Σύγχρονες προσεγγίσεις στη Διδακτική Μεθοδολογία. Αναφέρονται συνοπτικά: Ομαδοσυνεργατική μάθηση Σχέδια συνεργατικής έρευνας (μέθοδος project) Επίλυση προβλημάτων (problem solving)

1. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: Ενότητα 2.2
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
1

2. Έννοιες - Ορολογία
Μέθοδος διδασκαλίας (project, επίλυση προβλήματος)
πρότυπο (pattern) οργάνωσης του μαθήματος και συμπεριφοράς
του εκπαιδευτικού, ένα οργανωμένο σύνολο διδακτικών στοιχείων,
που εφαρμόζεται με συστηματικό τρόπο σε μια σειρά μαθημάτων
Στρατηγικές διδασκαλίας (ομαδοσυνεργατική διδασκαλία)
περιλαμβάνουν περισσότερες από μια μεθόδους και συνιστούν
διδακτικές παρεμβάσεις συγκροτημένες σε μια ακολουθία με βάση
συγκεκριμένες αρχές
Μοντέλο διδασκαλίας (π.χ. εποικοδομιστικό, συμπεριφοριστικό)
αποτελεί μια διδακτική πρόταση η οποία περιλαμβάνει την
ιεράρχηση των εκπαιδευτικών προτεραιοτήτων, συγκεκριμένες
διδακτικές διαδικασίες και προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο
οργανώνεται η τάξη και γενικότερα η διδασκαλία
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
2

3. Έννοιες - Ορολογία
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
3

4. Σύγχρονες διδακτικές μέθοδοι και
ΤΠΕ
Ομαδοσυνεργατική μάθηση
Σχέδια συνεργατικής έρευνας (μέθοδος
project)
Επίλυση προβλημάτων (problem solving)
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
4

5. Ομαδοσυνεργατική μάθηση (1)
Περιγραφή: Οργάνωση μαθημάτων
στα οποία ευνοείται η κοινωνική
αλληλεπίδραση και η συνεργατική,
ομαδική μάθηση
(κοινωνικο-γνωστική προσέγγιση)
Ορισμός: η από κοινού εργασία
πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα με
τρόπο τέτοιο ώστε να προωθείται η
ατομική μάθηση μέσω των
συνεργατικών διεργασιών.
Αποτελεί μετεξέλιξη της
μαθητοκεντρικής προσέγγισης αλλά
με έμφαση στην ομάδα.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
5

6. Ομαδοσυνεργατική μάθηση (2)
Προϋποθέσεις
Κοινός στόχος
Αλληλεπίδραση
Αλληλεξάρτηση
Κοινωνικές δεξιότητες
Προσωπική ευθύνη
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
6

7. Ομαδοσυνεργατική μάθηση (3)
Εφαρμογή
Καθορισμός του σκοπού.
Συγκρότηση των ομάδων και κατανομή εργασιών.
Μάθηση της συνεργασίας.
Έλεγχος και καθοδήγηση των ομάδων.
Αξιολόγηση
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
7

8. Ομαδοσυνεργατική μάθηση (4)
Πλεονεκτήματα
μειώνει τις προκαταλήψεις
αυξάνει την συμμετοχή σε διαπροσωπικές σχέσεις μαθητών
χαμηλής κοινωνικής θέσης,
παρέχει αναγνώριση σε απομονωμένους μαθητές
οι μαθητές βλέπουν διάφορες καταστάσεις από την
προοπτική των συμμαθητών (ενσυναίσθηση),
βελτιώνει τις δεξιότητες που σχετίζονται με την οργάνωση
και την εργασία στο πλαίσιο ομάδων
δημιουργεί επιπλέον κίνητρα για μάθηση
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
8

9. Ομαδοσυνεργατική μάθηση (5)
Διδακτικό «κόστος»
Η συνεργασία πρέπει να «μαθευτεί»
Πολυπλοκότητα οργάνωσης ( μέγεθος, τρόπος σχηματισμού,
τρόπος αλληλεπίδρασης ομάδων …)
Διδακτικός θόρυβος
Διαχείριση χρόνου κ.ά.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
9

10. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) (1)
[κατά Karl Frey]
ΟΡΙΣΜΟΣ: Ένας τρόπος ομαδικής διδασκαλίας στην
οποία συμμετέχουν αποφασιστικά όλοι και η ίδια η
διδασκαλία διαμορφώνεται και διεξάγεται από
όλους όσοι συμμετέχουν.
ΔΕΝ είναι Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία
(δεν απαντά μόνο στο «τι θα μάθουμε» αλλά και
στο «πώς θα μάθουμε»)
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
10

11. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) - Χαρακτηριστικά(2)
Ελευθερία των μελών να προτείνουν ένα θέμα
Από κοινού διαμόρφωσή του και
Διεξαγωγή
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
11

12. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) - Δομή(3)
Πρωτοβουλία – πρόταση
Ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την πρωτοβουλία
Από κοινού διαμόρφωση των πλαισίων δράσης
Υλοποίηση του προγράμματος
Περάτωση του προγράμματος
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
12

13. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) – Προϋποθέσεις(4)
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
13

14. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) - Στάδια(5)
• Ευαισθητοποίηση
• Επιλογή θέματος
• Διερεύνηση
θέματος
• Μεθοδολογία
• Ασχολίες ομάδων
• Επιλογή
δραστηριοτήτων
• έρευνα πεδίου
• έρευνα σε
βιβλιοθήκη
• Συνεντεύξεις
• γράψιμο
επιστολών
• εργαστηριακές
δραστηριότητες
• ερωτηματολόγιο
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
14

15. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) - Αξιολόγηση
Στη μέθοδο project αξιολόγηση σημαίνει από κοινού εκτίμηση της
δουλειάς
Συζήτηση για το κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι αρχικοί στόχοι
Πώς κύλησε η όλη διαδικασία
Ποια ήταν τα αποτελέσματα
Εντοπισμός των λαθών και των προβλημάτων που υπήρξαν
Κατά πόσο οι γνώσεις και οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν
διαμόρφωσαν καινούργιες αξίες και συμπεριφορές που άλλαξαν
παλιότερες αρνητικές στάσεις μαθητών και εκπαιδευτικών.
Οι αλλαγές αυτές αποτελούν και την ουσία
της πραγματικής μάθησης.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
15

16. Σχέδια συνεργατικής έρευνας
(μέθοδος project) - Όρια(6)
Όταν η απόδοση πρέπει
να είναι εμφανής αμέσως
Όταν δεν υπάρχει χρόνος για τις
συγκεκριμένες επιδόσεις των μαθητών
Όταν η διάταξη της ύλης που πρέπει να
διδαχθεί και ο τρόπος μάθησης είναι αυστηρά
προκαθορισμένα
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
16

17. Επίλυση προβλημάτων
[problem solving] - Ορισμοί(1)
Η Έμμεση διδασκαλία (Indirect Instruction) είναι
μια μαθητοκεντρική διδασκαλία που επιδιώκει την
ενεργή συμμετοχή των μαθητών σε δραστηριότητες
παρατήρησης, έρευνας, διατύπωσης υποθέσεων και
συμπερασμάτων.
Επίλυση προβλημάτων: Μέθοδος έμμεσης διδασκαλίας
που στηρίζεται σε κάποιο πρόβλημα το οποίο καλούνται
να επιλύσουν οι μαθητές με τη βοήθεια του
εκπαιδευτικού.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
17

18. Επίλυση προβλημάτων
[problem solving] - Τρόποι επίλυσης (2)
Με αλγορίθμους, δηλ. σταθερούς κανόνες ή διαδικασίες
οι οποίες εξασφαλίζουν την σωστή απάντηση, αν τις
ακολουθήσουμε σωστά
Πχ. 5Χ+3Χ-2Χ=30
Με ευριστικές προσεγγίσεις, άτυπες, διαισθητικές,
πρωτότυπες στρατηγικές, οι οποίες δεν αποδίδουν
πάντα
Πχ. «Πέρα από την ανάγνωση και την ενημέρωση για
ποιους άλλους σκοπούς μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε μια εφημερίδα;»
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
18

19. Επίλυση προβλημάτων
[problem solving] - Διαδικασία επίλυσης (3)
Προετοιμασία: Γίνεται ανάλυση του σκοπού και των μέσων.
Υποθέσεις
Έλεγχος υποθέσεων και εφαρμογή.
Ι = Identify, αναγνώριση του προβλήματος
D = Define, παρουσίαση του προβλήματος
E = Explore, διερεύνηση πιθανών στρατηγικών
A = Act, εφαρμογή των στρατηγικών
L = Look, ανασκόπηση και αξιολόγηση.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
19

20. Λύσαμε το
πρόβλημα;
ΟΧΙ
ΝΑΙ!
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
20

21. Σύγχρονες διδακτικές μέθοδοι
και ΤΠΕ
(α) το επίπεδο του περιεχομένου: το ψηφιακό υλικό
(είτε εντοπίζεται μέσω Διαδικτύου, είτε έχουν σε αυτό
πρόσβαση οι μαθητές μέσω άλλου τρόπου – π.χ. CD),
αυξάνει πρακτικά απεριόριστα τις δυνατότητες για
ανεύρεση και συνδυασμό πληροφοριών για διάφορα
θέματα.
(β) το επίπεδο διεκπεραίωσης και οργάνωσης των
δεδομένων, πληροφοριών και γενικά των στοιχείων που
είναι απαραίτητα για την επεξεργασία ενός θέματος.
(γ) το επίπεδο προέκτασης των πρακτικών αυτών και
άλλων καινοτόμων πρακτικών.
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
21

22. ΣΥΖΗΤΗΣΗ
1. Εκτιμάτε ότι οι προτεινόμενες ομαδοσυνεργατικές
μέθοδοι διδασκαλίας προσιδιάζουν στο ελληνικό
εκπαιδευτικό σύστημα;
Θεωρείτε ότι υπάρχουν ορισμένα γνωστικά
αντικείμενα στα οποία θα ήταν πιο αποτελεσματικές;
Γιάννης Σαλονικίδης - Επιμορφωτής ΤΠΕ@Ε
22