Traballo Ruido,Relatos de Guerra por Daniel Carcamo Avalo..pdf
O Islam e Al-Andalus
1. TEMA 1: O ISLAM E AL-ANDALUS
1.- MAHOMA DIFUNDE UNHA NOVA RELIXIÓN
● A relixión islámica tivo a súa orixe en Arabia, unha península desértica situada en Oriente Medio.
● Mahoma naceu na Meca no ano 570 e, segundo a tradición, aos 40 anos, o arcanxo Gabriel anuncioulle que era o novo profeta elixido por Alá (Deus en árabe) para predicar unha nova relixión: o Islam. As autoridades perseguírono polas súas ideas.
● No ano 622 tivo que fuxir da Meca e refuxiouse na cidade de Medina: foi a chamada Héxira ou fuxida, e esta data marca o comezo da era musulmá (Equivalente ao nacemento de Cristo). O profeta conquistou A Meca e á súa morte (632), a relixión islámica expandírase por toda Arabia.
● As verdades que Alá lle revelou a Mahoma foron recollidas e escritas, despois da súa morte, no Corán, o libro sagrado dos musulmáns.
● Logo da morte do profeta, a comunidade de fieis foi guiada polos califas (xefes relixiosos e políticos). Os seguidores de Mahoma dividíronse en dúas grandes tendencias: Sunismo e Xiismo.
● Os musulmáns seguen unhas normas ditadas polo Corán e a tradición. Estas normas, conforman a lei islámica ou sharia.
● Todo bo musulmán debe seguir os chamados cinco piares do Islam: a profesión de fe en Alá como único Deus, o rezo diario cinco veces ao día, a esmola, o xaxún no mes do Ramadán e a peregrinación á Meca (onde de atopa a Kaaba). Doutra banda, ten prohibido consumir bebidas alcohólicas e carne de porco. Permítese a poligamia.
● O Islam non ten sacerdotes, pero existen directores de oracións (imáns).
● O edifico relixioso dos musulmáns é a mesquita que ten unha serie de partes: minarete, patio descuberto, sala de oracións, quibla, mihrab.
2.- A EXPANSIÓN DO ISLAM
● A expansión do Islam continuou baixo o goberno dos catro primeiros califas (632- 661) cara a Exipto, Siria e Iraq.
● Os califas da dinastía Omeia (661-750)estableceron a capital en Damasco (Califato de Damasco), ocuparon o Norte de África e cruzaron a Península Ibérica (711) pero foron freados no seu avance cara o norte de Europa, na batalla de Poitiers (732). Cara ao leste, ocuparon Irán e Afganistán, e chegaron a Asia central e ao actual Paquistán.
● Cada provincia estaba gobernada por un emir ou valí.
● No 750, a familia dos Abasís de Bagdad derrotou aos Omeias e conseguiu o Califato. (Califato de Bagdad)
● En 1258, o saqueo de Bagdad polos mongois púxolle fin á dinastía abasí.
● En 1453, tras a toma de Constantinopla polos turcos, o Imperio otomán ou turco exerceu o seu dominio no mundo islámico ata o século XIX.
● Os pobos conquistados (cristiáns e xudeus) podían manter a súa relixión a cambio do pago dun tributo, pero moitos convertéronse ao Islam, pois os musulmáns tiñan vantaxes sociais e económicas.
2. 3.- O ISLAM NA PENÍNSULA IBÉRICA: AL-ANDALUS
● Os exércitos musulmáns cruzaron o estreito de Xibraltar no ano 711, derrotaron aos visigodos na batalla de Guadalete, o rei Rodrigo morreu, e en poucos anos controlaron toda a Península, coa excepción das zonas máis montañosas ou despoboadas.
● Algúns nobres e cregos hispanovisigodos, xunto cunha pequena parte da poboación, refuxiáronse na zona asturiana, que resistiu aos invasores. Dende aí comezará a Reconquista.
● A conquista foi rápida polas loitas internas entre a nobreza visigoda e porque a maioría da poboación hispanovisigoda apenas se resistiu. A nobreza estableceu pactos cos conquistadores para conservar as súas terras e o seu poder.
● O territorio peninsular pasou a chamarse Al-Andalus e converteuse nun Emirato (provincia) dependente do Califato Omeia de Damasco, con capital en Córdoba.
● Tras a caída dos Omeias de Damasco, o omeia Abd al- Rahmán I estableceuse en Al-Andalus e declarouse emir independente de Bagdad (756-929), fundando o Emirato de Córdoba.
4.- DO CALIFATO DE CÓRDOBA AOS REINOS DE TAIFAS
● O emir Abd al-Rahman III no ano 929 independizouse da autoridade relixiosa de Bagdad e proclamouse califa de Al-Andalus. Nacía deste xeito o Califato de Córdoba.
● O Califato foi a época de máximo esplendor de Al-Andalus. A isto contribuíron as vitoriosas expedicións militares contra os reinos cristiáns do Norte que organizou al- Mansur (Almanzor), a finais do século X.
● Entre o 1031 e o 1238 Al-Andalus fragmentouse en máis de 25 taifas ou reinos independentes.
● A fragmentación política debilitou militarmente Al-Andalus. Malia a axuda dos exércitos musulmáns procedentes do Norte de África, almorábides e almohades, no século XIII, os reis cristiáns ocuparon case todos os territorios de Al- Andalus.
● O único territorio andalusí que sobreviviu ao avance dos reinos cristiáns foi o reino nazarí de Granada ata o 1492, ano no que foi conquistado polos Reis Católicos.
5.- ECONOMÍA E SOCIEDADE EN AL-ANDALUS
● O centro económico no mundo musulmán era a cidade (desenvolvíanse actividades comerciais e artesanais) que posuía un núcleo amurallado ou medina, onde se encontraba a mesquita, o zoco ou mercado, e o alcázar.
● A agricultura ocupaba a maior parte da poboación. Os musulmáns introduciron novas técnicas como o regadío e novos cultivos (o arroz, os cítricos...).
● A sociedade en Al-Andalus estaba formada por:
● Os árabes, que eran a minoría gobernante. (Musulmáns)
● Os bérberes, chegados do Norte de África, un grupo de extracción humilde. (Musulmáns)
● Os muladís, hispanovisigodos convertidos ao Islam. (Musulmáns)
● A poboación non musulmá: Os mozárabes (hispanovisigodos cristiáns) e os xudeus.
3. 6.- CULTURA E ARTE ISLÁMICAS
● Entre os séculos VIII e XII, a civilización islámica destacaba polo seu esplendor, mentres a Europa feudal padecía un gran empobrecemento económico e cultural.
● Desenvolveron os estudos matemáticos, a medicina (Avicena), a cirurxía e a astronomía. Tamén houbo importantes filósofos como Maimónides e Averroes.
● A arte islámica reúne moitas influencias pero tamén mantén uns trazos homoxéneos, como a importancia das súas artes decorativas con motivos caligráficos (textos relixiosos con escritura árabe), xeométricos, arabescos e vexetais, a raíz da prohibición de representar imaxes sagradas.
● En arquitectura destacan edificios como a mesquita, a alcazaba ou os palacios. Construíanse en ladrillo, utilizando arcos de ferradura, de medio punto e lobulados, e cúpulas. Posuían unha gran riqueza decorativa no interior, non así no exterior.
● En España consérvanse dous dos edificios máis destacados da arquitectura musulmá medieval: a mesquita de Córdoba e a Alhambra de Granada.