eksik hasta alımı nedeniyle veriler önemli ölçüde belirsizliğe tabidir. • ITT popülasyon veri kesintileri için hiçbir hasta özelliği ve genel sağkalım değerlendirmesi mevcut değildir. • Genel olarak, veri eksikliğinden dolayı ek faydanın kapsamı hakkında güvenilir bir sonuca varılamaz. • Ek fayda hakkında şu anda yeterince geçerli sonuçlar elde edilememektedir. • Genel görünümde, nicelleştirilemez bir ek fayda, yalnızca yasal bir bakış açısıyla belirlenir.
  • 38. Kymriah® - Fransa • TC, Fransa'da geri ödeme için ikinci CAR-T hücresi olan Kymriah®'ı tavsiye etti. • Gerçek fayda, her iki endikasyon için de önemliydi ve IAB, ALL için III ve DLBCL için IV idi. ALL • Etkinlik verileri, medyan 9 aylık takip sonrası hastaların %40'ında 3 ay sonra (ITT popülasyonunun yaklaşık %67'si) önemli remisyon olduğunu göstermiştir. • Uzun süreli etkinlik konusundaki belirsizliğe ek olarak, standart tedaviye karşı direkt karşılaştırma eksikliği nedeniyle etki büyüklüğü hakkında yüksek bir belirsizlik vardır. • Kısa süredeki toksisite önemlidir ve uzun süreli güvenlikle ilgili veri yoktur. DLBCL • Etkinlik verileri, kısa sürede tam yanıt (ITT popülasyonunda %24) ve medyan 7 aylık takip ile genel sağkalım üzerinde sınırlı etkinlik göstermiştir. Standart tedaviye karşı direkt karşılaştırma yapılmaması ve uzun süreli etkinlik verilerinin olmaması nedeniyle etki büyüklüğü konusunda belirsizlik vardır. • Kısa süreli toksisite önemlidir ve uzun süreli güvenlikle ilgili veri yoktur. Yescarta® gibi, Kymriah® da uzun süreli klinik verilere ve Fransız hasta kayıtlarına dayalı gerçek dünya kanıtları ile şeffaflık komitesi tarafından yıllık olarak değerlendirilecektir.
  • 39. Kymriah® - İngiltere ALL • CDF dahilinde, yalnızca hasta erişim şemasındaki koşullara (gizli indirim) uyulması halinde kullanılması önerilmiştir. • Etkinliğe ait kanıtlar belirsizdi ve yan etkilerin tedavi maliyetlerini ve hastaların daha sonra bir kök hücre nakline ihtiyaç duyup duymayacağını belirlemeye yönelik kanıtlar yetersizdi. • OS, sonraki kök hücre nakli oranları ve immünoglobulin kullanımı hakkında daha fazla veri toplamak, klinik ve maliyet etkililik kanıtlarındaki belirsizliği azaltacaktır. Bu nedenle, bu verilerin gerçek dünyada toplanması için CDF'de kullanılması önerilmiştir. DLBCL • Benzer şekilde, Şubat 2019'da NICE, relaps/refrakter DLBCL'li yetişkinler için Kymriah®'ın CDF aracılığıyla finanse edilmesini önermiştir.
  • 40. Provenge® • Provenge®, Eylül 2013'te onaylanan ilk somatik hücre tedavisi ürünüdür. • PAP-GM-CSF (sipuleucel-T) ile aktive edilmiş otolog periferik kan mononükleer hücreleri içerir. • Klinik olarak kemoterapinin henüz endike olmadığı asemptomatik veya minimal semptomatik metastatik kastrasyon-rezistan prostat kanseri (mCRPC) tedavisi için endike bir immünoterapidir. • Almanya’da 24.951 € / ABD’de 49.775 €
  • 41. Provenge® - ABD • Mayıs 2007'de FDA, Provenge®'in iki Faz III çalışmasında birincil sonlanım noktalarına (PFS) ulaşmadığı gerekçesiyle Dendreon'un başvurusunu reddetmiştir. • 2010 yılında Provenge®, plaseboya karşı 4 aylık sağkalım artışı (25,8'e 21.7 ay) gösteren ve PFS’de iyileşme göstermeyen yeni bir klinik çalışmaya dayanarak, mCRPC'nin tedavisi için FDA tarafından onaylandı. • ABD'de infüzyon başına 31.000 ABD Doları olarak fiyatlandırılmıştı; tüm tedavi maliyeti üç doz için 93.000 dolardı. • Geri ödeme sorunları ve ilacın uygulama karmaşıklığı onkolog/ürologlarda caydırıcı etkiye neden oldu. • Şirket 4 milyar dolar/yıl kazanç tahmin ederken 2,3 milyar dolar zarar etti.
  • 42. Provenge® - Almanya • G-BA, Provenge tedavi etkisinin yanlılığından dolayı klinik ek faydasının “nicelleştirilemez” olduğu sonucuna varmıştır: tüm çalışmaların etki tahminleri için eşzamanlı tedavilerin etkisi kesin olarak göz ardı edilemez. • Daha düşük mortalite sadece Provenge etkisiyle açıklanamaz. • Genel sağkalımdaki avantajlarına yan etkiler eşlik eder.
  • 43. Provenge® - İngiltere Ocak 2015 - NICE • Provenge, henüz kemoterapinin uygulanmadığı, asemptomatik veya minimal semptomatik mCRPC tedavisi için önerilmemektedir. • Maliyet-etkili değildir ve yaşam-sonu değerlendirme kriterlerini (EOL) karşılamamaktadır. • Abirateron ile indirekt karşılaştırma konusunda belirsizlikler vardır. • Klinik çalışma plaseboya kıyasla progresyonu geciktirdiğini göstermemektedir. • Endikasyonu kemoterapinin henüz klinik endike olmadığı hastalar için olmasına rağmen, üç çalışma daha önce kemoterapi almış hastaları kapsamaktadır. • Klinik etkinliği popülasyonun geri kalanıyla karşılaştırıldığında düşük PSA alt grubunda farklı olup olmadığını belirlemek için yeterli kanıta sahip değildir. • Maliyet etkililik tahminlerine ilişkin belirsizlik mevcuttur: yetersiz model yapısı. • Tedavi yolunun farklı yerlerinde Provenge etkinliğine ilişkin kanıt sunulmamıştır. • Abirateron ile pazarlama izinleri neredeyse aynıdır.
  • 44. Zalmoxis® • 17 Eylül 2003 tarihinde yetim tıbbi ürün olarak belirlenmiştir. • Ağustos 2016’da koşullu onaylanmış somatik hücre tedavisi ürünüdür. • Yüksek riskli hematolojik maligniteleri olan erişkin haploidentik HSCT hastaları için adjuvan tedavi • Almanya’da -> 163.900 € / hasta
  • 45. Zalmoxis® - Fransa • Zalmoxis®'in, geri ödeme değerlendirmesi için yetersiz gerçek fayda bildirilmiştir. • Sınırlı etkinlik verisi olup haploidentik HSCT için referans tedaviye göre herhangi bir karşılaştırmalı verisinde başarısızdır.
  • 46. Zalmoxis® - Almanya • G-BA, tek kollu, kontrolsüz Faz I/II çalışması ve devam eden Faz III çalışması hasta verilerinin ve hasta kayıtlarının ek fayda değerlendirilmesinde geçerli veriler sağlamak için yeterli olmadığını söylemiştir. • Zalmoxis®, “nicelleştirilemez” ek fayda kapsamıyla değerlendirilmiştir. • G-BA, çalışmanın müdahale koluna dahil edilen hastaların oranının %12 altında (127 hastadan 15’i) olmasını eleştirmiştir. • Ayrıca, 15 alt popülasyonun hiçbir özelliği bildirilmemiştir, kontrol kolundaki hastalar için sonuçlar mevcut değildir ve önceden planlanmış bir değerlendirme yoktur.
  • 47. Alofisel® • 8 Ekim 2009'da yetim ilaç olarak belirlenmiştir • Mart 2018'de onaylanan somatik hücre tedavisidir • Fistüllerin en az bir geleneksel veya biyolojik tedaviye yetersiz yanıt gösterdiği, non-aktif/hafif aktif luminal Crohn hastalığı olan yetişkin hastalarda kompleks perianal fistüllerin tedavisi için endikedir. • İngiltere’de ve Fransa’da 54.000 £
  • 48. Alofisel® - Almanya • Alofisel®, “nicelleştirilemez” ek fayda kapsamı ile değerlendirildi. • G-BA, yüksek belirsizlik nedeniyle ek faydaya karar veremedi. • Genel klinik kanıt sınırlı olarak kabul edildi. • Sonuçlar, klinik remisyonun değerlendirilmesindeki mevcut kısıtlılıklar nedeniyle güçlü belirsizliklere sahip olarak değerlendirildi (hafif parmak kompresyonu ile klinik muayene: standardizasyon olmadan subjektif muayene prosedürü, fistül kapanmasının aşırı değerlendirilmesi ve eksik değerlendirilmesi, iç dallanma ve fistülün daha proksimal bölümleri değerlendirilemez)
  • 49. Alofisel® - İngiltere NICE tarafından önerilmemiştir: • Hastalığın doğal seyri ve Birleşik Krallık'taki mevcut uygulama sonuçlarına ilişkin kanıtlar sınırlıydı. • Klinik etkililik verileri, nispeten kısa zaman çerçevesi ile yalnızca bir çalışmadan alınmıştı. • ADMIRE-CD, plaseboya kıyasla anlamlı fayda gösterse de bir yıl içinde remisyonlu hastaların %50'sinden fazlasında nüks vardı. • Plasebo kolunun Birleşik Krallık klinik uygulamasına genellenebilirliği konusunda yüksek bir belirsizlik vardı; bu nedenle, çalışmada gösterilen yararın, NHS'deki standart tedaviyle karşılaştırıldığında aynı yarara dönüşüp dönüşmeyeceği belirsizdi.
  • 50. Glybera® • Glybera®, Ekim 2012'de onaylanmıştır • Lipoprotein lipaz eksikliğinde endike bir gen terapisi ürünüdür. • 8 Mart 2004 tarihinde EU/3/04/194 olarak yetim ilaç olarak belirlenmiştir ve “İstisnai koşullar” altında onaylanmıştır. • İstisnai koşullar, başvurucunun, durumun nadir olması, ilgili alandaki sınırlı bilimsel bilgi veya etik hususlar nedeniyle ilacın etkinliği ve güvenliği hakkında kapsamlı veri sağlamanın mümkün olmadığını gösterdiği anlamına gelir. EMA/670094/2015 15 Haziran 2016
  • 51. Glybera® - Dezavantajlar • Lipoprotein lipaz eksikliğinde kür sağlamıyor. • Uzun süreli etkinliği sınırlı ve tahmin edilemez. • Pahalı (Almanya ve Slovakya 1 Milyon Euro). • Klinik çalışmasında karşılaştırıldığı mevcut etkin tedavi yok • Hasta kayıtları firma tarafından tutuluyor EMA/670094/2015 15 Haziran 2016
  • 52. Glybera® - Fransa Fransa’da 2015’de onaylanmamıştır. Gerçek yararın (actual benefit) yetersiz olduğu, klinik araştırma tasarımına (açık etiket), küçük örneklem büyüklüğüne ve bir yıldan fazla kalıcı bir etkinin olmamasına dayalı olarak yararının belirlenemeyeceği düşünülmüştür. HAS TC tarafından eleştirilen klinik verilerin sınırlamaları: • Birincil sonlanım noktasının (trigliserid düzeyindeki azalma) klinik önemi tartışmalıdır: vekil sonlanım noktası. • Zayıf klinik araştırma metodolojisi mevcuttur (öncesi/sonrası karşılaştırma, açık etiket, karşılaştırmalı olmayan tasarım). • Örneklem büyüklüğü, mevcut hasta sayısına kıyasla küçüktür (sekiz hasta). • Trigliseridler ve pankreatit epizodları üzerinde orta düzeyde etki gözlenmiştir, ancak etki orta/uzun vadede sürdürülmemiştir (enjeksiyondan bir yıl sonra başlangıç trigliserid düzeyine dönüş). • Tedavi yanıtı hastalar arası heterojeniteye sahiptir • Çalışma sırasında diyetle ilgili bilgi eksikliği vardır • Post-hoc pankreatit insidans ve şiddet analizi, pankreatit üzerindeki etkisini belirlemeye yeterli değildir. • Sonuçların genellenebilirliğini zorlaştıran küçük örneklem büyüklüğü nedeniyle gerçek hayata aktarılabilirlik tam olarak kanıtlanamaz.
  • 53. Glybera® - Almanya Alman Federal Ortak Komitesi (The German Federal Joint Committee - G-BA) Glybera®’ya "ölçülemeyen ek fayda" verdi. Daha sonra konumlandırma, yalnızca hastanelere yönelik bir ürün olarak değiştirildi; bu nedenle hastaneler ve ödeyiciler arasında doğrudan fiyat görüşmeleri yapılması gerekmektedir. Klinik verilerin sınırlılıkları: • “Pankreatit” sonucu, müdahale çalışmalarının etkinliğini değerlendirmek için post hoc olarak kullanıldı.Müdahale çalışmalarında pankreatitin operasyonel hale getirilmemesi nedeniyle bu sonuç geçerli kabul edilmemektedir. Veri incelemeleri, başlangıçta hastaneye yatmaya yol açmayanlar da dahil olmak üzere tüm pankreatitlerin kaydedilmesinin planlandığını göstermektedir. Bunun yerine, yalnızca hastaneye yatışla ilişkili pankreatit olayları ve karın ağrısı dahil edildi, bu da çalışma ilacından önceki ve sonraki olayların hafife alınmasını mümkün kıldı ve bu da sonucun geçerliliğini tehlikeye attı. • Şilomikron değerlerindeki değişiklik, pankreatit için bir vekil parametre olarak doğrulanmamıştır. Belirsizlikler: • Hastalığın nadir olması ve iyileşme verilerinin olmaması: hedef popülasyon için endikasyonlar için yüksek güvensizliğe neden olmuştur. • Pankreatitin ne kadarının gerçekten şiddetli veya multipl pankreatit olduğu belirsizdi. • Güvenlilik ve etkililiğe ilişkin yeterli veri yoktu; ilave faydanın nicelleştirilmesi mümkün değildi. • Pankreatit sonuçları, karşılaştırmalı olmayan araştırmalar nedeniyle belirsiz ve taraflı olarak kabul edilmelidir. • Hastaneye yatışlar sistematik olarak ayrı sonlanım noktaları olarak kaydedilmemiştir. • Uzun süreli verilerde bir yıl sonra TG düşürücü etki hiç saptanamadı. • Pankreatit olay sayısı eksiktir: sadece hastaneye yatışla ilişkili pankreatit olayları ve karın ağrısı dahil edildi.
  • 54. Imlygic® • Aralık 2015'te onaylandı • Cerrahi sonrası rekürren melanomada; anrezektabl kutanöz, subkutanöz ve nodal lezyonların lokal tedavisinde (kemik, beyin, akciğer veya başka viseral uzak metastazı olmayan) (Evre IIIB, IIIC ve IVM1a), yetişkinlerde endike gen tedavisi • İlk doz sonrası en az 6 ay süreyle 2 haftada bir uygulama • İngiltere ->35070€/yıl ; İsviçre -> 53506€/yıl; Almanya-> 28381€/yıl EMA, 27.Kasım.2020
  • 55. Imlygic® - İngiltere • NICE, önce onaylamamıştır. Üreticiden daha fazla kanıt sağladıktan ve gizli bir indirim üzerinde anlaştıktan sonra, sistemik immünoterapilerle tedavinin uygun olmadığı hastalar için Imlygic® kullanımını onaylamıştır. Klinik verilerin kısıtlılıkları • GM-CSF çalışmasında kullanılan karşılaştırma ajanı, plaseboya eşdeğerdir ve pratikte kullanılmamaktadır. • Sınırlı körleme, iki koldaki geri çekme oranlarındaki farklılıklar ve doğrulanmamış birincil sonlanım noktasının kullanılması nedeniyle çalışmada yanlılık potansiyeli vardı. • Sadece bir alt grup için post-hoc analiz yapıldı. • NICE perspektifinden doğru karşılaştıma ürünü : ipilimumab idi. • İndirekt karşılaştırmada, ipilimumab çalışmalarındaki hasta özellikleriyle önemli farklılıklar vardı. Ekonomik modeldeki kısıtlılıklar • Ekonomik modelde uygun etkililik girdileri eksikti. • Ipilimumab'a karşı ICER hesaplaması yapılamadı. • Imlygic®, yalnızca sistemik immünoterapi tedavisinin uygun olmadığı hasta popülasyonunda maliyet etkili olarak kabul edildi: 23.900 £ (dakarbazine karşı) 24.100 £ (en iyi destek tedaviye kıyasla).
  • 56. Imlygic® - Almanya • IQWiG, üretici dosyasının değerlendirmeye uygun hiçbir veri içermediği sonucuna varmıştır. • G-BA (Federal Komite), hastalar tarafından daha önce alınan tedaviye dayalı üç karşılaştırma tedavisi tanımlamıştır. Bu karşılaştırma tedavileri çalışmalarda kullanılmamıştır. • SC GM-CSF’ye karşı yapılan klinik araştırma tasarımı, G-BA tarafından tanımlanan üç alt grup için de uygun karşılaştırma tedavisi değildi: • Tedavi-naif BRAF V600 mutant tümörlü yetişkinler, • Tedavi-naif BRAF V600 vahşi tip tümörlü yetişkinler, • Daha önce tedavi almış yetişkinler.
  • 57. Luxturna® • 22 Kasım 2018'de onaylanmıştır • Doğrulanmış biallelik RPE65 mutasyonlarının neden olduğu kalıtsal retina distrofisine bağlı görme kaybı olan ve yeterli canlı retina hücresine sahip yetişkin ve pediatrik hastaların tedavisi için endike bir gen tedavisidir. • Hastalığın iki formu için “yetim ilaç” olarak belirlenmiştir • Retinitis pigmentosa: 28 Temmuz 2015 • Leber'in konjenital amorozisi: 2 Nisan 2012 • Tek bir retinal enjeksiyon yoluyla retina hücrelerine fonksiyonel bir RPE65 geni iletir, bu da gerekli enzim için üretim yolunu geri yükleyerek hastanın ışığı algılama yeteneğini geliştirir.(ikinci göze 6 gün sonra) uygulama. Öncesi 3 gün ve sonraki 14 güne dek immünsupresif tedavi ile birlikte uygulanır. EMA; 5. Ocak.2021 Shaberman. Human Gene Therapy.2017
  • 58. Luxturna® - İngiltere • Luxturna®, ultra yetim ilaçlar için HST tarafından değerlendirildi. Normal süreden çok daha kısa zaman içinde (20 hafta) onaylandı. • Klinik kanıtları, kısa sürede görmeyi iyileştirdiğini ve durumun daha da kötüleşmesini engellediğini gösterdi. • Uzun süreli klinik kanıt yoktu, ancak tedavi etkisinin muhtemelen onlarca yıl sürmesi biyolojik olarak makuldü. • Ekonomik modellemedeki bazı varsayımlar, özellikle fayda değerleri ve tedavi etkisinin ne kadar sürdüğü konusunda belirsizdi. • Belirsizliklere rağmen, Luxturna’nın önemli klinik faydalar sağlamasının muhtemel olduğu düşünülmüştür. • Luxturna için basit indirimli hasta erişim planı vardı.
  • 59. Luxturna® - Fransa • Luxturna®'nın yüksek klinik yararı ve terapötik stratejide önemli klinik katma değeri olduğu kabul edilmiştir: anlamlı gerçek fayda ve IAB seviyesi II. • Beş yıl sonra yeniden değerlendirilecektir. • Her iki gözün tedavisinden bir yıl sonra, çoklu parlaklık mobilite testi (multi-luminance mobility Test - MLMT) ile değerlendirilen hastaların fonksiyonel vizyonunu önemli ölçüde iyileştirmiştir. • Tedaviye başlama kararı, multidisipliner bir ekip tarafından verilmeli ve özellikle yeterli sayıda canlı hücre olduğunun belirlenmesi için bir dizi teste dayanmalıdır.
  • 60. Luxturna® - Almanya G-BA tarafından önemli bir ek avantaj sağladığı düşünülmüştür. Karar, temel olarak MLMT, FST ve perimetri üzerine istatistiksel olarak anlamlı, klinik ilişkili sonuçlar tarafından yönlendirilir. • İzle ve gör yöntemine göre Luxturna ile görme keskinliğinde istatistiksel anlamlı değişiklik gösterilememiştir. • Fayda değerlendirmesinde yaşam kalitesi için uygun veri yoktur. • Uzun süreli faydalar konusunda belirsizlik vardır. Kısıtlılıklar: • Sunulan iki çalışma tasarımı ve morbidite ve bunların tekrarlanabilirliği için kullanılan subjektif testlerle ilgili belirsizlikler vardır. Mevcut çalışmalara dayanarak, olumlu etkilerin sürdürülebilirliği konusunda güvenilir öngörü yapılamaz. Genel olarak, Neparvovec, izle-gör yöntemine göre anlamlı bir ek yararı olduğuna dair ipucu vardır. • Bu değerlendirme prosedürü bağlamında sunulan değerlendirmeler, özellikle hastayla ilgili tüm sonuçlara ilişkin uzun süreli verilerin bulunmaması nedeniyle, Neparvovec için ilave yararın yeterli kesinlikte kesin bir değerlendirmesine izin vermemektedir. Uzun süreli veriler olmadan gen tedavisinin olumlu etkisinin sürdürülebilirliği değerlendirilemez. Luxturna tedavisinin uzun süreli etkileri, özellikle güvenlik profili ile ilgili olarak, şu anda onay gereklilikleri çerçevesinde daha fazla araştırma gerekmektedir. • Dosyadaki etkilerin sürdürülebilirliğini değerlendirmek için, sonuçlara ilişkin uzun süreli veriler yeniden değerlendirilmek üzere sağlanmalıdır. G-BA, son değerlendirme için 31 Aralık 2021 tarihini uygun gördü.
  • 61. Zynteglo® • β-globin genini kodlayan otolog CD34+ hücreleri • 29 Mayıs 2019'da onaylanmış bir gen tedavisidir. • Yetim ilaç olarak sınıflandırıldı. • Hematopoietik kök hücre (HSC) transplantasyonunun uygun olduğu ancak insan lökosit antijeni (HLA)-uyumlu ilgili HSC donörü bulunmayan, β0/β0 genotipine sahip olmayan düzenli transfüzyon ihtiyacı olan β- talasemili (TDT) 12 yaş ve üzeri hastaların tedavisi için endikedir. • Öncesinde kemoterapi uygulaması bulunan tek uygulama gen tedavisi • 1,6 milyon € (AB’de 300bin €/yıl olarak etkinlik takibi ile 5 taksit ödeme) • 18 Ağustos 2021’de şirket (Bluebird Bio) Avrupa faaliyetlerinden geri çekileceğini açıkladı ve NICE Değerlendirmesi askıya alındı. EMA 205979/2019 28.Ocak.2021 (Avrupa’da kök hücre nakli maliyeti 0,5-1,0 milyon € arasında)
  • 62. Zynteglo® ....Kazanılan QALY başına 20.000 £'luk kabul edilebilir ICER'ın üzerinde olan bir teknolojinin NHS kaynaklarının etkin kullanımı olarak kabul edilebilirliği ile ilgili kararlarda………..ICER için kesinlik derecesi özellikle dikkate alınacaktır. ……… …………Betibeglogene autotemcel, NICE'ın kriterlerini karşılamadı ancak yenilikçi olarak kabul edildi, bu nedenle kazanılan QALY başına 30.000 £'a yakın bir ICER kabul edilebilir olarak değerlendirildi. Kazanılan QALY başına 30.000 £'luk kabul edilebilir ICER'ın üzerinde, teknoloji değerlendirme yöntemleri kılavuzu, teknolojiyi NHS kaynaklarının etkin kullanımı olarak desteklemek için daha güçlü bir tanımlama gerektiğini belirtmektedir. Betibeglogene autotemcel için kabul edilebilir ICER, kazanılan QALY başına 30.000 £ 'dan oldukça yüksekti ve uzun vadeli klinik etkililiğe ilişkin yüksek düzeyde belirsizlikle ilişkilendirildi. Bu nedenle komite betibeglogene autotemcel'i tavsiye edemedi. NICE. Şubat 2021
  • 63. ChondroCelect® • Ekim 2009'da AB'de ilk onaylı ATMP olmuştur • Femur kondilinde tek kıkırdak defekti olan erişkinlerde dizdeki kıkırdak hasarını onaran doku mühendisliği ürünüdür. • Fransa’da iki kez değerlendirilmiştir ve her iki sonuçta da geri ödeme için önerilmemiştir. Klinik kriterler kullanılarak gösterilen etkinlik eksikliği, ciddi olmasa da mikrokırık tekniğinden daha yaygın gözlenen yan etkiler ve potansiyel olarak bu büyük ameliyatın yararını tehlikeye atabilecek ve hastaların rehabilitasyonuna olumsuz bir etkisi olabilecek yan etkiler nedeniyle yetersiz gerçek bir yararı vardı. • Ayrıca, teknik karmaşıklık iki kez hastaneye yatış gerektirir - biri kondrositleri toplamak için artroskopi için, diğeri implantasyonları ve bir periosteal flep vasıtasıyla idameleri için artrotomi içindir. Bu nedenle, Chondrocelect® için etkinlik/yan etki oranı net olarak belirlenmemiştir • İspanya’da onaylanmıştır.
  • 64. Spherox® • Spherox®, insan otolog matrisi ile ilişkili kondrositlerin sferoidlerini içeren otolog bir tıbbi üründür. • 10 cm2'ye kadar defekt boyutlarına sahip femoral kondil ve diz patellasının (Uluslararası Kıkırdak Onarım Derneği [ICRS] derece III veya IV) semptomatik eklem kıkırdak defektlerini onarmak için yetişkinlerde eklem içi implantasyon ile uygulanan bir TEP'dir. • 10 Temmuz 2017'de pazarlama izni verilmiştir.
  • 65. Holoclar® • Kök hücre içeren ex vivo genişletilmiş otolog insan kornea epitel hücreleri olan Holoclar®, AB'de Şubat 2015'te onaylanmıştır. • Kornea epitelindeki hasarlı hücreleri değiştirmek için gözde kullanılan, doku mühendisliği ürünüdür. • Gözlerde kimyasal yanıklar da dahil olmak üzere yanıkların neden olduğu orta ila şiddetli limbal kök hücre eksikliği olan yetişkin hastalarda kullanılır • 7 Kasım 2008'de yetim ilaç (EU/3/08/579) olarak belirlenmiştir. • Holoclar® şartlı bir onaya sahiptir; bu, komitenin olumlu görüşünün henüz kapsamlı olmasa da ilacın faydalarının risklerinden daha ağır bastığını gösteren verilere dayandığı anlamına gelir. Daha ileri çalışmalar talep edilmektedir; onay, tüm yükümlülükler yerine getirilene kadar yıllık olarak yenilenir, ardından normal onay verilir.
  • 66. MACI® • MACI®, kıkırdak kusurlarının tedavisi için Haziran 2013'te onaylanmış, doku mühendisliği ürünüdür. • Matriks uygulanmış, karakterize edilmiş otolog kültürlü kondrositlerden oluşur
  • 67. Diğer faydalar – Hastanın değerleri
  • 68. Diğer fayda veya dezavantajlar ve bağlamsal konular • Kabul edilmiş bir protokol yok • «Onaylanmış” veya “fikir birliği” yöntemleri yok • Yaşlı ve engelliler için tedavilerin rölatif değeri olumsuz etkilenebilir • İstenmeyen sonuçlar için zayıf kalibrasyon riskleri olması  Çok kriterli karar analizi (MCDA) Tek tek bileşenleri ağırlıklandırma yöntemleri değer yargılarının güvenilirliğine katkı sağlayacak kadar sağlam değil ?  Hastalık yükünün tespiti Kurumlar arası uzlaşı yok. istenmeyen sonuçlar ve tercih edilen tedavilere ait koşullar farklı olabilir
  • 69. Diğer fayda veya dezavantajlar Rakibi ile Karşılaştırıldığında: Diğer fayda ve dezavantajlar Maliyet-etkililik analizinde kullanılan karşılaştırıldığı alternatife göre bu özel müdahale aşağıdaki "diğer fayda veya dezavantajlar" dan birini veya daha fazlasını sunuyor mu? Bu müdahale, hasta sonuçlarını önemli ölçüde düzeltecek ve karmaşıklığı azalacaktır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahale, ırk, etnik, cinsiyet, sosyoekonomik veya bölgesel kategorilerdeki önemli sağlık eşitsizliklerini azaltacaktır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahale, bakıcının veya daha geniş olarak ailenin yükünü önemli ölçüde azaltacaktır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahale, mevcut diğer tedavilerin başarısız olduğu birçok hastanın başarılı bir şekilde tedavi edilmesini sağlayacak yeni bir etki veya yaklaşım mekanizması sunmaktadır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahalenin işbaşı yapmanın veya genel verimliliğin artırılmasında önemli bir etkisi olacaktır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahalenin değerine ilişkin kararlarda önemli rol oynaması gereken başka önemli faydalar veya dezavantajlar da vardır. Evet Hayır Belli Değil
  • 70. Bağlamsal konular • Hastalığın şiddeti • Mevcut alternatif tedaviler • Yakında mevcut olacak tedavi seçenekleri • Etik, yasal, toplumsal öncelikler
  • 71. Bağlamsal konular Bağlamsal konular Bu müdahalenin uzun vadeli parasal değerini belirlemede aşağıdaki bağlamsal konulardan önemli olan var mı? Bu müdahale, yaşam uzunluğu ve/veya yaşam kalitesi yönünden özellikle hastalık şiddeti yüksek kişilerin bakımı için tasarlanmıştır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahale, özellikle yaşam boyu hastalık yükünün yüksek olduğu kişilerin bakımı için tasarlanmıştır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahale, bu hastalığa sahip hastalar için herhangi bir iyileşme sağlayan ilk müdahaledir. Evet Hayır Belli Değil Rakibi ile karşılaştırıldığında, bu müdahalenin uzun süreli ciddi yan etki riski konusunda önemli bir belirsizlik vardır. Evet Hayır Belli Değil Rakibi ile karşılaştırıldığında, bu müdahalenin uzun süreli faydalarının büyüklüğü veya sürdürülebilirliği konusunda önemli bir belirsizlik vardır. Evet Hayır Belli Değil Bu müdahalenin değerine ilişkin kararlarda önemli rol oynaması gereken ek bağlamsal konular vardır. Evet Hayır Belli Değil
  • 72. 1 (Daha Düşük Değeri Gösterir) 2 (Orta) 3 (Daha Yüksek Değeri Gösterir) Belirsizlik veya aşırı olumlu model varsayımları, temel-vaka maliyet-etkililik tahminlerinin çok iyimser olması konusunda anlamlı risk oluşturur Belirsizlik veya aşırı olumlu model varsayımları, temel- vaka maliyet-etkililik tahminlerinin çok kötümser olması konusunda anlamlı risk oluşturur Diğer aktif tedavilere çok benzer etki mekanizması Diğer aktif tedavilere göre yeni etki mekanizması Aktif rakibe göre klinik çalışmalarda tahmin edilenden gerçek dünyada daha düşük uyuma ve daha kötü sonuçlara yol açması muhtemel uygulama mekanizması veya rejimin göreceli karmaşıklığı Aktif rakibe göre klinik çalışmalarda tahmin edilenden gerçek dünyada çok daha yüksek uyum ve daha iyi sonuçlara yol açması muhtemel uygulama mekanizması veya rejimin göreceli basitliği Rakibe göre işe dönüş ve/veya genel üretkenliği artırma üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır. Rakibe göre işe dönüş ve/veya genel üretkenliği artırma üzerinde önemli bir etkisi olacaktır Bu müdahale, daha önce dezavantajlı veya yetersiz hizmet alan bir popülasyona farklı bir fayda sağlamayacaktır. Bu müdahale daha önce dezavantajlı veya yetersiz hizmet alan bir popülasyona farklı bir fayda sağlayacaktır. Bu tedavi olmadan mutlak QALY eksikliğiyle ölçülen düşük sağlık kaybı Bu tedavi olmadan mutlak QALY eksikliğiyle ölçülen önemli sağlık kaybı Bu tedavi olmadan orantılı QALY eksikliğiyle ölçülen düşük sağlık kaybı Bu tedavi olmadan orantılı QALY eksikliğiyle ölçülen önemli sağlık kaybı Rakibe göre hastalığın aile ve bakıcılar üzerindeki olumsuz etkisini önemli ölçüde azaltmayacak Rakibe göre hastalığın aile ve bakıcılar üzerindeki olumsuz etkisini önemli ölçüde azaltacaktır. Müdahale, risk ve faydaların farklı dengesi veya zamanlaması olan bir seçenek sunması nedeniyle hastalara özel bir avantaj sağlamaz. Müdahale, risk ve faydaların farklı dengesi veya zamanlaması olan bir seçenek sunması nedeniyle hastalara özel avantajlar sağlar. Diğer Diğer

Notas del editor

  1. Kabul edilmiş bir protokol olmaması "onaylanmış” veya “fikir birliği” bulunan yöntemlerinin bulunmaması önemli dezavantajlar arasında yer almaktadır. Bağlamsal konular, yaşlı ve engelliler için tedavilerin rölatif değerini olumsuz etkileyebilir. İstenmeyen sonuçlar arasında zayıf kalibrasyon riski bulunmaktadır. Bu amaçla çok kriterli karar analizi (MCDA) kullanılabilecek olsa da bu analizde bileşenlerin tek tek ağırlıklandırması yöntemleri değer yargılarının güvenilirliğine katkı sağlayacak kadar sağlam değildir. Bir diğer yöntem Hastalık yükünün tespiti olabilir. Hastalık yükü hesabında ise kurumlar arası uzlaşı bulunmamaktadır. Ayrıca hastalık yükü analizlerinde istenmeyen sonuçlar ve tercih edilen tedavilere ait koşullar farklı olabilmektedir. Her iki yöntemin de bu şekilde bazı olumsuz yönleri bulunmaktadır.