Tradución ao galego dunha presentación do prof. Tomás Pérez Molina, onde presenta as principais características da escultura do Quattrocento

1. A PINTURA DO RENACEMENTO: O QUATROCENTO FLORENTINO Masaccio (1401-1428) Sandro Boticelli (1445-1510) Paolo Ucello (1397-1465) Fra Angélico (1388-1455) Piero della Francesca (1420?- 1492) Andrea Mantegna (1431 - 1506)

3. GIOTTO: OS PRECEDENTES

4. Masaccio: A Trindade Fresco. 1425-1427. 667 x 317 cm. Santa María Novella, Florencia.

5. A Trindade

6. A REDUCIÓN DO ESPAZO PROFUNDO AO PLANO A PERSPECTIVA LINEAL

8. A TRINDADE, de Masaccio Detalles da Virxe de San Xoán

9. OS FRESCOS DA CAPELA BRANCACCI , DE MASACCIO O emprego da luz no modelado do corpo e da roupa Outra das grandes innovacións de Masaccio, que podemos observar na serie de frescos (c. 1427) da capela Brancacci na igrexa de Santa Maria do Carmine de Florencia

12. O tributo da moeda . 2.53 m. x 5.99 m

13. Detalle da escena central Masaccio non se centra no milagre, senón no valor ético e moral do deber cívico de pagar impostos

14. Detalle de San Pedro sacando a moeda do pez

15. As figuras adquiren volume e despéganse do plano , de xeito que os efectos de tridimensionalidade se agudizan Obsérvense as sombras que proxectan as figuras Detalle de San Pedro entregando a moeda

16. Detalles dos rostros das figuras

17. Antes e despois da súa restauración Obsérvese que se “limparon” os elementos vexetais que tapaban a zona púbica A expulsión de Adán e Eva do Paraíso Masaccio

18. San Pedro bautizando fresco 247x172 cm Santa Maria do Carmine, Florencia

19. San Pedro e San Xoán repartindo esmola aos pobres

20. Vida de San Pedro, 1428. A resurrección do fillo de Teófilo

22. A pesar dos convencionalismos tardogóticos , podemos apreciar algúns trazos experimentais: a perspectiva, o marco arquitectónico onde se desenvolve a escena, o achegamento naturalista á realidade FRA ANGÉLICO A Anunciación 1430-32 Témpera sobre madeira, 154 x 194 cm Museo do Prado, Madrid

23. FRA ANGÉLICO (1388-1455) Do conxunto da súa obra destacan os frescos que pintou nas celas do convento de San Marcos, en Florencia. Noli me tangere 1440-41 Fresco, 180 x 146 cm

24. A coroación da Virxe 1440-41 Fresco, 184 x 167 cm

25. A resurrección de Cristo e as mulleres na tumba 1440-41 Fresco, 189 x 164 cm

26. PAOLO UCELLO . O milagre da hostia profanada 1465-69. Panel, 43 x 58 cm Galleria Nazionale delle Marche, Urbino Deste pintor dixo Vasari que dedicou a súa vida ao estudo da perspectiva

27. Niccolò da Tolentino comanda as tropas florentinas, da Batalla de San Romano . PAOLO UCELLO. 1450. Témpera sobre madeira, 182 x 320 cm National Gallery, Londres

28. A BATALLA DE SAN ROMANO, PAOLO UCELLO Bernardino della Ciarda cae derrubado do seu cabalo 1450. Témpera sobre madeira, 182 x 220 cm Galleria degli Uffizi, Florencia

29. SANDRO BOTICELLI (1445-1510)

30. SANDRO BOTICELLI (1445-1510 ) Madonna con neno e dous anxos c. 1470 Témpera sobre panel, 100 x 71 cm Galleria Nazionale di Capodimonte, Nápoles É o pintor da graza ideal , capaz de dotar ás súas composicións dun profundo lirismo . Os seus personaxes aparecen moi estilizados, con expresións soñadoras e melancólicas. Aínda que as súas obras máis famosas son as alegorías de carácter mitolóxico, foi un pintor profundamente relixioso

31. O descubrimento da morte de Holofernes c. 1472 Témpera sobre madeira, 31 x 25 cm Galleria degli Uffizi, Florencia Judith, para liberar ao seu pobo dos ataques asirios, accedeu a pasar a noite na tenda de Holofernes, xefe do exército inimigo. Despois de consguir que este quédabe bébedo e profundamente durmido, Judith decapitouno e levou a súa cabeza como trofeo

32. Nesta pintura aparecen xa algúns dos trazos que definen o estilo de Boticelli : - A figuras parecen desprazarse flotando - A roupa que as envolven se axítase, como movidos pola brisa - Os rostros son fermosos e delicados, sen expresións dramáticas - O ceo píntase en azuis e grises fríos e distantes O retorno de Judith a Bethulia c. 1472 Óleo sobre panel, 31 x 24 cm Galleria degli Uffizi, Florencia

33. A ADORACIÓN DOS MAGOS c. 1475 Témpera sobre panel, 111 x 134 cm. Galleria degli Uffizi, Florencia

34. San Sebastián 1474 Témpera sobre panel, 195 x 75 cm Staatliche Museen, Berlín A serea beleza deste espido idealizado , enmarcado nunha paisaxe aplastada pola bóveda azul do ceo, logra transmitirnos a profunda serenidade coa que o santo “sofre” o martirio

35. Madonna do Magnificat 1480-81 Témpera sobre panel, diámetro 118 cm Galleria degli Uffizi, Florencia A harmonía compositiva é un elemento fundamental no seu estilo

36. Detalle da obra anterior A beleza serea dos rostros case que de louza, as miradas lánguidas e soñadoras, a extraordinaria calidade do debuxo que define con claridade as contornas….

37. A ANUNCIACIÓN 1489-90 Témpera sobre panel, 150 x 156 cm Galleria degli Uffizi, Florencia O dominio da composición espacial e da perspectiva Mentres o anxo se aproxima con cautela, a Virxe semella querer afastarse, creando un delicado escorzo co seu corpo

38. Lamentación pola morte de Cristo con Santos c. 1490. Témpera sobre panel, 140 x 207 cm Alte Pinakothek, Munich

39. Rebelión contra a Lei de Moisés 1481-82. Fresco, 348,5 x 570 cm. Capela Sixtina, Vaticano

40. SANDRO BOTICELLI e as súas pinturas de xénero mitolóxico

41. A Primavera, 1477-78 ( Unha alegoría sobre o amor platónico) Témpera sobre madeira. 315 x 205 cm - Galleria degli Uffizi, Florencia

44. Cando Céfiro atrapa a Cloris, esta comeza a mudar, da súa boca saen flores e follas que anuncian a súa transformación en Primavera

45. A deusa Flora como encarnación da Primavera

46. Venus e Marte 1480s (parece que se inspirou en Xualiano de Médicis e Simonetta Vespucci) Témpera sobre madeira, 69 x 173,5 cm. National Gallery, Londres

48. Unha das múltiples interpretacións considera que o fondo é o golfo de Nápoles, o centauro un símbolo de Roma, e Palas, coa alabarda, Florencia. Outra, de carácter ético, ve nesta composición a sabedoría domando a ignorancia Pallas Atenea domando o Centauro 1482 Témpera sobre lienzo, 207 x 148 cm Galleria degli Uffizi, Florencia

49. O NACEMENTO DE VENUS, c. 1485 Témpera sobre lenzo, 172.5 x 278.5 cm. Galleria degli Uffizi, Florencia

51. Detalle de Venus

54. A CALUMNIA – 1495 Témpera sobre táboa, 62 x 91 cm Galleria degli Uffizi, Florencia.

56. A Calumnia detalle da verdade e o rumor Nesta pintura utilízanse os mesmos recursos pictóricos que no Nacemento de Venus , pero aquí, no último decenio do s. XV, desapareceu a visión optimista e esperanzada das súas alegorías mitolóxicas , para dar paso a un trasfondo temático máis escuro e inquietante O cambio de século supón a decadencia cultural de Florencia , atenazada pola ditadura teocrática do monxe Savonarola

57. A FLAXELACIÓN , PIERO DELLA FRANCESCA Leva á perfección a representación da perspectiva lineal . Partindo do ser humano como medida de todas as cousas, establece as proporcións dos seus espazos arquitectónicos en función da medida humana

58. A CIDADE IDEAL , PIERO DELLA FRANCESCA A proporción e a simetría regulan, pois, as súas composicións Escribiu un tratado sobre a perspectiva na pintura: “ De perspectiva pingendi ”

59. PIERO della FRANCESCA O soño de Constantino c. 1455 Fresco, 329 x 190 cm San Francisco, Arezzo O que caracteriza a Della Francesca é, ademais do seu dominio da perspectiva xeométrica, o extraordinario uso dos recursos da luz e da cor. A luz provén das cores, irradia deles. Con este recurso logra dominar a representación do volume e do espazo Os contraluces introducen un factor de modernidade moi peculiar do estilo deste pintor

61. PIERO della FRANCESCA Bautismo de Cristo 1448-50 Témpera sobre táboa, 167 x 116 cm National Gallery, Londres A súa obra responde a unha concepción neoplatónica da beleza A beleza da natureza baséase na pefección das formas puras, que son un reflexo da beleza verdadeira, a espiritual e ideal

62. PIERO DELLA FRANCESCA A RESURRECCIÓN DE JESUCRISTO, 1460 PINACOTECA BORGO SANSEPOLCRO

63. PIERO della FRANCESCA Retrato de Federico da Montefeltro 1465-66 Panel, 47 x 33 cm Galleria degli Uffizi, Florencia

64. A innovadora forma de usar a perspectiva maniféstase neste extraordinario escorzo do corpo morto de Cristo Trátase dunha pintura “escultórica ”, moi influída por Donatello, de grande austeridade e dramatismo Andrea Mantegna CRISTO MORTO, c. 1490 Témpera sobre lenzo, 68 x 81 cm Pinacoteca di Brera, Milán

65. Andrea Mantegna A morte da Virxe c. 1461 Panel, 54 x 42 cm Museo do Prado, Madrid