Υλικό για το μάθημα της Αυτονομης Διαβίωσης στα ΕΕΕΕΚ

2. Λίγα λόγια …
Η "αυτόνομη διαβίωση" (independent living) είναι ένα κίνημα του οποίου οι ρίζες ξεκινούν
από το Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου το 1972 δημιουργήθηκε το πρώτο Κέντρο για
την Ανεξάρτητη Διαβίωση.
Ο αρχικός στόχος ήταν η στήριξη των ατόμων με αναπηρία, προκειμένου να
απομακρυνθούν από τα νοσοκομεία, ιδρύματα ακόμα και τις οικείες τους, και η εγκατάστασή τους
εντός της κοινότητας. Κεντρικό άξονα του κινήματος αποτέλεσε η πεποίθηση, ότι οι άνθρωποι με
αναπηρία μπορούν να πάρουν τον έλεγχο της καθημερινότητάς τους, της σκέψης και των
αποφάσεών τους. Σήμερα, η εφαρμογή προγραμμάτων αυτόνομης διαβίωσης αποτελεί κοινή
πρακτική σε πολλές χώρες, ευρωπαϊκές και μη, κι έχει πια θέσει τις βάσεις της για την αναγνώριση
των δικαιωμάτων των ανθρώπων με σωματική αναπηρία, νοητική υστέρηση, ψυχική ασθένεια.
Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αχαΐα, το μάθημα της Αυτόνομης Διαβίωσης
συγκαταλέγεται σε ένα από τα βασικά εργαστήρια του Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής
Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Αχαΐας), που σκοπό έχει, μέσω της κατάλληλης
εκπαίδευσης, ο μαθητής να καλλιεργήσει όλες τις δυνατές και αναδυόμενες δεξιότητες σε τέτοιο
βαθμό ώστε να μπορέσει να αυτονομηθεί (αυτενεργώντας ή καθοδηγούμενος).
Εν συνεχεία αναλύεται ένα μέρος της θεματικής ενότητας της διατροφής, για το οποίο
παραθέτονται οι γενικοί και ειδικοί στόχοι. Βασισμένη σε αυτούς τους στόχους επιλέγω κάποιες
δραστηριότητες ώστε ο μαθητής να κατανοήσει και να ενεργοποιηθεί σε δραστηριότητες της
καθημερινής ζωής.
2

3. Θεματική Ενότητα
Διατροφής
Γενικοί Στόχοι
1. Αναγνώριση τροφίμων (είτε εικονικά, είτε πραγματικά)
2. Κατηγοριοποίηση των τροφίμων σε ομάδες (όσπρια, λαχανικά, ζυμαρικά, φρούτα κτλ.)
3. Εκμάθηση μεσογειακής διατροφής
Στόχος: - Η εκμάθηση της συχνότητας κατανάλωσης
- Η κατανάλωση επιλεγμένων προϊόντων με βάση το Μεσογειακό Πρότυπο
- Τοποθέτηση των αντίστοιχων τροφίμων στα διάφορα επίπεδα της
Πυραμίδας
4. Εκμάθηση ηλεκτρικών συσκευών & χρήση τους
ψύκτης
Π.χ. ψυγείο
καταψύκτης
Δραστηριότητα: Επιλέγει μέσα από μια ποικιλία τροφίμων τρόφιμα που ψύχονται και
τρόφιμα που καταψύχονται
5. Διαδικασία σίτισης
- Πλύσιμο χεριών
- Προετοιμασία τραπεζιού (τοποθέτηση σουπλά, σερβίτσιου, ποτηριού κτλ.)
- Τρώω με σερβίτσιο
- Πλύσιμο χεριών
3

4. Ομάδες Τροφίμων
4

5. Μαθαίνω ποια…
προϊόντα που παίρνουμε από την αγελάδα
Γάλα
Τυρί
μπριζόλες
κιμά
γιαούρτι
5

6. Άσκηση
Κύκλωσε τα προϊόντα που παίρνουμε από την
πατάτες μπριζόλες
αυγά πορτοκάλια
γάλα γιαούρτι
λουκάνικα καρότα
κιμά τυρί
ντομάτες σουβλάκια
** Όλες οι ασκήσεις μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με τις δυσκολίες του εκάστοτε μαθητή, καθώς και με τις
ικανότητές του να αντιλαμβάνεται κάποια αντικείμενα. Π.χ. ένας μαθητής που υστερεί στην ανάγνωση μπορεί να
κυκλώνει εικόνες, σχέδια … και όχι λέξεις.
6

7. Μαθαίνω ποια…
προϊόντα που παίρνουμε από το γουρουνάκι
Μπριζόλες
Κιμά
Σουβλάκια
Λουκάνικα
7

8. Άσκηση
Κύκλωσε τα ζώα που τρώμε το ΚΡΕΑΣ τους.
8

9. Άσκηση
Φτιάξε ένα κολλάζ με τα τρόφιμα που σου ζητά ο παπαγάλος
** Τέτοιου είδους δραστηριότητες θεωρούνται επαναληπτικές και στους μαθητές παρέχονται πληθώρα εικόνων με
τρόφιμα, όπου οι ίδιοι αναζητούν τις απαντήσεις στις ασκήσεις.
9

10. Άσκηση
Τοποθέτησε αυτά τα προϊόντα στις 2 ομάδες
Πατάτες, μπριζόλες, αυγά, πορτοκάλια, γάλα, γιαούρτι, λουκάνικα, καρότα,
κιμά, τυρί, ντομάτες, σουβλάκια
Ομάδα κρέατος Ομάδα γαλακτοκομικών
10

11. Ομάδες Τροφίμων
11

12. Άσκηση
Κύκλωσε τα ζώα που μας δίνουν ΓΑΛΑ.
12

13. 13

14. Άσκηση
Κύκλωσε τα προϊόντα που παίρνουμε από το ΓΑΛΑ.
Ψωμί κασέρι
Γιαούρτι πορτοκάλια
Πιπεριές αυγά
Ντομάτες ρύζι
Ζάχαρη μυζήθρα
Φέτα χυμούς
Καφέ τυρί τριμμένο
14

15. Άσκηση
Σου δίνεται μια ποικιλία τροφίμων:
Πιπεριές, μανιτάρια, γιαούρτι, κουνουπίδι, μυζήθρα, καρότα,
κρεμμύδια, κασέρι, λάχανο, μαρούλι, τυρί του τόστ
Τοποθέτησε στο 1ο ράφι του ψυγείου μόνο τα
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ προϊόντα
Τοποθέτησε στο 2ο ράφι του ψυγείου μόνο τα ΛΑΧΑΝΙΚΑ
15

16. Άσκηση
Φτιάξε ένα κολλάζ με τα τρόφιμα που σου ζητά ο παπαγάλος
16

17. Ομάδες Τροφίμων
17

18. Προέλευση Προϊόντων
Παράγεται από :
,
βούτυρο και
ελαιόλαδο
βιτάμ με επεξεργασία
φυτικό προϊόν
18

19. Άσκηση
Αντιστοίχησε για κάθε φαγητό τι χρησιμοποιούμε;
Λάδι, Βούτυρο ή Βιτάμ
σαλάτα
μακαρόνια
ψωμί με μαρμελάδα
πατάτες τηγανητές
19

20. Άσκηση
Φτιάξε ένα κολλάζ με τα τρόφιμα που σου ζητά ο παπαγάλος
20

21. Ομάδες Τροφίμων
21

22. Μαθαίνω τα όσπρια
Φακές
Ρεβίθια
22

23. Μαθαίνω τα όσπρια
Φασόλια μικρά
Ρύζι
23

24. Μαθαίνω τα όσπρια
Γίγαντες
24

25. Άσκηση
Κόλλησε δίπλα από το κουτάκι………
ότι σου ζητά το σκιουράκι !!!!!
Φασόλια μικρά
Φακές
Ρύζι
Ρεβίθια
Γίγαντες
25

26. Μαθαίνω τα ζυμαρικά
Μακαρόνια
26

27. Μαθαίνω τα ζυμαρικά
Πέννες
Βίδες
27

28. Άσκηση
Κόλλησε δίπλα από το κουτάκι………
ότι σου ζητά το σκιουράκι !!!!!
Πέννες
Βίδες
Μακαρόνια
28

29. Άσκηση
Αντιστοίχησε σωστά τις λέξεις με τις εικόνες
(δίνονται στο μαθητή μια ποικιλία τροφίμων σε εικόνες)
Φακές
Πέννες
Φασόλια
Μακαρόνια
**Στόχος: η ικανότητα αναγνώρισης, ταύτισης & σωστής επιλογής ανάμεσα σε ποικιλία
τροφίμων
29

30. Άσκηση
Βρες στο σταυρόλεξο τις κρυμμένες λέξεις
Όσπρια, ζυμαρικά, πέννες, φακές, γίγαντες, μακαρόνια,
ρεβίθια, ρύζι, βίδες
Κ Ε Λ Ρ Ο Σ Τ Α Θ Μ Ε Σ Η
Α Ζ Υ Ρ Ε Β Ι Θ Ι Α Π Υ Λ
Λ Ο Π Ε Β Λ Χ Α Η Κ Ε Θ Ε
Η Σ Ι Θ Ζ Π Ζ Ν Φ Α Τ Ι Ι
Μ Π Τ Π Ε Ρ Ρ Α Ρ Ρ Η Λ Σ
Ε Ρ Α Ο Φ Ζ Ε Σ Υ Ο Ζ Κ Τ
Γ Ι Π Α Ν Ε Π Ε Ν Ν Ε Σ Ε
Ο Α Ε Ρ Β Ι Δ Ε Σ Ι Ι Μ Ρ
Υ Ρ Σ Ν Τ Ν Π Λ Η Α Γ Ν Σ
Δ Ι Μ Υ Ε Ο Δ Ο Φ Μ Γ Σ Π
Ι Ζ Υ Μ Α Ρ Ι Κ Α Π Ι Δ Ι
Α Ο Ε Ο Ρ Ο Σ Ο Κ Λ Κ Ρ Γ
Ζ Ν Γ Ι Γ Α Ν Τ Ε Σ Μ Ε Ε
Α Π Π Ε Κ Λ Ε Σ Σ Α Ν Α Τ
Ζ Ω Ρ Ρ Υ Ζ Ι Ρ Ω Χ Η Χ Α
30

31. Άσκηση
Βάλε τα παρακάτω τρόφιμα στην σωστή κατηγορία τους.
Πέννες, φακές, γίγαντες, μακαρόνια, ρεβίθια, ρύζι,
φασόλια, βίδες
Όσπρια Ζυμαρικά
31

32. Άσκηση
Φτιάξε ένα κολλάζ με τα τρόφιμα που σου ζητά ο παπαγάλος
Ομάδες Τροφίμων
32

33. 33

34. Φρούτα και Λαχανικά
χειμώνας
καλοκαίρι
34

35. Άσκηση
1. Γράψε τα φρούτα που τρώμε τον χειμώνα
χειμώνας
2. Γράψε τα λαχανικά που τρώμε τον χειμώνα
χειμώνας
35

36. Άσκηση
3. Γράψε τα φρούτα που τρώμε το καλοκαίρι
καλοκαίρι
4. Γράψε τα λαχανικά που τρώμε το καλοκαίρι
καλοκαίρι
36

37. Άσκηση
1. Κύκλωσε τα φρούτα που τρώμε τον χειμώνα
Σταφύλια
Μήλα
Πορτοκάλια
Καρπούζι
Πεπόνι
Φράουλες
Αχλάδι
Κεράσια
37

38. Άσκηση
2. Κύκλωσε τα φρούτα που τρώμε το καλοκαίρι
Σταφύλια
Μήλα
Πορτοκάλια
Καρπούζι
Πεπόνι
Φράουλες
Αχλάδι
Κεράσια
38

39. Άσκηση
1. Κύκλωσε τα λαχανικά που τρώμε τον χειμώνα
Ντομάτα
Αγγούρι
Καρότα
Λάχανο
Μαρούλι
Πιπεριές
39

40. 2. Κύκλωσε τα λαχανικά που τρώμε το καλοκαίρι
Ντομάτα
Αγγούρι
Καρότα
Λάχανο
Μαρούλι
Πιπεριές
40

41. Άσκηση
Φτιάξε ένα κολλάζ με τα τρόφιμα που σου ζητά ο παπαγάλος
Μεσογειακή Διατροφή

43. Μεσογειακή Διατροφή
Τι πρέπει να τρώμε κάθε μέρα:
φρούτα λαχανικά γιαούρτι
ΚΑΘΕ
ΜΕΡΑ
γάλα ρύζι ζυμαρικά
λάδι ψωμί τυρί
Μεσογειακή Διατροφή

44. Τι πρέπει να τρώμε 2-3 φορές την εβδομάδα:
ψάρια ελιές
2 - 3 ΦΟΡΕΣ
ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
όσπρια
αυγά κοτόπουλο
ξηροί καρποί γλυκά
Μεσογειακή Διατροφή

45. Τι πρέπει να τρώμε κάθε Κυριακή:
μοσχάρι
κόκκινο κρέας
ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ
μοσχάρι
κόκκινο κρέας

46. Άσκηση
Με βάση το πρότυπο φτιάξε με εικόνες την Μεσογειακή Διατροφή
ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ
2 - 3 ΦΟΡΕΣ
ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
ΚΑΘΕ
ΜΕΡΑ

47. Ενδεικτικές Δραστηριότητες
1. Στόχος: Διαχωρισμός τροφίμων
Διαχωρισμός σε 2 κουτάκια ή 2 καλαθάκια μήλα κ μπανάνες
Υλικά: 2 καλαθάκια ή 2 κουτάκια
1 δίσκο
2. Στόχος: Διαχωρισμός φρούτων κ λαχανικών
Διαχωρισμός καρότα με μήλα (με αυξανόμενο βαθμό δυσκολίας)
Υλικά: 1 δίσκο
2 καλαθάκια ή κουτάκια
3. Στόχος: Διαχωρισμός φαγώσιμων και μη φαγώσιμων προϊόντων
Π.χ. μπανάνες & κουκλάκια
Μπανάνες & κουκλάκια & καρότα & ξυλάκια
Υλικά: 1 δίσκο
Καλαθάκια ή κουτάκια
4. Στόχος: Διαχωρισμός φαγώσιμων και μη φαγώσιμων προϊόντων
Π.χ. έχω 3 σακούλες από S.Μ. με διάφορα προϊόντα
Υλικά: πακέτα μακαρόνια, ρύζι, ζάχαρη, φρούτα, απορρυπαντικά, μανταλάκια,
χαρτοπετσέτες κ.ά.
2 καλαθάκια
5. Στόχος: Μαθαίνω τα όσπρια
Π.χ. Τοποθετώ φασόλια, φακές, γίγαντες, ρεβίθια σε βάζα. Ετικετοποίηση
Υλικά: 4 βάζα
Πακέτα φασόλια, φακές, ρεβίθια, γίγαντες
Ετικέτες
6. Στόχος: Διαχωρισμός οσπρίων

48. Π.χ. Σενα δίσκο είναι ανακατεμένα φασόλια & ρεβίθια πρέπει να
τοποθετηθούν σε 2 μπολάκια. Ομοίως με φασόλια & φακές, γίγαντες & ρεβίθια
κτλ.
Υλικά: 1 δίσκο
Βάζα με όσπρια
2-3 μπολ
7. Στόχος: Ονομάζει & τοποθετεί τα ζυμαρικά σε βάζα
Π.χ. τοποθετεί φιογκάκια, βίδες, πέννες κτλ. σε βάζα ενώ ταυτόχρονα τα
ονομάζει
Υλικά: 3-4 βάζα
Πακέτα με διάφορα ζυμαρικά
Ετικέτες
8. Στόχος : Διαχωρισμός ζυμαρικών
Π.χ. Σενα δίσκο είναι ανακατεμένες πέννες & βίδες πρέπει να τοποθετηθούν
σε 2 μπολάκια. Ομοίως με άλλα είδη ζυμαρικών κτλ.
Υλικά: 1 δίσκο
Βάζα με ζυμαρικά
2-3 μπολ
9. Διαχωρίζω τρόφιμα ανάλογα με την κατηγορία, στην οποία ανήκουν
Π.χ. όσπρια & ζυμαρικά. Είναι τοποθετημένα σε ένα δίσκο 1 είδος από κάθε
κατηγορία, τα οποία πρέπει να διαχωριστούν.
Υλικά: 1 δίσκο
2 μπολ ή τα αντίστοιχα βάζα
10.Κολλάζ με όσπρια & ζυμαρικά
Π.χ. φτιάχνουμε ένα σπίτι, ένα πρόσωπο … με ζυμαρικά & όσπρια
Υλικά: 1 δίσκο
Κόλλα υγρή, ζυμαρικά & όσπρια
11.Στόχος: Ονομάζει & τοποθετεί σε βάζα μπαχαρικά
Υλικά: 3 βάζα
Κανέλα, γαρύφαλλο, ρίγανη
12.Στόχος: Ονομάζει & Αναγνωρίζει μπαχαρικά μέσω όσφρησης

49. Π.χ. σε μπολ τοποθετώ κανέλα, γαρύφαλλο, ρίγανη
13.Στόχος: Αναγνώριση τροφίμων μέσω αφής
Π.χ. σ ένα κλειστό κουτί, ανοίγω μια τρύπα κ τοποθετώ κάποια τρόφιμα.
Κλείνω το κουτί με το καπάκι του κ πρέπει να αναγνωρίσουν τα τρόφιμα
Υλικά: 1 κουτί απόΑ4
Κοπίδι, ταινία αυτοκόλλητη
Τρόφιμα
14. Στόχος: Αναγνώριση τροφίμων (σκονών) μέσω γεύσης.
Π.χ. Τοποθετώ μπολάκια με αλεύρι, ζάχαρη, αλάτι, κακάο
Υλικά: τραπεζομάντιλα μιας χρήσης για να στρωθούν στα θρανία
Βάζο με ζάχαρη, αλεύρι, αλάτι, κακάο
Μπολάκια, κουτάλια
15. Στόχος: Μαθαίνω τις εποχές (αντιστοιχία εποχής – φρούτου –
λαχανικού)
Π.χ. χειμώνας  μήλα, αχλάδια χειμώνας  λάχανο, καρότο
Άνοιξη  φράουλες, κεράσια άνοιξη  μαρούλια, κρεμμύδια
Καλοκαίρι  καρπούζι, πεπόνι καλοκαίρι  ντομάτα, αγγούρι
Φθινόπωρο  σταφύλια, σύκα φθινόπωρο  λεμόνια
Υλικά: παζλ με τις εποχές για τις αντιστοιχίες
4 καλάθια δηλ. 4 εποχές
16. Στόχος΅Κολλάζ με τις εποχές
Π.χ. κόβω φρούτα και λαχανικά από περιοδικά S.M. ή διάφορες εικόνες
Υλικά: 2 χαρτόνια (χειμώνας, άνοιξη & καλοκαίρι, φθινόπωρο)
Ψαλίδια, περιοδικά, κουτάκι για την τοποθέτηση εικόνων
Κόλλες
17. Στόχος: Μεσογειακή Διατροφή: Εκμάθηση της συχνότητας των
τροφίμων
1ο βήμα: συχνότητα κατανάλωσης, οσπρίων, ζυμαρικών, ψαριών, άσπρου κ
κόκκινου κρέατος & γλυκών
2ο βήμα: κατανόηση των επιπέδων συχνότητας της πυραμίδας
3ο βήμα: τοποθέτηση κομμένων εικόνων σε μια πυραμίδα
Υλικά: χαρτόνια, εικόνες τροφίμων, κόλλες, ψαλίδια

50. 18. Στόχος: Αντιστοιχία γευμάτων σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα
Π.χ. Πρωινό  πρωί Μεσημεριανό  μεσημέρι Βραδινό  βράδυ
Υλικά: επιτραπέζια παιχνίδια με την ώρα
19.Στόχος: Αντιστοιχεί γεύματα με φαγώσιμα είδη της αρεσκείας του
Π.χ. Πρωινό  γάλα & δημητριακά
Μεσημεριανό  σαλάτα, ψάρι & πατάτες
Βραδινό  σαλάτα, μπριζόλα & τυρί
Εφόσον κατανοηθούν αυτές οι έννοιες  κολλάζ με το μενού της ημέρας