2. Anatomie
• Uit het Grieks: ‘opsnijden’
• Het ontleden van de structuur van organen
• Anatomie is de basis
• Vanuit de Anatomie naar de Fysiologie
3. Anatomie & Fysiologie
• De Fysiologie is de leer van de normale
levensverrichtingen en -verschijnselen bij
mens en dier (en plant)
• Terwijl de Anatomie de structuur van
organismen, organen en weefsels
beschrijft, houdt de Fysiologie zich bezig
met de (normale) werking en de
mechanismen ervan
4. Embryologie: Anatomie in wording
• Het ontstaan der seksen
– Soorten hormonen
– Werking hormonen
• Embryologie voortplantingsorganen
• Embryologie endocriene systeem
7. Sekse: Chromosomaal
• 46 chromosomen in elke cel
• 44 autosomen
• 2 geslachtschromosomen
• 46, XX meestal een vrouw
• 46, XY meestal een man
8. Enkele vuistregels
• Het basispatroon is vrouwelijk
• Y chromosoom: MSY (male specific
region): SRY gen: TDF productie: leidt
tot ontwikkeling testis
• Testis produceert testosteron en MIF
(ook wel AMH genoemd)
12. Basisprincipe van hormoonwerking
• Een bepaalde produktie die leidt tot
een zekere concentratie in het bloed
• De gevoeligheid van het eindorgaan
voor een bepaald hormoon
13. Wat zijn hormonen ?
• Stoffen die biologische processen versnellen
• Specifieke eindorganen
• Biokatalysatoren
14. Twee soorten hormonen
• Eiwithormonen: Peptiden
groot moleculaire stoffen
• Vethormonen: Steroïden
klein moleculaire stoffen
23. Sekse: Phenotypisch
• Hoe zie je eruit
• Uitwendige geslachtsorganen
• Bij geboorte vast te stellen
• Belangrijk voor naamgeving
• Soms niet duidelijk bij geboorte
24. Uitwendige geslachtsorganen:
en
• Bipotentieel stadium van de
sinus urogenitalis
• Onder invloed testosteron:
mannelijke richting
25. Zo gaat het bij de mens……
• Een aantal diersoorten
doen het heel anders:
* Temperatuur afhankelijk
* Parthenogenese
* Hermafroditisme
30. Visie op de baarmoeder
• ‘Dom orgaan’
– Reageert op hormonen
• Staat innesteling toe
– Implantation window
• Beschermend orgaan
– Tegen maligne groeiende ‘tumor’
• Ingenieus orgaan
– Acceptatie ‘vreemd weefsel’
31. De eicellen in de ovaria
• Maximaal: eind tweede trimester van de
zwangerschap: ongeveer 6 miljoen!
• Geen oergeslachtscellen, dus geen deling meer
• Bij geboorte: 1 á 2 miljoen
• Bij menarche: ongeveer 600.000
• Bij de menopauze: nog enkele honderden over,
te weinig voor een cyclus
47. Syndroom van Mayer –
Rokitansky - Küster
• Chromosomen: 46, XX
• Gonade: ovarium
• Phenotype: vrouw
• Complete fusiestoornis van de buizen van Müller
• Gevolgen: geen baarmoeder en daardoor geen
bovenste 2/3 deel van de vagina
49. Puberteit
• Van kind naar volwassene
• Rijping endocriene systeem
• Afnemen gevoeligheid voor E2 van
de hypothalamus
• Het op gang komen van de
menstruele cyclus
• Vruchtbaarheid
50. Gebeurtenissen in de Puberteit
• Groeispurt
• Schaambeharing
• Borstontwikkeling
• Okselbeharing
• Menarche
51. Over HAAR gesproken
• Seksuele haar:
Schaam- en okselbeharing
• Bij de man: baard maar ook:
kaal worden !!
• Ander soort haar
• Deels rasgebonden
53. Borstontwikkeling:
Stadia volgens Tanner
• I. Niets, prepuberaal
• II. Klierschijf < 4 cm
• III. Kegelvormige borst door groei
klierschijf
• IV. Vetafzetting: kegelvorm wordt meer
rond, areola verheven boven op de borst
• V. Volwassen half bolronde vorm, areola in
niveau, pigmentatie areola
54. Schaambeharing:
Stadia volgens Tanner
• I. Niets, prepuberaal
• II. Enkele haren langs de labia majora,
weinig gepigmenteerd
• III. Gepigmenteerde gekrulde haren op
labia majora, begin op mons pubis
• IV. Peervormig op mons pubis,
• V. Driehoekige beharing
• VI. Verdere uitbreiding zoals bij de man
normaal is
62. Puberteitsontwikkeling:
Samenvatting
• Van kind naar volwassene, zowel
lichamelijk als geestelijk
• Het endocriene systeem rijpt
• Dit uit zich in het afnemen van de
gevoeligheid voor E2 van de
hypothalamus
• Resultaat: menstruele cyclus
• Vruchtbaarheid
63. Wat is menstruatie
Het afstoten van het endometrium
uit de baarmoeder ongeveer twee
weken na een ovulatie, indien er
geen zwangerschap is ontstaan
