Más contenido relacionado
La actualidad más candente (20)
Similar a Sindhi Notes for Class Ninth (20)
Sindhi Notes for Class Ninth
- 2. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
2 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
پهريون سبق
مبارڪ اخالق جا جن وسلم وآله عليه اهلل صلي اڪرم حضور
)(الف.لکو جواب جا سوالن هيٺين
آهي؟ ڏني شاهدي ڪهڙي مجيد قرآن جي مبارڪ اخالق جي ص
سڳور سوال(1):پاڻ
آهي؛ موجود ۾ مجيد قرآن شاهدي جي مبارڪ اخالق جي ص
سڳورن پاڻ :جواب
آهي ارشاد هنڌ ٻئي ۾ ڪريم قرآن آهي؛ نمونو بهترين ۾ ذات جي اهلل رسول الِء توهان بيشڪ :ترجمو؛ ته
.آهين تي مرتبي وڏي جي اخالق سهڻي تون !)محمد بيشڪ(اي :ترجمو
آهي؟ ڪئي تلقين ڪهڙي بابت غالمن جن ص
اڪرم سوال(2):حضور
جو گھر پنهنجي کي غالمن .هئا غمخوار جا غريبن ۽ همراه جا يار،هيڻن جا يتيمن جن ص
اڪرم حضور :جواب
ته ڪيائون تلقين پاڻ الِء غالمن .هئا سمجھندا ڀاتي”جھ ،پهرايو کي انهن تهڙو پهريو توهين جھڙوکايو توهين ڙو
کي انهن تهڙوبهکارايو“.
(سوال3آهي؟ مشهور چوڻي ڪهڙي ۾ سنڌيَء بابت پاڙي :)
چوڻي ۾ سنڌيَء بابت پاڙي :جواب.آهي پيارو به کي نبين پاڙو ، آهي مشهور
هئا؟ ايندا پيش ڪئين سان مهمانن پنهنجي جن ص
ڪرم پاڻ )4(سوال
ص
سڳورا پاڻ ته ،هئا ايندا ٿي مهمان ڪافر توڙي مسلمان وٽن .هئا نواز مهمان وڏا جن ص
ڪريم پاڻ :جواب
جيڪي ۾ گھر ته هڏهن ڪڏهن .هئا ڪندا ڀاُء آڌر سان دل وڏيَء جو سڀنيآڻي اهو .هئن هوندو ڪجھ
پڇندا کان مهمانن وڃي اٿي جو رات ص
سڳورن پاڻ .هو رهندو ۾ فاقي گھر سڄو سندن ۽ هئا رکندا آڏو مهمان
ته هئا”اٿو ڪانه تڪليف ڪا.“
(سوال5):اعليسگھجي؟ ماڻي ٿو ڪئين ماڳ وڃايل جو قدرن اخالقي
پا ٻئي ته آهي چڪو پهچي تي چنڊ پاسي هڪ انسان اڄ :جوابڪ ۾ پستين تي طور اخالقي سيري
ڙيُم نٿو به کان لتاڙڻ هيٺان پيرن کي قدرن اخالقي مڃيل هو الِء حاصالت جي آسائش مادي ،رهيوآهيجو ان ،
نبي ۾ صورتحال اهڙي .آهي آڏو جي اسان ۾ صورت جي براين ٻين ۽ ڏهڪاُء ۽ جنگين،ڌاڙن،خونن،ڏاڍ نتيجو
اخالقي اعلي سهائو جو الٽ انهي ،آهن الٽ جي واٽ الِء ذات انسان سموريَء مبارڪ اخالق جا جن ص
ڪريم
.ٿو سگھي بڻجي سونهون جو انسان به اڄ الِء رسائڻ تي ماڳ وڃايل جي قدرن
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
- 3. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
3 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
جمال معني لفظ
.گھرجي ڪرڻ نه اعتراف جو ڳالھ ڪوڙي قبولڻ،مڃڻ اعتراف
ش ڪٽر جو انهن هو.آهي من سخت ڪٽر
.آهن وارا مرتبي اعلي وڏي ص
ڪريم نبي شان مرتبي
.آهي فرض اخالقي جو سڀني ڪرڻ مدد جي هيڻن ڪمزورن هيڻن
.ڪئي تلقين جي ڪرڻ ياد ڪم کي شاگردن استاد تاڪيد تلقين
کاڌو.رهيو ۾ فاقي مسافر ڪري هئڻ نه ڻ
ُ
لگھ فاقي
جو گھرجي ڳاکهائڻ نه فقرو اهڙو کي انسان.ڏکائي دل جي ڪنهن جملو فقرو
.ٿو رهي تي غريبن هميشه ڏهڪاُء ڏاڍ جو اميرن دٻو دٻ ڏهڪا ڏاڍ
.ٿي سگھجي ڏسي شيَء هر تي سهائي جي بلب روشني سهائو
.آهي ماڳ اسالمي هڪ پاڪستان ملڪ ماڳ
.آهي سونهون جي ڳوٺ ارشد واقف سونهون
.لکو ضد جا لفظن جا هيٺين )(ج
ضد لفظ ضد لفظ
ميزبان مهمان بدي نيڪي
پراڻا نوان برائي ڀالئي
هار فتح ڪنجوس سخي
اوچائين پستين ڏاڍن هيڻن
.ڀريو خال هيٺيان )(د
.هئا سمجھندا ڀاتي جو گھر پنهنجي کي غالمن ص
سڳورن پاڻ )1(
.هئا لهندا سنڀال سار جي مهمانن ص
سڳورن پاڻ )2(
.هئا پاڙهيندا پاڻ اهو ته ،هئا ڪندا قول جنص
ڪريم پاڻ )3(
.هئا ويندا پڇڻ کي بيمار ص
اڪرم حضور )4(
ٻيو سبق
السالم عليه حسين امام حضرت
- 4. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
4 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1السال عليه حسين امام ):حضرتٿي؟ ڪڏهن والدت جي م
والدت جي السالم عليه حسين امام جواب:حضرت3شعبان4جنوري ،هجري626.ٿي ۾ شريف مديني تي ع
(سوال2نپنا؟ ۽ پليا ۾ هنج پاڪ جي ڪنهن السالم عليه حسين امام ):حضرت
الزهراِء فاطمته بيبي حضرت ،ص
محمد حضرت سردار جي جھانن ٻنهي السالم عليه حسين امام جواب:حضرت
.نپنا ۽ پليا ۾ هنج پاڪ جي وجھه اهلل ڪرم علي حضرت ۽ عليهاالسالم
آهي؟ فرمايو ڇا بابت السالم عليه حسين امام حضرت ص
سڳورن سوال(3):پاڻ
سان ان اهلل ٿو ڪري محبت سان حسين جيڪو آهي مان مون ته”حسين ،آهي فرمايو ص
سڳورن جواب:پاڻ
ٿو ڪري محبت.“
(سوال4:)11آيا؟ پيش حادثا ڏکوئيندڙ ڪهڙا کي بيت اهل تي هجريَء
(هجريَء اا :جواب632.فرمائي رحلت جن وسلم وآله عليه اهلل صلي اهلل رسول تي )ع3جمالخر ادي11هجريَء
ڪئي رحلت عليهاالسالم الزهرا فاطمته بيبي حضرت امڙ جي السالم عليه حسين امام حضرت تيانهن .
.ٺوَس سان صبر وڏي بيت اهل کي حادثن ڏکوئيندڙ
(سوال5امام ):حضرتهئا؟ رکندا الڙو ڪهڙو کان وهيَء ننڊي السالم عليه حسين
ما جواب:حضرت.هئا رکندا الڙو ڏانهن تعليم ۽ اصالح ئي کان وهيَء ننڊي السالم عليه حسين م
(سوال6حاصل شهرت قوامي اال بين جنهن ،آهي ڪارنامو ڪهڙو اهو جو السالم عليه حسين امام ):حضرت
ڪئي؟
،ڪئي حاصل شهرت قوامي اال بين کي جنهن ڪارنامو اهو جو السالم عليه حسين امام جواب:حضرت
عاشوري41.آهي قرباني جي هجريَء
(سوال7پهتا؟ تي تاريخ ڪهڙي ۾ ڪربال السالم عليه ):حضرت
:جواب2محرم41.پهتا ڪربال السالم عليه حسين امام حضرت تي هجريَء
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي لفظن (ب)هيٺين
جمال معني لفظ
- 5. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
5 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
والدت جي بالول12.ٿي تي نومبر پيدائش والدت
ڪ قبول سان رضا فيصلو رين
ُ
د ٻنهي.يو خوشي رضا
1444.ويا مارجي فوجي لکين ۾ عظيم معرڪي واري ع جنگ معرڪي
.ٿا رهون مصروف هميشه ۾ ڪم پنهنجي اسين مشغول مصروف
.هئا نهتا مان ڳالھ پنهنجي حاڪم ۽ علي سچا نهتا
.آهن ڇڏيندا ڪري چٽ اعمال تڪبر غرور تڪبر
.هئا گھٽ وسيال ۾ ارتقا جي وجود جي پاڪستان شروعات ارتقا
.ڪئي ر
ُ
د مخالف اڳرائي ۾ جيڙي پيل اڳرائي
.آهن سرويچ ڪئين جا ساالر سپھ هن وارا ڪرڻ سرقربان سرويچ
.کپي رکڻ پڪو عزم کي انسان ۾ ڪم هر ارادو غرم
.گھرجي نه ورهڻ تي هشي پرائي ڀڇ شيُه
.آهن ڪندا خراب به کي ٻين ماڻهن باطل گمراھ باطل
ضد جا لفظن هيٺين )(ج.لکو
ضد لفظ ضد لفظ
محافقت مخالفت فساد صلح
طويل مختصر اوچو سادي
ظاهر باطل امير غريب
لکو معني جي اصطالحن (د)هيٺين.
معني اصطالح
ڪرڻ برتاُء سٺو ڪرڻ سلوڪ سهڻو
هئڻ نه ڪو ٻيو جيڙو ان هئڻ پاڻ مٽ پنهنجو
ٺاهڻ منصوبو سٽڻ ٽِس
ٿيڻ ڪامياب ڏئي قرباني ٿيڻ سرهو ڏئي سر
.لکو معني ۽ ڪريو اشتقاق جا لفظن هيٺين )(ھ
معنيٰ اشتقاق لفظ
سردار جو شهيدن سيدجمع جو :سردار+ال:جو+شهداَء:شهيدن سيدالشهداَء
ڀاتي جا گھر يا خاندان اهل:اوالد+بيت:ڀاتي بيت اهل
وارا رحم ٻاجھ:رحم+ارا:وارا ٻاجھارا
قومون ٻارهيون بين:ٻارهيون+ال:جو+اقوامي:قومون االقوامي بين
موجودتصوير جي وقت ه وقت موجوده يا صورت:شڪل+حال:هلندڙ صورتحال
جھڪيل ۾ سجدي سر ۾ سر:مٿو+ب:جھڪيل+سجود:سجدي سربسجود
ٽيون سبق
- 6. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
6 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
اتحاد قومي
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1آهن؟ چوڻيون ڪهڙيون ۾ سنڌيَء بابت اتحاد :)
ته آهن ويا چئي ويچارا وڏڙا :جواب”ا ۽ ايڪياهڙيون ۾ آهي،سنڌيَء برڪت ۾ تحادچوڻيو ئي ڪيتريونن
جھڙوڪ ،ٿي ٿئي جاگر
ُ
ا اهميت جي اتحاد ۽ ايڪي مان جن ،آهن”ٻارهن ٻه“يا”کڄ ڇپر کنئي جھجھني.“
(سوال2ڪهڙ کي اسان تي موڙ هر جي زندگي اسالم دين :)ودرسآهي؟ ڏنو
کان انتشار ۽ نفاق ۽ ،آهي ڏنو درس جو اتحاد ۽ ايڪي تي موڙ هر جي زندگي کي اسان اسالم دين :جواببچڻ
تعالي اهلل مجيد آهي.قرآن ڪئي تلقين جيٰته آهي ارشاد جو”جھ سان مضبوطي کي رسيَء جي اهللپاڻ ۽ ليو
ن ٽوال ٽوال ۾ٿيو ه“.آهن ڀائر ۾ پاڻ مومن بيشڪ
(سوال3:)ڏئي؟ ٿو زور تي ڇا نظريو جو توحيد
بر انساني گڏوگڏ سان پڻ تصور خدائي هڪ نظريو جو توحيد ڪيل پيش جو اسالم دين :جواباببـ تي ريزور
اها .ٿو ڏئيمنزل جي اتحاد ۽ ايڪي جيڪو ،آهي دڳ اهڙو هڪ برابري انساني.ٿو رسائي تائين
(سوال4ڪي ختم ڪئين احساس جو شڪست قومن جرمن ۽ جپاني :)و؟
شڪ کي قومن ٻنهي ۾ لڙائيَء مهاڀاري ٻي ،آهي سامهون جي اسان شال جو قومن جرمن ۽ جپاني :جوابست
چ ٿي تباھ معشيت ۽ هئا ويا بڻجي کنڊر شهر ،هئا ويا مارجي ۾ لڙائيَء ماڻهو لکين جا انهن ،هئي آئي،هئي ڪي
وي ٿي ڪامياب ۾ ڪرڻ ختم کي احساس جي شڪست سان محنت مسلسل ۽ اتحاد قومون اهي پر.ون
صنعتي اڄ .ڪيو بحال سر نئين کي معشيت ٿيل تباھ ۽ اڏيا ٻيهر شهر ڊٺل پنهنجا انهنترقيکي انهن ۾ َء
هي
ُ
ا اڄ ،آهي مقام خاص هڪ.ٿيون سگھن هلي ڪري اوچو ڳاٽـا ۾ برابريَء جي قومن جي دنيا
آهي؟ ڏنو مثال ڪهڙو الِء اتحاد رح
عبدالطيف شاھ :)5(سوال
پريت جي پکين الِء اتحاد ۽ اتفاق ،ايڪي ۽ ٻڌيَء کي انسان رح
عبدالطيف شاھ شاعر سداحيات جي سنڌ :جواب
آهي؛ ڏنو مثال سهڻو نـ ڪيڏو جو
۾ پاڻ ڇنن نـ پرت ،ِن
َ
تَو ڪيو َوڳر
.گھڻو ميٺ ماڙهينئان ،ِپکيڙڻ سوَپ
.آڻيو ڪم م جملن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
آ پوندي ڪرڻي محنت سخت الِء ڪرڻ اجاگر کي فن پنهنجي.هي ظاهر اجاگر
- 7. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
7 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.آهن ڏيندا طوفو املھ تي شادي دوست قيمتي املھ
.آهن ويندا وانجھجي سان ٻئي هڪ ماڻهو ۾ قرب ۽ محبت ٻدجي وانجھجي
.رسيو نقصان کي راشد ڪري جي پڻي ڪٽر جي ٻين ڪينو،عداوت پڻي ڪٽر
.ڪونـ ڀاُء ڀيد بـ ڪو جو وڏائي ننڊ ۾ اسالم فرق ڀاُء ڀيد
وسارڻ ويڇا سان هڪٻئي کي اسان.گھرجن فاصال ويڇا
.ڪانـ فوقيت ڪابـ جي ڪم ڪيل هن اهميت فوقيت
.پيا ورهي ۾ پاڻ ڌنار وقت نبيرڻ مال ڪرڻ الڳ الڳ نبيرڻ
.آهن ڏنا سهنج سدائين دوستن سک سهنج
.پيواچي هلندو کان سالن ٻن مسلسل ڪم جو عمارت لڳاتار مسلسل
.کپي مڃڻ نـ شڪست کان ناڪامي کي انسان هار شڪست
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج
ضد لفظ ضد لفظ
چوٽي پاڙ اتفاق نفاق
اوهنج سهنج اتحاد انتشار
غالم آزاد اوگڻ گڻ
ناڪام ڪامياب تنزلي ترقي
زحمت رحمت جيت شڪست
عداوت ميٺ شروع ختم
(د.ڀريو خال هيٺيان )
.رکي نٿو حيثيت ڪابـ ڀاُء ڀيد جو پات ذات ۾ اسالم دين )1(
.آهي نالو ٻيو جو اتحاد ۽ ايڪي ڀائپي )2(
.هئي آئي شڪست کي قومن ٻنهي ۾ لڙائيَء مهاڀاري ٻيَء )3(
.آهن پوندا ٿي سوال بـ ڪم ڏکيا سان ايڪي ۽ ٻڌيَء )4(
.آهي ڏکي ڏاڍي وسائڻ پر آهي سولي تـ ٻارڻ باھ اها )5(
،۾ پاڻ ڇنن نـ پرت ،تن ڪيو وڳر )6(
.گھڻو ميٺ ماڙهينئان پکيڙڻ پسو
.آهڻيو ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي اصطالح هيٺين )(ھ
جمال معني لفظ
- 8. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
8 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
وس وڏا هن الِء بچڻ کان اٽڪڻ ۾ اوجھڻ.ڪيا پوڻ ڦاسي اٽڪڻ ۾ اوجھڙ
.آهن ويندا بچي کان ڪرڻ اوڙاھ ماڻهو سياڻا وڃڻ پوجي ۾ مصيبت ڪرڻ ۾ اوڙاھ
معني جي اتحادٰ.وڃڻ پوئجي ۾ لڙيَء آهي وڃڻ ٿي هڪ پوئجڻ ۾ لڙيَء
.گھرجي پٽڻ پاڙ جي برائي کي اسان ڇڏڻ ڪري ختم بنياد پٽڻ پاڙ
ک ۾ پاڻ ريون
ُ
د ٻيَء پوِء کان فيصليوي ٿي کنڊ ير.ون وڃڻ ٺهي ٿيڻ کنڊ کير
.ڇڏي مچائي ممڻ شيطان ٿيڻ فساد مچڻ ممڻ
چوٿون سبق
آِء عالمـقاضي آِء
- 9. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
9 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
(الف)جا سوالن هيٺين.لکو جواب
(سوال1آهي؟ ڇا نالو پورو جو قاضي آِء آِء عالمـ :)
.آهي انصاري علي امام قاضي نالو جو پيُء ۽ آهي علي امداد نالو پورو جو قاضي آِء آِء عالمـ :جواب
سوال(2ج جو قاضي آَء آِء عالمـ :)ٿيو؟ ۾ ڳوٺ تاريخي ڪهڙي نم
۾ شريف پاٽ ڳوٺ تاريخي جي ضلعي دادو جنم جو صاحب عالمـ :جواب9اپريل1886.ٿيو تي ع
(سوال3خطبو جو جمعي ۾ مسجد ڪهڙيَء جي ڪراچيَء صاحب عالمـ :)هو؟ ڏيندو
عال :جوابصاحب مـ1924امام ِپيش ۾ مسجد جي ڪراچيَء ڪورٽس جناح تي اچڻ موٽي مان لنڊن ع
.هو پڙهيندو خطبو جو جمعي ٿي
(سوال4آهي؟ ڪهڙو ڪارنامو زنده وڏو ۾ وڏي جو صاحب عالمـ :)
يون سنڌ ڪارنامو زنده وڏو ۾ وڏي جو صاحب عالمـ :جواب.آهي قيام جو يورسٽيَء
(سوال5جو يونيورسٽيَء سنڌ سال ڪهڙي کي صاحب عالمـ :)ويو؟ بڻايو چانسلر وائيس
کيس جتان .هو رهيل ۾ لنڊن ڏينهن ٽي پاڻ :جواب1451وائ جو يونيورسٽيَء سنڌ ،گھرائي ۾ عچانسلر يس
عمر سندس وقت ان .ويو بڻايو65.هئي سال
(سوال6ڏني؟ ڇو استعيفا تان چانسلر وائيس صاحب عالمـ :)
پس بـ ڪڏهن صاحب عالمـ کي مداخلت جي قسم بـ ڪنهن ۾ يونيورسٽيَء پاران انتظاميـ :جواب.ڪيو نـ ند
مداخلت اهڙيَء جي انتظاميـ ۾ دور واري مارشال جي خان ايوب جنرلڇڏ ڏئي استعيفا صاحب عالمـ تي.ي
(سوال7آهي؟ ڪٿي آرامگاھ آخري جي صاحب عالمـ :)
س لڳ سان تربت سندس .آهي ۾ ڄامشورو ،ڪالوني يونيورسٽيَء سنڌ آمرانگاھ آخري سندس :جوابندس
تربت جي قاضيَء ايلسا حيات رفيق.آهي
معني جي لفظن هيٺين )(بٰ.آڻيو ڪم ۾ جملن پنهنجن ۽ لکو
جمال معني لفظ
.آهن ڪندا دفن کي ردنُم هو تـ آهي ِرَپ جي مسلمانن ريت،طريقو ِرَپ
- 10. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
10 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.گھرجي ڪرڻ نـ محبت سان اجنبين اڻسڃاڻو اجنبي
نـ تنهنڪري هو گھڻو ڪم.ڪليو
ُ
ا ڪيو پورو ڪليو
ُ
ا
.ڪئي خدمت جي سائڻ صفيا محترمـ سائڻ
.ٿيو نقصان کي اسان ڪري جي لُڀ سندس ويسر لُڀ
مطابق قانون18.وڃي ڪئي شادي کانپوِء عمر جي سال عمر،ڄمار وهيَء
.آهي هوندو موذن هڪ مسجد هر ٻانگو موذن
.آهن جام بـ اسڪول خانگي ۾ شهر سرڪاري غير خانگي
.آهي سٺو اڀياس جو ٻارن پڙهائي،مطالعو اڀياس
.آهي ايندو نظر ويڳاڻو سدائين ٻار هي غافل ويڳاڻو
.آهي قبر آرامگاھ آخري جي انسان جاِء جي سمهڻ آرامگاھ
)(ج.ڀريو خال هيٺيان
.هئي تي طور خانگي تعليم اڪثر جي صاحب عالمـ )(ا
.ويو ڪرايو داخل ۾ يونيورسٽيَء ڳڙھ علي کيس الِء پرائڻ تعليم اعلي )2(
.ڪئي شروع پڙهائڻ ۾سنڌيَء اسٽڊيز اورينٽل آف اسڪول ۾ لنڊن پاڻ )3(
.آهي ماخذ رسالو جو وڏوشاھ ۾ وڏي جو صاحب عالمـ کانپوِء شريف قرآن )4(
.ڪئي وفات ۾ اپريل8691ع 13 صاحب عالمـ )5(
لف هيٺين )(د.لکو ضد جا ظن
ضد لفظ ضد لفظ
شاگرد ستاد
ُ
ا غلط صحيح
ترائي بلندي عورت مرد
ردهُم زنده سرڪاري خانگي
حقيقت خواب عدني اعلي
پنجون سبق
سير جو ٽڪر گنجي
- 11. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
11 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1ج سواريَء ۽ سير کي شاھ محمد ميران سيد :)ڪهڙ وشوقٿيو؟ پيدا ۾ دل وقت ي
،پکڻ پکي .هئي رهي موٽي ڏي مڪان پنهنجي موڪالئي کان پرڀات ڦٽي پرھ ،رات ڪاري :جوابماڻهو
ڪان،ڪب ڪان جي هئا،ڪانون رهيا ريجھائي ۽ رنڀائي ۾ واکاڻ جي واحد پاڻ ڪڍي نيڻان ننڊ ،مرونوترن
و،غافلُه وُه جي هيڙهن ۽ چھ چھ جي ن
ُ
ت
َ
و،چ
ُ
وڪ
ُ
ڪ جيڏنو ڪري ناڪام بستر ۽ حرام ننڊ کي
شوق جو سواريَء ۽ سير کي سيد ساعت بخشيندڙ سرور کي سڀني ڏيندڙ راحت کي روح طرح هو.اهڙيَء۾ دل
.ٿيو پيدا
(سوال2ڪيائون؟ محسوس ڇا تـ پهتا تي ٽڪر گنجي :)
ج :جوابپهريائين .وڃايو ڏاکڙو ڏک سڀ جنهن ،آيو نظر عالم عجب !واه تـ ڦيرايون ڪنڌ کڻي انڀ تـتـ انيوسين
مولي يا اٿئون ڪئي مهماني ملڪن ۾ روحانيَء عالم ڪنهنٰحواس ۽ هوش بعد جيئري ڪري مهر
.آهيون کڙا تي ٽڪر گنجي ساڳئي ٻيليَء نـ تـ پروڙيوسين ٿيا!جنهنڪري حامي
(سوال3ڌنار :)ٻڌائون؟ ساز ڪهڙا مان منڊليَء جي ن
سورٺ،ڪن بڻايو،ڪنهن کي بانسريَء وڄايو،ڪنهن نڙ ڪنهن .مچائي منڊليَء پنهنجي ڌنارن :جوابهن
ڳايو،ڪنهن سارنگ ڇيھ،ڪنهن ڪيو ۾ لي
ُ
ڇ ڪنهن چوڻ۽ مورو ڪاپات،ڪو سر ڪڇيوج نوڙائيي
ٽ ۽ پائڻ،پخڻ جھمريون وانگر قلندر ۽ ڇڏيو آڻي ۾ وجد کي ساز،ڌنارن سريلي مٺي،آواز الت،اهڙي ڪئي.لڳا پڻ
(سوال4.لکو اهي آهن ناال جيڪي جا وڻن ۽ گاهن،گلن ۾ سبق هن :)
آهن هي ناال جا وڻن ۽ گاهن،گلن ۾ سبق هن :جواب،مکڻين،سيها ،موٺ ،نب
َ
ل ،للر ،ترين ،تل ،دڀور ،ڊامڻ ؛
.آهن منگھاپوڄ
.آڻيو ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
.پهتو وقت پرڀات ڦٽي پرھ هتي هو مهل ڦٽي باغ پرڀات
م غلطان جي سوچن ماڻهو سمجھدار.آهن رهندا آجا ان ُگم ،محو غلطان
.آهي چئبو اهلل اوليا کي دوست جي اهلل دوست اوليا
.ٿو رهي ۾ مصروفيتن گوناگون واپاري گھڻي تمام گوناگون
.آهي وٽان ڏسڻ ۾ آسمان جھڳمڳ جي تارن چمڪ جھڳمڳ
.آهي پيو ٿيو معطر ڪالس سڄو جيرڪري گلن وارو خوشبو معطر
ُپ ڪري جي وسڻ برسات.آهن پوندا ٿي آباد بـ پت وڄ آباد غير پوڄ
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي اصطالحن هيٺين )(ج
- 12. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
12 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
جمال معني اصطالح
ڇڏي ڪري حرام ننڊ جي دشمنن پنهنجي رمضانندو
.آهي
ڪرڻ چين بي ڪرڻ حرام ننڊ
ڪرت ڪئين انسان الِء بهالئڻ دل.آهي ڪندو ب رکڻ خوش کي دل بهالئڻ دل
پنهنج کي انسان هجي،پر گڙي ڏکئي بـ ڪهڙيسر و
.گھرجي ڪرڻ سانگو جو
ڪرڻ بچاُء پنهنجو ڪرڻ سانگو جو سر
.آهي ويندو ڪيو خوش کي دل مچائي منڊلي ڪرڻ قائم ڪچهريَء مچائڻ منڊلي
هنن8.ڪيو جان نوش ناشتو وڳي کائڻ ڪرڻ جان نوش
ما جا ٿر.آهن پئيندا پاڻي جو پار سال سڄو ڻهو پيئڻ پاڻي جو مينهن پيئڻ پار
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ھ
ضد لفظ
حالل حرام
ترائي چوٽي
سک ڏک
گھوٽ ڪنوار
ڇهون سبق
سيڪريٽريٽ اسالمي
- 13. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
13 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين :)(الف
(سوال1س اسالمي :)چئجي؟ ٿو کي ڇا يڪريٽريٽ
،ا معاشي ،سماجي ،سياسي جي ملڪن مسلمان جيڪا تنظيم اهڙيَء جي ملڪن اسالمي :جوابقت۽ صادي
.ٿو چئجي سيڪريٽريٽ اسالمي انکي تـ ،ٿي ڪري مدد اخالقي
(سوال2سيڪريٽر اسالمي :)ٺهي؟ ڪئين يٽ
قوامي اال بين خالف جي اسان تـ لڳو ٿيڻ پيدا آهستي آهستي احساس اهو ۾ ملڪن مسلمان :جوابتي سطح
نڪتو،جو هوِا نتيجو جو سازشن انهن .آهن رهيون سٽجي سازشون1948عز سر فلسطين ۾طور ناجائز تي مين
ڏ حال اهو ،ويو ڪيو بدر ملڪ کي رهاڪن مسلمان جي تي
ُ
ا ۽ ويئي ڪئي قائم حڪومت اسرائيلسي
س نهن
ُ
ا هو ٿيندا،تيستائين نـ متحد ملڪ مسلمان جيستائين تـ ،ڪيو ويچار ملڪن مسلمانمنهن کي ازشن
اه .سگھندا نـ ڪري دور مشڪالتون ۽ منجھارا پنهنجا .سگھندا نـ ڏيئيج سربراھن مسلمان طرح ڙيي
.ٿي شروعات جي ڪانفرنس
(سوال3:)ڪي آهن؟ ميمبر جا سيڪريٽريٽ اسالمي ملڪ ڪهڙا.لکو ناال پنج بـ
بنگالد ،ايران ،پاڪستان ،ترڪي آهن؛ هي ناال جا ملڪن پنجن جي سيڪريٽريٽ اسالمي :جواب.مصر ،يش
(سوال4اسالم :)آهي؟ ڪم ڪهڙو جو سيڪريٽريٽ ي
:آهن ڪم هي جا سيڪريٽريٽ اسالمي :جواب1جي سربراھن جي حڪومت ۽ مملڪتن بادشاهن )
.ڪوٺائڻ ڪانفرنس2.ڪوٺائڻ ڪانفرنس جي وزيرن پرڏيهي )3)الڳاپيل سان ان ۽ سيڪريٽريٽ جنرل
تنظي.هالئڻ مون
(سوال5هو؟ هٿ وڏو جو ڪنهن ۾ ڪرڻ برپا سيڪريٽريٽ اسالمي :)
سعودي ۾ سلسلي جي اتفاق ۽ اتحاد انهيَء :جواب.ڪيو ادا ڪردار وڏو مرحوم فيصل شاھ جي عرب
(سوال6۾ تنهن تي ڪانفرنس سربراھ مسلمان جيڪا م رباط :)ط رٿون ڪهڙيون ۽ آيو خرچ ڪيترويَء
ويون؟ ڪيون
سيپٽمبر :جواب1969جن .ٿي منعقد ڪانفرنس سربراھ مسلمان پهريون ۾ رباط شهر جي مراڪش ،۾ عهن
ٽيھ تيم ۾ ڪانفرنس انهيَء ،ڪيو برداشت مرحوم فيصل شاھ خرچ سمورو اهو .آيو خرچ روپيا لکسلمان
سوٽ کي مسلمانن المقدس بيت تـ ويو ڪيو مطالعو ۽ ويو ڏنو زور تي اتفاق ۽ اتحاد جي ملڪن.وڃي ڏنو ائي
(سوال7ٿيو؟ ڪڏهن ۽ ڪٿي اجالس ٻيو جو ڪانفرنس سربراھ مسلم :)
فيبروري :جواب1974۾ جنهن .ٿيو منعقد ۾ الهور اجالس تاريخي ٻيو جو ڪانفرنس سربراھ مسلم ۾ عدنيا
.ٿيا شريڪ سربراھ جا ملڪن مسلمان سمورن جي
- 14. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
14 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.ڏيو نشانيون جون بيهڪ ۾ جملن هيٺين )(ب
هن جو نڪتو اهو نتيجو جو ڪئي،جنهن ڪوتاهي ۾ اصولن انهن مسلمانن ،کانپوِء وقت ڪجھ :حلجي ن
.لڳي گھٽجڻ طاقت
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج
ضد لفظ
اول آخر
صحيح غلط
ڏاڍيان هوريان
آرضي مستقل
ستون سبق
لباس ۽ شخصيت
- 15. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
15 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1هئي؟ پڙهي چوڻي ڪهڙي ۾ رسالي ڪنهن فاريـ :)
تـ پڙهي چوڻي ها
ُ
ا ۾ رسالي ڪنهن هن ڀيري هڪ :جواب”لباس ويسو انسان،سو ويسو هڪ.“
(سوال2شخ پنهنجي فاريـ :)ڪهڙو الِء ڪرڻ جاگر
ُ
ا کي صيتڪيو؟ فيصلو
اج سان لباسن نون نت کي شخصيت پنهنجي هوَء تـ ورتائين ڪري فيصلو اهو تـ پوِء فاريـ :جواب.ڪندي اگر
(سوال3ڪيو؟ خريد ڇا مان بازار تي ڏينهن جنم جي سسئيَء نُه :)
چن
ُ
ا ڪٻٽ سندس تـ هونئن .هو وڃڻو تي ڏينهن جنم جي سسئيَء سرتيَء پنهنجي کي فاريـ :جوابسان لباسن
ورتائ وڳو مهانگو ڀيڪيدار۽ ،
ُ
ٺڪيل ٺهيل هڪ اتان ،ڪيو رخ جو بازار بـ وري هن پر .هئا پيا ڀرياهڪ ۽ ين
.بـ تحفو قيمتي
(سوال4مارئيَء کي فاريـ :)ڪيو؟ متاثر ڳالھ ڪهڙيَء جي
.ڪيو متاثر سادگي جي مارئيَء کي فاريـ :جواب
(سوال5رهي ڏئي سکيا ڇا کي نينگرين ۾ پاڙي ماُء جي مارئيَء :)هئي؟
:جوابمسکيا جي ڀرڻ ڀرت کي نينگرين جي پاڙي جنهن ،ماليو سان ماُء پنهنجي کي فاريـ ،ارئيَء.ڏني
(سوال6گھرجن؟ رکڻ آڏو ڳالهيون ڪهڙيون ۾ معاملي جي لباس :)
توهان لباس تـ ،آهي اها تـ ڳالھ بنيادي الِء لباس مارئيَء؛ :جوابڪ ڪري،نـ اجاگر کي شخصيت جيتوهان ي
ٺاهي لباس سهڻو ۾ خرچ گھٽ مان جنهن ،وٺجي اهڙو ڪپڙو تـ ٻيو ،ڇڏي لڪائي کي شخصيت جي،سگھجي
نِا.گھرجي رکڻ ۾ ڌيان بـ کي موسم ۽ مهل ،موقعو ،عمر ۾ ڏس
(سوال7ڀر ڀرت ڪهڙو تي ان اونڍايا روا جيڪي کي سسئيَء ۽ فاريـ ماُء جي مارئيَء :)هو؟ يل
مارئ ورا ڀريل ُمچ رُه ماُء جي مارئيَء تڏهن ،موڪاليو الِء جي وڃڻ کانئن جڏهن سسئيَء ۽ مارئيَء :جواب۽ يَء
.اونڍايا کي سسئيَء
.آڻيو ڪم ۾ جملن پنهنجن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
- 16. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
16 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.هئي ڇوڪريَء وڏگھراڻي فاريا جي گھر وڏي وڏگھراڻي
جاسمين.آهي ڌيَء سڪيلڌي جي مائٽن ڌيَء اڪيلي جي مائٽن سڪيلڌي
.ورتو وڳو نئون تِن تي شاديَء دعا تهدر تِن
.سگھي نٿو ڪري خريد وڳو ڀڀڪيدار ٻار جو غريب وارو شو ڀڀڪيدار
ت سان دوستن پنهنجن جو اسان دانيش.ڪرايو عارف سڃاڻپ تعارف
.ڪئي آجيان جي ليڊر پنهنجي عوام ڪار ڀلي آجيان
.کپي ڏيڻ سکيا جي اخالق سٺي کي ٻار تربيعت سکيا
.آهي نفاست ۾ سادگي سونهون نفاست
.پوندي ڪرڻي محنت الِء ڪرڻ اجاگر کي پاڻ ظاهر جاگر
ُ
ا
ماُء جي مارئيَء موڪاليو،تڏهن کانئن جڏهن سسئيَء ۽ فارياکين
.اونڍايا روا ڀريل ڀرت ُمچ رُه
کان انهن کانئن
.ڀريو خال هيٺيان )(ج
. لباس ويسو سو انسان ويسو هڪ )1(
.هو ڏينهن جنم جو ساهڙي جي فاريا اڄ )2(
.ڪئي سان آڌرڀاُء دل وڏي سندن مارئيَء )3(
.هو سٿرو صاف پر ننڊو گھر جو مارئيَء )4(
.هو وڇايل ڙُجوپ رليَء تي کٽ )5(
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(د
ضد لفظ
ننڍو وڏو
اڪيلڌو سڪيلڌيَء
سادن چن
ُ
ا
وفات جنم
سستو مهانگو
ويڪرو سوڙهو
اٺون سبق
عالج رت
ُ
ت
- 17. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
17 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1ٿيندو؟ ڇا ته وٺبا نه پاُء
ُ
ا احتياطي تي اچڻ حادثي بـ ڪنهن :)
تعالي اهلل زندگي انساني :جوابٰڪرڻ حفاظت سان طرح هر جي ان ،آهي تحفو املھ ۽ پيارو هڪ جو
او ۾ زندگي پر .گھرجياحتي ۾ حالت اهڙي ،وغيره ڀڄڻ لڳڻ،هڏن ڌڪ جئين آهن ايندا پيش حادثا چتوپاِء
ُ
ا اطي
ويند پئجي ۾ خطري زندگي ته وٺبا نه.ي
(سوال2چئبوآهي؟ ڇا کي اپائن احتياطي اهڙن :)
کي پائن
ُ
ا احتياطي اهڙن :جواب”عالج رت
ُ
ت“.آهي چئبو
(سوال3گھرج ڇاڪرڻ پهريائين ته وهي رت جيڪڏهن ڪري لڳڻ ڌڪ :)ي؟
په ته وهي رت جيڪڏهن ڪري لڳڻ ڌڪ :جوابٿل جي ڪپڙي صاف پوِء ،ڪجي بند کي ان ريائينهيَء
ت هڪدم ته هجي نه ڪپڙو جيڪڏهن .ڇڏجي ٻڌي پٽي تي ان ۽ رکجي تي جاِء واريَء وهڻ ٺاهي،رت ٿهيريَء
ايذا جئين ته ڏجي پرڀرو ٿورو کان جاِء جي زخم روڪجي،زور کي رت سان زور جي.ٿئي نه ُء
(سوال4آهن؟ ڪارڻ ڪهڙا جا بيهوشي :)
ضعف،گھ جو دل ،وهڻ رت لڳڻ،گھڻو ڌڪ کي آهن،جھڙوڪـ؛مٿي ڪارڻ ڪيترائي جا حالت هن :جوابٽ
وغير واهپو جو شين چپيٽ،مرگھي،نشيدار جي گرمي ،ٻوسٽ.ه
(سوال5آهي؟ ڏبي ڇو چير تي جاِء جي ڏنگ جي نانگ :)
اڍائي تي جاِء جي ڏنگ :جواب.نڪري زهر جئين ،ڏجي چير اونو ۽ ڊگھو م ـ س
(سوال6” :)عالج رت
ُ
ت“گھرجن؟ رکڻ ۾ ذهن ڳالهيون ڪهڙيون الِء
گھرجن؛ رکڻ ۾ ذهن هميشه کي ڳالهين هيٺين ۾ ڏس ان :جواب
(1”)عالج رت
ُ
ت“گ وٺڻ ڪم کان دماغي حاضر هميشه الِء.نه بلڪل گھٻرائجي ۽ ھرجي
(2)گاچ حادثي گھرجي،جئين رکڻ پيتي جي عالج رت
ُ
ت ۾ وغيره ھر،اسڪول،آفيس،ڪارخاني،گاڏيتي ڻ
.پوي ٿيڻو نه پريشان
(3” )عالج رت
ُ
ت“هڪدم کي ماڻهو متاثر کانپوِء.پهچائجي تائين اسپتال يا ڊاڪٽر
.آڻيو ڪم ۾ جملن اهي ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
- 18. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
18 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.آهي پيل پيتي جي عالج رت
ُ
ت ۾ اسڪول جي اسان جلدي ترت
.آهي ٿيندو ايذاَء ڪري لڳڻ ڌڪ سور ايذاَء
.آهن ٽٽل تاڪيون جون دريَء پٽيون تاڪيون
آه بيماري هڪ به صعف جو دل.ي ڪمزور ضعف
.گھرجي نه وجڻ اٽڪ ۾ ڪم چڱي رڪاوٽ اٽڪ
.ويو بچي کان ڪکجڻ جي نانگ ڪالھ هو ڏنگجڻ ڪکجڻ
گھ ٿيڻ نه رنج تي ڳالهين ننڍين ننڍين جي هڪبئي.رجي ڏک،ناراض رنج
.آهي پاُء
ُ
ا هڪ به عالج تڊيرو پاُء
ُ
ا
.آهي لڀ اڻ اڄڪلھ ڀاڻ هٿرادو ٺاهيل سان هٿ هٿرادو
هيٺين )(جلکو ضد جا لفظن.
ضد لفظ
سنهي ٿلهي
ڏنگو سڌو
ايڪي ٻڌي
ويجھو پري
گرم ٿڌي
گھڻو ٿورو
جڙيل ڀڳل
حاضر غير حاضر
.ڀريو خال هيٺيان )(د
.آهي تحفو املھ ۽ پيارو هڪ جو اهلل زندگي انساني )1(
.آهي چئبو اعالج رت
ُ
ت کي پائن
ُ
ا احتياطي اهڙن )2(
.بچائجي کان پاڻي کي مريض ۾ حالت جي مرگھي )3(
.گھرجن ڪڍڻ نه اصل ٻاهر کان پاڻيَء هٿ پنهنجا کي ماڻهو ٻڏندر )4(
تي انهن ۽ لکو ڪري ڌار ڌار مونث اسم ۽ مذڪر اسم مان هيٺين )(ھا.ڏيو عرابون
مذڪر مونث مذڪر مونث
َمَس
َ
ق َمَر
َ
ش ُتاب ِڪ َبار
َ
اخ
ُحُبُص عوي
َ
دٰ
َ
الع َطِا
َ
دل
نائون سبق
- 19. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
19 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
بادشاھ عقلمند
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1م ۾ ٽنُپ ئي جيئري پنهنجي کي شخص ):شاهوڪارآيو؟ ڇو خيال جو ورهائڻ لڪيتخي :جوابال
ته ڪيائين”متان ،ڇڏيان ورهائي ۾ ٽنُپ ئي جيئري پنهنجي سان ،آهي ملڪيت به جيڪا وٽ مونپنهنجي
.ٿين نه بڇڙا وڙهي ۾ پاڻ کانپوِء مرڻ
(سوال2ڪيو؟ مقرر ڪئين پائو پنهنجو پنهنجو ڇوڪرن :)
.ڇڏيو ڪري مقرر پائو پنهنجو پنهنجو هڪ هر وجھي کاُپ ڇوڪرن :جواب
(سوال3ٿيو؟ ڇو تڪرار ۾ پاڻ جو ڀائرن چئني :)
ڪ مقرر پنهنجي پنهنجي جي کٽ ڀائرن چئن ئو،تڏهنُم شاهوڪار جڏهن :جوابزمي هيٺيان پائي يلکوٽي ن
د پوريليڳد هڪ !مار ته ڏس ڇا ،ڪڍيا ٻاهر ڙاجواهر،ٻئي هيرا ۾ يڳڙيڪ ۾ چوٿين ۽ ٽئين ،سون ۾جھ
،ڪونهيٻه ۾ چوٿين ۽ ٻڪ جي مٽيَء ۾ ديڳڙي ٽئينپ جو ڀائرن چئني ائين ،هڏيون ڪلُس چارتڪرار ۾ اڻ
.پيو ٿي
(سوال4ڪيو؟ فيصلو ڪهڙو جو ڀائرن انهن بادشاھ :)
ته چيو ٻڌي ڳالھ جي هنن بادشاھ :جواب”هي کي جنهن ،آهي ويو ڪري فيصلو صحيح پيُء جو توهانجواهر را
جنهن کڻي؛ سون ڀلي سو ،آهي آيو ۾ پتيَء سون کي جنهن ،کڻي جواهر هيرا ڀلي هي
ُ
ا ،آهن آيا ۾ پتيَءمٽيَء کي
.کڻي مال چوپايو آهن،اهو مليون هڏيون کي جنهن ۽ کڻي زمين هو
ُ
آهي،ا مليو ديڳڙو وارو
(سوال5ٿيو؟ ڇو ٿورائتو جو ڀائرن انهن بادشاھ :)
سان،راڻ اوالد پنهنجي به آئون ته ،ڏني تَم اهڙي کي مون توهان جو آهيان ٿورائتو جو توهان آئون :جوابسان يَء
.سگهان ڪري نياُء سان پاڻ پنهنجو ۽
(سوال6آهي؟ سمايل نصيحت ڪهڙي ۾ ڪهاڻيَء هن :)
سان پاڻ پنهنجي هجي،پر مشغول نه ڪيترو ماڻهو ته آهي سمايل نصيحت هيَء ۾ ڪهاڻيَء هن :جواب،اوالد
.ڪري حساب سان ڀاتين گھر ٻين ۽ سان
.آڻيو ڪم ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
.ڪيو پيُء سندن نياُء جو ڀائرن ٻنهي فيصلو نياُء
- 20. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
20 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.آيا ويڄ ڪهين الِء ڏسڻ کي مرض جي بادشاھ حڪيم ويڄ
.آهي محال بچڻ جو هن مشڪل محال
.ورتي پروڙي هنن ڳالھ ڏکي سمجھي پروڙي
.چيو الِء رهڻ ۾ ڌيرج کي ٽنُپ ماڻهو امير صبر ڌيرج
سواِء کان دوست.ريِس نٿي نه ساعت وقت ساعت
.ڪيو نبيرو جو مال ۾ پاڻ ڌراڙن ورهاسو نبيرو
.ڪانهي خبر جي ڳجھ به ڪنهن راز ڳجھ
.آهي ڌُس جي ڳالھ هر کي اسان خبر ڌُس
.ٿيندو تي تيَپ البارو سال هن حصو تيَپ
.ويس پوجي ۾ اچرج ڏسي نڪ جو عمران حيران اچرج
م ۾ شهرن مرڪز جا سکيا هنري.آهن وجود طربعيت سکيا
.ويا گھمڻ ڪينجھر ٻئي رَو ۽ وني مڙس رَو
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج
ضد لفظ
غريب امير
ٺنَم چڱن
انياُء نياُء
ڏاهو چريو
ڊرا تڪڙا
ونيَء رَو
هيٺين )(د.آڻيو ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي اصطالحن
جمال معني اصطالع
نه فرق ڦڪيون کانسواِء حڪم جي اهلل
.آهن ڪنديون
ڪرڻ نه اثر جو دوائن ن فرق جو ڦڪينه
ڪرڻ
ڳجھ کان هن هوتنهنڪري گڏ داريو سان هن
.ٿيو نه سليو
ن ٻڌائي ڳالھ جي رازسگھڻ ه ٿي نه سليو ڳجھڻ
.ويا ٺري ٺپ جا منظور ٻڌي ڳالھ جي احمد وڃڻ ڇڏي ڪم جو عقل ٺرڻ ٺپ
.گھرجن مڃڻ ٿورا جا وڏن کي ننڊن ٿيڻ احسانمند مڃڻ ٿورا
.آهن رهندا ڪندا سُپ سُس تي بينچ شاگرد ڳالهائڻ آهستي آهستي ۾ ڪن ڪرڻ سُپ سُس
.آهي ويو ٿي الئق فاروق وڃڻ ٿي جوان الئلڳڻ ق
ڏهون سبق
جمانسان دل نيڪ هڪ نسروانجيَء شيد
- 21. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
21 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.ڏيو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1ڪ ۾ ڏينهن جي نسروانجيَء جمشيد :)ڪيتر آدمشماري جي راچيَءهئي؟ ي
.هئي لک ٽي آدمشماري جي ڪراچيَء ۾ ڏينهن جي نسروانجيَء جمشيد :جواب
(سوال2آهي؟ ڪيتري آدمشماري جي ڪراچيَء اڄ :)
آ شهر شاھ هڪ ڪراچيَء اڄ :جواب.آهي رسيو وڃي تائين ڪروڙ هڪ انگ جو آدمشماري جي ان هي۽
(سوال3سبق جھڙا وسرڻ نه ڪهڙا کي اسان نسروانجيَء جمشيد :)آهن؟ ڏنا
بيم الِء انسانن پيل ۾ ٽَپ ۽ غريبن آهن؛ ڏنا سبق جھڙا وسرڻ نه کي اسان نسروانجيَء جمشيد :جواب۽ ارن،هيڻن
.آهن ڏنا سبق جا اون ۽ لڪي
ُ
ڪهل،قياس،ا الِء حيوانن گگدام پڻ ۽ الِء ٻارن ۽ الِء،زالن چرين
(سوال4باال جي عملي وسائيندڙ باھ ته لڳي باھ جڏهن ۾ اسٽريٽ ايلفنسٽن :)جمشي کي علمدارڇو اتان د
هٽايو؟
النسا زيب هاڻي کي جنهن ۾ اسٽريٽ ايلفنسٽن جو رات اڌ ڀيري هڪ :جوابل باھ .ٿا چون اسٽريٽجو ڳڻ
حاد وڏو هڪع وسائيندڙ باھ ته ڏٺو جمشيد هئي،پر چڪي پهچي اتي برگيڊ فائير ،آيو پيش ثوباال جو لمي
ب ته ويو ڇڏيو ائين کي ان جيڪڏهن ۽ آهي رهيو ڏئي هدايتون ۽ حڪم منجھيل ۽ غلط ڪجھ عملداراھ
۾ نشي اهوعملدار هئي.دراصل ڳالھ ڇا ته ويو سمجھي هڪدم ويندي.جمشيد وڪوڙي کي پاڙي سڄي
ورتلڇڏي هٽائي اتان کي عملدار ان ئي مهل انهي جمشيد ،هو رهيو ڏئي حڪم سبتا ابتا هو،انڪري.و
(سوال5هڪ ڪهڙي کي ڪردار ۽ شخصيت جمشيد :)ٿو؟ سگھجي ڪري بيان ۾ لفظ
ه ڪردار ۽ شخصيت جي جمشيد جيڪڏهن :جواباهو ته سگھجي ٿي بيان ۾ لفظ ئي ڪ
لفآهي ظ”ا پاڻرپڻ“يا”سيتائي رِس“
.آڻيو ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
.هو يگانوشخص هڪ جمشيد بياللچيو يگاني
.آهي هوندي تانگھ جي سکڻ علم کي شاگردن سڪ تانگھ
.آهيون وانجھيل ۾ لڙيَء هڪ سڀ اسين ٻڌل وانجھيل
.آهن ڪندا سهائتا جي ننڍن بزرگ خبرلهڻ چار سهائتا
.پئي ڪانه سڻس کي ڪنهن جو لڪائيسين اهڙي ڳالھ پوڻ پڌڻ،خبر سڻس
.گھرجي هئڻ اٽل ارادو هميشه پختو پڪو اٽل
.گھرجي ڏيڻ اجورو جومعقول مزدوريَء کي مزدور واجبي معقول
.آهن اسڪول خانگي ڪيترائي ۾ شهر جي اسان سرڪاري غير خانگي
س جي اچڻ جي مهمانن مسرور.ڪئي ڀاُء انتظام سڀاُء
.ويندو پهچي ۾ منڊي تائين سڀاڻي اناج توُره بقايا ُرهتو
- 22. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
22 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.آهي ڪارج جو مليريا مڇر سبب ڪارج
لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج.
ضد لفظ
ڏکي سکي
آباد غير آبادي
ڌاريائپ پنهجائپ
سرڪاري خانگي
نزديڪي وري
ُ
د
ڪامياب ناڪام
سمت تُچس
جيت ارَه
يار سبقهون
اونو جو آئيندي
- 23. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
23 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.ڏيو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1آهي؟ ضروري ڇو اونو جو آئيندي :)
سگھي جوڙي منصوبو الِء خوشحالي جي مستقل ماڻهو ته آهي ضروري انڪري اونو جو آئيندي :جواب۽ ٿو
.ٿو سگھي ڪري حاصل تعليم آهر ضرورت
(سوال2آهن؟ ڪارڻ ڪهڙا جا ملڻ نه نوڪريَء :)
اسان آهي فائديمند بي ۽ مقصد بي اڃا تعليم جي اسان ته آهي اهو ڪارڻ جو ملڻ نه نوڪريَء :جوابجا
ملڪن اسرندڙ ۽ آزاد .ٿا سمجھن معراج جو تعليم کي ڪرڻ هٿ نوڪريَء وڏي ننڍي پڙهي ٿورو ماڻهو۾
هر م فن هر ته مطلب تجارت ۽ آهي.زراعت،صنعت هوندي ضرورت جي ماهرن الِء شعبي هرسري
ُ
ا کي ملڪل
ڪرڻ حاصل مهارت ۾ ٽيڪنوالجي ۽ سائنس آهي.انڪري ڪرڻي قائم حيثيت پنهنجي ۾ ملڪن
.آهي ضروري
(سوال3آهي؟ ڪهڙي شرح جي وڌڻ آدمشماريَء ۾ پاڪستان :)
۽ ڏٺو تان ريڊيو ۽ ويَء ـ پڙهيو،ٽي ۾ اخبارن توهان :جوابت آدمشماريَء جي ملڪ جي اسان ته هوندو ٻڌويزيَء
آهي،حسا رهي وڌيَء سانپ سان رفتار ٿا.ان وڌن ماڻهو ٽي تي سئو سال هر ۾ پاڪستان ته اٿن ڪيو بنجويهن
.ويندي ٿي ٻيڻي آدمشماريَء اندر سال
(سوال4ٿين؟ پيدا ٿا مسئال ڪهڙا سان وڌڻ آدمشماريَء :)
گھ آهن.انساني سگھندا نه ٿي پورا تي وقت ڪم ڪيل بندي منصوبه سان وڌڻ آدمشماريَء :جوابرجن
.سگھبا نه ڪري مهيا سڪيورٽي ۽ جھڙوڪ؛تعليم،صحت،آمدرفت
(سوال5آهي؟ ٿيو اثر ڪهڙو جو ترقيَء جي سائنس ميڊيڪل :)
جئي آهن ويون ٿي ختم بيماريون ڪيتريون جو ،آهي ڪئي ترقي ايتري سائنس ميڊيڪل :جوابن”ماتا“ٻين
.ماڻيندا ڄمار وڏي هو ۽ رهندي سٺي صحت جي ماڻهن آئيندا آهي،انڪري ويو ڳوليو عالج جو بيمارينته هاڻ
گھٽ گھڻو کان تعداد جي وارن تعداد،ڄمڻ جو وارن مرڻ.آهي
(سوال6سگھجي؟ ٿو ڪري استعمال صحيح ڪئين کي وسيلن ملڪي :)
هجن ڪارائتا الِء جي ملڪ ۽ الِء اسان پوندا،جيڪي کڻڻا مضمون اهڙا کي اسان تي طور الزمي :جواب.ائين
خ ۽ ترقي ۾ ملڪ ڪري،اسين استعمال نموني ڀرپور کي وسيلن انهنسگھنداسين آڻي وشحالي.
.آڻيو ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معنيٰ لفظ
.گھرجي ڪرڻ اونو جو آئيندي کي انسان فڪر اونو
- 24. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
24 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.ڪئي آجيان جي دوست غيرملڪي آيل پنهنجي اشوڪ آجيان استقبال
هج به ڪهڙو ڪارڻ.نٽائجي نه کان اسڪول پر ي سبب ڪارڻ
.آهي معراج جو نمازمومن رتبو معراج
.آهي هوندي گھڻي تمام فيس جي ادارن تعليم نجي خانگي نجي
.آهن پيا سٿيا ۾ الماريَء ڪپڙا ڀريا سٿيا
.آهن قائم ۾ ضلعي هر مرڪز جا سکيا جي تعليم فني طربعيت سکيا
.آهي سال سورهان ڄمار جي انصار عمر ڄمار
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج
ضد لفظ
حال ماضي
ڳرو هلڪو
اول آخر
ڊريَء تيزيَء
خاص عام
تنزلي ترقي
پوئتي اڳتي
غلط صحيح
.لکو واحد ۽ جمع جا لفظن هيٺين )(د
جمع واحد
ڳڻتيون ڳڻتي
سٺيون سٺي
ماڪوڙيون ماڪوڙي
مکيون مک
خبرون خبر
ڪوششون ڪوشش
جايون جاِء
درخواستون درخواست
ٻارهون سبق
رنگ جا نيويارڪ
- 25. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
25 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.ڏيو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1آهي؟ ڪهڙو شهر وڏو ۾ وڏي جو آمريڪا :)
.آهي نيويارڪ شهر وڏو ۾ وڏي جو آمريڪا :جواب
(سوال2واپار جو نيويارڪ :)آهي؟ ڪهڙو عالئقو جو آفيسن ۽
.عالئقوآهي جو آفيسن توڙي واپاري جو شهر ٽائون ڊائون ۾ نيويارڪ :جواب
(سوال3آهي؟ ڇا نشان جو سڃاڻپ قومي جي آمريڪا :)
جوابنشان جو سڃاڻپ قومي جي آمريڪا :”لب آف اسٽيچورٽي“آزاد يعني.آهي مجسمو جو يَء
(سوال4آهي؟ مشهور ڇو گارڊن اسڪوائر ميڊسن :)
:جواب”گارڊن اسڪوائر ميڊسن“کان باڪسنگ جي ڪلي علي محمد ۾ آهي،تنهن هال وڏو تمام هڪ
ل ۾ ٿي،جنهن سگھي ٿي راند اندور ڪا هر وٺيکآه مشهور هي ٿا.تنهنڪري سگھن ويهي تماشي ين.ي
(سوال5آهي؟ ۾ هال ڪهڙي اسٽيج ترين جديد جي دنيا :)
جي دينا ۾ آهي،جنهن هال نما ٿيئٽر وڏو هڪ تي
ُ
وياسين،ا آهي هال ميوزڪ وياسين سٽي ريڊيو :جوابجديد
اسٽيج ترين.آهن ٿيندا شو ٻيا ۽ ڊراما اسٽيج آهي،اتي موجود
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
.ٿيو تجسس جو گھمڻ باغ کي ٻارن خواهش تجسس
.ڪئي ڪونه الڪ گاڏي ڊرائيور تالو الڪ
.آئي ۾ ڏسڻ مصنوعيت ۾ ڪم جي مشينن ڏيکا هٿرادو مصنوعيت
الڳ کان ڪالڪن ٻه.پيو وسي مينهن يتو مسلسل الڳيتو
.آهي لڳل امرجنسي ۾ ملڪ حالت هنگامي امرجنسي
گھڻي نيگرو ۾ آمريڪا.آهن ۾ تعداد آهي نالو جو قوم نيگرو
.آهي عمارت ترين جديد جي دينا خليفا ِرجُب ٺهيل تي طرز نئي جديد
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(ج
ضد لفظ
مشڪل آسان
قديم جديد
- 26. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
26 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
عرش فرش
ڪارن گورن
غالمي آزادي
اونداهي روشني
اويل سويل
.ٺاهيو واحد ۽ جمع جا هيٺين )(د
جمع واحد
ڪمپنيون ڪمپني
پنهنجيون پنهنجي
روشنيون روشني
ٽئڪيسيون ٽئڪسي
نديون ندي
تصويرون تصوير
جوڙيون جوڙي
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي اصطالحن هيٺين )(ھ
جمال معني اصطالح
مک تانهن ايس انجي جو ٺاهي لسي اهڙي کٽ واڍي
.پئي ترڪي
هئڻ لسو تمام ترڪڻ جو مک
.ويو ٻڏي ُء
هان جو ماڻهو ڪمزور ڪري جي گرمي بيوهوش وڃڻ ٻڏي ُء
هان
تيرهون سبق
مخ جي ادب سنڌيتتاريخ صر
- 27. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
27 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1ٿيو؟ ۾ دور ڪهڙي ترجمو جو پاڪ قرآن ۾ سنڌيَء :)
.ٿيو ۾ ٻولي سنڌي ترجمو جو پاڪ قرآن ۾ ور
َ
د جي عربن :جواب
(سوال2ر عظيم ۾ سنڌيَء :)جوڙيو؟ ڪنهن زميو
.جوڙيو رزميو عظيم ۾ سنڌيَء ڀان ڀاڱو ۾ دور ئي انهي :جواب
(سوال3سڏجي؟ ٿو ڇا کي ڪالم جي مبلغن اسماعيلي :)
کي جنهن ،ٿو ملي به ڪالم جو مبلغن اسماعيلي :جواب”گنان“سل ن
ُ
ا صدرالدين ٿو.پير سڏجيجو سلي
.آهي گذريو ٿي شاعر وارو نالي هڪ
(سوال4آهي؟ ڪير شاعر وڏو جو دور جي سمن :)
سما کانپوِء سومرن :جواب1351کان ع1561شيخ ۾ جن .ٿا ملن بيت ڪي به ۾ دور ٿيا.انهيَء حاڪم ع
هڪ قادن قاضي ۾ دور انهي ،آهن اهم بيت جا فقيرن ماموئي ۽ جوهڙ احمد،شيخ آهنگر،شيخ حماد،اسحاق
.آهي گذريو ٿي شاعر وڏو
(سوال5آهي؟ ڪير شاعر وڏو جو رَدو جي ڪلهوڙن :)
دور جو حڪومت جي ڪلهوڙن کانپوِء انهيَء :جواب1711کان ع1773عرصي جيڪو .ٿيو شروع تائين ع
فقط ته کان لحاظ جي73ه ڀٽائي عبداللطيف ٿيو.شاه واڌارو گھڻو ۾ ادب سنڌيَء ۾ دور ن
ُ
ا پر ،هليو سالن
.آهي شاعر عظيم جو رَدو
(سوال6ابوال محذوم :)آهي؟ ڇا نالو جو ڪتاب جي حسن
ڪتاب جو ابوالحسن محذوم :جواب”الصلواته مقدمته“.آهي
(سوال7پاتو؟ پير ڪڏهن ۾ دور جديد ۾ معني صحيح ٻوليَء سنڌيَء :)
جواب.پاتو پير ۾ دور جديد ۾ معني صحيح ٻولي سنڌيَء ۾ دور جي انگريزي :
(سوال7ويو؟ منظورڪيو سال ڪهڙي الخط رسم هاڻوڪو جو ٻوليَء سنڌيَء :)
شاعرن جديد ٽن به ڪن جي دور موجوده )(ب.لکو ناال جا
(.لکو ناال جا ڪهاڻيڪارن ٽن به ڪن جي دور موجوده )ج
:جواب1743جنهن ،ٺاهي پاليسي هڪ به الِء زبان سنڌيَء انهن ،ڪيو قبضو تي سنڌ انگريزن ۾ عهيٺ
الِء وئي.سنڌيَء ڏني اهميت کي زبان مادري الِء تعليمرائ جو اڄ ڪيو،جيڪو منظور الخط رسم هڪ.آهي ج
.بسمل عبداهلل غني،حافظ خان خليل،محمد ابراهيم ڊاڪٽر ۾ شاعري )(ب
.بابا حجاب،علي سليم،رشيده آغا ،آهن هي ناال جا ٽن ۾ ڪهاڻيڪارن )(ج
- 28. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
28 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
ڪم ۾ جملن هي
ُ
ا ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(د.آڻيو
جمال معني لفظ
.هئا ڪندا سفر پيادل ماڻهو ۾ دور اڳوڻي اڳوڻي آڳاٽي
.ڪيا جتن ڪهي ڊاڪٽر الِء بچائڻ کي مريضن هيال جتن
.آهي چئبو تعليم ابتدائي کي پرائمري شروعاتي ابتدائي
پرهندو ۾ ڪالس گڏ سان همعصرن پنهنجي آئون
.آهيان
عمروارا هڪ همعصرن
گ جا دوست منهنجي.ڳائجن پيا ڻ لڇڻ سٺا گڻ
.آهي جي قسم جديد عمارت هي ٺهيل تي طرز نئين جديد
.آهي وسيع ميدان جو راند ويڪرو،وڏو وسيع
.ٿياسين سوڀارا ۾ جدوجھد جي آزادي ڪوشش،هلچل جدوجھد
.پوندي ڪرڻي محنت الِء جيوت جي جانورن زندگي جيوت
.آهي نمايان ڪم تعميراتي ظاهر نمايان
ڀاڳوڀ.جوڙيو رزميو جو سنڌيَء ان آهي نالو جو سنت جي ادب رزميو
.ڀريو خال هيٺيان )(ھ
.جوڙيو رزميو عظيم ڀاڳوڀان ۾ رَدو جي انهيَء )1(
.آهي چيل به تي عروض ڪالم ڪجھ جو سچل )2(
.ڪيو قبضو تي سنڌ انگريزن ۾ 3471ع )3(
.ٿي حاصل اهميت وڏي کي ڪهاڻي ۾ صنفن نثري جي رَدو موجوده )4(
.لکو ضد جا لفظن هيٺين )(د
ضد لفظ
جديد قديم
غلط صحيح
غريب شاهوڪار
نظم نثر
آخري ابتدائي
مختصر وسيع
اوگڻ گڻ
ادني اعلي
چوڏهون سبق
فائون خان آغاڊيشن
- 29. الزمي سنڌيَء نائون ڪالس
29 داس سيتل :ڪندڙ ڪمپوز ۽ لکندڙ
.لکو جواب جا سوالن هيٺين )(الف
(سوال1آهي؟ ڪئي قائم ڪنهن فائونڊيشن خان آغا :)
فائ خان آغا :جواب.ڪئي قائم خان آغا ڪريم پرنس هائينس هز ونڊيشن
(سوال2آهي؟ ڪهڙو مقصد بنيادي جو فائونڊيشن خان آغا :)
س کي حالتن سماجي جي ملڪن جي آمريڪا ۽ ايشيا مقصد بنيادي جو فائونڊيشن خان آغا :جوابآهي ڌارڻ
صح تي طور خاص ۽آ ڪرڻ بهتر ڏئي امداد کي پروگرامن ترقياتي جي آباديَء ڳوٺاڻي ۽ ت،تعليم.هي
(سوال3آهي؟ ٿيل رجسٽر ڪٿي فائونڊيشن خان آغا :)
جينو آفيس هيڊ جي ان آهي،۽ ٿيل رجسٽر ۾ سئٽزرليند فائونڊيشن خان آغا :جواب.آهي ۾ ا
(سوال4آهن؟ ۾ ملڪن ڪهڙن شاخون جون فائونڊيشن :)
.آهن ۾ آمريڪا ۽ برطانيه،ڪئناڊا شاخون سهڪاري جون فائونڊيشن :جواب
(سوال5ٿو؟ ٿئي حاصل مان وسيلن ڪهڙن فند کي فائونڊيشن :)
،چندن،امداد فنڊ کي فائونڊيشن خان آغا :جوابه کي پراجيڪٽ وڏن ۽ ڪمائي مان رقم ڪيل ارپڻالئڻ
.آهي ڊالر ڪروڙ ڇھ گھٽ ذري فند ساليانو هلندڙ ٿي.مجموعي ٿئي حاصل وسيلي جي اوڌر
(سوال6آهن؟ مشتمل تي شعبن وڏن ٽن ڪهڙن پروگرام جا فائونڊيشن :)
آهن؛ مشتمل تي شعبن وڏن ٽن هيٺين پروگرام جا فائونڊيشن خان آغا :جواب
(1( صحت )2( تعليم )3پروگرام سڌار ڳوٺ )
.آڻيو ڪم ۾ جملن ۽ لکو معني جي لفظن هيٺين )(ب
جمال معني لفظ
هڪ فائونڊيشن.آهي اڌارو سهڪاري ڪندڙ تعاون سهڪاري
.آهن موجود ۾ سنڌ سڄي اڌارا مڪاني بلدياتي مڪاني
.گھرجي ٿيڻ اندر سرشتي پنهنجي هڪ هر نظام سرشتو
غلط.گھرجي ڪرڻ کي ڪنهن هر نشاندهي جي ڪم ڪرڻ ظاهر نشاندهي
.آهن ڪندا ماڻهو سماجي ڪم جو جاڳرتا قومي سجاڳي جاڳرتا
ت ماڻهو سچي.آهي رکندو ويساه هرڪو ي اعتبار ويساھ
.آهن فائدا انيڪ جا ڪم چڱي ڪيترائي انيڪ
.گھرجي ڪرڻ واکاڻ جي ڪم چڱي تعريف واکاڻ
.ڀريو خال هيٺيان )(ج
.آهي الِء سڀني واعدوصحت هڪ جو جنهن فائونڊيشن خان آغا )1(