Onderwijstechnologie in actie: over de rol van materialiteit in onderwijsleer...Vrije Universiteit Brussel
Theoretische achtergrond
In historisch onderwijsonderzoek is de materiële leeromgeving een belangrijk object van onderzoek (cf. Van Den Driessche, 2009). Over de relatie tussen recente onderwijsontwikkelingen en de fysieke leeromgeving is minder geweten. Een van deze nieuwe ontwikkelingen is de implementatie van informatie- en communicatietechnologie (ICT). Het spreekt voor zich dat technologieën zoals digitale borden, computers of laptops de inrichting van de leeromgeving kunnen beïnvloeden. Bovendien lijkt de specifieke plaats van ICT gerelateerd aan het gebruik ervan. De plaats van computers in de klas bijvoorbeeld leidt tot een frequenter gebruik van ICT als oefen- en informatietool terwijl computers in een PC-lab het gebruik van ICT ter bevordering van technische vaardigheden bevorderen (Tondeur, Valcke, & van Braak, 2008). Naast dergelijke exploratie is echter maar weinig geweten over het belang van de specifieke plaats van ICT in de leeromgeving.
Onderzoeksdoel en methode
Met deze studie onderzoeken we de plaats van ICT in de fysieke leeromgeving (onderzoeksvraag 1). Daarnaast wordt bestudeerd of de plaats van ICT gerelateerd kan worden aan het didactisch gebruik ervan (onderzoeksvraag 2). In functie van de eerste onderzoeksvraag werd een typologie ontwikkeld op basis van het fotografisch materiaal van de bankopstelling van 115 klassen in 12 Vlaamse lagere scholen. Vervolgens werd per type klasinrichting de specifieke plaats van ICT geanalyseerd. Deze resultaten dienden voor de selectie van casussen in functie van de tweede onderzoeksvraag waarbij leraren werden geïnterviewd over de relatie tussen de plaats van ICT, de klasinrichting en het educatieve gebruik van ICT.
Resultaten
Er werden zeven verschillende types bankopstelling onderscheiden. De voorkeur voor een bepaald type wordt vooral bepaald door de zichtbaarheid van het bord, de controlemogelijkheden, concentratieverhoging en de leerlingen-klasgrootteratio. De plaats van ICT in de klas wordt vaak beïnvloed door de fysische eigenschappen van ICT en de toegang tot stroom en Internet. De meeste computers bevinden zich achteraan in de klas voor leerlingen-gebruik en vooraan voor ICT-gebruik door de leraar (vaak in combinatie met beamer of digitaal bord). Opvallend is dat ICT ook een plaats krijgt buiten de klassen, zoals bijvoorbeeld in een gang. Het regelmatige gebruik van ICT wordt echter sterk beïnvloed door de directe beschikbaarheid ervan. Gedurende de presentatie wordt verder ingegaan op de relatie tussen de plaats en de aard van het ICT-gebruik.
Wetenschappelijke betekenis
Gebaseerd op de bevindingen van deze studie, concluderen we dat niet alleen de technologieën zelf, maar ook de fysieke plaats van ICT in de leeromgeving gerelateerd kan worden aan het didactisch gebruik ervan. Deze resultaten zijn dan ook van belang voor een doordachte inrichting van de leeromgeving in functie van het educatief gebruik van ICT.
Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers - Alfons ten Brum...SURF Events
Woensdag 12 november
Sessieronde 2
Titel: Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers
Spreker(s): Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet)
Zaal: Rotterdam Hall
Opleiden voor de 21ste eeuw: wat vraagt dat van een leraar? - Marijke Kral, D...SURF Events
Woensdag 12 november
Sessieronde 2
Titel: Opleiden voor de 21ste eeuw: wat vraagt dat van een leraar?
Spreker(s): Marijke Kral (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen), Dana Uerz (iXperium)
Zaal: Rotterdam Hall
Onderwijstechnologie in actie: over de rol van materialiteit in onderwijsleer...Vrije Universiteit Brussel
Theoretische achtergrond
In historisch onderwijsonderzoek is de materiële leeromgeving een belangrijk object van onderzoek (cf. Van Den Driessche, 2009). Over de relatie tussen recente onderwijsontwikkelingen en de fysieke leeromgeving is minder geweten. Een van deze nieuwe ontwikkelingen is de implementatie van informatie- en communicatietechnologie (ICT). Het spreekt voor zich dat technologieën zoals digitale borden, computers of laptops de inrichting van de leeromgeving kunnen beïnvloeden. Bovendien lijkt de specifieke plaats van ICT gerelateerd aan het gebruik ervan. De plaats van computers in de klas bijvoorbeeld leidt tot een frequenter gebruik van ICT als oefen- en informatietool terwijl computers in een PC-lab het gebruik van ICT ter bevordering van technische vaardigheden bevorderen (Tondeur, Valcke, & van Braak, 2008). Naast dergelijke exploratie is echter maar weinig geweten over het belang van de specifieke plaats van ICT in de leeromgeving.
Onderzoeksdoel en methode
Met deze studie onderzoeken we de plaats van ICT in de fysieke leeromgeving (onderzoeksvraag 1). Daarnaast wordt bestudeerd of de plaats van ICT gerelateerd kan worden aan het didactisch gebruik ervan (onderzoeksvraag 2). In functie van de eerste onderzoeksvraag werd een typologie ontwikkeld op basis van het fotografisch materiaal van de bankopstelling van 115 klassen in 12 Vlaamse lagere scholen. Vervolgens werd per type klasinrichting de specifieke plaats van ICT geanalyseerd. Deze resultaten dienden voor de selectie van casussen in functie van de tweede onderzoeksvraag waarbij leraren werden geïnterviewd over de relatie tussen de plaats van ICT, de klasinrichting en het educatieve gebruik van ICT.
Resultaten
Er werden zeven verschillende types bankopstelling onderscheiden. De voorkeur voor een bepaald type wordt vooral bepaald door de zichtbaarheid van het bord, de controlemogelijkheden, concentratieverhoging en de leerlingen-klasgrootteratio. De plaats van ICT in de klas wordt vaak beïnvloed door de fysische eigenschappen van ICT en de toegang tot stroom en Internet. De meeste computers bevinden zich achteraan in de klas voor leerlingen-gebruik en vooraan voor ICT-gebruik door de leraar (vaak in combinatie met beamer of digitaal bord). Opvallend is dat ICT ook een plaats krijgt buiten de klassen, zoals bijvoorbeeld in een gang. Het regelmatige gebruik van ICT wordt echter sterk beïnvloed door de directe beschikbaarheid ervan. Gedurende de presentatie wordt verder ingegaan op de relatie tussen de plaats en de aard van het ICT-gebruik.
Wetenschappelijke betekenis
Gebaseerd op de bevindingen van deze studie, concluderen we dat niet alleen de technologieën zelf, maar ook de fysieke plaats van ICT in de leeromgeving gerelateerd kan worden aan het didactisch gebruik ervan. Deze resultaten zijn dan ook van belang voor een doordachte inrichting van de leeromgeving in functie van het educatief gebruik van ICT.
Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers - Alfons ten Brum...SURF Events
Woensdag 12 november
Sessieronde 2
Titel: Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers
Spreker(s): Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet)
Zaal: Rotterdam Hall
Opleiden voor de 21ste eeuw: wat vraagt dat van een leraar? - Marijke Kral, D...SURF Events
Woensdag 12 november
Sessieronde 2
Titel: Opleiden voor de 21ste eeuw: wat vraagt dat van een leraar?
Spreker(s): Marijke Kral (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen), Dana Uerz (iXperium)
Zaal: Rotterdam Hall