orbita , anatomy

1. ORBİTA VE GÖZ ÇEVRE DOKULARI
Dr. Sefa Yaşar

2. ORBİTA
Orbitalar kranyumun altında, başın her iki midsagittal hattında yerleşmiş
kemik kavitelerdir.

3. Orbitanın Komşulukları
• Superior – Anterior kranial fossa
• Medial - Nasal kavite & Etmoidal sinüsler
• Inferior - Maksiller sinüs
• Lateral – Orta kranial fossa & Temporal fossa

4. Her bir erişkin orbitasının hacmi 30 cc’den azdır
ORBİTAL HACİM

5. ORBİTAL HACİM
• Yükseklik: 35 mm
• Genişlik: 40 mm
• Derinlik:
– Lateral - 42mm,
– Medial - 50 mm

6. KEMİK ORBİTA
1.Frontal
2.Zigomatik
3.Sfenoid
4.Maksiller
5.Etmoidal
6.Lakrimal
7.Palatin
1
2
3a
3b
4
5
6
7

7. Orbital Kenar
• Superior kenar
– Frontal kemik
• Medial kenar
– frontal kemik
– posterior lakrimal krest
(lakrimal kemik)
– anterior lakrimal krest
(maksiller kemik)
• Inferior kenar
– Maksiller ve zigomatik
kemikler
• Lateral kenar
– Zİgomatik ve frontal kemikler

8. ORBİTAL TAVAN
- Frontal kemiğin
orbita tabakası
- Sfenoid kemiğin
küçük kanadı
- Anterolateralde -
lakrimal glandın yattığı
fossa

9. ORBİTAL TAVAN
Troklear Fossa
• Frontal kemiğin üzerinde,
• Orbital kenardan yaklaşık 4
mm uzaklıkta
• Üst oblik kasın kasnağının
olduğu yer
• Hyalin kıkırdak olan troklea
buraya yapışır.

10. İç Orbital Duvar
• 4 kemik
– Maksillanın frontal çıkıntısı
– Lakrimal kemik
– Etmoidin orbital parçası
(lamina papyracea)
– Sfenoidin küçük kanadı
• Lamina papyracea(paper
thin ) – medial blow out*
• Lakrimal fossa, maksiller
kemiğin frontal çıkıntısı ve
lakrimal kemik tarafından
oluşturulur.

11. ORBİTAL KENAR

12. Orbital Taban
• 3 kemik
– Maksiller
– Palatin
– Zigomatik kemiğin
orbital tabakası
• Infraorbital oluk
• Inferior oblik kas ***

13. BLOW-OUT KIRIĞI
Diplopi
Enoftalmi
İnfraorbital sinirin dağıldığı alanlarda hipoestezi
Orbital dokuların sıkışması
Zorlu duksiyon testi +
Maksiller sinuste sıvı seviyesi ve havalanma azlığı

14. Dış Orbital Duvar
• En kalın , en güçlü
• İki kemik
– Zigomatik
– Sfenoidin büyük kanadı
• İnferior orbital fissür

15. Zigomatik kemiğin orbital kenarındaki küçük bir kabarıklık olan
orbital tüberküle (whitnall tüberkülü-lateral orbital tüberkülü);
•Dış rektusun kontrol ligamentleri
•Lockwood’un asıcı ligamanı
•Dış palpebral ligaman
•Levator kasının aponörozu yapışır.

16. Orbital Delikler
Optik Foramen
•Orta kranyal fossadan başlar,
orbita apeksinde biter
•Sfenoidin küçük kanadı boyunca
uzanır.
•İçindekiler
– Optik sinir
– Oftalmik arter
– Koroid pleksustan sempatik
lifleri

17. Orbital Foramen
Supraorbital foramen
•Orbitanın üst kenarının iç
1/3’ ünde yerleşiktir.
•Kan damarları ve
supraorbital siniri içerir.

18. Orbital Foramen
• Anterior etmoidal
foramen
– Anterior etmoidal
damarlar ve siniri
• Posterior etmoidal
foramen
– Posterior etmoidal
damarlar ve siniri

19. Orbital Foramen
• Zigomatik foramen
– Zigomatik kemigin dış yüzünde
– Zigomatik sinir
– Zigomatik arterin
zigomatikofasyal ve
zigomatikotemporal dalları
• İnfraorbital foramen
– İnfraorbital arter ven ve sinir
– Enfeksiyon ve tümörlerin
orbita yayılımı !!!

20. NAZOLAKRİMAL KANAL

21. FISSURA ORBITALIS SUPERIOR
• Sfenoid kemiğin büyük
ve küçük kanatları
arasında
• 22mm uzunluğunda
• Üzerinden rektus
kaslarının ortak
tendinöz halkası (Zinn
halkası) geçer.

22. Fissura Orbitalis Superior
• Zinn Halkasının üzerinde
 Lakrimal sinir (CN5 in dalı)
 Frontal sinir (CN5 in dalı)
 CN 4
 Superior oftalmik ven
• Zinn halkasının içi
 Okulomotor sinirin üst ve alt
dalları
 Nasosilier sinir (CN5 in dalı)
 Silier ganglionun sempatik
lifleri
 CN6

23. Fissura Orbitalis İnferior
•Üst yarığın hemen altında, orbitanın
dış duvarı ve tabanı arasında
•Pterigopalatin ve infratemporal
fossaya geçişi sağlar.
•V2‘nin infraorbital ve zigomatik
dalları,
•Pterigopalatin gangliondan bir
orbital sinir
•Alt orbital ven geçer.
•Alt orbital ven, kavernöz sinuse
girmeden önce pterigoid pleksus ile
birleşir.

26. GÖZDIŞI KASLAR
7 adet gözdışı kası vardır

27. GÖZDIŞI KASLARININ ORİJİNLERİ
• Medial rektus Zinn halkası ve
• Lateral rektus Zinn halkası ve sfenoidin büyük kanadı
• Superior rektus Zinn halkası ve
• İnferior rektus Zinn halkası
• Superior oblik Sfenoidin küçük kanadı
• Levator palp. sup. Sfenoidin küçük kanadı
• İnferior oblik Medial maksiller kemik*

28. GÖZDIŞI KASLARININ ORİJİNLERİ
Superior ObliqueLevator palpebrae superioris
Medial Rectus
Lateral Rectus
Superior Rectus
Inferior Rectus
Inferior Oblique

29. GÖZ KASLARININ YAPIŞMA YERLERİ
• 4 rektus kasının insersiyon yeri limbus etrafında hayali bir spiral oluşturur.
• Tillaux spirali
• MR en yakın sonra sırayla IR - LR - SR şeklinde limbustan uzaklaşır.
5.5 mm5.5 mm
6.5mm6.5mm
6.9mm6.9mm
7.7mm7.7mm
MRMR
SRSR
LRLR
IRIR
Klinik:
1.Şaşılık cerrahisi
2. Sklera rektus insersiyo
yerlerinde çok incedir
(0.3mm) . Künt travmalarda
en sık perfore olan yerlerdir.
Klinik:
1.Şaşılık cerrahisi
2. Sklera rektus insersiyo
yerlerinde çok incedir
(0.3mm) . Künt travmalarda
en sık perfore olan yerlerdir.

30. GÖZ KASLARININ YAPIŞMA YERLERİ
•Üst oblik kas, orbital kenarda trokleaya, oradan üst rektusun altından arkaya uzanarak
rotasyon merkezinin arkasına yapışır.
•Alt oblik kas makula düzeyinde arka alt temporal kadranda, rotasyon merkezinin arkasında
yapışır.

35. Tenon kapsülü

36. Tenon kapsülü

39. EKSTRAOKÜLER KASLAR - BESLENME
Oftalmik arterin dalları ile
beslenirler.
1.Muskuler dallar
2.Lakrimal dallar
Oftalmik arter optik kanaldan
kas konisine girerken lateral
ve medial muskuler dallarına
ayrılır.
Medial muskuler dalMedial muskuler dal
Lateral muskuler dalLateral muskuler dal

40. EKSTRAOKÜLER KASLAR - BESLENME
• Lateral muskuler dallar
a. LR
b. SR
c. LPS
d. SO
• Medial muskular dallar
a. MR
b. IR
c. IO
• Lakrimal dal-LR** ve SR

42. Anterior silier arter (ACA)
• Musküler arterin dalı
• Kasların tendonu boyunca uzanır
limbustan yaklaşık 4mm uzaklıkta
sklrayı delip göz küresine girer.
• LPCA ile birleşir irisin major arteriel
arkusunu oluşturur .
• Silier cisim ve irisi besler
• ACA 3 rektus kasında çift
• LR * tek ACA bulunur
ACAACA
Muskuler
dal
Muskuler
dal
LR – Tek ACALR – Tek ACA
Klinik:
2 veya daha fazla rektus kasında
zedelenme (travmaya veya cerrahi) –
ön segment iskemisi oluşturabilir.
Klinik:
2 veya daha fazla rektus kasında
zedelenme (travmaya veya cerrahi) –
ön segment iskemisi oluşturabilir.

43. Venöz drenaj
• Superior ve inferior orbital venler --- oftalmik
ven Anterior ciliary
vein
Anterior ciliary
vein
Cavernous
sinus
Cavernous
sinus
Inferior
ophthalmic
vein
Inferior
ophthalmic
vein
Superior
ophthalmic
vein
Superior
ophthalmic
vein
Superior
orbital vein
Superior
orbital vein
inferior
orbital vein
inferior
orbital vein
Klinik:
Perimuskuler
enfeksiyonlar kavernöz
sinüse yayılabilir.
Kavernöz vasküler
hastalıklar oftalmopleji
ve proptozis oluşturabilir.
Klinik:
Perimuskuler
enfeksiyonlar kavernöz
sinüse yayılabilir.
Kavernöz vasküler
hastalıklar oftalmopleji
ve proptozis oluşturabilir.

44. GÖZDIŞI KASLARIN İNNERVASYONU
• Üst rektus N. oculomotorius’un üst bölümü
• Levator palp. sup. N. oculomotorius’un üst bölümü
• İç rektus N. oculomotorius’un alt bölümü
• Alt rektus N. oculomotorius’un alt bölümü
• İnferior oblik N. oculomotorius’un alt bölümü
• Superior oblik N. trochlearis
• Dış rektus N. abducens

50. PARANAZAL SİNÜSLER

51. Periorbital Sinuses
Frontal sinus
•Frontal sinus superior orbital kenarın
üstünde
•Frontanasal kanal ile orta nasal
kaviteye
•Septalı yapı – radyolojik olarak taraksı
görünüm

52. Periorbital Sinuses
Maksiller sinüs
•En büyük sinüs
•Orbita tabanına yakın
bir yerden orta
meatusa direne olur.
•Orbita cerrahi veya
travma ostiumu
tıkayabilir.

53. Periorbital Sinüsler
Ethmoid ve Sfenoid Sinüsler
•Etmoid sinüsler arkaya
doğru genişler arkada
sfenoid sinüs ile birleşir.
•Orbital selülit genellikle
etmoid sinüzite sekonder
gelişir.
•Optik kanal sfenoid sinüsün
üst dış kısmında yer alır .
•Sfenoid sinüzit ** ciddi
görme kaybı

54. KAŞLAR
• Embriyolojik yaşamda ilk
gelişen kıllar
• Yüz ifadesinde önemli yeri
• Hareketini alındaki m.
frontalis, m. procerus, m.
corrugator superciliaris ve
m. orbicularis oculi sağlar.
• N. frontalis

55. Kaşları hareket ettiren alın kasları

56. GÖZ KAPAKLARI(PALPEBRAE)
Göz kapaklarının 4 önemli
görevi vardır:
1. Globu kaplayarak korur.
2. Kapandığında - medial
kantustan göz yaşı drenajı
3. Açıldığında - göz yaşının
okuler yüzeye yayılması
4. Göz yaşı üreten yapıları
içerir.

57. GÖZ KAPAKLARI
• Palpebral aralık : 8-11 mm
• Lateral kantus globun üstünde yatar ama medial kantus
globtan göz yaşı rezervuarı görevini gören lakrimal göl
tarafından ayrılmıştır.

58. • Plica Semilunaris
• Plica semilunaris hilal şeklindeki konjonktiva kıvrımı
• Bulbarkonjonktivada gerilim yaşanmadan gözün laterale bakması
• Plica, hayvanlardaki üçüncü göz kapağına anolog bir yapı
MEDİAL KANTUS

59. MEDİAL KANTUS
Karünkül
Medial kantüsün hemen medialinde
Modifiye olmuş deri parçası
Goblet hücreleri içeren non-keratinize çok katlı yassı epitel ile kaplı.
Yüzeyinde ince tüyler , yağ ve ter bezleri var.

60. GÖZ KAPAĞI TOPOGRAFİSİ
Üst göz kapağı
Tarsal bölge
Orbital (preseptal bölge)

61. • Göz kapağı 7 tabakaya ayrılır
1. Cilt – Cilt altı doku
2. Protraktör kaslar
3. Orbital Septum
4. Orbital Yağ tabakası
5. Retraktör kaslar
6. Tarsus
7. Konjonktiva

62. I . Cilt – Cilt altı Dokusu
– En ince cilt
– Subkutan yağ dokusu
bulunmaz
– İnce kıllar, sebase bezler
ve ter bezleri
– Üst göz kapağı kıvrımı
tarsın üst kenarının
yakınındadır ve levator
aponörozunun ilk
yapışma yerleri burada
görülür.

63. II. Protraktör Kaslar
– Orbicularis oculi
– CN VII
– Pre-tarsal (Horner kası), Pre-septal, Orbital *
parçalar
– En yüzeyel kısmı Riolan kası kapak kenarında gri
çizgi (intermarjinal sulkus) olarak sonlanır.

64. Orbicularis Oculi Muscle
orbital
preseptal
pretarsal

65. III. Orbital Septum
• Orbitanın tavan ve
tabanının periostunun
devamı
• İnce bir bağ dokusu
• Kanın ve enflamasyonun
öne veya arkaya
yayılımına engel
• Ayrıca levator kasının
ön yüzüne de yapışır.

66. IV. Orbital Yağ dokusu

67. V. Retraktörler
– Üst göz kapağı
• Levator kas ve
aponevrozu (CN3)
• Superior Tarsal Kas –
(Muller kası) (CN3 -
Sempatik)
**Whitnall’s ligament
– Alt göz kapağı
• Kapsulopalberal Fasia
• Inferior Tarsal Kas (CN3 -
Sempatik)
**Lockwood’s ligament

68. • Whitnall ligamanı üst rektus ve levator kasını çevreleyen
dokunun yoğunlaşmasıyla oluşur.

69. Lockwood’un asıcı ligamanı alt rektus kasının, alt tarsal kasın ve iç ve dış rektus kaslarının
ligamanlarının kılıflarının birleşimiyle oluşur.
Göz küresi ve ön-alt orbita için destek sağlar.

70. VI. Tars
• Sıkı bir bağ dokusu
• İç ve dış palpebral ligamanlarla orbita kenarına yapışırlar.
• Alt ve üst tarsal tabakalar uzunluk (29 mm) ve kalınlıkta (1 mm) aynı
olmalarına rağmen, üst tars alt tarstan vertikal olarak neredeyse 3
kat geniştir (11 mm’ye 4 mm).

71. VI. Tars
• Meibomian bezleri modifiye holokrin sebase bezler
• Tars boyunca paralel sıralar şeklinde vertikal olarak yerleşik
• Üst göz kapağında 30-40 açıklık,alt göz kapağında 20-30 açıklık
• Bu orifislerden çıkan yağ her kırpmada gözyaşı filmine karışır.

72. MEİBOMİAN BEZLERİ
Göz kapağındaki dağılımları ve sayıları infrared transillüminasyon ile görülebilir.

73. • Kirpikler kenarları :
• Modifiye sebase
Zeiss bezleri
• Apokrin ter bezleri
olan Moll bezleri

74. Göz kapağı beslenmesi
• Arterler
– ICA - supraorbital ve lakrimal arter
– ECA - angular ve temporal arter
• Venöz direnaj
– Pretarsal - angular ven (medial); superfisyal temporal
ven (lateral)
– Posttarsal - orbital ven

75. Marjınal arteryal yay göz kapaklarının serbest kenarından 3 mm uzaklıkta
kirpik folliküllerinin hemen üzerinde yerleşiktir

76. • İnervasyon
– Sensoriel
• Supraorbital Sinir (V1)- lateral periokuler alan ve üst
kapak
• Maksiller Sinir (V2)- alt göz kapağı ve yanak
– Motor
• CN III
• CN VII
• Sempatik Sinirler

77. GÖZ KAPAĞININ LENFATİKLERİ
• Lenfatik damarlar göz kapağında ve konjonktivada bulunurken,
orbitada lenfatik damar da nod da yoktur.
• Göz kapağının lenfatik drenajı venleri takip eder.

78. LAKRİMAL BEZ
•Levator aponörozunun laterale uzanımı ile iki bölüme ayrılır.
•Daha küçük olan palpebral lob üst göz kapağı çevrildiğinde üst- dış konjonktival
fornikste görülebilir.

79. Lakrimal Kanallar
• Ana orbital bezden palpebral lakrimal
beze, salgı kanalları, kan damarları,
lenfatikler ve sinirler geçer.
• Kanallar aşağıya doğru devam eder
ve yaklaşık 12 tanesi üst tarsın üst
kenarının yaklaşık 5mm üzerinde
konjonktival fornikse boşalır.
• Lakrimal salgı kanalları bezin
palpebral bölümünden geçtiği için,
lakrimal bez biyopsisi ana bezden
yapılır.
• Palpebral parçadaki salgı bezleri
doğrudan konjonktivaya açılır.
• Palbebral parçanın hasarı – kanalların
boşalmasını engeller.

80. Lakrimal Bez
ARTER VE VENLERİ
Internal karotid arter Angular ven
+
Oftalmik arter Superior oftalmik ven
Lakrimal arter Lakrimal ven
LENFATİK
Pre aurikuler lenf nodları

81. iNNERVASYON
 Parasempatik : superior salivator nukleus (CNVII) –
nervus intermedius – zigomatikotemporal dal(CNV)
içinden lakrimal beze ulaşır
 Sympatik sinirler – karotid pleksus kaynaklı
 Sensoriel kısım –lakrimal sinir (CNV nerve)

83. LAKRİMAL BOŞALTIM SİSTEMİ
• Punktumlar, iç kantusta
gözyaşı gölcüğüne doğru
arkaya yönelmiştir.
• 0,3 mm çapında
• Alt punktum iç kantustan
6,5 mm uzaklıkta, üst
punktum ise 6 mm
uzaklıktadır.
• İnsanların %90’ında
kanaliküller ortak kanalikül
oluşturur.

84. Nasolakrimal Kanal
• Valvler ve sinusler .
• 1 = Maier sinüsü
• 2 = Rosenmüller valvi
• 3 = Arlt sinüsü
• 4 = Kraus veya Béraud valvi
• 5 = Hyrtl spiral valvi
• 6 = Taillefer valvi
• 7 = Hasner valvi*

85. KONJONKTİVA
– Palpebral
• Marginal
• Tarsal
• Orbital
– Bulbar
• Skleral
• Limbal
– Forniks Konjonktivası

86. • Marjinal Konjonktiva
– Kapak kenarından sulcus subtarsalise uzanır.
– Sulcus subtarsalis
• Tarsal konjonktivanın alt sınırı
• Kapak kenarından 2mm uzaklıkta sığ bir oluk
– Lakrimal punktumlar marjinal konjontivaya açılır.
• Tarsal Konjonktiva
– Tarsa sıkıca yapışık , diğerleri daha gevşek
– Meibomian bezler sarı çizgiler halinde görülebilir.
• Orbital Konjonktiva
– Tarsal konjonktiva forniks arasında
– Müller kasına yapışır
– Girintili çıkıntılı bir yüzeyi var (Stieda plato ve çukurları )
Palbebral Konjonktiva

87. M
O
T

88. Forniks Konjonktivası
• Yön değiştirir , kese oluşturur . (cul-de sac)
• Globa yapışır.
• Gözün serbest hareketini sağlar.

89. Bulbar Konjonktiva
• Gevşek yapışıklık
• Altında tenon kapsülü bulunur.
• Tenon kapsülü ile limbusta birleşerek sonlanır.

90. Konjonktiva
• Çok katlı non keratinize epitel
• Çok sayıda goblet hücresi bulunur
• Bulber konjonktivadan tarsal konjonktivaya lenfoid bir katman
uzanır.
• Conjunctiva associated lymphoid tissue (CALT)
• Modifiye epitelin altındaT ve B lenfositlerini içerir.
• Oküler yüzey immünitesi

91. Konjonktiva
• ARTERLER:
– 3 kaynaktan besleniyor:
1. Göz kapağının periferal arteriel arkusu
2. Göz kapağının marjinal arteriel arkusu
3. Anterior silier arterler
– Palpabrel & fornisiel parça:
• Arterial arkuslar (Periferal & Marjinal)
– Bulbar parça:
• Posterior konjonktival arterler (göz kağının arteriel arkularından)
• Anterior konjonktival arterler ( anterior silier arterlerden)
• VENLER:
– Göz kapağının venöz pleksusu
– Limbal kısım anterior silier vene direne olur. (oftalmik ven)
• Konjonktivanın innervasyonu V. Sinirin oftalmik dalındandır.