1. လူထုတိုက္ပြဲ လက္စြဲ
မိုးသီးဇြန္
နစ္ေနမန္း
ခင္မမမ်ိဳး
ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
(ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ဗဟိုျပန္ၾကားေရးေကာ္မတီမွထုတ္ေ၀သည္)
1

2. လူထုတိုက္ပ- ေျမေအာက္လက္စြဲ
ြဲ
၂၁ မ်ိဳးဆက္တာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြေတြကို စစ္အစိုးရက အျပင္ထန္းဆံုး ဖိႏွိပ္ေနတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ
ဆိုေတာ့ ၈၈ က စတင္လာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲဟာ အေရးအႀကီးဆံုးပိုင္းကို တစတစ ေရာက္ရိွလာေနလို႔
ျဖစ္တယ္။ တိုက္ပြဲက ပိုၿပီး ျပင္းထန္ လာသလို၊ အေကြ႔အေကာက္ေတြ မ်ားလာႏိုင္တယ္။ လႈပ္ရွားမႈတိုင္းဟာ
ဒီသေဘာေတြ ေဆာင္ေနခဲ့တယ္။ လႈပ္ရွားမႈ အေသးေလးေတြက လႈပ္ရွားမႈႀကီး တခုလံုးကို အဆံုးအျဖတ္
ေပးႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဟာ အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တိုင္း သတိထားသင့္တဲ့
လူထုတိုက္ပြဲ နည္းနာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ၈၈ တိုက္ပြဲ ကာလက ရရိွခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ အေပၚ အေျခခံၿပီး
ေဝငွလိုက္ပါတယ္။
၁ - လံုျခံဳေရး
၂ - ဆႏၵျပျခင္း၊ ခ်ီတက္ျခင္း
၃ - စည္းကို ေက်ာ္ေပးရျခင္း
၄ - ယႏၱရားမ်ားကို ၿဖိဳခ်ျခင္း
2

3. ၅ - အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ား အစားထိုးျခင္း
၁။ လံုျခံဳေရး
ကိုယ္ရဲ့ လံုျခံဳေရးဟာ လႈပ္ရွားမႈရဲ့ လံုျခံဳေရး ျဖစ္တယ္။
လံုျခံဳေရးကို ဂရုစိုက္တတ္ႏိုင္ရင္ အဖမ္းမခံရေအာင္ ႀကိဳးစား။
ကိုယ္လြတ္ေနသမွ် တိုက္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲႏုိင္တယ္။
အခုျဖစ္ေနတဲ့ ဆႏၵျပ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အားနည္းခ်က္ တခ်ဳိ႕ကို က်ေနာ္ ေလ့လာ ေတြ႔ရိွရတယ္။ ဒါကေတာ့
တူညီဝတ္စံု - ယူနီေဖာင္း၊ အျဖဴနဲ႔ ကခ်င္ပုဆိုးေတြ ဝတ္ထားတာ၊ ပင္နီ တိုက္ပံုေတြ) ဝတ္ထားၿပီး ဆႏၵျပတာ
အားနည္းခ်က္ ရွိတယ္။ ဒီလို ဝတ္ထားျခင္းအားျဖင့္ ပစ္မွတ္ကို အလြယ္တကူ ေပးထားသလို ျဖစ္ေနတယ္။
လူထုထဲက ၾကည့္ေနတဲ့ သူေတြနဲ႔ မိမိနဲ႔ အဆင့္အတန္းတခု - Class တခုကို ခြဲျခားေပးထားသလို
ျဖစ္ေနတယ္။ လမ္းေဘးက ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့သူ တဦးအေနနဲ႔ ငါပါလို႔ သူတို႔က ႀကိဳက္ပါ့မလား။ (သူမွာက
ယူနီေဖာင္း မဝတ္ထားတဲ့ အတြက) ငါ့ကို အစိုးရ လူေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနမလား ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ သံသယေတြ
္
ျဖစ္ေပၚ
ေနတတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္
ယူနီေဖာင္း
မဝတ္ဘဲ
သူလို
ကိုယ္လိုပဲ
ဝတ္ထားရင္
အေရးအေၾကာင္းမွာ လူထုထဲကို ဝင္ေရာက္ၿပီး ပံုဖ်က္ႏိုင္တယ္။ လူထုေတြကိုလည္း ကိုယ့္လႈပ္ရွားမႈမွာ
ဝင္ေရာက္ႏုိင္ဖို႔ တံခါးဖြင့္ေပးထားႏုိင္တယ္။
အခုျဖစ္ေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈဟာ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အလုပ္သမား အေရးအခင္းနဲ႔ သြားတူေနတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္
အလုပ္သမား
အေရးအခင္းက
ကုန္ေစ်းႏႈန္း
ႀကီးျမင့္လာမႈကို
မခံႏုိင္လို႔
အလုပ္သမားေတြ
စတင္
သပိတ္ေမွာက္မႈက စတင္လာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္သမား အေရးအခင္းဟာ အႏွိမ္နင္းခံရတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။ မဆလ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားဟာ ခိုင္မာေနေသးတယ္။ အလုပ္သမား လႈပ္ရွားမႈက လူထုနဲ႔
3

4. မပူးေပါင္းႏုိင္ခဲ့ဘူး။ ဒီေနရာမွာ လူထုနဲ႔ မပူးေပါင္းႏိုင္တာက ၁၉၇၄ ခုႏွစ္က အလုပ္သမား သပိတ္ေတြဟာ
စက္ရံုေတြ၊ အလုပ္ရံုေတြထဲမွာပဲ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သပိတ္ကို ဦးေဆာင္တဲ့ သူေတြက အလုပ္သမားေတြနဲ႔ လူထုနဲ႔
ပူးေပါင္းေစႏုိင္တဲ့ နည္းနာကို မက်င့္သံုးႏုိင္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈဟာလည္း အလားတူပဲ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသား
လႈပ္ရွားမႈရဲ့ ထူးျခားမႈကေတာ့ လူထုနဲ႔ ပူးေပါင္း ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီလို ပူးေပါင္းႏုိင္ခဲ့တာ အမွတ္မထင္ တိုက္ဆိုင္မႈ
တခုေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို ပူးေပါင္းႏုိင္ဖို႔ အတြက္ စနစ္က်တဲ့ နည္းစနစ္ တခ်ိဳ႕ကို တီထြင္ႏုိင္ခဲ့လို႔
ျဖစ္တယ္။
၈၈
အစပိုင္းကာလတုန္းက
က်ေနာ္တို႔ဟာ
လူထု
မလိုက္ပါႏုိင္
ပါႏုိင္ဆိုတာကို
ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏုိင္
မဆံုးျဖတ္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ကို ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။
ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဟာ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကို အတိအက် လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။
၁
-
ကိုယ့္ရဲ့
အေျခအေနကို
လံုျခံဳေအာင္
လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
(တဖက္မွာလည္း
မဆလက
ေထာက္လွမ္းေရး တင္ဦးနဲ႔ ျဖဳတ္ထုတ္ ခံေနရမႈက က်ေနာ္တို႔ကို အခြင့္သာေစခဲ့တယ္။ အခုလည္း ခင္ညြန္႔နဲ႔
အဖြဲ႔ ျဖဳတ္ထုတ္ ခံေနရတာကို အခြင့္ေကာင္းယူႏုိင္ဖို႔ က်ေနာ္ တိုက္တြန္းလိုတယ္။)
၂ - လႈပ္ရွားမႈကို တျပည္လံုး ျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ လူထု
တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့ နည္းနာကေတာ့ ေျပာက္က်ားသပိတ္ နည္းနာကို က်င့္သံုးခဲ့တယ္။ အေျခအေန ေပးတဲ့
ေနရာေတြမွာ အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ့ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပမႈကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။
အဲဒီကာလ
စကားတခြန္း
ျဖစ္ခဲ့တယ္။
ဒါကေတာ့
ေျပာက္က်ားသပိတ္
ဆိုတဲ့စကားပါပဲ။
ဒါက
4

5. ဘာလဲဆိုေတာ့
က်ေနာ္တို႔ဟာ
လူစည္ကားတဲ့
ေနရာေတြကို
ရုတ္တရက္
ေရာက္လာတယ္။
တရားေဟာတယ္။ စာေဝတယ္။ ပိုစတာေတြ ကပ္တယ္။ လံုထိန္းေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ေရာက္လာရင္
လူထုထဲမွာ ကိုယ္ေရာက္ေဖ်ာက္ၿပီး ထြက္ေျပးၾကတယ္။ ေနာက္တေန႔ ေနာက္တေနရာမွာ ျပန္ေပၚလာၿပီး
ဆက္လိုက္ တိုက္ပြဲဝင္ရင္း လူထုကို အဆက္မျပတ္ လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့တဲ့ နည္းစနစ္ေတြကို သံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
နအဖကလည္း ဒီေျခအေနဟာ ၈၈ ကာလတုန္းကလိုပဲ ျပင္ဆင္ေနတာ၊ တုံ႔ျပန္ေနတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္
အေလးအနက္ ေပးေနတာကို သိႏိုင္တယ္။ ခုကာလဟာ ၈၈ တုန္းက ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ ကာလ ၁၉၉ဝ
ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလတုန္းကလို မေရာက္ေသးဘူး ဆိုတာကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒီကာလေတြတုန္းက
က်ေနာ္တို႔ တူညီ ယူနီေဖာင္းေတြ ဝတ္ခဲ့တယ္။ ဒီလို တူညီ ယူနီေဖာင္းဝတ္ ဆႏၵျပတာကို က်ေနာ္တို႔
ဒီကာလ ေတြမွာပဲ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုဝတ္ထားျခင္းအားျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့တာေတြ ရိွသင့္သေလာက္ေတာ့
ရိွခဲ့ပါတယ္။
ဆႏၵျပပြဲ အစပိုင္းမွာ လံုျခံဳေရးဟာ အထူး အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲေဘာ္တေယာက္ အဖမ္းခံရျခင္းဟာ
လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ေအာင္ပြဲအတြက္ တဆင့္ အားနည္းသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးကို အထူး
ဂရုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဖမ္းမခံရေအာင္ ေရွာင္တိမ္းႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္မႈ ရိွေစခ်င္တယ္။ ၁၉၈၈ ခုနစ္ မတ္လ
ကေန
၈၈
လႈပ္ရွားမႈႀကီးအထိ
က်ေနာ္
အဖမ္းမခံရအာင္
အစြမ္းကုန္
လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။
ကိုယ္လြတ္ေျမာက္ေနသမွ် အာဏာရွင္ စနစ္ကို ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဖမ္းခံရတဲ့
ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ မင္းကိုႏိုင္တို႔နဲ႔ တခ်ဳိ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ တက္ႂကြ
လႈပ္ရွားသူမ်ားလို ေရွာင္တိမ္း လႈပ္ရွားေနလို႔ မရပါဘူး။ သူတို႔ဟာ ေျမေပၚမွာ ေျပာင္တိုက္ပြဲဝင္ရမယ့္
အေနအထားမ်ိဳးကို ရင္ဆိုင္ တိုက္ပြဲဝင္ေနရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးကို အထူး ဂရုျပဳ လႈပ္ရွားေနရတဲ့
တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ား အတြက္သာ ဒီအႀကံျပဳခ်က္က အက်ံဳးဝင္ပါတယ္။
5

6. လံုျခံဳေရးနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ ဟန္ခ်က္ညီေစျခင္း
၈၈ တေလ်ာက္လံုး ေပးခဲ့တဲ့ သခၤန္းစာအရေတာ့ လံုျခံဳေရး ကင္းမဲ့မႈ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရဲေဘာ္ေတြဟာ
လႈပ္ရွားမႈ တခုလုပ္ဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးတာ၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္တာ၊ ကိုယ္က ဘာလဲဆိုတာကို
ရန္သူက သိေနမႈဟာ အလြန္ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေနရာေတြ ရန္သူက
ေတာ္လို႔ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ဘက္က ေပါ့ဆမႈေတြေၾကာင့္ ေပါက္ၾကားမႈေတြ ျဖစ္တာ၊ အဖမ္းခံရတာေတြ
ျဖစ္ကုန္ၾကရတာပါပဲ။
လံုျခံဳေရးအတြက္ က်ေနာ္အႀကံျပဳေစခ်င္တာေတြကေတာ့
၁
-
လက္ကိုင္ဖုန္းနဲ႔
သတိထား
စကားေျပာဖို႔
လိုတယ္။
လက္ကိုင္ဖုန္း
တခါေျပာတိုင္း
ရန္သူ
နားေထာင္ေနတယ္ ဆိုတာကို သတိျပဳပါ။ လက္ကိုင္ဖုန္းက ေစ်းႀကီးသေလာက္၊ ရန္သူကို ေစ်းအေပါဆံုး
သတင္း ပို႔ေပးေနသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ လက္ကိုင္ဖုန္းက FM ေရဒီယိုစနစ္ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔
အသံလိႈင္းကို သယ္ယူသြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရန္သူက ေနရာအႏွံ႔ကေန ၾကားျဖတ္ နားေထာင္ ေနႏိုင္လို႔ပဲ
ျဖစ္တယ္။
ၾကားျဖတ္
နားေထာင္တဲ့
စခန္းကို
အရင္က
တိုးေၾကာင္ေလး
အနီးနားမွာ
ရံုးဖြင့္ၿပီး
နားေထာင္ေနၾကပါတယ္။
၂ - တေနရာတည္းမွာ အၾကာႀကီး မေဆြးေႏြးၾကဖို႔ စကားမေျပာၾကဖို႔ လိုတယ္။
၃ - တေနရာတည္းမွာ အျမဲတမ္း မအိပ္ဖို႔ လိုတယ္။
၄ - ညအိပ္တဲ့အခါမွာ သတိဝီရိယ အျမဲ ရိွေနဖို႔ လိုတယ္။
၅ - ထြက္ေပါက္ကို အျမဲတမ္း ႀကိဳတင္ ၾကည့္ထားဖို႔ လိုတယ္။
၆ - ကားစီးတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုး ထိုင္ခံုမွာ စီးပါ။ ကိုယ့္ေနာက္မွာ ဘယ္သူကိုမွ မထားပါနဲ႔။
ကိုယ္က အားလံုးကို ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ပံုစံ အျမဲ ရိွေနရပါမယ္။
၇ - ခရီးသြားတဲ့အခါ တေနရာရာကို ထြက္တဲ့အခါမွာ လူအုပ္ထဲမွာ အျမဲတမ္းေနပါ။
၈ - မသကၤာစရာ လႈပ္ရွားမႈ ေတြ႔တာနဲ႔ ေျခရာေဖ်ာက္ပါ။
6

7. ၉ - စာရြက္စာတန္း၊ စာေစာင္၊ သတင္းစာ အေဟာင္း ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တာ အားလံုး
ကိုယ္နဲ႔အတူ မထားပါနဲ႔။ အိမ္ထဲမွာ မထားပါနဲ႔။ ဝွက္စရာ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးရိွတယ္။ ရေအာင္ ဝွက္ပါ။
၁ဝ - ေဆးမင္၊ နာရီ၊ လက္စြပ္၊ ဆြဲႀကိဳးေတြ မဆြဲပါနဲ႔။ ေဆးမင္ရိွရင္ ဖံုးကြယ္ထားပါ။
အုပ္စု ၂ စု ခြဲၿပီးလႈပ္ရွားျခင္း
ဆႏၵျပေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ကိုယ္အင္အားကို ၂ စုခြဲပါ။ တစုက ေျပာင္ဆႏၵျပမယ့္ အဖြဲ႔၊ တဖြဲ႔က လူထုထဲမွာ
ေရာေႏွာၿပီး ကိုယ္ေရာင္ ေဖ်ာက္ထားရမယ့္ အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ကို က်ေနာ္တို႔ ၈၈ ကတည္းက
လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္တုန္းက ကိုယ့္မွာ လူအင္အား ၁ဝ ေယာက္ရိွရင္ သံုးပံုတပံုက
ေျပာင္ဆႏၵျပတဲ့ တာဝန္ကို ယူခဲ့တယ္။ က်န္တဲ့ ႏွစ္ပံု ၇ ေယာက္ခန္႔က လူထုထဲမွာ ေရာၿပီး ကိုယ္ေရာင္
ေဖ်ာက္ထားတယ္။
ဒီအဖြဲ႔ ၂ ဖြဲ႔မွာ သီးျခား တာဝန္ေတြကို လုပ္ၾကတယ္။ ဆႏၵျပတဲ့ အဖြဲ႔က တရားေဟာတယ္။ လံႈ႔ေဆာ္တယ္။
ခ်ီတက္တယ္။ သီခ်င္းဆိုတယ္။ အလံေတြကိုင္ၿပီး ေဝွ႔ယမ္းတယ္။ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ထားတဲ့ သူေတြရဲ့
တာဝန္က လူထုထဲမွာ ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။ လူပ္ရွားမႈကို ေထာက္လွမ္းေရးကို
သတင္းပို႔ေနသူ၊
အခြင့္အေရးရရင္
ေႏွာင့္ယွက္မယ့္သူက
အနီးကပ္ၿပီး
ဘယ္သူေတြလဲ
တိုက္ခိုက္
ဆိုတာကို
ပစ္လိုက္တယ္။
၈၈
သတိထား
မတ္လနဲ႔
ေစာင့္ၾကည့္တယ္။
ဇြန္လ
ေက်ာင္းသား
လႈပ္ရွားမႈတုန္းက ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးေတြကို ဒီနည္းနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္
ႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ကို အလစ္မွာ ဖမ္းဆီးၿပီး အမ်ိဳးသား အိမ္သာထဲမွာ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားရင္းနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈကို
အသက္ဆက္ေပးေနခဲ့တယ္။
တကယ္လို႔ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ လံုထိန္းေတြက လာေရာက္ ရိုက္ႏွက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔က ျပန္လည္
7

8. မခုခံရပါဘူး။ သူတို႔က လူထုကို ကယ္ပါ ယူပါ ေအာ္ဟစ္ အကူအညီ ေတာင္းၾကရမယ္။ ဒီအခါမွာ
လူထုထဲမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ကိုယ့္လူေတြက စတင္ၿပီး လူဆိုးလူမိုက္ေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးေတြကို စတင္
တိုက္ခိုက္လိုက္တဲ့ အခါမွာ လူထုက မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာတဲ့ ပံုစံကို ေရာက္လာတယ္။ ေနာက္ေတာ့
တကယ္ပဲ လူထုက ဝင္ေရာက္ ကူညီလာေတာ့တယ္။
၂၁ မ်ိဳးဆက္ လႈပ္ရွားမႈကိုၾကည့္ရင္ နအဖက လူဆိုးလူမိုက္ေတြကို လူထုထဲမွာ ေရာေႏွာ ထည့္ထားတယ္။
ဒီလူေတြက ဘယ္သူေတြလဲ ဆိုတာ ကိုယ့္လူေတြက မသိႏိုင္ဘူးလို႔ လႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ သူတဦးက
ဆိုတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရတာကေတာ့ ကိုယ္ဘက္က – ႀကိဳတင္ၿပီး လူထုတဲမွာ ေရာေႏွာ မျမႇဳပ္္ႏွံထားႏိုင္လို႔
ျဖစ္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လူအုပ္ထဲမွာ အကဲခတ္ၾကည့္ရင္ သာမေဏန သမေဏေဏာ၊ ေဂါေဏန
ေဂါေဏာ ဆိုသလို သာမေဏက ဘယ္သူလဲ ႏြားက ဘယ္သူလဲ ဆိုတာကို ခြဲျခား သိႏိုင္လိမ့္မယ္။
လူထုထဲမွာ
ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္
လႈပ္ရွားရတဲ့
သူေတြကို
က်ေနာ္တို႔
တာဝန္ေပးတဲ့
အခါမွာေတာ့
အားေကာင္းေမာင္းသန္ေတြ၊ လက္စလက္န ရိွသူေတြ၊ ဆႏၵျပတာ မလုပ္တတ္ေပမယ့္ မတရားမႈေတြကို
လက္ပိုက္ မၾကည့္လိုတဲ့ ရပ္ကြက္ထဲက လူငယ္လူရြယ္ေတြဟာ ဒီလုိ လုပ္ငန္းမွာ အထူး သင့္ေတာ္ၾကတယ္။
သူတို႔ကို ဦးစားေပးၿပီး က်ေနာ္တို႔ ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့တယ္။ တခါတရံမွာ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ၿပီး ဝင္ကူမယ့္
သူေတြဟာ ေလး ငါးဆယ္ခန္႔အထိ က်ေနာ္တို႔ သံုးခဲ့တယ္။ သူတို႔ကို အုပ္စုလိုက္ေတြ ဖြဲ႔ၿပီး တာဝန္ေတြ
ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆႏၵျပပြဲ လုပ္ေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ လူအုပ္စု ၂ စုခြဲၿပီး လႈပ္ရွားတာဟာ အေကာင္းဆံုး
နည္းစနစ္တခု ျဖစ္တယ္လို႔ အႀကံျပဳလိုတယ္။
၂။ ဆႏၵျပခ်ီတက္ျခင္း
က - ခ်ီတက္ ဆႏၵျပရမယ္။
8

9. ၁ - အေရးအႀကီးဆံုးက လူအစည္းကားဆံုး ေနရာျဖစ္ရမယ္။ အေျခခံ လူထုေတြ အမ်ားဆံုး ရိွတဲ့ေနရာေတြ
ျဖစ္ရပါမယ္။
၂ - ႀကံ႔ဖြံ႔ သို႔မဟုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားက လာေရာက္ တားျမစ္လွ်င္ ထိပ္တိုက္ မရင္ဆိုင္ပါနဲ႔ ထိုင္ၿပီး ဆႏၵျပပြဲ
ဆက္လက္ မဆင္ႏႊဲပါနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း လူစု ျပန္ခြဲလိုက္ပါ။ ေနာက္တႀကိမ္ ဆႏၵျပႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ပါ။ လူျပန္စု
ျပန္ခ်ီတက္ ျပန္တိုက္ပြဲဝင္။
၃ - လမ္းေဘးမွ ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့ လူထုေတြကို ပါေအာင္ စည္းရံုးပါ။ ဒီလို စည္းရံုးႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ ကိုယ္ဘက္က
ခုလို ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။
က - လမ္းေဘးမွ ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့ လူေတြထဲကို ကိုယ့္ရဲေဘာ္ တခ်ဳိ႕က ဝင္ေရာက္ ေရာေႏွာ ေနရာယူ ထားဖို႔
လိုပါတယ္။
ခ - လူထုေတြကို အလုပ္ေပးပါ။ (တာဝန္ေပးပါ။)
ဂ - အသင့္ပါလာတဲ့ စာရြက္ေတြကို လူထုေတြကို ေဝခိုင္းပါ။
ဃ - လူထုေတြထဲကို ခြပ္ေဒါင္း တံဆိပ္ပါတဲ့ နဖူးစည္းမ်ား ရပ္ၾကည့္ေနတ့ဲ လူေတြကို ျဖန္႔ေဝေပးဖို႔ လိုတယ္။
င - ေျမျဖဴခဲ၊ မီးေသြးခဲ၊ ေဆးစုတ္တံ၊ ပိုစတာမ်ားကို လူထု လက္ထဲ ထည့္ေပးပါ။ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြကို
ေရးခိုင္းပါ။
စ - တိုက္နံရံမ်ား၊ အုတ္နံရံမ်ား၊ ကားလမ္းမမ်ားေပၚမွာ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ေရးခိုင္းပါ။ ပိုစတာမ်ား
ကပ္ခိုင္းပါ။
ဆ
-
လူထုထဲမွာ
ရိွေနတဲ့
ကိုယ့္လူေတြက
လူထုကို
ပူးေပါင္း
ပါဝင္လာေအာင္
အနီးကပ္
လံႈ႔ေဆာ္ေပးေနရမယ္။
ဇ - တကယ္လို႔ ဆႏၵျပေနတဲ့ ကိုယ့္လူေတြကို ႀကံ့ဖြံ႔မ်ား၊ လူဆိုးလူမိုက္မ်ားက တိုက္ခိုက္လာပါက၊ ဝင္ေရာက္
9

10. ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ရမယ္။ ေဟ့ … ဒါမတရားဘူးကြ၊ ဒို႔ လက္ပိုက္ ၾကည့္မေနဘူး။ သတၱိရိွရင္ ထိၾကည့္ကြ
စသျဖင့္ ကိုယ္လူေတြက စတင္ ေျပာဆိုရမယ္။ လိုအပ္လာရင္ ခြန္အားကို သံုးၿပီး ေျဖရွင္းရပါမယ္။
စ် - တုတ္မ်ား၊ ပုလင္းမ်ား၊ အုတ္နီခဲမ်ားနဲ႔ တိုက္ခိုက္ ေခ်မႈန္းပစ္ရမယ္။ ဒီအခါမွာ လူထုက မခံမရပ္ႏိုင္
ျဖစ္လို႔ မိမိတို႔နဲ႔အတူ တိုက္ပြဲဝင္လာတဲ့ ပံုစံကို ထြက္လာပါတယ္။
ည - အာဏာပိုင္မ်ားက တိုက္ခိုက္လာတဲ့ ကိုယ့္လူေတြကို တုံ႔ျပန္ရင္းနဲ႔ လူထုကိုပါ တိုက္ခိုက္တ့ဲ ပံုစံကို
ေရာက္လာေလ့ ရိွတယ္။ ဒီအခါမွာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ လူထုတိုက္ပြဲ စတင္လာသလို ျဖစ္လာေတာ့တယ္။
တိုက္ခိုက္ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ပံုစံ ျဖစ္လာတယ္။ လူထုေတြကလည္း ငါ့ေဘးက လူေတြေတာင္ ပါကုန္ၿပီ၊
ငါလည္း ပါေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ လူထုေတြမွာ Group Dynamic Behavior
ရိွတယ္။
တေယာက္က
လုပ္ရင္
က်န္တဲ့လူကလည္း
လိုက္လုပ္တဲ့
သေဘာပဲ။
လံုျခံဳမႈ
ရိွတယ္။
ေအာင္ပြဲခံမယ္ ဆိုရင္ လူတိုင္းက အားတက္သေရာ ပါခ်င္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ေခါင္ေဆာင္ လုပ္တဲ့သူက
ဒီအေျခအေနကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးခ်တတ္ရမယ္။
ဋ - တကယ္လို႔ ကိုယ့္မွာ အင္အား မ်ားလာတယ္ဆိုရင္ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လူစည္ကားတဲ့
ေနရာမွာပဲ ျဖစ္ရမယ္။
ခ - ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား
ေႂကြးေၾကာ္သံေတြကို
ခ်မွတ္ေပးတဲ့
ေနရာမွာ
ႏိုင္ငံေရး
အေျခအေန
ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈအလုိက္
တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ျမႇင့္တင္ေပးသြားဖို႔ လိုတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ ဓာတ္ဆီ ေစ်းႏႈန္းေတြ က်ဆင္းေရး
စြမ္းအင္နဲ႔ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီး ႏုတ္ထြက္ေရး စတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံကို တင္သင့္တယ္။ အဆင့္ျမင့္လာရင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊ ႏုတ္ထြက္ ေပးေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးကို ဆက္လက္
တင္ရမယ္။ အျမင့္ဆံုးပိုင္းကို ေရာက္လာရင္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လူထုအစိုးရ
10

11. တရပ္
ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ေရး
အထိ
ဆက္လက္
တင္ေပးသြားဖို႔
လိုတယ္။
လူထုတိုက္ပြဲရဲ့
အျမင့္ဆံုး
ေႂကြးေၾကာ္သံကေတာ့ လူထုအစိုးရ ဖြဲ႔စည္းေရး (ၾကားျဖတ္အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းေရးအထိ ျဖစ္ရမယ္။)
ဂ - စည္းကို ေက်ာ္ေပးျခင္း
အာဏာပိုင္ေတြက ဟုိဟာ မလုပ္ရဘူး။ ဒီဟာ မလုပ္ရဘူး။ ဟုိေနရာကို မသြားရဘူး။ ဒီေနရာကိုမသြားရဘူး။
လူမစုရဘူး စသျဖင့္ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္တတ္ေလ့ ရိွပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ‘မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာ ဟူသမွ် တာဝန္အရ ဖီဆန္ၾက’ လို႔ အမိန္႔ ရိွခဲ့ဖူးတယ္။
လူထုတိုက္ပြဲမွာ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္လာတဲ့ အခါမွာ က်ေနာ္တို႔က ဒါကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔
ခ်ိဳးေဖာက္ပစ္ဖို႔ လိုတယ္။ သူတို႔ ဥပေဒေတြကို ဟာသ လုပ္ပစ္ရပါမယ္။ ဒါကို က်ေနာ္က စည္းကို
ေက်ာ္ေပးရတယ္လို႔ သံုးခ်င္ပါတယ္။ အခြင့္အေရးရတာနဲ႔ စည္းကို ေက်ာ္ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားရပါမယ္။
ဃ - အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္မ်ား
၁ - အလံ
၂ - စကားေျပာစက္
၃ - ရန္သူ႔လူမ်ား ထိုးေဖာက္လာျခင္း
၁ - အလံက ကိုယ္လက္ထဲ သို႔မဟုတ္၊ ကိုယ့္ရဲေဘာ္ လက္ထဲမွာပဲ ျဖစ္ရမယ္။
လူေတြရဲ့ ပင္ကိုဗီဇစိတ္က ဘဲေတြနဲ႔တူတယ္။ ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ေရွ႕က တေယာက္က ဦးေဆာင္ေနရင္
ဦးေဆာင္ေနသူ ေနာက္ကိုပဲ တစြတ္ထိုး လိုက္တတ္တဲ့ အက်င့္ ရိွတယ္။ ဒီအခါမွာ မသမာတဲ့ သူေတြက
အလံကိုရေအာင္ယူၿပီး ခ်ီတက္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းေအာင္ လုပ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလံကို
ကိုယ့္လူ လက္ထဲမွာပဲ ရိွေစရမယ္။
11

12. ၂ - အလံလိုပဲ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခုက အသံခ်ဲ႕စက္ ျဖစ္တယ္။
အသံခ်ဲ႕စက္ကို ကိုယ့္လူကပဲ ကိုင္ထားရမယ္။ တက္ႂကြဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ စကားေတြေျပာၿပီး လူထုကို
လိုက္ပါေအာင္
ပ်က္စီးေစတဲ့
လံႈ႔ေဆာ္ေနခ်ိန္မွာ
စိတ္ဓာတ္
စည္းပ်က္ကမ္းပ်က္
မသမာသူေတြက
က်ဆင္းဖြယ္ရာ
ျဖစ္ေအာင္၊
အသံခ်ဲ႕စက္ကို
ရေအာင္ယူၿပီး
ဆႏၵျပပြဲကို
အေတြးအေခၚ
ရႈပ္ေထြးေစတဲ့
စကားေတြ၊
စကားေတြ၊
ဆႏၵျပပြဲကို
ထိန္းမႏိုင္
သိမ္းမရ
ျဖစ္ေအာင္
ေျပာဆိုတာေတြကို
လုပ္ေဆာင္ေလ့ ရိွတတ္ၾကတယ္။
၃ - ရန္သူ႔ လူမ်ားက ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ထိုးေဖာက္ ဝင္ေရာက္ၿပီး အဖ်က္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္တတ္ေလ့
ရိွတယ္။
က်ေနာ္တို႔တုန္းက
ရန္သူလူေတြက
သပိတ္ကို
ဦးေဆာင္ေနတဲ့
သူေတြကို
စာေရးၿပီး
ၿခိမ္းေျခာက္တာ၊ လႈပ္ရွားမႈကို ရပ္တန္႔ခိုင္းတာ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြနား ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး လက္နက္ေတြ ရလာၿပီ
ယူမလားဆိုၿပီး လာေခၚေလ့ ရိွတယ္။ လိုက္မသြားပါနဲ႔။ အေရးႀကီးတာ တိုင္ပင္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး လူျပတ္တဲ့
ေနရာေတြကို ေခၚေဆာင္ေလ့ ရိွတယ္။ လိုက္မသြားပါနဲ႔။ စစ္သားေတြကို ရန္သူ႔လူေတြက ကိုယ့္လူပံုစံ
ဖမ္းထားတဲ့သူေတြက စစ္သားေတြကို စတင္ တိုက္ခိုက္ျပတာမ်ိဳးေတြလည္း လုပ္ေလ့ရိွတယ္။ ခ်ီတက္ရာ
လမ္းေၾကာင္းကို
ေျပာင္းေအာင္
ေခၚေဆာင္သြားတာ
လုပ္ေဆာင္ေလ့
လုပ္တတ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္
ရိွတယ္။
သတ္ကြင္းကို
ခ်ီတက္ရာကို
ခ်ီတက္ေနတဲ့
ေခါင္းေဆာင္ေနတဲ့
လူထုကို
သူေတြဟာ
ကိုယ္လူေတြပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ အေရးအႀကီးဆံုးက လူျပတ္တဲ့ သတ္ကြင္း ျဖစ္ေစတဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆႏၵျပပြဲ
မလုပ္မိဖို႔
အေရးႀကီးတယ္။
မသြားသင့္ဆံုးေနရာက
ေရႊတိဂံုဘုရား
ျဖစ္တယ္။
ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့
လူျပတ္တဲ့ေနရာ ျဖစ္ေနလို႔ ျဖစ္တယ္။
င - အလုပ္သမားေတြ သပိတ္ထဲ ပါလာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ခဲ့သလဲ
၈၈ တုန္းက အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ရန္ကင္းစက္မႈ ဝန္ႀကီးဌာနက ဝန္ထမ္းေတြကို သပိတ္ထဲ ပါလာေအာင္
12

13. က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ကန္ဘဲ့ အပ္ခ်ည္လံုး စက္ရံုက အလုပ္သမားေတြကို က်ေနာ္တို႔ သပိတ္ထဲမွာပါဖို႔
သြားေရာက္ တရားေဟာတယ္။ မပါဘူး။ ေက်ာင္းသားနဲ႔ လူထုေတြ ၁ဝဝ ေလာက္က အလုပ္သမားေတြကို
သပိတ္ထဲပါဖို႔ နားခ်ေပမယ့္ အလုပ္သမားေခါင္း ၁ ေယာက္က အျပင္ မထြက္ရဘူး ဆိုၿပီး တံခါးေတြ
ပိတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ အလုပ္သမားေတြဟာ နာခံသြားၾကတယ္။
ဘာျဖစ္လို႔လဲ
၁ - ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ သပိတ္က ႏိုင္မွာမို႔လို႔လား
၂ - ငါအလုပ္ ျပဳတ္သြားရင္ ငါ့ မိသားစုကို ဘယ္သူက ေစာင့္ေရွာက္မွာလဲ
၃ - လူသားမွာ ဗီဇ အရိုးစြဲေနတဲ့ အထက္အရာရိွကို နာခံလိုမႈ သေဘာတရား
ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
က်ေနာ္တို႔က ဘာလိုခ်င္တာလဲ။ က်ေနာ္တို႔ လိုခ်င္တာက အလုပ္သမားေတြ အလုပ္သပိတ္ထဲ ပါဝင္ဖို႔
အလုပ္မဆင္းဘဲ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဘာလုပ္ေပးခဲ့သလဲ။ ေဘာက္ေထာ္
ဘူတာနားက မီးရထား သံလမ္းေတြကို ဆြဲျဖဳတ္ ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းေတြကို ပိတ္ဆို႔ေပး
လိုက္တယ္။ ဒီေတာ့ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္မဆင္းႏိုင္ေတာ့ဘူး။ သပိတ္ထဲ ပါဝင္သလို ျဖစ္လာတယ္။
လမ္းေတြ ပိတ္ကုန္ေတာ့ အလုပ္သမားေတြ လမ္းေလွ်ာက္လာရတယ္။ ဒီေတာ့ လမ္းေပၚမွာရိွတဲ့ လူထုေတြ
သံဃာေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေပါင္းမိလာတယ္။ (မီးရထား သံလမ္းေတြကို ျဖဳတ္ၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့
ရန္ကုန္ ဘူတာႀကီးကို ဖုန္းဆက္ၿပီး သံလမ္း ပ်က္ေနတယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေၾကာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။
မီးရထားနဲ႔ ခရီးသြားသူေတြကို အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္လို႔ပါ။)
၄။ ယႏၱရားမ်ားကို ၿဖိဳခ်ေပးျခင္း
အစိုးရ ယႏၱရားေတြထဲမွာ ဆက္သြယ္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ရဲစခန္း၊ ရပ္ကြက္ထဲမွာရိွတဲ့ သူတို႔ရဲ့ ရံုးခန္းေတြကို
ရပ္တန္႔သြားေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေႏွာင့္ယွက္ေပးရတာ ျဖစ္တယ္။ ၈၈ တုန္းက စိန္လြင္ တက္လာတဲ့
13

14. ေနာက္ပိုင္းမွာ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အေတာ္ ခက္ခဲလာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က
ကိုယ္နဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ရိွေနတဲ့ မဆလ ရံုးခန္းေတြ၊ ရဲစခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ ေပးခဲ့တယ္။ ဒီလို ၿဖိဳခ်တဲ့
ေနရာမွာ အသံုးျပဳရတဲ့ နည္းစနစ္ကေတာ့ ႀကံ႔ဖြံ႔ေတြကို ႏုတ္ထြက္ဖို႔ ဖိအားေပးတာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္စာ ေရးတာ။
၈၈ တုန္းက က်ေနာ္တို႔က မဆလ ပါတီဝင္ေတြကို ႏုတ္ထြက္ေပးဖို႔ ညဘက္မွာ ေလာ္စပီကာငွားၿပီး လိုက္လံ
ေအာ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ညဘက္က တိတ္ဆိတ္ေနခ်ိန္မွာ အေမွာင္ထုကို ေဖာက္ၿပီး ထြက္လာတဲ့ ကိုယ့္ရဲ့
ေၾကညာခ်က္ အသံက မဆလ ေဒါက္တိုင္ေတြကို ေျခာက္ျခား ေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီတုန္းက က်ေနာ္တို႔ သံုးခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ကေတာ့ တိုတိုနဲ႔ လိုရင္း ေရးခဲ့ပါတယ္။
ဥပမာေျပာရရင္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အဖြ႔ဲခ်ဳပ္ရဲ့ ရာဇသံ
မဆလ ပါတီဝင္ အေပါင္းတို႔ … သင္တို႔ မဆလ ပါတီဝင္ အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ရန္ ငါတို႔ ျပည္သူ တရပ္လံုးက
ေတာင္းဆိုသည္။
သင့္တို႔ မတရားမႈ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ငါတို႔ သည္းခံေတာ့မည္မဟုတ္။
မနက္ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး သင့္တို႔ မဆလပါတီဝင္ ကတ္ျပားမ်ားကို ရဟန္းသံဃာမ်ား ေက်ာင္းသား
ျပည္သူမ်ားထံ လာေရာက္ အပ္ႏွံရမယ္။
မအပ္ႏွံပါက သင္တို႔ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ကို တာဝန္ယူမည္ မဟုတ္။
ပံု
ဗကသမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္
ဆိုၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ညဘက္မွာ ေလာ္စပီကာကို ကားေပၚ၊ ဆိုက္ကားေပၚ တင္ၿပီး
ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာ လိုက္လံ ေအာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီအေျခအေနကို လူထုလႈပ္ရွားမႈ အျမင့္ဆံုး အပိုင္းမွာ
14

15. က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တခုကေတာ့
လမ္းေတြကို
မဆလအစိုးရ
ပိတ္ဆို႔ပစ္ျခင္းေတြ
သံုးတဲ့
တယ္လီဖုန္း
ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။
အဓိက
လိုင္းေတြကို
လုပ္ရတဲ့
ျဖတ္ေတာက္
ျပစ္လိုက္ျခင္း၊
ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့
ရန္သူရဲ့
အမိန္႔ေပးစနစ္ Commend and Control ကို ရပ္တန္႔ သြားေအာင္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ၈၈ တုန္း ဒီလို ယႏၱရားကို
ထိထိေရာက္ေရာက္
ၿဖိဳခ်ႏိုင္ခဲ့တဲ့
အတြက္
မဆလ
ပါတီဝင္ေတြ
သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး
ၿမ့ဳိနယ္တိုင္းမွာ
ႏုတ္ထြက္လႊာေတြ လာေရာက္ တင္ခဲ့ၾကတယ္။ မဆလပါတီ ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္ေတြ အိမ္ထဲက အိမ္ျပင္
မထြက္ရဲခဲ့ၾကဘူး။ အမိန္႔ေပး စနစ္ တခုလံုး ၿဖိဳခ်တာ ခံခဲ့ရလို႔ ျဖစ္တယ္။
၅။ လူထု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသစ္ကို အစားထိုးျခင္း
ေတာ္လွန္ေရးတခု ေအာင္ပြဲခံတယ္ မခံဘူးဆိုတာဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသစ္တခုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္သလား
မတည္ေဆာက္ႏိုင္သလားနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္း
တခုက တခ်ိဳ႕သူပုန္ေတြ ေအာင္ပြဲခံၿပီး တခ်ိဳ႕သူပုန္ေတြ ဘာေၾကာင့္ ေအာင္ပြဲ မခံရသလဲ ဆိုတာနဲ႔
ပတ္သက္လို႔ သုေတသန ျပဳခဲ့တယ္။ သူရဲ့ ေတြ႔ရိွခ်က္အရ တခ်ိဳ႕ သူပုန္ အဖြဲ႔ေတြဟာ အစိုးရ အဖြဲ႔တခုကို
ျဖဳတ္ခ်ပစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ သူတို႔ဟာ အစိုးရသစ္ တခုကို ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဖဲြ႔စည္း
ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။
၈၈ ရဲ့ မဟာေသြး သင္ခန္းစာအရ က်ေနာ္တို႔ဟာ လူထုတိုက္ပြဲရဲ့ အျမင့္ဆံုးအပိုင္းမွာ အစိုးရ တရပ္ကို
က်ေနာ္တို႔ မဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဦးႏုက အစိုးရတရပ္ ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေပမယ့္ မ်ိဳးခ်စ္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား
အဖြဲ႔၊ တတ္သိ ပညာရွင္မ်ားက မေထာက္ခံခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဦးႏုရဲ့ စင္ၿပိဳင္ အစိုးရ ဖြ႔ဲစည္းေရး
စီမံကိန္းက ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ႀကီးမားတဲ့ ဆံုးရံႈးမႈ တခုပါ။ ဒီကာလက က်ေနာ္တို႔ အစိုးရ
ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ရင္
အေမရိကန္၊
ၿဗိတိန္၊
ၾသစေၾတးလ်၊
ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔
အိႏၵိယ
ႏိုင္ငံတို႔က
ေထာက္ခံဖို႔
ကတိျပဳခဲ့ေသာ္လည္း၊ အေမရိကန္ ေရတပ္သေဘၤာက ျမန္မာ့ ေရပိုင္နက္အထိ ေရာက္ရိွေနခဲ့ပါေသာ္လည္း
15

16. က်ေနာ္တို႔
ေအာင္ပြဲ
လက္တကမ္း
အလိုက်မွ
အရႈံးကို
ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္။
က်ေနာ္တို႔
အစိုးရကို
မဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔ လူထုတိုက္ပြဲ အျမင့္ဆံုးပိုင္းကို ေရာက္လာတဲ့နဲ႔ တၿပိဳင္နက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ကိုမင္းကိုႏိုင္ ဦးေဆာင္တဲ့
၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ျပီး ၾကားျဖတ္ အစိုးရ တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါကို
အားလံုးက ဝိုင္းေထာက္ခံဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ကိုယ့္ရပ္ကြက္ ကိုယ့္ၿမိ့ဳ ကိုယ္ရြာေတြမွာ နအဖ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြကို နည္းမ်ိဳးစံု
သံုးၿပီး ၿဖိဳခ်ဖို႔ လိုလာတယ္။ နအဖ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေနရာေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ လူထု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြနဲ႔
အစားထိုးရမယ္။
ေက်းရြာ
ရပ္ကြက္အလိုက္
ရဟန္းသံဃာမ်ား၊
ေက်ာင္းသားမ်ား၊
ရပ္မိရပ္ဖမ်ား
ဦးေဆာင္တဲ့
ေကာ္မတီေတြကို ဖြဲ႔စည္းရမယ္။ ရပ္ရြာ လံုျခံဳေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြကို ခ်က္ခ်င္း ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္။
လမ္းပန္း
ဆက္သြယ္ေရးကို
လူထုထဲအတြက္
စားေရ
တာဝန္
ရိကၡာမ်ား
ယူေပးရမယ္။
ျဖန္႔ျဖဳး
တရား
ေပးရမယ္။
ဥပေဒ
ဒါကို
စိုးမိုးမႈကို
ေက်းရြာ
အာမခံေပးရမယ္။
ရပ္ကြက္
ၿမ့ဳိနယ္
ကိုယ္နည္းကိုယ္ဟန္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္။ ရဲစခန္းေတြကို ေက်းရြာ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္မွာ
တည္ရိွေစရမယ္။
လူထုတိုက္ပြဲနဲ႔ ေအာင္ပြဲကို အရယူၾက
မိုးသီးဇြန္
16

17. အေရးေပၚအေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆာင္သင့္၊
ေရွာင္သင့္၊ ျပင္ဆင္သင့္၊ ျပဳလုပ္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ား
အႀကမ္းဘက္တဲ့
ရန္သူအေပၚ
အႀကမ္းဘက္တာကို
ခုခံကာကြယ္ရန္ႏွင့္
ခုခံကာကြယ္တုန္
့ျပန္ျခင္းသည္
တုန္
့ျပန္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္
လူသားတစ္ဦးအတြက္ေရာ
လူ
ျဖစ္ပါတယ္။
့ေဘာင္အဖြဲ
့အစည္းအတြက္ေရာ ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ တရားေသာ လုပ္ေဆာင္မွဳ ျဖစ္တယ္။
ေအာက္ေဖၚျပပါ အေရးေပၚ ျပင္ဆင္မွဳေတြကို စနစ္တက် ျပင္ဆင္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိအတြက္လည္း
ျပင္ဆင္ထားသင့္သလို ့ အျခားသူမ်ားအတြက္လည္း ျပင္ဆင္ထားျခင္းျဖင့္ ကူညီႏိုင္ပါတယ္။
အေရးေပၚအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားျခင္း။
အဆင္သင့္ေဆာင္ထားသင့္ေသာ ပစၥည္းမ်ား။
၁။ ေရဗူးမ်ား ေဆာင္ထားရပါမယ္။ ေသာက္သုံးရန္အတြက္သာမက မ်က္နာက်င္ျခင္း၊ ဒါဏ္ရာရရွိျခင္း၊
အပူေလာင္ျခင္းတို ့တြင္ ေဆးေႀကာသုတ္သင္ရန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
၂။
ထူထပ္၍
ခိုင္မာေသာ
လက္အိတ္မ်ားမ်ား
ေဆာင္ထားရပါမယ္။
အပူ၊
ထိခိုက္မွဳ၊
17

18. ေဆး၀ါးဓါတုပစၥည္းမ်ားအႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ရန္သာမက မိမိရဲ ့လက္ေဗြရာမ်ား မက်န္ေစရန္အတြက္လည္း
အသုံးျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၃။
အေရးေပၚအဆက္အသြယ္ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္အတြက္
လက္ကိုင္ဖုန္း
(သို
့)
ျပည္သူပိုင္ဖုံးတို
့တြင္
အသုံးျပဳႏိုင္ရန္ စီစဥ္ထားရပါမယ္။
၄။ ေရွးဥိးသူနာျပဳႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေဆး၀ါးကိရိယာမ်ားကို မိမိယူေဆာင္လို ့ရႏိုင္သည့္ တႏိုင္စာအား
ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။ အ၀တ္စ၊ ပတ္တီး၊ အရက္ျပံ၊ ဂြမ္း၊ ကတ္ေက်း၊ ခ်ဴပ္အပ္၊ ခ်ူဳပ္ႀကဳိး၊ အနာက်က္ေဆး၊
အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး စသည္တို ့ကို ေဆာင္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၅။ အေရးေပၚ စားေသာက္ႏိုင္ရန္ အစားအေသာက္မ်ား ေဆာင္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေခါက္ဆြဲေျခာက္၊
ထမင္းေျခာက္၊ အသားေျခာက္ အစရွိသည္တို ့ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွာင္ႀကဥ္ရန္ႏွင့္ သင့္ေတာ္ေသာ ၀တ္စားဆင္ယင္မွဳ။
၁။
ရန္သူဘက္မွ
သိသိသာသာ
ျမင္ႏိုင္သည့္
အေရာင္ေတာက္ေတာက္
အ၀တ္အစားမ်ားအား
၀တ္ဆင္ျခင္းမွ ေရွာင္ႀကဥ္ပါ။ သာမန္ အေရာင္မေတာက္သည့္ အ၀တ္အစားမ်ားကိုသာ ၀တ္ဆင္ပါ။
၂။ ဆြဲႀကဳိး နာရီ အစရွိသည့္ ရန္သူမွ အလြယ္တကူ ဆြဲမိႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္းမွ ေရွာင္ႀကဥ္ပါ။
ထို ့အတူ မိမိတို ့ ဆံပင္အရွည္မ်ားကိုလည္း ထုံးဖြဲ ့ထားပါ။
၃။ အလြယ္တကူ ဆုတ္ျပဲႏိုင္သည့္ ကြ်တ္က်ႏိုင္သည့္ မခံခိုင့္သည့္ အ၀တ္အစားမ်ား ၀တ္ဆင္မွဳအား
ေရွာင္က်ဥ္ပါ။ ခိုင္ခံ့သည့္ အ၀တ္အစားမ်ားကိုသာ ၀တ္ဆင္ပါ။
18

19. ၄။ ဂြင္းထိုးဖိနပ္မ်ား၊ သားေရဖိနပ္မ်ား၊ ႀကဳိးခ်ီဖိနပ္မ်ား ၀တ္ျခင္းအား ေရွာင္ႀကဥ္ပါ။ မိမိေျခေထာက္အား
အကာအကြယ္ေပးသည့္ အလြယ္တကူ မကြ်တ္က်ႏိုင္သည့္ ေျပးလႊားရာတြင္ ေပါ့ပါးသည့္ ဖိနပ္မ်ဳိးကိုသာ
၀တ္ပါ။
၅။ မိမိလက္တစ္ေလ်ာက္၊ လည္ပင္းတစ္၀ိုက္၊ ေျခေထာက္ အသားအေရမ်ားအား လုံျခဳံစြာ ဖုံးထားႏိုင္သည့္
အက်ၤ ီလက္ရွည္ ေဘာင္းဘီရွည္မ်ားကို ၀တ္ဆင္ပါ။ ပုဆိုးမ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္းကို အေရးေပၚအေျခအေနႏွင့္
ရင္ဆိုင္ရႏိုင္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ မ၀တ္ဆင္သင့္ပါ။
ေဆာင္ထားသင့္ေသာ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား။
၁။
မ်က္စိအကာအကြယ္ပစၥည္း
(Goggles)
-
မ်က္မွန္ကဲ့သို
့
မ်က္စိအား
ဖုံအုပ္ထားေပးေသာ
ေရကူးရာတြင္သုံးသည့္ မ်က္စိကာမ်ား။ မ်က္စိအကာသည္ မွန္ထက္ ပလတ္စတစ္က ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။
မီးခိုးေငြ ့မ်ား၊ ဓါတုေဆးမ်ားအား ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္ အကာအကြယ္ပစၥည္း (Mask) - ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္အား မီးခိုးေငြ ့မ်ား၊
ဓါတုေဆးမ်ားအား ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
၃။ မ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုလုံးအား (မ်က္စိႏွင့္ ႏွာေခါင္းမွ အပ) ဖုံးထားႏိုင္သည့္ ေခါင္းစြပ္မ်ားကိုလည္း မ်က္စိကာ
ႏွာေခါင္းကာမ်ားျဖင့္ တြဲဘက္ အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ပိုမိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။ ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္အား မီးခိုးေငြ
့မ်ား၊ ဓါတုေဆးမ်ားအား ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထို ့အတူ မိမိအား ရန္သူမွ မည္သူမွန္း မသိေစရန္
ကာကြယ္ႏီုင္ပါတယ္။ သို ့ေသာ္ မိမိတစ္ဦးတည္း ထီးထီးျမင္ေနရခ်ိန္တြင္ ရန္သူမွ အာရုံစိုက္မိေစရန္
အလ်င္စလို မသုံးသင့္ပါ။ ရုန္းရင္ဆန္ခတ္မွဳ ျဖစ္ခါနီးႏွင့္ မ်က္ရည္ယိုဗုံး ဓါတုေဆးမ်ားအား ရန္သူမွ
သုံးလာလွ်င္ ၀တ္ဆင္သင့္ပါသည္။
19

20. ၄။ ဦေခါင္းအား အကာအကြယ္ေပးသည့္ ပစၥည္းမ်ား - ဦးထုတ္အမာ၊ ဆိုင္ကယ္စီးဦးထုတ္မ်ားအား
၀တ္ဆင္ထားသင့္ပါသည္။ ရန္သူမွ ဒုတ္ျဖင့္ရိုက္မွဳ၊ မိမိဘာသာ ေခ်ာ္လဲက်မွဳေႀကာင့္ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္
ဦးေခါင္းဒါဏ္ရာရမွဳအား ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
၅။
အ၀တ္အစား
အပိုတစ္စုံအားလည္း
ေဆာင္ထားသင့္ပါသည္။
ရုန္ရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မွဳေႀကာင့္
ပ်က္စီးေပက်ံသြားေသာ အ၀တ္အစားအား လဲလွယ္ျပီး ရန္သူအား ေျခရာေျဖာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ထို ့အတူ ေသြးထြက္ဒါဏ္ရာအားလည္း ပတ္တီးအျဖစ္ အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
အထက္ေဖၚျပပါ
အကာအကြယ္ပစၥည္းမ်ားကို
ေဆာင္ထား၀တ္ဆင္ထားမယ္ဆိုရင္
မ်က္ရည္ယိုဗုံးနဲ
့
ဓါတုေဆးအႏၱရာယ္မ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ရည္ယိုဗုံးနဲ ့ ဓါတုေဆးအႏၱရာယ္မ်ားဟာ
ရန္သူဘက္မွ
ယာယီသုံးစြဲတဲ့ဟာ
ျဖစ္လို
့
ဒီအကာအကြယ္ေတြသာ
မိမိဘက္မွ
လုပ္ထားလွ်င္
အရမ္းေႀကာက္ရြံ ့စရာ မလိုဖူးဆိုတာ သိထားဖို ့လိုပါတယ္။
အေရးေပၚအေျခအေနေပၚ သုံးသပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
၁။ ရန္သူ၏ အေျခအေနကို ႀကည့္ပါ။ မိမိဘက္မွ လူမ်ားအေျခအေနကို ႀကည့္ပါ။ စိတ္ကို ေအးေအးထားျပီး
အေျခအေနကို သုံးသပ္ကာ လုပ္သင့္သည္ကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။
ေႀကာက္လန္
အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။
့တႀကားျဖင့္
ရန္သူမွ
ေရွ
့မႀကည့္
ဆင္ထားေသာ
ေနာက္မႀကည့္
ေထာင္ေခ်ာက္ႏွင့္
ရမ္းသမ္းေျပးျခင္းသည္
ပိတ္ဆို
ပိုမို၍
့၀ိုင္းရံမွဳအတြင္းသို
့က်ေရာက္ႏိုင္ရုံမက မိမိဘာသာလည္း လဲျပဳိက်ကာ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာ ရႏိုင္ပါတယ္။
၃။
ေရွ
့တိုးျခင္း
ေနာက္ဆုတ္ျခင္းကို
မိမိတို
့
လူမ်ား
အတူတူ
ညီညီညာညာ
တိုင္ပင္ကိုက္
20

21. ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ပါက ရန္သူဘက္က အလြယ္တကူ ျဖဳိခြဲႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ရန္သူသည္ မိမိတိ ု့ဘက္မွ
ရဲရဲ၀န္ ့၀န္ ့ႏွင့္ ညီညီညာညာတုန္ ့ျပန္မွဳအား ေႀကာက္ရြ ံ ့တတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ တစ္ဦးက ေဖာက္၍ ေျပးပါက
ျပဳိကြဲကာ ထြက္ေျပးသူ ေနာက္အားလည္း ပိုမဲ၍ လိုက္လံေျခမွဳန္းတတ္သည္ကို သတိထားရန္ လိုပါတယ္။
၄။
လွဳပ္ရွားမွဳ
စတင္ရန္အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ရာတြင္
ျဖစ္ႏိုင္ေျခမွန္သမွ်အား
ထည့္သြင္းစဥ္းစား၍
လိုအပ္ေသာ
အေျခအေနအားလုံးအား
ျပင္ဆင္မွဳအားလုံးကို
စနစ္တက်
တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ အဖြဲ ့လိုက္ျဖစ္ေစ စီစဥ္မွဳျပဳလုပ္ရန္ လိုပါတယ္။
အဆိုးရြားဆုံး အေရးေပၚအေျခအေနအား ရင္ဆိုင္ျခင္း။
၁။ မိမိတစ္ဦးတည္း ကိုယ္လြတ္ရုန္းေျပးျခင္း၊ အမ်ား၏ ဆႏၵႏွုင့္ မကိုက္ညီေသာ ေျပာဆိုမွဳ လုပ္ေဆာင္မွဳမ်ဳိး
မျပဳလုပ္ရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
၂။
လွဳပ္ရွားမွဳတြင္
ေခါင္းေဆာင္တင္ေျမာက္ထားသူမ်ား၏
ဆုံးျဖတ္ခ်က္
လမ္းညႊန္မွုအား
တညီတညြတ္တည္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ႀကဖို ့ လိုပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မွလည္း ျဖစ္ေပၚလာသည့္
ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္
အေျခအေနကို
သုံးသပ္ျပီး
မွန္ကန္ေသာ
ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္
က်န္သူမ်ားအေပၚ
ျပတ္သားရဲရင့္စြာျဖင့္ လမ္းညႊန္ဦးေဆာင္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို ့ စီစဥ္ထားေသာ လူမ်ားအတြက္သာမက
ထပ္မံေပါင္းစပ္လာေသာ
ျပည္သူမ်ားကိုပါ
လက္တြဲေခၚယူျပီး
စနစ္တက်
စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ရန္
အေရးႀကီးပါတယ္။
၃။
မိမိအမာခံလူမ်ားႏွင့္
ရန္သူဘက္မွ
သပ္လွ်ဳိ၀င္ေရာက္
ဖ်က္စီးႏိုင္သည့္သူမ်ားအား
21

22. ခြဲျခားသိျမင္ေစရန္အတြက္
မိမိတို
့အခ်င္းခ်င္း
သိသာသည့္
အမွတ္အသား
စကား၀ွက္မ်ားကိုလည္း
စီစဥ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုေနရာတြင္ ရန္သူအား သိသာေစသည့္ ျမင္သာေစသည့္ အမွတ္အသားမ်ားကို
မျပမိေစရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
၄။ ရန္သူႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္တြင္ ျဖဳိခြင္းမွဳႀကဳံရခ်ိန္တြင္ မည္သို ့ေသာ လုပ္ေဆာင္မွဳမ်ား လုပ္မည္ကို
မိမိတို ့ အေနျဖင့္ အထူးသျဖင့္ ဦးေဆာင္သူမ်ားအေနျဖင့္ ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ အဆင့္ဆင့္
သတ္မွတ္၍
အေရးေပၚ
တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး
လက္ဆင့္ကမ္း
အသိေပးအေႀကာင္းႀကားသည့္
နည္းပုံစံအားလည္း ျပင္ဆင္ထားရမွ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးလုပ္ေဆာင္သင့္ေသာ
ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မွဳမ်ားတြင္
အခ်က္မွာ
ရန္သူဘက္မွ
(ျမန္မာျပည္တြင္
တစ္ဘက္သတ္
ျဖစ္လာခဲ့သမွ်ေသာ
အင္အားသုံး
ရန္သူႏွင့္
အႀကမ္းဘက္ျဖဳိခြဲမွဳေႀကာင့္
ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ကာ ျပဳိကြဲျခင္းမ်ားျဖင့္ ႀကဳံေတြ ့ရျခင္းေႀကာင့္၊ မိမိတို ့အင္အားမ်ား တတိတိဆုံးရွဳံးရျခင္းတို
့ေႀကာင့္) ေနာက္ေနာင္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမွန္သမွ်တြင္ ညီညီညာညာျဖင့္ ခုခံကာကြယ္ရန္
ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာႏိုင္ငံအသီးသီးက
ျဖစ္ေပၚခဲ့သမွ်ေသာ
ျဖစ္ေပၚခဲ့သမွ်ေသာ
ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္
လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားႏွင့္
ျမန္မာသမိုင္းတြင္
ေတာ္လွန္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳမွန္သမွ်တြင္
အင္အားသုံးအႀကမ္းဘက္ျဖဳိခြဲေသာ ရန္သူအား ခုခံကာကြယ္တုန္ ့ျပန္ခဲ့၍သာ အႏိုင္ရရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူထုအင္အားဟာ အႀကီးမားဆုံး အင္အားျဖစ္ပါတယ္။ လူထုအင္အားနဲ ့ ရန္သူအင္အား ယွဥ္ႀကည့္ရင္
အေရအတြက္
အမ်ားႀကီး
ကြာျခားပါတယ္။
လူထုမွာ
မိမိအင္အားကို
စုေပါင္းအသုံးခ်ႏိုင္ဖို
့ဘဲ
လိုအပ္ပါတယ္။ အင္အားနည္းတဲ့ ရန္သူမွာ လက္နက္ရွိလို ့ အင္အားႀကီးတဲ့ လူထုက ငုံ ့ခံေနရတယ္ဆိုတာ
လုံး၀မျဖစ္သင့္သလို တကယ္ဆိုရင္ မမွန္ကန္ပါဖူး။
22

23. အင္အားနည္းတဲ့ ရန္သူက လက္နက္နဲ ့အႏိုင္က်င့္တယ္ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုကလည္း လက္နက္နဲ ့
အႏိုင္ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ လက္နက္ဆိုတာ ေသနတ္မွ လက္နက္ မဟုတ္ပါဖူး။ ျပည္သူလူထုမွာ
လက္နက္ေတြ
ခိုင္ခိုင္မာမာနဲ
ညီညြတ္မွဳလက္နက္နဲ
့
့အမ်ားႀကီး
ရဲရင့္တဲ့
ရွိဖို
့ဘဲ
လက္နက္ေတြဘဲ
ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒါေတြက
ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ့အျပင္
စိတ္ဓါတ္လက္နက္၊
လက္ေတြ
့က်တဲ
့လက္နက္ေတြကေတာ့ မိမိတို ့ေန ့စဥ္နဲ ့ အမွ် သုံးစြဲေနတဲ့ပစၥည္းေတြဟာ လက္နက္ေတြပါဘဲ။ မိမိတို
့အိမ္တိုင္းမွာ ဒါး ရွိပါတယ္။ မိမိတို ့အိမ္တိုင္းမွာ မီး ရွိပါတယ္။ မိမိတို ့ အိမ္တိုင္းမွာ သံ ရွိပါတယ္။ မိမိတို
့အိမ္တိုင္းမွာ ဓါတုေဆး၀ါးေတြ ရွိႀကပါတယ္။ မိမိတို ့ သြားရာလာရာ လမ္းေတြမွာလည္း ရွိႀကပါတယ္။
ဒါေတြကို သူ ့ေနရာနဲ ့သူ ရန္သူကို ရင္ဆိုင္တဲ့ေနရာမွာ ထိထိေရာက fေရာက္ အသုံးျပဳရင္ လက္နက္ပါဘဲ။
ေနာက္ဆုံး ရန္သူ ့လက္နက္ကို ကိုယ့္လက္နက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ယူရပါမယ္။
အဓိကကေတာ့ မတရားအႏိုင္က်င့္ အႀကမ္းဘက္ျဖဳိခြဲတာကို ျငိမ္မခံပါနဲ ့။ တစ္ခါအရိုက္ခံရရင္ ရန္သူက
ႏွစ္ခါ ထပ္ရိုက္ပါလိမ့္မယ္။ ရန္သူက တစ္ေယာက္ကို ဖမ္းရရင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ကို ဆက္ဖမ္းပါလိမ္
့မယ္။ ရန္သူက တစ္ေယာက္ို လြယ္လြယ္ကူကူနဲ ့ ပစ္လို ့ရရင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ကို ထပ္ပစ္ပါလိမ္ ့မယ္။
ဒီေတာ့ မိမိအေနနဲ ့ ရန္သူရဲ ့အႀကမ္းဘက္မွဳကို ခံရတဲ့ ပထမဦးဆုံးသူ မျဖစ္ေစပါနဲ ့။ ေနာက္လူလည္း
မျဖစ္ပါေစနဲ ့။ တစ္ဦးခ်င္းအရေရာ လက္တြဲျပီးစုေပါင္းလို ့ေရာ အႀကမ္းဘက္လာရင္ ျပန္ခုခံပါ။ ကာကြယ္ပါ။
လက္တုန္
့ျပန္ပါ။
ဒါဟာ
မိမိတို
့က
အႀကမ္းဘက္တာ
မဟုတ္ပါဖူး။
အႀကမ္းဘက္တာကို
ကာကြယ္ခုခံတာဆိုတာကို လက္ခံယုံႀကည္ရပါမယ္။
ဒီလို အလြယ္တကူ အဖမ္းမခံရေအာင္ အရုိက္မခံရေအာင္ ပစ္ခတ္တာ မခံရေအာင္ ရန္သူဘက္က
သုံးလာတဲ့ အတိုင္း ျပည္သူေတြဘက္ကလည္း ပက္ျဖန္းေဆးေတြ (Spray) ေတြ၊ ေလာက္ေလးဂြေတြ၊
23

24. ဒါးအတိုေတြ၊ ဒုတ္အတိုေတြ၊ ႀကဳိးေတြကို လူတိုင္းအားလုံးက ေဆာင္ထားသင့္ပါတယ္။ က်ည္မေပါက္ႏိုင္တဲ့
သံအထူနဲ ့တစ္ကိုယ္စာ ဒိုင္းအကာေတြ လုပ္ထားႀကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မတရားအႀကမ္းဘက္မွဳ ျဖဳိခြင္းမွဳကို ငုံ ့ခံလို ့ မရပါဖူး။ လူတိုင္းမွာ မိမိရဲ ့ အသက္အႏၱရာယ္နဲ ့ လုံျခဳံမွဳကို
ထိပါးလာေစမယ္
ထိခိုက္နာက်င္ေစမယ္ဆိုရင္
ရွိပါတယ္။
တရားေသာ
ဒါဟာ
ဒီလူတစ္ဦးအတြက္
ခုခံကာကြယ္မွဳ
ရွိသင္ရွိထိုက္တဲ့
ခုခံကာကြယ္ရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့
ျဖစ္ပါတယ္။
လူတစ္ဦးရဲ
့
ခုခံကာကြယ္ပိုင္ခြင့္
ခုခံကာကြယ္ပိုင္ခြင့္ဟာ
အလုပ္ဆိုတာ
ကမၻာ့ျပည္သူေတြက
လက္ခံသတ္မွတ္ထားပါတယ္။
မတရားအႀကမ္းဘက္တဲ့
ရန္သူကို
ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္သင့္တာေတြကို
ခုခံကာကြယ္ပါ။
ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္ပါ။
ငုံ
့မခံဘဲ
တုန္
ေရွာင္သင့္တာေတြ
့ျပန္ပါ။
ေဆာင္သင့္
မိမိအေနနဲ
့
တာေတြကို
ႀကဳိတင္စီစဥ္ပါ။ အင္အားသုံးျပီး ျဖဳိခြဲဖို ့လာတဲ့ အႀကမ္းဘက္သမားေတြကို ျပန္လည္ျဖဳိခြဲရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သည္းခံျခင္း၊
ျငိ္မ္ခံျခင္း၊
ငုံ
့ခံျခင္း၊
ေျဖာင္းျဖျခင္း၊
ေတာင္းပန္ျခင္း၊
အေလွ်ာ
့ေပးျခင္းသည္
ရက္စက္ယုတ္မာေသာ ရန္သူႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္တြင္ လုပ္ရမည့္ အလုပ္မဟုတ္။ ရိုင္းစိုင္းတဲ့
ရန္သူမွာ အႀကင္နာႏွလုံးသားနဲ ့ ျဖဴစင္ရိုးသားမွဳဆိုတာ မရွိဘူး။ လုပ္ရမွာ လုပ္သင့္တာ တစ္နည္းဘဲ
ရွိတယ္။ ရန္သူက အႀကမ္းဘက္လာရင္ ျပန္ခ်။
နစ္ေနမန္း
24

25. ေျမေအာက္ရဲေဘာ္ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္
ႏိုင္ငံေရး
လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား
ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ
တိုက္ပြဲ၀င္
ပံုသ႑ာန္မ်ိဳးစံုနဲ႕
လွဳပ္ရွား
ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုလွဳပ္ရွားမွဳေတြထဲက ေျမေအာက္ယူဂ်ီနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္
အခ်က္
တခ်ိဳ႕ကို
ေလ့လာထားမိသမွ်ေလး
သီးျခားညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ
ရွိပါတယ္။
တင္ျပေပးပါမယ္။
အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းမွာ
အခုေဆာင္းပါးေလးမွာကေတာ့
သူ႕အုပ္စုနဲ႕သူ
ေယဘုယ်အခ်က္ေလးမ်ားကို
အၾကံျပဳေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။
ီ
လံုျခံဳေရးသည္ ပထမ
ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို
မိမိရဲေဘာ္လံုျခံဳေရးကို
လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္
ပထမဆံုး
လုပ္ရန္ကိစၥထက္
ထည့္စဥ္းစားဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။
ေဘးပတ္၀န္းက်င္ကို
မိမိလံုျခံဳေရး၊
အစဥ္အျမဲ
ဂရုစိုက္ပါ။ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ ပိုစတာမ်ား ကိုယ္နဲ႕ မကြာပါေနရင္ သြားမယ့္လမ္းေၾကာင္းကို ေသခ်ာေရြးပါ။
လမ္းေၾကာင္းတခုတည္း အစဥ္အျမဲသံုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။
စိတ္ေနစိတ္ထား
ဘယ္ေလာက္အေရးၾကိးတဲ့
အလုပ္ပဲျဖစ္ေနပါေစ၊
ပံုမွန္လုပ္ငန္းေဆာင္တာ
တခုလိုပဲ
စိတ္ထဲမွာ
ေတြးထားပါ။ မေတာ္တဆ အာဏာပိုင္ဘက္ေတာ္သားမ်ားနဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ရင္ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ
မ်က္လံုးကို လံုး၀မကစားပါနဲ႔။ ေျပေျပလည္လည္ႏွင့္ ေခ်ေခ်ငံငံေျပာပါ။ သူတို႕အေပၚတြင္ ခံျပင္းေနသည့္
25

26. မိမိစိတ္ကို မ်က္လံုးမွာ မေပၚပါေစနဲ႕။ အျမဲတမ္း cover story တခုကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားပါ။ စိတ္ထဲမွာလဲ
ထိုဇာတ္လမ္းကို
စြဲစြဲျမဲျမဲ
ရွိေနေစရန္
ေလ့က်င့္ထားပါ။
တေယာက္ထက္ပို၍
ပါ၀င္ေသာ
လုပ္ငန္းတာ၀န္ျဖစ္ပါက ၾကိဳတင္ဇာတ္တိုက္ထားပါ။
အ၀တ္အစား
လွဳပ္ရွားမယ့္ေနရာရဲ႕ အ၀တ္အစား၀တ္ဆင္ပံုကို အျမဲသတိျပဳပါ။ လူအမ်ားၾကားမွာ သတိထားမိေစႏိုင္တဲ့
အ၀တ္အစားမ်ား
လံုး၀မ၀တ္ပါနဲ႕။
ေဘာင္းဘီ၀တ္မ်ားေသာ
ျမင္သာမွတ္မိလြယ္ေသာ
ေနရာမွာ
ပုဆိုးအ၀တ္မ်ားတဲ့ေနရာမွာ
ပုဆိုး၀တ္မသြားပါနဲ႕။
အေရာင္ေတြကို
ေဘာင္းဘီမ၀တ္သြားပါနဲ႕။
ထင္ရွားတဲ့
မ၀တ္ဆင္ပါနဲ႕။
တံဆိပ္ပါတဲ့
လူအမ်ားၾကားမွာ
အက်ီၤေတြ၊
ေပၚလြင္ႏိုင္တဲ့
၀တ္စားဆင္ယင္မွဳကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ရွပ္အက်ီၤအျဖဴနဲ႕ ကခ်င္ပုဆိုး တြဲစပ္၀တ္ဆင္ျခင္းကို သိပ္မလုပ္ပါနဲ႕။
လွဳပ္ရွားမွဳ
စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳကို ေပၚလြင္ေစတဲ့ ကိုယ္ဟန္အမူအရာမ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။ ဆိုင္တဆိုင္ဆိုင္မွာ
တစံုတေယာက္နဲ႕
ခ်ိန္းဆိုထားပါက
လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊
ေကာ္ဖီဆိုင္၊
အေပါက္၀ကို
ခဏခဏ
အေအးဆိုင္မ်ားကို
ေမွ်ာ္မၾကည့္ပါနဲ႔။
ပံုမွန္မထားပါနဲ႕။
ထိုင္ေနက်
အိမ္မွထြက္ခ်ိန္ကို
တသမတ္မထားပါနဲ႕။ ဆယ္မိနစ္၊ ဆယ့္ငါးမိနစ္ တိုးလိုက္ေလွ်ာ့လိုက္အျမဲလုပ္ပါ။
ေနာက္ေယာင္ခံလာမွဳကို သံသယရွိရင္ ရုတ္တရက္ေျခလွမ္းျမန္လိုက္တာ မလုပ္ပါနဲ႔။ သြားႏွဳန္းကို မသိမသာ
26

27. ျမွင့္ပါ။ လူအုပ္ႏွင့္ေရာပါ။ ခ်ိန္းထားတယ္ဆိုျပီး၊ စိတ္မေလာပါနဲ႔။ အေျခအေနမေကာင္းပါက ခ်ိန္းဆိုထားမွဳကို
ပ်က္ကြက္လိုက္ပါ။ ဘတ္စ္ကားစီးရင္ အေပါက္၀နဲ႕ နီးတဲ့ေနရာမွာ ထိုင္တာ၊ ရပ္တာလုပ္ပါ။ ေခါင္းလွည့္ျပီး
ဟိုၾကည့္ဒီၾကည့္မလုပ္ပါနဲ႕။ မ်က္စိကုိပဲ မသိမသာ အသံုးျပဳပါ။
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊
ဆိုင္ကယ္မ်ားကို
သယ္ေဆာင္သြားျခင္းကို
သံုးပါက
ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
နံပါတ္ျပားေျပာင္းသံုးပါ။
အိမ္(သို႕)
စိတ္ခ်ရေသာ
သို႕ေပမယ့္
ေနရာမွာ
နံပါတ္ျပားမ်ား
မထြက္ခင္ကတည္းက
ေမွာင္ခ်ိန္ေတြမွာ ေျပာင္းတပ္တာလုပ္ပါ။
အစည္းအေ၀း
တတ္ႏိုင္သမွ်
လူအမ်ားနဲ႕
မိမိသီးျခားဆက္သြယ္မွဳသာ
လုပ္တဲ့အစည္းအေ၀းမ်ား
လုပ္ပါ။
လုပ္တာကို
အိုဂ်ီလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား
ေရွာင္ပါ။
မိမိကလာဘ္စည္းႏွင္႔
ျပဳလုပ္ေနေသာ
အဖြဲ႕မ်ားရဲ႕
အစည္းအေ၀းမ်ား၊ အခမ္းအနားမ်ားကို လံုး၀သြားမတက္ပါနဲ႕။
မျဖစ္မေန အစည္းအေ၀းလုပ္စရာရွိခဲ့ရင္ ေနရာကို သံုးေယာက္ထက္ပိုျပီး အသိမေပးပါနဲ႔။ လူေတြကို
သီးသန္႕ေနရာေတြမွာ
ခြဲခ်ိန္းပါ။
ေနာက္ေယာင္ခံတာရွိမရွိ
ေသခ်ာဆန္းစစ္ပါ။
ျပီးမွ
အသုတ္မ်ားခြဲျပီး
ဆံုမွတ္ေနရာကို သြားပါ။ တေနရာတည္းပံုမွန္ ဘယ္ေတာ့မွ မသတ္မွတ္ပါနဲ႕။ ရက္ေတြအမ်ားၾကီး ၾကိဳျပီး
အခ်ိန္ကို အသိမေပးထားပါနဲ႕။
ဆက္သြယ္ေရး
27

28. “လိုင္းလံုး၀၊
လံုး၀
မပူးပါနဲ႕”။
အေရးၾကီးလွပါတယ္။
ေျမေအာက္ရဲေဘာ္တေယာက္အတြက္
အိုဂ်ီအသြင္
လွဳပ္ရွားသူေတြနဲ႕
ဒီအခ်က္ဟာ
လိုင္းသြားပူးမိလို႔၊
အသက္တမွ်
ေထာက္လွမ္းေရး
ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ခံေနရတဲ့ လိုင္းေတြနဲ႕ သြားပူးမိလို႔၊ အခ်ိန္မတန္ခင္ ရန္သူ႕လက္ထဲ ေရာက္သြားရတဲ့
အျဖစ္အပ်က္ေတြအမ်ားၾကီးပါ။
ေမးျမန္းတာေတြ
အေဖနဲ႔သားေတာင္
မလုပ္ပါနဲ႔။
တလိုင္းတည္းမဟုတ္ရင္
ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က
အခ်င္းခ်င္းဖြင့္ဟ
တေယာက္ေယာက္နဲ႕
အဆက္အသြယ္ရွိေနမွန္း သိေနရင္ေတာင္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလိုက္ပါ။ လိုင္းလံုး၀မပူးပါနဲ႕။
ျပည္ပမွာ နာမည္ၾကီးေနတယ္ဆိုျပီးလဲ လိုင္းသြားမဆက္ပါနဲ႔။ မလိုအပ္ပဲ လိုင္းသြားဆက္မိတဲ့အခါ သူတို႕ရဲ႕
ဂ်ီေတာ့ခ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ခံေနရတာဆိုရင္ ကိုယ့္အမည္ ေပါက္ထြက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ မီဒီယာမ်ားနဲ႕
ဆက္သြယ္တဲ့အခါမွာလဲ ဒီလိုပါပဲ။ မိမိတာ၀န္က သတင္းယူဂ်ီမဟုတ္ပဲ၊ ကလာဘ္စည္းတည္ေဆာက္ေရး၊
ေရရွည္ျမွဳပ္ႏွံေရးဆိုရင္ မီဒီယာမ်ားနဲ႕ လံုး၀လိုင္းမပူးပါနဲ႕။
ျပည္ပနဲ႔၊
မီဒီယာနဲ႔၊
အိုဂ်ီေတြနဲ႕
သီးျခားအီးေမးလ္ကိုသံုးပါ။
သတင္းဆိုင္ရာ၊
ဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာ
ကိုယ့္ျပည္တြင္းကလာဘ္စည္းမ်ားနဲ႔
တာ၀န္ယူရတယ္ဆိုရင္
ဆက္သြယ္ေနတဲ့
အီးေမးလ္ကို
လံုး၀မသံုးပါနဲ႔။ ဆက္သြယ္ေရးအီးေမးလ္ကို အမည္ရင္းမ်ားနဲ႕ လံုး၀မဖြင့္ပါနဲ႔။ အီးေမးလ္လိပ္စာေရွ႕မွာ
နာမည္ေတြ ထည့္ထားတာမလုပ္ပါနဲ႔။ အီးေမးလ္လိပ္စာပဲ address book မွာ ထည့္ထားပါ။ လိပ္စာေတြကို
တတ္ႏိုင္သမွ်
BCC
ထဲထည့္ျပီး
ပို႕ပါ။
ဒီအီးေမးလ္လိပ္စာကို
တခါတည္း
ဖ်က္ခ်ပစ္လိုက္ပါ။
ဆက္သြယ္မိရင္
မိမိအီးေမးလ္
သတင္းေပါက္ၾကားသြားတာေတြ
အေဖာက္ခံရတယ္လို႕
လံုး၀မထားပါနဲ႕ေတာ့။
ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
သံသယရွိရင္
မသိတဲ့လူမ်ားက
ကိုယ္ပိုင္ဘေလာ့ရွိသူမ်ား
ဘေလာ့ဖြင့္ထားတဲ့ အီးေမးလ္လိပ္စာကို ျပည္တြင္းျပည္ပဆက္သြယ္ေရးမွာ မသံုးပါနဲ႕။
28

29. ျပည္တြင္းလွဳပ္ရွားမွဳ
ဓာတ္ပံုမ်ားပို႕ရင္
လူပံုရိပ္ေတြပါရင္ေတာင္
မလုပ္ပါနဲ႕။
ထင္ရွားတဲ့
ကို္ယ့္ရဲေဘာ္လံုျခံဳေရးကို
ဓာတ္ပံုေတြမွာ
လူပံုေတြကို
အမွတ္အသားေတြပါတဲ့အထိ
အျမဲဂရုျပဳပါ။
တတ္ႏိုင္သမွ်
ေဖ်ာက္ထားပါ။
အနီးကပ္ဓာတ္ပံုရိုက္ပို႕တာေတြ
သတင္းတပုဒ္ေလးအတြက္
ကိုယ့္ရဲေဘာ္ကိုယ္
စေတးလိုက္မိတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳး လံုး၀မျဖစ္ပါေစနဲ႕။
စာရြက္စာတမ္း
တတ္ႏိုင္သမွ် စာရြက္စာတမ္းေတြကို ကိုယ္နဲ႕ နီးနီးကပ္ကပ္ မထားပါနဲ႔။ USB ထဲမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ
ရွိေနတုန္း၊ ပိတ္ဖမ္းေနတာမ်ိဳး ၾကံဳတဲ့အခါ၊ မလြတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးထင္ရင္ USB ကို ခ်ိဳးဖဲ့ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါ။
စာရြက္စာတမ္းေတြနဲ႕ အမိမခံပါနဲ႕။
စာရြက္စာတမ္းေတြကို အိမ္မွာမထားပါနဲ႔။ မလိုအပ္တာေတြကို သိမ္းမထားပါနဲ႕။ အသံုးျပဳစရာ မလိုေတာ့တဲ့
ပိုစတာေဟာင္းေတြ၊
ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ
စာရြက္ေဟာင္းေတြကို
သိမ္းမထားပါနဲ႕။
မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါ။
အလြယ္တကူ
ကြန္ပ်ဴတာသံုးတယ္ဆိုရင္
ေရႊ႕ေျပာင္းသယ္ယူႏိုင္တဲ့
ပစၥည္းေလးေတြထဲကို
ေျပာင္းထည့္လိုက္ပါ။ အီးေမးလ္ထဲက မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ ေမးလ္ေတြကို ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါ။ သိမ္းမထားပါနဲ႕။
အထူးသျဖင့္
ျပည္ပနဲ႕
စာရြက္စာတမ္းေတြကို
ဆက္သြယ္ထားတဲ့
chat
သိမ္းထားဖို႔လိုတယ္ဆိုရင္
ေတြကို
အကုန္ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါ။
တျခားေက်ာင္းမွတ္စုေတြ၊
လက္၀ယ္ရွိတဲ့
အလုပ္မွတ္စုေတြနဲ႕
ေရာထားလိုက္ပါ။ ဖိုင္သီးသန္႕ခြဲသိမ္းတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႕။
ေတာ္လွန္ေရးသစၥာျဖင့္
ခင္မမမ်ိဳး
29