1. Organizacja socjalna
stada psów
Sposoby
komunikowania się
osobników

2. Hierarchia stada
Psy instynktownie dążą
do życia w stadzie. Jego
namiastką jest ludzka
rodzina, w której dzięki
wielu wspólnym cechom,
pies doskonale się czuje.
Psy dzięki swojemu
bliskiemu pokrewieństwu
z wilkami doskonale
znają zasady działające w
"watahach"

3. Hierarchia
 Struktura społeczna psów oparta jest na hierarchii
 Korzyści z hierarchii są takie, że zazwyczaj dominant
ma możliwość reprodukcji, choć nie zawsze musi być
ojcem
 Służy zmniejszeniu ilości i intensywności konfliktów
 Stwarza korzystne warunki funkcjonowania nie tylko
dominantom, ale również osobnikom najsłabszym w
stadzie

4. Organizacja socjalna stada
W psim stadzie tworzy się hierarchia socjalna w jednej
linii nie uwzględniając płci.
np. Większość stad psów je tak, że do wspólnego
pożywienia najpierw dochodzi pies alfa, potem suka
alfa, a następnie członkowie stada według miejsca
zajmowanego w hierarchii. Jedynie bardzo młode
szczeniaki (do około 12. tygodnia) mogą pożywiać się
wspólnie z dorosłymi osobnikami, ale można spotkać
także suki, które odganiają od jedzenia już
pięciotygodniowe szczeniaki, aby najpierw najeść się
same.

5. Osobnik Alfa
Wbrew pozorom i opiniom właścicieli z których
każdy chwali się "mój pies to Alfa", nie spotyka
się ich zbyt wiele. Sama natura już o to zadbała.
Osobnik taki wybija się już od szczeniaka. Jest
pewniejszy siebie, rodzeństwo nie próbuje z nim
zadzierać. To urodzony przywódca. Gdy
dorasta, najczęściej bez walki przejmuje
dowodzenie w stadzie - po prostu widać po nim,
że to "właściwy pies na właściwym miejscu".

6. Przywileje osobnika Alfa:
 ma prawo do najlepszych kąsków, je pierwszy
 gdy odpoczywa, pozostali członkowie pilnują, by
nic go nie niepokoiło
 ma najlepsze legowisko

7. Osobnik Beta
Beta to drugi osobnik w
stadzie. Często przez
niedoświadczonych
nazywany Alfą (gdy np. w
stadzie nie ma prawdziwego
przywódcy). Niektóre z tych
psów stają kiedyś na czele
stada, inne okazują się zbyt
słabe i nie dostępują tego
"zaszczytu".

8. Alfa a Beta
Na czym polega różnica między Alfą i Betą? Na
nerwowości. Beta najczęściej stale coś
udowadnia, często karci inne psy, musi
wszystkim pokazać, że przewodzi reszcie.
Często trafiają tu osobniki kreowane na Alfa
przez człowieka: zachowujące się dominująco,
ale posiadające zbyt słabą psychikę, by stać się
przywódcą. To jednak dobry pies na szkolenie:
niezbyt dominujący, ale pewny siebie.

9. Osobnik omega
Jest to samiec lub samica
znajdująca się na końcu
społeczności. Omega nie
tylko nie ma prawa
zapraszać
któregokolwiek członka
stada do zabawy, ale jest
też odganiany od
jedzenia, i kierowane są
przeciwko niemu
bezpodstawne ataki.

10. Osobnik omega
Często dochodzi do okrucieństwa, na przykład
zaobserwowano przypadki, gdy suka alfa zabiła prawie
wszystkie szczeniaki suki, która dostała się na pozycje
omegi. Suka alfa pilnuje w ten sposób miejsca dla
swojego własnego miotu w czasie, gdy stado nie
wyżywiłoby dwóch miotów szczeniąt. Zachowanie w
stosunku do zwierząt omega nie jest u dzikich psów
przejawem surowości, ale normalnym zjawiskiem, w
jaki stado pozbywa się zbytecznych członków (selekcja
wewnętrzna).

11. Między Betą a Omegą
zwykle znajduje się kilka
innych psów, ale ciężko
jest określić ich pozycje
w stadzie

12. Ustalanie pozycji w stadzie
Hierarchia nie jest nigdy ostatecznie ustalona,
nawet jeśli w stadzie psów jest bardziej stabilna
niż w stadzie wilków. Struktura jest wyznaczona
równowagą sił: od spodu istnieje tendencja do
ekspansji, a przeciw niej działają agresywne
reacje dominujących osobników próbujących
utrzymać swoje miejsce. Podporządkowane wilki
w odróżnieniu od psów przejawiają większą
skłonność do przebicia się.

13. Porozumiewanie się psów
 Kanały komunikacyjne
 Sygnały emocjonalne
 Sygnały intencjonalne
 Przekazy złożone

14. Kanały komunikacyjne
 Dotykowy
 Węchowy
 Głosowo-słuchowy
 Wzrokowy

15. Sygnały emocjonalne
 Zjeżenie sierści
 Wielkość źrenicy
 Ruchy uszu i ogona
 Drżenie
 Oddawanie moczu i kału
 Sygnały dźwiękowe (skomlenie, warczenie,
wycie, szczekanie)

16. Sygnały intencjonalne
 Pozy
 Mimika
 Rytuały

17. Pozy
 Spojrzenie
 Niska/wysoka
-tułów
-uszy
-ogon

18. Demonstracja lęku, poddania się i
podporządkowania silniejszemu.
Uszy skulone, ogon
podkulony, pies unika
bezpośredniego kontaktu
wzrokowego, nos i czoło
gładkie, kąciki warg
cofnięte, pies przewraca
się na grzbiet odsłaniając
brzuch i gardło.

19. Zaproszenie do zabawy
Uszy podniesione, ogon
podniesiony, pysk
otwarty, język wysunięty,
przednia część tułowia
opuszczona, przednie
łapy zgięte

20. Zwierzę zdecydowanie dominujące, oznajmiające o
swojej przewodniej pozycji i grożące atakiem w
wypadku sprowokowania
Uszy nastawione do przodu,
nos zmarszczony, wargi
podniesione, widać zęby,
kąciki warg wysunięte do
przodu, łapy sztywne, tułów
poddany lekko do przodu,
ogon podniesiony i zjeżony,
włos na grzbiecie zjeżony.

21. Pies wystraszony
Uszy stulone, sierść na
grzbiecie zjeżona, tułów
opuszczony, ogon
podkulony, nos
zmarszczony, wargi
lekko opuszczone, kąciki
warg odsunięte do tyłu.

22. Postawa ciała

23. Rytuały
 Ściśle określone
sekwencje behawioralne
 Środek komunikacji
 Genetycznie
zaprogramowane popisy
instynktowne, ceremonie
wyuczone

24. Przekazy złożone
 Zajmowanie określonej
przestrzeni
 Pierwszeństwo dostępu
do dóbr
 Przymierze z innymi
członkami grupy

25. Bibliografia
 „Okiem psa” John Fisher
 „Wychowuje mojego psa” Philippe De Wailly
 „Psy” Bruce Fogle
 www.cztery-lapy.pl
 www.zoopsychologia.com.pl.