Download luận án tiến sĩ ngành quản trị kinh doanh với đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận mô hình thẻ điểm cân bằng trong quản trị chiến lược tại các DN Việt Nam

1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN
------------------------------------
TR N QU C VI T
CÁC Y U T NH HƯ NG ð N M C ð CH P NH N
MÔ HÌNH TH ðI M CÂN B NG TRONG QU N TR
CHI N LƯ C T I CÁC DOANH NGHI P VI T NAM
LU N ÁN TI N SĨ KINH DOANH VÀ QU N LÝ
Hà N i, năm 2012

2. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN
------------------------------------
TR N QU C VI T
CÁC Y U T NH HƯ NG ð N M C ð CH P NH N
MÔ HÌNH TH ðI M CÂN B NG TRONG QU N TR
CHI N LƯ C T I CÁC DOANH NGHI P VI T NAM
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 62.34.05.01
LU N ÁN TI N SĨ KINH DOANH VÀ QU N LÝ
Ngư i hư ng d n: GS.TS PH M QUANG TRUNG
Hà N i, năm 2012

3. L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u khoa h c c a riêng cá nhân
tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n án này là trung th c và chưa t ng ñư c công
b trong b t c công trình nghiên c u nào khác.
Tác gi
Tr n Qu c Vi t

4. L I C M ƠN
Tác gi lu n án xin trân tr ng c m ơn t p th lãnh ñ o và các th y, cô giáo
Trư ng ð i h c Kinh t Qu c dân, Khoa Qu n tr Kinh doanh, Vi n Sau ñ i h c
c a nhà trư ng. ð c bi t xin g i l i c m ơn chân thành và sâu s c nh t t i GS. TS.
Ph m Quang Trung ñã t n tình hư ng d n và giúp ñ tác gi hoàn thành lu n án.
Tác gi xin trân tr ng c m ơn lãnh ñ o công ty c ph n Gami, công ty
Kinh ðô Mi n B c ñã cho phép tác gi ñ n tìm hi u và nghiên c u th c t t i doanh
nghi p. Xin trân tr ng c m ơn Lãnh ñ o Vi n Nghiên c u Châu Á Thái Bình
Dương, Vi n Qu n tr Kinh doanh, T p chí Kinh t và Phát tri n Trư ng ð i h c
Kinh t Qu c dân, Vi n Marketing và Qu n tr Vi t Nam (VMI), Phòng Thương
m i và Công nghi p Vi t Nam (VCCI) ñã giúp ñ tác gi trong ñ nh hư ng nghiên
c u cũng như t o ñi u ki n cho tác gi thu th p các d li u. Xin cám ơn hơn 250
doanh nghi p Vi t Nam ñã tham gia tr l i b n câu h i c a tác gi qua thư và cung
c p các tài li u, thông tin b ích ñ tác gi hoàn thành Lu n án.
Tác gi xin c m ơn b n bè, ñ ng nghi p và nh ng ngư i thân trong gia
ñình ñã luôn ng h , t o ñi u ki n, chia s khó khăn trong su t quá trình h c t p và
nghiên c u.
Xin trân tr ng c m ơn./.
Tác gi
Tr n Qu c Vi t

5. M C L C
DANH M C CÁC CH VI T T T
DANH M C B NG BI U
DANH M C HÌNH V
PH N M ð U.........................................................................................................1
1. S c n thi t c a nghiên c u............................................................................1
2. M c ñích nghiên c u c a lu n án..................................................................3
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u..................................................................4
4. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án ..................................................................4
5. B c c c a lu n án..........................................................................................5
CHƯƠNG 1: GI I THI U T NG QUAN V TH ðI M CÂN B NG................6
1.1. Khái quát v th ñi m cân b ng ...................................................................6
1.2. Quá trình phát tri n c a lý thuy t v th ñi m cân b ng............................15
1.3. Nh ng nghiên c u ng d ng th ñi m cân b ng trong qu n tr chi n lư c
t i các doanh nghi p nư c ngoài................................................................25
1.4. Các nghiên c u v th ñi m cân b ng t i Vi t Nam..................................28
CHƯƠNG 2: CƠ S LÝ LU N VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U...........................34
2.1. Cơ s lý lu n ..............................................................................................34
2.2. Nh ng nghiên c u trư c ñây v tác ñ ng c a các y u t nh hư ng ñ n
m c ñ ch p nh n cũng như hi u qu c a vi c ng d ng BSC trong tri n
khai chi n lư c t i các doanh nghi p.........................................................40
2.3. Phát tri n mô hình nghiên c u t lý thuy t................................................48
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U......................................................57
3.1. Thi t k nghiên c u....................................................................................57
3.2. Nghiên c u ñ nh tính..................................................................................59
3.3. Các khái ni m nghiên c u và thang ño ......................................................68
3.4. Nghiên c u ñ nh lư ng chính th c.............................................................75
CHƯƠNG 4: K T QU NGHIÊN C U.................................................................82
4.1. Th ng kê mô t m u...................................................................................82
4.2. Ki m ñ nh d ng phân ph i c a các thang ño .............................................89
4.3. Ki m ñ nh giá tr c a bi n..........................................................................90

6. 4.4. ðánh giá ñ tin c y c a thang ño...............................................................94
4.5. Ki m ñ nh h s tương quan ......................................................................95
4.6. Ki m ñ nh gi thuy t..................................................................................97
4.7. Ki m ñ nh ANOVA .................................................................................100
4.8. K t qu ki m ñ nh gi thuy t ...................................................................102
CHƯƠNG 5: K T LU N VÀ KI N NGH ..........................................................107
5.1. K t qu chính c a nghiên c u..................................................................107
5.2. Th o lu n v k t qu nghiên c u .............................................................109
5.3. Nh ng ñóng góp v m t lý lu n...............................................................114
5.4. Nh ng ñóng góp v m t th c ti n............................................................115
5.5. Hàm ý ñ xu t cho các nhà qu n tr .........................................................118
5.6. M t s ki n ngh chính sách vĩ mô nh m khuy n khích ng d ng mô hình
th ñi m cân b ng vào các doanh nghi p Vi t Nam................................120
5.7. H n ch c a nghiên c u và các hư ng nghiên c u ti p theo...................122
K T LU N.............................................................................................................124
TÀI LI U THAM KH O
PH L C
Ph l c 1: ð cương n i dung ph ng v n sâu v BSC t i doanh nghi p
Ph l c 2: B ng Balanced Scorecard c a công ty Kinh ðô Mi n B c 2010
Ph l c 3: Danh sách lãnh ñ o và cán b các doanh nghi p ñã ti n hành ph ng
v n sâu trong nghiên c u ñ nh tính
Ph l c 4: B ng câu h i nghiên c u ñ nh lư ng
Ph l c 5: Danh sách các doanh nghi p tham gia tr l i b ng câu h i ñi u tra
(*)

7. DANH M C CÁC CH VI T T T
BSC : Th ñi m cân b ng (Balanced Scorecard)
DNVN : Doanh nghi p Vi t Nam
KPI : Các ch s ñánh giá thành tích then ch t (Key Performance
Indicators)
TGð : T ng Giám ð c
HðQT : H i ñ ng qu n tr
TP HCM : Thành ph H Chí Minh
VCCI : Phòng Thương m i & Công nghi p Vi t Nam
VNR500 : B ng x p h ng 500 doanh nghi p l n nh t Vi t Nam v doanh
thu theo mô hình c a Fortune 500 - ñư c ñ nh kỳ công b hàng
năm b i báo ñi n t VietNamNet, d a trên k t qu nghiên c u
và ñánh giá ñ c l p theo chu n m c qu c t c a Công ty
Vietnam Report v i s tư v n c a các chuyên gia trong và ngoài
nư c ñ c bi t g m có Giáo sư John Quelch, Phó hi u trư ng
Trư ng Kinh Doanh Harvard.

8. DANH M C B NG BI U
B ng 1.1: X p h ng BSC trong các công c qu n lý ñư c s d ng ph bi n nh t
trên toàn th gi i .......................................................................................................18
B ng 2.1: Các y u t nh hư ng ñ n tri n khai BSC ...............................................44
B ng 2.2: T ng h p các y u t tác ñ ng ñ n ch p nh n s thay ñ i nói chung và
ch p nh n, ng d ng BSC nói riêng .........................................................................48
B ng 2.3: Các gi thuy t nghiên c u ........................................................................55
B ng 3.1: Phương pháp nghiên c u..........................................................................58
B ng 3.2: M c ñ ch p nh n c a BSC trong qu n tr chi n lư c (1).......................69
B ng 3.3: M c ñ ch p nh n c a BSC trong qu n tr chi n lư c (2).......................70
B ng 3.4: S tham gia c a qu n lý c p cao ..............................................................71
B ng 3.5: S t p trung hóa........................................................................................72
B ng 3.6: Quy n l c c a b ph n tài chính ..............................................................72
B ng 3.7: S chu n hóa ............................................................................................73
B ng 3.8: Truy n thông n i b .................................................................................73
B ng 3.9: S năng ñ ng c a s n ph m – th trư ng .................................................74
B ng 3.10: ð i tư ng kh o sát..................................................................................76
B ng 3.11: H s factor loading ñ t yêu c u theo c m u........................................78
B ng 4.1: K t qu thu th p phi u ñi u tra.................................................................82
B ng 4.2: K t qu sàng l c phi u ñi u tra ................................................................82
B ng 4.3: Th ng kê m u 1........................................................................................84
B ng 4.4: Th ng kê m u 2........................................................................................87
B ng 4.5: Mô t th ng kê các thang ño.....................................................................89
B ng 4.6 T ng bi n ñ ng các thang ño (Total Variance Explained)........................91
B ng 4.7: KMO và Bartlett's Test các nhân t BSC_MNC và BSC_MCN’............91
B ng 4.8: B ng Ma tr n nhân t xoay gi a m c ñ ch p nh n BSC_MCN và
BSC_MCN’...............................................................................................................91
B ng 4.9: KMO và Bartlett's Test v i bi n: m c ñ ch p nh n BSC_ MCN...........91
B ng 4.10: Ma tr n nhân t xoay (Rotated Component Matrixa) v i bi n: m c ñ
ch p nh n BSC_ MCN ..............................................................................................92
B ng 4.11: KMO và Bartlett's Test v i bi n m c ñ ch p nh n BSC_ MCN’.........93
B ng 4.12: Ma tr n nhân t xoay (Rotated Component Matrixa) v i bi n m c ñ
ch p nh n BSC_ MCN’.............................................................................................93

9. B ng 4.13: ð tin c y c a bi n ph thu c: M c ñ ch p nh n BSC_MCN ............94
B ng 4.14: ð tin c y c a bi n: S tham gia c a qu n lý c p cao_QLC.................94
B ng 4.15: ð tin c y c a bi n: S chu n hóa _SCH ..............................................94
B ng 4.16: ð tin c y c a bi n: Truy n thông n i b _TTN ....................................95
B ng 4.17: ð tin c y c a bi n: S năng ñ ng c a s n ph m – th trư ng_NST ....95
B ng 4.18: ð tin c y c a bi n: M c ñ ch p nh n BSC_MCN’............................95
B ng 4.19: Ma tr n h s tương quan (v i bi n ph thu c MCN) ...........................96
B ng 4.20: Ma tr n h s tương quan (v i bi n ph thu c MCN’)..........................96
B ng 4.21: Các y u t nh hư ng ñ n m c ñ ch p nh n BSC_MCN....................97
B ng 4.22: Các y u t nh hư ng ñ n m c ñ ch p nh n BSC_MCN’...................99
B ng 4.23: Ki m ñ nh Levene phương sai ñ ng nh t............................................100
B ng 4.24: Ki m ñ nh ANOVA phương sai trung bình gi a các nhóm.................101
B ng 4.25: Ki m ñ nh Levene phương sai ñ ng nh t.............................................101
B ng 4.26: Ki m ñ nh ANOVA phương sai trung bình gi a các nhóm.................102
B ng 4.27: Tóm t t ki m ñ nh gi thuy t................................................................103

10. DANH M C HÌNH V
Hình 0.1:Tình hình áp d ng mô hình BSC trong qu n tr chi n lư c t i các DNVN......1
Hình 1.1: B n khía c nh c a mô hình BSC ................................................................1
Hình 1.2: M i quan h nhân qu gi a các khía c nh c a mô hình BSC.....................9
Hình 1.3: B n ñ chi n lư c c a mô hình BSC........................................................12
Hình 1.4: Các bư c tri n khai BSC.............................................................................1
Hình 2.1: ðư ng cong ch p nh n s ñ i m i .............................................................1
Hình 2.2: Các rào c n th c hi n chi n lư c................................................................1
Hình 2.3: Mô hình nghiên c u ....................................................................................1
Hình 3.1: Quy trình nghiên c u ..................................................................................1
Hình 4.1: Phân theo lo i hình doanh nghi p...............................................................1
Hình 4.2: Phân theo quy mô lao ñ ng.........................................................................1
Hình 4.3: Phân theo c p ñ áp d ng BSC...................................................................1
Hình 4.4: ð nh kỳ ñánh giá các ch s ........................................................................1
Hình 4.5: Khó khăn, tr ng i l n nh t khi ng d ng BSC .........................................1

11. 1
PH N M ð U
1. S c n thi t c a nghiên c u
Trong xu th h i nh p và c nh tranh ñang di n ra m t cách nhanh chóng như
hi n nay, nâng cao năng l c c nh tranh c a các doanh nghi p nói riêng và n n kinh
t nói chung là m t trong nh ng nhi m v quan tr ng hàng ñ u và h t s c c p bách
c a Chính ph Vi t Nam. ð th c hi n nhi m v này, nhi u gi i pháp ñã ñư c ñưa
ra và ñang g p rút tri n khai. Trong ñó, vi c khuy n khích, thúc ñ y và t o ñi u
ki n cho các doanh nghi p ñưa vào ng d ng nh ng mô hình và công c qu n tr
hi n ñ i là m t trong nh ng hư ng ưu tiên. Trong nh ng năm g n ñây, v i s tr
giúp c a Chính ph cũng như các t ch c qu c t , nhi u mô hình, công c qu n tr
doanh nghi p hi n ñ i như: H th ng qu n tr ch t lư ng ISO, qu n tr theo m c
tiêu (MBO); qu n lý ch t lư ng toàn di n (TQM); qu n lý chu i cung ng
(SCM),… ñã ñư c ñưa vào áp d ng và th c t ñã mang l i hi u qu r t thi t th c
cho các DNVN.
Th ñi m cân b ng (Balanced Scorecard – BSC) là công c qu n tr ñư c
giáo sư Robert S. Kaplan thu c trư ng kinh doanh Harvard và David Norton - m t
nhà tư v n n i ti ng v qu n tr doanh nghi p cùng ph i h p ñ c p, phát tri n vào
nh ng năm ñ u c a th p niên 1990 và ñã th c s t o ra cơn ñ a ch n trong gi i
khoa h c v qu n tr . BSC không ch là m t h th ng ño lư ng, ñánh giá mà còn
giúp cho các doanh nghi p tri n khai ý ñ chi n lư c thành nh ng m c tiêu và hành
ñ ng c th , m t h th ng trao ñ i thông tin truy n thông d a trên 4 khía c nh: Tài
chính, khách hàng, quy trình n i b và h c h i, phát tri n. T khi ñư c chính th c
gi i thi u (1992) ñ n nay, theo th ng kê cho th y ñã có 40 qu c gia trên th gi i,
m t n a trong s 1000 công ty trong danh sách Fortune 1000 và ñ c bi t là có ñ n
65% doanh nghi p t i M s d ng phương pháp này [23]. ði u này ph n nào ñã
ch ng minh ñư c tính hi u qu c a nó.

12. 2
Vi t Nam, theo b n kh o sát nhanh c a Vietnam Report ñ i v i 500 doanh
nghi p tham d l
công b VNR500 năm
2009, ch có 7% ñang
áp d ng, 36% ñang có
d ñ nh áp d ng và
57% chưa áp d ng [7].
BSC là m t mô
hình m i nhưng ñã
ñư c ch ng minh v
tính hi u qu c a nó
trong th c t t i các
nhi u qu c gia trên th gi i. Thành công c a mô hình này ñã thôi thúc các DNVN
xem xét ñưa vào tri n khai áp d ng t i ñơn v mình. Tuy nhiên, theo kh o sát c a
Vietnam Report, thì vi c tri n khai ng d ng mô hình này t i các doanh nghi p Vi t
Nam v n còn nhi u khó khăn vư ng m c. Rào c n ñ u tiên ñó là vi c ch p nh n
ñưa vào ng d ng mô hình này trong doanh nghi p. V y, làm th nào ñ giúp cho
các DNVN có cơ s ñ xem xét ch p nh n ñưa vào áp d ng mô hình BSC? Xu t
phát t th c tr ng và ý nghĩa ñó, tác gi ñã th c hi n ñ tài nghiên c u “Các y u t
nh hư ng ñ n m c ñ ch p nh n c a mô hình th ñi m cân b ng trong qu n tr
chi n lư c t i các doanh nghi p Vi t Nam” v i mong mu n k t qu c a nó s góp
ph n giúp cho các nhà qu n lý ñưa ra quy t ñ nh tri n khai áp d ng mô hình BSC
t i doanh nghi p mình.
V m t lý lu n, t lúc ñư c công b cho ñ n nay, ñã có nhi u công trình
và hư ng nghiên c u khác nhau v BSC. M t s nghiên c u ñi vào khai thác,
phát tri n theo các ch c năng c a BSC. M t s khác ñi vào nghiên c u ng d ng
BSC trong các lĩnh v c ngành ngh khác nhau. Hư ng nghiên c u khá ph bi n
trong th i gian g n ñây là ng d ng BSC trong môi trư ng ñi u ki n ñ c thù n n
kinh t c a các qu c gia khác nhau.
ðã áp d ng
7%
ðang có k
ho ch áp d ng
36%
Chưa áp d ng
57%
Hình 0.1:Tình hình áp d ng mô hình BSC trong qu n
tr chi n lư c t i các DNVN
Ngu n: Báo cáo c a VNR500, 2009

13. 3
Giáo sư Robert S. Kaplan và chuyên gia tư v n kinh doanh David Norton
ñưa ra ý tư ng v BSC trên cơ s nghiên c u và th c nghi m t i m t s doanh
nghi p M . Th c t , khi lý thuy t này ñư c ph bi n r ng rãi ra các nư c trên th
gi i ñã g p m t s khó khăn nh t ñ nh do ñ c ñi m ñ c thù c a các doanh nghi p,
môi trư ng kinh doanh các nư c có khác nhau. Vì v y, ñã có m t s công trình
nghiên c u b sung nh m giúp cho BSC áp d ng phù h p và có hi u qu ñ i v i
các nư c ñó. Châu Á nói chung và Vi t Nam nói riêng ñ u có nh ng ñ c ñi m khác
bi t. Trong ñó ñáng lưu ý là y u t văn hóa, trình ñ qu n tr , cơ s h t ng c a các
doanh nghi p có s chênh l ch khá l n. Chính vì v y, vi c nghiên c u ng d ng mô
hình BSC trong ñi u ki n hoàn c nh c th c a Vi t Nam không nh ng có ý nghĩa
v th c ti n mà còn ñóng góp v lý lu n nh m b sung và làm hoàn thi n hơn n a
lý thuy t v BSC.
2. M c ñích nghiên c u c a lu n án
M c ñích nghiên c u c a lu n án là tìm ra gi i ñáp cho hai câu h i nghiên
c u chính y u sau:
(1) Các y u t chính y u nào có tác ñ ng ñ n m c ñ ch p nh n BSC trong
qu n tr chi n lư c t i các DNVN?
(2) M c ñ tác ñ ng c th c a t ng y u t nh hư ng ñ n m c ñ ch p
nh n mô hình BSC trong qu n tr chi n lư c t i các DNVN?
Ngoài ra, ñ b sung cho 02 câu h i nghiên c u chính, lu n án s t ng h p
và th ng kê thông tin thu th p ñư c v m t s n i dung có liên quan như: (1) nh ng
khó khăn vư ng m c nào mà các DNVN g p ph i khi tri n khai áp d ng mô hình
BSC trong qu n tr chi n lư c? (2) m c ñ ng d ng công ngh thông tin vào tri n
khai BSC? (3) ñ nh kỳ ñánh giá các ch s theo BSC c a các DNVN?...
Trên cơ s ñó, tác gi s ñ xu t m t s ki n ngh , gi i pháp nh m giúp các
nhà qu n lý xem xét ch p nh n ñưa vào ng d ng cũng như nâng cao hi u qu mô
hình BSC trong qu n tr chi n lư c t i các DNVN

14. 4
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u c a ñ tài là “m c ñ ch p nh n BSC trong qu n tr
chi n lư c t i các DNVN”. Như v y, ñ tài nghiên c u v m c ñ ch p nh n c a
m t t ch c (ch không ph i là c a cá nhân) v m t mô hình qu n tr chi n lư c ñó
là BSC. Trong 3 ch c năng chính c a BSC (ch c năng ño lư ng, qu n tr chi n lư c
và truy n thông) thì nghiên c u c a ñ tài t p trung vào ch c năng qu n tr chi n
lư c.
Ph m vi nghiên c u c a ñ tài là các DNVN ho t ñ ng vì m c tiêu l i
nhu n. C th là các doanh nghi p ho t ñ ng trên lãnh th Vi t Nam, không gi i
h n v ngành ngh , quy mô, lo i hình doanh nghi p,...
4. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án
Thông qua nghiên c u c a mình tác gi ñã có m t s ñóng góp tri th c m i
v m t lý lu n và th c ti n qu n tr kinh doanh. C th :
V m t lý lu n: Lu n án ñã có nh ng ñóng góp m i v m t lý lu n trong lĩnh
v c qu n tr chi n lư c: (1) Kh ng ñ nh ñư c sáu y u t tác ñ ng ñ n m c ñ ch p
nh n BSC trong qu n tr chi n lư c c a các doanh nghi p trong ñi u ki n c a n n
kinh t chuy n ñ i t i Vi t Nam (ñó là m c ñ tham gia c a lãnh ñ o c p cao, m c
ñ t p trung hóa, quy n l c c a b ph n tài chính, s chu n hóa, truy n thông n i
b , và s năng ñ ng c a s n ph m - th trư ng). ð ng th i tác gi cũng ñã xác ñ nh
ñư c m c ñ tác ñ ng c a t ng nhân t c th . (2) Nghiên c u ñã phát hi n b
thang ño g m 3 bi n s m i cho bi n ph thu c “M c ñ ch p nh n BSC trong
qu n tr chi n lư c t i các DNVN”. Phát hi n này có ñư c t bư c nghiên c u ñ nh
tính và ñư c ki m ñ nh, ñánh giá qua bư c nghiên c u ñ nh lư ng. ðó là (1) nh n
th c c a qu n tr c p cao và áp d ng nh ng ý tư ng c a BSC trong qu n tr chi n
lư c; (2) ñưa vào áp d ng mô hình BSC m t cách r ng rãi t t c các phòng ban, ñơn
v , cá nhân, và (3) ñã ng d ng công ngh thông tin vào h tr cho vi c tri n khai
ng d ng mô hình BSC.
V m t th c ti n: (1) T nh ng k t qu chính c a nghiên c u, tác gi cho
r ng ñ i v i ñi u ki n ñ c thù c a Vi t Nam, mô hình nghiên c u v m c ñ ch p
nh n c a BSC nên có s thay ñ i chuy n t m c ñ ch p nh n BSC sang m c ñ

15. 5
ng d ng BSC cho phù h p. Và trong ñi u ki n này, y u t s năng ñ ng c a s n
ph m - th trư ng có tác ñ ng ñ n m c ñ ng d ng nhưng không tác ñ ng ñ n
m c ñ ch p nh n BSC. Ngoài ra các bi n còn l i ñi u tác ñ ng ñ n c m c ñ
ch p nh n và m c ñ ng d ng BSC. (2) Cũng t k t qu nghiên c u, tác gi ñã rút
ra ñư c r ng: (1) Lãnh ñ o c p cao trong công ty ñóng vai trò r t quan tr ng trong
vi c thúc ñ y quá trình ñ i m i nói chung và ch p nh n mô hình BSC nói riêng; (2)
S cân b ng v m c ñ h th ng hóa cũng như t p trung hóa quy n l c trong công
ty t o ñ ng l c thúc ñ y quá trình ch p nh n BSC; (3) Truy n thông n i b và m c
ñ nh hư ng c a b ph n tài chính thúc ñ y quá trình ñ i m i, ch p nh n m t mô
hình qu n tr m i như BSC;(4) Kh năng ng phó v i nh ng thay ñ i nhanh chóng
c a th trư ng s thúc ñ y m c ñ ch p nh n ng d ng mô hình BSC cũng như s
ñ i m i nói chung.
K t qu nghiên c u s giúp cho các DNVN, cũng như các nhà tư v n ñưa ra
ñư c các quy t ñ nh chính xác hơn v kh năng ch p nh n mô hình BSC c a m i
DNVN. Bên c nh ñó, vi c ch ra các y u t nh hư ng ñ n kh năng ch p nh n áp
d ng mô hình BSC s giúp cho các nhà qu n lý có nh ng gi i pháp h u hi u nh m
thúc ñ y vi c ng d ng mô hình này trong qu n tr chi n lư c t i các DNVN.
ð tài cũng s m ra các hư ng nghiên c u m i v ng d ng mô hình BSC
t i Vi t Nam như: Nghiên c u sâu v tác ñ ng c a vi c áp d ng BSC lên hi u qu
ho t ñ ng kinh doanh c a các doanh nghi p, kh năng áp d ng BSC m t s lĩnh
v c, ngành ngh khác nhau t i Vi t Nam. Trên ph m vi r ng hơn, ñ tài m ra
hư ng nghiên c u v m c ñ ch p nh n BSC trong ñi u ki n ñ c thù n n kinh t
c a các qu c gia khác nhau trên th gi i.
5. B c c c a lu n án
ð trình bày toàn b n i dung nghiên c u c a mình, b c c c a lu n án ñư c
chia làm sáu ph n chính sau:
Ph n m ñ u
Chương 1: Gi i thi u t ng quan v th ñi m cân b ng
Chương 2: Cơ s lý lu n và mô hình nghiên c u
Chương 3: Phương pháp nghiên c u
Chương 4: K t qu nghiên c u
Chương 5: K t lu n và ki n ngh

16. 6
CHƯƠNG 1: GI I THI U T NG QUAN V TH ðI M CÂN B NG
1.1. Khái quát v th ñi m cân b ng
1.1.1. Khái ni m v th ñi m cân b ng
Các h th ng báo cáo tài chính truy n th ng cung c p thông tin cho th y k t
qu ho t ñ ng c a m t công ty trong quá kh nhưng h u như không th cung c p
thông tin v k t qu ho t ñ ng c a doanh nghi p ñó trong tương lai. Ví d như m t
công ty có th gi m m c ñ d ch v khách hàng nh m gia tăng l i nhu n hi n t i,
nhưng xét v dài h n, l i nhu n trong tương lai có th b nh hư ng theo hư ng tiêu
c c do s th a mãn c a khách hàng gi m d n.
ð gi i quy t v n ñ này, vào ñ u nh ng năm 1990, Robert Kaplan thu c
trư ng Kinh Doanh Harvard và David Norton ñã phát tri n mô hình BSC – m t h
th ng ño lư ng k t qu ho t ñ ng c a công ty. Trong ñó, không ch xem xét các
thư c ño tài chính, mà còn c thư c ño khách hàng, quy trình n i b , ñào t o và
phát tri n. BSC ñã ñư c t p chí Business Harvard Review ñánh giá là m t trong 75
ý tư ng hi u qu nh t c a th k XX [23].
KHÍA C NH V TÀI CHÍNH
M c tiêu Thư c ño Ch s Hành ñ ng
KHÍA C NH V KHÁCH HÀNG
M c tiêu Thư c ño Ch s Hành ñ ng
KHÍA C NH V QUY TRÌNH N I B
M c tiêu Thư c ño Ch s Hành ñ ng
KHÍA C NH ðÀO T O và PHÁT TRI N
M c tiêu Thư c ño Ch s Hành ñ ng
T M NHÌN và
CHI N LƯ C
Hình 1.1: B n khía c nh c a mô hình BSC
Ngu n: Kaplan, R.S. và Norton, D.P. (1992)

17. 7
V y, có th hi u BSC là m t công c qu n tr , nó giúp cho doanh nghi p
thi t l p, th c hi n, giám sát, nh m ñ t ñư c các chi n lư c và các m c tiêu c a
mình thông qua vi c di n gi i và phát tri n các m c tiêu chi n lư c thành các m c
tiêu, chương trình hành ñ ng c th d a trên 4 khía c nh: tài chính, khách hàng, qui
trình n i b , ñào t o và phát tri n ñư c th hi n hình 1.1 [44].
1.1.1.1. Khía c nh v tài chính
Khía c nh tài chính r t quan tr ng c a BSC trong vi c tóm t t các k t qu
kinh t có th ño lư ng ñư c t các ho t ñ ng ñã th c hi n. Các m c tiêu trong khía
c nh này s cho bi t li u vi c th c thi chi n lư c – v n ñã ñư c chi ti t hoá trong
nh ng khía c nh còn l i – có d n ñ n vi c c i thi n nh ng k t qu c t y u hay
không. Các m c tiêu tài chính thư ng liên quan ñ n l i nhu n, ví d như thu nh p,
thu nh p trên v n, t l tăng trư ng doanh thu, hi u qu s d ng tài s n…
1.1.1.2. Khía c nh v khách hàng
Trong khía c nh khách hàng, nhà qu n lý xác ñ nh phân khúc th trư ng và
khách hàng công ty s tham gia, các thư c ño ho t ñ ng c a ñơn v mình trong phân
khúc ñó. Khía c nh này thư ng bao g m m t s thư c ño ñi n hình ñ ño lư ng
thành công c a chi n lư c như: m c ñ hài lòng c a khách hàng, m c ñ trung
thành c a khách hàng, m c ñ thu hút khách hàng m i, th ph n trong phân khúc th
trư ng m c tiêu. Khía c nh khách hàng cũng bao g m m t s m c tiêu c th liên
quan ñ n các giá tr mà công ty mang l i cho khách hàng như là rút ng n th i gian
ñ t hàng, giao hàng ñúng h n, c i ti n s n ph m liên t c, ho c kh năng d báo các
nhu c u m i c a th trư ng và kh năng phát tri n s n ph m m i k p th i ñ ñáp
ng các nhu c u m i ñó. Khía c nh khách hàng khi n cho các nhà qu n lý doanh
nghi p có th k t n i khách hàng v i chi n lư c th trư ng, ñi u này s t o ra giá tr
tài chính to l n trong tương lai [44].
1.1.1.3. Khía c nh v quy trình n i b
Trong khía c nh quy trình n i b c a BSC, nhà qu n lý nh n di n các quy
trình chính mà doanh nghi p ph i th c hi n t t. Nh ng quy trình ñó khi n cho
doanh nghi p có th :

18. 8
- T o giá tr ñ thu hút ho c duy trì khách hàng trong th trư ng m c tiêu
- Tho mãn mong ñ i c a c ñông v các m c tiêu tài chính
Các thư c ño trong quy trình n i b t p trung vào các quy trình n i b có
nh hư ng l n nh t ñ n s hài lòng c a khách hàng và các m c tiêu tài chính c a t
ch c bao g m: các quy trình v n hành trong doanh nghi p, các quy trình qu n lý
khách hàng, các quy trình sáng ki n, c i ti n và các quy trình liên quan ñ n xã h i
[2].
Khía c nh quy trình n i b nêu rõ hai ñi m khác nhau căn b n gi a hai cách
ti p c n v phương pháp ño lư ng ho t ñ ng truy n th ng và BSC. Th nh t,
phương pháp truy n th ng n l c giám sát, ño lư ng và c i ti n các quy trình hi n
t i nhưng có th xa r i các thư c ño tài chính. BSC s xác ñ nh các quy trình m i
mà t ch c ph i th c hi n t t nh t ñ ñ t ñư c các m c tiêu tài chính và khách
hàng. Th hai, BSC k t h p các quy trình ñ i m i, c i ti n vào khía c nh quy trình
kinh doanh n i b . H th ng ño lư ng ho t ñ ng truy n th ng chú tr ng vào các
quy trình t o ra giá tr và d ch v hi n t i cho khách hàng hi n t i, t p trung vào
vi c ki m soát và c i ti n các quy trình ho t ñ ng hi n t i, t o ra nh ng giá tr ng n
h n. Quy trình t o giá tr b t ñ u t vi c nh n ñơn hàng t các khách hàng hi n t i
cho nh ng s n ph m và d ch v hi n t i và k t thúc b ng vi c giao hàng cho khách
hàng. T ch c t o ra giá tr b ng cách s n xu t, giao hàng, bán hàng v i giá bán cao
hơn giá thành. Nhưng ñ có ñư c các thành công v m t tài chính dài h n, t ch c
có th ph i t o ra nh ng s n ph m và d ch v hoàn toàn m i ñ ñáp ng các nhu c u
m i c a khách hàng hi n t i và khách hàng tương lai. ð i v i nhi u công ty, kh
năng qu n lý thành công quá trình phát tri n s n ph m m i kéo dài nhi u năm ho c
kh năng phát tri n m t nhóm khách hàng hoàn toàn m i có th quan tr ng cho
thành công v m t kinh t c a công ty trong tương lai hơn là qu n lý các quy trình
ho t ñ ng hi n t i m t cách n ñ nh, hi u qu [2].
1.1.1.4. Khía c nh v ñào t o và phát tri n
Khía c nh ñào t o và phát tri n xác ñ nh cơ s h t ng mà t ch c ph i xây
d ng ñ t o ra s phát tri n và ñ i m i trong dài h n. Vi c ñào t o và phát tri n

19. 9
trong t ch c ñư c th c hi n d a trên 3 ngu n v n chính: Ngu n v n con ngư i,
ngu n v n h th ng và ngu n v n t ch c. Các m c tiêu tài chính, khách hàng, quy
trình n i b ch rõ kho ng cách l n gi a kh năng hi n t i c a con ngư i, h th ng,
t ch c và các yêu c u trong tương lai c n ph i ñ t ñư c ñ t o ra bư c phát tri n
ñ t phá cho t ch c. ð xóa nhòa kho ng cách này, các doanh nghi p c n ph i ñ u
tư vào vi c nâng cao trình ñ cho nhân viên, tăng cư ng h th ng công ngh thông
tin, s p x p l i t ch c. Nh ng m c tiêu này ñư c th hi n trong khía c nh ñào t o
và phát tri n c a BSC. Các thư c ño liên quan ñ n nhân viên bao g m các thư c ño
như m c ñ hài lòng c a nhân viên, ñào t o, k năng. Năng l c c a h th ng thông
tin có th ñư c ño lư ng thông qua m c ñ s n có, tính chính xác c a thông tin
khách hàng, thông tin v quy trình n i b [44].
1.1.2. M i quan h nhân qu trong mô hình th ñi m cân b ng
Hình 1.2: M i quan h nhân qu gi a các khía c nh c a mô hình BSC
Ngu n: Kaplan, R.S. và Norton, D.P. (1992)
Hình 1.2 minh h a cho th y b n khía c nh c a BSC có m i quan h ch t ch
v i nhau, b sung cho nhau theo nguyên lý nhân qu . ð ñ t ñư c t m nhìn, chi n
lư c cũng như các mong ñ i c a c ñông thì trư c h t c n ph i ñ t ñư c các m c
tiêu tài chính. M c tiêu tài chính ch có th ñ t ñư c khi công ty có nh ng hành

20. 10
ñ ng c th làm hài lòng khách hàng m c tiêu c a mình. Ti p ñó, ñ có th ñ t
ñư c các m c tiêu v khách hàng thì các quy trình n i b bên trong nào c n ph i t p
trung ñ y m nh. Cu i cùng khía c nh ñào t o và phát tri n s là c i ngu n, n n t ng
v ng ch c ñ giúp công ty có h th ng qu n tr n i b t t, t ñó có nh ng hành
ñ ng ñ ñáp ng nhu c u khách hàng, ñ t ñư c các m c tiêu tài chính và cu i cùng
là th a mãn s mong ñ i c a c ñông, hư ng ñ n t m nhìn và ñ nh hư ng chi n
lư c c a công ty.
1.1.3. Các ch c năng c a th ñi m cân b ng
Các ch c năng c a BSC ñư c phát tri n cùng v i quá trình nghiên c u và
phát tri n c a lý thuy t BSC. Năm 1992, khi BSC l n ñ u ñư c gi i thi u, giáo sư
Kaplan ch ñ c p ñ n BSC ñư c s d ng như là m t công c ño lư ng. Sau ñó,
năm 1996, Kaplan gi i thi u ch c năng qu n tr chi n lư c c a BSC trong bài vi t
"BSC như là n n t ng cho t ch c t p trung vào chi n lư c (Using the Balanced
Scorecard as a Strategic Management System)”. ð n năm 2000, ch c năng th 3
c a BSC ñư c Kaplan gi i thi u trong bài vi t “BSC nguyên lý căn b n cho chi n
lư c hư ng vào t ch c (Balanced scorecard as basis for Strategy-focused
Organization)” ñó là ch c năng truy n thông.
1.1.3.1. BSC ñư c s d ng như m t h th ng ño lư ng
Các thư c ño c a BSC ñư c rút ra t các m c tiêu xu t hi n trong b n ñ
chi n lư c, công c di n gi i tr c ti p và rõ ràng v chi n lư c c a t ch c. B n ñ
chi n lư c là tài li u chi n lư c truy n c m nh t mà t ch c ñã t o ra, nhưng n u
không có s gi i trình và t p trung ñư c th c hi n b i nh ng thư c ño ñi kèm thì
giá tr c a nó ch là hình th c. Ngư c l i, các thư c ño ñóng vai trò như nh ng thi t
b giám sát m nh m , nhưng n u không có l i ích c a b n ñ chi n lư c rõ ràng và
thuy t ph c thì ng c nh c a nó cũng s m t ñi. Vì th , thư c ño n m trung tâm
c a BSC, ngay t khi m i xu t hi n vào ñ u nh ng năm 1990. Các b n ñ chi n
lư c truy n ñ t ñi m ñích chi n lư c, trong khi thư c ño bên trong BSC giám sát c
ti n trình, cho phép t ch c bi t ch c ch n r ng h ñang ñi ñúng hư ng [48].

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52872
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562