4. Giriş
Günümüzde öğretme ortamlarında ve öğrenci
profillerinde oldukça önemli değişimler yaşanmaktadır. Bu
değişimler;
Motivasyonu düşük
Aynı anda birden çok işi yapmaya çalışan
4
5. 5
Dinlemekten ve pasif olmaktan çabuk sıkılan
Aktif olmayı seven
Teknoloji ve internet ile iç içe olan yeni bir nesil
yetişmektedir.
Buna bağlı olarak öğrenme ortamları düzenlenirken
öğrencilerin bu özellikleri de dikkate alınmalıdır.
6. 6
Dolayısıyla daha çok öğrenciyi merkeze alan teknoloji ve
gerçek yaşam alanları ile bunlara bağlı paydaşları
kullanan yeni nesil öğrenme ortamları karşımıza
çıkmaktadır.
Öğrenme ortamlarındaki bu değişimin uzaktan eğitim
faaliyetlerine gerektiği gibi yansıması için alternatif
yaklaşımlar içine girilmelidir.
7. 7
Bu yansıma, web 2.0 web 3.0, zeki web gibi yeni nesil web
teknolojilerinden yararlanılması ve www’nun etkin bir
şekilde kullanılması gerekir.
Yüz yüze öğretimde de çevrimiçi ortamın esnek ve çekici
yapısından öğretme-öğrenme etkinliklerinde
yararlanılması gerekmektedir.
8. Eğitimde internet ve çevrimiçi ortam
uygulamaları ile ilgili temel kavramlar
Günümüzde yeni öğrenme yaklaşımları ile özellikle
yapılandırmacı yaklaşımla büyük bir uyum içinde olan
teknolojilerin başında internet gelmektedir.
8
Neden internet öğrenme ortamlarında kullanılan
teknolojilerin başında?
9. 9
İnternete bağlı teknolojilerin zamandan ve mekandan
bağımsız olması
Esnek ve çekici öğrenme araçları sunması
Öğrenmeyi bireyselleştirmesi
Birden fazla duyuya ve zeka türüne hitap ederek öğrenme
çevresini zenginleştirmesi
10. Diğer kavramlar
10
İnternet tabanlı eğitim
Web, e-posta, telnet, ftp vb. servislerden bir
veya bir kaçının kullanılmasıyla
gerçekleştirilen bir eğitim kastedilmektedir
11. 11
İnternet destekli eğitim
Yüz yüze verilen eğitimin internet teknolojileri
Desteklenmesi ile gerçekleştirilen eğitimdir.
12. 12
E-Öğrenme
Elektronik araçlara dayalı olarak yapılan
eğitimler olarak tanımlanmaktadır.
Bu bağlamda e-öğrenme; internet, intranet ve
diğer ağlar, mobil teknolojileri ile yardımı
gerçekleştirilen eğitimleri ifade eder.
13. 13
Çevrimiçi öğrenme
İnternet teknolojilerinin, eğitim etkinliklerinde
İletişim kurma ve işbirliği sağlama amacıyla
kullanılmasına dayanan öğretme ve öğrenme
yaklaşımıdır
14. 14
Çevrimiçi öğrenme, e-öğrenmenin bir öğrenme
yöntemine vurgu yapan anlamının aksine daha çok
ortama ve teknolojiye vurgu yapan bir anlama sahip
olması nedeniyle; çevrimiçi öğrenme kavramından
çok çevrimiçi öğrenme çevreleri anlamı
kullanılmaktadır
15. 15
Öğrenme, gerçek dünya ortamlarında ve gerçek
dünyanın problemleri ile mümkün olmaktadır.
Bu gerekçeler kuramsal temelleri, “okuldaki eğitim
hayata hazırlık değil, «hayatın bizzat kendisi olmalıdır»
diyen John Dewey’in araştırmalarına dayandırılan
Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ) yöntemini ön plana
çıkartmaktadır.
16. Problem Nedir?
Problem: bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz
gibi görünen durumlardır.
John Dewey problemi, insan zihnini karıştıran, ona
meydan okuyan ve inancı belirsizleştiren her şey olarak
tanımlamaktadır. Problem, bu şekilde, zihni karıştıran ve
inancı belirsizleştiren şeyler olarak alındığında
problemin çözümü, belirsizliklerin ortadan kaldırılması
demek olur.
16
17. PROBLEME DAYALI ÖĞRENME
Probleme dayalı öğrenme yöntemi geleneksel eğitimden
farklı olarak öğrencinin aktif olarak öğrenme-öğretme
sürecine katılımını sağlamaktadır.
Öğrenme gerçek hayattaki kadar karmaşık bir problem
ile başlar
Öğrenciler bireysel veya grup halinde çalışırlar
Grup çalışması yapabilme ve sosyal becerilerin
gelişmesini sağlar
17
20. Konuları öğrenciye vermek yerine problemi çözmek için
gerekli bilgiler araştırılarak edinilir
Gerçek hayat problemleri ile çok daha önceden yüz yüze
gelmeyi sağlar
Öğretmenin rehberlik görevi vardır
Probleme dayalı öğrenme yaklaşımında sırasıyla
izlenmesi gereken aşamalar vardır. Bu aşamaları söyle
sıralayabiliriz.
20
21. 21
1. Problemin farkına varma
2. Problemi tanımlama
3. Probleme yönelik geçici çözüm önerileri üretme
4. Veri toplama
5. Veri analizi
6. Çözüme ulaşma
22. ÇEVRİMİÇİ ÖĞRENME ÇEVRELERİ
Çevrimiçi öğrenme, daha çok yapılandırmacı öğrenme
yaklaşımına bağlı olarak;
İnternetin zaman ve mekan bağımsızlığı
Bireyin kendi öğrenmesini amaçlamada
Esnek, çekici ve etkileşimli olanaklar ile öğreticilerin
yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ile işe koşmalarını
sağlar.
22
23. 23
Gelişen teknoloji, eğitimde yapılandırmacı yaklaşım ile
yaşanan değişim ve dönüşüm öğrenci ve öğretici
rollerinin yeniden tasarlanmasına sebep olmuştur.
24. Öğrenci Rolleri
Kendi öğrenmelerinden sorumludurlar.
Teknolojiden haberdar olmalıdırlar.
Araştırmacı olmalıdırlar.
Problem çözücü olmalıdırlar
24
25. 25
Teknolojiden
kaynaklanabilecek
iletişim problemlerini
giderebilmek için teknik
kullanıma hakim
olmalıdırlar.
Öğrenciler bilgiye nasıl
ulaşacaklarını bilmeli ve
gerektiğinde bunu
kullanabilmelidir.
26. 26
Öğretici Rolleri
ÖĞRETMENLİK
MESLEĞİ
GENEL KÜLTÜR
KONU ALANI
BİLGİSİ
ÖĞRETMENLİK
MESLEK BİLGİSİ
27. 27
Yapılan araştırmalara göre çevrimiçi eğitimde 21 tane
öğretmen rolü tanımlanmaktadır.
Psikolog
Öğretici
Öğretim tasarımcısı
Teknoloji uzmanı
Teknisyen
İçerik tasarımcısı
28. 28
Yönetici
Site eğitmeni
Editör
Grafik tasarımcısı
Sosyalleşme uzmanı
Danışman
Araştırmacı…
29. 29
13. Lider
14. Materyal üretici
13. Sistem uzmanı
14. Proje yöneticisi
15. İletişim uzmanı
16. Motivasyon sağlayıcı
17. Uzaktan eğitim uzmanı
18. Ölçme değerlendirme uzmanı
31. 31
ELBETTE Kİ
YARARLANI-LABİLİ..
HADİ
BAKALIM
BUNLAR NE
İMİŞ..
32. 1) YÜZYÜZE EĞİTİMDE DERS DIŞI DESTEK
MATERYALİ OLARAK ÇEVRİMİÇİ ÖĞRENME
ÇEVRELERİNİ KULLANMA
Böyle bir eğitimde öğretici dersini yüz yüze
gerçekleştirir.
Daha sonra öğrencilere belirli sınırlılıklar içinde kaynak
bulma konusunda öğrencileri yönlendirir.
32
33. 33
• Ve öğrenci kendi isteği ile internete yönelir.
34. 2) EĞİTİMDE BELİRLİ BÖLÜMLERİ YÜZ YÜZE
BELİRLİ BÖLÜMLERİ ÇEVRİMİÇİ OLARAK
GERÇEKLEŞTİRME
Yüz yüze eğitim ve çevrimiçi eğitimin
harmanlamasıyla oluşturulur.
Bielawski ve Metcalf (2003) harmanlanmış eğitimi:
öğretici merkezli eğitimle-yüz yüze ile bazı
çevrimiçi öğrenme aktivitelerinin harmanlamasıyla
oluşturulan eğitimlerdir diyerek harmanlamış
eğitimi tanımlanmışlardır.
34
38. DERSİN TAMAMINI ÇEVRİMİÇİ GERÇEKLEŞTİRME
Öğrenme ortamlarının çevrimiçi ortama doğru
yönelmesi için daha fazla teknik bilgi, alt yapı ve
uzmanlık gerektirmektedir.
Bu bağlamda karşımıza eğitimlerin tamamen çevrimiçi
ortamda gerçekleştirildiği e-öğrenme uygulamaları
çıkmaktadır.
Çok yönlü bir çalışma gerektirir. Bu yüzden öğreticilere
bu konuda mutlaka bir kuramsal desteğin sağlanması
lazım.
38
39. 39
Bu anlamda e-öğrenme uygulamaları gerçekleştirilirken
aşağıdaki gereksinimler karşılanmalıdır;
1. Sunucu
2. Alanadı
3. Teknik yardım ve destek
4. Gerekli yönetim yazılımları(sanal sınıflar, öğrenme
yönetim sistemleri)
40. ÇEVRİMİÇİ DERS GELİŞTİRME
Çevrimiçi ders geliştirme yeterlilikleri,
1. Çevrimiçi ortamda benimsenecek öğretme-öğrenme
yaklaşımına yönelik beceriler
2. Çevrimiçi ders geliştirme yazılımı kullanma becerilerini
kapsamaktadır.
40
41. 41
Bu iki yeterlilik alanındaki becerileri kazanan öğretici;
öğretimini gerçekleştireceği konuya ilişkin olarak ,hangi
kazanımları hangi yöntem ve tekniklerle hangi öğretme-öğrenme
etkinliğinde, hangi teknolojik araçLarı
kullanarak gerçekleştireceğine kolaylıkla karar verebilir
ve uygulanabilir.
42. Çevrimiçi ders geliştirme yazılımının
seçilmesi
Çevrimiçi ortamda belirlenen amaçlar doğrultusunda
kullanılabilecek farklı türlerde yazılım vardır Bunlardan en
önemlileri şunlardır:
öğrenme yönetim sistemi
Öğrenme içerik yönetim sistemi
Sanal sınıf yazılımları
Bilgi yönetim yazılımları
Ölçme değerlendirme yazılımları
Çok fonksiyonlu tümleşik yazılımlardır.
42
43. 43
Bu bağlamda yukarıda belirtilen içerik sunma ölçme
değerlendirme , sınıf yönetimi , sesli görüntülü iletişim
vb. özelliklerin tamamını içeren pek çok özelliğin bir
arada bulunduğu yazılımlar öğrenme yönetim sistemleri
olarak adlandırılmaktadır.
45. Öğrenme Yönetim Sistemleri(ÖYS)
Nedir ?
Eğitimde içeriğin paylaşılması ve yönetilmesi için
“Öğrenme Yönetim Sistemleri” (ÖYS) yazılımları
geliştirilmiştir.
ÖYS ağ üzerinden eş zamanlı olmayan öğrenme
materyali sunma,
Sunulan öğrenme materyalini değişik biçimlerde
paylaşma ve tartışma,
45
46. Derslere kayıt olma, ödevler alma, sınavlara girme, bu
ödev ve sınavlara ilişkin dönüt sağlama,
Diğer bir ifadeyle ÖYS internetin kullandığı tüm
imkânları kullanarak farklı mekânlarda yer alan
öğrencilere ve öğretim elemanlarına eş zamanlı veya
eş zamanlı olmayan yöntemlerle eğitim ortamında
buluşma imkânı sağlar (Karaman vd., 2010).
E öğrenme ile etkin bir içerik için bir ÖYS de olması
gereken bazı özellikler var. Bu özellikler;
46
47. 1. Arşivleme ve dosya yönetimi
2. Hızlı içerik yaratabilme, ekleyebilme
3. Eğitici ve öğrencileri yetkilendirme
4. Diğer içerik oluşturma araçlarını destekleme
5. Uyarlanabilir öğrenme desteği
6. Dinamik içerik oluşturabilme
7. Uygun maliyet
8. Kolay kullanılabilirlik
9. Sürekli geliştirilebilirlik
47
48. 48
Açık kaynak kodlu ÖYS platformlarından en yaygın
olarak kullanılanı “MOODLE” (modular object
oriented dynamic learning environment) isimli ÖYS
yazılımıdır. MOODLE, esnek (modüler) nesne
yönelimli dinamik öğrenme ortamı olarak çevrilebilir
50. MOODLE NEDİR?
MOODLE, esnek(modüler) nesne yönelimli dinamik
öğrenme ortamı olarak çevrilebilir.
Moodle açık kaynak kodlu ve geliştirilmeye açık,
eğitimcilerin çevrim içi kurslar oluşturmalarına
yardım etmek üzere tasarlanmış bir öğrenme
yönetim sistemidir.
Moodle, tamamiyle ücretsizdir.
50
52. 52
ARAŞTIRMANIN AMACI
PDÖ uygulamalarında karşılaşılan güçlükleri en aza
indirmek için, PDÖ yönteminin MOODLE ile desteklendiği
bir ders dizaynı yapılarak, MOODLE destekli PDÖ
yönteminin sağladığı avantajlar ve uygulama sonrası
öğrencilerin PDÖ yöntemiyle çalışırken yararlandıkları
MOODLE hakkındaki görüşleri belirlenmeye
çalışılmıştır.
53. 53
ÖRNEKLEM
Araştırmanın örneklemini, Atatürk Üniversitesi, Kazım
Karabekir Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi
Öğretmenliği Programında öğrenim gören ve Genel Kimya
2 dersini alan, toplam 42 birinci sınıf öğrencisi ve aynı
üniversitenin Kimya Eğitimi Anabilim dalında görevli 5
öğretim elemanı oluşturmaktadır.
54. 54
MOODLE platformunun araştırmacılar tarafından
kullanıma hazır hale getirilirken yapılanlar aşağıda
özetlenmiştir
55. Derse kaynak ekleme
MOODLE platformunun en önemli özelliklerinden biri
derse kaynak eklemedir. Bir dosyayı, bir dokümanı
paylaşmak ve aynı anda birden çok dosyayı kullanıcıya
ulaştırmak gerektiğinde kullanılması kolaylık
sağlamaktadır. Eklemeye imkân verilen en önemli
özellikler;
Etiket ekleme,
Metin ekleme
Bir dosya/siteye bağlantı ekleme
55
56. Etiket ekleme
Ders içeriğini
belirtmek Genel
uyarılarda bulunmak
56
57. Metin ekleme
Her bir problem
durumunda öğrencilere
kazandırılması
düşünülen kazanımlar
57
58. Dosya/siteye bağlantı ekleme
Problem durumları,
Çalışma yaprakları,
Okuma parçaları,
Ders planı gibi word veya pdf formatında hazırlanan
dosyalar, videolar ve anketler öğrencilerle paylaşılmıştır.
58
60. Derse etkinlik ekleme
Dersi yapılandırmak için
bu çalışmada forumlar,
ödevler (tek dosya yükle)
anketler ve sınav
modülleri gibi etkinlik
modüllerinden
faydalanılmıştır.
60
61. Forum ekleme
Forum sayfaları öğrencilerin grup üyeleriyle, diğer
gruplarla ve eğitim yönlendiricisiyle ders dışı çalışma
sürecinde de devamlı etkileşim halinde olabilmesi
amacıyla oluşturulmuştur.
61
63. Ödev ekleme (tek dosya yükleme)
Problem durumlarıyla ilgili gruplar hazırladıkları
raporları eğitim yönlendiricisine göndermişlerdir. Eğitim
yönlendiricisi de raporları değerlendirilerek öğrencilere
geri dönüt sağlanır.
63
66. Anket ekleme
Katılımcılar için her bir sorunun tek tek cevaplandırılıp
gönderilmesi zor olacağından BÖTE bölümünde görevli
bir öğretim elemanının yardımıyla uygulamada
kullanılan ölçekler asp.net yardımıyla hazırlanarak,
MOODLE üzerinden sağlanan bir link ile katılımcıların
erişimine sunulmuştur
66
68. Derse soru ekleme
Öğrencilerin sınavlara erişim zamanları düzenlenerek,
hangi soruları doğru cevapladıklarını, hangi soruları
yanlış cevapladıklarını, hangi sorudan kaç puan
aldıklarını sınavı ne kadar sürede tamamladıkları
belirlenmiştir.
68
69. Derse soru ekleme
Araştırmada, doğru-yanlış
tipi sorular, her bir problem
durumundan sonra
öğrencilerin çözeltiler ve
fiziksel özellikleri konusu
kapsamındaki kavramlarla
ilgili öğrenme düzeylerini
belirlemek ve öğrencilere
süreç boyunca
değerlendirilecekleri hissini
vermek amacıyla
tasarlanmıştır.
69
71. Derse giriş-çıkış raporlarını gösterme
Raporlar bölümünde öğrencilerin MOODLE
platformunda yer alan problem durumları, okuma
parçaları, çalışma yaprakları, forumlar, ders planı,
araştırma raporu, videolar vb. etkinliklere katılım
raporlarına erişilebilmektedir. Böylece öğrencilerin ders
dışı çalışma sürecinde de bu etkinliklere katılma
düzeyleri belirlenerek süreç boyunca değerlendirme
imkânı sağlanmıştır.
71
73. MOODLE hakkındaki öğrenci görüşlerini
belirleme ölçeği
Öğrencilerin PDÖ sürecinde tanıştıkları MOODLE
hakkındaki görüşlerini belirlemek amacıyla; likert
tipinde, tamamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım,
katılmıyorum ve tamamen katılmıyorum şeklinde beş
seçenek içeren bir ölçek hazırlanmıştır. Bu ölçek,
geçerlik çalışması için konu alanı uzmanları tarafından
irdelenerek son halinde karar kılınmıştır.
73
74. Doküman İncelemesi
Doküman analizi kapsamında MOODLE yardımıyla,
öğrencilerin okuma parçalarını kullanma sıklıkları
incelenmiştir. Her bir problem durumuyla ilgili
hazırlanan forum sayfalarında, grup üyeleriyle, diğer
gruplarla ve eğitim yönlendiricisiyle girdikleri tartışmalar
kayıt altına alınmıştır.
74
75. Öğrencilerin;
Web ortamında arama motorlarından problemin
çözümüne yönelik bilgi edindim,
Eğitim yönlendiricisinin e-mail gibi iletişim araçlarıyla
web ortamında anında geri bildirim vermesi beni
güdüledi,
Web ortamındaki ders notlarından ve okuma
parçalarından bilgi edinmekten zevk aldım,
75
76. Moodle’ın Olumlu Yönleri
Forum yol göstericiydi.
MOODLE üzerinden grup üyelerini değerlendirmek daha
objektif oldu.
Hemen her zaman grubu toplamak zor olduğundan
MOODLE üzerinden öğrencilerin takip edilmesi daha
kolay oldu.
Yüz yüze olsa insanlar bilgi saklayabilirdi ama forum da
değerlendirme olduğundan daha çok bilgi paylaşıldı.
76
77. 77
Her türlü sorularımızı MOODLE üzerinden rahatlıkla
sorabilme imkânı bulduk.
Her an hocayı bulmak zordur ancak MOODLE üzerinden
her zaman herkesle görüşme imkânın vardı.
İlk defa elektronik ortamda sınav olmak güzeldi.
MOODLE’daki okuma parçaları ilgi çekiciydi.
Herkes elinden geldiği kadar bilgilerini paylaştığı için
forum öğretici oldu
78. Moodl’ın Olumsuz Yönleri
MOODLE’da erişim problemi vardı.
Forum da istenildiği gibi tartışma ortamı oluşmadı.
Not kaygısı taşıyan öğrencilerin paylaştıkları bilgiler tekrardan
ibaretti.
Çevrimiçi yapılan sınavlarda sorulan soruların cevaplarının
diğer öğrenciler tarafından alınması değerlendirme
problemini oluşturdu.
MOODLE üzerindeki okuma parçaları sıkıcıydı.
Forum üzerinden yeterli geri dönüt sağlanamadı.
78
79. Kaynakça
Ahmet Kılınç, Probleme Dayalı Öğrenme,
Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:15, No.2,
Ekim 2007.
Bülent Aksoy, Probleme Dayalı Öğrenme
Şirin Karadeniz, Probleme Dayalı Öğrenme
AÇIKGÖZ, Ü. Kamile. (2006). Aktif Öğrenme. İzmir:
Eğitim Dünyası Yayınları. 8. Baskı
Yavuz TAŞKESENLİGİL ve Cemal TOSUN
Probleme Dayalı Öğrenmede Moodle Kullanımı
79