2. 1. A POBOACIÓN ESPAÑOLA E A SÚA DISTRIBUCIÓN
● España ten unha poboación de 46,4
millóns de habitantes (ano 2014) e unha
densidade de poboación de 92 hab./km2,
unha cifra inferior á media da Unión
Europea, 116 hab./km2.
● A poboación española repártese de forma
desigual:
– As zonas de maior densidade son a
periferia peninsular e as áreas
próximas a ela, a Comunidade de
Madrid, os arquipélagos balear e
canario e as cidades autónomas de
Ceuta e Melilla.
– As zonas de menor densidade de
poboación son as do interior da
Península e, sobre todo, as zonas
agrícolas de secaño e as áreas de
montaña.
● As causas desta distribución irregular da
poboación débense ao desigual proceso
de desenvolvemento económico, que tivo
lugar preferentemente nas zonas litorais e
nas cidades, onde se concentraron a maior
parte das actividades industriais e dos
servizos, sobre todo o turismo.
3. 2. A EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN ESPAÑOLA
● A poboación española evolucionou segundo o modelo de transición
demográfica doutros países europeos, aínda que se iniciou máis tarde:
– Réxime demográfico antigo: ata comezos do século XX a natalidade e
a mortalidade eran altas (fase de estabilidade demográfica).
– Transición demográfica: no século XX a mortalidade descendeu máis
rapidamente que a natalidade e a poboación aumentou
considerablemente. Houbo dúas grandes crises demográficas: gripe de
1918 e Guerra civil (1936-1939).
– Réxime demográfico moderno: a partir de 1975 a taxa de natalidade
descendeu ata case igualar a taxa de mortalidade. O crecemento
vexetativo era moi baixo.
4. 2. A EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN ESPAÑOLA
EVOLUCIÓN HISTÓRICA DA POBOACIÓN ESPAÑOLA
ANO 2014
5. 2. A EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN ESPAÑOLA
● Na actualidade, a dinámica da poboación
española caracterízase por:
– O descenso da natalidade (9,1 ‰).
En España, a taxa de fecundidade é
de 1,27 fillos por muller. Con todo, a
chegada de poboación nova
estranxeira provocou un lixeiro
aumento da natalidade.
– A taxa de mortalidade é moi baixa
(8,3 ‰). As principais causas de
morte son: enfermidades do aparello
circulatorio, cancro, enfermidades do
sistema respiratorio e accidentes de
tráfico.
– A esperanza da vida (85,6 anos para
as mulleres e 80 anos para os homes),
é unha das máis altas do mundo.
Isto crea un proceso de
avellentamento da poboación e como
consecuencia espérase un aumento
da mortalidade.
ESPERANZA DE VIDA. FONTE: INE
7. 3. OS MOVEMENTOS MIGRATORIOS EN ESPAÑA
● A principal razón da emigración española
no pasado foi económica, causada pola
necesidade de atopar traballo e mellorar as
condicións de vida.
● Emigración exterior española. Destinos:
– América Latina: emigración masiva na
segunda metade do século XIX e
primeira metade do XX; diminuíu a partir
da crise de 1929. Galicia, Asturias e
Canarias foron as rexións que aportaron
máis emigrantes.
– Europa Occidental: produciuse entre
1960-1975. Esta emigración procedía
de todas as rexións, pero especialmente
de Andalucía e Galicia. Os países de
destino foron, sobre todo, Alemaña,
Suíza e Francia.
Emigrantes andaluces a Bélxica
8. 3. OS MOVEMENTOS MIGRATORIOS EN ESPAÑA
● A emigración interior: foi o éxodo rural
dende o campo as cidades e cara as rexións
máis desenvolvidas. Intensa entre as
décadas dos anos 50 e 70 do século XX.
– Destinos: Barcelona, Madrid, Valencia e
Biscaia.
– Orixe: poboación das rexións máis
rurais de España: Galicia, Castela,
Murcia, Estremadura e Andalucía.
– Consecuencias: avellentamento da
poboación nos lugares de orixe,
crecemento das cidades nos lugares
de destino e proliferación de suburbios
ou barrios pobres na periferia das
cidades.
● A emigración española actual (século XXI)
fórmana persoas novas (25-35 anos), moi
cualificadas (fuga de cerebros) e que
buscan traballo noutros países,
especialmente europeos, ante a falta de
emprego causada pola crise económica
iniciada en 2008.
Migracións interiores en España
9. ● A partir de 1990, o crecemento económico fixo de España un país receptor de
inmigrantes. Actualmente, o 10,5% da poboación española é estranxeira, isto é 4,5
millóns de persoas.
● Actualmente a inmigración minorou debido á crise, moitos inmigrantes regresaron
aos seus países de orixe e España presenta un saldo migratorio negativo.
● A composición da inmigración que chega a España clasifícase en tres grandes
grupos: inmigración económica e laboral, de países pobres, que chegan a veces
de xeito ilegal; inmigración de alto nivel profesional e estudantes; e inmigración
residencial, maioritariamente xubilados do norte de Europa que buscan un lugar
agradable para vivir.
● A inmigración ten efectos positivos:
– Fixo posible o aumento da poboación.
– As achegas dos inmigrantes á Seguridade Social contribúen ao pago das
pensións.
– Permite dispoñer de man de obra barata.
– A diversidade cultural pode ser enriquecedora.
● A chegada dos inmigrantes tamén esperta novas problemáticas: racismo, falta de
integración,....
4. A INMIGRACIÓN ESTRANXEIRA EN ESPAÑA
10. 4. A INMIGRACIÓN ESTRANXEIRA EN ESPAÑA
Procedencia dos estranxeiros residentes en España
Inmigración ilegal
Protesta contra a fuga de cerebros
11. 5. A ESTRUTURA DA POBOACIÓN ESPAÑOLA
● Estrutura demográfica:
– A distribución por idades da poboación
española amosa unha estrutura
avellentada debido ás baixas taxas de
natalidade e á elevada esperanza de vida.
– En canto á distribución por sexos, a
poboación española presenta un maior
número de mulleres que de homes, sendo
a mortalidade destes superior.
● Estrutura económica: é propia dos países
desenvolvidos.
– A poboación activa representa máis do
60% da poboación total. No sector primario
traballa o 4% da poboación activa; no
sector secundario o 20% e no terciario (o
máis importante) o 76%.
– As taxas de paro son moi elevadas debido
á crise económica que estamos a sufrir
(23,7% no ano 2015).
12. ● Galicia ten na actualidade unha poboación de 2.731.406 (INE, ano 2014) e unha
densidade media de 92,3 hab/km2.
As dúas grandes zonas de poboamento son:
– As zonas máis poboadas sitúanse no litoral: nas Rías Baixas e na Rías Altas.
– As zonas ménos poboadas sitúanse no interior, especialmente nas serras
orientais e surorientais.
● Galicia caracterízase por ter un crecemento natural negativo e un avellentamento
da súa poboación motivado por dous factores:
– A taxa de natalidade é moi baixa (7,2‰) e o número medio de fillos por muller
tamén (1,1). A emigración de máis dun millón de galegos no século XX ten moito
que ver neste feito.
– A taxa de mortalidade é unha das máis elevada de España (11‰). Isto
explícase polo gran número de persoas maiores de 65 anos que viven en
Galicia.
– A esperanza de vida sitúase nos 82,5 anos.
● Ao longo do século XX, Galicia sufriu tres fases importantes de emigración: cara
América, cara Europa e cara as cidades máis industrializadas de España.
6. A POBOACIÓN DE GALICIA
13. 6. A POBOACIÓN DE GALICIA
Pirámide de poboación. 2014
Densidade de poboación