İranın çağdaş mimarları geleneksel arketip antik Pers tarihiyle son derece anlamlı bir bağlantılarının olduğunu düşünüyorlar. "Courtyard, Orta avlu" geleneksel mimarisinin en önemli parçalarından biridir ve geleneksel mimaride, elemanları oturumu ve mimari formlar birleştirmesinde çok önemli bir rol oynar. Bu yüzden çağdaş mimarlar ilham geleneksel mimarinin önemli bir unsuru olarak kabul edilmektedir
İran çağdaş mimarisinde orta avlunun geleneksel arketipi olarak benimsenmesi
1. 1
İran çağdaş mimarisinde orta avlunun geleneksel arketipi olarak
Benimsenmesi
Shabnam Golkarian, Near East University, Faculty of Architecture, Design & Fine Arts
Özet
İranın çağdaş mimarları geleneksel arketip antik Pers tarihiyle son derece anlamlı bir
bağlantılarının olduğunu düşünüyorlar. "Courtyard, Orta avlu" geleneksel mimarisinin en
önemli parçalarından biridir ve geleneksel mimaride, elemanları oturumu ve mimari formlar
birleştirmesinde çok önemli bir rol oynar. Bu yüzden çağdaş mimarlar ilham geleneksel
mimarinin önemli bir unsuru olarak kabul edilmektedir.
Soru: Orta avlunun İran’ın geleneksel mimari rolü nedir? Ve bir geleneksel kalp olarak, İran
çağdaş mimarisinde nasıl bir etkisi vardır?
Araştırma yöntemi: Bu soruyu cevaplamak için, orta avlunun rolünü incelemesi üzere
kırk seçkin bina seçilmiştir. Sonuçlar orta avlunun bina ve inşaat teknolojisinde çok fazla
önemli olmasını göstermektedir.
Ön söz: Eski mimariye önem vermek tekrarlanmak ve şimdiki zamanın ihtiyaçları
gideremeyecek demek değildir. Eski mimarların yöntemi ve binaların yapılış şekli önem
vermek, dayanıklı ve geleneksel kültürün ve sanatın yeni mekan ve zamana transfer etmek
demektir. Çoğu mimarlar eski mimariye dayanarak bina inşaat etmişler misal olarak : okul,
cami, ev… Eski tarihsel bir kalp; Orta avludur. Orta avlu mimari mekanı organize eder ve
etrafını kaliteli yapar.
Literatür incelemesi: Jungın düşüncesine göre kültür mimari faaliyetlerinde etkilidir ve
İran’ın içe dönüklü olması İran mimarisinde etkisi vardır.
Orta avlu: Değişik ve çok fazla sözcüğü vardır. Etrafı odalarla kapalı ve çatısı yoktur. Orta
avlu mekandaki insanları birbirine bağlar ve birleşim sağlar ve evin sahibine hakimiyet hissi
verir.
Orta avlunun arketip olmasının nedeni: Bilim adamları matematiksel ve düzenli
geometriyi doğal geometriyle bağlantılı olduğunu düşünüyorlar. Ve her geometri şekli
dünyadaki bir elementi gösterir bu yüzden orta avlunun geometrisi önemlidir.
Orta avlunun tarihi: ikinci yüzyıldan başlayarak ilk olarak Zerdüşt zamanında ve sonra
Firuz abad ve Khaje dağinda bulunmuştur.
2. 2
Araştırma metodu: Bir tabloda 4bölüme ayrılıyor, birincisi: nasıl binanın dışından orta
avluya girilir? İkinci: binaların türü ve orta avlunun formu, üçüncü: binanın avluya yolu
neredendir? Dördüncü: avlunun ölçeği.
Giriş: 1.Bir köşedendir (İsfahan camisi, Ardestan), Giriş holü ve balkonun etrafı. 2. Bazı
camiler bir ya iki ve ya üç balkondan oluşur (Mshirolmolk, Emam isfahan camisi), koridordan
sonra ve holüdan sonra kendimizi avluda buluruz.
Form: Beş şekildedir. Birincisi: bina bir kare ve ya dikdörtgen şeklindedir. İkincisi: üç
taraftan kapalı ve bir taraftan açıktır. Üçüncü: iki tarafta kapalı. Dördüncü: açık ve boş
alanlar.
Giriş yolu: Birincisi olarak, bir kapalı alandan sonra bir düz yoldur ve orta avlunun
simetrisidir. İkincisi: asil giriş yolun başka taraftan orta avluya yönelmektir.
Ölçek: Sade evlerin bir avlusu ve büyük alanların birden çok fazla avlusu vardır ve esnek bir
yapısı olarak kaç avlu çıkara biliriz.
3. 3
Örnek binalar: Analysis of Samples Faculty of Business Management (University of
Tehran), büyük orta avlu ve yolu düz bir çizgi olarak orta avlunun simetrisinde. Iran Center
for Management Studies, etrafı açık ve orta avlu ortada ve binalar etrafında ve orta avlunun
bir ve ya dört balkon ve girişi asıl giriş yolun batısında. Behshahr Industrial Co. kare
şeklinde 68x66 metre ve etrafı orta avlu ve beş katlı bir bina ve giriş yolu orta avlunun
simetrisinin batısında. Musalla (Friday Prayer Mosque) of Tehran, bu cami eski binaların
kültürü ve düzenini ve mekanın bağımlılığını gösteren camidir ve avlu ortadadır. Tehran
Museum of Contemporary Art, düzensiz ve giriş yolu kuzeyin ve güneyin düz çizgi
hizasında ve dikdörtken şekilde ve mekan kapalı ve etrafı duvar kaplıdır. Villa No. Two, iki
zeminin ortasında ve modern bir şekilde ve kendine has bir şekilde, insanların orda
toplanması ve iletişimde olmasını sağlıyor. Farshchian Art and Cultural Complex,
geometri ve simetri bir şekilde ve gök yüzünü sanki merdivenlerle yere bağlıyor, bu bina hem
içsel hem dişsel olarak tasarlanmış. Binanın içi orta avlu ve öğretim ve iletişim alanı ve dışı
konferans ve tanıtım sunum ve çalışmak içini kulanılıyor. Niavaran Cultural Center, U
şeklinde ve orta avlu kare form ve orta avlunun bahçesi var. Dezful Cultural Center, spiral
form ve hareketli aktif formdur ve orta avlunun etrafında döner gibisindendir.
6. 6
Kodlama ve avlular kategoriler: analizden sonra ve orta avluların belirlenmesinden
sonra her bir binaya kodlama ve değer biçilmiştir.
7. 7
Nicel Verilerin Nitel Açıklaması: analiz ve kodlamadan sonra ve tabloya göre orta
avlunun değeri ve bilgilerinin tanımlanması: Bazı binalar eski ve geleneksel metodu
kullanarak şimdiki zamanda uygulamışlar ama bazılarıysa kendi yeni ve gelişmiş fikirlerle
yeni metodu eski metodun karışımıyla orta avluyu modern bir şekilde kullanmışlardır.
Sonuç: kültürel merkezler ve eğitim mekanları geniş bir alana olanak sağlayarak eskiden
günümüze dek geçmiş kültür, adetleri ve gelenekleri yapıda yansıtmaya çalışmışlardı.
Dolayısıyla kültürel ve eğitimsel mekanlar İran’ın eski kültürünü yansıtmakta büyük rol
oynamaktadırlar.
Dikkate aldığımız mekanlarda genellikle kullanılan materyal tuğla ve taşlardan oluşmaktadır
fakat yapım şekli ve türü günümüz mimarlık teknolojisine uymaktadır, yani şuandaki mimari
İran’ın geleneksel kültürü ile teknolojik mimarlık standartlarının oluşumudur.
Alan araştırması ve analiz sonucu çağdaş İran mimarlarının merkezi alan ve ya merkezi
avlunun önem taşıdığını geçmişte olduğu gibi günümüzdeki görmekteyiz. Nitekim tasarımın
kalite ve olgusu yönünden geçmişteki metodular dikkate alınmışsa günümüz mimar dede aynı
şekilde İran kültürel varlığını korumuşlar.
Referans
1. Mahdavinejad, M. and S. Mansoori, 2012. Architectural Design Criteria of Socio-
Behavioral Approach toward Healthy Model, Procedia-Social and Behavioral Sciences,
35: 475-482.
2. Mahdavinejad, M. and A. Moradchelleh, 2011a. Family-Led Method in Art Education and
Learning, Case: Tehran, Iran, Middle-East Journal of Scientific Research, 9(4): 554-560.
3. Mahdavinejad, M. and A. Moradchelleh, 2011c. The Impact of Family and Social Class
on Efficiency of Arts Education and Learning, Middle-East Journal of Scientific Research,
11(8): 1068-1077.
4. Mahdavinejad, M., M. Bemanian, G. Abolvardi and S.M. Elhamian, 2012b. Analyzing the
state of seismic consideration of architectural non-structural construction components
(ANSCs) in design proces (based on IBC), International Journal of Disaster Resilience in
the Built Environment, 3(2): 133-147.